TOPIK 1 PERKEMBANGAN SENI KANAK-KANAK 1.

1 KANAK2 DAN SENI VISUAL =Kanak2 dlahirkn dgn mpunyai sifat yg dinamik serta bkembang mgikut fitrah semula jadi proses tumbesarn mrk. Hasil kerja sv yg dhasilkn bfungsi sbg alat komunikasi d mrupakn refleksi pmikirn kanak2. =Koster(2001), refleksi terus bkembang bsama kanak2 shingga ia mbesar =(Lowenfeld, 1975),bg orang dewasa, sv sring dkaitkn dgn kcantikn d ksempurnaan, namun bg kanak2 hasil karya yg dhasilkn bsifat luahan d ekspresif 1.2 KEPENTINGAN PENGAJARAN PSV KPD KANAK2 (a)Aspek Kognitif=Pganjuran aktvt sv yg tsusun d trancang dpt mlahirkn kanak2 yg mpunyai kupayaan myelesaikn masalah serta mampu mbuat pnilaian d bijak mbuat kputusan (b)Aspek Fizikal= Pggunaan alat d bahan mberikn satu bentuk latihan bkesan kpd otot tangan d koordinasi tangan serta mata (c)Aspek Kreativiti =Latihan d projek yg bsifat tbuka dpt mbantu murid utk mgembangkn aspek kreativiti mereka =Aktiviti dan projek mgutamakn proses, bbanding dgn hasilan akhir (d)Aspek Persepsi=murid mpertingkatkn d menajamkn pggunaan pancaindera d deria mlalui proses phasilan d hasilan seni, produk d objek yg tdpt di sekeliling mrk (e)Aspek Sosial d Emosi =Murid brinteraksi d ningkatkn keupayaan bsosial slain mningkatkn kyakinan diri =Mp PSV mganjurknsemangat bkerjasama di dlm aktvt bkumpuln yg dbentuk ***Aspek2 penting did lm pgajaran PSV kpd kanak2= (a)Aspek Kognitif (b)Aspek Fizikal (c)Aspek Kreativiti (d)Aspek Persepsi (e)Aspek Sosial d Emosi 1.3 KANAK-KANAK DAN SENI LUKIS Aktvt mlukis sebagai(a)suatu bentuk aktvt yg banyak dgunakn oleh saintis, pdidik d ibu bapa bg myelami perasaan d fikiran kanak2 (b)aktvt yg mbantu kanak2 mgenali objek slain mbantu tingkatkn daya sensitiviti thadap alam sekeliling mrk (C)meningkatkn daya imaginatif kanak2 slain brupaya mgimbangi emosi mrk (d)satu proses pbelajarn kpd kanak2 mlalui aktvt imitasi alam skeliling lalu dpermudahkn mjadi pghasiln simbol abstrak sterusnya mjadikn ianya satu bentuk hasil karya yg unik (a)Melukis sbg Medium Komunikasi ~mrupakn bentuk komunikasi awal kanak2 sbelum mrk brupaya utk btutur ~djadikn alat phubungn yg bkesan utk brinteraksi (b)Melukis sbg Cara Mcapai Kpuasan Diri ~mrupakn aktvt yg mampu mberikn kpuasan kpd kanak2 ~kanak2 dpt mluahkn perasaan d emosi slain dpt mbina kekuatan otot ~dpt mbantu menajamkn daya intuisi kanak2 (c)Melukis utk Mningkatkn Daya

d banyak tdapat di dinding, di atas meja d kertas lukisan dgn mggunakn pbagai jenis bahan d medium spt krayon, pensil serta bahan2 lain ~tidak bsifat realistik d banyak mggunakn lukisan garisan bg mggambarkn ssuatu imej ~tdpt 4 peringkat contengan iaitu (1)contengan garisan tidak tkawal =blaku krn kanak2 tidak mpunyai daya kawaln d garisn yg dhasilkn biasanya berulang2 (2)contengan garisan tkawal =garisan yg dhasilkn lebih mnampakkn kawaln yg matang dbandingkn dgn pringkat pertama (3)contengan rupa tkawal =mperlihatkn kbolehn kanak2 yg mula mlukis rupa d mgulanginya mgikut khendak mrk (4)contengan rupa =kanak2 brupaya mgenal pasti rupa d myebut rupa yg dhasilkn ~lukisan yg dhasilkn lebih kpd kpuasan d kseronokn krn mrk dberi peluang utk mlukis d mggunakn alatan mlukis spt pen d pensil (b)Peringkat Mbuat Simbol (6-9 Tahun) ~kanak2 mula beralih ke peringkat mhasilkn simbol ~kanak2 sangat tpengaruh dgn keadaan sekelilingnya ~Pada peringkat pertama=pggunaan warna thadap imej tidak mjadi fokus utama d tidak ketara ~Pada peringkat kedua=pggunaan warna ke atas imej mula dperlihatkn ~contoh, imej langit dkaitkn dgn warna biru, warna kuning utk matahari d warna hijau bg mggambarkn rumput@tumbuhan ~Pada peringkat ketiga =lukisan yg dhasilkn lebih mnumpukn kpd imej yg konkrit iaitu imej yg dlihat bbanding dgn imej yg mrk tahu (c)Pra-Remaja (10-13 Tahun) ~Tdpt prcubaan utk mlukis figura dgn saiz yg betul ~Lukisan figura mula dlukis dgn mnitikberatkn daya saiz sebenar objek. 1.4.2 Teori Perkembangan Artistik Kanak2 oleh Lowenfeld dan Britain (a)Peringkat Scribbling (2-4 Tahun) ~kanak2 mhasilkn contengan scr rawak d tidak tkawal ~mereka mlukis dr peringkat contengan kpd lukisan garisan lurus d mlintang kpd mlukis bulatan (b)Peringkat Preschematic (4-7 Tahun) ~Pningkatn drpd contengan bulatan kpd prcubaan prtama utk mlukis objek yg tdpt di skelilingnya dgn mggunakn garisan (c)Peringkat Schematic (7-9 Tahun) ~Lukisan dhasilkn mgikut skema@konsep tertentu ~Pnekanan lebih dberikn kpd cara pyusunan objek dlm imej slain drpd imej manusia d objek yg tdpt dsekelilingnya ~lukisan yg dhasilkn adalah spontan, bebas d brskala besar (d)Peringkat Dawning Realism@The Gang Age (9-12 Tahun) ~kanak terus mlukis dgn mgekalkn konsep d skema ttentu ~imej yg dlukis scr realistik d teliti ~Imej lukisan mula mgecil dr segi saiz ~kanak2 mula mnunjukkn sifat kritikal dgn hasil karya sendiri ~Mereka mula mbandingkn karya dgn karya rakan sebaya ~mereka

~mperlihatkn kmatangan di dlm mbuat kputusan d pmilihan bahan yg sesuai utk mhasilkn karya seni 1.4.3 Teori Perkembangan Artistik Kanak-kanak oleh Georges-Henri Luquet (a)Peringkat Fortuitous Realism ~peringkat awal lukisan kanak2 di mana imejan yg cuba dhasilkn pd peringkat contengan telah mbentuk imej d objek yg hampir sama dgn objek sebenar (b)Peringkat Failed Realism ~Imej yg dperolehi scr tidak sengaja dperbaiki d diperhalusi bg mdptkn imej sbenar ~Lukisan yg hampir sama dhasilkn brulang kali (c)Peringkat Intelectual Realism ~kanak2 mula mlukis mgikut apa yg mrk tahu d apa yg mrk lihat ~Bentuk lukisan yg lebih ringkas namun dlukis dgn agak baik (d)Peringkat Visual Realism ~Mlukis imej yg mpunyai perspektif d kadar banding ~Pcubaan utk mlukis imej 3 dimensi di atas kertas lukisan dpt dlihat pd peringkat ~percubaan mlukis imej scr 3 dimensi dianggap satu kjayaan d pcapaian baik 1.5 KEINGINAN ASAS KANAKKANAK (a)Utk Bgerak, Bjaya d Diiktiraf, Diterima d Disanjung ~Pujian d sanjungan utk mningkatkn motivasi kanak2 ~Hasilan Lukisan dipamerkan utk mningkatkn keyakinan diri murid (b)Utk Bsaing, Ketangkasan Fizikal d Mmahami ~Aktvt mlukis djadikn sbg landasan bg mbina persaingan yg sihat di kalangan kanak-kanak ~cth:pertandingan mlukis d mwarna btujuan utk mwujudkn psaingan positif di kalangan kanak2 di samping mberikn peluang kpd mrk utk brinteraksi dgn rakan sebaya (c)Utk Meneroka, Pcapaian Kreatif d Mluahkn Perasaan ~kanak2 dberikn peluang utk mneroka d bereksperimentasi dgn bahan2 lukisan spt pensil, pen, pensil warna, d sbgnya TOPIK 2 TEORI-TEORI DALAM SENI 2.1 DEFINISI SENI =Seni boleh dirujuk sbgi suatu proses d manifestasi kpd ekspresi diri, pnilaian yg mnentukn elemen2 yg wajar diketengahkn di dlm hasil seni, di dlm myampaikn idea, emosi, perasaan, kpercayaan di dlm bentuk yg difikirkn paling efektif 2.2 CIRI-CIRI PERKEMBANGAN =Pgerakn estetik awal kanak2 mpunyai kaitan langsung dgn emosi mrk krn resepsi deria yg mgeluarkn isyarat tsebut slalunya mpunyai hubungan terus dgn bahagian otak yg mrangsang emosi 2.3 PERKEMBANGAN =Luahan estetik kanak2 amat bbeza dgn pgerakn badan yg biasa ~Di dlm khidupan seharian, kita bkomunikasi scr verbal@bukan verbal ~Komunikasi bukan verbal mlibatkn pgerakan tangan, memek muka, pandangan mata d pgerakn bhagian

Pguasaan Kendiri ~dpt mberikn kpuasan kpd kanak2 dlm mluahkn apa yg dlihat lalu dpindahkn semula dlm bentuk d rupa imej yg unik mgikut tahap pmahaman mrk ~kanak2 dpt mningkatkn daya sensitiviti pancaindera 1.4 PERKEMBANGAN ARTISTIK KANAK2 1.4.1 Teori Perkembangan Artistik oleh Hurwitz dan Day (a)Peringkat Manipulatif @Zaman Awal Kanak2 (2-4 Tahun) ~kanak2 tidak mpunyai kawalan pd pgerakn tangan ~Lukisan yg dhasilkn slalunya tidak tkawal

bhati-hati d sedikit individualistik serta menitikberatkan kualiti karya yg dhasilkn (e)Peringkat Pseudonaturalistic @Reasoning (12-14 Tahun) ~kanak2 mula peka dgn konsep realistik di dlm mhasilkn lukisan ~Mrk mnitikberatkn konsep kdudukn d saiz rasional imej ~Mrk lebih gemar utk mlukis mlalui konsep peniruan@ mlalui objek di hadapan mata bbanding dgn lukisan mnerusi imaginasi (f)Peringkat Period If Decision@Adolescent Art in High School (14-17 Tahun) ~penekanan thadap proses phasilan karya seni d pciptaan objek

badan yg lain ~Pgerakan estetik mjurus kpd isyarat virtual ~Isyarat virtual ini mrupakn jendela kpd emosi dalaman kanak2 d juga jiwa d pmikiran mrk

2.4 PERKEMBANGAN ARTISTIK Model2 terkemuka telah diformulasikan oleh Lowenfeld (1975), Chapman (1972) ~Model2 ini scr umum bbeza namun mpunyai corak pkembangan yg lebih kurang sama ~Antr psamaan yg ketara ialah transisi pkembangan drpd peringkat scribbling ke representation ~Antr persamaan-persamaan yg lain ialah: (a)Faktor sosioekonomi mpunyai pgaruh yg amat terbatas dlm pringkat awal ptumbuhn kanak2 ~Kanak2 lelaki d perempuan didapati mlukis dgn cara yg sama di peringkat awal ptumbuhan (b)Lukisan kanak2 dpt mberi lebih banyak maklumat tentang pkembangn mrk drpd catan krn ianya mggunakn krayon, pensil d pen ~Alatan ini lebih mudah dkawal oleh kanak2 drpd berus d warna (c)Terdpt pertindihan yg agak ketara di antr peringkat2 pkembangan ~Lukisan kanak2 mungkin mpunyai elemen dua peringkat serentak d tidak semestinya elemen satu peringkat pkembangan shj 2.5 TEORI-TEORI KOGNITIF 3 Teori Kognitif = (a)Teori Gestalt (b)Teori Sosial-Interaksi Piaget (c)Teori Konstruktivis 2.5.1 Teori Gestalt ~Prinsip asas teori ini mnitikberatkn kseluruhan drpd sbahagian ~mlihat sesuatu objek scr kseluruhan (contohnya rumah) mberi makna yg lebih mndalam drpd mlihat komponen2

