Anda di halaman 1dari 28

DAFTAR SINGKATAN

A. Daftar Singkatan Yang Tidak Boleh Digunakan


Maksud
Singkatan Misinterpretasi Wajib Gunakan
Singkatan

Disalahartikan Tuliskan
μg Mikrogram
sebagai ‘mg’ ‘mikrogram’

Disalahartikan
Telinga kanan, Tuliskan ‘telinga
sebagai OD, OS,
telinga kiri, kanan’, ‘telinga
AD, AS, AU OU (mata kanan,
masing-masing kiri’, ‘masing-
mata kiri, masing-
telinga masing telinga’
masing mata)

Disalahartikan
Mata kanan, sebagai AD,AS,AU Tuliskan ‘mata
mata kiri, (telinga kanan, kanan’, ‘mata
OD,OS,OU
masing-masing telinga kiri, kiri’, ‘masing-
mata masing-masing masing mata’
telinga)

Disalahartikan
cc Centimeter kubik Tuliskan ‘ml’
sebagai ‘u’ (unit)

Disalahartikan
Tuliskan
IN Intranasal sebagai ‘IM’ atau
‘intranasal’
‘IV’

Half-strength Disalahrtikan
Tuliskan ‘half-
HS (setengah sebagai ‘pada
strength’ atau
kekuatan) waktu tidur’
‘waktu tidur
Hours of sleep Disalahartikan (bedtime)’
Hs (pada waktu tidur) sebagai ‘setengah
kekuatan’

Disalahartikan Tuliskan
sebagai ‘IV’ ‘International
IU International Unit
(intravena) atau Unit’ atau “Unit”
‘10’ (sepuluh)
Maksud
Singkatan Misinterpretasi Wajib Gunakan
Singkatan

Disalahartikan sebagai
mata kanan (OD:
Satu kali
o.d atau OD Okular Dekstra), Tuliskan ’satu
sehari (once
menyebabkan obat oral kali sehari’
daily)
diaplikasikan pada
mata

Melalui OS disalahartikan Tuliskan ’p.o’,


Per os mulut, per sebagai mata kiri ’melalui mulut’,
oral (Okular Sinistra) atau ’per oral’

q6PM, dan Tuliskan ’pukul 6


Setiap pukul 6 Disalahartikan sebagai
singkatan malam setiap
malam setiap 6 jam
lainnya hari’

SC disalahartikan
sebagai SL; SQ
disalahartikan sebagai
’5 setiap’; ’q’ pada ’sub
q’ disalahartikan
sebagai ’setiap’
SC,SQ, (contoh: ’heparin Tuliskan
Subkutan diberikan ’sub q 2 jam
subq ’’subkutan’
sebelum operasi’
disalahartikan sebagai
heparin diberikan
setiap 2 jam sebelum
operasi

- Disalahartikan
sebagai angka ‘0’ atau
’4’ menyebabkan
overdosis pemberian
obat hingga 10 kali
lipat (contoh: 4U
disalahartikan
sebagai 40, atau 4u
disalahartikan
U atau u Unit sebagai 44). Tuliskan ‘unit’

- Dapat juga
disalahartikan
sebagai ‘cc’ sehingga
obat diberikan dalam
volume bukan unit
(contoh: 4u
disalahartikan
sebagai 4 cc)
Daftar singkatan yang tidak boleh digunakan (berdasarkan kesepakatan work shop daftar
singkatan) :

Penulisan Yang
NO Singkatan Pengertian
Diperbolehkan
1 ACR Ano Cutaneal Reflex Ano Cutaneal Reflex
2 ALT Alanine Aminotransferase Alanine Aminotransferase
3 AMP Austin Mocre Prostesis Austin Mocre Prostesis
4 ASI Addiction Severity Index Addiction Severity Index
5 BP Bahan Pemeriksaan Bahan Pemeriksaan
6 BP Blood Pressure Blood Pressure
7 BS Bubur Saring Bubur Saring
8 BS Blood Sugar (Gula Darah) Blood Sugar (Gula Darah)
9 C Cornea Cornea
10 C Cylender Lens Cylender Lens
11 CA Carcinoma / Cancer Carcinoma / Cancer
Community Acquired Community Acquired
12 CAP
Pneumonia Pneumonia
13 Cap Kapsul Kapsul / kaps
14 CC Cum Coreksi Cum Coreksi
Canadian Cardiovascular Canadian Cardiovascular
15 CCS
Society Society
16 CDR Cup And Disk Ratio Cup And Disk Ratio
17 CDR Case Detection Rate Case Detection Rate
18 CHF Chronic Heart Failure Chronic Heart Failure
19 CHF Congestive Heart Failure Congestive Heart Failure
20 CKR Cedera Kepala Ringan Cedera Kepala Ringan
21 ckr cangkir cangkir
22 CM Compos Mentis Compos Mentis
23 CM Cardiomyopathy Cardiomyopathy
24 Cm Capreomycin Capreomycin
25 CS catatonic schizophrenia catatonic schizophrenia
Conjungtiva Tarsal
26 CTS Conjungtiva Tarsal Superior
Superior
27 DBP Dosis Bawa Pulang Dosis Bawa Pulang
28 DMP Dextrometrophan Dextrometrophan
29 DZP Diazepam Diazepam
30 FTC Emtricitabine Emtricitabine
31 Inj Injeksi Injeksi
32 M Molar Molar
33 m musculus musculus
34 µgram Microgram Microgram atau mcg
35 MCI Mal Cognitive Impairment Mal Cognitive Impairment
36 MCL Midclavicular Line Midclavicular Line
µmol/ mmol
37 mikromol mikromol
38 MOI Mecanism Of Injury Mecanism Of Injury
39 MP Metilpredmisolon Metilpredmisolon
40 MTX-IT Metrotrexat-Intratechal Metrotrexat-Intratechal
41 MV Mega Volt Mega Volt
42 MV Mitral Valve Mitral Valve
43 NC Nasal Canule Nasal Canule
44 NC Nutrition Clinical Nutrition Clinical

