Anda di halaman 1dari 11

DERET TAYLOR DAN MACLAURIN

OLEH :
ABDULLAH PAWIT

1001125001

DWI NOVIYANTI

1001125051

MUHAMMAD BINTANG 1001125111

PROGRAM STUDI PENDIDIKAN MATEMATIKA


FAKULTAS KEGURUAN DAN ILMU PENDIDIKAN
UNIVERSITAS MUHAMMADIYAH PROF. DR. HAMKA
JAKARTA
2014

BAB III
DERET TAYLOR DAN MACLAURIN
A. PENDAHULUAN
B. DERET TAYLOR DAN DERET MACLAURIN

1. Deret Taylor
a.Pengertian

Deret Taylor adalah Deret pangkat f ( z )=f ( z o ) +


n=1

pada daerah

f ( n) ( z o)
n
( zz o ) yang analitik
n!

D={ z :|zz o|< r }

b.

Teorema
Teorema Taylor
Jika fungsi f analitik pada daerah terbuka

D={ z :|zz o|< r }

, maka f(z) untuk setiap

z D dapat dinyatakan ke dalam deret pangkat

f ( z )= an (zz o )n , dengan a n=
n=0

f ( zo ) +
n=1

( n)

f ( z o)
n!

(n )

f (z o )
( zz o)n
n!

Bukti :

f (t)
1
C={t D:|tz o|=r } ; z ( C ) ,dan f ( z )=
dt .

Diambil lintasan
2 i c tz

Karena
1
1
=
tz ( tz o )(zz o )

zz

o
( tz o ) 1 tz
o

( zz o )n

zz o (zz o )2
( z z o)n1 (tz o)n
1
1+
+
++
+
tz o
tz o (tz o )2
zz o
(tz o)n1
1
tz o

zz o ( zz o )2
( z z o)n1
(zz o )n
1
+
+
++
+
tz o (tz o )2 (tz o )3
(tz o )n ( tz o )n ( t z)

maka,

f (t)
1
f ( z )=
dt

2 i C tz

2 i

f (t)
f (t)
f (t)
f (t )
1
2
n1
tz dt+( zz o) (tz )2 dt+(zz o) (tz )3 dt++(zz o ) ( zz )n dt + 2 i (zz
o
C
C
C
C
o
o
o

Menurut pengintegralan Cauchy, jika f analitik pada C (C ) dan


maka

z o (C) ,

f (t )
n!
f ( zo )=
dt

dan
2 i C (t zo )n1

f (t)
1
f ( zo ) =
dt

2 i C tz o

Oleh karena itu, diperoleh


f ( {z} rsub {o} )} over {2!} {left (z- {z} rsub {o} right )} ^ {2} ++ {{f} ^ {n-1} left ({z} rsub {o}
f ' ( zo )
f ( z ) =f ( z o ) +
(z
1!

zz o n dt
1
dengan Rn=
f (t) tz tz (1)
2 i C
o

( )

Akan dibuktikan

|Rn|=

lim R n=0.

z z o dt
1
f (t)

2 i C
t z o t z

( )

Dari persamaan (1), diperoleh

Karena f analitik pada C ( C ) , maka terdapat bilangan real


berlaku
|f (z)| M

untuk setiap

Oleh karena itu diperoleh

z C C

M > 0 sehingga

| |

zz o
<1 untuk setiap t C
tz o

Sedangkan untuk setiap t C

berlaku

1
1
1

=
( tz1 )=|tz1 |=|(tz )(zz
)| |tz ||zz | r|zz |
o

Menurut teorema bahwa

| |

f ( t ) dt Ml ( C ) , dengan M =maks|f ( z )|

Oleh karena itu diperoleh


n
|zz o|
1
1
0 |R n|
M
.
.2 r
2
r
r|z z o|

Mr

|zz o|
r

|zz o|

Karena

1
r ( zz o)

dengan

|zz o|
r

k=

<1 , maka

Mr
r |zz o|
lim

|zz o|
r

=0 . Jadi

lim R n=0 (2)

Dari persamaan (1) dan (2) diperoleh


f ( {z} rsub {o} )} over {2!} {left (z- {z} rsub {o} right )} ^ {2} ++ {{f} ^ {left (n-1 right )} ( {z} r
'
f ( zo )
(
)
f z =f ( z o ) +
( z z o ) +
1!

f ( zo ) +
n=1

f (n )(z o )
zz o ) n
(
n!

