Busana Penganten

Gagrag
Ngayogyakarta

Dening:
Gita Indah Sari
Mahasiswa PK UNY
WA: 082241289151
Email: gindahs3@gmail.com
 Sanadyan jaman sansaya ngrembaka, nanging menawi
ngawontenaken pawiwahan palakrama, tiyang Jawi tasih
remen ngginakaken busana adat tradisional Jawi.

Penganten menika asring sinebat “Raja sa-ari”, pramila

busananipun inggih niru busananing raja. Kajawi menika,
keblating kaudayan Jawi menika inggih kraton.
 Corak Busana Penganten
Gagrag Ngayogyakarta

PAES AGENG
01 PAES AGENG
02 KANIGARAN

PAES AGENG
03 JANGAN MENIR 04 YOGYA PUTRI

KESATRIAN AGENG
05 MALAM SELIKURAN 06 KESATRIAN AGENG
 PAES
AGENG
 Dipunwastani ugi busana
Basahan.
 Busana menika dipuntepangaken
putra-putri Sri Sultan HB wonten
ing pahargyan penganten agung
ing dalem Kraton Ngayogyakarta
Hadiningrat.
 Dipunagem nalika upacara
panggih.
 PERABOT BUSANA PAES AGENG
Kakung:
- Clana cinde Putri:
- Sabuk lonthong cindhe - Kain cinde
- Dodot/kempuh - Dodot/kempuh
- Kamus bludiran - Udet cindhe
- Timang & lerep - Slepe/pendhing/ikat pinggang
- Buntal - Buntal
- Kalung sangsangan susun - Kalung/sangsangan susun
- Kalung panjang/karset - Bros
- Bros - Kelat bahu
- Kelat bahu - Pasang gelang/bingel kana
- Pasang gelang/bingel kana - Sanggul bokor mengkurep
- Kuluk/wangkidan dipunjangkepi nyamat - Sisir gunungan, mentul, sumping pupus ron
- Sumping dipunjangkepi sekar sritaman kates, centhung, jebehan sritaman saha
- Keris/wangkingan brangah kanthi ronceng ceplok
sritaman - Selop bludiran
- Selop bludiran
PAES AGENG
JANGAN MENIR
 Dipunagem wonten ing upacara
boyongan (temanten putri
boyongan/pindah wonten ing
dalemipun temanten kakung).
 Paes saking busana menika sami
kaliyan paes ageng.
 Busana ingkang dipunagem
beskap kaliyan kebaya bludru
saha dipunjangkepi ngagem
perhiasan khas & kain cinde.
 PERABOT BUSANA PAES AGENG
JANGAN MENIR
Kakung:
- Kuluk kanigara
- Kain cinde
- Busana sikepan bludiran Putri:
- Lonthong - Kain cinde
- Kamus - Busana blenggen/bordiran
- Timang & lerep - Slepe/pendhing/ikat pinggang
- Tali lawe - Buntal
- Sumping - Kalung/sangsangan susun
- Buntal - Bros
- Kalung panjang/karset - Kelat bahu
- Pasang gelang/bingel kana - Pasang gelang/bingel kana
- Keris - Sanggul bokor gajah ngoling
- Selop bludiran - Mentul 5
- Selop bludiran
 PAES AGENG
KANIGARAN
 Dipunwastani ugi busana Grebeg-an
 Dipunagem para putra-putri Sri Sultan nalika mirsani grebeg.
 Busana menika minangka gaungan antawisipun corak Paes
Ageng kaliyan Paes Ageng Jangan Menir.
 Wiwitanipun busana menika nalika Pangeran Suryodiningrat
mantu, nanging sang putri enggan lukar busana kados Paes
Ageng. Lajeng ngagem busana adat Grebegan.
 PERABOT BUSANA PAES AGENG
KANIGARAN
Putri:
Kakung:
- Kain cinde
- Clana cinde
- Dodot/kempuh
- Dodot/kempuh
- Busana blenggen/bludiran
- Busana sikepan bludiran
- Udet cindhe
- Lonthong, kamus, timang & lerep
- Pendhing
- Pendhing
- Setagen
- 2 bara
- Buntal
- Kuluk
- Kalung/sangsangan susun
- Kalung panjang/karset
- Kelat bahu
- Bros
- Pasang gelang/bingel kana
- Cincin
- Sanggul bokor
- Keris
- Aksesoris sanggul
- Selop bludiran
- Selop bludiran
Kangge bahan sinau, cobi
saben perabot busana
dipunsebutaken
namanipun…
 YOGYA PUTRI

 Dipunagem nalika upacara sepasaran (gangsal

dinten sasampunipun upacara panggih). Mila, ugi
dipunsebut busana corak Sepasaran.

