Alat
mulut
Basis
kapituli
Alat mulut
menutupi seluruh tubuh)
basis
capituli
capitulum hipostoma
(bagian tubuh paling anterior)
Siklus Hidup
• Metamorfosis tidak sempurna: telur - larva - nimfa - dewasa
• Telur diletakkan di:tanah, celah rumah, sarang dan lubang
perlindungan hewan.
• Caplak keras mengeluarkan ribuan telur lalu mati; caplak
lunak bertelur sedikit, tetapi bertelur beberapa kali.
• Masa inkubasi telur: 2 minggu - beberapa bulan.
• Larva mirip dewasa tetapi hanya 3 pasang kaki, nimfa
mempunyai 4 pasang kaki tetapi blm mempunyai alat
kelamin
• Dewasa: memp 4 pasang kaki dan mempunyai alat kelamin
• Lubang genital ♂ dan ♀ terletak langsung di posterior
basis kapituli.
• T.a. 2 familia, fam Ixodidae (caplak keras) dan fam
Argasidae (caplak lunak).
Siklus hidup
caplak
Siklus hidup
caplak
Siklus hidup caplak
Caplak betina sedang bertelur
Larva: kaki 3 pasang, Nimfa: kaki 4 pasang,
belum mempunyai belum mempunyai
organ kelamin organ kelamin
Contoh larva dan nimfa
Contoh contoh caplak keras kunci
Sumber:
https://www.google.co.id
Perbedaan
caplak keras
berdasarkan
morfologi di
basis capituli
palpus ruas ke-2 tdk palpus ruas ke-2 alat mulut lebih basis capituli
menonjol ke lateral menonjol ke lateral panjang daripada menonjol
basis capituli tidak basis capituli ke lateral
menonjol ke lateral
ventral
Ixodes ricinus
lekuk anus di anterior anus
(ciri khas Ixodes) kunci
dorsal ventral
Ixodes scapularis
lekuk anus di
anterior anus
(ciri Ixodes) kunci
dorsal ventral
Ixodes cookei ♂
dorsal ventral
Ixodes cookei ♀
Ixodes holocyclus jantan
(caplak paralitik Amerika)
dorsal ventral
Ixodes brunneus
alat
mulut
capitulum
basis
capituli
Dermacentor kunci
Caplak anjing Amerika
(Dermacentor variabilis)
dorsal ventral
11 festoon
(ciri Dermacentor)
Dermacentor variabilis ♂
dorsal ventral
Dermacentor variabilis ♀
Dermacentor andersoni
(Rocky Mountain wood tick)
Ciri khas Ripicephalus:
- Basis capituli menonjol ke lateral
- Mempunyai festoon
Ripicephalus sanguineus
(caplak coklat anjing) kunci
dorsal vental
Riphicephalus sanguineus
Cabut pinset sehingga tubuh caplak
tercabut dari kulit hospes
Jepit alat mulut caplak
dengan pinset
Siapkan pinset
Ornithodoros moubata
Ornithodoros moubata pada telingan unta
Ornithodoros hermsi (Relapsing Fever tick)
Tungau
(Superfamilia Dermanissoidea)
Morfologi Tungau
(Superfamilia Dermanissoidea)
Perbedaan Acariformes dan Parasitiformes
Spesies tungau
yang penting
1. Demodex folliculorum
Penyebab demodiosis
Demodex folliculorum
Demodex folliculorum
Ilustrasi Irisan kulit yang diwarnai
Demodex folliculorum dengan HE (hematoxilin
pada kulit eosin; panah adalah
Demodex folliculorum
Gejala klinis demodecosis
dorsal
2. Sarcoptes scabiei:
penyebab skabies/skabiosis
dorsal
tepi pemotong pada kaki
untuk memotong kulit
ventral
kaki
Sarcoptes scabiei
Siklus hidup Sarcoptes scabiei
IIustrasi Sarcoptes scabiei pada terowongan dalam kulit
Sarcoptes scabiei dengan mikroskop elektron dan gambaran
klinis skabies/skabiosis
Skabies pada telapak tangan Skabies pada telapak kaki
Hari ke-12
Sarcoptes scabiei Skabies
pada terowongan kulit
(dengan electromicroscope)
3. Familia Trombiculidae:
Trombidium holosericeum
Vektor ………………………………
3. Familia Trombiculidae:
Leptotrombidium deliense
Kemerahan karena gigitan Leptotrombidium
Larva Leptotrombidium dibeda-
kan berdasarkan: mata besar,
dua sensillae berambut, dan
lima setae berambut pada
scutum
corniculi
basis capituli
dewasa larva
3. Familia Trombiculidae:
Laelaps echidnina
3. Familia Trombiculidae:
Laelaps orientale
3. Familia Trombiculidae:
Laelaps scutellare, Asia
4. Tungau debu:
Dermatophagoides pteronissus
Dermatophagoides furinae
(tungau debu rumah Amerika)
Tungau debu
penyebab asma dengan
elektromikroskop
Tungau debu
dengan elektromikroskop
Berbagai pena
tungau debu
Dermatophagoides pteronyssinus
(tungau debu rumah Eropa), ventral
Lorryia formosa (Tydeidae)
Tungau pada hewan
Ornithonyssus bursa
Psoroptes cuniculi
Chorioptes caprae