“KELARUTAN”
Nama Anggota :
Keterangan :
S = kelarutan partikel halus (nano)
Alat :
- Spektrofotometer UV – Vis
- Mikropipet
- Pipet Volume
- Tabung Reaksi
- Beaker Glass
- Labu Takar 10, 25, 50, 100 dan 250 ml
- Orbital Shaker
- Kertas Saring Whatman
Bahan :
- Parasetamol
- Propilenglikol
- Aquadest
- Etanol 96%
- Tween 80
- Metanol
IV. PROSEDUR KERJA
Pembuatan Kurva Baku Paracetamol
Menimbang 250 g Parasetamol kemudian memasukkannya ke dalam labu
takar 250 ml (1000ppm)
Membuat seri pengenceran yaitu 2 ppm, 4 ppm, 6 ppm, 8 ppm dan 10 ppm.
Kemudian memasukkanya ke dalam labu takar 25 ml, menambahkan
aquadest ad 25 ml
Mengkocok larutan dengan orbital shaker selama 2 jam. Jika ada endapan
yang larut selama pengocokan. Menambahkan lagi 1g parasetamol sampai
diperoleh larutan yang jenuh kembali
Mengkocok larutan dengan orbital shaker selama 2 jam. Jika ada endapan
yang larut selama pengocokan, menambahkan lagi 1g Parasetamol sampai
diperoleh larutan yang jenuh kembali
V1 x N1 = V2 x N2 V1 x N1 = V2 x N2
V1 x 100 = 25 x 2 V1 x 100 = 25 x 4
50 100
V1 = 100 V1 = 100
V1 = 0,5ml V1 = 1ml
V1 x N1 = V2 x N2 V1 x N1 = V2 x N2
V1 x 100 = 25 x 6 V1 x 100 = 25 x 8
150 200
V1 = 100 V1 = 100
V1 = 1,5ml V1 = 2ml
Pengenceran 5 (10ppm)
V1 x N1 = V2 x N2
V1 x 100 = 25 x 10
250
V1 = 100
V1 = 2,5ml
Hasil Kurva Baku
B. PENGARUH PELARUT
Perhitungan Kadar :
NOMOR 1
Abs I (0,804) Abs II (0,706)
Y = A + BX Y = A + BX
0,804 = 0,12027 + 0,06425X 0,706 = 0,12027 + 0,06425X
0,804 – 0,12027 = 0,06425X 0,706 – 0,12027 = 0,06425X
0,68373 = 0,06425X 0,58573 = 0,06425X
0,68373 0,58573
X = X =
0,06425 0,06425
X = 8,89852 µg/mL
X = 0,00889852 mg/mL
Kadar = 0,00889852 mg/mL x FP
= 0,00889852 mg/mL x 150
= 1,33477 mg/mL
= 1,618 mg/mL
NOMOR 2
Abs I (0,734) Abs II (0,709)
Y = A + BX Y = A + BX
0,734 = 0,12027 + 0,06425X 0,709 = 0,12027 + 0,06425X
0,734 – 0,12027 = 0,06425X 0,709 – 0,12027 = 0,06425X
0,61373 = 0,06425X 0,58873 = 0,06425X
0,61373 0,58873
X = X =
0,06425 0,06425
X = 9,05416 µg/mL
X = 0,00905416 mg/mL
Abs II
Kadar = 0,00905416 mg/mL x FP
= 0,00905416 mg/mL x 150
= 1,35812 mg/mL
= 1,38 mg/mL
NOMOR 3
Abs I (0,351) Abs II (0,347)
Y = A + BX Y = A + BX
0,351 = 0,12027 + 0,06425X 0,347 = 0,12027 + 0,06425X
0,351 – 0,12027 = 0,06425X 0,347 – 0,12027 = 0,06425X
0,23073 = 0,06425X 0,22673 = 0,06425X
0,23073 0,22673
X = X = 0,06425
0,06425
X = 3,6534 µg/mL
X = 0,0036534 mg/mL
Kadar = 0,0036534 mg/mL x FP
= 0,0036534 mg/mL x 150
= 0,5480 mg/mL
= 0,5387 mg/mL
NOMOR 4
Abs I (0,672) Abs II (0,0,668)
Y = A + BX Y = A + BX
0,672 = 0,12027 + 0,06425X 0,668 = 0,12027 + 0,06425X
0,672 – 0,12027 = 0,06425X 0,668 – 0,12027 = 0,06425X
0,55173 = 0,06425X 0,54773 = 0,06425X
0,55173 0,54773
X = 0,06425 X = 0,06425
X = 8,58724 µg/mL
X = 0,00858724 mg/mL
Kadar = 0,00858724 mg/mL x FP
= 0,00858724 mg/mL x 150
= 1,2881 mg/mL
Rata – rata Kadar
