KONSEP ASAS PERKEMBANGAN

KANAK-KANAK
PRINSIP-PRINSIP ASAS PERKEMBANGAN
KANAK-KANAK

FAKTOR-FAKTOR YG MEMPENGARUHI
PERKEMBANGAN KANAK-KANAK

- BAKA VS PERSEKITARAN
- PERBEZAAN INDIVIDU
 PERTUMBUHAN PERKEMBANGAN

 Karl E.Garrison :  Crow & Crow :

PENGERTIAN prkembangan ssorg perubahan scr
individu dlm btk saiz kualitatif serta
bdn –perubahan otot, cenderung ke arah
tulang, kulit yg lebih baik –
pemikiran, rohani,
 Atan Along : moral, sosial
- prubahan yg dpt
diukur (kuantitatif) dr  Atan Along :
1 peringkat prubahn kualitatif
ke 1 prgkat ttp perubahan
- proses prtumbuhan jelas dlihat
diwarisi drp kturunan
 D.S Wright, Ann Taylor
 D.S. Wright, Ann Taylor perubahan yg berlaku
pertambahan dlm sifat dlm warisan baka
luaran – jasmani serta brkait dgn
prtambahan umur
 PERTUMBUHAN
- Bersifat kuantitatif
(blh diukur) – saiz, tinggi,
CIRI-CIRI berat
- Kadar ptumbuhan
berbeza di antara 1
individu dgn individu
lain
- Perubahan berlaku
peringkat demi
peringkat
- Ditentukan baka,
kematangan
- Proses prtumbuhan
mencapai kemuncak
ketika mncapai
kematangan
PERKEMBANGAN
• bersifat kualitatif
( x blh diukur)
• bersifat berterusan :
dr lahir – mati
• perubahan brlaku dr segi
jasmani, emosi, rohani,
sosial
• perubahan itu adalah dr
segi fungsi
• dipengaruhi baka &
persekitaran
ASPEK PERTUMBUHAN PERKEMBANGAN

JASMANI Pertumbuhan saiz, Kemahiran

berat, gigi, organ menggunakan anggota
deria, anggota… spt berjalan,
mendengar, berlari,
menari

MENTAL Bertambah keupayaan Kemahiran memikir,

berfikir, mengingat, menaakul,
menganalisis
ASPEK PERTUMBUHAN PERKEMBANGAN

EMOSI Perasaan seronok, Kemahiran mengawal

gembira, duka, takut, perasaan dlm situasi
bimbang tertentu

SOSIAL Meluaskan Kemahiran

perhubungan, mendisiplin &
komunikasi & penyesuaian diri dlm
pergaulan dgn orang pergaulan
lain
1. Mengikut arah tertentu.
2. Susunan perkembangan serupa.
3. Berterusan.
4. Kecepatan yang berlainan.
5. Daripada keadaan yang menyeluruh kepada
keadaan tertentu.
6. Perkembangan anggota berkait antara satu
sama lain.
7. Corak perkembangan berbeza.
8. Secara berperingkat.
 • Struktur dan fungsi berlaku di bahagian
Arah kepala ke kaki kepala terlebih dahulu sebelum kaki

Arah tengah ke tepi • Perkembangan berlaku dari bahagian

tengah menghala ke tepi badan.

Struktur berkembang • Otot-otot bertambah kuat sebelum satu-

satu bahagian anggota badan dapat
mendahului fungsi digunakan.

• Bermula secara umum dan diikuti secara

Pembezaan khusus.

Konkrit kepada • Perkembangan mental

abstrak

Egosentrik kepada • Hanya mementingkan hal tentang diri

pandangan orang lain sendiri sahaja
 Perkembangan berlaku dari percambahan
sehingga mati.

 Kadar berbeza setiap individu.

 Aspek-aspek perkembangan suatu
organisma adalah berbeza.

 Perkembangan yang lambat dalam satu

aspek boleh menggangu perkembangan
aspek lain.
 Otot-otot besar berkembang terlebih dahulu
berbanding otot-otot kecil.
 Perkembangan bahagian anggota berkait rapat
dengan perkembangan anggota yang lain.

 Terman dan Oden membuktikan bahawa kanak-

kanak yang mempunyai keupayaan mental yang
baik juga mempunyai badan yang tinggi, lebih
kuat serta lebih matang,
 Walaupun corak dan susunan perkembangan
adalah hampir sama, tetapi kadar
perkembangan manusia berbeza untuk setiap
individu.