No …………………………
Penulisan Yang
NO Singkatan Pengertian
Diperbolehkan
45 NO Nefropathy Obstructive Nefropathy Obstructive
Non Proliferative Diabetic Non Proliferative Diabetic
46 NPDR
Retinapathy Retinapathy
47 Ns Nasi Nasi
48 NS Nutritive Sucking Nutritive Sucking
Natrium Saline/Natrium Natrium Saline/Natrium
49 NS/NaCl
Chlorida Chlorida
50 OBH Obat Batuk Hitam Obat Batuk Hitam
51 OD Optik Dextra Optik Dextra
52 OD Oculi Dekstra Oculi Dekstra
53 OD Over Dosis Over Dosis
54 ODS Oculi Dekstra et Sinistra Oculi Dekstra et Sinistra
55 Ofl Ofloxacin Ofloxacin
56 OMZ Omeprazole Omeprazole
57 Os Orang Sakit Pasien
58 OS Oculi Sinistra Oculi Sinistra
59 OS Optik Sinistra Optik Sinistra
60 OT Okupasi Terapi Okupasi Terapi
61 OT Otopsi Otopsi
62 OTT Orotracheal Tube Orotracheal Tube
63 OTT Over all Treatment Time Over all Treatment Time
64 P Pupil Pupil
65 Pa Makan Pagi Makan Pagi
66 PC Pressure Control Pressure Control
67 PCR Poly Chain Reaction Poly Chain Reaction
68 PCT Paracetamol Paracetamol
69 PD Progressive Disease Progressive Disease
70 PD Pupil Distance Pupil Distance
71 PD Pemeriksaan Dalam Pemeriksaan Dalam
72 PH Pulmonal Hipertension Pulmonal Hipertension
73 PIP Proximal Inter Phalank Proximal Inter Phalank
74 PLT Trombosit Trombosit
75 PM Pemantauan Mutu Pemantauan Mutu
76 PM Periodontitis Marginalis Periodontitis Marginalis
77 ppm Part Per Million Part Per Million
78 PPM Public Private Mix Public Private Mix
Pencegahan Pengendalian Pencegahan Pengendalian
79 PPRA
Resistensi Antibiotik Resistensi Antibiotik
80 PR Partial Response Partial Response
81 PR Punctum Renotum Punctum Renotum
Panretinal Photocoagulation
82 PRP Panretinal Photocoagulation
83 PS Pulmonal Stenosis Pulmonal Stenosis
84 PS Puskesmas Satelit Puskesmas Satelit
85 PT Protokol Terapi Protokol Terapi
86 R Rontgen Rontgen
87 R Rifampisin Rifampisin
88 RA Rheumatoid Arthritis Rheumatoid Arthritis
89 RA Rahang Atas Rahang Atas
90 RCA Right Coronary Artery Right Coronary Artery
91 RCA Root Cause Analisys Root Cause Analisys

No ……………………….
Penulisan Yang
NO Singkatan Pengertian
Diperbolehkan
92 RD Retinal Detachment Retinal Detachment
93 RD Register Dietitian Register Dietitian
94 RF Rheumatic Fever Rheumatic Fever
95 RF Rheumatoid Factor Rheumatoid Factor
96 RL Ringer Laktat Ringer Laktat
97 RM Refraktometer Refraktometer
98 RR Respiratory Rate Respiratory Rate
99 RS Rendah Serat Rendah Serat
100 Rt Roti Roti
101 RT Rectal Toucher Rectal Toucher
102 S Subjek Subjek
103 S Sinistra Sinistra
104 S Streptomisin Streptomisin
105 s.c Subcutan Subcutan
106 S1 Sinus Jantung 1 Sinus Jantung 1
107 S2 Sinus Jantung 2 Sinus Jantung 2
108 SA Segmental Analysis Segmental Analysis
109 SA short axis short axis
110 SC Serum Creatinin Serum Creatinin
111 Sc Subcutan Subcutan
112 SC Sectio Cesarean Sectio Cesarean
113 SD Standar Deviation Standar Deviation
114 SI Sistem Informasi Sistem Informasi
115 SI Satuan Internasional Satuan Internasional
116 Si Makan Siang Makan Siang
117 SMX Sulfamethoxazole Sulfamethoxazole
118 SO Sympathetic Ophthalmia Sympathetic Ophthalmia
119 So Makan Sore Makan Sore
120 SPM Surat Perintah Membayar Surat Perintah Membayar
Sidik Perfusi Miokard Sidik Perfusi Miokard
121 SPM
(Jantung) (Jantung)
122 SPT Surat Pemberitahuan Surat Pemberitahuan
123 Spt Spontan Spontan
124 SSI Segmental Spinal Segmental Spinal
125 Sv Sievert Sievert
126 SV Stroke volume Stroke volume
127 THR Total Hip Replacement Total Hip Replacement
128 TPS Treatment Planning System Treatment Planning System
129 UDCA Ursodeoxycholic Acid Ursodeoxycholic Acid
130 ULP Uang Lauk Pauk Uang Lauk Pauk
131 VF Ventricular Fibrilation Ventricular Fibrilation
132 VF Vocal Fremitus Vocal Fremitus
133 VF Ventrikel Febrilasi Ventrikel Febrilasi
134 WB Western Blot Western Blot
135 XDR Extremely Drug Resistance Extremely Drug Resistance
136 ZN Ziehl Neelsen Ziehl Neelsen
B. Penulisan Dosis Yang Tidak Boleh Digunakan
Maksud
Penulisan Dosis
penulisan dosis Misinterpretasi Koreksi

Angka ‘0’ di Tidak boleh


belakang koma Disalahartikan menulis angka
1 mg
(contoh: sebagai 10 mg ’0’ setelah koma
1,0 mg) (1 mg)
Angka ’0’ di
depan koma
Tidak boleh
pada penulisan
Disalahartikan menghilangkan
desimal 0,5 mg
sebagai 5 mg angka ‘0’ di depan
(contoh: ,5
koma (0,5 mg)
mg)

Penulisan dosis
dan obat
langsung Disalahartikan
Inderal 40 mg Tempatkan spasi
digabung tanpa sebagai
Tegretol 300 mg antara nama
spasi (contoh: Inderal 140
obat, dosis, dan
Inderal 40mg, mg dan
satuan dosis
Tegretol Tegretol 1300
300mg) mg

Penulisan
jumlah dosis
Huruf ‘m’ Tempatkan spasi
dan satuan
10 mg sering antara jumlah
dosis digabung
100 ml disalahartikan dosis dan satuan
(contoh: 10
sebagai angka dosis
mg, 100 mL)
‘0’
Penulisan Tanda titik
satuan dosis sering
Tidak
dengan tanda disalahartikan
Mg mL menggunakan
titik di sebagai angka
titik setelah
belakangnya ’1’ jika cara
penulisan satuan
(contoh: penulisan
dosis
mg.mL.) buruk
Menggunakan titik
Penulisan dosis
yang tepat pada
yang besar
jumlah dosis 1.000
tanpa
unit atau lebih.
penempatan 100.000
Disalahartikan Dapat juga
tanda titik yang unit 1.000.000
dengan jumlah menggunakan
benar (contoh: unit
yang berbeda kalimat, contoh:
100000 unit,
’100 ribu’ dan ’1
1000000
juta’ sehingga
units)
lebih mudah
dibaca
C. Penulisan Singkatan Nama Obat Yang Tidak Boleh Digunakan
Nama obat tidak boleh ditulis menggunakan singkatan, contoh penulisan singkatan nama
obat yang tidak boleh digunakan

Singkatan
Maksud
nama Misinterpretasi Koreksi
singkatan
obat
Disalahartikan
Ditulis dengan
HCTZ Hidroklorotiazid sebagai
’hidroklorotiazid’
’hidrokortison’
Disalahartikan Ditulis dengan
Magnesium
MgSO4 sebagai ’morfin ’magnesium sulfat’
sulfat
sulfat’
Singkatan
Maksud
nama obat Misinterpretasi Koreksi
singkatan
Disalahartikan
Ditulis dengan
MS, MSO4 Morfin sulfat sebagai
’magnesium sulfat’ ’morfin sulfat’
Disalahartikan
Ditulis dengan
ZnSO4 Zinc sulfat sebagai ’morfin
’zinc sulfat’
sulfat’