2.5.1.5 Pendekatan Teori Gestalt dlm Pembelajaran ~guru harus sedar bhw stiap rangsangan yg dperkenalkn mungkin akan mdpt penerimaan yg bbeza drpd para pelajar, terutamanya apabila pelajar bdepan dgn rangsangan baru@pgalaman baru ~Cthnya, apabila mnayangkn rakaman video tentang budaya ssuatu suku kaum, skiranya budaya kaum tsebut btentangan dgn budaya yg diamalkn oleh pelajar, mrk mungkin mpunyai persepsi negatif thadap kaum tsebut d mpengaruhi hasil karya yg mungkin dhasilkn rentetan drpd tayangan video 2.5.2 Teori Sosial-Interaksi Piaget 2.5.2.1 Latar Belakang =Piaget mrumuskn bhw kanak2 kecil bukanlah tidak mpunyai kapasiti utk bfikir, cuma kanak2 dewasa mpunyai lebih pgalaman yg mgasah minda mereka ~Jawapn kanak2 kecil bbeza drpd kanak2 dewasa krn cara bfikir mrk yg berbeza 2.5.2.2 Proses Perkembangan Kognitif prinsip pyelidikan biologinya :(a)Pyerapan d Ubahsuai ~Piaget mjelaskn 2 proses yg dgunakn oleh individu spanjang hayat dlm myesuaikn diri mrk dgn psekitaran, iaitu asimilasi d akomodasi ~Keduadua proses ini sentiasa blaku dlm diri individu d sentiasa mnimbulkn ktegangan yg mmerlukn pyelesaian

~pkembangan fizikal kanak2 adalah lebih pantas bbanding pkembangan mental apabila mrk mula mlangkah ke awal alam remaja 2.5.2.4 Pendekatan Teori SosialInteraksi Piaget dlm Pembelajaran (a)Peringkat Pra-olahan(2-6 Tahun) =Imaginasi kanak2 adalah sangat tinggi pd peringkat praolahan, iaitu apabila kanak2 mcapai umur dua hingga enam tahun ~guru2 prasekolah@ibu bapa mggalakkn kanak2 utk brimaginasi krn scr tidak langsung ~ia juga akan mggalakkn daya cipta kanak2 (b)Peringkat Pengolahan Konkrit ~kanak2 mpunyai kepetahan bcakap yg sangat tinggi d sentiasa ingin btutur utk mnarik perhatian (c)Peringkat Pengolahan Formal (12 Tahun ke Atas) =pelajar mula faham konsep2 abstrak d mula mbentuk identiti diri ~Mereka mula mmahami kpentingan falsafah hidup d prinsip, politik d konsep agama ~Guru mbantu dgn mgadakan pbincangan utk mbantu dlm mnentukan hala tuju pelajar, psediaan yg perlu dilakukn serta mnetapkn matlamat 2.5.3 Pendekatan Konstruktivis 2.5.3.1. Pendekatan Konstruktivis dalam Pengajaran =3 prinsip utama (a)Pgajaran perlu menitikberatkn pgalaman pelajar serta mgikut konteks kesanggupn pelajar utk belajar (kesediaan) (b)Pgajaran perlu mgikut

individu (tiang, lantai, dinding, pintu, tangga) ~Proses mlihat scr kseluruhan mlibatkn proses kognitif minda mbuat anjakn drpd mmahami stiap komponen dlm mhasilkn makna drpd pandangn yg myeluruh 2.5.1.3Hukum-hukum Teori Gestalt =(a)Hukum Pragnanz =myatakn bhw apabila individu bhadapan dgn pgalaman yg baru, persepsi individu tsebut adalah tidak teratur (b)Hukum Persamaan=Konsep hukum prsamaan adalah lebih mudah utk dfahami ~Individu lebih cenderung utk mgklasifikasikn rangsangan yg mpunyai prsamaan di dlm kumpl yg sama (c)Hukum Keintiman =Mgikut hukum keintiman, pgklasifikasian setiap rangsangan adalah bdasarkn elemen jarak d hubungan ~Rangsangan2 yg mpunyai hubung kait di antr satu sama lain akan dletakkn di dlm kumpl yg sama (d)Hukum Lengkap =mganjurkn bhw individu cenderung utk mletakkn rangsangan yg telah lengkap di dlm kumpl yg sama (e)Hukum Kesinambungan Positif =myatakn bhw sifat sesuatu rangsangan tidak akan berubah, d pd masa yg akan datang sifat yg sama akan dkekalkn ~Cthnya, garis yg lurus dlihat sbg akan tetap lurus pd masa yg akan datang d tidak akan brubah sifatnya (f)Hukum Ciri-ciri Bahagian ~individu akan mtafsir ssuatu bdasarkn pandangan mrk scr kseluruhn thadap ssuatu objek tsebut, d bukannya mlihat setiap bahagian drpd kseluruhan objek tsebut 2.5.1.4 Pengaruh Teori Gestalt ~mempunyai hubungan yang rapat dengan pandangan konstruktivis dan banyak diaplikasikan di dalam kaedah penyelesaian masalah.

~Hasil drpd pyelesaian kpd ketegangan ini akan mpengaruhi pkembangn kognitif (b)Refleksi, Skema, Struktur d Hierarki =Piaget mgemukakn hipotesis bhw setiap bayi dlahirkn dgn skema fungsi yg dikenali sbg refleksi ~Refleksi pd bayi ini bfungsi dlm mbantu myesuaikn diri dgn psekitaran yg baru ~Apabila bayi mula biasa dgn psekitaran yg baru, refleksi ini akan dgantikn dgn skema tersusun 2.5.2.3Perkembangan Kebolehan Kognitif 4 Peringkat Perkembangan Kognitif (a)Peringkat DeriaPergerakan(0-2 Tahun) =Kanak2 masih belum dpt mguasai simbol @ bahasa utk mnamakn objek di sekitarnya ~Satu2nya cara interaksi dgn psekitaran ialah mlalui kesan deria d gerak-gerinya ~Apabila umur bayi mningkat 10 bulan, bayi tsebut mula mmahami konsep kekal iaitu ksedaran bhw walaupun ssuatu objek hilang drpd pandangannya, objek tsebut tidak ghaib begitu shj (b)Peringkat Pra-olahan(2 6 Tahun) ~kanak2 telah mula mguasai bahasa d mggunakn nama utk panggilan objek di skelilingnya ~pguasaan ini masih baru d tbatas d akan bkembang spenuhnya shinggalah kanak2 tsebut mcapai peringkat pgolahan formal (c)Peringkat Pgolahan Konkrit (7 11 Tahun) ~Kbolehan kanak2 mguasai konsep pgekalan ttang paduan, nombor, berat d padatan ~Kebolehan ini mbantu mrk mmahami konsep lain yg lebih rumit spt susunan angka, pgklasifikasian bahan mgikut sifat, serta kmampuan mlihat ssuatu pkara drpd pbagai perspektif (d)Peringkat Pgolahan Formal(12 Tahun ke Atas) =Kanak2 ini mcapai tahap kmuncak kcerdasan mental di phujung zaman remaja, namun kekurangan pgalaman mgehadkn pgetahuan d kbolehan mrk utk mggunakn apa yg mereka tahu

struktur@urutan yg mampu dfahami oleh pelajar dgn mudah(organisasi) (c)Pgajaran perlu dirangka utk mmudah cara phasilan ilmu (mlangkaui maklumat yg dbekalkn guru) =4 cara diaplikasikan di dlm pyampaian sesuatu topik (a)Mnekankn prbezaan iaitu mlatih pelajar agar bijak mbezakn jenis d sifat maklumat yg diterima (b)Menstruktur maklumat agar lebih mudah dterima d dfahami (c)Susunan paling bkesan di dlm myampaikn material pgajaran (d)Sifat d bentuk ganjaran@ hukuman yg akan dkenakn sekiranya pelajar bjaya@gagal mlakukn sesuatu TOPIK 3 BAHASA TAMPAK (ASASASAS SENIREKA) 3.1 Unsur-unsur Seni= 6 elemen asas dlm pggubahn sesuatu karya seni visual iaitu: Garisan, Rupa, Bentuk, Jalinan, Ruang, Warna 3.1.1 Garisan =Garisan ialah cantuman dr satu titik ke titik yg lain dgn mpunyai jarak2 tertentu. ~Garisan2 dpt dlihat pd sarang labah2, jalinan kulit kayu, urat pd pmukaan daun, rekahan pd batu manakala alam buat manusia spt jala, jalan raya ~Aplikasi bbagai jenis garisan dpt mcipta rupa, jalinan, ton, corak serta mnimbulkn gambaran bentuk, ruang d gerakan dlm seni visual ~Garisan scr 3 dimensi dhasilkn dgn mggunakn dawai, benang, rod, paip, silinder ~jenis2 garisan spt tegak, menyerong, beralun, zig-zag d sbg ~menimbulkn kesan jalinan, ekspresi, irama d pgerakan. 3.1.2 Rupa =Rupa mesti mpunyai garisan luar (outline) d sempadan yg mgelilinginya ~2 jenis rupa =(a)Rupa geometri= rupa yg mpunyai sudut d penjuru ~(b)Rupa organik mpunyai rupa bebas d tidak terikat pd bentuk yg khusus =Rupa ialah ssuatu kws yg bbeza dr ruang di sekeliling d bsifat 2-D (tidak berjisim) ~Mrupakn hasil pertemuan antr pghujung garisan d pmulaannya

~Rupa djadikn sbg identiti spt logo bg ssebuah ptubuhan@organisasi 3.1.3 Bentuk =Bentuk mpunyai struktur jisim d isipadu ~Mpunyai lebih dr satu permukaan datar ~dilihat drpd pbagai sudut pandangan spt karya 3 dimensi ~2 jenis bentuk =(a)bentuk konkrit =bentuk sbenar yg bsifat 3 dimensi ~dilihat drpd pbagai sudut, disentuh d dirasa dgn organ deria ~dihasilkn mlalui teknik arca, reka bentuk industri d origami (lipatn kertas) (b)bentuk ilusi =bentuk yg dilihat mlalui gambar@ilustrasi ~bsifat rata d dihasilkn mlalui lakaran, catan d lukisan bkomputer 3 dimensi ~juga dhasilkn mlalui teknik gosokn, lorekn, catan d komputer grafik 3D 3.1.4 Jalinan =mrujuk kpd kesan yg tdpt pd pmukaan ssuatu objek ~dpt mnunjukkn kesan rasa d ekspresi ssuatu objek ~dilihat pd objek buatan manusia d alam semula jadi ~mpunyai sifat2 spt kasar, lembut, tajam, berbulu, halus ~Fungsi jalinan =(a)dpt mnimbulkn corak hiasan pd sesuatu objek, cth:tembikar hiasan (b)sbg kselamatan d pyamaran pd haiwan, cth: ikan buntal, tapak sulaiman (c)sbg cengkaman bg mgelakkn gelinciran dgn mjadikn ssuatu pmukaan kesat d tidak licin, cth: tayar kereta (d)sbg mmenuhi nilai keindahan d mnarik phatian, cth: kepak rama-rama, kumbang ~2 jenis jalinan =(a)jalinan sentuh = jalinan yg dpt dirasai mlalui sentuhan, cth kulit buah durian (alam semula jadi) d jahitan sulaman (alam buatan manusia) ~dihasilkn mlalui kolaj, mengait d mganyam (b)jalinan tampak =jalinan yg hanya dpt dilihat ttp tidak dpt dirasa mlalui sentuhan ~cth kulit timun(alam semula jadi) d corak pd kain (alam buatan manusia) ~dihasilkn mlalui stensil, pualaman, lukisan d catan, capan, mbatik, mcetak, menenun d ikat serta celup 3.1.5 Ruang = bahagian yg tidak dipenuhi oleh rupa @bentuk sama ada 2 dimensi @3 dimensi ~ditunjukkn apabila objek di hadapan adalah lebih besar d akan klihatan smakin kecil apabila berada smakin jauh ~Dpt dgambarkn mlalui pggunaan warna yg terang (dekat) d pggunaan warna yg kabur (semakin jauh) 3.1.6 Warna =pigmen pewarna kimia yang bertindak balas pada sesuatu permukaan ~3 kumpulan utama =(a)warna asas =tdiri drpd warna biru, merah d kuning ~boleh mhasilkn warna sekunder d warna tertier (b)warna sekunder =terdiri drpd warna hijau, jingga d ungu ~dpt dhasilkn drpd campuran dua warna asas (c)warna tertier =thasil drpd percampuran warna asas d sekunder **warna penggenap =warna yg mnimbulkn kesan kontra, percanggahn d pgerakn ~ianya btentangn dgn pasangan warna dlm roda warna **Warna-warna panas =merah, kuning d jingga ~mberi gambaran tentang tenaga, suasana yg terang, garang, dekat **Warnawarna sejuk =hijau, biru d ungu

