TOPIK 3

KEMAHIRAN KOMUNIKASI DAN

L I T E R A S I AWA L K A N A K - K A N A K
 HASIL PEMBELAJARAN

Di akhir topik ini pelajar dapat:

1. Menjelaskan kemahiran yang diperolehi dalam literasi awal
kanak-kanak
2. Menerangkan kemahiran mendengar, bertutur, membaca
serta menulis
3. Menyenaraikan aktiviti literasi awal yang sesuai kepada
kanak-kanak
 KEMAHIRAN LITERASI AWAL

Kemahiran literasi awal merangkumi:

 Kemahiran mendengar
 Kemahiran bertutur
 Kemahiran awal membaca
 Kemahiran awal tulisan
KEMAHIRAN MENDENGAR
 DEFINISI

• Kemahiran mendengar merujuk kepada keupayaan

murid mendengar dengan teliti, memahami dan
menghayati secara lisan perkara yang didengar dalam
pelbagai situasi pengucapan serta dapat memberikan
respons.

• Kanak-kanak menguasai bahasa daripada apa yang

didengar dan dialaminya, dan dia cuba meniru dan
menuturnya berulangkali apa yang didengar daripada
orang yang berada disekelilingnya.
 SAMBUNGAN..

• Kemahiran yang mula-mula dikuasai sejak lahir (kanak-kanak

normal)

• Asas kepada membaca dan menulis

• Kanak-kanak perlu menguasai bahasa dan memahami istilah

yang digunakan dalam bahasa tersebut sebelum membaca dan
menulis.
 SAMBUNGAN..

• Mewujudkan hubungan mesra dan kasih sayang

• Memberi peluang kepada kanak-kanak untuk berinteraksi

• Menggalakkan kanak-kanak mendengar dan mengajuk bunyi

persekitaran

• ELAKKAN bercakap pelat

 PERINGKAT-PERINGKAT KEMAHIRAN
MENDENGAR
A. Peringkat Awal

 Mengecam, mengajuk dan memilih bunyi

Mendengar dan mengecam makna perkataan, rangkai

kata dan ayat-ayat

Melakukan sesuatu yang disuruh

‰
 SAMBUNGAN..

Menjalankan perintah dan permintaan

Bertindak terhadap soalan-soalan mudah

Mengingat dan memadankan perkataan

dan ayat-ayat mudah secara tepat
B.Peringkat Pertengahan

Mengecam dan mengingat fakta

Mengenal maklumat khusus

Mengesan urutan maklumat

Mengenal sebab dan akibat

Mengenal perhubungan orang yang berinteraksi

Mengenal sikap dan perasan orang yang bercakap

C.‰Peringkat Maju

Mengenal isi-isi penting

Mengenal peranan dan perhubungan orang yang

bercakap

Mentafsir maksud orang yang bercakap

Memberitahu fungsi tekanan dan intonasi

KEMAHIRAN BERTUTUR
 KEMAHIRAN BERTUTUR
• ‰Kemahiran Lisan merupakan aspek kemahiran bahasa
yang penting dan utama serta merupakan kemahiran
asas yang perlu dikuasai oleh kanak-kanak sebelum
mempelajari kemahiran-kemahiran lain seperti
kemahiran membaca dan menulis.

• Lisan adalah percakapan atau pertuturan iaitu

kegiatan melahirkan bahasa melalui suara atau
sebutan.

• Kita akan bercakap apabila hendak belajar sesuatu

bahasa.
 DEFINISI

• Kemahiran Bertutur merujuk keupayaan murid

berkomunikasi untuk menjalin hubungan, menyampaikan
maklumat, pendapat, perasaan serta idea yang kreatif
dan kritis dengan sebutan yang betul secara sopan dan
bertatasusila.

• Penekanan juga diberi kepada penggunaan

tatabahasa yang betul.
 KEMAHIRAN BERTUTUR

• Peringkat Awal

􀂉 Melafazkan, mengajuk, perkataan dan ayat yang yang

didengar.

􀂉 Menyoal untuk mendapatkan maklumat. bertindak

terhadap soalan mudah

􀂉 Membuat ayat mengenai diri sendiri

dan membuat ayat daripada gambar
• Peringkat Pertengahan

􀂉 Membuat diskripsi tentang objek atau gambar.

􀂉 Bercerita berdasarkan gambar , pengalaman

􀂉 Menyoal dan menjawab soalan

􀂉 Memberi ucapan pendek

􀂉 Perbualan mudah

􀂉 Memberi komen mudah

􀂉 Memberi ulasan, pendapat atau pandangan mudah

• Peringkat Maju

􀂉 Mendeskripsi sesuatu peristiwa, kejadian, pengalaman,objek dan

lain-lain.

􀂉 Bercerita dengan menggunakan alat pandang atau tanpa

menggunakannya.

􀂉 Mengambil bahagian dalam perbincangan, perbualan atau dialog.

􀂉 Mengambil bahagian alam drama atau lakonan.

􀂉 Mendeklamasi puisi.

􀂉 Menyampaikan komen, laporan atau ulasan.

KEMAHIRAN AWAL BACAAN
 KEMAHIRAN AWAL BACAAN

• Bacaan bersuara dengan sebutan yang jelas dan tepat mengikut

sistem bunyi bahasa melayu.

• Guru perlu mendorong minat suka kepada buku dan belajar

berkomunikasi
 SAMBUNGAN..