D. Penulisan Nama Obat Yang Dipendekkan


Penulisan Maksud
Misinterpretasi Koreksi
nama obat penulisan

Disalahartikan
Infus sebagai infus Ditulis dengan
”Nitro”drip
nitrogliserin ’natrium ’infus nitrogliserin’
nitroprusid’

Disalahartikan Ditulis dengan


Norflox Norfloksasin
sebagai ’Norflex’ ’norfloksasin’

Vankomisin Disalahartikan Ditulis dengan


IV Vanc
intravena sebagai ’Ivanz’ ’vankomisin IV’

E. Penulisan Simbol Yang Tidak Boleh Digunakan


Penulisan Maksud
Misinterpretasi Koreksi
simbol simbol
Disalahartikan
Memisahkan 2 sebagai angka ’1’ Tuliskan ‘per’
dosis atau (contoh: ‘25 unit/10 untuk
/
menyatakan unit’ dibaca sebagai memisahkan dosis
‘per’ ‘25 unit dan 110 unit’) (??)

Disalahartikan
@ At Ditulis ’at’
sebagai angka ‘2’

Disalahartikan
& Dan Ditulis ’dan’
sebagai angka ‘2’

Tambah atau Disalahartikan


+ Ditulis ’dan’
dan sebagai angka ‘4’
Disalahartikan
sebagai angka ‘0’ Ditulis dengan
0 Jam
(misal: q2o dibaca ’jam’
sebagai q 20)

