Anda di halaman 1dari 46

FONOLOGI (Tata Sora, maluruh cara

ngawangun katut makena sora basa)

FONE Maluruh jeung medar sora,proses


diwanguna,wujudna jeung cara

TIK
ditarima ku pangdenge

FONE Maluruh jeung medar pola-pola


sora basa nepi kaboga fungsi nu

MIK tangtu dina komunikasi


FONETIK

O
Cik jieun kecap-kecap awalna tina hurup
vokal!
Dangukeun “dongeng Sunda” ieu,
regepkeun kecap vokalna!

Pancen: Baca fonetikna nu konsonan


terus praktekeun di bumi sorangan.
DISTRIBUSI FONEM
Distribusi Konsonan

Distribusi konsonan Basa Sunda biasana


aya di posisi awal, tengah, jeung ahir
kecap, kajabi konsonan /c/, /j/, dan /ny/,
teu bisa aya di posisi ahir kecap.
Anu penting dina fonologi
Kluster: bl,cl,br,cr,gr jstr
Engang: pola vokal jeung konsonan
V:l,eu,a,e, VK:ab-di,in-dung pola nu
laina:KV :te-ko,KVK:an-
jeun,KKVK:nga-ge-bra,KKKVK:struk-
tur,KKVKK:kom-pleks,VKK:eks
“Mun teu ngopek moal nyapek, mun teu
ngakal moal ngakeul, mun teu ngarah
moal ngarih artinya harus kreatif,
inovatif, tekun dalam menghadapi
kehidupan”.
MORFOLOGI (Maluruh jeung medar morfem katut
prosesna dina ngawangun kecap sarta pangaruhna kana
robahna warna kecap)

BEBAS ●
Leksikal
(mandiri)

Fungsional

KAUGER ●
Rarangken
(teu ●


Cakal
Klitik
mandiri)
Leksikal (hartina mandiri)


Kuring,dahar,sangu

Fungsional(teu mandiri)


Di,ka,ti,ku jst

Hareup,tengah,tukang,bar
rarangken ung

cakal Morfem kauger ngabogaan harti leksikal



Guling,gupay

klitik Proklitik:pun biang,pun bapa



Enklitik:indungna (indung maneh)
PANCEN
JIEUN KARANGAN NU EUSINA
MINAAN “DOSEN NU MASIHAN
INSPIRASI KA DIRI ANJEUN”
JIEUN DINA KERTAS SALAMBAR
MINIMAL 500 KECAP
KUMPULKEUN MINGGU PAYUN
KARANGAN ETA JANG BAHAN
KUIS MINGGU PAYUN
kecap

rekaan asal
1. Kecap asal: teu acan dirarangken
conto:abdi,nulis,surat
2. Kecap rekaan: jembar ku kecap
a. Rajekan: Dwi purwa;tutunjuk,Dwi
lingga;tulang taleng/dwi reka,buku-
buku/dwi
murni,Dwiwasana/Dwiwekas:pudigdig,
trilingga:darderdor
b.rundayan:dahar-daharna-dahareun
c.Kantetan:indung-bapa,kolot-budak
d.Memet:misro,combro jst
e.wancahan;puskesmas =pusat kasehatan
matematika sakola
Pancen
Jieun kecap rekaan di imah masing-
masing, teras dugikeun minggo n payun
pas di absen…saurang-saurang ulah
sami .
SINTAKSIS
A. Ambahan sintaksis
Istilah sintaksis tina basa Walanda
syntaxis, anu dina basa inggris disebut
syntax atawa syntactic. Sintaksis
nyaeta bagian tina tatabasa anu
maluruh jeung medar susunan kalimah
katut babagiana. Eta sababna sintaksis
sok disebut tatakalimah. Sintaksis
maluruh jeung medar frasa, klausa,
kalimah, jeung wacana.
frasa