• Galakkan aktiviti berterusan ‘Shared Reading’

• Perkenalkan nombor, huruf, warna dan bentuk
• Menyediakan peluang kepada kanak-kanak untuk memberi
idea
• Memberi pengalaman yang menyeronokkan semasa membaca.
PERINGKAT PENGAJARAN BACAAN

Kesediaan Membaca

Prabacaan

Bacaan Mekanis

Bacaan & Kefahaman

PERINGKAT KESEDIAAN MEMBACA

• Ialah satu peringkat perkembangan sama ada faktor

alam sekitar ataupun faktor tersedia yang
menyediakan seseorang kanak-kanak itu untuk
membaca.

• Dikatakan sebagai satu peringkat yang menyediakan

kanak-kanak dengan bacaan awal atau bacaan teks.
 SAMBUNGAN..

• Antara faktor yang mempengaruhi

kesediaan membaca ialah:

Keadaan fizikal
Pengalaman dan persekitaran
Emosi dan motivasi
Kecerdasan dan perkembangan kognetif
 PERINGKAT PRABACAAN

• Merupakan kesediaan murid untuk membaca

• Meliputi kemahiran pengamatan pendengaran,

pengamatan penglihatan dan latihan bahasa
pertuturan.

• Peringkat ini meliputi kemahiran mengenal abjad

hingga membaca ayat.
 SAMBUNGAN..

• Pada tahap ini murid didedahkan kepada

aktiviti yang boleh meningkatkan ketajaman
pendengaran dan penglihatan.

• Contoh aktiviti ialah seperti bermain huruf,

suku kata dan kad perkataan.
 BACAAN MEKANIS

• Murid sudah boleh menyebut huruf, suku kata,

perkataan, frasa dan ayat-ayat mudah.

• Mereka juga boleh membatangkan perkataan yang

mengandungi suku kata terbuka dan tertutup yang
bermula dengan konsonan.

• Kaedah bacaan yang sesuai: pandang sebut, bunyi kata

abjad atau mengeja.
 PERINGKAT BACAAN KEFAHAMAN

• Murid sepatutnya mempunyai keupayaan untuk

mengumpul maklumat dan makna daripada apa yang
dibaca dan mentafsir dan menilai sesuatu dengan
sepenuhnya tentang apa yang dibaca.
 KEMAHIRAN AWAL TULISAN

• Awal tulisan ialah lambang bunyi bahasa yang

dipindahkan ke dalam bentuk grafik untuk
melahirkan perasaan, fikiran dan idea mengikut
kebolehan mereka.

• Kemahiran menulis ialah kemahiran yang paling tinggi

dalam senarai kemahiran berbahasa.

• Kemahiran ini hanya boleh dikuasai jika seseorang

itu telah menguasai kemahiran mendengar, membaca
dan bertutur.
 PERINGKAT MENULIS

• Terdapat 3 peringkat dalam kemahiran menulis iaitu:

Peringkat Peringkat Peringkat

Pramenulis Mekanis Pelahiran
 PERINGKAT PRAMENULIS
• Pada peringkat ini pelajar diberikan persediaan secara
mekanikal untuk membolehkannya menggunakan alat
tulis, dan dapat menulis selesa dan tepat.

• Pada peringkat ini guru akan memberikan aktiviti

pergerakan tangan dan mata supaya pelajar boleh
mengkoordinasikedua-dua anggota ini untuk tujuan
menulis.
 SAMBUNGAN..

• Latihan Pratulis
 Latihan pergerakan tangan supaya boleh menulis dengan
selesa dan sempurna
Latihan pergerakan mata ikut arah tulisan
Latihan koordinasi tangan dan mata untuk menulis dengan
betul
Contoh latihan :
Latihan membentuk garis lurus dan lengkok
berdasarkan garisan putus-putus.

Latihan mewarna mengikut arah yang ditentukan.

Latihan membentuk garis lurus

Latihan membentuk bulatan di udara, dari kiri ke

kanan dan sebaliknya.
 PERINGKAT MEKANIS

• Setelah pelajar boleh menggunakan alat tulis,

peringkat seterusnya ialah peringkat tulisan mekanis.

• Peringkat ini, pelajar dilatih membentuk lambang-

lambang yang ada kaitannya dengan bentuk-bentuk
huruf.
 SAMBUNGAN..
Selepas mempelajari peringkat pratulis:
• Latih kanak-kanak membentuk lambang tulisan
• Bentuk huruf menggunakan kertas kosong kepada kertas
bergarisan
• Pensil besar kepada pensil kecil
Contoh aktiviti:

Latihan membentuk bulatan dan garis lurus secara

terkawal.

Latihan menulis huruf di atas kertas bergaris.

Latihan membentuk huruf dengan cara yang betul.

 PERINGKAT PELAHIRAN

• Pada peringkat ini, pelajar sepatutnya telah menguasai

kemahiran membentuk huruf dan mengeja.

• Peringkat pelahiran ialah pelajar dilatih untuk

melahirkan sesuatu untuk ditulis.
Contoh aktiviti :

oMengisi silang kata

oMengisi tempat kosong dalam ayat

oMelengkapkan petikan atau cerita

oMenulis jawapan kefahaman

oMenulis karangan
 KESIMPULAN

• Kemahiran literasi merupakan kemahiran yang perlu di ajar

kepada kanak-kanak sejak awal lagi.
• Guru perlu memastikan setiap tahap kemahiran dapat diajar
dan dilatih dengan sebaik mungkin bagi mengelakkan kanak-
kanak gagal dalam kemahiran literasi.
SEKIAN..TERIMA KASIH