Keterangan:
Singkatan yang tercantum dalam Bab ini tidak boleh digunakan dalam bentuk huruf besar
atau kecil, dengan atau tanpa titik. Misalnya untuk singkatan QD, maka singkatan untuk
qd, Q.D. juga dilarang karena akan membingungkan dan dapat disalahartikan.
Daftar ini berlaku untuk seluruh instruksi dan seluruh dokumentasi terkait medikasi yang
tertulis (termasuk entry tulisan di komputer) atau pada formulir yang telah dicetak.
Angka nol di belakang koma tidak boleh digunakan pada peresepan dan
dokumentasi terkait medis lainnya, pengecualian: Angka nol di belakang koma dapat
digunakan untuk memastikan akurasi nilai tertentu misalnya hasil laboratorium,
pemeriksaan radiologi untuk pengukuran lesi, atau ukuran kateter / selang.
Untuk pengisian kolom Diagnosa dan Tindakan di formulir “Resume Pasien Keluar”,
serta pengisian kolom Isi Informasi di formulir “Persetujuan Tindakan Kedokteran”
dan “Penolakan Tindakan Kedokteran”, harus ditulis secara lengkap dan jelas, tidak
diperbolehkan menggunakan singkatan.
A. Singkatan Medis
No Singkatan Pengertian
1 a/v Arteri / Vena
2 a.i atas indikasi
3 a.r at regio
4 ABI Ancle Bracial Index
5 AC Abdominal Circumference
6 ACC Setuju
Asesmen - Diagnosis Gizi - Intervensi - Monitoring - evaluasi
7 A-D-I-M-E
8 ADL Activity Daily Living
9 AED Automated External Defibrilator
10 AFI Amniotic Fluid Index
11 AFO Ankle Foot Orthrosis
12 AFT Alfa Feto Protein
13 AGD Analisa Gas Darah
14 AIDS Acquired Immune Deficiency Syndrome
15 AIMS Abnormal Involuntary Movement Scale
16 Amp ampul
17 ANA Antibodi Anti Nuklear
18 Anti CCP Anti Cyclic Citrullinated Peptides
19 Apo A1 Apo Lipoprotein A1
20 Apo B Apo Lipoprotein B
21 AP-PA Antero Posterior-postero Anterior
22 APR Achilles Patellar Reflex
23 APTT Activated Partial Thromboplastin Time
24 ARV Anti Retro Viral
25 ASA American Society Of Anesthesiologist
26 ASGM Algoritma Stroke Gajah Mada
27 ASI Air Susu Ibu
28 ASTO Anti Streptolysin Titer O
29 ATA Antibodi Anti Thyroglobulin
30 AT-III Anti Thrombine III
31 ATS Anti Tetanus Serum
32 AV Aortic Valve
33 BAB Buang Air Besar
34 BAK Buang Air Kecil
35 BAPWV Brachial Ankle Pulse Wave Velocity
36 BB Berat Badan
37 BB / PB Berat Badan / Panjang Badan
38 BB /TB Berat Badan / Tinggi Badan
No Singkatan Pengertian
39 BB/U Berat Badan Menurut Umur
40 BBI Berat Badan Ideal
41 BBL Berat Badan Lahir
42 BBLR Berat Badan Lahir Rendah
43 BBLSR Berat Badan Lahir Sangat Rendah
44 BCG Bacillus Calmette et Guerin
45 BCR Bulbocavernosa Reflex
46 BCS Basal Cell Carsinoma
47 bd berhubungan dengan
48 BERA Brainstem Evoked Response Audiometri
49 BIPAP Bilevel Positive Airway Pressure
50 BIS Bispectral Indeks
51 BJ Bunyi Jantung
52 BJA Bunyi Jantung Anak
53 BLPL Boleh Pulang
54 BMI Body Masss Index
55 BNO Blass Nier Overzicht
56 Bo Bokong
57 BOA Behavioural Observational Audiometry
58 BOR Bed Ocupancy Rate
59 BPD Biparietal Diameter
60 BPRS Brief Psychiatric Rating Scale
61 Brudz Brudzinksy
62 BT Bleeding Time
63 BTA Basil Tahan Asam
64 BTR Biceps Triceps Reflex
65 BU Bising Usus
66 C cohlear = sendok makan = 15 ml
67 c.th cohlear thea = sendok obat = 5 ml
68 C3 Complement 3
69 C4 Complement 4
70 Ca Calcium
71 Ca-125 Carsinoma antigen-125
72 Ca-15-3 Carsinoma antigen-15-3
73 Ca-19-9 Carsinoma antigen-19-9
74 CABG Coronary Artery Bypass Graft
75 CAD Coronary Artery Disease
76 CAPD Continuous Ambulatory Peritoneal Dialysis
77 CCS Children Coma Scale
78 CD Cluster of Differentiation
79 CD4 Limfosit - T CD4+
80 CEA Carcino Embrionic Antigen
81 CFS Cancer Free Space
No Singkatan Pengertian
82 cGy Centi gray
83 CKMB Creatine Kinase Myocardial Band
84 CK-NAC Creatine Kinase-n-Acetyl Cysteine
85 Cl Chlorida
86 cm Centimeter
87 cmH2O centimeter air
88 CMV Cytomegalovirus
89 CN Cavum Nasi
90 CO2 Carbondiokcide
91 COA Camera Oculi Anterior
92 COD Cause of Death
93 COR centre of rotation
94 CPAP Continous Positive Airway Pressure
95 CPK Creatinin Phosphokinase
96 CRP C-Reaktif Protein
97 CRT Capillary Refill Time
98 CT Clotting Time
99 CT Scan Computed Tomography Scan
100 CTI Conjunctiva Tarsal Inferior
101 CTR Cardio Thoraxic Ratio
102 CTT Chest Thorax Tube
103 CVC Central Venous Catheter
104 CVP Central Venous Pressure
105 d.c durante coenum = pada waktu makan
106 d.d de die = tiap hari
107 d.t.d da tales dosis = berikan sekian takaran
108 dB desible
109 dbn dalam batas normal
110 DC Dower Catheter
111 DC Shock Direct Current Shock
112 DD/ Differential Diagnosis
113 det detur = diberikan
114 dil dilutus dilutin = encer, diencerkan
115 DM Diabetes Melitus
116 DMSA Dimercaptosuccinic Acid
117 DNA Hepatitis B Virus Deoxyribonucleic Acid Kualitatif
118 DNR Do Not Resusitation
119 DOTS Directly Observed Treatment, Shorcourse
120 DPJP Dokter Penanggung Jawab Pelayanan
121 DPMB Dialisis Peritoneal Mandiri Bersinambungan
122 DS Darm Steiffung
123 ds_DNA Double Stranded Deoxyribo Nucleic Acid
124 DTPA Dietilen Triamin Pentaacetic Acid
No Singkatan Pengertian
125 DTT Disinfeksi Tingkat Tinggi
126 E Energi
127 e.c et Causa
128 e.d eye drops = obat tetes mata
129 EBRT Eksternal Beam Radioterapy
130 EEG Electro Encephalo Grafi
131 EKG Elektro Kardiografi
132 ELISA Enzyme Linked Immuno Sorbent Assay
133 EMCO Etoposide Metothrexalt Cyclophosphamide
134 EMG Electromyography
135 E-M-V EYE - Motorik - Verbal
136 ESBL Extended Spectrum Beta Laktamase
137 ETCO2 End Tidal CO2
138 ETT Endo Tracheal Tube
139 Fc Fundus Copy
140 FDG Fluoro-18 Deoxy Glukosa
141 FDP Flexor Digitorum Profundus
142 Fe Ferrum (zat besi)
143 FEFO First Expired First Out
144 FEV I Force Exspiratory Volume 1
145 FFP Fresh Frozen Plasma
146 FiO2 Fraksi Oksigen
147 Fl Flacon / flabot = botol
148 FORNAS Formularium Nasional
149 FSH Follicle Stimulating Hormone
150 FT3 Free T3
151 FT4 Free Tyroxin
152 FTSG Full Thickness Skin Grafft
153 FVC Force Vital Capacity
154 G6PD Glucose-6 Phosphate Dehydrogenase
155 Ga Galium
156 Ga-68 Galium 68
157 GAF Scale Global Assesment of Function Scale
158 GBM Gerak Bola Mata
159 GCS Glasgow Coma Scale
160 GD2PP Gula Darah 2 Jam Post Prandial
161 GDP Gula Darah Puasa
162 GDS Gula darah sewaktu
163 GFR Glomerular Filtration Rate
164 GnPnAn Gravida jumlah gravida Partus Jumlah Partus Abortus Jumlah Abortus
165 gr gram
166 GS Gleason Score
No Singkatan Pengertian
167 gtt guttae = tetes
168 GTT (Oral) Glucose Tolerance Test (Oral)
169 GV Ganti Verban
170 Gy Gray
171 h hora = jam
172 H2Co3 Asam Karbonat
173 H2O2 3% Hidrogen Peroksida 3 %
174 HAART Highly Active Anti Retroviral Treatment
Haemophylus Aconobasillus Cardiobacterium Eikeneila
175 HACEK
Kingella
176 HAIs Healtcare Associated Infections
177 HARS Hamilton Anxiety Rating Scale
178 HAV Hepatitis A Virus
179 Hb Hemoglobin
180 HbA1c Hemoglobin A1c