3.2 PRINSIP-PRINSIP REKAAN 7 prinsip rekaan: Harmoni, Kontra, Penegasan, Imbangan, Pergerakan, Kepelbagaian, Kesatuan 3.2.1 Harmoni =wujud di alam sekeliling apabila munculnya susunan@ulangan unsur2 seni mgikut cara@gaya yg ttentu ~Tujuan =utk mnarik phatian pd ssuatu gubahan, objek@imej ~ianya mberi gambaran yg kemas, selesa, sempurna, myeronokkn d seimbang ~dpt dicipta mlalui unsur warna : Warna panas, Warna sejuk, Sewarna, Campuran pbagai jenis warna **dpt mnimbul gambaran yg selesa, teratur d sempurna **wujud dlm alam tumbuh-tumbuhan cth: ~Bentuk d susunan daun pd tumbuhan ~Warna2 daun pd pokok lebih kurang sama ~Setiap daun d batang pokok mpunyai jalinan, jalinannya sama d tersusun ~Susunan urat, daun d ranting pd pokok teratur **wujud dlm alam haiwan@binatang cth: ~Warna pd bulu haiwan spt kucing, arnab ~Jalinan pd susunan bulu2 spt ayam d burung ~Haiwan yg dpt menukar warna dirinya sama dgn alam sekeliling spt sesumpah **wujud dlm alam buatan manusia cth:~Benda buatan manusia yg mpunyai imbangan simetri, cth kereta, pinggan mangkuk ~Set perabot yg mpunyai warna yg sama **wujud dlm hasil barangan kraf cth:~Barangan kraf spt songket, batik, labu sayong, tikar mengkuang ~Corak2 pd kain batik yg disusun scr brulangan ~Motif bunga yg berulang pd kain songket 3.2.2 Kontra =wujud apabila salah satu drpd unsur2 seni mpunyai ciri2 yg btentangan di antr satu sama ~tujuan: utk mnimbulkn kesan yg mnarik pd ssebuah karya seni ~bkait rapat dgn pnegasan ~boleh diwujudkn mlalui perbezaan saiz, warna, bentuk, jalinan d garisan **wujud dlm alam semula jadi, cth: ~Buah epal merah d buah epal hijau ~Warna pd buah anggur hitam yg mana skelilingnya penuh dgn dedaun yg hijau ~Cth lain, dlm skumpulan lelaki ada seorang wanita **wujud dlm barangan kraf , cth: ~Motif2 batik kontra dr segi susunannya ~Warna d corak pd ssuatu pakaian ~Barangan kraf spt anyaman, songket d ukiran kayu 3.2.3 Penegasan =ssuatu yg boleh mnarik phatian d tumpuan kpd pmerhatian tampak =Fungsi: daya penarik, pmusatan karya, mgelak kbosanan d mjadikn gubahan lebih dramatik ~penting dlm phasilan seni grafik utk mnarik phatian pglihatan kpd mesej@ maksud yg ingin disampaikn **wujud pd barangan kraf tangan tempatan spt tembikar, ukiran kayu, batik, tekat dan sebagainya dengan memberi variasi yang berbeza dan mengelakkan kebosanan **Ciri-ciri penegasan: ~dpt mnimbulkan fokus@tumpuan ~dpt mnarik perhatian ~dpt mgelakkn kebosanan. 3.2.4. Imbangan =keadaan

3.2.5 Pergerakan =wujud apabila tdapatnya keadaan yg bgetar, bgoyang, bgegar, brayun, bsinar2 d sebagainya ~wujud juga dlm gubahan seni visual mlalui pengolahan seni visual dgn aplikasi pbagai teknik d media ~Tujuan=utk mberi nyawa, rupa d bentuk visual dlm seni tampak dua dimensi ~Imej yg ditonjolkn akan lebih hidup d realistik 3.2.6 Kepelbagaian =wujud di sekeliling kita sama ada dlm alam semula jadi@objek buatan manusia ~merupakan keadaan pggabungan pbagai gaya, nilai d idea yg berbeza ~wujud apabila susunan @ulangan unsur2 seni yg btentangan arah d bbeza saiznya ~dpt mnimbulkn kontra, mberi gambaran yg btenaga serta mnambahkan tarikan pd ssuatu hasil karya tsebut 3.2.7 Kesatuan =olahan motif @ulangan unsur2 seni scr sistematik, bpandukn grid bdasarkn tema@ idea ssuatu hasil karya ~wujud apabila susun atur yg kemas, teratur, lengkap d sempurna ~Dpt mnimbulkn perasaan yg selesa d suasana tenteram 3.3 ORGANISASI REKAAN Komunikasi visual =pbelajaran yg mbolehkn pelajar bkomunikasi scr visual mlalui hasil kerja seni ~mjurus kpd phubungan dgn masyarakat mlalui karya seni visual itu sendiri ~2 tumpuan utama: (a)reka bentuk grafik =mliputi pgenalan reka bentuk grafik, poster, simbol, logo d maskot, kaligrafi, tipografi, pbungkusan, grafik psekitaran, ilustrasi, d komputer grafik ~proses seni yg mggabungkn teks d grafik mlalui reka bentuk logo, grafik, risalah, buletin, poster, papan tanda d lain2 bentuk komunikasi visual (b)multimedia =satu unit pbelajaran yg tsendiri ~ Pkataan grafik berasal daripada perkataan grafikos, bahasa Yunani yang bermaksud boleh menulis dan melukis **Grafik =gambaran bukan fotografi dua dimensi yg direka khas utk myampaikn mesej@ idea kpd penonton @pelajar 3.3.1 Poster =reka bentuk komunikasi yg bfungsi myampaikn mesej d intipati drpd gubahan idea ~mrupakn elemen dlm promosi, kempen ~mlibatkn tipografi, ilustrasi, warna, reka letak d foto yg digubah utk mberitahu maklumat yg mudah scr spontan 3.3.2 Simbol =reka bentuk grafik yg diringkas d dipermudahkn drpd imej sumber alam semula jadi d alam buatan manusia ~tdiri drpd flora d fauna serta benda2 yg tdpt di sekeliling manusia ~lebih ringkas d mudah drpd tanda yg mggunakn teks 3.3.3 Logo =visual grafik yg mjadi identiti kpd firma pniagaan, kelab, psatuan, organisasi d badan2 ttentu 3.3.4 Maskot =dgunakn utk mnarik minat pd ssuatu sambil mnampilkn ciri2 kemesraan 3.3.5 Tipografi(Muka Taip) =seni myusun atur@ mreka letak ssebuah muka surat dgn mggunakn huruf utk

~mberi gambaran tenang, selesa, dingin, nyaman d jauh **warna neutral =ton hitam ke putih yg dpt mnurunkn kuasa warna2 lain ~Warna yg terang d jelas kemudian beransur lembut lalu pudar dpt mberikn kesan ilusi ruang, jarak d perspektif

gubahan yg sama sempadan, sama berat d graviti, sama kecerahan warna, sama padan d sama gaya penampilan ~3 jenis imbangan: (a)imbangan simetri ~bsifat seimbang kiri d kanan gubahan ~wujud apabila garisan grid dlukis di tengah2 utk mmastikn kdudukan yg seimbang (b)imbangan tidak simetri ~wujud apabila objek@reka letak yg tidak sama di bahagian kiri d kanan@ atas d bawah (c)imbangan semua arah ~dikenali sbg imbangan memancar ~mrujuk kpd titik pemusatan cth bunga matahari, roda basikal, payung

mdapatkn hasil yg mnarik ~3 kumpulan muka taip yg diaplikasikn dlm rekaan grafik iaitu muka taip serif, san serif d hiasan

3.3.6 Pembungkusan =2 jenis : (a)pbungkusan jenis lembut ~tdiri drpd beg plastik, kertas, plastik pbalut d kertas pbalut (b)pbungkusan jenis keras ~tdiri drpd kotak, tin, botol =boleh tdiri drpd bermacam2 saiz serta rupa bentuk slain mlindungi isi kandungan barangan drpd krosakan =mmuatkn maklumat2 penting utk pgguna 3.3.7 Grafik Persekitaran =reka bentuk grafik yg ada pd alam sekeliling ~bkonsepkn pengiklanan utk myampaikn maklumat ~mpromosi kpd pbaca d pgguna 3.3.8 Ilustrasi =seni yg mggambarkn idea d kata2 dlm bentuk gambar ~bsifat komersial d bkembang pesat seiring dgn pnemuan teknik prcetakan 3.3.9 Komputer Grafik =Komponen grafik dlm perisian iaitu teks, warna, bentuk, ilustrasi d garisan boleh mbantu pelajar ~mbantu pelajar mningkatkan mutu hasil kerja 3.3.10 Multimedia =pggunaan komp utk ssuatu psembahn dgn mggunakn sokongan teks, grafik, audio d video ~mggunakn rangkaian hubungan d alat utk mbolehkn pgguna mlayari, berinteraksi, mcipta d bkomunikasi 3.4 KRAF TRADISIONAL DAN DIMENSI BARU =Objektif: utk mbolehkn pelajar mggunakn pbagai kmahiran, media, teknik d teknologi utk mreka cipta barangan kraf d produk seni visual yg bkualiti

(b)reka bentuk ruang awam dan komersil =cth: ruang pejabat, restoran, bank, hotel, bilik pameran, ruang ibadat serta ruang legar pusat mbeli-belah ~Aspek asas yang perlu ada: ruang, peredaran udara, pencahayaan, perabot, warna, tekstur d bahan. 3.6 REKABENTUK PERSEKITARAN **Lanskap =pmandangan yg boleh dlihat scr semula jadi @buatan manusia ~mrangkumi lanskap, kdiaman, komersial, institusi, pinggir jalan d kmudahan awam 3.6.1 Jenis-jenis Lanskap =(a)Lanskap lembut mrangkumi pggunaan tumbuh2an yg mliputi pbagai jenis pokok, tumbuhan renek d tumbuhan tutup bumi (b)lanskap keras@kejur 3.6.2 Peranan dan Fungsi Lanskap (a)Fungsi Fizikal Tumbuhan Lanskap ~mgawal hakisan tanah ~mberi plindungan d teduhan ~mredakan iklim ~mgawal pcemaran alam ~mjadi tirai d dinding ~mgarah pgerakan@ petunjuk arah ~imbangan ekologi d khidupan fauna (b)Fungsi Estetik Tumbuhan Lanskap ~mbentuk ruang ~mrangka pemandangan ~mlembutkan ~mgikat bangunan d struktur dgn pmukaan bumi ~mjadi penyatu pbagai elemen (c)Fungsi Ekonomi Tumbuhan Lanskap ~myediakn pmandangan yg baik d indah ~mberikn faedah kpd masyarakat d negara dr segi rekreasi, kesihatan, pdidikan d

