Penyusunan Analisis Skalogram dan Indeks Sentralitas Terbobot dalam Penentuan Pusat Pelayanan di Pembahasan Struktur Ruang

1. Mengidentifikasi Ketersediaan Fasilitas Umum dan Fasilitas Sosial

Pelayanan Transportasi dan Pelayanan

Ekonomi Pelayanan Sosial Rekreasi Organisasi Kemasyarakatan
No Komunikasi Pribadi
Satuan Permukiman
. Sekolah Rumah Bandar Tempat Hote Organisasi
Pasar Umum Toko Bank Industri Puskesmas Apotik Terminal Kantor Pos Restoran Koperasi
SMP SMA Sakit a Rekreasi l Kemasyarakatan
Bisapu
1 Bonto Jai - - - - - - - - - - - - 1 - 4 1
2 Bonto Manai - 4 - - 3 3 - - - - - - - - 4 1
3 Bonto Lebang - 4 1 - 1 - - 1 - - - 1 1 - 5 1
4 Bonto Sunggu 1 47 - - - - - - - - 1 - - - 10 1
5 Bonto Rita - 8 - - - - - - - - - - - - 2 1
6 Bonto Atu - 34 1 - 2 2 - - - - 1 - - - 2 1
7 Bonto Salluang - - - - - - - - - - - - 1 - 1 1
8 Bonto Langkasa - - - - - - - - - - - - - - 1 1
9 Bonto Cinde - - - - - - - - - - - - - - 1 1
10 Bonto Loe - - - - - - - - - - - - - - 1 1
11 Bonto Jaya 1 3 - - 1 - - 1 - - - - - - - 1
Bantaeng
1 Tappanjeng 1 55 4 - 1 1 - - 3 - - - 1 3 3 21 1
2 Palantikang - 6 - - 4 2 1 1 2 - - 1 1 6 - 11 1
3 Letta - 1 1 - 1 1 - - - - - - 2 1 - 1 1
4 Malilingi - - - - - - - - 1 - - - 1 4 1 31 1
5 Lembang - - - - - - - - 1 - - - 1 - 1 13 1
6 Lamalaka - - 1 - 3 2 - 1 - - - - - - - - 1
7 Karatuang - - - - - - - - - - - - - - - 1 1
8 Onto - - - - - - - - - - - - 1 - - - 1
9 Kayu Loe - - - - - - - - - - - - - - - - 1
Pajukukang
1 Rappoa - - - - - - - - - - - - - - - 2 1
2 Biangloe - - - - - - - - - - - - - - - 1 1
3 Batu Karaeng - - - - 1 - - - - - - - - - - - 1
4 Lumpangan - - - - - - - - - - - - - - - 2 1
5 Biangkeke 1 - - - - - - - - - - - - - - 1 1
6 Nipa-Nipa - - - - 3 4 - 1 - - - - - - - 4 1
7 Pa’jukukang - - - - - - - - - - - - - - - - 1
8 Borong Loe - - - - - - - - - - - - - - - - 1
9 Papan Loe - - - - - - - - - - - - - - - 1 1
10 Baruga - - - - - - - 1 - - - - 1 - - 4 1

