Undang-undang Keterangan Islam

Baiyinah [Keterangan] Syahadah

Bahasa a) Dalil a) Tahu
b) Hujah b) Melihat
 Menjelas, menerang / menzahirkan
Istilah 3 pendapat juris 1 pernyataan benar tentang sesuatu hak/
i. baiyinah seerti dengan syahadah kepentingan orang lain terhadap orang
ii. baiyinah makna umum dalil lain sama ada hak itu berhubung dengan
iii. baiyinah merangkumi hak Allah atau selainnya dgn guna lafaz
syahadah dan kaedah kesaksian
keterangan lain
Erti Keterangan ► Syahadah ni bawah baiyinah sbb
 sbg sesuatu yg boleh keterangan boleh diberi dengan cara
menerangkan kebenaran apabila seseorang itu tahu/melihat
berbentuk umum – guna kaedah sesuatu.
seperti lisan/tulisan
 Dalam berbagai bentuk
- Iqrar
- Kesaksian
- Pendapat pakar
- Qarinah
Beza  Ibn Qaiyim: Baiyinah (keterangan) – sesuatu yg boleh menerangkan
Syahadah kebenaran dengan menzahirkannya, tidak ditentukan bentuknya dan tidak
& ditertentu kaedahnya
Bayinah  Baiyinah itu umum – merangkumi syahadah (saksi), qarinah, sumpah,
dll
 Juris lain: Syahadah = Baiyinah
Hujah: Nabi menggunakan perkataan “baiyinah” dlm kes Hilal bin Umayyah
bagi saksi zina
KONSEP BAIYINAH & SYAHADAH

HUKUM MEMBERI KETERANGAN

Kaedah Am  Keterangan dan kesaksian hendaklah [perintah – wajib ke tidak?]

ditunaikan apabila diminta
 “Wahai orang-orang yg beriman, hendaklah kamu menjadi orang-orang yg
sentiasa menegakkan keadilan lagi menjadi saksi kerana Allah”
Harus
Kes Bukan  Kes-kes mal/sivil yg melibatkan kepentingan orang lain seperti harta,
Hudud perwarisan, munakahat, muamalat [Fardu Kifayah]
 Fardu kifayah  Fardu ‘ain (jika tiada orang lain yg memberi
keterangan/kesaksian

Kes Hudud Mazhab Hanafi Saksi diberi pilihan. Menyembunyikan lebih baik

Mazhab Shafi’i Harus seseorang tidak menjadi saksi

Dalil (Hadis)  Tolaklah kesalahan-kesalahan hudud selagi kamu boleh

menolaknya dengan satu penolakan
 Sesiapa yg menutup (kesalahan) seseorang dlm Islam,
Allah menutup (kesalahannya) di dunia & di akhirat

Wajib Memberi keterangan/kesaksian menjadi wajib sama ada dlm kes mal/jenayah
(termasuk hudud) jika diminta oleh mahkamah
i.e. ada orang lain buat report yg cakap Abu and Ali tu jadi saksi
masa tu subpoena dah sampai, jadi Abu dan Ali takde option dah utk refuse to
jadi saksi
Dalil  “Dan janganlah [perintah larangan yg menjadi sebab utk
menghasilkan hukum] kamu (saksi) menyembunyikan perkara yg
dipersaksikan..” [Baqarah, 283]
 “Dan janganlah saksi-saksi itu enggan utk menjadi saksi apabila
diminta” [Baqarah, 282]
Undang-undang Keterangan Islam

Berat Beban Bukti

4 Tahap

1. Yakin – tahap di mana sesuatu kes itu disabitkan. Satu tahap yang sangat tinggi. Tahap
yang diperlukan utk seseorang dating mahmakah bagi saksian. Digunakan dalam sabitan
kes jenayah/mal (civil). Asasnya, sesuatu keyakinan tidak boleh dihapuskan melainkan
dengan keyakinan yg lain [syak tidak boleh menghilangkan keyakinan tapi keyakinan
boleh menghapuskan keyakinan yg lain]
= beyond reasonable doubt. Berapa percentage?
Dah boleh buat keputusan.

2. Dzan – sangkaan atau tidak pasti tetapi yang mirip kepada benar. Sangkaan = tak pasti
tapi dekat2 dengan benar. Juris = dzan ni tak cukup utk sabitkan someone dengan
tuduhan.
 Dalil: Sesungguhnya dzan tidak dapat memenuhi kehendak menentukan sesuatu
daripada kebenaran. Yunus 36.
 Sangkaan yg mirip dengan benar, still takleh hapuskan yakin.
 Kita takthu betul ke idok
 Juris: pengecualian (Dzan al Ghalib = berat sangka). Dalam keadaan Dzan al Ghalib, ia
boleh digunakan utk buat keputusan & ini hanya berlaku dlm kes MAL je. JENAYAH
tak. Dzan al -ghalib pun takleh pakai
i.e.