4.2 PENGALAMAN DERIA ** 5 deria: deria rasa, deria bau, deria dengar, deria lihat d deria sentuh ~Pggunaan deria yg baik dpt mlahirkn kanak2 yg mampu mbuat pmerhatian scr aktif ~mggalakkn interaksi yg kritis d kreatif dgn alam, alat d bahan 4.2.1 Cara Belajar 4.2.1.1 Belajar Secara Visual =mggunakn deria penglihatan ~utk mdapatkn maklumat sms proses pbelajaran blaku ~mggunakn maklumat btulis, nota, diagram d gambar =Pgajaran yg berkesan: ~guru mmastikn bhw memek muka ~isyarat2 bukan verbal dpt dilihat dgn jelas oleh pelajar2 ~Guru mbanyakkn paparan visual di dlm pgajaran spt diagram, video, carta d pemilihan material pembacaan ~Guru mberi masa kpd pelajar utk myalin informasi pgajaran dgn cara yg terperinci agar mrk mmahami d myerap maklumat yg dsampaikan 4.2.1.2 Belajar Scr Auditori =mggunakan deria mdengar dgn tekun utk mmahami d proses mnulis nota dilakukn kemudian ~Adakalanya pelajar tidak mmahami maklumat btulis d perlu mdengar dgn sendiri pjelasan guru =Pgajaran yg berkesan: ~pastikan maklumat tidak hanya dicetak di atas kertas, ttp hendaklah dibaca dgn kuat ~Galakkan pbincangan di dlm kelas, sebarang masalah boleh dbincang d dihuraikn dgn jelas ~belajar utk mdengar pdapat pelajar2 ~Kerja2 kumpulan digalakkn

=Tujuan: utk mmaparkn pgetahuan tentang sejarah seni d pkembangn kraf dlm khidupan, teknik d proses pghasilannya =Topik pbelajaran spt tembikar/seramik, batik, ukiran kayu, anyaman, tenunan dan tekat. 3.4.1Tembikar/Seramik =mggunakn tanah liat yg ddapati di kws psekitaran@tepian sungai, sawah ~Fungsi: sbg bekas kgunaan harian, hiasan d dlm kematian 3.4.2 Anyaman =mrupakan kmahiran dlm phasilan produk ~produk dperbuat drpd daun mengkuang @pandan ~djadikn sbg perkakas@ objek harian spt tikar, tudung saji 3.4.3 Ukiran =sjenis seni warisan yg mnerapkn unsur2 alam sekitar yg mjadi identiti ukiran mereka ~motifnya ialah awan larat yg mpunyai unsur2 flora d fauna, kosmo, geometri d lain2 3.4.4 Tekat =dkenali sbg tekat bersuji@sulaman timbul =mrupakan seni sulaman benang pd kain dasar d dibentuk dgn mggunakn kertas yg diliputi benang emas 3.4.5 Batik =Produk batik mpamerkn kreativiti d kehalusan seni tekstil yg tinggi ~jenis2 batik: batik tulis/lukis, terap/blok, pelangi, skrin ~Motif yg dgunakn spt flora d fauna, geometri 3.4.6 Tenunan =proses mjalinkn shelai benang shingga mjadi sebidang kain ~mrupakn hasilan jalinan benang losen dgn benang pakan 3.5 REKA BENTUK DALAMAN DAN LANSKAP ~terhasil drpd kombinasi bberapa elemen asas seni bina spt tiang, dinding, lantai, siling d atap ~2 kategori: (a)reka bentuk ruang kediaman =cth: ruang tamu, ruang makan, ruang kerja atau bilik bacaan, bilik tidur, ruang dapur, bilik air dan anjung

plancongan TOPIK 4 MENINGKATKAN DAYA IMAGINATIF KANAK-KANAK 4.1 Pengalaman Melalui Pgunaan Alat, Media dan Alat Bantu =kanak2 perlu dibekalkn dgn alatan yg bsesuaian utk dpt mrangsang daya imaginasi mereka ~Kreativiti dpt dhasilkan dgn manipulasikn objek alam 4.1.1 Pelbagai Jenis Alat dan Media (a) Alatan Asas =spt kertas lukisan, berus, warna d krayon ~utk mrangsang minat kanak2 utk mlukis d mcipta (b)Gambar ~digunakn drpd imej yg pbagai, cth: gambar keluarga, haiwan, bangunan, pmandangan d pbagai lagi objek alam yg lain ~Objektif 1: Pelajar mniru imej di dlm foto utk dimanifestasikn di dlm karya lukisan mrk **Teknik Imitasi =teknik tbaik yg wajar dperkenalkn kpd kanak2 di peringkat awal ~dpt menajamkn pgamatan para pelajar di dlm proses phasilan imej yg serupa ~mlahirkan pelajar yg lebih peka d lebih menitikberatkan ketelitian ~mnajamkan daya ingatan para pelajar thadap objek alam krn mrk perlu tahu ciri yg perlu ada pd imej yg ingin ditiru ~Objektif 2: utk mperkayakn tatabahasa visual kanak2 ~dpt menajamkn ingatan visual kanak2 thadap imej yg diperkenalkn ~mluaskan pgetahuan mrk thadap imej2 tsebut ~Capai objektif: guru digalakkn mprojeksikan gambar tsebut di hadapan kelas agar semua pelajar mdapat gambaran yg jelas ~kemudahan projektor, komp d perisian Ms Powerpoint digunakan (c)Rakaman Video d Pggunaan ICT =mrujuk kpd pggunaan alatan digital d elektronik dgn memanipulasikn perisian2 yg ada ~pggunaan komp, pgimbas, kamera digital, pcetak d Internet ~pbelajaran yg lebih kreatif d myeronokkan

dijalankn mlalui aktvt2 pbincangan ~Guru harus lebih peka dgn isyarat verbal mrk sms mgajar 4.2.1.3 Belajar Scr Kinestetik =belajar dgn lebih efektif mlalui sentuhan d pgerakan ~mmerlukan aktvt yg lebih bbentuk hands-on =Untuk pengajaran yang lebih berkesan, golongan ini memerlukan aktiviti yang lebih berbentuk handson =Pgajaran yg berkesan: Guru mganjurkan aktvt2 yg mmerlukan pglibatan langsung para pelajar ~tugasan yg bbentuk praktikal ~pgajaran lebih kpd demonstrasi utk myampaikn ssuatu maklumat ~pilihlah pelajar kinestetik utk mlakukn demonstrasi tersebut TOPIK 5 KREATIVITI DAN KANAKKANAK 5.1 KREATIVITI=Lowenfeld (1975) percaya bhw setiap kanak2 dilahirkn kreatif ~Pnyataan ini disokong dgn sifat semula jadi kanak2 yg gemar meneroka d penuh dgn perasaan ingin tahu =Guilford (1964) menerangkn bhw kbolehan intelektual yg diproses oleh minda manusia mpunyai 5 bentuk operasi: (a)kognitif =mlibatkn proses mental dr sudut penerimaan d pemprosesan maklumat (b)memori =mrujuk kpd kaedah mgingat d pyimpanan data (c)pemikiran korvergen =mrujuk kpd satu bentuk keupayaan pmikiran yg mmusatkn phatian kpd pyelesaian masalah scr khusus (d)pmikiran divergen =kbolehan pmikiran yg bsifat pbagai d bercapah (e)penilaian =mrujuk kpd penilaian@ptimbangan bg ssuatu tindakan

5.2 PENGERTIAN KREATIVITI =Kreativiti berasal drpd pkataan Latin iaitu creare yg mbawa maksud mbuat. Manakala drpd pkataan Greek pula creare bmaksud memenuhi =Kamus Dewan, (2002) mtakrifkan kreativiti sbg satu kmampuan (kebolehan) mcipta daya kreatif, kekreatifan manakala kreatif sbg mpunyai kbolehan mcipta, mhasilkan d mgembangkn ssuatu idea baru d asli ~Ksimpulannya kreativiti =kbolehan d kmampuan sseorang mhasilkn ssuatu yg kreatif, baru d asli =Ada jg pdapat yg mtakrifkan kreatif d kreativiti sbg phasilan ssuatu yg tidak ada sebelumnya 5.3 PANDANGAN TOKOH-TOKOH SENI VISUAL MENGENAI KREATIVITI 5.3.1 E. Paul Torrance =mrupakn pyelidik d ahli akademik yg tersohor dlm bidang kreativiti ~Kerja2 pyelidikannya di dlm mdalami bidang ini telah bjaya mgembangkn bidang kreativiti ~beliau telah diiktiraf dgn gelaran Bapa Kreativiti. 5.3.2 June King McFee =mtakrifkan kreativiti sbg keupayaan sseorang mcipta ssuatu yg baru d pd masa yg sama mampu utk mgolah idea 5.3.3 Carl Rogers =mggariskn 5 faktor asas individu yg sihat, yg dpt bfungsi dgn spenuhnya dlm khidupan: (a)keterbukaan kpd pgalaman (b)cuba mnikmati khidupan yg dialaminya (c)mhargai diri sendiri (d)mgamalkn kbebasan (e)mjadi individu kreatif ~Beliau percaya bhw individu yg bebas d mpunyai rasa tanggungjawab akan cuba myumbang kpd insan serta makhluk lain di persekitarannya ~Sumbangan ini dinyatakn dlm bentuk kreativiti di dlm bidang seni@sains, mlalui rasa sayang ssama insan serta mlakukn yg tbaik dlm bidang yg diceburi 5.3.4 Victor Lowenfeld =btanggungjawab mbangunkan teori Lowenfeld Stages Of Artistic Development. =Sekatan dan halangan thadap pgembangan kreativiti adalah dsebabkan oleh 2 faktor : (a)halangan bsifat psikologi @emosi =tekanan di mana murid tidak mperoleh jwp ke atas persoalan d kemusykilan yg telah wujud di dlm diri mereka ~Ibu bapa cepat bosan thadap soalan2 yg diutarakn oleh anak mrk mjadikn mrk serik utk btanya (b)halangan persekitaran@budaya =psekitaran tidak kondusif d mbina daya kreativiti murid ~Sistem psekitaran di sek tidak mgalakkn murid btanya malahan biasanya guru lebih banyak myoal bbanding murid **kreativiti sseorang murid boleh diukur mlalui 4 komponen utama: (a)Kelancaran (Fluency) =Idea d pendapat diterjemahkn scr spontan serta pantas ~murid brupaya mhubungkn ssuatu perkara dgn perkara yg lain slain mmikirkn kemungkinan2 thadap idea tsebut ~Berupaya mginterasikn kemungkinan2 d