2. Deret Maclaurin
a.Pengertian
Deret Maclaurin merupakan deret Taylor pada saat Z0 = 0
b.

Teorema
Teorema

( a ) e =
z

n=0

zn
z2
=1+ z+ + ,|z|<
n!
2!

( b ) sin z=
n=0

(1 )n 2n +1
z3 z5
z =z + ,|z|<
3! 5!
( 2n+ 1 ) !

(1 )n 2n
z2 z4
( c ) cos z=
z =1 + ,|z|<
2! 4 !
n=0 ( 2n ) !

z 2 n+1
z3 z5
( d ) sinh z =
=z + + + ,|z|<
3! 5 !
n=0 ( 2 n+1 ) !

( e ) cosh z=
n=0

z2 n
z2 z4
=1+ + + ,|z|<
2! 4!
( 2 n) !

1
n
2
3
(f )
= z =1+ z + z + z + ,|z|<1
1z n=0

( g)

1
= (1)n z n=1z+ z 2z 3 + ,|z|<1
1+ z n=0

Bukti (a) :
Fungsi f ( z )=e

adalah fungsi utuh, analitik pada C. Jadi jari-jari kekonvergenan deret


= . Karena

MacLaurinnya adalah

f ( z )=e z analitik pada C, diperoleh

f ( 0 )=1 dan f n ( z )=e z untuk setiap n N . Jadi f n ( 0 )=1 .


z
Dengan demikian deret McLaurin dari f ( z )=e adalah

f ( z )=e =f ( 0 )+
z

n=1

1+

n=1

f ( 0) n
z ,| z|<
n!

zn
zn
=
n! n=1 n!

Jadi terbukti bahwa

zn
z2
z
e = =1+ z+ + ,|z|<
2!
n=1 n!
Bukti (b) :

f ( z )=sin z , f ( 0 )=0
f ' ( z )=

zz 0
z0
(cos z 0 ), f ' ( 0 )=
(cos 0)
1
1

''

f (z)=

( z z0 )

2
''

(sin z 0) , f ( 0)=

2!

f ' ' ' ( z )=

( zz 0 )

( z 0 )2
(sin 0)
2!

(cos z 0), f ' ' ' ( 0 ) =

3!

( z0 )3
(cos 0)
3!

......
Sehingga

(1 )n 2n +1
z3 z5
sin z=
z =z + ,|z|<
3! 5!
n=0 ( 2n+ 1 ) !
Bukti (c) :
f ( z )=cos z , f ( 0 ) =1
f ' ( z )=

zz 0
z0
(sin z0 ) , f ' ( 0 )=
(sin 0)
1
1

''

f (z)=

( z z0 )

( z0 )2
(cos z 0) , f (0)=
(cos 0)
2!
''

2!

f ' ' ' ( z )=

( zz 0 )
3!

( z0 )3
(sin z 0) , f ' ' ' ( 0 ) =
(sin0)
3!

......
Sehingga

cos z=
n=0

(1 )n 2 n
z2 z4
z =1 + ,|z|<
2! 4!
(2 n) !

Bukti (d) :
f ( z )=sinh z , f ( 0 )=0
f ' ( z )=
''

zz 0
z0
(cosh z0 ) , f ' ( 0 )=
(cosh 0)
1
1

f (z)=

( z z0 )
2!

( z0 )2
(sinh z 0) , f (0)=
(sinh 0)
2!
''

f ' ' ' ( z )=

( zz 0 )

(cosh z 0 ), f ' ' ' ( 0 )=

3!

( z0 )3
(cosh 0)
3!

......
Sehingga

z 2n +1
z 3 z5
sinh z=
=z+ + + ,|z|<
3! 5!
n=0 ( 2n+ 1 ) !
Bukti (e) :
f ( z )=cosh z , f ( 0 )=1
f ' ( z )=

zz 0
z0
(sinh z 0), f ' ( 0 )=
(sinh 0)
1
1

''

f (z)=

( z z0 )
2!

f ' ' ' ( z )=

( z 0 )2
(cosh z 0) , f (0)=
( cosh 0)
2!

( zz 0 )

''

3!

(sinh z 0) , f ' ' ' ( 0 ) =

( z0 )3
( sinh 0)
3!