181 HBc Hepatitis B Core
182 HBe Hepatitis B Envelope
183 HBeAg Hepatitis B Envelope Antigen
184 HBs Hepatitis B Surface
185 HBsAg Hepatitis B Surface Antigen
186 HBV Hepatitis B Virus
187 HC Head Circumference
188 HCV Hepatitis C Virus
189 HD Hemodialisa
190 HDRS Hamilton Depresion Rating Scale
191 HIV Human Immunodeficiency Virus
192 HKAFO HIP Knee Ankle Foot Orthosa
193 HLA Human Leukocyte Antigen
194 HPHT Hari Pertama Haid Terakhir
195 HR Heart Rate
196 HSVn Antibody Herpes Simplex Virus-sesuai nomor
197 i.m Intra Muscular
198 i.v Intra vena
199 I-123 Iodium 123
200 I-125 Iodium 125
201 I-131 Iodium 131
202 I-131 OIH I-131 Othoiodihipuran
203 IABP Intra Aortic Ballon Pump
204 IADP Infeksi Aliran Darah Primer
205 IBRT Internal Beam Radiotherapy
206 ICS Inter Costal Space
207 IDO Infeksi Daerah Operasi
208 Ig Immunoglobulin
No Singkatan Pengertian
209 IGD Instalasi Gawat Darurat
210 IgG Immunoglobulin G
211 IgM Immunoglobulin M
212 IHC Intermediate High Care
213 IMT/u Indeks Masa Tubuh / umur
214 IMV Intermitten Mandatory Ventilation
215 Inj Injeksi
216 INR International Normalized Ratio
217 IO Intake Output
218 IOL Intra Ocular Lens
219 IOTA Rule International Ovarian Tumor Analysis
220 IP Joint Inter Phalank Joint
221 IPPV Intermitten Positive Pressure Ventilation
222 IPSS International Prostate Symptom Score
223 Ir-192 Iridium
224 IRMA Immuno Radiometric Assay
225 iter iteration/iteretur = diulang
226 IUGR Intra Uteri Growth Rectriction
227 IWL Insensible Water Loss
228 JRT Jantung Resinkronisasi Terapi
229 K Kuat
230 KAFO Knee Ankle Foot Orthosa
231 Kaps Kapsul
232 kg Kilogram
233 KH Karbohidrat
234 KIE Komunikasi Informasi Edukasi
235 KK Kaku Kuduk
236 kkal kilo kalori
237 KLB Kejadian Luar Biasa
238 KNC Kondisi Nyaris Cedera
239 Kolesretol LDL Kolesterol Low Density Lipoprotein
240 Kolesterol HDL Kolesterol High Density Lipo Protein
241 KPC Kondisi Potensi Cedera
242 KPR Knee Patelar Reflex
243 KTC Kondisi Tidak Cedera
244 KTD Kondisi Tidak Diharapkan
245 KU Keadaan Umum
246 KUB Kidney Ureter Blass
247 L Lemak
248 L-F-M Look - Feel - Movement
249 L/K Lasegue / Kernig
250 L/P Laki-laki / Perempuan
251 LA Local Anesthesi
No Singkatan Pengertian
252 Lab laboratorium
253 LAD Left Anterior Descending
254 LCL Lateral Collateral Ligament
255 LCS Liquour Cerebro Spinalis
256 LCX Left Circumfiex
257 LDH Lactate Dehydrogenase
258 LE Laparotomi Eksplorasi
259 LE Test Lupus Eritematosis Test
260 LED Laju Endap Darah
261 LH Luteinizing Hormone
262 LI Laringoscopy Indirek
263 LINAC Linear Accelerator
264 LK Lingkar Kepala
265 LLA Lingkar Lengan Atas
266 LLC Long Leg Cast
267 LLD Leg Length Discrepency
268 LMA Laryngeal Mask Airway
269 LO Luka Operasi
270 LOS Length Of Stay
271 Lp (a) Lipoprotein (a)
272 lpm Liter Per Minute
273 LPR Laryngo Pharyngeal Reflux
274 LPT Luas permukaan tubuh
275 LSO Lumbo Sacral Orthosa
276 lt Liter
277 LV Left Ventricle
278 m Meter
279 MAC Monitored Anesthesia Care
280 MAG3 Mercaptoacetyltriglicine
281 MAP Mean Arterial Pressure
282 mcg mikrogram
283 MCH Mean Corpuscular Hemoglobin
284 MCHC Mean Corpuscular Hemoglobin Concentration
285 mCi mili Curie
286 MCL Medial Collateral Ligament
287 MCM Maternity Care Monitoring
288 MCMI Millon Clinical Multiaxial Invencory
289 MCP-JOINT Metacarpal Phalank-Joint
290 MCV Mean Corpuscular Volume
291 MDP Metilene Diphosponate
292 MDR Multi Drug Resistance
293 mEq miliequivalent
294 METS Metabolic Equivalent
No Singkatan Pengertian
295 MeV Mega Elektron Volt
296 MF Maxilofacial
297 mg miligram
298 MHC Major Histocompatibility Compleks
299 Mibi Sestamibi
300 ml mililiter
301 mmHg milimeter air raksa
302 MMPI The Minnesota Multiphasic Personality Inventory
303 MMSE Mini Mental State Examination
304 MMT Manual Muscle Testing
305 MNA Mini Nutritional Assesment
306 MPASI Makanan Pendamping Air Susu Ibu
307 MRA Magnetic Resonance Arteriography
308 mRad mili Rad
309 mRad/a mili Radian/meter
310 MRCP Magnetic Resonance Cholangiopancreatography
311 mRem mili Rem
312 MRI Magnetic Resonance Imaging
313 MRSA Meticilin Resistan Staphylococcus Aureus
Material Safety Data Sheet (lembar data keamanan material)
314 MSDS
315 mSv mili Sievert
316 MT Membran Timpani
317 MWD Micro Wave Diathermy
318 Myoview Technetium Tetrofosmin
319 N Nervus
320 N2O Nitrous Oxide
321 Na Natrium
322 NaCl Natrium Chlorida
323 NaF Natrium Flouride
324 NaI-131 Natrium Iodine-131
325 NAPZA Narkotika Psikotropika dan Zat Adiktif Lainnya
326 NARKOBA Narkotika dan Obat-Obat Berbahaya
327 nedet(n.dt) ne detur = tidak diberikan
328 NIBP Non Invasive Blood Pressure
329 NPOP Nasopharing Oropharing
330 NPWT Negative Presure Wound Theraphy
331 NRM Non Rebreathing Mask
332 NSE Non Spesific Enterase
333 NST Non Stres Test
334 NT Nyeri Tekan
335 NT-Pro BNP N Terminal-Brain Natriuretic Peptide
336 NTT Naso Tracheal Tube
No Singkatan Pengertian
337 NVD-NVE New Vessel On Disc - New Vessel Elsewhere
338 O2 Oxygen
339 OAE Oto Acoustic Emision
340 OAT Obat Anti Tuberculosis
341 OCT Optical Coherence Tomography
342 ODHA Orang Dengan HIV AIDS
343 ODS One Day Surgery
344 OGT Oral Gastric Tube
345 OGTT Oral Glucose Tolerance Test
346 OHI Oral Hygiene Index
347 OK Operatie Kamer
348 ORIF Open Reduction Internal Fixation
349 P Protein
350 p.c post coenam = setelah makan
351 p.o Per oral
352 p.r.n pro re nata = kadang-kadang jika perlu
353 P/S Plate Screw
354 P-32 Phosporous-32
355 PA Patologi Anatomi
356 PaCO2 Tekanan Parsial CO2
357 PADSS Score Post Anesthesia Discharge Scoring System
358 PANSS Positive and Negative Syndrome Scale
Positive and Negative Syndrome Scale - Excited
359 PANSS-EC
Component
360 PaO2 tekanan parsial oksigen
361 PASI Pengganti Air Susu Ibu
362 PB Panjang Badan
363 PB/U Panjang Badan Menurut Umur
364 PC Presure Control
365 PCI Primary Coronary Intervention
366 PCR Polymerase Chain Reaction
367 PCVI Pericorneal Vascular Injection
368 PD Pemeriksaan Dalam
369 PEA Pulseless Electrical Activity
370 PEEP Positive End Expiratory Pressure
371 PENASUN Pengguna Jarum Suntik
372 PEP Post Exposure Prophylaxis
373 PET Possitron Emission Tomography
374 PEW ZN Pewarnaan Ziehl Nielsen
375 pH potential of Hydrogen (derajat Keasaman)
376 PI Pulsality Index
377 PICC Perifer
378 PIP Peak Inspiratory Preasure
No Singkatan Pengertian
379 PITC Provider initiated Test And Counseling
380 PL Pemeriksaan Luar
381 PLJ Pemeriksaan Luar Jenazah
Programmatic Management On Drug Resistant
382 PMDRT
Tuberculosis
383 PMO Pengawas Minum Obat
384 PMTCT Prevention of Mother To Child Transmition
385 PND Post Nasal Drip
386 POD Post Operation Day
387 POP-Q Pelvic Organ Prolaps Quentification
388 PPM Permanent Pace Maker
389 PPP Profilaksis Pasca Pajanan
390 PPR Petugas Proteksi Radiasi
391 PRC Packed Red Cell