(c)Keaslian (Originality) =Murid yg kreatif sentiasa mcari idea baru d asli slain mpunyai idea luar biasa ~Tidak konservatif d tidak stereotaip serta sering mpunyai kbolehan d kelaziman yg blainan (d)Kepekaan (Sensitivity) =murid mpunyai daya kepekaan yg tinggi thadap aspek kperluan rakan sebaya d sekeliling ~tmasuk kepekaan thadap ciptaan, nilai estetika thadap objek, proses artistik thadap objek di samping pnekanan thadap apa yg dilihat ~pggunaan deria pancaindera spt mlihat, mrasa, mdengar, mhidu d sentuhan dgunakn scr spenuhnya sbg proses pgamatan d mrekod 5.4 TAHAP PERKEMBANGAN KREATIVITI 5.4.1 Perkembangan Kreativiti Fisher (a)Peringkat Rangsangan =pmikiran kreatif drangsang dgn kemukakn pbagai bentuk soalan spt apa, mengapa, siapa, bagaimana ~Guru mbantu murid utk brinteraksi scr aktif d mjelaskn perasaan ingin tahu murid thadap ssuatu isu ~Guru mrangsang minda pelajar dgn pbagai soalan kritikal (b)Peringkat Penerokaan =perlukan sseorang itu utk mpunyai pmikiran ke hadapan ~Pringkat rangsangan telah bjaya mrangsang murid utk brusaha mjawab psoalan yg dkemukakan oleh guru@ pmasalahan yg timbul ~Utk itu latihan d pdedahan spt eksperimentasi d kajian @latihan myelesaikn masalah boleh mbantu ~kanak2 bfikiran kreatif amat gemar utk mcari jwp d jalan pyelesaian mlalui pbagai cara, gaya d teknik (c)Peringkat Perancangan =mggalakkn pmikiran kreatif utk mrancang d memetakan semua aktvt d mrekodkan segala kemungkinan ~dilakukn mlalui 2 cara: (i) Prancangan scr verbal iaitu prancangan mlalui pbincangan, pmerhatian, interaksi (ii)Prancangan scr visual dlakukn mlalui visual, graf, imej lukisan (d)Peringkat Aktvt =Pmikiran kreatif bmula dgn set idea ~mlahirkn pmikiran kreatif mlalui tindakan setelah merencana segala aktvt ~segala prancangan dbantu mlalui psoalan2 spt Bagaimana harus kita mgambil tindakan ke atas cadangan tsebut? (e)Kajian Semula =mnilai kberkesanan tindakan yg telah diambil bg proses pnambahbaikan slain mlihat pcapaian objektif kerja ~pmikiran kreatif mberikan cadangan bernas bg mggalakkn perkara tidak diingini drpd tjadi semula ~Murid2 digesa utk mberikn pdapat d komen thadap apa yg telah dlalui sbg satu bentuk refleksi diri 5.4.2 Laura H. Chapman 3 kaedah diperkenalkan : (a) Kaedah Penjanaan Idea =pengkarya mnetapkn objektif, haluan d tujuan phasilan karya ~pengkarya yg tidak dpt mnetapkan haluan phasilan karya krn ia bgantung kpd ilham d cetusan idea ~proses ini agak lambat d memakan masa =Dlm konteks PSV ~guru mbimbing pelajar dlm mnetapkan

~perlu didedahkn kpd murid di sek spy mrk dilatih utk mpunyai pgamatan mdalam thadap ketelitian (c)Kmahiran Mgunakan Bahan =Pmilihan bahan bg mhasilkn karya sangat bgantung kpd pmilihan yg dlakukn oleh pengkarya ~pmilihan bahan yg dipilih mberikn kesan thadap masa yg diambil bg myiapkn ssuatu karya d psediaan yg perlu dlakukn sbelum mhasilkannya =Dlm PSV, guru bimbing murid mlalui pgenalan thadap bahan d teknik pggunaan serta phasilan ~Guru mjelaskn mlalui demonstrasi d tunjuk cara spy pemilihan bahan oleh murid mpunyai makna d nilai tersendiri 5.4.3 Calvin W. Taylor =Mlalui teorinya Multiple Creative Talent, beliau percaya pbentukan bakat perlu sesuai dgn aktvt yg dijalankn di dlm kelas =mbahagikan kreativiti kpd 5 peringkat: (a)Kreativiti Bsifat Ekspresif =blaku scr rawak d bebas ~boleh dilihat mlalui lukisan kanak2 yg dihasilkn scr spontan ~Lukisan yg dihasilkn mgikut kmampuan yg sesuai dgn pkembangan fizikal mrk yg belum stabil ~Phasilan lukisan banyak digambarkn mlalui garisan d contengan mudah ~kmahiran, keaslian d kualiti tidak dianggap penting oleh murid sms proses mhasilkan karya (b)Kreativiti Mlalui Phasilan =mrujuk kpd keupayaan d kcekapan murid mhasilkan ssuatu karya d rekaan ~guru mbantu murid utk mnambahbaik kmahiran sedia ada kpd kaedah yg lebih sistematik d tersusun ~guru bimbing murid utk mgenal pasti kaedah yg betul d sesuai di dlm phasilan karya (c)Kreativiti Bsifat Inventif =mrujuk kpd keupayaan mcipta benda @ objek mlalui proses eksprimentasi ~menekan faktor2 penemuan d pciptaan ~mlibatkn banyak pcubaan bg mhasilkn teori d ksimpulan thadap ssuatu eksperimen yg dlakukn ~guru mberikan motivasi d galakan spy pelajar tidak cepat bosan d putus asa (d)Kreativiti Bsifat Inovatif =mlibatkan modifikasi kpd konsep2 asas sedia ada kpd idea baru yg lebih bmakna ~murid mula mlakukan pembaharuan mlalui gaya d teknik mrk sendiri ~Guru mbantu murid utk mgenal pasti kaedah plaksanaan yg betul ~pelajar mula btindak luar dr kaedah konvensional d mhasilkn alternatif bg setiap perancangan (e)Kreativiti Bsifat Emergen = mrupakan bentuk kreativiti tertinggi ~kseluruhan prinsip formal diterjemahkn d muncul di dlm bentuk abstrak d mudah ~cth: figura manusia digambarkn tanpa menitikberatkan bentuk formal d bentuk asalnya oleh kanak-kanak apabila melukis 5.5 CIRI-CIRI KREATIVITI = (a)Bsifat Fleksibel (b)Sensitif dan Peka (c)Gagasan/Idea yg Asli d Tulen (d)Bsifat Terbuka (e)Logik (f)Bfikiran Bebas (a)Bersifat Fleksibel =Sseorang yg kreatif brupaya utk myesuaikn dirinya dlm pbagai keadaan d situasi

alternatif kpd pyediaan masalah (b)Fleksibel (Flexibility) =murid mula mpamerkan semangat toleransi d bertolak ansur ~Mrk mampu myesuaikan diri dgn pbagai keadaan d situasi slain mpunyai kyakinan tinggi thadap apa yg dilakukn ~Sanggup mnerima cabaran d sedia mghadapi cabaran dgn fikiran yg tbuka d positif ~Murid mmandang cabaran sbg satu proses pbelajaran

hala tuju phasilan karya selain terangkan kaedah mjana idea ~Sekiranya diabaikn murid mungkin tidak mampu mhasilkan karya (b)Pengolahan d Pemurniaan =dilakukn bg mdapatkan kajian visual yg lebih sistematik d tersusun ~digunakn oleh pengkarya bg mmastikn imej@visual yg hendak dihasilkn@ dipilih btepatan dgn tema d objektif phasilan =Dlm phasilan karya kanak-kanak, proses ini dianggap signifikan krn proses pengolahan dan pemurnian biasanya diulang beberapa kali bg mdapatkn hasil terbaik

slain mpunyai kyakinan optimis ~cth: berlaku kemalangan kecil sms mjalankn aktvt, mrk tidak cepat panik malahan cepat btindak meredakn keadaan d cuba myelesaikannya secepat yg boleh mgikut keadaan d kesesuaian (b)Sensitif d Peka =Individu ini mpunyai daya sensitiviti yg tinggi thadap keadaan sekelilingnya tmasuk gaya hidup, kperluan, psekitaran d turut sensitif mgunakn deria

~kepekaan thadap alam sekitar serta mpunyai deria dalaman yg sangat sensitif thadap persepsi estetik (c)Gagasan/Idea yg Asli d Tulen =Sseorang yang sering kali mengutarakn idea d gagasan yg asli ~Idea mrk unik d menarik, malah tidak stereotaip d tidak kovensional ~Mhasilkan hasil kerja d karya mgikut cetusan rasa ~Hasil karya sering kali berbeza drpd yg biasa (d)Bsifat Terbuka =Mpunyai sifat keterbukaan di dlm menerima pandangan d pdapat orang lain mgenai hasil karya d kerja mrk ~Mgamalkn sikap bebas serta demokratik.(e)Logik =Murid2 peka d sering bfikir scr logik d rasional ~Mrk tahu mbezakn yg baik d tidak baik (f) Bfikiran Bebas =mpunyai daya pmikiran yg tidak terkongkong pd satu2 perkara shj ~mrk pandai d bijak mrancang agar projek d perkara yg dirancang selamat d bjalan lancar ~mrk sangat berhati2 d bijak mbuat keputusan 5.6 STRATEGI MERANGSANG KREATIVITI 5.6.1 Kaedah Sumbangsaran =Asas sumbangsaran ialah mgasingkn proses phasilan idea drpd proses mnilai ~Aktvt perlu fokus kpd kuantiti idea d saranan yg disampaikn mlalui interaksi ssama murid ~guru perlu bijak mgendalikn sesi d pdekatan agar idea d pyelesaian masalah yg dikemukakn oleh murid tidak terbantut krn

~lawatan akademik mampu mberikn motivasi d rangsangan penemuan2 baru (c)Pemerhatian =mrujuk kpd rangsangan mggunakn pbagai deria ~cth: deria penglihatan dgunakn bg aktvt lukisan ~tidak tertumpu hanya pd deria pgamatan semata2 malahan mlibatkan deria yg lain spt deria sentuhan, deria pendengaran (d)Percubaan =mrujuk kpd usaha bterusan bg mdapatkn hasil terbaik ~cth: phasilan karya yg dihasilkn bkemungkinan besar tidak sempurna spt yg dikehendaki, namun percubaan demi pcubaan dlakukn bg mmastikn hasil tsebut berjaya diperolehi ~mdidik murid spy tidak mudah putus asa d berupaya mbina pgalaman bguna di dlm mhasilkan karya yg lain (e)Penerokaan =mrujuk kpd galakan utk memanipulasi pbagai barangan d alat yg tdapat di sekeliling ~guru mggalakkan pelajar utk mggunakn bahan terpakai@ bahan kitar semula bg tujuan penghasilan karya ~mbimbing murid mjadi individu yg mampu myesuaikan diri dgn keadaan sekelilingnya (f)Memanipulasi =mrujuk kpd keadaan di mana sseorang individu mampu btindak mlalui bahan@ keadaan sedia ada ~murid mampu mggunakn objek d bahan yg tdapat di sekeliling utk djadikn hasilan seni ~mgajar pelajar spy lebih bjimat d mgelakkan pembaziran (g)Aktiviti/Bermain =rangsangan perlu diwujudkn mlalui pmainan bbentuk akademik ~cth: guru mggalakkan aktvt spt mbuat

~Guru btindak sbg juri yg adil d saksama di dlm mganugerahkan markah mberikn mrk cth d teladan yg baik TOPIK 6 ESTETIKA DAN KANAKKANAK 6.1 DEFINISI ESTETIKA =perkataan Greek iaitu aisthetikos ~mrujuk kpd perkara2 yg bkaitan dgn persepsi deria =Bates(2000): satu kajian falsafah yg bkaitan dgn kecantikan =Gazalba(1978): satu cabang ilmu normatif yg mbawa nilai2 kcantikan d kbaikan =Lankford (1992): satu konsep d kaedah di dlm falsafah seni tmasuk persoalan yg bmatlamat utk mnerangkn d mmahami pgalaman estetik yg bkaitan dgn pkembangan artistik d phasilan produk =Ragans(2000): mnilai hasil karya bukan shj dilihat pd kcantikan karya tsebut d dr sudut kjayaan ssuatu karya =istilah pend estetik dgunakn mrangkumi pbagai bidang phasilan hasil karya seni spt arca, lukisan, catan ~ia juga mjelaskn persoalan estetik yg mrujuk kpd pbincangan bkaitan dgn penghuraian makna d simbolik phasilan karya seni =Abdul Shukor Hashim (1991) yg mlihat setiap pgalaman pbelajaran sbg pgalaman estetik **Guru PSV boleh mggunakan kemahiran ini utk mbantu pelajar mmahami hasil karya yg dihasilkn