KAEDAH FIQH

 Kaedah perundangan yg menyediakan hokum asas atau umum

 Sifatnya – mengandungi banyak hukum cabang dan lebih terperinci
 Tujuannya – bagi membantu menyelesaikan masalah atau ranting yg tidak mempunyai
otoriti langsung dari al-Quran
 Contoh: Tulisan itu seumpama perkataan

Sebab UKI  UKI takde banyak otoriti langsung dari Quran/Hadis

menggunakan  IKU adalah fiqh yg dikembangkan berbanding fiqh-fiqh lain
kaedah fiqah sbg  Keperluan UKI bercambah mengikut masa dan zaman
asas

CONTOH KAEDAH FIQH

Yakin tidak boleh  Jika nak buktikan seseorang tu bersalah, maka hendaklah
dihilangkan oleh syak dikemukakan bukti hingga ke tahap YAKIN. Yang pasti (yakin):
seseorang itu tidak bersalah sehingga dibuktikan bersalah
 Keterangan yg tidak mencapai tahap yakin (syak) tidak
dapat menghapus yakin yg awal (tidak bersalah)???
 Kaedah yg berkaitan
 Pada asalnya seseorang itu bebas drpd sebarang tanggungan
 Sesiapa yg syak sama ada telah melakukan sesuatu/tidak
pada asalnya dia tidak melakukan
 Apa yg sabit secara yakin tidak akan terhapus melainkan
dengan yakin juga
 Asal sesuatu itu tidak ada
 Pada asalnya sifat mendatang tidak wujud

Pada asalnya sifat  Sifat mendatang adalah perkara baru yg asalnya tidak
mendatang tidak wujud wujud. Bagi membuktikan seseorang tidak bersalah,
hendaklah dibuktikan sebaliknya (ni cam burden of proof
ke?)
 Cth: Dlm perkongsiann “mudharabah”, jika ada pertikaian antara
pemodal dgn pengusaha dlm soal keuntungan, maka perkataan
pengusaha hendaklah diterima sehinggalah dibuktikan sebaliknya

Sesuatu yg telah sabit  Jika sepasang suami isteri dilihat tinggal berasingan
wujudnya pada suatu hendaklah terus dianggap perkahwinan mereka berterusan
Undang-undang Keterangan Islam

masa yg dihukum sehinggalah dibuktikan sebaliknya. Yang telah sabit ialah

berkekalan sehingga wujud perkahwinan
dibuktikan sebaliknya [apa maksud telah sabit]??
 Ini memberi panduan bahawa beban membukti atas yg mendakwa

Keterangan bertujuan Dalam kes mal (sivil) sesiapa yg membuat tuntutan hendaklah
utk mensabitkan mengemukakan bukti yg boleh menolak keadaan yg zahir (asal). Yg
sesuatu yg dituntut boleh menafikan melalui sumpah penafian
bertentangan dgn yg
zahir dan sumpah utk
mengekalkan yg asal

Keterangan hujah yg  Keterangan/kesaksian adalah hujah yg kuat hingga boleh

melampaui, ikrar & mensabitkan kesalahan dan mengenakan tanggungan kepada
hujah yg terhad pihak lain.
 Ikrar pula hanya boleh mensabitkan diri orang berikrar sahaja

Isyarat orang biasa yg Kaedah menerima keterangan di mahkamah pelbagai. Bahasa isyarat
biasa difahami seperti orang bisu boleh diguna dengan syarat ia adalah Bahasa yg difahami
keterangan lisan

 Berat Beban Bukti 18/5/2020 😊

Yakin
Syak Sangkaan atau keadaan tidak pasti.
50-50 Syak tidak boleh mensabitkan sesuatu/kes
Kaedah fiqh: yakin tidak boleh dihilangkan oleh syak

Criminal: kalah sbb tak sampai beyond reasonable doubt [YAKIN]

Civil: menang [Dzan]
Dzan Dzan – pengecualian: Zan al-ghalib (berat sangka)
Tapi kes mal sahaja. Kes jenayah kena YAKIN
Mungkin Contoh: Jika kapal terbang hilang, boleh dihukumkan penumpangnya mati
70% - berdasarkan dzar al-ghalib
balance of i.e. MH370 – kapal terbang pun tak jumpa. So apa issue dia dari segi undang2?
probability - soal ikatan perkahwinan, harta pusaka [kes mal]. So camne nak decide? YAKIN
ke diorang dah meninggal? Bila jumpa mayat = YAKIN. Kalau tak, tak boleh
suka2 nak guna YAKIN.
Ha jadi boleh guna utk buat keputusan.

Waham - Sangkaan atau tidak pasti mirip kepada tidak benar. LEBIH KEPADA
TIDAK BENAR.
- Waham tidak boleh mensabitkan sesuatu kes
- Waham tidak diambil kira – kaedah fiqh

IKRAR [18/5/2020]

Exam: orang yg kena tangkap utk kesalahan tertentu & pengakuan diambik di balai polis, dia yg
amik pengakuan, berapa orang amik pengakuan - tempat & bilangan saksi yg dibuat diluar
mahkamah.

DEFINISI
Bahasa Pengakuan, pengiktirafan
Istilah a) Pemberitahuan sesuatu hak yg sabit ke atas orang yg memberitahu [x
melibatkan 3rd party]
b) Pemberitahuan seseorang tentang sesuatu hak yg dikenakan ke atas
dirinya utk orang lain

Jenis i. Pengakuan hanya melibatkan orang yg mengaku tanpa melibatkan pihak

lain: biasanya melibatkan jenayah
Undang-undang Keterangan Islam

 Cth: pengakuan mencuri, zina

ii. Pengakuan melibatkan orang yg mengaku & pihak lain: biasanya kes
MAL
 Cth: Pengakuan berhutang kpd seseorang

Dalil Quran  Qiamah 14-15: Bahkan manusia itu (anggotanya)

menjadi saksi terhadap dirinya sendiri walaupun dia
memberikan alasan utk (utk membela diri)
 Nisa’ 135: jadilah kamu golongan yg menegakkan
keadilan lagi menjadi saksi kerana Allah walaupun
terhadap diri kamu sendiri [highlight: refers to saksi ke atas
diri sendiri]
Dalil Hadis  Peristiwa Maiz al-Aslami – kes pengakuan melakukan zina
“Wahai Unais! Segeralah pergi kpd wanita itu & bertanya
kepadanya. Sekiranya dia mengaku, maka rejamlah dia.

