KUR/PRP/FO-001
Status Revisi 04
FORMAT
Halaman 1 dari 7
RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN
Tanggal Berlaku 1 September 2017
C. Tujuan Pembelajaran
KD 3.3 Setelah proses pembelajaran, siswa dapat menelaah teks panatacara
KD 4.3 Setelah proses pembelajaran, siswa dapat membaca teknik teks panatacara
D. Materi Ajar
1. Fakta
Teks panatacara
FORMULIR Kode Dok. KUR/PRP/FO-001
Status Revisi 04
FORMAT
Halaman 2 dari 7
RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN
Tanggal Berlaku 1 September 2017
2. Konsep
Pangertene panatacara
3. Prinsip
a. Unsur panatacara
b. Teknik maca panatacara
4. Prosedur
Cara nulis lan tuladha panatacara
G. Kegiatan Pembelajaran
Pertemuan 1
Alokasi
Kegiatan Deskripsi
Waktu
Pendahuluan - Guru membuka pembelajaran dengan berdoa, salam, dan 5’
Status Revisi 04
FORMAT
Halaman 3 dari 7
RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN
Tanggal Berlaku 1 September 2017
panatacara.
Penutup - Siswa mengumpulkan tugas materi yang telah dipelajari 5’
- Siswa merefleksi penguasaan materi yang telah dipelajari
dengan membuat catatan / rangkuman / kesimpulan
- Siswa mendengarkan arahan guru tentang rencana
pembelajaran guru pada pertemuan yang akan datang
Pertemuan 2
Alokasi
Kegiatan Deskripsi
Waktu
Pendahuluan - Guru membuka pembelajaran dengan berdoa, salam, dan 5’
menanyakan siswa yang tidak hadir.
- Peserta didik menjawab salam.
- Peserta didik menerima informasi tentang keterkaitan
pembelajaran sebelumnya.
Kegiatan Inti - Guru menjelaskan langkah-langkah dalam menulis teks 30’
panatacara.
- Guru menugaskan peserta didik untuk membentuk
kelompok masing – masing 5 anak. Setiap kelompok membuat teks
panatacara dengan tema / judul yang sudah di tentukan oleh
guru.
- Peserta didik menulis teks panatacara sesuai dengan tema
yang diberikan.
Penutup - Peserta didik mendengarkan arahan guru tentang rencana 5’
pembelajaran guru pada pertemuan yang akan datang.
Pertemuan 3
Alokasi
Kegiatan Deskripsi
Waktu
Pendahuluan - Guru membuka pembelajaran dengan berdoa, salam, dan 5’
menanyakan siswa yang tidak hadir.
- Peserta didik menjawab salam.
- Peserta didik menerima informasi tentang keterkaitan
pembelajaran sebelumnya.
Kegiatan Inti - Guru memberi contoh cara membaca teks panatacara 30’
sesuai dengan kaidah.
FORMULIR Kode Dok. KUR/PRP/FO-001
Status Revisi 04
FORMAT
Halaman 4 dari 7
RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN
Tanggal Berlaku 1 September 2017
2. Pengetahuan
Status Revisi 04
FORMAT
Halaman 5 dari 7
RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN
Tanggal Berlaku 1 September 2017
Jujur
a. Menyampaikan sesuatu berdasarkan keadaan yang sebenarnya
b. Tidak menutupi kesalahan yang terjadi
c. Tidak menyontek atau melihat data/pekerjaan orang lain
d. Mencantumkan sumber belajar dari yang dikutip/dipelajari
Tanggung Jawab
a. Pelaksanaan tugas piket secara teratur
b. Peran serta aktif dalam kegiatan diskusi kelompok
c. Mengerjakan tugas sesuai yang ditugaskan
d. Merpikan kembali ruang, alat dan peralatan belajar yang telah dipergunakan
Santun
a. Berinteraksi dengan teman secara ramah
b. Berkomunikasi dengan bahasa yang tidak menyinggung perasaan
c. Menggunakan bahasa tubuh yang bersahabat
d. Berperilaku sopan
Nilai akhir sikap diperoleh berdasarkan modus (skor yang sering muncul) dari keempat
aspek sikap di atas.
Kategori nilai sikap:
Sangat baik : apabila memperoleh nilai akhir 4
Baik : apabila memperoleh nilai akhir 3
Cukup : apabila memperoleh nilai akhir 2
Kurang : apabila memperoleh nilai akhir 1
2.