392 PRF Pulsed Radio Frequency
393 Profil ANA Profil Anti Nuclear Antibody
394 PRP Platelet Rich Plasma
395 PRRT Peptide Receptor Radonuclide Therapy
396 PS Pressure Support
397 PSA Prostate Spesifik Antigen
398 PT Prothrombin Time
399 PTP Prosedur Tindakan Perbaikan
400 PTRM Program Terapi Rumatan Metadon
401 Puka Punggung Kanan
402 Puki Punggung Kiri
403 Pulv Pulvis = serbuk
404 PVD Posterior Vitreous Detachment
405 PVRV Punctied Vero Rabies Vaccine
406 PWB Partial Weight Bearing
407 q.s quantum satis = secukupnya
408 QSE Quadriceps Strengthening Exercise
409 R recipe = ambilah
410 Rad Radiation Absoption Dose
411 RAE TUBE Ring Adair & Elwyn Tube
412 RAI Radio Active Iodine
413 RAIU Radio Active Iodine Uptake
414 RBBB Right Bundle Branch Block
415 RBC Red Blood Cell
416 RC Reflex Cahaya
417 RDA Recommended Dietary Allowence
418 Re-186 Rhenium 186
419 Re-188 Rhenium 188
420 REE Resting Energy Expenditure
No Singkatan Pengertian
421 Ref.Fis Reflek Fisiologi
422 Ref.Pato Reflek Patologis
423 Ref.Reg Reflek Regeneratif
424 Rem Rontgen equivalent Men
425 RESTRICTIVE CM Restrictive Cardiomyopathy
426 RF Rhematoid Faktor
427 Rh Rhesus
428 RI Resistensi Index
429 RIA Radioimunoassay
430 RISTI Risiko tinggi
431 RIT Radio Imuno Therapy
432 RJP Resusitasi Jantung Paru
433 RL Ringer Laktat
434 RLO right posterior oblique
435 RM Rekam Medis
436 RMI Risk Malignancy Index
437 RNA Ribonucleic acid
438 ROM Range Of Motion
439 RP Rhinoscopy Posterior
440 RPG Retrograde Pyelografi
441 RS Rumah Sakit
442 RSHS Rumah Sakit Hasan Sadikin
443 RSI Rapid Sequence Induction
444 RT Rectal Toucher
445 RUBT Ruang Udara Bertekanan Tinggi
446 RV Right Ventricle
447 RVT Recto Vaginal Taucher
448 S signa = tanda
449 S–P-S Sewaktu-Pagi-Sewaktu
450 s.l Sub lingual
451 SAD Source Axis Distance
452 SAR Serum Anti Rabies
453 SAS Simpson Angus Scale
454 SB Scleral Bucking
455 S-B-A-R Situasi - Background - Asesmen -Rekomendasi
456 SBP Systolic Blood Pressure
457 SCC Squamos Cell Carsinoma
458 SCCa Squamos Cell Carsinoma Antigen
459 sd tkr Sendok Takar
460 SDH Subdural Hematoma
461 sdm Sendok makan
462 sdn sulit di nilai
463 SDP Single Deep Pocket
No Singkatan Pengertian
464 sdt Sendok Teh
465 SFFQ Semiquantitative Food Frequency Question
466 SGA Subjective Global Asesment
467 SGOT Serum Glutamic-Oxalocetic Transaminase
468 SGPT Serum Glutamic-Pyruvic Transaminase
469 SIA Surat Ijin Anestesi
470 SIMV Synchronized Intermitten Mechanical Ventilation
471 SIO Surat Ijin Operasi
472 SIP Surat Ijin Praktek
473 Sir Sirup
474 SIRT Selective Internal Radiation Therapy
475 Sistem RAA Sistem Renin Angiotensin Aldosteron
476 SKG Sidik Kelenjar Gondok
477 SL Spheris Lens
478 SLED Sustained Low Efficiency Dialysis
479 Sm-153 Samarium 153
480 Sm-153 EDTMP Samarium 153 Etilene Diamine Tetrametilne Diphosponat
481 SMRS Sebelum Masuk Rumah Sakit
482 S-O-A-P Subjektif - Objektif - Asesmen - Perencanaan
Subjektif - Objektif - Asesmen - Perencanaan - Implementasi
483 S-O-A-P-I-E-R
- Evaluasi - reasesmen
484 SOMI Stesno Occepito Mandibula Immobilization
485 Sosek Sosial Ekonomi
486 SPECT Single Photon Emission Tomography
487 SPF Sun Protector Factor
488 SPOT Serum Pyruric Oxaloacetic Transaminase
489 SPV Surat Permintaan Visum Et Repertum
490 SQV Saquinavir
491 SS Suspended Solid
492 SSD Source Skin Distance
493 SSI Surgical Site Infection
494 SSS Siriraj Stroke Score
495 ST Station
496 STATICS Scope Tube Airway Tape Introducer Connector Suction
497 STIR Serum Transferin Receptor
498 STSG Split Thicknes Skin Graft
499 STT Soft Tissue Tumor
500 SUD Single Use Devices
501 Supp Suppositoria
502 SUV standarized uptake value
503 SWD Short Wave Diathermi
504 T 1/2 Waktu paruh
505 T3 Triiodotironine
No Singkatan Pengertian
506 TA Tonsiloadenoidektomy
507 Tab Tablet
508 TAK Tidak Ada Keluhan
509 TAP Tak Ada Persediaan
510 TB Tinggi Badan
511 TB/U Tinggi Badan Menurut Umur
512 T-Ba-K Tulis - Bacakan Kembali - Konfirmasi
513 TBC Tuberkulosis
514 TBC Tuberculosis
515 TBRO Tuberkulosis Resisten Obat
516 TC Trachea Canule
517 Tc-99m Technetium 99m
518 TD Tekanan Darah
519 TDF Tenovofir
Transportation of Dangerous Goods regulation (peraturan
520 TDGR transportasi dari barang-barang berbahaya)
521 TDS Total Dissolved Solid
522 TEE Total Energy Expenditure
523 TEG Thromboelastrography
524 TENS Transcutaneus Electrical Nerve Stimulation
525 TFP Test Faal Paru
526 TFU Tinggi Fundus Uteri
527 Tg Tiroglobulin
528 Tg – On Pemeriksaan kadar tiroglobulin dalam terapi L-T4
529 TGL Tanggal
530 Tg-OFF Pemeriksaan kadar tiroglobulin stop terapi L-T4
531 Th-201 Thalium 201
532 THC Tetra Hydro Canabinoid
533 THD Take Home Dose
534 TIBC Total Iron Binding Capacity
535 TIO Tekanan Intra Oculi
536 TIVA Total Intravenous Anesthesia
537 TL Tinggi Lutut
538 TLBK Tinggi Lemak Bawah Kulit
539 TLD Thermoluminisence Dosimetry
540 TLSO Thoraco Lumbo Sacral Orthosa
541 TMJ Temporo Mandibula Joint
542 TMP Trans Membrane Pressure
543 TNA Training Need Assessment
544 T-N-M Tumor - Nodul - Metastase
545 T-N-R-S Tekanan Darah - Nadi - Respirasi - Suhu
546 TOC Tyr3-Ocreotide
547 TP Taksiran Persalinan
No Singkatan Pengertian
548 TPHA Treponema Pallidum Heme Aglutination
549 tpm tetes permenit
550 TPN Total Parental Nutrisi
551 TrAB TSH Receptor Antibodi
552 TS Teman Sejawat
553 TSHs Thyroid Stimulating Hormone Sensitive
554 TSS Total Suspended Solid
555 TT Tetanus Toxoid
556 TTE trans thoracic echocardiography
557 TTIK Tekanan tinggi Intra kranial
558 TV Tidal Volume
559 u.e usus externus = dipakai untuk luar
560 UK Ureter Kateter
561 UO Urin Out put
562 USD Ultra Sound Diametri
563 USG Ultra Sono Graphy
564 UUB Ubun Ubun Besar
565 V.e.R Visum et Repertum
566 V/Q Study Sidik Perfusi dan Ventilasi Paru
567 V/V Vagina / Vulva
568 VAC Voluntary Anal Contraction
569 VAS Visual Analogue Scale
570 VBS Vesicular Breathing Sound
571 VC Volume control
572 VCT Voluntary Counselling and Testing
573 VDRL Veneral Disease Research Laboratory
574 VEP Visual Evoked Potential
575 VES Ventricular Extra Systole
576 VF Vocal Fremitus
577 VK Verlos Kamer (kamar bersalin)
578 VLA vertical long axis
579 VODI/ VOS Visus Od/ Visus Os
580 VP-Shunt Ventricle Peritonium Shunting
581 VR Vocal Resonance
582 VRE Vancomycin Resistant Enterococcus
583 WB Whole Blood
584 WBC White Blood Cell
585 WBRT Whole Brain Radiotherapy
586 WRC Washed Red Cell
587 WSD Water Sealed Drainage
588 XDR extensively Drugs Resistance
589 Y-90 Ytrium 90
590 YMRS Young Mania Rating Scale
No Singkatan Pengertian
591 YTT Yang tidak tergolongkan
592 ZEP Zinc Erythrocyte Protoporphyrin
593 Zn Seng
594 ZPP Zink Protoporphyrin
595 ἀ-HBDH Alfa-Hydroxy Butiric Dehydrogenase
596 β-HCG Beta-Human Chorionic Gonadotropin Hormone

