PAKAIAN ADAT

SURAKARTA
Kelompok :
Busana tradisional/adat daerah minangka busana adat sing biasane dianggo
klompok etnis utawa warga daerah kasebut amarga kuwi busana adat nduweni
fungsi minangka alat kanggo nyebut identitas. Busana adat dhewe biasane ana
gandhengane karo wilayah geografis lan uga bisa nuduhake status sosial.
Biasane, busana adat dienggo nalika nganakake , acara resmi lan santai. Klambi
tradisional Jawa, sing asring diarani klambi kejawen, duwe pasemon tartamtu,
utamane kanggo wong Jawa asli sing nganggo. Busana jawa kebak piwulang
sinandhi lan sugih piwulang tersirat sing ana gandhengane karo filsafat Jawa .
 IDENTIFIKASI BUSANA ADAT
SURAKARTA
Busana adat Surakarta dikelompokake dadi loro, yaiku busana kanggo kerabat kraton
(bangsawan ) lan masyarakat biasa. Kajaba iku, jinis busana adat Surakarta uga dibedakake
adhedhasar kabutuhan utawa prastawa sing bakal dirawuhi panganggo. Contone:

1. Busana adat kanggo acara midodareni calon panganten kakung yaiku busana jawi
tangkep , dene calon penganten kejawen kanthi warna sawit;
2. Busana adat kanggo ijab panganten wanita yaiku kain kebaya lan jarik , dene panganten
lanang nganggo busana basahan ;
3. Busana adat kanggo acara panggih penganten kakung yaiku busana basahan ;
4. Busana adat kanggo acara kasebut sawise panganten putri yaiku busana kanigaran ,
dene panganten lanang nganggo busana kepangeran ;
5. Busana adat masyarakat umum lanang yaiku clono dowo ireng, kaos lengan panjang,
sabuk gedhe (timang), ikat kepala, lan sarung (ing wayah sore); uga
6. Busana saben dina wanita yaiku tapih pinjung, kemben, lan rambut ing sanggul.
 1. Jawi Jangkep

Jawi Jangkep minangka busana adat bangsawan ing kraton Surakarta sing dianggo nalika
nekani
acara kraton. Perangane buasana iki yaiku: klambi beskap pola, kain jarik, stagen, blangkon
utawa ikat kepala, cemila (alas kaki) lan keris. Makna sinandhine, saben bagean jawi jangkep
ngemot teges jero. Minangka blangkon tegese teteg pamikirane lan ora gampang owah.
Blangkon Solo mung duweni 2 helai ing kiwa lan tengen banjur dikaitke ning mburi. Beskap
kanthi kancing ing sisih tengen lan kiwa duweni tandha manawa wong priya Jawa kudu ngati-
ati kabeh tumindake. Sauntara kuwi, nggunakake jarik kanthi lempitan ing sisih kanthi
vertikal supaya ora uwal saka wirune. Iki tegese priya Jawa kudu ngati-ati supaya ora kliru
tumindak. Kabeh prekara kudu dikonfirmasi yen pengin asil sing apik. Keris kasebut bisa
diarani simbol saka priya Jawa. Ing jawi jangkep, keris dilebokake ing sisih mburi pinggang
kanggo nunjukake manawa manungsa kudu tansah wedi marang Gusti Kang Maha Kuwasa.
Dheweke kudu bisa nguatake awake dhewe saka kabeh godhaan setan.
 2.Kebaya Jawa
Kebaya minangka busana wanita tradisional Jawa. Ing kasus iki ana
rong jinis kebaya, cendhak lan dawa. Kebaya cendhak (Kebaya
Kartini) yaiku busana saben dinane. Biasane digawe saka katun
warna polos lan dihiasi kembang sulaman. Gabungan karo batik
jarik, kemben, lan konde. Dene Kebaya sing dawa digunakake
kanggo acara resmi. Klambi iki digawe saka brokat peteng lan
dihiasi nganggo pita emas. Pelengkape padha karo kebaya sing
cendhak. Utamane biasane ditambah jepit rambut emas lan tali
kembang melathi ing sanggul.

Kebaya duweni makna sinandhi yaiku nglambangake kepribadian

wong wadon jawa, sing manut, sabar, lemah lembut. Kain jarik
sing dibalut kanggo mbatesi gerak awak nggambarake manawa
wong wadon Jawa ngati-ati babagan kasuciane dhewe. Dene
stagen nggambarake
paraga sing gampang adaptasi.
 3. Kanigaran
Kanigaran uga minangka salah sawijining jeneng busana adat Surakarta sing biasane
dianggo panganten nalika nganakake manten. Ciri khas sing saka klambi iki yaiku kanthi
wujud kuluk uga meh padha karo Blankon, kuluk minangka tutup sirah sing dhuwur lan
kaku. Kuluk biasane duwe rambut ing mburi. Tegese mirip pangeran amarga biyen,
pangeran duweni rambut dawa. Busana iki digawe saka buludru amarga beludru ing kain
bisa menehi efek mengkilap mewah lan elegan. Iki duweni makna supaya tetep menehi
kharisma lan pesona kanggo wong sing nyawang.Werna ireng kanthi motif benang emas
uga dadi identitas utama busana adat iki. Kanggo bawahan, diarani Kampuh utawa
Dodotan, beda karo bawahan jarik. Dodotan luwih abot lan cara nganggo ora mung
dibungkus, nanging uga dipasang ing tangan. Dodotan duweni makna nggawa pangarep-
arep kanggo urip kluwarga sing dienggo bareng lan ngrasa abot tetep kebak rasa tresna
lan diwenehi urip sing makmur kaya raja. Lan dilengkapi keris.
 4. Surjan

Surjan minangka busana kanggo priya. Biyen, surjan mung bisa digunakake kanggo
bangsawan
lan abdi istana. Jeneng Surjan dhewe dijupuk saka gabungan rong tembung yaiku suraksa lan
janma saengga
dicekak dadi surjan. Suraksa-janma tegese manungsa, nanging ora asring diarani surjan asale
saka tembung siro lan jan sing tegese lampu. Surjan mbiyen kerep dianggo karo wong biasa
lan
ora bangsawan iki duweni teges yen senatiyasa urip sederhana. Surjan duwe sawetara kancing
sing dipasang ing krah, dhadha kiwa lan tengen, lan dhadha cedhak weteng sing duwe
macem-macem kancing ing saben panggonan.
Saben kancing duwe arti dhewe, yaiku:
• Ing krah ana 6 kancing sing nglambangake 6 rukun iman.
• Ing dhadha kiwa lan tengen ana 2 kancing sing nglambangake 2 ukara Syahadat.
 5. Beskap
Beskap minangka busana adat sing asline kalebu
bagean jawi jangkep. Nanging, bareng
perkembangane, beskap luwih asring digunakake
kanthi kapisah. Ing sisih tengen lan kiwa beskap
biasane disematke kancing sawetara kanthi miring.
Kaya jawi jangkep, sisih mburi beskap luwih
dhuwur kanggo nyelehake kerise. Beskap gaya
Surakarta, yaitu beskap sing diilhami karo standar
budaya Keraton Kasunanan