Kadar I + Kadar II + Kadar III
= 3
1,2881 mg/mL + 1,2787 mg/mL + 1,2881 mg/mL
= 3
= 1,28
=
NOMOR 5
Abs I (0,410) Abs II (0,49)
Y = A + BX Y = A + BX
1,28 mg/mL
0,410 = 0,12027 + 0,06425X 0,49 = 0,12027 + 0,06425X
0,410 – 0,12027 = 0,06425X 0,49 – 0,12027 = 0,06425X
0,28973 = 0,06425X 0,36973 = 0,06425X
0,28973 0,36973
X = 0,06425 X = 0,06425
X = 5,754552 µg/mL
X = 0,005754552 mg/mL
Kadar = 0,005754552 mg/mL x FP
= 0,005754552 mg/mL x 160
= 0,9207283 mg/mL
= 0,85 mg/mL
NOMOR 6
Abs I (0,267) Abs II (0, 269)
Y = A + BX Y = A + BX
X = 2,2059 µg/mL
X = 0,0022059 mg/mL
Kadar = 0,0022059 mg/mL x FP
= 0,0022059 mg/mL x 150
= 0,330885 mg/mL
= 0,34 mg/mL
NOMOR 7
Abs I (0,615) Abs II (0,618)
Y = A + BX Y = A + BX
0,615 = 0,12027 + 0,06425X 0,618 = 0,12027 + 0,06425X
0,615 – 0,12027 = 0,06425X 0,618 – 0,12027 = 0,06425X
0,49473 = 0,06425X 0,49773 = 0,06425X
0,49473 0,49773
X = 0,06425 X = 0,06425
X = 7,74677 µg/mL
X = 0,00774677 mg/mL
Kadar = 0,00774677 mg/mL x FP
= 0,00774677 mg/mL x 150
= 1,162 mg/mL
Rata – rata Kadar
Kadar I + Kadar II + Kadar III
= 3
1,115 mg/mL + 1,162 mg/mL + 1,162 mg/mL
= 3
= 1,160 mg/mL
NOMOR 8
Abs I (0,464) Abs II (0,464)
Y = A + BX Y = A + BX
0,464 = 0,12027 + 0,06425X 0,477 = 0,12027 + 0,06425X
0,464 – 0,12027 = 0,06425X 0,477 – 0,12027 = 0,06425X
0,34373 = 0,06425X 0,35673 = 0,06425X
0,49473 0,35673
X = 0,06425 X = 0,06425
X = 5,4433 µg/mL
X = 0,0054433 mg/mL
Kadar = 0,0054433 mg/mL x FP
= 0,0054433 mg/mL x 150
= 0,816 mg/mL
= 0,817 mg/mL
C. PENGARUH SURFAKTAN
A = 0,12027
B = 0,06425
R = 0,99999
y = A + Bx
y = 0,12027 + 0,6425 x
Abs
No Konsentrasi FP Kadar mg/ml
I II III
1 0 150 0,617 0,601 0,603 1,136
2 0,1 150 0,268 0,268 0,268 0,345
3 0,5 150 0,448 0,445 0,44 0,765
4 1 150 0,422 0,423 0,423 0,70
5 5 150 0,728 0,734 0,732 1,42
6 10 160 0,266 0,268 0,267 0,36
7 15 150 0,562 0,562 0,561 1,0305
8 20 150 0,809 0,799 0,803 1,595
Perhitungan Kadar :
NOMOR 1
Abs I (0,617) Abs II (0,601)
Y = A + BX Y = A + BX
0,617 = 0,12027 + 0,06425X 0,601 = 0,12027 + 0,06425X
0,617 – 0,12027 = 0,06425X 0,601 – 0,12027 = 0,06425X
0,49673 = 0,06425X 0,48073 = 0,06425X
0,49673 0,48073
X = X =
0,06425 0,06425
X = 7,5133 µg/mL
X = 0,0075133 mg/mL
Kadar = 0,0075133 mg/mL x FP
= 0,0075133 mg/mL x 150
= 1,126995 mg/mL
= 1,136 mg/mL
NOMOR 2
Abs I (0,268) Abs II (0,268)
Y = A + BX Y = A + BX
0,268 = 0,12027 + 0,06425X 0,268 = 0,12027 + 0,06425X
0,268 – 0,12027 = 0,06425X 0,268 – 0,12027 = 0,06425X
0,14773 = 0,06425X 0,14773 = 0,06425X
0,14773 0,14773
X = X =
0,06425 0,06425
X = 2,299 µg/mL
X = 0,002299 mg/mL
Kadar = 0,002299 mg/mL x FP
= 0,002299 mg/mL x 150
= 0,345 mg/mL
= 0,345 mg/mL
NOMOR 3
Abs I (0,448) Abs II (0,445)
Y = A + BX Y = A + BX
X = 4,9763 µg/mL
X = 0,0049763 mg/mL
Kadar = 0,0049763 mg/mL x FP
= 0,0049763 mg/mL x 150
= 0,746445 mg/mL
= 0,765 mg/mL
NOMOR 4
Abs I (0,422) Abs II (0,423)