3 cara ikrar i. Lisan – bagi orang yg boleh berkata-kata

ii. Isyarat – bagi orang bisu yg isyaratnya boleh difahami (kaedah
fiqh) isyarat orang bisu boleh diterima. Sama taraf cam lisan.
iii. Tulisan – dipastikan dahulu kesahihan (kaedah fiqh). Issue:
pengesahan kepada tulisan tersebut.

Apa issue yg timbul bila melakukan ikrar dengan isyarat: juris – tidak
bersetuju dlm beberapa perkara bahawa isyarat tidak diterima sebagai ikrar
dalam semua keadaan khususnya dalam perkara hudud. Tak boleh isyarat ni
sebab  hudud xleh ada keraguan. Tapi ada gak cakap boleh

Syarat Ikrar a) Berakal

b) Baligh
c) Mumaiyiz
d) Tiada tohmah dalam perkara yg diikrar
e) Sukarela
f) Orang yg berikrar diketahui
g) Perkara yg diikrar dimaklumi

Ikrar Orang 1. Jika orang sakit berikrar dia berhutang kepada salah seorang ahli
Sakit waris, ikrarnya tidak sah sehinggalah diperakukan oleh ahli waris yg
lain – camne situasi ni. Dlm kitab2 fiqh lama, situasi ni referred seperti
seorang bapa buat pengakuan bahawa dia berhutang kpd salah
seorang anak dia (i.e. aku hutang kat Minah (anak perempuan dia)),
dalam family tahu yg abah tu sayang betul kat Minah. Issue: tidak sah
sehingga orang lain acknowledge benda tu.
2. Jika orang sakit berikrar berhutang kpd orang lain (bukan waris)
ikrarnya diterima
Ikrar ‘Marad  Ikrar yg dilakukan oleh orang sakit berhubung hutang atau
al-maut tanggungannya kpd orang lain hendaklah diterima

KRITERIA IKRAR
i. Tiada  Ikrar hendaklah bersih dari segala tohmah
tohmah  Tohmah: sebarang perkara atau keadaan yg menimbulkan keraguan
 Eg: Bapa yg berikrar berhutang kpd anak bongsu nya sedangkan anak
itu adalah anak kesayangannya
 Waris tu bukan family je. So long as orang tu berhak atas harta haaa
tu boleh fall under waris as well.
ii. Perkara yg Perkara yg diikrar hendaklah munasabah dan dapat diterima akal
diikrar Eg: A mengaku B adalah anaknya sedangkan perbezaan umur mereka hanya
munasabah tiga tahun

iii. Ikrar scr Hadis: “Tidak berdosa umatku disebabkan oleh lupa, khilaf dan mereka yg
sukarela dipaksa”
Sepakat Juris: Ikrar mesti sukarela
Juris Hanafi: Paksaan boleh digunakan tetapi tidak boleh sehingga
Undang-undang Keterangan Islam

mencederakan dan hanya ke atas orang yg memang diketahui sifat jahantnya

Majoriti Juris: Paksaan tidak boleh digunakan utk mendapatkan pengakuan

Peristiwa: “Tariq membawa seorang lelaki dari Syam (Syria) yg ditangkap atas
tuduhan mencuri. Selepas dipukul lelaki itu mengaku, lelaki itu dibawa kepada
Abdullah Ibn Umar dan Tariq bertanya apa yg harus dilakukan ke atas lelaki
itu. Abdullah berpendapat lelaki itu tidak dihukum potong tangan kerana
ikrarnya diperolehi selepas dia dipukul.
Element yg menimbulkan keraguan – pengakuan dapat lepas dipukul. So tak
boleh hudud.

BILANGAN IKRAR
Kes Hudud – juris Hanafi: Bilangan ikrar hendaklah bergantung kepada bilangan saksi yg
diperlukan bagi jenayah tersebut
Contoh Zina – 4 kali ikrar diperlukan | Peristiwa Maiz = ulang ikrarnya sebanyak 4 kali
TEMPAT IKRAR
Majlis Depan hakim – dalam court
Kehakiman
Luar Hendaklah disaksikan oleh 2 saksi – S.17(2) Akta 561
Mahkamah
MENARIK BALIK IKRAR – depends on jenis hak
Hak Allah Jenayah zina – ikrar boleh ditarik balik berdasarkan peristiwa Maiz yg
melarikan diri semasa sedang dihukum. Maiz ditangkap semula dan diteruskan
hukuman. Apabila dimaklumkan kpd Nabi, Baginda berkata “mengapa tidak
dibiarkan dia terus berlari”. Q; kenapa lak?
Bila ikrar Tarikh balik ikrar dlm kes hudud – ia akan menimbulkan syubahah
(keraguan) that’s the rationale
Tapi kalau ikrar + saksian = tu lain pulak
Bila timbul syubhah dlm kes – hukuman dlm kes tak boleh dilakukan. Hence, ia
boleh ditarik

Hak Manusia Kes Mal – seperti hutang, jika telah sabit dan sah ikrar ia tidak boleh ditarik
balik