Mikawan Tipe Warna


oh frasa frasa frasa
1. Mikawanoh Frasa
Frasa nyaeta wangun katatabasaan anu jadi
pangdeudeul kalimah, henteu predikatif, diwangun
ku sakurang – kurangna dua kecap turta nyicingan
salasah hiji fungsi J(ejer), C(aritaan), O(bjek),
Pang(lengkep), atawa Kat(erangan) dina Klausa.
Henteu predikatif hartina henteu mibanda jejer
jeung Caritaan.
Tipe frasa

endosentris eksosentris
1. Frasa Endosentris

Frasa endosentris nyaeta frasa anu


mibanda unsur puseur ( UP ) sarta dina
distribusina mibanda fungsi nu sarua
jeung salasahiji atawa sakabeh unsurna.
Frasa
Endosentris

b. Frasa Apositif

Nya eta frasa c. Frasa


a. Frasa Atributif anu sarua Koordinatif
Nya eta frasa anu puseurna tur bias
puseurna ngan hiji,
siligenti, sarta Nya eta frasa anu
atawa dina
distribusina ngan unsur nu kadua satata unsurna
mibanda fungsi nu sakaligus sarta biasana sok
sarua jeung salah nerangkeun unsur diseselan kecap
sahiji unsurna. Unsur nu kahiji. panyambung
nu sarua jeung jeung,atawa,jst.
distribusi frasana
disebut Unsur
Puseur, ari unsur
sejenna disebut
Unsur Panambah
(Atribut ).
2. Frasa Eksosentris

Frasa Eksosentris nya eta frasa


anu teu mibanda unsur pueser, ku
kituna dina distribusina henteu
mibanda fungsi nu sarua jeung
sakabeh unsurna.
A. Frasa Direktif
Nya eta prasa anu diwangun ku pananda
atawa director di tuturkeun ku tinanda
(sumbu,aksis). Pananda the umumna
mangrupa kecap pangantet,ari aksisna
mangrupa kecap atawa prasa barang

Frasa
Eksosentris
B. Frasa Relatif
Nya eta frasa anu diwangun ku kecap
gaganti panyambung (a)nu minangka relater
dituturkeun ku kecap atawa frasa lian
salaku aksisna ieu frasa teh ari tipena
eksosentris,tapi kategorina frasa barang.
a. Frasa Barang (Nominal)
Nya eta frasa anu distribusina mibanda
fungsi nu sarua jeung kecap barang.

b. Frasa Pagawean (Verbal)


Nya eta frasa anu distribusina mibanda fungsi nu
sarua jeung kecap pagawean (Verba).

3. Warna
c. Frasa Sifat (Aektival)
(Kategori) Nya eta frasa anu distribusina mibanda fungsi nu
Frasa sarua jeung kecap sifat (Ajektival).

d. Frasa Bilangan (Numeral)


Nya eta frasa anu distribusina mibanda
fungsi nu sarua jeung kecap bilangan
(Numeral).

e. Frasa Pangantet (Preposisional)


Nya eta frasa anu diwangun ku kecap
pangantet (preposisi) minangka
pananda,dituturkeun ku kecap atawa frasa lain
minangka aksisna.
KLAUSA

1. Mikawanoh Klausa
o Klausa nyaeta wangun katatabasaan anu janten
galeuh kalimat, sipatna predikatif atawa diwangun ku
hiji J(Jejer) jeung hiji C(Caritaan), boh dibarengan
O(Objek), Pang(lengkep) jeung Kat(erangan) boh
henteu.
2. Unsur-unsur Klausa
a. Unsur Fungsi
o J jeung C
Jejer (Subyek) nya eta bagian klausa anu nuduhkeun
naon-naon anu dicaritakeun, poko nu dicaritakeun,
umumna mangrupa kecap atawa frasa barang.
Caritaan (Predikat) nya eta bagian klausa anu
nuduhkeun naon-naon nu dicaritakeun ngenaan jejer.