adakalanya pyelesaian yg diberikn mungkin tidak logik d relevan ~John Baer (1997)-- 4 panduan utama sms mjalankn sesi sumbangsaran (a)Kaedah Pertama =Elakkan mbuat penilaian, terutama sms proses awal sumbangsaran ~Ini boleh mbantutkn usaha murid utk myalurkan idea krn khuatir idea yg diberikn tidak mampu dilaksanakn (b)Kedah Kedua =Elakkn pmilikan idea oleh kumpulan d individu ~Ini krn apabl idea d saranan dihakmilikkn oleh individu@kumpulan ianya akan myebabkan perasaan ego wujud lalu mgurangkan kerjasama di kalangan murid ~Keadaan ini mewujudkan suasana tegang krn mrk cuba utk mpertahankn idea d scr tidak langsung myebabkn ksukaran utk mperbaiki idea tsebut (c)Kaedah Ketiga =Mjelaskn kpd murid bhw tidak mjadi ksalahan utk mminjam idea d cara sedia ada bg tujuan pnambahbaikan dlm proses kemudiannya (d)Kaedah Keempat =Mggalakkn sumbangsaran idea yg luar biasa yg kadangkala tidak masuk akal ~Galakan sebegini mrangsang murid utk bfikir luar drpd kmampuan spy murid mpunyai idea menarik, tidak bsifat konvensional d bsifat biasa sahaja 5.6.2 Teori Perkembangan Kreativiti Paul Torrance 7 perkara dlm proses memupuk dan mengembangkan kreativiti para pelajar: (a)Penyoalan =Rangsangan mlalui proses pyoalan ~Guru boleh myoal murid bg mggalakkan daya fikir ~dilakukn sms proses phasilan ssuatu karya ~Perasaan ingin tahu boleh dwujudkn mlalui keupayaan guru bersoal jawab dibantu dgn contoh2 yg relevan ~Sesi kritikan sesi dpt mwujudkn pmikiran kritikal (b)Penemuan =mrujuk kpd usaha guru utk mberikn galakan d rangsangan kpd murid bg mggalakkn penemuan2 tbaru mlalui pyelidikn d kajian ~murid digalakkn mbuat pbagai usaha eksplorasi d eksperimen mlalui aktvt seni tampak spt mwarna, mlukis

mural di sek 5.7 MENINGKATKAN MOTIVASI Strategi d saranan yg myuburkn proses kreativiti =(a)Mmilih Bahan d Alat =Murid diberikn peluang utk mmilih bahan d alatan yg boleh dgunakn utk pbagai aktvt SV ~mberikn peluang kpd murid utk mhasilkn karya mrk dgn alatan yg dipilih sendiri ~mberi peluang kpd murid utk mgatur d mnetapkn gaya hasil karya mrk (b)Masa =Rancang pelajaran dgn baik d teratur spy murid mpunyai masa yg cukup utk bfikir, mbuat eksperimentasi, d meneroka ~Jangan mberi tekanan yg mlampau kpd murid utk mlengkapkn aktvt SV mrk krn ianya boleh mbunuh minat murid thadap SV (c)Rangsangan =Pamerkn hasil karya murid sbg satu bentuk sokongan bterusan ~Pameran hasil karya boleh mrangsang pelajar utk mhasilkn banyak lagi hasil karya seni visual ~guru mmastikan bhw hasil karya yg dipamerkn turut diubah d digantikn dgn hasil karya yg baru (d)Pgajaran d pbelajaran Fleksibel =Guru perlu fleksibel dlm proses pgajaran ~guru bsedia utk mgubah cara mgajar mgikut minat idea d cadangan drpd murid (e)Hormat-menghormati = Guru perlu mpunyai sikap mhormati murid d mhargai sumbangan d komitmen yg ditunjukkn oleh mrk di dlm mhasilkn karya seni visual (f)Mberikn Galakan d Motivasi = guru mberikn semangat d rangsangan motivasi spy murid tidak mudah putus asa ~Elakkan drpd mengkritik kterlaluan shingga pelajar patah semangat d tidak bminat utk mneruskan phasilan karya ~Jangan sekali-kali memperlekehkn hasil karya murid d mberi peluang kpd mrk utk bkongsi ksusahan d gangguan yg mrk hadapi sms mhasilkn karya seni (g)Penghargaan =Galakkan d berikan phargaan kpd murid di atas usaha d komitmen yg mrk berikan di dlm kelas

slain mhurai persoalan mengapa karya seni dihasilkn d kpentingan mhargainya 6.2 PERKEMBANGAN ESTETIK DAN TEORI KECANTIKAN 6.2.1 Konsep Relativist =Faktor utama adalah psekitaran individu, nilai, budaya serta cara hidup sseorang individu pd satu2 masa ~Pandangan golongan relativist @individu thadap kcantikan adalah subjektif d abstrak ~Penghuraian d makna kcantikan tidak tletak pd objek ttp pd persepsi seseorang 6.2.2 Konsep Objektivist =sangat btentangan dgn konsep relativist ~percaya bhw kcantikan smemangnya telah sedia ada bsama karya seni d bukan tletak pd persepsi sseorang ~Kcantikan dpt dbahagikn kpd kriteria ttentu spt yg tdapat di dlm elemen d prinsip2 dlm seni spt harmoni, rentak, warna, keseimbangan dan sbgnya 6.3 ESTETIK DAN KANAK-KANAK =perasaan kanak2 mudah ttarik dgn pkara baru mjadikn mrk sbg golongan yg unik d luar biasa =Lowenfeld (1975): pkembangan estetik kanak2 bsesuaian dg kretiviti dpengaruhi oleh faktor tumbesaran d psekitaran yg mbentuk ciri2 d corak pemikiran ~Tindak balas estetik bg kanak2 dpengaruhi oleh faktor umur, pgalaman serta latar belakang d budaya 6.4 TINDAKBALAS ESTETIK =tindak balas spontan thadap karya ~Ia blaku mlalui hasil karya d mlalui pgamatan thadap alam =Aspek kualiti pada karya mrujuk kpd perkara2 d elemen yg bkaitan dgn: (a)Kualiti Literal@Imitanionalism =mrujuk kpd keupayaan pengkarya utk mhasilkn karya scr realistik mlalui peniruan alam sekeliling slain drpd kualiti realistik yg dipamerkn ~Bg sesetengah pengkritik, karya yg dikategorikn bjaya mpamerkn kbolehan pniruan objek@ imej

~Aspek ini mnitikberatkan ttang imej yg dilukis scr realistik mlalui proses peniruan alam sekeliling ~cth: pengkarya yg mlukis imej realistik penunggang kuda, kualiti literal pd lukisan ini adalah imej lelaki yg mnunggang kuda tsebut yg ditonjolkn scr realistik (b)Kualiti Rekaan@Formalism =kaedah myusun elemen d prinsip seni di dlm ssuatu karya ~cth: bagaimanakah artis mgutamakn elemen imbangan, garisan, ritma (c)Kualiti Ekspresif @Kualiti Emosi =Aspek ini mhuraikn makna karya dr aspek mningkatkn d mlihat tindak balas emosi, mood d idea penonton yg mgamati karya ~Ssetengah pengkritik mjelaskn bhw karya yg diklasifikasikn sbg bjaya adalah karya yg bjaya mbangkitkn emosi d perasaan penonton 6.5 MERANSANG PERKEMBANGAN DAN TINDAKBALAS ESTETIK KANAKKANAK =Koster (2001) ~kanak2 perlu dirangsang dgn aktvt yg dirancang rapi d tsusun spy tindak balas semula jadi estetik yg dimiliki oleh kanak2 selari dgn peningkatan umur mrk =Peranan guru@ kriteria: (a)Mmilih Karya Berkualiti =Karya seni perlu mpunyai standard d kualiti yg ttentu dlm jenisnya ~Mpunyai keaslian d dihasilkn mlalui kerja tangan teliti d tbaik serta dikenali ~Karya ini mudah didapati di galeri seni d disusuli dgn komentar d penulisan (b)Mpunyai Kpelbagaian Media d Teknik =Karya yg dipilih perlu mpunyai kpelbagai teknik d media phasilannya ~mmastikn pelajar mpunyai perspektif pbagai mgenai hasil karya ~Guru mluaskan pmilihan karya dgn mmilih karya arca, kolaj, lukisan d tidak ttumpu hanya kpd catan shj (c)Kepelbagaian Gaya, Budaya dArtis =Pmilihan karya perlu mlihat faktor yg boleh mperkayakn persepsi pelajar thadap alam sekelilingnya ~Faktor spt latar belakang d budaya artis @ pengkarya yg mhasilkn karya perlu diberikn phatian (d)Mpamerkn Budaya =Karya yg dipilih perlu mgambil kira mgenai kmampuan ssuatu karya mpamerkan identiti d budaya murid ~Karya seni yg dipilih mesti mcerminkan warisan d kesenian spy murid mpunyai perspektif yg luas mgenai budaya d kpelbagaiannya. 6.6 KEPENTINGAN MEMPELAJARI ESTETIK Kepentingan kanak2 =mbina pkembangan artistik juga mbantu pkembangan emosi d kognitif murid =mbantu murid dlm pbagai aspek: (a)Mhidupkn Suasana Aktif Pbelajaran =mggalakkan interaksi di antr murid d guru, mjadikn proses pbelajaran lebih myeronokkn (b)Mningkatkan Kfahaman thadap Imej d Bahasa Visual =mbantu murid mpelajari gaya bahasa tampak d mperkayakn mrk dgn istilah2 baru (c)Myemai Kfahaman thadap di

TOPIK 7 APRESIASI SENI =proses phayatan seni yg mrangkumi aspek2 pgetahuan, mbuat ptimbangan, pyataan diskriminasi d phargaan thadap karya seni ~menitikberatkn aspek kritikal serta aspek emosional thadap karya seni =Ecker (1966), pdekatan apresiasi seni dpt mberikn phargaan yg myeronokkn thadap karya seni, dilakukn dgn cara naratif d tsusun utk mmahami ssuatu karya seni ~Ia mcakupi aspek pgetahuan, pnilaian, diskriminasi, d jg ksedaran emosi thadap karya seni ~diperlukn utk mberikn pnilaian estetika d artistik utk stiap karya seni yg dihasilkn 7.1 DEFINISI DAN KONSEP =Hurwitz dan Day (2001), apresiasi bmaksud mhargai d pmahaman mgenai konsep apresiasi seni adalah mlalui pcarian d pyaluran maklumat yg tdapat pd karya ~Konsep apresiasi seni sbenarnya antr lain btujuan utk mbina kyakinan sseorang utk bbincang d mhurai serta mbuat diskriminasi thadap karya seni =Seabolt (2001) ~aktvt kritikan seni mlibatkn pbincangan d diskusi mgenai ssuatu karya seni ~aktvt mhayati seni dgn mlibatkn pgetahuan berkaitan dengan sejarah seni dan perbincangan serta diskusi mengenai seni. =Johari Abdul Hamid, 2004-Apresiasi seni mengajar pengkritik dan pemerhati seni menghargai rasa dan perasaan seniman. 7.2 KATEGORI APRESIASI SENI = Walter dan Clive Bell yang menyatakan bahawa penghayatan dan apresiasi seni tidak memerlukan pengetahuan mengenai idea =Dewey dan Otto Krash pengetahuan asas seni boleh membawa kepada kefahaman terhadap karya seni, terdapat banyak persoalan mengapa seseorang perlu melakukan apresiasi terhadap karya seni. Persoalanpersoalan seperti apa yang anda lihat? Apakah pengalaman dan memori yang lalu tentang karya yang dilihat? Sejauh manakah karya tersebut berkesan dari segi penghasilan karya oleh pengkaryanya? Apakah maksud karya tersebut? Bagaimana elemen dan prinsip seni di gunakan? = Ecker (1966) kategori utama dalam apresiasi seni ialah apresiasi bercorak analitikal. Apresiasi analitikal adalah satu kaedah bagi melihat aspek penghasilan karya seni visual. Kategori apresiasi bercorak analitikal ini disusun dari konsep mudah kepada yang lebih kompleks. **Peringkat2 Analitikal = (a)Peringkat Analitikal, (b)Peringkat Penerangan, (c)Konteks dan skop, (d)Aspek Assosiasi (e)Aspek Kritikal, (f)Aspek hubungan 7.2.1 Peringkat Analitikal (a) Kenal Pasti - Aspek kenal pasti yang paling mudah ialah