2. Melakukan skoring nilai 1 untuk tiap ketersediaan Fasilitas Umum dan Fasilitas Sosial
 Pelayanan Transportasi dan Pelayanan
Ekonomi Pelayanan Sosial Rekreasi Organisasi Kemasyarakatan
No Komunikasi Pribadi
Satuan Permukiman
. Sekolah Rumah Bandar Tempat Hote Organisasi
Pasar Umum Toko Bank Industri Puskesmas Apotik Terminal Kantor Pos Restoran Koperasi
SMP SMA Sakit a Rekreasi l Kemasyarakatan
Bisapu
1 Bonto Jai - - - - - - - - - - - - 1 - 1 1
2 Bonto Manai - 1 - - 1 1 - - - - - - - - 1 1
3 Bonto Lebang - 1 1 - 1 - - 1 - - - 1 1 - 1 1
4 Bonto Sunggu 1 1 - - - - - - - - 1 - - - 1 1
5 Bonto Rita - 1 - - - - - - - - - - - - 1 1
6 Bonto Atu - 1 1 - 1 1 - - - - 1 - - - 1 1
7 Bonto Salluang - - - - - - - - - - - - 1 - 1 1
8 Bonto Langkasa - - - - - - - - - - - - - - 1 1
9 Bonto Cinde - - - - - - - - - - - - - - 1 1
10 Bonto Loe - - - - - - - - - - - - - - 1 1
11 Bonto Jaya 1 1 - - 1 - - 1 - - - - - - - 1
Bantaeng
1 Tappanjeng 1 1 1 - 1 1 - - 1 - - - 1 1 1 1 1
2 Palantikang - 1 - - 1 1 1 1 1 - - 1 1 1 - 1 1
3 Letta - 1 1 - 1 1 - - - - - - 1 1 - 1 1
4 Malilingi - - - - - - - - 1 - - - 1 1 1 1 1
5 Lembang - - - - - - - - 1 - - - - 1 1 1 1
6 Lamalaka - - 1 - 1 1 - 1 - - - - - - - 1
7 Karatuang - - - - - - - - - - - - - - 1 1
8 Onto - - - - - - - - - - - - 1 - - 1
9 Kayu Loe - - - - - - - - - - - - - - - 1
Pajukukang
1 Rappoa - - - - - - - - - - - - - - - 1 1
2 Biangloe - - - - - - - - - - - - - - - 1 1
3 Batu Karaeng - - - - 1 - - - - - - - - - - - 1
4 Lumpangan - - - - - - - - - - - - - - - 1 1
5 Biangkeke 1 - - - - - - - - - - - - - - 1 1
6 Nipa-Nipa - - - - 1 1 - 1 - - - - - - - 1 1
7 Pa’jukukang - - - - - - - - - - - - - - - - 1
8 Borong Loe - - - - - - - - - - - - - - - - 1
9 Papan Loe - - - - - - - - - - - - - - - 1 1
10 Baruga - - - - - - - 1 - - - - 1 - - 1 1
Total 4 9 5 0 10 7 1 6 4 0 2 2 9 5 3 23 30

3. Menggantikan skoring nilai 1 untuk tiap ketersediaan Fasilitas Umum dan Fasilitas Sosial menjadi simbol X

No Satuan Permukiman Ekonomi Pelayanan Sosial Pelayanan Transportasi dan Rekreasi Pelayanan Organisasi Kemasyarakatan
. Komunikasi Pribadi
 Sekolah Rumah Bandar Tempat Hote Organisasi
Pasar Umum Toko Bank Industri Puskesmas Apotik Terminal Kantor Pos Restoran Koperasi
SMP SMA Sakit a Rekreasi l Kemasyarakatan
Bisapu
1 Bonto Jai - - - - - - - - - - - - X - X X
2 Bonto Manai - X - - X X - - - - - - - - X X
3 Bonto Lebang - X X - X - - X - - - X X - X X
4 Bonto Sunggu X X - - - - - - - - X - - - X X
5 Bonto Rita - X - - - - - - - - - - - - X X
6 Bonto Atu - X X - X X - - - - X - - - X X
7 Bonto Salluang - - - - - - - - - - - - X - X X
8 Bonto Langkasa - - - - - - - - - - - - - - X X
9 Bonto Cinde - - - - - - - - - - - - - - X X
10 Bonto Loe - - - - - - - - - - - - - - X X
11 Bonto Jaya X X - - X - - X - - - - - - - 1
Bantaeng
1 Tappanjeng X X X - X X - - X - - - X X X X X
2 Palantikang - X - - X X X X X - - X X X - X X
3 Letta - X X - X X - - - - - - X X - X X
4 Malilingi - - - - - - - - X - - - X X X X X
5 Lembang - - - - - - - - X - - - - X X X X
6 Lamalaka - - X - X X - X - - - - - - - X
7 Karatuang - - - - - - - - - - - - - - X X
8 Onto - - - - - - - - - - - - X - - X
9 Kayu Loe - - - - - - - - - - - - - - - X
Pajukukang
1 Rappoa - - - - - - - - - - - - - - - X X
2 Biangloe - - - - - - - - - - - - - - - X X
3 Batu Karaeng - - - - X - - - - - - - - - - - X
4 Lumpangan - - - - - - - - - - - - - - - X X
5 Biangkeke X - - - - - - - - - - - - - - X X
6 Nipa-Nipa - - - - X X - X - - - - - - - X X
7 Pa’jukukang - - - - - - - - - - - - - - - - X
8 Borong Loe - - - - - - - - - - - - - - - - X
9 Papan Loe - - - - - - - - - - - - - - - X X
10 Baruga - - - - - - - X - - - - X - - X X