Tutorial  Hakim adil menjatuhkan hukuman sebat ke atas Dolah yg membuat

3/6/2020 iqrar sekali pengakuan jenayah zina  issue: kena buat ikut bilangan
saksi, patutnya 4 kali. 4 kali ni mazhab apa? Hanafi. Analogy Hanafi –
bilangan ikrar kena sama dengan bilangan saksi. So, 4 pengakuan.
Kenapa 4 kali? Peristiwa Maiz. Tapi dalam kes ni dia sekali je ikrar jadi
boleh tak? Apa mazhab yg sokong – mazhab yg terpencil

 Hakim jatuhkan hukuman hudud ke atas Leman berdasarkan pengakuan

Leman di balai polis di hadapan inspector Raju
Issue: ikrar luar court need 2 saksi. Tapi dlm kes ni 1 saksi je. Jadi ikrar
tu tak sah la. Hakim takleh gunakan keterangan seorang saksi*** issue
camni yg selalu tanya

 Budin dituduh melakukan persebutuhan haram dengan Bedah. Dalam

perbicaraan pihak pendakwa mengemukakan keterangan berikut
a. Pengakuan Bedah melakukan persebutuhan haram dengan Budin –
pengakuan utk diri dia & orang lain
b. Iqrar Budin yg dibuat di hadapan seorang pegawai penyiasat di
tempat kejadian
Budin menarik balik iqrarnya di dalam mahkamah

 Issue:
i. Iqrar yg ditarik balik
ii. Iqrar di luar mahkamah
iii. Jumlah saksi bagi iqrar di luar mahkamah
iv. Boleh ke DPP guna pengakuan Bedah utk sabitkan [against}
orang lain? Tak boleh. Sebab apa? Kaedah Fiqh  ikrar hanya
Undang-undang Keterangan Islam

mengikat pengaku. Iqrar adalah hujah yg terhad (orang yg

mengaku je boleh diikat) Guna ikrar Bedah utk dakwa Budin tak
boleh sbb ianya Cuma mengikat Bedah.

SYAHADAH – 27/5

Definisi  Bahasa – penerangan, pengetahuan, penyaksian, khabar pasti,

penglihatan (melihat: bahasa arab)
 Istilah –
i. pemberitahuan yang benar & pasti = kita cenderung
pendapat Ibn Qayyim; banyak penulisan modern, cendurung
kpd ibn Qayyim yg bezakan bayinah & syahadah
ii. Pemberitahuan menggunakan lafaz “ashhadu” – pemberat 
penglihatan yg pasti
iii. Pemberitahun tentang sesuatu hak atau kepentingan bagi
orang lain ke atas orang lain sama ada hak Allah atau hak
manusia
Hak Allah – Hudud
Hak Manusia – Qisas
iv. Kesaksian adalah pemberitahuan yg benar dan pasti. BUKAN
agakkan, andaian, kesimpulan

Hadis Analogi bagaimana yg dikatakan PASTI – tentang syahadah

Situasi mana yg kau boleh guna lafaz syahadah

“Jika kamu melihatnya seperti kamu melihat matahari (seterang itu), maka naik
saksilah. Jika tidak tinggalkanlah ia.” – sejauh mana kepastian utk datang dan
tampil memberikan lafaz ashhadu

 Kesaksian adalah pemberitahuan yg bersifat benar

 Guna lafaz ashadu
 Guna dlm majlis kehakiman
 Utk kepentingan orang lain
 Utk sabitkan hak Allah atau manusia
Rukun 5 rukun
Kesaksian
2 for
3 against

Syarat Syarat umum penerimaan

Penerimaan 1. Kita tengok incident tu kita absorb – siapa kita
& Cara 2. Lepas satu tempoh masa kita dating court utk bagi kesaksian –
Memberi siapa kita
Kesaksian  Masa tengok kejadian, boleh jadi dia baru 13 tapi masa nak bagi
kesaksian dia dah baligh.

Antaranya
1. Saksi memenuhi syarat
Utk jadi saksi guna lafaz ashhadu, syarat dia sangat ketat. Esp when it
comes to syarat beragama.
2. Dakwaan terlebih dahulu
3. Permintaan pihak yg dakwa – dpp la minta.
4. Izin mahkamah
5. Guna lafaz kesaksian

Kesaksian Hisbah bahagian menguatkuasa – ada authority utk buat enforcement buat
hisbah siasatan, pendakwaan.
- Saksi ambil inisiatif memberi saksi tanpa diminta atau didahului dengan
pendakwaan (ni dulu2)
- 2 peranan
i. Pihak yg mendakwa
Undang-undang Keterangan Islam

ii. Saksi
- Tp kalau negara modern xde dah
- Feqah tradisi boleh dlm
i. Hak Allah
ii. Mal
iii. Keluarga
- Nampak terus report. Dakwa & jadi saksi. Skrg semua biar kat
authority
2 syarat kesaksian
Syarat Tahammul
penerimaan Hamilah – hamil. Membawa
13 tahun Nampak kejadian bunuh. Tapi minor. And kes postpone 3 tahun jadi
16 tahun – baligh dah. Jadi tempoh 3 tahun tu lah hamil (dia membawa)
Hanya apabia dia memenuhi syarat ashhadu baru boleh guna syahadah ni.

2 syarat – time dia melihat kejadian

i. Berakal: kalau masa kejadian, dia orang dewasa tp dia gila.