B. Singkatan Non Medis


No Singkatan Pengertian
1 a.n. Atas Nama
2 ABK Analisis Beban Kerja
3 AC Air Conduction
4 ADK Arsip Data Komputer
5 AK Alur Kegiatan
6 AKS Aktivitas Kehidupan sehari-hari
7 APBN Anggaran Pendapatan Negara
8 APD Alat Pelindung Diri
9 Aplikasi GPP Aplikasi Gaji PNS Pusat
10 Askes Asuransi Kesehatan
11 ASPAK Aplikasi Sarana dan Prasarana Alat Kesehatan
12 Astek Asuransi tenaga kerja
13 BAS Bagan Akun Standar
14 Blu Badan Layanan Umum
15 BMN Barang Milik Negara
16 BO I Pusat Bank Operasional I Pusat
17 BO II Bank Operasional
18 CS Cleaning Service
19 DIPA Daftar Isian Pelaksanaan Anggaran
20 DKM Dewan Kemakmuran Masjid
21 DO Drop Out
22 DP Deposite Payment
23 Dst Dan Seterusnya
24 DUPAK Daftar Usulan Penetapan Angka Kredit
25 E-PLANNING Sistem Perencanaan Elektronik
26 FB Facebook
27 humpro humas dan protokoler
28 IBel Ijin Belajar
29 Id Card Kartu Tanda Pengenal Pegawai
30 IKT Indikator Kinerja Terpilih
31 IP Internet Protocol
32 ISP Internet service provider
33 JabFung Jabatan Fungsional
34 KAK Kerangka Acuan Kerja
No Singkatan Pengertian
35 KarIs Kartu Istri
36 KarPeg Kartu Pegawai
37 KarSu Kartu Suami
38 KGB Kenaikan Gaji Berkala
39 KP Kenaikan Pangkat
Surat Keterangan Untuk Mendapatkan Pembayaran
40 KP4
Tunjangan
41 KPA Kuasa Pengguna Anggaran
42 KPPN Kantor Pelayanan Pembendaharaan Negara
43 KTP Kartu Tanda Penduduk
44 Kuasa BUN Kuasa Bendahara Umum Negara
45 KUN Rekening Kas Umum Negara
46 L/C Letter of Credit
47 LAKIP Laporan Akuntabilitas Kinerja Instansi Pemerintah
48 LAN Local Area Network
49 MC Master of Ceremony
50 MOI Management of Information
51 MoU Memorandum of Understanding

52 MPHL-JS Memo Pencatatan Hibah Langsung Bentuk


Barang/Jasa/Surat Berharga
53 NIK Nomor Induk Kependudukan
54 NIP Nomor Induk Pegawai
55 NIPNP Nomor Induk Pegawai Non PNS
56 NIPP Nomor Induk Pegawai Pra Non PNS
57 NTPN Nomor Transaksi Penerimaan Negara
58 P1 Pay for Position
59 P2 Pay for Performance
60 P3 Pay for People
61 PA Pengguna Anggaran
62 PAK Penetapan Angka Kredit
63 PC Personal Computer
64 PHLN Pinjaman dan/atau Hibah Luar Negri
65 PI Penyesuaian Ijazah
66 PKS Perjanjian Kerja Sama
67 Plh Pelaksana Harian
68 Plt. Pelaksana Tugas
69 PPID Pejabat Pengelola Informasi dan Data
70 PPK Pejabat Pembuat Komitmen
71 PP-SPM Pejabat Penanda Tangan Surat Perintah Membayar
72 RAB Rencana Anggaran Biaya
73 RDP-BUN Rencana Dana Pengeluaran Bendahara Umum Negara
74 RENSTRA Rencana Strategi
75 RKA-K/L Rencana Kerja dan Anggaran Kementerian / Lembaga
No Singkatan Pengertian
76 RSB Rencana Strategi Bisnis
77 RSHS Rumah Sakit Hasan Sadikin
78 RSUP Rumah Sakit Umum Pusat
79 RTO Request time out
80 S1 Strata satu
81 S2 Strata Dua
82 S3 Strata Tiga
83 SAIBA Sistem Akuntansi Instansi Berbasis Akrual
84 SAKIP Sistem Akuntabilitas Kinerja Instansi Pemerintah
85 Satker Satuan Kerja
86 SD Sekolah Dasar
87 SEP Surat Eligibilitas Pasien
88 Sertijab Serah Terima Jabatan
89 SI Sistem Informasi
90 SIMAK Sistem Informasi Manajemen dan Akuntansi
91 SIMKa Sistem Informasi Manajemen Kepegawaian
92 SIMPeg Sistem Informasi Pegawai
93 SIMRS Sistem informasi Manajemen Rumah Sakit
94 SIP Surat Ijin Praktek
95 SIPERMON Sistem Informasi Perencanaan dan Monitoring Evaluasi
96 SIRS sistem informasi rumah sakit
97 SKP Sasaran Kinerja Pegawai
98 SKPP Surat Keterangan Penghentian Pembayaran
99 SMS Hotline Short Message Service
100 SP2D Surat Perintah Pencairan Dana
101 SP3BLU Surat Perintah Hibah Langsung
102 SP3HL Surat Pengesahan Pengembalian Hibah Langsung
103 SP4HL Surat Perintah Pengesahan Pengembalian Hibah Langsung
104 SP4HLN Surat Perintah Pembukuan Penarikan PHLN
105 SPAN Sistem Pembendaharaan dan Anggaran Negara
106 SPD Surat Perjalanan Dinas
107 SPM Surat Perintah Membayar
108 SPM Surah Perinta Membayar
109 SPMJ Surat pernyataan Menduduki Jabatan
110 SPMMT Surat Pernyataan Masih Menduduki Jabatan
111 SPMT Surat Pernyataan Melaksanakan Tugas
112 SPO Standar Prosedur Operasional
113 SPP Surat Permintaan Pembayaran