 Tidak semua kanak-kanak mencapai peringkat

perkembangan yang sama.
 Bermula dengan peringkat pralahir, peringkat
bayi, awal kanak-kanak, akhir kanak-kanak,
remaja, dewasa dan peringkat tua.
Faktor-faktor
yang
mempengaruhi
perkembangan
kanak-kanak
 Faktor-faktor yang mempengaruhi
perkembangan kanak-kanak

Baka lawan persekitaran

Perbezaan individu
(Nature vs nurture)
 Pengertian baka

 Ciri-ciri yang diperturunkan melalui ibu bapa

kepada anak-anaknya melalui gen-gen. (Norman
L. Munn)
 Ciri-ciri biologi yang diperturunkan melalui ibu
bapa kepada anak-anaknya melalui gen-gen.
(Ernest R. Hilgard)
 Penentu struktur-struktur organ, arah sistem
biologi yang berkembang serta potensi-potensi
seseorang individu. (W.E Vinacke)
 Penentuan persamaan di antara ibu bapa dengan
anak-anaknya dan dalam kalangan ahli-ahli
dalam satu kumpulan keluarga dari segi trait-
trait seperti kebolehan, minat dan kawalan
emosi. (Amram Schienfeld)

 Baka merujuk kepada perhubungan genetik di

antara generasi manusia. (J.A. Thomson)
 Faktor-faktor kebakaan
 Kromosom dan gen
 Penentuan kejantinaan

 Kelenjar dan hormon

 Kelenjar pituitari
 Kelenjar tiroid
 Kelenjar pankreas
 Kelenjar adrenal
 Kelenjar jantina
 Kesan baka ke atas perkembangan
 Ciri-ciri fizikal. Warna kulit seseorang individu sama ada
hitam, putih atau coklat adalah diwarisi daripada ibu bapa
atau datuk nenek.
 Ciri fisiologi. Adalah didapati bahawa kanak-kanak
daripada ibu bapa yang sihat juga merupakan ibu bapa
yang sihat.
 Kecacatan mental.Rencatan mental adalah disebabkan
oleh pewarisan gen resesif daripada kedua-dua ibu dan
bapa yang mempunyai tali persaudaraan yang rapat.
 Kecerdasan.
 Pengertian
persekitaran

 Menurut Amram Schienfeld, persekitaran

merujuk kepada luaran seseorang individu dan
faktor bakanya bermula dari peringkat
persenyawaan.

 Norman L. Munn pula mentakrifkan sebagai

segala benda yang terdapat di sekeliling unit-
unit kebakaan.
 W. Edgar Vinacke menerangkan bahawa
persekitaran ialah kuasa ekstrinsik yang
kompleks yang boleh mempengaruhi tingkah
laku seseorang individu.

 Pengertian-pengertian di atas menunjukkan

dengan jelas bahawa persekitaran merujuk
kepada alam sekitar seseorang individu sama
ada di peringkat pralahir atau selepas lahir.
 Faktor-faktor persekitaran
1. Faktor pralahir :
 Pemakanan. Makanan yang seimbang adalah penting
bagi menjamin pertumbuhan dan perkembangan
seseorang bayi yang sihat dan kuat.
 Kesihatan ibu. Seseorang ibu yang sihat akan
melahirkan bayi yang sihat, sebaliknya ibu yang
mempunyai pelbagai penyakit turut memberi kesan
kepada bayinya.
 Penyalahgunaan dadah. Amalan menyalahgunakan
dadah oleh ibu lazimnya akan membahayakan
perkembangan biasa seseorang bayi.
 Faktor-faktor persekitaran
 Faktor Rh. Pasangan suami isteri yang mempunyai faktor
Rh yang bercanggah akan mengalami masalah keguguran
dan kematian bayi pada peringkat sebelum atau selepas
lahir.

 Kesan X-Ray. Kajian telah menunjukkan bahawa

pendedahan seseorang ibu kepada X-Ray yang berlebihan
akan menyebabkan bayi yang dilahirkan cacat sama ada
dari segi jasmani dan mental.
Faktor-faktor persekitaran
 Emosi ibu. Seseorang ibu yang sentiasa dalam keadaan
takut, bimbang atau tertekan kemungkinan melahirkan
bayi yang kurang sihat.

 Umur ibu. Kajian yang dijalankan menunjukkan bahawa

seseorang ibu yang sudah lanjut usia berkemungkinan
besar melahirkan bayi yang mengalami kecacatan mental.
 Faktor-faktor persekitaran
2. Selepas lahir :
 Pemakanan. Makanan seseorang bayi
perlu dijaga sejak peringkat awal lagi terutama
susu ibu yang amat baik untuk bayi.