......
Sehingga

z2 n
z2 z 4
cosh z =
=1+ + + ,|z|<
2! 4 !
n=0 ( 2 n ) !
Bukti (f) :
Misalkan

f ( z )=

1
f
1z . Titik singular dari fungsi

kekonvergenan deret MacLaurin f adalah


= jarak dari 0 ke titik singular yang terdekat 1
f ( z )=

1
, f ( 0 )=1
1z

f ' ( z )=
''

1
, f ' ( 0 )=1
( 1z )2

f (z)=

2
''
, f (0)=2
3
( 1 z )

adalah

z=1 . Jadi jari-jari

f ' ' ' ( z )=

6
, f ' ' ' ( 0 ) =6
( 1z )4

......
n!
n
n
f ( z )=
, f ( 0 )=n !
n+1
( 1z )
Dengan demikian deret MacLaurin dari
f ( z )=

f ( z )=

1
1z

adalah

f n ( 0) n
1
=f ( 0 )+
z ,|z|<1
1z
n=1 n !

1+

n=1

n! n
n
z =1+ z
n!
n=1

zn
n=0

Jadi terbukti bahwa

1
n
2
3
= z =1+ z+ z + z + ,|z|<1
1z n=0
Bukti (g) :
Misalkan

f ( z )=

1
f
1+ z . Titik singular dari fungsi

kekonvergenan deret MacLaurin f adalah


= jarak dari 0 ke titik singular yang terdekat 1
f ( z )=
f ' ( z )=

1
, f ( 0 )=1
1+ z

1
, f ' ( 0)=1
2
( 1+ z )

f ' ' (z)=


f ' ' ' ( z )=

2
, f ' ' (0)=2
3
( 1+ z )

6
, f ' ' ' ( 0)=6
4
( 1+ z )

......

adalah

z=1 . Jadi jari-jari

f n ( z )=

n!
, f n ( 0 ) =n !
n+1
( 1+ z )

Dengan demikian deret MacLaurin dari


f ( z )=

f ( z )=

1
1z

adalah

f n ( 0) n
1
=f ( 0 ) +
z ,|z|<1
1+ z
n=1 n!

n! n
n
z =1+ z
n
!
n=1
n=1

1+

(1)n z n
n=0

Jadi terbukti bahwa

1
n n
2
3
= (1) z =1z + z z + ,| z|< 1
1+ z n=0
C. Contoh soal

1. Tentukan deret Taylor dari

f ( z )=

1
1+ z

disekitar i !

Penyelesaian :
f ( z )=

1
1
, f ( i )=
1+ z
1+i

f ' ( z )=

1
1
, f ' ( i )=
2
(1+ z )
( 1+ i )2

f left (z right ) = {2} over {{left (1+ z right )} ^ {3}} , f ( i )=

f ' ' ' ( z )=

f n ( z )=

6
1
, f ' ' ' ( i )=
4
( 1+ z )
( 1+i )4

(1 )n . n ! n
(1 )n . n !
,
f
(
i
)
=
(1+ z)n +1
(1+ i)n+1

Jadi deret Taylor dari

f ( z )=

1
1+ z

disekitar

z=i adalah

2
( 1+i )3

f ( z )=

1
1+ z

f ( i )+

n=1

f ( n) ( i )
n
( zi )
n!

(1 )n
1
+
( zi )n
1+i n=1 ( 1+i )n+1

(1)n
n
( zi )
n +1
n=0 (1+i)

f ( z )=

2. Uraikan

1z
1+2 z

disekitar

Penyelesaian :

1
1 1
=
1+2 z 2 1
+z
2

( )
( )

1
1
2 3
+( z1)
2
1
3

1
z1
1+
3
2

( ( ))

1
n z1
(1 )

3 n=0
3
2

n=0

( )

(1 )n 2n ( z1 )n
3n+1

Jadi diperoleh

f ( z )=

(1 )n 2n ( z1 )n+1
1z
=
1+2 z
3 n+1
n=0

z=1 .

n=0

(1 )n 2n ( z1 )n +1
3 n+1

3. Hitunglah

(1 )n n z n

n=0

Penyelesaian :

(1 ) n z n= z ( (1 ) n z n1 )
n=0

n=0

z (1 )

n=0

d ( n)
z
dz

d
n n
z (1 ) ( z )
dz n=0

d 1
dz 1+ z

1
( 1+ z )2

( )

z
( 1+ z )2

D. Latihan

DAFTAR PUSTAKA
http://elnicovengeance.wordpress.com/2011/07/30/deret-dan-teorema-taylor/
http://rifan-alif.blogspot.com/2012/03/buku-pegangan-mate-kuliah-analisis.html

Anda mungkin juga menyukai