4. Membuat hasil skalogram dengan mengumpulkan tiap fungsi pelayanan yang paling banyak Xnya dalam wilayah kecamatan untuk berada di sebelah kiri secara berurut sesuai jumlah X pada tiap fungsi pelayanan

Satuan Koperas Puskesma Restora

Organisasi Kemasyarakatan Tempat Rekreasi SMP Toko SMU Bank Pasar Umum Apotik Hotel Terminal Kantor Pos Rumah Sakit
Permukiman i s n
 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16
A. Kecamatan Bissapu
1 Bonto Jai X X X - - - - - - - - - - - -
2 Bonto Manai X X - X X X - - - - - - - - -
3 Bonto Lebang X X X X X - X - X - - - - X -
4 Bonto Sunggu X X - - X - - - - X - - X - -
5 Bonto Rita X X - - X - - - - - - - - - -
6 Bonto Atu X X - X X X - - X - - - X - -
7 Bonto Salluang X X X - - - - - - - - - - - -
Bonto
8 X X - - - - - - - - - - - - -
Langkasa
9 Bonto Cinde X X - - - - - - - - - - - - -
1
Bonto Loe X X - - - - - - - - - - - - -
0
1
Bonto Jaya X - - X X - X - - X - - - - -
1
B. Kecamatan Bantaeng
1 Tappanjeng X X X X X X - X X X X X - - -
2 Palantikang X X X X X X X X - - X - - X X
3 Letta X X X X X X - X X - - - - - -
4 Malilingi X X X - - - - X - - X X - - -
5 Lembang X X X - - - - - - - X X - - -
6 Lamalaka X - - X - X X - X - - - - - -
7 Karatuang X X - - - - - - - - - - - - -
8 Onto X - X - - - - - - - - - - - -
9 Kayu Loe X - - - - - - - - - - - - - -
C. Kecamatan Pajukukang
1 Rappoa X X - - - - - - - - - - - - -
2 Biangloe X X - - - - - - - - - - - - -
3 Batu Karaeng X - - X - - - - - - - - - - -
4 Lumpangan X X - - - - - - - - - - - - -
5 Biangkeke X X - - - - - - - X - - - - -
6 Nipa-Nipa X X - X - X X - - - - - - - -
7 Pa’jukukang X - - - - - - - - - - - - - -
8 Borong Loe X - - - - - - - - - - - - - -
9 Papan Loe X X - - - - - - - - - - - - -
1
Baruga X X X - - - X - - - - - - - -
0