Penerangan literari ini terbahagi pula kepada dua bahagian iaitu (i)penerangan teknikal dan (ii)penerangan formal. (i) Penerangan Teknikal =Penerangan teknikal merujuk kepada aspek teknikal dalam penghasilan karya seni. Proses ini termasuk perkara-perkara seperti penggunaan teknikal dan bahanbahan oleh pengkarya. (ii) Penerangan Formal =Penerangan formal merujuk kepada struktur fizikal karya seni iaitu perkaraperkara yang berkaitan dengan apa yang dilihat. Ini termasuklah aspek warna, garisan, jalinan, bentuk, rupa dan lainlain. Organisasi rekaan seperti imbangan, susunan, ritma, dan prinsip-prinsip serta elemen seni yang lain. 7.2.3 Konteks dan Skop =Seterusnya ialah aspek konteks dan skop sesuatu karya itu dihasilkan sama ada mempunyai kaitan dengan budaya, sumbangan karya di dalam masyarakat, peranan pengkarya dan lain-lain. 7.2.4 Aspek Assosiasi =Aspek ini bergantung kepada assosiasi seseorang apabila menikmati sesuatu karya. Adakah karya itu mengingatkan sesuatu kepada apa yang dilihatnya? Misalnya, potret Monalisa mengingatkan kepada kekasihnya atau lukisan peperangan mbayangkan kekejaman sesuatu bangsa yang sombong dan angkuh. Ringkasnya, perkaitan ini juga merupakan persoalan yang menyentuh peribadi seseorang. 7.2.5 Aspek Kritikal =Aspek kritikal merupakan persoalan penilaian atau pertimbangan peribadi termasuklah kritikan yang membolehkan seseorang membuat apresiasi kepada sesuatu karya itu dengan lebih menyeronokkan. 7.2.6 Aspek Hubungan Aspek hubungan ini amat kuat dalam membuat apresiasi kepada seni bina. Aspek fizikal, spiritual dan lebih daripada itu aspek kemanusiaan adalah menjadi keutamaan. Tetapi aspek ini boleh juga diaplikasikan kepada kesemua jenis seni rupa atau seni visual. Tambahan pula, pengalaman lampau seperti yang menyentuh persepsi diserapkan dalam membuat apresiasi kepada objek yang dilihat. TOPIK 8 PENGGUNAAN TEKNOLOGI MAKLUMAT DAN KOMUNIKASI (ICT), MULTIMEDIA DAN INTERNET DALAM PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN 8.1 TEKNOLOGI MAKLUMAT DAN KOMUNIKASI (ICT) 8.1.1 Definisi ICT =Senn (1998) ~Teknologi maklumat d komunikasi mrangkumi pbagai teknologi yg disepadukn utk

antara Satu Sama Lain =mbantu murid mmahami bhw karya yg dhasilkan mpunyai makna berbeza ~mberikn ksedaran bhw tidak semua orang mlihat d mmahami ssuatu perkara itu dgn cara yg sama dgn orang lain (d)Mningkatkn Keupayaan pmikiran =pelajar perlu mbuat pbandingan, pbezaan mganalisa d mnilai karya ~mbantu murid mgerakkan daya pmikiran mrk

menyatakan aspek-aspek seperti tajuk karya, jenis karya, pereka atau seniman karya, tarikh dihasilkan, asal-usul karya, gaya, medium yang digunakan, teknik dan fungsi karya. 7.2.2 Peringkat Penerangan (a) Penerangan Literary =Penerangan literari digunakan ke atas karya seperti potret, landskap, lukisan objek dan lain-lain. Contohnya, karya Monalisa mggambarkan seorang wanita yang sedang terukir senyum di bibirnya.

mperolehi, myimpan d myebarkan maklumat dlm pbagai bentuk spt teks, grafik, audio, animasi dgn mggunakn alat2 elektronik =Abd. Razak et al., (2000) ~Teknologi maklumat mrangkumi apa jua alatan elektronik yg mbenarkn pgguna myimpan,mhubung, mproses, mcipta d myampaikn maklumat

**Keperluan ICT dalam P&P Brupaya mningkatkn kfahaman d pguasaan pelajar thadap pgajaran Mberi peluang pbelajaran yg sekata kpd semua pelajar yg mpunyai pbagai keupayaan Mningkatkan motivasi pelajar Mbolehkn pbelajaran bersendiri Mbolehkn pelajar mgakses maklumat yg sukar diperolehi Mbolehkn pelajar mgumpul maklumat dgn mudah d pantas Mwujudkn suasana pbelajaran yg myeronokkan d mcabar Mningkatkan daya kreativiti d imaginasi pelajar Mberi peluang kpd pelajar utk belajar scr bkesan dgn bimbingan yg minimum Mningkat kmahiran teknologi maklumat d komunikasi 8.1.2 Peranan ICT dalam Pengajaran dan Pembelajaran =Dikategorikan sbg: (a)Tutorial, (b)Penerokaan (c)Aplikasi (d)Komunikasi (a)ICT utk pbelajaran Tutorial =Mrupakn proses pyampaian kandungan pelajaran bdasarkn urutan ttentu ~Ianya mrangkumi: (a)Pbelajaran ekspositori (b)Demonstrasi yg ditunjuk d dikawal urutannya (c)Latihan d latih tubi yg turut dikawal oleh sistem **Kaedah Perlaksanaan= ~Kom d perisian pend (sama ada dlm CD-ROM, cakera keras@laman web) mrupakn alatan

**Kelebihan =Mberi peluang kpd pelajar mnentukan sendiri haluan d gaya pbelajaran masing2 Plibatan sepenuhnya dr pelajar dlm pbelajaran Mberi peluang kpd pelajar utk mnangani masalah sebenar Mnerapkan teori pbelajaran moden spt konstruktivis d kcerdasan pbagai dlm proses pbelajaran **Keburukan= Pelajar bkemungkinan sesat d hilang haluan tanpa pgawasan yg baik Mgakibatkn lebih banyak masa diperlukn oleh pelajar di dlm mpelajari ssuatu (c)ICT sbg Alat Aplikasi =apabila ia mbantu pelajar mlaksanakn tugasan pbelajaran ~Com Aided Design (CAD) mrupakan alat aplikasi yg mampu dgunakn utk mbantu pelajar mlaksanakan aktvt pbelajaran **Kaedah Perlaksanaan =pelajar dpt mberikn tumpuan dlm mlaksanakn aktvt pbelajaran yg autenik ~Situasi pbelajaran sebegini mwujudkn pgoperasiaan teori pbelajaran sosio-budaya ~ Pelajar akan saling brinteraksi ssama mrk di dlm mbangunkn kmahiran kognitif, metakognitif, btutur d bkerjasama (Brown, 1994) ~ICT mjadi alat yg ideal utk tugas yg tidak autentik (mklasifikasi d myisihkn data yg banyak) manakala pelajar boleh mnumpukn spenuh phatian kpd

8.2 MULTIMEDIA DALAM PENDIDIKAN 8.2.1 Definisi Multimedia =Hofstetetter(1995) ~Multimedia bmaksud integrasi elemen teks, audio, grafik, animasi d video yg mggunakn kom sbg alat kawalan psembahan utk mbolehkn pgguna mgarah, brinteraksi, mreka cipta d bkomunikasi agar proses pbelajaran mjadi lebih berkesan =Schurman(1995) ~ Multimedia ialah kombinasi manipulasi, pgga bung jalin d pgintegrasian media spt teks, grafik, animasi, audio d video dlm suatu perisian yg direka bentuk di dlm mningkatkn interaksi antr pgguna d kom **4 komponen utama= Pertama, kom djadikn alat utk mgkoordinasikn apa yg dilihat, didengar d sterusnya brinteraksi dgnnya Kedua, perlunya hubungan utk mhubungkn ksemua maklumat Ketiga, alat phubungan dperlukn utk maklumat jaringan Keempat, tdapat kaedah utk mgumpul, mproses d mkomunikasikn segala idea d maklumat 8.2.2 Peranan Multimedia dlm P&P =(a)Jamalludin dan Zaidatun (2000) ~Mnerusi multimedia, dokumen dpt dihubungkn scr global ~Ianya dpt dilihat mnerusi formatnya yg interaktif d mrangsangkn, komunikasi maklumatnya yg efektif, pgekalan informasinya yg bkesan, pmudah cara dlm proses p&p serta mbenarkn pelajar belajar mgikut khendak mrk sendiri (b)Kurshan

terpenting ~bteraskan Com Assisted Instruction (CAI), Intelligent Computer Assisted Instruction dgunakn utk mggambarkn pggunaan alatan tsebut dlm p&p ~Perisian pend bercirikn kcerdasan d berupaya myesuaikan maklumat yg disampaikn dgn kmampuan d kperluan pelajar ~mpunyai komponen2 spt Mpersembahkn maklumat, Mbimbing, Myedia@ mberikn latihan d Mnilai pencapaian **Kelebihan =Mwujudkn konsep pbelajaran individu Pelajar belajar mgikut kmampuan sendiri Mningkatkn motivasi pelajar Proses pbelajaran bjalan tanpa pyeliaan@pyeliaan minimum **Keburukan= Kesilapan pmilihan perisian yg bmutu mgakibatkn pbaziran Mhalang pggunaan kmudahan alatan ICT yg lebih produktif Mjurus ke arah pyalahgunaan kmudahan ICT Mgakibatkn lebih banyak masa diperlukn oleh pelajar di dlm pbelajarn (b)ICT utk Pbelajaran Penerokaan =pelajar mcari d mgakses maklumat drpd CD-ROM, Internet d mgalami, mpelajari serta mkaji ssuatu fenomena scr simulasi ~bbentuk inkuari penemuan d lebih mjurus kpd penyelesaian masalah kehidupan sebenar serta simulasi. Pelajar mampu mengawal dan menentukan maklumat yg diterima **Kaedah Perlaksanaan =bdasarkn pdekatan konstruktivis yg mberi pnekanan kpd pmikiran kritis, pyelesaian masalah, pgalaman pbelajaran yg autentik d pgetahuan yg dibina mlalui interaksi sosial ~maklumat boleh dperolehi dr CD-ROM d pbagai pangkalan data yg bkaitan ~Guru perlu bijak mgawal masa krn proses penerokaan mungkin berlarutan d mmakan masa yg panjang

tugas yg autenik (mlihat d mmikirkan trenda dlm data tersebut) **Kelebihan =Pelajar mberikn tumpuan di dlm aktvt pbelajaran asli Guru mgemukakn masalah yg akan mcabar minda pelajar Pelajar dpt mningkatkn tahap kcekapan d ktepatan hasil pbelajaran mrk **Keburukan =Tanpa pnerangan d pgawasan yg baik dr guru, pelajar bkemungkinan utk gagal dlm proses pbelajaran mereka Pelajar yg pbagai kcerdasan sukar utk disatukan Masa yg dperlukn bg suatu proses pbelajaran mungkin sukar utk dikawal (d)ICT sbg Alat Pemudah Komunikasi =Pelajar d guru dr lokasi yg bbeza mhantar, mnerima d bkongsi maklumat dgn pbagai bentuk d format ~Ianya mampu dilaksanakn dgn teknik seorangan/sendirian, teknik seorang kpd seorang, teknik seorang kpd ramai d teknik ramai kpd ramai **Kaedah Perlaksanaan =mbolehkn pelajar btukar maklumat dgn sesiapa shj di dunia ~Pgalaman pbelajaran scr kolaboratif ini brupaya mbuka minda pelajar serta mjadikn proses pbelajaran lebih mnarik d bmakna **Kelebihan = Mampu mlaksanakn pbelajaran kolaboratif Mampu mningkatkan plibatan pelajar dlm proses pbelajaran mlalui peer group yg bsifat global Mampu bkomunikasi terus dgn pakar dr serata dunia **Keburukan =Pelajar dikhuatiri akan leka bkomunikasi ssama mrk tanpa mberikn phatian thadap objektif pbelajaran mrk Kos pbelajaran yg tinggi Masa yg diperlukn bg suatu proses pbelajaran lama d mungkin mbosankn 8.1.3 Pendekatan Persekitaran ICT =konsep pbelajaran belajar mlalui mbuat d perseorangan ~pyepaduannya dgn rangka pgajaran bteraskan multimedia ~Internet d WWW yg mjadi tulang belakang kpd lambakan maklumat mmastikan pbelajaran yg dijalankn benar2 bmutu d efektif

