ISLAM DALAM TAMADUN MELAYU

DAN PERANANNYA DALAM

PEMBINAAN TAMADUN MALAYSIA.
DIBENTANG OLEH: CHONG CHEE YONG
HIEW TZE WAI
 Arab

Teori
kedatanga
n islam

China
India dan
Champa
 Islam dibawa dari Arab

Tokoh: Prof.Dr.Syed Muhammad Naquib Al-Attas

Disokong oleh: Prof.Dr Hamka
 Pengaruh Asia Barat dalam tulisan jawi (menggunakan huruf-huruf yg
sama dengan huruf Arab)
 Maharaja Derbar Raja II, raja Kedah telah memeluk islam daripada
Syeikh Abdullah bin Sheikh Ahmad al-Qaumiri al-Yamani.
 Cara tatabacaan al-Quran di Nusantara sama dengan cara tatabacaan di
Asia Barat atau Timur Tengah.
 Hubungan perdagangan telah terjalin antara Alam Melayu dengan Tanah
Arab sejak sebelum kelahiran Islam.
 Pedagang-pedagang Islam yang bertumpu di Yaman turut menjalankan
aktiviti perdagangan dengan Asia Tenggara terutama untuk mendapatkan
barangan seperti kapur barus,kemenyan dan sebagainya.
 Islam dibawa dari India

Tokoh: Snouck Hugronje, B.Harrison dan Weirtheim

 Berpendapat bahawa Bandar pelabuhan Gujerat di India memainkan
peranan penting dalam penyebaran Islam.
 Thomas Arnold berpendapat Islam dibawa oleh pedagang India Muslim
dari Banggala atau dari Malabar.
Bukti
Penemuan batu nisan Sultan Malikul Salleh, Raja Samudera yang
bertarikh 1297 Masihi.
Didakwa dibawa dari Gujerat berdasarkan persamaan dari segi reka
bentuk batu nisan di kedua-dua tempat.
 Islam dibawa dari China dan Champa

Teori yang dikemukakan: Orang Cina Islam Dinasti Tang(627-650 Masihi)

Emanuel Godinho De Evedia mengatakan Islam datang ke Nusantara dari
China melalui Canton dan Hainan pada kurun ke-9 Masihi.
Pada tahun 878 Masihi pula telah berlaku pemberontakan di canton yang
menyebabkan seramai 100000 orang asing terbunuh.
Ramai orang Arab-Islam yang melarikan diri ke kedah dan Palembang.
Bukti
 Penemuan batu nisan yg bertulis Khat Kufi bertarikh 1039M dan tugu yang
bertarikh 1025 Masihi dan 1039 Masihi.
 Mereka membawa barang-barang dagangan seperti mutiara , sutera dan
tembikar dari China.
 Perdagangan antara Arab dengan China secara tidak langsung mewujudkan
hubungan antara china dengan kepulauan Melayu.
KESAN DAN PENGARUH ISLAM DALAM TAMADUN
MELAYU
Aspek-aspek kesan
pengaruh Islam
Pendidikan

Sastera Akidah

Bahasa politik
Kesenian Sosial
Undang-
Ekonomi undang
 PENGARUH ISLAM DI ASIA
TENGGARA
1. Sikap mementingkan ilmu membawa kepada perkembangan pendidikan dan institusi
pendidikan formal.
2. Sistem pemerintahan berasaskan Islam, iaitu institusi Kesultanan.
3. Seni Khat, seni bina dan seni ukir masyarakat Asia Tenggara dipengaruhi oleh kesenian
Islam.
4. Institusi ekonomi seperti baitulmal dan amalan riba,penindasan dan penipuan adalah
dilarang.
5. Lahir semangat jihad untuk menentang penjajah.
6. Mutu bahasa dan kesusasteraan Melayu telah dipertingkatkan.
7. Cara hidup atau budaya Islam diasimilasikan ke dalam budaya masyarakat Asia
Tenggara.
 AKIDAH
•  Bermaksud ikatan sama ada hissi atau maknawi
• - berkaitan dengan keimanan (kepercayaan) manusia kepada allah ;
pengakuan dengan hati,ikrar dengan lisan dan pembuktian dengan
amal soleh.
• - Akidah masyarakat di malaysia berpaksikan kepada rukun iman
yang enam meliputi tauhid uluhiyyah,tauhid rububiyyah dan tauhid
asma’ dan sifat.
• Merupakan asa kepada semua bidang ilmu dan teras kepada sistem
kehidupan bermasyrakat
 POLITIK/KERAJA
AN

Banyak pusat perdagangan dan kerajaan islam.