 Keluarga. Ibu bapa bukan sahaja terikat oleh pertalian

darah dengan seseorang tetapi ia juga mempunyai
pertalian sosial dan emosi.
 Faktor-faktor persekitaran
 Rakan sebaya. Rakan sebaya mempunyai
cita-cita, minat dan taraf kecerdasan
yang lebih kurang sama. Terdiri daripada
pelbagai aspek, iaitu dari segi afektif, sosial,
kognitif dan psikomotor.

 Sekolah. Kedudukan sesebuah sekolah, sama

ada di luar bandar atau di bandar boleh
mempengaruhi perkembangan mental,
sosial dan jasmani seseorang.
 Faktor-faktor persekitaran
 Faktor-faktor persekitaran selepas lahir yang
lain :
 Tempat tinggal

 Sebaran am

 Pusat ibadat

 Persekitaran dunia
 LIMA LAPISAN SISTEM
 MIKROSISTEM
 Persekitaran terdekat dengan dunia kanak-
kanak
 Mewakili hubungan serta interaksi kanak2 dgn
ibubapa, penjaga, adik beradik, rakan, jiran dan
guru.
 Membentuk hubungan yang berbeza antara satu
sama lain.
 Hubungan antara ibubapa memberi kesan kpd
pengalaman kanak-kanak.
 LIMA LAPISAN SISTEM
 MESOSISTEM
 Interaksi antara ibubapa dengan pengasuh,
ibubapa dengan jiran, ibubapa dengan sekolah
serta sekolah dengan jiran, ibubapa dgn jiran,
ibubapa dengan sekolah dan bagaimana ia
mempengaruhi perkembangan kanak-kanak.
 Keadaan di rumah blh mempengaruhi
tingkahlaku kanak-kanak di sekolah.
 LIMA LAPISAN SISTEM
 EKSOSISTEM

 Organisasi yang memberi pengaruh secara

langsung kpd kanak-kanak.
 Misalnya, peraturan tempat kerja ibubapa spt
cuti atau waktu kerja.
 Juga merangkumi saudara mara dan rakan
ibubapa yang dpt membantu keluarga.
 LIMA LAPISAN SISTEM
 MAKROSISTEM

 Mewakili norma-norma, nilai dan amalan

masyarakat.
 Cth, di sesetengah negara kaum lelaki diberi
peranan yg lebih dominan dimana mrk diberi
peluang pelajaran dan pekerjaan2 penting.
 Di negara barat, kaum wanita mempunyai hak
dan peluang sama rata. Ini memberi kesan ke
atas peranan mrk dlm masyarakat.
 LIMA LAPISAN SISTEM
 KRONOSISTEM

 Persekitaran tidak kekal sama

 Berubah mengikut peredaran masa

 Cth, kehadiran anak baru dlm keluarga

membawa perubahan dan memberi kesan kpd
perkembangan kanak-kanak.
 KONTROVERSI BAKA
LAWAN PERSEKITARAN
IMPLIKASI KESAN BAKA DN PERSEKITARAN DALAM
PROSES PENDIDIKAN AWAL KANAK-KANAK

Merancang serta menyediakan isi atau

kandungan yang sejajar dengan kebolehan
mental pelajar.

Menyediakan aktiviti yang merangsangkan

perkembangan mental pelajar.

Mewujudkan peluang-peluang untuk

penglibatan pelajar-pelajar dalam aktiviti
pengajaran-pembelajaran agar perkembangan
dapat diperoleh.

Menggunakan penyoalan dan main peranan

agar membantu kanak-kanak memperolehi
prosas inkuiri selain mendapat maklumat asas.
 IMPLIKASI KESAN BAKA DAN PERSEKITARAN DALAM PROSES
PENDIDKAN AWAL KANAK-KANAK

 Menyediakan rangsangan atau aktiviti pembelajaran yang

bermakna bagi kanak-kanak.

 Mengaitkan bahan pelajaran baru dengan pengetahuan

sedia ada kanak-kanak. Apa yang diberi perhatian, apa
yang ditanggapi, apa yang diingati dan sebagainya.

 Menekankan bagaimana kanak-kanak itu mempelajari.

Matlamat guru bukan sahaja menyampaikan fakta,
maklumat dan angka-angka tetapi dia perlu juga
memperkembangkan kebolehan kanak-kanak untuk
berfikir.