o O jeung Pang
Objek nya eta unsur klausa anu ngalengkepan caritaan
anu mangrupa kecap pagawean semitransitif jeung
dwitransitif.
Panglengkep nya eta unsur klausa anu ngalengkepan caritaan
nu mangrupa kecap pagawean semitransitif jeung dwitransitif.
o Kat
Katerangan nya eta unsur klausa anu lain J atawa C, sipatna
mobilitas atawa posisina robah-robah, iwal antara C jeung
O/Pang.
b. Warna (Kategori) Unsur Klausa
Kategori unsur klausa museur kana warna kecap atawa frasa
anu ngeusian eta unsur : Barang, Pagawean, Sipat, Bilangan,
Frasa Pangantet.
c. Peran (Harti) Unsur Klausa
 Peran Jejer
 Peran Caritaan
 Peran Objek
 Peran Panglengkep
 Peran Katerangan
3. Wangun Klausa
1. Klausa Lengkep
Klausa lengkep nya eta klau sa anu diwangun ku hiji jejer
jeung hiji caritaan, boh dibarengan objek, panglengkep,
jeung katerangan boh henteu.
2. Klausa teu lengkep
Klausa teu lengkep nyaeta klausa anu teu nagndung jejer,
biasana diwangun ku caritaan boh dibarengan objek,
panglengkep, jeung katerangan boh henteu.
4. Tipe Klausa
2. Klausa Bebas, nya eta klausa lengkep nu bisa madeg
mandiri jadi kalimah sampurna, ku kituna, sok jadi inti
dina kalimah ngantet.
3. Klausa Kauger, nya eta klausa boh lengkep boh teu
lengkep anu teu bisa madeg mandiri jadi kalimah
sampurna.
5. Warna Klausa
1. Klausa Barang (Nominal), nya eta klausa anu caritaanana
diwangun ku kecap atawa frasa barang.
2. Klausa Pagawean (Verbal), nya eta klausa anu caritaanana
diwangun kku kecap atawa frasa pagawean
3. Klausa Sipat (Ajektival), nyaeta klausa anu caritaanana
diwangun ku kecap atawa frasa sipat.
4. Klausa Bilangan (Numeral), nya eta klausa anu caritaanana
diwangun ku kecap atawa frasa bilangan.
5. Klausa Pangantet (Preposisional), nya eta klausa anu
caritaanana diwangun ku frasa pangantet.
6. Unsur Panolak dina Klausa
o Klausa Positif (Afirmatif), nya eta klausa anu teu
ngandung unsur panolak dina caritaanana.
o Klausa Negatif, nyaeta anu nagndung unsur panolak dina
caritaanana. Unsur panolak the sapartos henteu, lain, jste.
ANALISIS
WACANA
ANALISIS WACANA

Mikawanoh Wacana Ngahartikeun Wacana

Adegan Wacana Konteks Wacana

Papasingan Wacana
WACANA

kerta
sansa is

esia
r
n gg

i nd o n
s ai
Ba

Basa
Caritaan, Discourse Cerita, perkataan,
omongan, ucapan ucapan
Terasanana

Wacana mangrupa wangun basa pangjemberna nu di wangun ku runtuyan


kalimah-kalimah nu sinabung (kontinuitas, tatali hartina dalit (kohesif), tur
tatali unsurna nganteup seureuh (koherensif ) luyu jeung situasina.

Wacana bisa ngawujud winangun karangan nu gembleng (buku,


novel, artikel, puisi, jste), paragraf, jeung kalimah.

Analisis wacana

Analisis basa
nuduhkeun : jelma, waktu,
Deiksis tempat, sosial, jeung wacana

Piraku aya jelma geus maot


Presuposisi hirup deui ?

Paguneman Biwir panon, biwir gelas, jst.


(konversasi)
Makena basa kalawan nyata
Laku basa, luyu jeung konteks situasina
polah basa
U
A N

G
R
K
A
Kohesi ?? Koherensi ??
Die cing urang bere nyaho... Kohesi teh
aya dua rupa :
1. Kohesi leksikal
2. Kohesi gramatikal
Rupa-rupa koherensi biasana nuduhkeun
hubungan gramatis saperti: jumlah, runtuyan,
babandingsn, lalawanan, kacindekan, waktu,
tempat, jste.
Wacana
disawang tina
mediana
Wacana
disawang tina
wangunna

Wacana
disawang tina
carana
Papasingan
wacana

Wacana
disawang tina
pamarakenana
1.Wacana
Lisan
2.Wacana
Tinulis
Oh pantes basa
kamari ulin si Nina rai Kuring isukan rek
maneh nyarita rek ulin ulin ka Taman
kataman safari cenah. Sapari sakeluarga.
W
A
C W
A A
N C
A A
N
N A
O
N F
F I
I K
K S
S I
I
Wacana Narasi Wacana Eksposisi

Wacana
Deskrpisi

Wacana
Argumentasi
Mung sakitu wae wawaran ti bapa bilih aya
carita anu teu genah didangu, bilih aya
cariosan anu teu mernah dina manah, neda
dihapunteun. Da sadaya kasaen eta datangna
ti gusti Allah jeung kasalahan eta ti bapa
supriadi. Sakali deui nyuhunkeun
dihapunteun.

Bilahi taofik walhidayah.


Wassalamu alaikum Wr.Wb.

Anda mungkin juga menyukai