Peruntukan tentang kuasa-kuasa perundangan,pentadbiran dan kehakiman
yang tertinggi; mengikut politik islam.
Sebagaimana yang terdapat dalam piagam madinah.

SOSIAL
Pengaruh elitism yang diwarisi daripada zaman Hindu-Buddha tidak
banyak berubah
Selepas kedatangan islam ; semangat kesedaran kelas.
 UNDANG-UNDANG

 Bermula apabila raja melaka memeluk islam pada abad ke 15.

 Pengaruh undang-undang islam semakin kuat menggantikan undang

– undang adat.

 Walaupun melaka merupakan negeri islam, namun pemeritahannya

tidak mengamalkan hukum islam dengan sepenuhnya.
 EKONOMI

 Bercorak agraria ; pertanian,perikanan,penternakan dan

sebagainya yang bergantung kepada alam.
Meningkatkan aktiviti perdagangan sehingga bersifat
antarabangsa.
Sistem barter dan mata wang semakin berkembang.
 PENDIDIKAN DAN ILMU SYARIAH

• Perhatian banyak diberikan kepada ilmu syariah (naqliyyah) yang

meliputi bidang usuluddin,feqah dan tasawuf.
• Aktiviti ilmu dan pendidikan berlangsung di istana yang berfungsi
sebagai perpustakaan dan tempat penterjemahan,di rumah-rumah
maulana atau ulama masjid, madrasah dan surau.
• Telah melahirkan ulama melayu.

KESENIAN

Dapat dilihat pada batu nisan, masjid, makam dan kaligrafi

 BAHASA DAN SASTERA

• Kedatangan islam telah menjadikan Bahasa Melayu sebagai Bahasa

Lingua Franca
• Bahasa Melayu dinaik taraf sebagai bahasa penghantar di alam orang
Melayu yang mempunyai 200 bahasa daerah.
• Memperkenalkan sistem tulisan Arab Jawi
• Sastera yang mencirikan islam dibahagikan kepada 2 iaitu puisi dan prosa.
PERANAN TAMADUN MELAYU DALAM
PEMBINAAN TAMADUN MALAYSIA
 Sejarah dan
asas sistem
pemerintahan
Malaysia
●
Negara berbentuk Persekutuan(14 negeri):
●
Perlis, Kedah ,Perak ,Selangor , Kelantan Terrengganu , Pahang ,Negeri
Sembilan , Johor, Wilayah Persekutuan ,Pulau Pinang ,Melaka,Sabah
,Sarawak.
●
Kewujudan Malaysia merupakan lanjutan daripada kerajaan-kerajaan Melayu
yang lebih awal.(Srivijaya,Temasik,Kesultanan Melayu Melaka,Kesultanan
Johor ,Riau-Lingga dan sebagainya.
●
TamadunMelayu sewajarnya menjadi asas dan landasan bagi Tamadun
Malaysia
 3. Nilai
Peradaban
Tamadun Melayu

2.Agama Islam
dan Adat Istiadat
Melayu

Peranan dalam
Pembinaan
Tamadun Malaysia

1. Sistem
Perundangan
Tradisional
 2. Agama Islam dan Adat Istiadat Melayu

2. Perlantikan sultan bagi setiap 3.Agama Islam telah dijadikan

1.Agama Islam dijadikan satu
negeri , sultan mestilah Bergama sebagai agama bagi persekutuan
daripada asas bagi mengiktiraf
islam di samping diberi peranan Malaysia.Namun , agama lain
seseorang sebagai berbangsa
yang besar dalam mengetuai juga boleh turut diamalkan di
Melatu
agama islam di setipa negeri negara ini.
 3. Nilai Peradaban Tamadun
Melayu

- Nilai-nilai yang menjadi asas kepada tamdun Melayu berteraskan kepada nilai-nilai
agama Islam.

- Kesemua nilai-nilai tersebut berkait rapat dengan konsep imam yang terdapat dalam
agama Islam.