 Rumiyin dipunagem dening putra-putri Dalem

nalika sowan dhateng tanggap warsanipun Ratu
Wilhemina saking Kerajaan Walandi. Busana
menika kasebut busana Agustusan.

 Bedanipun busana corak Yogya Putri kaliyan Paes

Ageng Kanigaran inggih menika boten
ngginakaken dodot/kampuh, sanggulipun tekuk
ngirung lan boten kathah aksesoris.
 PERABOT BUSANA YOGYA PUTRI

Kakung:
- Kuluk kanigara sanggul tekuk mentul
- Kain/jarik pradan
- Busana bludiran/blenggen/keprabon
- Lonthong
- Kamus Putri:
- Timang & lerep - Gelung tekuk ngirung
- Sumping - Kain/jarik pradan
- 2 bara - Busana kebaya blenggen/bordiran
- Kalung panjang/karset - Suweng tretes
- Keris branggah - Mentul 1
- Selop bludiran - Sisir gunungan, ceplok, jebehan, pelik
- Selop bludiran
 KASATRIAN AGENG
MALAM SELIKURAN

 Dipunagem nalika upacara

pahargyan utawi resepsi.
 Sipatipun resmi.
 Rumiyin dipunagem putra-putri
Dalem nalika upacara-upacara
saben tanggal 21 wulan pasa,
pramila dipunwastani busana
Malem Selikuran.
 PERABOT BUSANA
KASATRIAN AGENG MALAM SELIKURAN
Kakung:
- Kuluk kanigara
- Kain/jarik pradan
- Busana sikepan/bludiran
- Sanggul tekuk mentul Putri:
- Lonthong - Kain/jarik pradan
- Kamus - Busana kebaya bludiran
- Timang & lerep - Suweng tretes
- Sumping - Kalung/sangsangan tretes
- 2 bara - Cincin
- Kalung panjang/karset lan bros - Bros
- Cincin - Gelang/binggel kana
- Keris branggah - Sisir gunungan, mentul, ceplok, jebehan,
- Selop bludiran pelik
- Selop bludiran
KASATRIAN AGENG

 Wiwitipun kangge dipunagem

putra-putri Dalem nalika upacara-
upacara ing keraton.
 Busana paling prasaja.
 Sipatipun boten resmi
 Jaman samenika, dipunagem
nalika upacara boyongan.
 PERABOT BUSANA KASATRIAN AGENG

Kakung:
- Blangkon kanthi aksen wulu manuk kuntul
- Kain/jarik pradan
- Busana sikepan sutra
- Lonthong Putri:
- Kamus - Sanggul tekuk
- Timang & lerep - Kain/jarik pradan
- 2 bara - Busana kebaya sutra
- Mlathi kangge sumpingan lan blangkon - Suweng tretes
- Kalung panjang/karset - Kalung/sangsangan tretes
- Keris branggah - Gelang/binggel kana
- Selop polos - Cincin, bros susun 3
- Sisir gunungan, ceplok, mentul, jebehan,
pelik
- Selop bludipolosran
 Penganten kakung saha putri ing busana paes ageng
(basahan) kaliyan paes ageng kanigaran ngagem
dodot, ing busana sanesipun boten.
 Cindhe ingkang dipunagem penganten kakung ing
busana paes ageng saha paes ageng kanigaran
awujud clana, ing busana paes ageng jangan menir
awujud kain, sanesipun boten ngagem cindhe nanging
kain pradan.
 Busana paes ageng saha paes ageng kanigaran radi
sami, bedanipun busana ing paes ageng boten nutupi
asta saha perangan dhadha.
 Penganten kakung ngagem blangkon namung ing
busana Kasatrian Ageng, sanesipun ngagem kuluk.
 Selop polos dipunagem ing busana Kasatrian Ageng,
sanesipun arupi selop bludiran.
 Sanggul penganten putri busana paes ageng, jangan
menir, saha kanigaran arupi sanggul bokor, sanesipun
arupi sanggul tekuk.
 Busana paes ageng jangan menir, kanigaran, yogya
putri, saha kasatrian malam selikuran arupi kain bludru,
dene busana kasatrian ageng mawi kain sutra.
Kangge nambah kawruh para siswa, cobi dipunpadosi malih
bedanipun antawisipun saben-saben busana adat temanten
gagrag Ngayogyakarta menika…
Matur
Nuwun