2. Penilaian Ranah Pengetahuan
Jenis
Kompetensi Dasar IPK Indikator Soal Soal
Soal
KD. 3.3 Menelaah teks Mampu menjelaskan - Siswa dapat Tes 1. 1. Jelaske apa kang
panatacara menentukan tulis diarani panatacara!
pengertian
pranatacara. struktur dan kaidah
2. 2. Sebutna perangane
teks panatacara.
teks panatacara kang wis
FORMULIR Kode Dok. KUR/PRP/FO-001
Status Revisi 04
FORMAT
Halaman 6 dari 7
RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN
Tanggal Berlaku 1 September 2017
Jumlah 100
Status Revisi 04
FORMAT
Halaman 7 dari 7
RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN
Tanggal Berlaku 1 September 2017
1 4.3 Membaca teknik teks Teks 4.3.1 Menuliskan teks Unjuk kerja
panatacara. panatacar panatacara sesuai dengan
struktur yang benar.
a 4.3.2 Membaca teks
pranatacara sesuai dengan
kaidah.
Tugas:
1. Gawea teks panatacara kanthi tema :
a. Pepisahan kelas XII
b. Dinten kamardikan
c. Maulud Nabi
2. Wacanen teks panatcara kang wis kok gawe ing ngarep kelas!
Kunci jawaban:
(sumangga dwija)
Pedoman penskoran:
Kategori
Aspek
1 2 3 4
Menuliskan teks Tidak dapat Terdapat Terdapat 1 Tepat dalam
panatacara menulis teks kesalahan
sesuai >1 kesalahan dalam menulis teks
dengan struktur yang panatacara dalam menulis menulis teks panatacara.
benar. teks panatacara.
dengan
benar. panatacara.
Membaca teks Tidak dapat Terdapat Terdapat 1 Tepat dalam
pranatacara sesuai membaca teks kesalahan >1 kesalahan dalam membaca teks
dengan kaidah. panatacara dalam membaca membaca teks panatacara
sesuai kaidah. teks panatacara sesuai kaidah.
panatacara sesuai kaidah.
sesuai kaidah.
Status Revisi 04
FORMAT
Halaman 8 dari 7
RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN
Tanggal Berlaku 1 September 2017
1. Pangertene panatacara
Panatacara kerep uga diarani dening babrayan agung minangka panatacara pambywara,
pranata adicara, pranata titilaksana, pranata laksitaning adicara utawi Master of Ceremony
(MC). Regeng, nges lan orane sawijining adicara iku sebagean gehde dadi tanggungjawabe
pranatacara. Pranatacara kuwi sawijining paraga(wong) sing duwe jejibahan nglantarake
titilaksana (lakune) sawijining upacra adat temanten, kesripahan, resmi/ formal, pepanggihan
FORMULIR Kode Dok. KUR/PRP/FO-001
Status Revisi 04
FORMAT
Halaman 9 dari 7
RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN
Tanggal Berlaku 1 September 2017
(pertemuan), pajamuan (pesta), pangaosan utawa pentas (show) lan sapanunggale. Kaya dene
ing acara upacara adat temanten Jawa, pranatacara kajibah nglantarke titilaksana (lakune)
adicara ijab, pawiwahan lan pahargyan. Senadyan kaya mengkono kadhangkala ijab (jab
Kabul) madeg dhewe ora gandheng karo adicara pawiwahan lan pahargyan (resepsi)
temanten. Dene yen ing upacara kasripahan (kematian) juru panitilaksana (pranatacara)
nglantarake upacara mbudhalake layon saka omah menyan sarean (kuburan).
3. Unsur-unsur panatacara
Sarat Panatacara
Kanthi gladhen lan sarat laku pitung perkara. Dening Rama Sudi Yatmana (1989:1) di
jlenterhake kanthi aran Saptama Pangolahing Raga, yaiku:
a. Magatra, yaiku bleger wewujudane rupa, adining sastra lan nyandang penganggo
kang trep, pantes lan jangkep. Solah bawa sing luwes lan ora digawe-gawe
b. Malaksana, mlaku samlaku, sapecak sajangkah ditata runtut, luwes mrabawani, ora
ingah-ingih lan ora wigah wigih sarta ora ngisin-ngisini
c. Mawastha, ngadeg jejeg, ora kendo, ora dhoyong
FORMULIR Kode Dok. KUR/PRP/FO-001
Status Revisi 04
FORMAT
Halaman 10 dari 7
RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN
Tanggal Berlaku 1 September 2017
d. Maraga: ora grogi, ora wedi, ora gmeeter, anteb lan anteng obahe wawak, sirah, gulu,
siku, asta lumrahe samadya ora katon ndhangak tangan kudu bisa nambahi cetha paa kagn
diucapake.
e. Malaghawa, trampil kepara trengginas, cag ceg, lancar, gancar, sembada ing karya.