- Nilai-nilai asas ini boleh dilihat dalam ungkapan-ungkapan Melayu seperti

peribahasa, perumpamaan dan pepatah.
 -perkara penting dalam agama Islam
Nilai-nilai
-Mentaati segala yang dituntut dan
meninggalkan segala yang dilarang oleh
MelayuAllah SWT (cara tingkatkan keimanan
5.Saling dan ketakwaan)
menghormati
orang lain

1.Keimanan/Ke
4.Mendahului
takwaan kepada
yang tua
Allah SWT

-Memberi keutamaan kepada yang

3.Kepatuhan 2.Ketaatan kepada
tua/berusia. kepada undang- Sultan dan
menghormati
-Pemahamanundang
Masyarakt Melayu(org
dan adat pemimpin -Patuh kepada undang-undang ,adat
yang berusia mempunyai banyak istiadat
pengalaman)
 Nilai-nilai
Melayu
11.Bekerja
bersungguh-
sungguh

10.Bergotong 6.Meraikan
-royong tetamu

9.
7. Bertimbang
Bermesyaurat/ -Cara bagaimana Masyarakat Melayu cuba
Bermuafakat
tetamu
mencapai persetujuan ramai.
8.Bersopan -Orang ramai diberi peluang untuk
santun menyuarakan pendapat mereka sesuai
dengan perintah Allah SWT dalam Al-Quran
2) ORANG MELAYU BERSIFAT HETEROGENEOUS
• PEMISAHAN MENYUKARKAN INTERAKSI DENGAN KUMPULAN MANUSIA YANG LAIN

• KEMUNCULAN PERBEZAAN BUDAYA-BUDAYA TEMPATAN

• KEPELBAGAIAN CIRI-CIRI KEHIDUPAN MASYARAKAT BERTERUSAN KERANA TIDAK PERNAH DISATUKAN

MANA- MANA KERAJAAN ATAU EMPAYAR

3) Sifat terbuka kepada luar

• Penerimaan kedatangan orang luar sebahagian daripada keperluan masyarakat

• Tujuan: untuk peningkatan diri

• Tanpa kedatangan orang luar, masyarakat luar tidak mampu untuk mengikuti
perkembangan terbaru dan ketinggalan zaman 
 4) Penerimaan pandangan
luar
●
Masyarakat Melayu mudah menerima pendapat orang luar
●
Tidak bermakna masyarakat bersetuju dengan semua pandangan luar, namun menganggap kelainan itu bukan
sesuatu yang berbahaya kerana sudah biasa berhadapan dengan kelainan 

5) Memberi peluang kepada

kemampuan luar

●
Merupakan sifat tamadun yang membolehkan masyarakat Melayu berubah dengan keperluan semasa
●
Mencerminkan pemahaman masyarakat Melayu bahawa terdapat pelbagai cara berbeza untuk melakukan sesuatu 

6)
Bermusyawarah/bermuafakat

●
Sebagai salah satu cara capai persetujuan
●
Proses dimana semua orang terlibat memberikan pendapat mereka dan berbincang untuk mencapai keputusan Bersama
●
Mungkin bermula pada masa orang Melayu mempunyai organisasi mengikut perkampungan
●
Mengikut cara ini, tidak mempunyai ketua yang berkuasa mutlak tetapi berdasarkan persetujuan ramai 
 7) INTERAKSI ORANG MELAYU DENGAN BUKAN
MELAYU

•  Menjadi orang melayu merupakan suatu perbuatan yang dipandang tinggi kerana pencapaian
peradaban yang tinggi dalam masyarakat
• terdapat juga kumpulan etnik lain yang mengikut budaya melayu walaupun tidak menganut islam
mahupun masuk melayu seperti baba nyonya dan chitty.
• Kumpulan melayu tidak menyekat ahli kumpulan yang lain selain daripada perkara yang berkaitan
agama
 SEMANGAT KEBANGSAAN DAN JATI DIRI
KEBANGSAAN

• Tamadun melayu telah banyak memberikan sumbangan kepada semangat juang di kalangan cendikiawan-
cendikiawan melayu dalam memperjuangkan hak orang melayu da kebebasantanah melayu daripada belenggu
penjajahan.

• Di bawah pemerintahan british semangat kebangsaan untuk berjuang mempertahan dan membebaskan tanah
melayu telah bermula seawal 1900 dengan diketuai oleh beberapa orang pemikir dan cerdik pandai yang
memperolehi pendidikan tinggi dalam bidang pengajian islam daripada universiti al-azhar mesir dan juga
daripada beberapa universiti ditimurtengah yang lain.
• Mereka menggunakan bahasa melayu sebagai wahana dalam menyampaikan buah fikiran dalam beberapa
majalah dan akhbar seperti al-imam, neracha dan al-ikhwan.
 PENDEKATAN SISTEM PERBANKAN ISLAM
DALAM ERA GLOBALISASI

• Dalam menghadapi era globalisasi masakini pendekatan ekonomi negara

dimantapkan lagi dengan sistem perbankan islam yang dimulakan pada 1983.
• Sekalipun sistem konvensional tetap wujud di malaysia, namun sistem
perbankan islam kini semakin popular termasuk juga kepada golongan bukan
islam.