Y = A + BX Y = A + BX
0,422 = 0,12027 + 0,06425X 0,423 = 0,12027 + 0,06425X
0,422 – 0,12027 = 0,06425X 0,423 – 0,12027 = 0,06425X
0,30173 = 0,06425X 0,30273 = 0,06425X
0,30173 0,30273
X = X =
0,06425 0,06425
X = 4,712 µg/mL
X = 0,004712 mg/mL
Kadar = 0,004712 mg/mL x FP
= 0,004712 mg/mL x 150
= 0,7068 mg/mL
Rata – rata Kadar
Kadar I + Kadar II + Kadar III
= 3
0,7044 mg/mL + 0,7068 mg/mL + 0,7068 mg/mL
= 3
= 0,70 mg/mL
NOMOR 5
Abs I (0,728) Abs II (0,734)
Y = A + BX Y = A + BX
0,728 = 0,12027 + 0,06425X 0,734 = 0,12027 + 0,06425X
X = 9,5211 µg/mL
X = 0,0095211 mg/mL
Kadar = 0,0095211 mg/mL x FP
= 0,0095211 mg/mL x 150
= 1,4282 mg/mL
= 1,42 mg/mL
NOMOR 6
Abs I (0,266) Abs II (0,268)
Y = A + BX Y = A + BX
0,266 = 0,12027 + 0,06425X 0,268 = 0,12027 + 0,06425X
0,266 – 0,12027 = 0,06425X 0,268 – 0,12027 = 0,06425X
0,14573 = 0,06425X 0,14773 = 0,06425X
0,14573 0,14773
X = X =
0,06425 0,06425
X = 2,2837 µg/mL
X = 0,0022837 mg/mL
Kadar = 0,0022837 mg/mL x FP
= 0,0022837 mg/mL x 160
= 0,3654 mg/mL
= 0,36 mg/mL
NOMOR 7
Abs I (0,562) Abs II (0,562)
Y = A + BX Y = A + BX
0,562 = 0,12027 + 0,06425X 0,562 = 0,12027 + 0,06425X
0,562 – 0,12027 = 0,06425X 0,562 – 0,12027 = 0,06425X
0,44173 = 0,06425X 0,44173 = 0,06425X
0,44173 0,44173
X = X =
0,06425 0,06425
X = 6,8596 µg/mL
X = 0,0068596 mg/mL
Kadar = 0,0068596 mg/mL x FP
= 0,0068596 mg/mL x 150
= 1,0289 mg/mL
= 1,0305 mg/mL
NOMOR 8
Abs I (0,809) Abs II (0,799)
Y = A + BX Y = A + BX
0,809 = 0,12027 + 0,06425X 0,799 = 0,12027 + 0,06425X
0,809 – 0,12027 = 0,06425X 0,799 – 0,12027 = 0,06425X
0,68873 = 0,06425X 0,67873 = 0,06425X
0,68873 0,67873
X = X =
0,06425 0,06425
X = 10,626 µg/mL
X = 0,010626 mg/mL
Kadar = 0,010626 mg/mL x FP
= 0,010626 mg/mL x 150
= 1,5939 mg/mL
= 1,595mg/mL
VI. PEMBAHASAN
Kelarutan adalah kemampuan suatu zat terlarut melarut pada suatu
pelarut. Kelarutan didefinisikan dalam besaran kuantitatif sebagai konsentrasi
suatu zat, kelarutan adalah kadar jenuh solute dalam sejumlah solven pada suhu
tertentu yang menunjukkan bahwa interaksi spontan satu atau lebih solute atau
solven telah terjadi dan membentuk dispersi molekuler yang homogen.
Kelarutan suatu senyawa bergantung pada sifat fisika dan kimia zat terlarut dan
pelarut, juga bergantung pada faktor temperatur, tekanan, pH larutan dan untuk
jumlah yang lebih kecil, bergantung pada hal terbaginya zat terlarut.
Prinsip umum kelarutan didefinisikan dalam besaran kuantitatif sebagai
konsentrasi zat terlarut dalam larutan jenuh pada temperatur tertentu, dan
secara kualitatif didefinisikan sebagai interaksi spontan dari dua atau lebih zat
atau lebih untuk membentuk dispersi molekuler homogen.
Konsentrasi
Kurva Pengaruh Pelarut
pelarut
35
30
25
20
15
10
0 Kadar
0.34 0.54 0.82 0.85 1.16 1.28 1.38 1.62
(mg/mL)
Air Etanol Propilenglikol
20
15
10
0 Kadar
0.34 0.36 0.7 0.76 1.03 1.14 1.42 1.59 (mg/mL)