5. Menentukan Bobot Sentralitas. Nilai pada kolom bobot diperoleh dari hasil pembagian jumlah total ketersediaan fungsi pelayanan dibagi dengan nilai centralitas terbobot (100)
Satuan Permukiman Organisasi Kemasyarakatan Koperas Tempat Rekreasi SMP Toko SMU Puskesmas Restora Bank Pasar Umum Apotik Hotel Termina Kantor Pos Rumah Sakit
i n l
 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16
A. Kecamatan Bissapu
1 Bonto Jai 1 1 1 - - - - - - - - - - - -
2 Bonto Manai 1 1 - 1 1 1 - - - - - - - - -
3 Bonto Lebang 1 1 1 1 1 - 1 - 1 - - - - 1 -
4 Bonto Sunggu 1 1 - - 1 - - - - 1 - - 1 - -
5 Bonto Rita 1 1 - - 1 - - - - - - - - - -
6 Bonto Atu 1 1 - 1 1 1 - - 1 - - - 1 - -
7 Bonto Salluang 1 1 1 - - - - - - - - - - - -
8 Bonto Langkasa 1 1 - - - - - - - - - - - - -
9 Bonto Cinde 1 1 - - - - - - - - - - - - -
1
Bonto Loe 1 1 - - - - - - - - - - - - -
0
1
Bonto Jaya 1 - - 1 1 - 1 - - 1 - - - - -
1
Jumlah 11 10 3 4 6 2 2 0 2 2 0 0 2 1 0
Centralitas Total 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100
Bobot 9.09 10.00 33.33 25.00 16.67 50.00 50.00 0.00 50.00 50.00 0.00 0.00 50.00 100.00 0.00
B. Kecamatan Bantaeng
1 Tappanjeng 1 1 1 1 1 1 - 1 1 1 1 1 - - -
2 Palantikang 1 1 1 1 1 1 1 1 - - 1 - - 1 1
3 Letta 1 1 1 1 1 1 - 1 1 - - - - - -
4 Malilingi 1 1 1 - - - - 1 - - 1 1 - - -
5 Lembang 1 1 1 - - - - - - - 1 1 - - -
6 Lamalaka 1 - - 1 - 1 1 - 1 - - - - - -
7 Karatuang 1 1 - - - - - - - - - - - - -
8 Onto 1 - 1 - - - - - - - - - - - -
9 Kayu Loe 1 - - - - - - - - - - - - - -
Jumlah 9 6 6 4 3 4 2 4 3 1 4 3 0 1 1
Centralitas Total 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100
Bobot 11.11 16.67 16.67 25.00 33.33 25.00 50.00 25.00 33.33 100.00 25.00 33.33 0.00 100.00 100.00
C. Kecamatan Pajukukang
1 Rappoa 1 1 - - - - - - - - - - - - -
2 Biangloe 1 1 - - - - - - - - - - - - -
3 Batu Karaeng 1 - - 1 - - - - - - - - - - -
4 Lumpangan 1 1 - - - - - - - - - - - - -
5 Biangkeke 1 1 - - - - - - - 1 - - - - -
6 Nipa-Nipa 1 1 - 1 - 1 1 - - - - - - - -
7 Pa’jukukang 1 - - - - - - - - - - - - - -
8 Borong Loe 1 - - - - - - - - - - - - - -
9 Papan Loe 1 1 - - - - - - - - - - - - -
1
Baruga 1 1 1 - - - 1 - - - - - - - -
0
Jumlah 10 7 1 2 0 1 2 0 0 1 0 0 0 0 0
Centralitas Total 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100
Bobot 10.00 14.29 100.00 50.00 0.00 100.00 50.00 0.00 0.00 100.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
6. Menuliskan nilai masing-masing bobot berdasarkan fungsi pelayanannya dan melakukan penjumlahan total skor seluruh fungsi pelayanan per wilayah kelurahan/ desa di kolom sebelah kanan
Satuan Permukiman Organisasi Koperas Tempat Rekreasi SMP Toko SMU Puskesma Restora Bank Pasar Apoti Hotel Termina Kantor Rumah Total
Kemasyarakatan i s n Umum k l Pos Sakit Skor
 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17
A. Kecamatan Bissapu
1 Bonto Jai 9.09 10.00 33.33 - - - - - - - - - - - - 52.42
2 Bonto Manai 9.09 10.00 - 25.00 16.67 50.00 - - - - - - - - - 110.76
3 Bonto Lebang 9.09 10.00 33.33 25.00 16.67 - 50.00 - 50.00 - - - - 100.00 - 294.09
4 Bonto Sunggu 9.09 10.00 - - 16.67 - - - - 50.00 - - 50.00 - - 135.76
5 Bonto Rita 9.09 10.00 - - 16.67 - - - - - - - - - - 35.76
6 Bonto Atu 9.09 10.00 - 25.00 16.67 50.00 - - 50.00 - - - 50.00 - - 210.76
7 Bonto Salluang 9.09 10.00 33.33 - - - - - - - - - - - - 52.42
8 Bonto Langkasa 9.09 10.00 - - - - - - - - - - - - -
19.09
9 Bonto Cinde 9.09 10.00 - - - - - - - - - - - - - 19.09
1
Bonto Loe 9.09 10.00 - - - - - - - - - - - - -
0 19.09
1
Bonto Jaya 9.09 - - 25.00 16.67 - 50.00 - - 50.00 - - - - -
1 150.76
Centralitas Terbobot 100 100 100 100 100 100 100 0 100 100 0 0 100 100 0  
B. Kecamatan Bantaeng
1 Tappanjeng 11.11 16.67 16.67 25.00 33.33 25.00 - 25.00 33.33 100.00 25.00 33.33 - - - 344.44
2 Palantikang 11.11 16.67 16.67 25.00 33.33 25.00 50.00 25.00 - - 25.00 - - 100.00 100.00 427.78
3 Letta 11.11 16.67 16.67 25.00 33.33 25.00 - 25.00 33.33 - - - - - - 186.11
4 Malilingi 11.11 16.67 16.67 - - - - 25.00 - - 25.00 33.33 - - - 127.78
5 Lembang 11.11 16.67 16.67 - - - - - - - 25.00 33.33 - - - 102.78
6 Lamalaka 11.11 - - 25.00 - 25.00 50.00 - 33.33 - - - - - - 144.44
7 Karatuang 11.11 16.67 - - - - - - - - - - - - - 27.78
8 Onto 11.11 - 16.67 - - - - - - - - - - - - 27.78
9 Kayu Loe 11.11 - - - - - - - - - - - - - - 11.11
Centralitas Terbobot 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 0 100 100  
C. Kecamatan Pajukukang
1 Rappoa 10.00 14.29 - - - - - - - - - - - - - 24.29
2 Biangloe 10.00 14.29 - - - - - - - - - - - - - 24.29
3 Batu Karaeng 10.00 - - 50.00 - - - - - - - - - - - 60.00
4 Lumpangan 10.00 14.29 - - - - - - - - - - - - - 24.29
5 Biangkeke 10.00 14.29 - - - - - - - 100.00 - - - - - 124.29
6 Nipa-Nipa 10.00 14.29 - 50.00 - 100.00 50.00 - - - - - - - - 224.29
7 Pa’jukukang 10.00 - - - - - - - - - - - - - - 10.00
8 Borong Loe 10.00 - - - - - - - - - - - - - - 10.00
9 Papan Loe 10.00 14.29 - - - - - - - - - - - - - 24.29
1
Baruga 10.00 14.29 100.00 - - - 50.00 - - - - - - - -
0 174.29
Centralitas Terbobot 100 100 100 100 0 100 100 0 0 100 0 0 0 0 0  