 Masa tengok dia gila, pastu dia ok  kita perlukan pendapat pakar
utk menilai kelayakan orang yg bagi saksi.
 Berakal ni merujuk kepada UMUR. 2/3 tahun
 Mumayyiz – (kanak2) – dah boleh bezakan baik & buruk TAPI belum
baligh. Generally, 7 tahun ke atas pun dah boleh cakap mumayyiz
 Nabi Musa tinggal kat rumah Firaun – bila Firaun marah sangat kat
Musa, tapi bini dia Asiah cakap budak tu takde akal lagi.
 Tujuan berakal – supaya orang2 yg melihat kejadian dia tahu
tentang kejadian tersebut adalah betul & bukan lakonan/imaginasi

ii. Boleh melihat/mendengar: ada juris kata lihat tidak perlu sangat
pun (depends on the case). Ada kes yg tak memerlukan pun utk
mendengar/melihat.

 Syarat baligh, dan Islam tidak menjadi keperluan bagi “tahammul”

 Jika kanak2 berakal, dia memenuhi syarat “tahammul”
 Jika bukan Islam melihat kejadian dan kemudiannya memeluk
Islam, kesaksian mereka diterima
 Con: Abu Sufian meriwayatkan hadis yg didengar sesame beliau
belum Islam. Eventho dia bukan Islam di peringkat awal, dia selalu
hadir di mana nabi2 berdakwah, pembukaan Mekah baru masuk
Islam. Dlm sejarah Islam, dia yg paling banyak meriwaytkan hadis.
Maknanya, hadis2 yg dia dengar before dia masuk Islam – ia
merupakan hadis yg sahih & boleh dijadikan sebagai authority.
--- walaupun dia menerima bfr dia jadi muslim tapi lepastu dia boleh
je meriwayatkan hadis.

1/6/2020 Ada’ = menunaikan

 Syarat penerimaan & penyampaian berbeza utk SYAHADAH
Syarat
penyampaia Syarat wajib semasa menyampaikan kesaksian
n Dinamakan ADA’

10 syarat – syarat yg ketat sama macam syarat dalam disiplin meriwayatkan

hadis
1. Islam
 Al Maaidah 106: 2 orang yg adil (kredibiliti) di [antara kamu = orang
Islam]

2. Sempurna akal

3. Baligh
 Saidina Ali – kanak2 pertama yg memeluk Islam & dia banyak
habiskan masa dengan Nabi, banyak meriwayatkan hadis Nabi.
Dengar hadis mostly before baligh lagi
Undang-undang Keterangan Islam

 Imam malik mengharuskan kanak2 [dalam kalangan mereka] dlm

perkara berkaitan darah kerana alas “dharurat” dengan syarat
a) Masih di tempat kejadian
b) Mumaiyiz – bezakan hak & batil
 Dalam kelompok ramai kanak2 – dalam main2 tu ttibe ada yg cedera, so
kita boleh tanya siapa yg buat. Dharurat  takde orang dewasa yg
Nampak.

4. Kuat ingatan

5. Adil
 Ukuran adil
- Abu Hanifah: memadai dengan sifat sbg muslim yg zahir & tiada sifat
tercela: syarat yg agak longgar ni. Kalau kita jumpa someone pastu
tanya “Ahmad ni camne?” “Baik je dia tu” – haa tu dah dikira sebagai
standard yg ok la
- Shafie – adil itu bagi seorang muslim ialah mereka yang menjauhi dosa
besar dan tidak berterusan melakukan dosa kecil, jiwa tenang: syarat
ni ketat sikit
- Cerita pasal kayu ukur adil: refer below
 Buku: adil ni utk gambarkan kredibiliti seseorang which includes cara
berpakaian. Buku lain juga ada mention: mesti bertutup kepala (ni
sesuai zaman mereka je, might be irrelevant during our time), SERBAN
– sbb cara berpakaian yg lazim utk orang lelaki adalah serban. Kalau tak
pakai dianggap ganjil + rendah kredibiliti (macam orang jahat la kot).
Semua ni kena take into consideration
 Imam bukhari: dia nak verify hadis dari seorang periwayat yg dia tak
berapa kenal. So dia gi cari orang ni, pastu dia jumpa la orang tu. Orang
tu happy dapat jumpa Imam Bukhari. Jadi, dia nak menjamu la imam
tu, pastu dia nak sembelih ayam. Ayam tu tak kurung. Jadi dia bagi
umpan. Cuma dia campak pasir. Pastu lelaki tu tangkap and proses la
ayam tu. Lepas makan, diorang pun bincang pasal hadis tu lah.
Imam Bukhari: “takpelah, terima kasih hidangkan saya macam2” tapi
dia tak confirmkan pun hadis tu sebab dia nampak orang tu tipu ayam.
Hmmm gitu sekali. Sebab kalau dia boleh tipu ayam, dia boleh tipu
sesiapa sahaja.
- Imam Hanbali: 2 perkara asas
a) Menjalankan kewajipan agama dengan sempurna
b) Memelihara keperibadian
+ berakhlak mulia
Sebahagian juris memasukkan syarat ini dlm syarat ‘adil

6. Tiada tohmah
 Tohmah: keraguan kerana hubungan baik (berkepentingan) atau
hubungan buruk (permusuhan dll)
 Tohmah ni cam prasangka | anggapan buruk bfr knowing the truth
 Tohmah boleh berlaku kerana hubungan perkahwinan,
kekeluargaan, pekerjaan, permusuhan dll
 Hadis:”…tiada kesaksian bagi orang yg ada tohmah”

7. Merdeka
8. Boleh berkata2
9. Berakhlak mulia
10. Boleh melihat

 Syarat adil dlm akta 561 (akta keterangan wilayah)