SPP APD- Surat Permintaan Penerbitan Aplikasi Penarikan Dana


114 Pembayaran Langsung/Rekening Khusus/Pembiayaan
PL/Reksus/PP
Pendahuluan
Surat Permintaan Penerbitan Surat Kuasa Pembebanan L/C
115 SPP SKP-L/C
No Singkatan Pengertian
116 SPT Surat Perintah Transfer
117 SPTJM Surat Pertanggungjawaban Mutlak
118 Taperum Tabungan Perumahan
119 TAPJA/TAPKIN Penetapan Kinerja
120 Taspen Tabungan Pensiun
121 TCP Transmission Control Protocol
122 TCP/IP Transmission Control Protocol/Internet Protocol
123 THR Tunjangan Hari Raya
124 TI Teknologi Informasi
125 TPS Tempat Pembuangan Sampah
126 TuBel Tugas Belajar
127 u.b. Untuk Beliau
128 u.p. Untuk Perhatian
129 UAPA Unit Akuntansi Pengguna Anggaran
130 UAPPA-E1 Unit Akuntansi Pembantu Pengguna Anggaran Eselon 1
131 UAPPA-W Unit Akuntansi Pembantu Pengguna Anggaran Wilayah
132 UDW Uang Duka Wafat
133 ULP Unit Layanan Pengadaan
134 UrJab Uraian Jabatan
135 UrTu Uraian Tugas
136 WAN Wide Area Network
137 Web Website atau Situs atau Laman

C. Singkatan Gelar
No. SINGKATAN PENGERTIAN
1 A.Md.A.I Ahli Madya Audiologi
2 A.Md.Kom Ahli Madya Komputer
3 A.Md.OP Ahli Madya Ortotik Prostetik
4 A.Md.OT Ahli Madya Okupasi Terapi
5 A.Md.TW Ahli Madya Terapi Wicara
6 Amd.Kes Ahli Madya Kesehatan
7 AMF Ahli Madya Fisioterapi
8 AMG Ahli Madya Gizi
9 AMK Ahli Madya Keperawatan
10 AMKG Ahli Madya Kesehatan Gigi
11 AMKL Ahli Madya Kesehatan Lingkungan
12 DCN Diploma Clinical Nutrition
13 DFM Diploma Forensik Medicine
14 DMN Diploma Management Nutrition
15 dr. Dokter
No. SINGKATAN PENGERTIAN
16 Dr. Doktor
17 Dr.med.sc Doktor Medical Science
18 Dra dokteranda
19 drg Dokter Gigi
Fellow of American Society for Gastrointestinal
20 FASGE
Endoscopy
21 K Konsultan
22 KAKV Konsultan Anestesi Kardiovaskular
23 KAO Konsultan Anestesi Obstetri
24 KAP Konsultan Anestesi Pediatri
25 KAR Konsultan Anestesi Regional
26 KEMD Konsultan Endokrin Metabolik Diabetes
27 KGEH Konsultan Gastroenterologi Hepatologi
28 KGer Konsultan Geriatri
29 KGH Konsultan Ginjal Hipertensi
30 KHOM Konsultan Hemato Onkologi Medik
31 KIC Konsultan Intermidiate Care
32 KIC Konsultan Intensive Care
33 KMN Konsultan Manajemen Nyeri
34 KNA Konsultan Neuro-Anestesi
35 KP Konsultan Pulmonologi
36 KPTI Konsultan Penyakit Tropik Infeksi
37 KR Konsultan Reumatologi
38 M.Farm Magister Farmasi
39 M.Gz Magister Gizi
40 M.H.Kes Magister Hukum Kesehatan
41 M.Kep Magister Keperawatan
42 M.Kes Magister Kesehatan
43 M.Psi Magister Psikologi
44 M.Sc Master of Science
45 MARS Magister Administrasi Rumah Sakit
46 MCTM(Trop.Ped) Master of Clinical Tropical Medicine (Tropical Pediatrik)
47 MFM Master Forensik Medicine
48 MKKK Magister Kesehatan dan Keselamatan Kerja
49 MKM Magister Kesehatan Masyarakat
50 MM Magister Manajemen
51 MMRS Magister Manajemen Rumah Sakit
52 MPS.Sp Magister Pekerja sosial Spesialis
53 Ph.D Doctor of Philosophy
54 Prof. Profesor
55 RD Registered Dietisien
56 S.AB Sarjana Administrasi Bisnis
57 S.Gz Sarjana Gizi
No. SINGKATAN PENGERTIAN
58 S.IP Sarjana Ilmu Politik
59 S.Kep.,Ners Sarjana Keperawatan, Ners
60 S.Kp Sarjana Keperawatan (termasuk dengan Ners)
61 S.Pd sarjana pendidikan
62 S.Psi Sarjana Psikologi
63 S.Si Sarjana Sains
64 S.Sos Sarjana Sosial
65 SAP Sarjana Administrasi Publik
66 SH Sarjana Hukum
67 SKM Sarjana Kesehatan Masyarakat
68 SMPh. Sarjana Muda Phisioterapi
69 Sp.A Spesialis Anak
70 Sp.A(K) Spesialis Anak (Konsultan)
71 Sp.F Spesialis Forensik
72 Sp.JP Spesialis Jantung dan Pembuluh Darah
73 Sp.KGA Spesialis Kesehatan Gigi Anak
74 Sp.KMB Spesialis Keperawatan Medikal Bedah
75 Sp.KN Spesialis Kedokteran Nuklir
76 Sp.KN Spesialis Kedokteran Nuklir Konsultan
77 Sp.Onk.Rad Spesialis Onkologi Radiasi
78 Sp.PA Spesialis Patologi Anatomi
79 Sp.PD Spesialis Penyakit Dalam
80 Sp.PM Spesialis Penyakit Mulut
81 Sp.Prost Spesialis Prostodontia
82 Sp.Rad Spesialis Radiologi
83 Sp.THT-KL Spesialis Telinga, hidung, tenggorok Kepala dan Leher
84 SpBM Spesialis Bedah Mulut
85 SpKFR Spesialis Kedokteran Fisik Rehabilitasi
86 SpKFR-K Spesialis Kedokteran Fisik Rehabilitasi - Konsultan
87 SpKJ Spesialis Kedokteran Jiwa
88 SpKJ(K) spesialis kedokteran Jiwa Konsultan
89 SpOG Spesialis Obstetri dan Ginekologi
90 SpOG(K) Spesialis Obstetri dan Ginekologi Konsultan
91 SpPK Spesialis Patologi Klinik
92 SST Sarjana Sain Terapan
93 SST.FT Sarjana Sains Terapan Fisioterapi

Anda mungkin juga menyukai