6. Penentuan nilai hirarki berdasarkan total skor

Satuan Permukiman Indeks Sentralitas Terbobot Skala Hierarki Hirarki Kota
 1 2 3 4
A. Kecamatan Bissapu        
1 Bonto Jai 52.42 < 200 III
2 Bonto Manai 110.76 < 200 III
3 Bonto Lebang 294.09 200-400 II
4 Bonto Sunggu 135.76 < 200 III
5 Bonto Rita 35.76 < 200 III
6 Bonto Atu 210.76 200-400 II
7 Bonto Salluang 52.42 < 200 III
Bonto
8 Langkasa 19.09 < 200 III
9 Bonto Cinde 19.09 < 200 III
10 Bonto Loe 19.09 < 200 III
11 Bonto Jaya 150.76 < 200 III
Centralitas Terbobot      
B. Kecamatan Bantaeng        
1 Tappanjeng 344.44 200-400 II
2 Palantikang 427.78 > 400 I
3 Letta 186.11 < 200 III
4 Malilingi 127.78 < 200 III
5 Lembang 102.78 < 200 III
6 Lamalaka 144.44 < 200 III
7 Karatuang 27.78 < 200 III
8 Onto 27.78 < 200 III
9 Kayu Loe 11.11 < 200 III
Centralitas Terbobot      
C. Kecamatan Pajukukang        
1 Rappoa 24.29 < 200 III
2 Biangloe 24.29 < 200 III
3 Batu Karaeng 60.00 < 200 III
4 Lumpangan 24.29 < 200 III
5 Biangkeke 124.29 < 200 III
6 Nipa-Nipa 224.29 200-400 II
7 Pa’jukukang 10.00 < 200 III
8 Borong Loe 10.00 < 200 III
9 Papan Loe 24.29 < 200 III
10 Baruga 174.29 < 200 III
Centralitas Terbobot      

7. Penentuan pusat-pusat pelayanan berdasarkan nilai hirarki

N
Fungsi Jumlah Lokasi Index Sentralitas IST Rata-Rata
o
1 2 3 4 5
A Kecamatan Bissapu
 294.09 147.05
1 PP2 2
210.76 105.38
52.42 26.21
110.76 55.38
135.76 67.88
35.76 17.88
3 Pemukiman Biasa 9 52.42 26.21
19.09 9.55
19.09 9.55
19.09 9.55
150.76 75.38
B Kecamatan Bantaeng
1 PP1 1 427.78 213.89
2 PP2 1 344.44 172.22
186.11 93.06
127.78 63.89
102.78 51.39
3 Pemukiman Biasa 7 144.44 72.22
27.78 13.89
27.78 13.89
11.11 5.56
A Kecamatan Bissapu
1 PP2 1 224.29 112.14
3 Pemukiman Biasa 9 24.29 12.14
24.29 12.14
60.00 30.00
24.29 12.14
124.29 62.14
10.00 5.00
10.00 5.00
24.29 12.14
174.29 87.14