 Deemed to be adil if he carries out his religious obligations, performs
prescribed religious duties, abstain from committing capital sins and is
not perpetually committing minor sins

Kesaksian S83(2) a non-muslim shall be competent to give bayyinah for a Muslim if his
Undang-undang Keterangan Islam

non-muslim testimony is admissible according to hukum syarak

 The bayyinah of an expert who is a non-Muslim against a Muslim, if
required, is admissible
 S.83(3): a person who is not ‘adil is competent to give bayyinah but
competent to give syahadah
 S.83(4: a person who is not baligh or person who is of unsound mind is
competent to give bayyinah, but not competent to give syahadah

Ada’ – orang tu mesti islam

Kalau dia bukan islam – jadi dia tidak boleh bagi syahadah tapi bayyinah jek

!!!!! tidak semestinya bayyinah tak boleh tolong Mahkamah buat keputusan jika bayyinah tu kuat.
contoh: 4 orang saksi lelaki bagitau ada seorang buat zina tapi expert cakap takde. Jadi syahadah
tu boleh ditolak.

2/6/2020 – replacement

Bilangan saksi Bilangan minima saksi & terbahagi kepada 4 jenis

- Dalam quran ada yg specific dia cakap nak saksi berapa sama
ada dlm jenayah/ dalam mal, especially dalam ta’zir – takde
sangat mention
i. 4 saksi – an-Nuur: 4 (zina + qazaf). Jelas dalam quran
mentioned 4 SAKSI LELAKI
ii. 3 saksi – dakwaan fakir. Eg: dakwa dirinya bankrupt,
kena bawa 3 saksi. Based on hadith nabi.
iii. 2 saksi – kes hudud/qisas/mal
iv. 1 saksi – melihat anak bulan Ramadhan. Zaman nabi ada
orang bagitau dia dah Nampak anak bulan
Kesaksian seorang  al-Baqarah: 282 “ ….jika kamu tidak ada saksi dua lelaki, maka
lelaki Bersama 2 bolehlah seorang lelaki dan dua orang wanita….”
wanita  Juris membolehkan nya dalam kes mal (jual beli, wakaf, sewaan dll)

Kesaksian 1 lelaki  Khusus utk kes mal: Diharuskan dalam kes harta
& sumpah pihak yg Dalam kes mal pihak yg menuntuk kena bawa saksi. If dia gagal
mendakwa  ada bawa bukti/saksi – mahkamah boleh order pihak yang kena tuntut
kaitan dengan utk menafikan tuntutan itu melalui sumpah
topic sumpah  2 Pandangan juris:
 a) Tidak harus - bertentangan dengan
nas al-Quran (tiada
nas mengenai sumpah)
 b) Harus - Berdasar hadis nabi bagi kaedah sumpah (yamin
al-mardudah). Pihak yg bawak kes boleh sumpah. Sumpah yg
dikembalikan. Kesaksian satu saksi.

Kesaksian Wanita Juris sependapat wanita menjadi saksi dalam kes:

Di zaman diorang. Wanita tak keluar gi kerja. Ni zaman dominasi lelaki.
That’s why kalau penulisan lama – kesaksian wanita terhad. Banyak
macam kerja bidan.
a) kelahiran
b) tangisan bayi lahir
c) penyusuan
d) kecacatan pada kemaluan wanita
e) Penentuan dara
f) tempoh ‘iddah

zaman dah berubah huhu. Kesaksian dah lebih terbuka.

Kenapa hudud 2 Takde lagi alasan yg mutlak oleh Juris sbb mostly terima tanpa menerima
saksi tapi kalau kerana dah dijelaskan dalam Quran. Terima tanya mempersoalkan.
Undang-undang Keterangan Islam

zina 4 orang? Kesalahan islam – kesalahan zina tak pernah disabitkan melalui kesaksian
Zaman nabi
 Maiz bin al-aslami
 Umaiz
 Both cases disabitkan berdasarkan pengakuan (Iqrar)
 Takde lagi sabitan based on saksi sebab benda ni sangat susah utk
dapat (4 saksi)

Takziah Al-Shuhud

Pemeriksaaan terhadap saksi berhubung kredibiliti saksi (adil/fasik)

Wajib Menurut juris jika tidak diketahui laterbelakang saksi berhubug
kredibilitnya
Muzakki Orang yg memeriksa background saksi. Contoh: pak imam or ketua
kampung boleh jadi muzakki
2 cara pemeriksan
i. Rahsia  Selepas saksi memberi kesaksian, butir diri saksi dikemukakan
kepada muzakki.
 Muzakki akan mengembalikan kpd mahkamah maklumat sama
ada saksi adil atau fasik.
 Saksi tidak tahu individu yang jadi muzakki.

Dalam akta 561: S119. Determining that a witness is adil.

 Where a witness has given his evidence by way of syahadah and
the Judge has reason to believe that he is not ‘adil, the Judge shall
order such witness to be examined ….

Siapa Muzakki S120. Witness to be examined through parties related to him.

 Illustrations;
a) If the witness is a student he shall be examined through his
teacher.
b) If a witness ia a member of armed forces, he shall be examined
through his commanding officer.
c) If the witness ia a civilian, he shall be examined through a
trustworthy resident of the place where he resides.

s.121(4) keterangan biasa oleh muzakki boleh tetapi syahadah takleh.

Terbuka Dilakukan dalam mahkamah yang dihadiri saksi dan muzakki.