Ora ngleler nangin uga ora katon grusa grusu
f. Matanggap, tanggap ing sakabehe swasana, sarta bisa andayani regenge swasana.
Mula pranata cara uga bsa gawe gumrengsenge swasana prasat bisa aweh tetamba tumrap
wong kang nandhang susah/ sungkawa
g. Mawwat: anteb, mantebm ngentasi purwa, madya lan wasaning karya. Dadi pranata
cara kudu bisa ngedhaleni acara wiwit kawitan, tengahan, lan pungkasane acara kanthi
manteb lan sampurna. Aja nganti ana acara kagn kececer keliwatan uwal saka rantaman
4. Teknik maca panatacara
Sajroning macakake panatacara mbutuhake kaprigelan supaya kang ngrungokake isa
rumangsa seneng lanpranatacarane gampang dingreteni. Kaprigelan kasebut kaya andharan
iki.
1) Nggunakake pangucap kang trep
2) Pamedhote ukara kang trep
3) Nggunakake intonasi, nada, lan tekanan kang trep
4) Ngreteni tandha wacan kanthi trep
5) Swara kang cetha
6) Ngatur alon lan cepete pamaca
7) Ngolah treping mlebu wetuning napas
8) Mahami wacan
9) Percaya marang dhiri pribadi
Tuladha Panatacara
PAHARGYAN PENGANTEN
Ass. Wr. Wb
Kasugengan, rahmat saha berkah Gusti ingkang Maha Agung mugi tansah kajiwa lan
kasarira dening para tamu ingkang minulya.
Nuwun, para sesepuh, para pinisepuh ingkag dhahat kinabekten. Para pangembating
praja ingkang satuhu pantes sinudarsana. Bapak-bapak Ibu-ibu, para rawuh kakung miwah
putri ingkang dhahat kinurmatan.
Inggih awit saking keparengipun Bapa…….. sekaliyan, kula kapitados ndherekaken
lampahing adicara pahargyan prasaja ing ( siang/dalu) kalenggahan punika.
Dene wigatosing sedya, Bapa…….sekaliyan garwa mahargya putra penganten
sarimbit, inggih punika Rara……….., kalihan nakmas Bagus…………, putra kakungipun
Bapak……..sekaliyan ingkang pidalem ing…………..
FORMULIR Kode Dok. KUR/PRP/FO-001
Status Revisi 04
FORMAT
Halaman 11 dari 7
RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN
Tanggal Berlaku 1 September 2017
Awit saking pangestunipun para rawuh sedaya, putra kekalih sampun kaleksanan
nindakaken akad nikah kanthi wilujeng, nalika wau wonten ing……..
Para rawuh ingkang minulya, keparenga kula ngaturaken reroncening adicara, ingkang
sampun rinancang dening sedaya keluwarga.
a. Adicara ingkang sepisan inggih menika pambuka.
b. Adicara ingkang kaping kalih, inggih menika atur pambagya saking keluwarga.
c. Ndhungkap adicara ingkang kaping tiga inggih menika paring sabda saking
keluwarga penganten kakung.
d. Kalajengaken adicara ingkang kaping sekawan inggih menika atur pangandikan
saking keluwarga pengantin putri.
e. Tataran adicara ingkang kaping gangsalinggih menika sabdatama utawi ular-ular.
f. Adicara ingkang pungkasan inggih menika panutup.
Para rawuh kakung sumawana putri ingkang satuhu minulya ing budi, mekaten rantaman
adicara ngundhuh temanten ing siayang/dalu punika.
Kula suwun para rawuh kasekecakna anggenipun lenggah kanthi suka renaning penggalih,
sinambi wawan pangandikan sak sekecanipun. Nuwun