S123(2) - An open examination of a witness shall be conducted by the

secret examiners in open Court before a Judge in the presence of the
parties to the proceedings.
Bilangan Muzakki  Dalam pemeriksaan terbuka, juris berpendapat, bilangan
muzakki lebih dari seorang.
 Dalam pemeriksaan sulit;
1. Abu Hanifah, Abu Yusof dan Malik
berpendapat 1 orang memadai,
kerana pemeriksaan saksi bukan
satu kesaksian.

2. Shafie dan Muhammad – 2 muzakki

diperlukan kerana pemeriksaan
mengandungi makna kesaksian.

Kesaksian atas kesaksian

1. SAS – shahadah ala shahadah

2. Maliki: syahadah yg dipindahkan
Undang-undang Keterangan Islam

Sebab diharuskan Bertentangan dengan prinsip asal kesaksian (saksi melihat sendiri
kejadian)
Alasan diharuskan – a) saksi asal tidak dapat hadir atas alasan yang dibenarkan oleh
flexibility syara’
b) diharuskan atas prinsip istihsan – melihat kepada penyelesaian
dalam masalah dlm situasi tertentu jadi pilih jalan yg terbaik utk
masalah tu. Halangan2 syarie.

Maksud SAS  Seseorang yang mendengar kesaksian orang lain, selepas itu
dia menyampaikan kesaksian tersebut
- Mamat jadi saksi tapi sebab uzur takleh gi court. So dia
minta leman & abu gi court. Dia sampaikan kat dollah &
leman.

 Seseorang yang mendengar orang lain memberi kesaksian di

hadapan Hakim kemudian dia menyampaikan kesaksian
tersebut dalam majlis kehakiman lain.
- Kita dengar saksi bagi keterangan (i.e. reporter) tetiba ada
kes lain yg dari segi fakta dan issue ada kaitan dengan the
first trial tu, so kitab oleh bagi kesaksian.

Imam Malik kalini dia quite flexible, selalunya tidak huhu

 Imam Malik: dalam semua kes termasuk hudud dan qisas.

 Abu Hanifah: dalam kes selain hudud dan qisas.
 Shafi’e: hanya dalam kes mengenai hak manusia (lazimnya
kes mal)

Hujah Imam Abu a) SAS ada elemen keraguan = hudud takleh ada keraguan. Pada
Hanifah = dalam kes imam hanifah sendiri process ni dah di considered as syubhah
selain hudud dan qisas. b) Lebih baik menutup kesalahan hudud
c) SAS dalam kes mal kerana ada keperluan, tetapi tidak begitu
dalam kes hudud = kes hudud penderaan fikizal tapi kalau mal
related to hak manusia so that’s why boleh.
d) SAS diharuskan berdasar prinsip istihsan, maka tidak boleh
diqiyas dengan kes hudud = kes2 hudud boleh dilaksanakan
hukuman kerana ada authority langsung tapi SAS hanya
diharuskan kerana istihsan so tak boleh jadi asas hukuman
hudud.

SAS dalam kes ta’zir  Harus

Syarat SAS
 Saksi asal uzur (mati, hilang, sakit, ditahan dll sebab syar’i)
 Saksi asal dan saksi ganti memenuhi syarat kesaksian
 Saksi ganti menamakan saksi asal
 Tiada penafian dari saksi asal
 Bilangan saksi ganti hendaklah melebihi bilangan saksi asal

Shahadah al-Tasamu’  Iaitu kesaksian berdasarkan dengar cakap

 Seseorang menyampaikan kesaksian di hadapan hakim
berdasar apa yang sudah dia dengar + tersebar luas = zaman
ni takde media social. Jadi berita2 yg tersebar luar kerana
cakap2 orang. Zaman sekarang dah berbeza, kita boleh tahu
semua benda kat Internet je. So benda ini kena kaji applikasi
dalam zaman modern
 Diharuskan berdasar prinsip istihsan

 Tersebar luar dalam zaman skrg

Maksud tersebar luar  Khabar masyhor yang sampai secara ‘mutawatir’

Mutawatir:
i. Rantaian
Undang-undang Keterangan Islam

ii.Sekumpulan orang yg tahu berita tersebut & mustahil

untuk mereka ini buat2 cerita. Mustahil based on
kepada golongan ni tinggal kat tempat yg berbeza2 &
tidak kenal each other.
 Zaman dulu ini. Zaman sekarang kejap je dah tersebar.

 2 pendapat juris:
a. khabar 2 lelaki sudah memadai
b. khabar 2 lelaki tidak memadai

 dalam perkara MAL je

SAT harus dalam kes – ► Nasab – anak angkat ke tidak. Dulu mana ada DNA test
dah dengar dari orang ► Kematian – “pak saad dah meninggal” – kata kawan2 kat kg.
lain, kita yg secondary katakana ¾ orang cakap benda ni. So percaya.
ni boleh ke jadi saksi. ► Nikah – balik kg cuti sem. “Minah dah kahwin”. Hakam
Ha ni la concept SAT
percaya? Percaya. Kita takde pun nak gi jumpa mintak surat
nikah.
► Persetubuhan dengan isteri
► Perlantikan hakim
► Wakaf

8/6
 Undang-undang Keterangan Islam

Jenis2 sumpah – kaedah2 yg digunakan dlm mahkamah sekarang including mahkamah Syariah di
Malaysia. KES MAL JE SUMPAH NI.

Sumpah Kaedah fiqh – nabi kata (hadis  kaedah):

pihak yg i. Keterangan bagi pihak yg menuntut/mendakwa (kes mal)
kena ii. Sumpah bagi mereka yg ingkar (menafikan)
tuntut Dapat lihat bahawa sumpah kepunyaan pihak yang KENA tuntut. Bawak kes, bawak
keterangan. Nak nafikan? Haa kena sumpah.
PKT
 Sumpah asal (yamin al asliyah) – susunan. Orang yang menafikah la yg kena sumpah
 Sumpah wajib
 Sumpah penafian – sumpah penolakan (ar-rafia’h). sumpah yg dilkaukan oleh pihak kena
tuntut atas perintah Hakim bagi menafikan tuntutan pihak yg menuntut.
- Lepas PKT bersumpah, tuntutan PYM ditolak (tapi tak semudah ini)
ikut susunan/procedure dalam kes mal
Orang yg pergi menuntut bawak document utk menyokong keterangan diorang.

Eg: isteri yg nak tuntut nafkah dari suami. Suami tak bagi nafkah dlm tempoh mcm dalam
taklik – isteri kena bawa keterangan utk sokong tuntutan dia. Lepas isteri selesai dengan
segala tuntutan, pastu suami akan bawa keterangan balas (tunjuk la dia ada receipt).
 isteri bawa keterangan yg tak kuat. Pastu saksi pulak jiran yg tak pasti sangat. Senang
cerita, keterangan dia lemah. Jadi mahkamah susah nak decide. Haa kat sini sumpah
boleh ada.
 Keterangan lemah  keterangan balas oleh suami/ buat penafian melalui sumpah
[perintah hakim]. Kalau keterangan solid, takde la sumpah penafian yang can take place.
Kenapa kena tolak?
 Hanya berlaku jika PYM gagal bawa keterangan yg kuat. Sumpah penafian mengatasi
keterangan yang lemah.

 Lepas sumpah penafian, keterangan isteri lemah (kena tolak). Tapi tiba2 isteri cakap
“saya ada keterangan baru”
3 pendapat
i. Keterangan baru diterima dalam semua keadaan
Hujah: keterangan yg adil lebih layak diterima daripada sumpah yang keji – logically:
ada fresh evidence it shows that sumpah tadi sumpah bohong (impliedly). Antara
keterangan dengan sumpah, keterangan perlu diutamakan. Sumpah ni substitute je.

ii. Imam Malik  Keterangan baru diterima jika PYM tidak tahu kewujudan keterangan
baru – isteri taktahu ada evidence baru + dia bukan sengaja nak pindahkan beban
kepada PKT. Jika sengaja menyembunyikan keterangan – tidak diterima fresh
evidence [ada syarat] bila someone diminta utk bersumpah, beban kena pindah kat
dia. Kalau tak berani sumpah – tipu lettew.
 Kalau suami tak berani nak sumpah eventho keterangan lemah, mahkamah
masih boleh buat keputusan.
iii. Tidak boleh diterima keterangan baru – golongan ni berpegang kepada “keterangan
atas pihak yg menuntut, sumpah atas yg menafikan”. Strict approach la ni. Fresh
evidence takde cerita. Guna kaedah Harfiyah – sumpah penafian adalah pemutus.
Eg: suami sumpah – isteri kalah. Takde keterangan baru boleh bawak masuk

Sumpah Orang yang bawa kes pun boleh sumpah. Sumpah PYM – ada beberapa jenis
pihak yg
menuntut i. Sumpah Jalibah: sumpah PYM bersama keterangan seorang saksi bagi mensabitkan
 Undang-undang Keterangan Islam

tuntutannya. Dia takde keterangan lain. Contoh maid dia je yg tahu.

 Takde keterangan kuat + saksi seorang + boleh jadi juga if PKT (suami) takmau sumpah.
PYM
ii. Sumpah tuhmah: sumpah bagi menolak tohmah ke atas dirinya – dia bawa suatu kes utk i.e.
tuntut nafkah. Dia kata nak cakap suami ni tak bayar nafkah (dlm keadaan biasa). Tapi kalau
cakap dlm court takpe. Rationale: isteri ini tidak dianggap bahawa isteri membawa cerita
palsu – bukan sesuatu yg dibuat

iii. Sumpah istizhar: sumpah utk penyempurnaan keterangan – apabila sumpah dikembalikan
kepada isteri (PYM), PKT enggan bersumpah. Biasanya court di Msia – dalam kes2 keluarga,
menggunakan sumpah istizhar  dah habis semua, dia mintak isteri utk buat sumpah istizhar
utk menyempurnakan process tu before judges come it decision.

Kesemua sumpah di atas – ni merujuk kepada category utk melihat sumpah dari perspective
berlainan.
Sumpah Sumpah sebelum memberikan kesaksian – utk memperkuatkan & menyesahkan kebenaran
saksi kesaksian. Sebahagian daripada proses tazkiah. Tapi ada juris anggap sumpah ini tidak based on
takziah

Enggan Keengganan PKT bersumpah setelah diperintahkan oleh Hakim

bersumpa
h Jika PYM gagal membawa keterangan atau keterangannya lemah, Hakim boleh memerintahkan
PKT melakukan sumpah penafian. Jika PKT enggan:
a. Sumpah dikembalikan kepada PYM.
Ada pendapat cakap, benda ni impliedly shows husband tu salah.
b. Sumpah tidak dikembalikan kpd PYM. Tuntutan PYM diterima.
c. Kalau tak dikembalikan sumpah, tuntutan tak juga diterima secara automatic TAPI tahan
pihak yg kene tuntut utk buat salah satu
i. Buat sumpah penafian (menang kes)
ii. Membenarkan tuntutan pihak yg dituntut