(1991) ~Klebihan d kberkesanan aplikasi multimedia dlm pendidikan dpt dilihat bdasarkn pningkatan motivasi pelajar, reka bentuk pbelajaran yg mnepati cita rasa pelajar, sumber maklumat yg multisensori, mggalakkn kbolehan metakognisi pelajar, mwujudkn proses pbelajarn yg aktif serta susunan d gaya pbelajaran yg ditentukan sendiri oleh pelajar (c)McGloughlin (1997) =Pgintegrasian multimedia di dlm pbelajaran brasaskn web mampu mningkatkan minat pelajar, mgurangkn masa bg mguasai aplikasi, kos pbangunan yg rendah, mningkatkn kbolehcapaian d mningkatkn pmahaman d pgekalan informasi dlm ingatan (d)Kulik(1985) =Pggunaan multimedia telah mnurunkn purata masa pbelajaran scr bkesan sbanyak 80 peratus d sekaligus mningkatkan tahap pcapaian pelajar 8.2.3 Kategori/Elemen Multimedia = 1.Teks 2.Grafik 3.Audio 4. Penggunaan Audio dalam Aplikasi Multimedia 5.Animasi 6. Video 7.Hipermedia dan Hiperteks (1)Teks =pkataan yg boleh dfahami oleh pgguna ~Ia mrangkumi elemen utama yg sering dgunakn dalam aplikasi multimedia utk myampaikn ssuatu konsep@ mesej kpd pgguna ~Teks mrupakan media yg diperlukn sbg unsur asas menu utama, sistem navigasi@ alat pyampaian ssuatu isi kandungan perisian ~Pkembangan multimedia mjadi pencetus kpentingan teks dlm psembahan komputer ~Hypertext Markup Language (HTML) telah dcipta utk mmaparkan dokumen teks mudah pd skrin kom bg tujuan Internet (WWW) = (a)Muka Taip, Font d Ruang Putih =Muka taip mrupakn skumpulan karakter grafik yg biasanya tdiri dlm pbagai bentuk d saiz ~Cth: Arial, Verdana, Times New Roman, Bookman Old Style

=Font mrupakn satu koleksi karakter yg mpunyai gaya serupa yg dimiliki oleh skumpulan muka taip, berat d gaya ~Cth: tebal, italik, bgaris, garis luar, bayang =Ruang putih adalah ruang kosong yg mmisahkan antr satu huruf dgn huruf di sebelah kanan, kiri, atas@ bawahnya pd teks =2 kaedah yg mbolehkn ruang putih dikurangkn iaitu mlalui (1)leading ia adalah ruang putih antara baris (line spacing) dan biasanya boleh diubahsuai. Ia diukur dari atas ke bawah. Lebih besar leading, maka lebih banyak ruang putih dihasilkan. (2)kerning ia adalah ruang putih antara huruf (letter spacing) dalam sesuatu perkataan. Dalam perisian desktop publishing, setiap font mempunyai kerning asas dan pengguna boleh menukarkannya untuk memperolehi paparan teks yang dikehendaki (b)Serif, Sans Serif dan Dekoratif =Serif mrujuk kpd garisan@lengkungan yg tdpat pada phujung ssuatu karakter ~Cth: Times New Roman, New Century, Calisto MT, Bookman dan Lucida Console ~Sans serif bmakna font yg tidak mpunyai serif@ tanpa serif ~Ct: Arial, Haettenschweiler, Verdana, Century Gothic dan Tahoma ~Dekoratif mrujuk kpd font yg mpunyai unsur2 sastera lama d agak berbunga2 spt tulisan zaman dahulu kala ~Cth: Lucida Handwriting, Matisse ITC, Amazon, Vineta BT dan Monotype Corsiva (c)Panduan Pggunaan Teks: (i)Keseragaman =bentuk d format teks yg dgunakn utk aplikasi hendaklah seragam d tidak tealu pbagai (ii)Jenis d tulisan yg sesuai ~pggunaan jenis teks hendak sesuai dgn kperluan aplikasi ~Cth: utk aplikasi kanak2, pbangun boleh gunakn tulisan jenis Comic Sans (iii)Kbolehbacaan pastikn tulisan yg dgunakn mudah dibaca d tidak mgelirukn pgguna (iv)Ptimbangkn gaya d warna pilih gaya bentuk tulisan yg sesuai serta gunakn warna yg seragam d tidak kontra (v)Kekangan setiap jenis ~kenal pastikn terlebih dahulu kekangan d masalah tulisan yg hendak dgunakn ~Padankn pggunaannya mgikut kperluan aplikasi (2) Grafik =gambar@ ilustrasi d tulisan ~Utk mhasilkn produk multimedia yg mudah dgunakn d mnarik, pbangun perlu mnekankan aspek rupa, bentuk d psembahan setiap unsur grafik yg dmasukkan ke dlm prisian aplikasi tsebut (a)Resolusi =Ia adalah darjah kualiti paparan grafik pd peranti output d peranti input ~Kategorinya adalah (i)resolusi warna =resolusi bit@ kedalaman warna ~Smakin tinggi bilangan bit warna yg dimiliki, smakin tinggi kualiti paparan grafik (ii)resolusi imej= mrupakan bilangan piksel yg dgunakn utk mwakili grafik ~mrujuk kpd lebar d tinggi piksel grafik (b)Pggunaan Grafik dlm Aplikasi Multimedia =kegunaan: (i)Mcipta latar belakang yg mnarik (ii)Mpersembahkn data d maklumat

~Ia boleh myimpan fail grafik bitmap d vektor (iii)GIF (Graphics Interchange Format) =sering dgunakn di dlm pbangunan laman web krn ia mnawarkan saiz fail yg lebih kecil bbanding format grafik yg lain (iv)JPEG (Joint Photographic Expert Group) =Mrupakan piawaian bg mekanisma pmampatan fail grafik ~Ia sesuai utk gambar foto, hasil kerja seni ~kurang sesuai utk huruf@aksara (d)Sumber2 Grafik =(i)Pengimbas =dgunakn utk mnukarkan imej kpd format digital, agar dpt dgunakn pd kom, boleh diubahsuai d mampu disimpan serta dibuka semula (ii)Kamera Digital =mrakam gambar foto d myimpannya dlm bentuk digital agar dpt dipaparkn oleh kom ~Hasilnya mggunakn ruang storan yg lebih kecil d memori dalaman utk myimpan dlm format digital (iii)Laman Web Dgn Enjin Carian =pengguna boleh mdapatkn pbagai jenis grafik mgikut khendak mereka ~isu hak cipta imej perlu diutamakn sbelum grafik boleh disalin@ dimuat turunkan (3)Audio =bunyi yg dpt didengar ttp tidak dpt dilihat dgn mata kasar manusia ~elemen tpenting dlm myampaikan mesej kpd pgguna ~Pnambahan audio dlm psembahan multimedia adalah cara bkesan utk mnarik minat penonton ~Audio(suara latar) boleh dimasukkn ke dlm psembahan multimedia utk myampaikan maklumat @mesej d mningkatkan pmahaman thadap kandungan (4) Pggunaan Audio dlm Aplikasi Multimedia =Audio mampu mjadi daya penarik d mberi kseronokan dlm ssuatu psembahan krn: ~Mnarik perhatian ~Mampu mnarik d mnumpukn phatian pgguna ~Mningkatkn pmahaman d mbantu pgguna mgingati mesej yg dsampaikn ~Ia mensimulasikn deria dalaman pgguna sterusnya myampaikan mesej dlm bentuk yg lebih menarik ~Dpt mpengaruhi emosi d cara bfikir ~Utk mgilustrasikn idea yg kompleks d dpt mningkatkn konsentrasi penonton **3 cara utama: (i)Sbg muzik latar belakang ~Fail audio yg dimainkn mwujudkn mood utk psembahan tsebut ~Akan mhasilkn kseronokan d keinginan (ii)Sbg kesan bunyi ~Bunyi mberi phatian d arahan kpd pgguna, pd butang d transisi utk mnekankn pd prubahan skrin ~Kesan2 bunyi ini bsaiz kecil ttp mpunyai kesan yg mnarik (iii)Sbg suara latar ~Mrupakn bahan sokongan pyampai ~Dgunakn seminimum mungkin dlm psembahan krn ianya boleh mgganggu ~Konsep Audio Analog d Digital **Audio analog juga dkenali sbg MIDI (Musical Instrument Digital Interface) ~Ia adalah isyarat elektronik yg mbawa maklumat bunyi scr bersiri d bterusan **audio digital =perwakilan sbenar bunyi yg dsimpan dlm bentuk bit **Format Fail Audio =(i)MID, MIDI dan MFF (Musical Instrument Digital interface )

(5) Animasi =satu proses mhidupkn@ mberikn gambaran bgerak kpd ssuatu yg statik agar ia klihatan hidup d dinamik ~alatan unik utk digunakn krn ia dinamik d mberi penonton ilusi pgerakn, hidup d aksi dlm psembahan ~Ia myeronokkn utk dgunakn d mbantu myampaikan mesej serius dlm kaedah yg lebih mnarik =(a)Animasi dlm Aplikasi Multimedia =adalah elemen yg unik krn ia adalah dinamik d mberi pnonton suatu ilusi ~digunakn utk mhasilkn satu keadaan yg mrangsang d myeronokkn bg tujuan p&P ~Dlm aspek multimedia, animasi mrupakn salah satu elemen yg mampu mningkatkn lagi daya tarikan ssebuah program@perisian multimedia ~digunakn utk mdemonstrasikn bahan scr visual krn mrk mpunyai kawalan dlm stiap aspek animasi yg hendak dipaparkn (b)Animasi 2D =animasi linear. Ia merujuk kepada pergerakan objek yang mudah merentasi skrin sesebuah skrin paparan ~2 kaedah utama iaitu (a)animasi sel =mrujuk kpd lokasi@ helaian yg akan diletakkan objek@ watak yg hendak digerakkn ~bdasarkn satu siri bingkai@ sel yg mana objeknya akan dlukis berulang kali bg mhasilkn satu ilusi pgerakn telah blaku (b)animasi laluan = proses mggerakkn objek di spanjang laluan yg telah ditetapkn pd skrin ~Laluan tsebut mungkin mrupakn garisan lurus@ lengkungan ~dihasilkn dgn mggunakan perisian2 multimedia dgn hanya mheret penunjuk tetikus pd skrin@ dgn mnunjuk pd lokasi2 yg dkehendaki (c)Animasi 3D =mbuatkn objek kelihatan lebih hidup bbanding animasi 2D ~mpunyai tambahan paksi z kpd paksi x d y utk mwakili kedalaman imej yg terbabit **5 proses utama phasilan animasi 3D: ~Phasilan Papan Cerita ~Permodelan ~Pencahayaan ~Pemetaan ~Rendering (6)Video =satu siri skrin yg mmuatkan gambar2 yg diiringi bunyi2an yg dimainkn pd kadar yg laju ~Satu skrin diukur dlm kadar satu skrin per saat ~Mmasukkan unsur video di dlm sbuah psembahan multimedia mrupakn cara yg bkesan bg myampaikn maklumat dgn bkesan (a)Video Analog d Digital (i)Video Analog =Teknik@ kaedah phantaran isyarat video yg diwakili oleh signal elektrik yg tidak mnentu ~Format awal ialah scr video komposit ~Format video komposit mpunyai kbanyakan cirri2 video yg asas spt brightness, contrast, colour, sync ~Ia kmudiannya disatukn mjadi satu isyarat bg tujuan phantaran ~sering mgalami masalah2 apabila sering dgunakn @disimpan dlm satu tempoh yg lama spt kecairan warna, gambar yg kurang jelas d kjatuhan kualiti (ii)Video Digital =Kelebihan adalah kualitinya yg kekal spanjang masa ~ssebuah klip video adalah lebih mudah utk diubahsuai@dipinda ~disimpan sbagaimana fail kom yg lain ~ia boleh disalin tanpa prubahan kualiti

yg kompleks dgn lebih baik d difahami (iii)Mgilustrasi prosedur2 ttentu d mgelakkn pggunaan klip gambar (iv)Mningkatkan konsep@ psembahan ssuatu isi penting, mlalui pggunaan ikon bgambar (c)Format Utama Fail Imej Digital =(i)BMP (Bitmap) ~Fail grafik dlm format ini mpunyai fail yg besar krn ia tidak mlakukan proses pmampatan ke atas fail sms proses pyimpanannya (ii)PICT ~Format fail ini sesuai utk kerja2 psembahan, paparan pd skrin mahupun utk kerja2 video digital

=bahasa standard yg digunakn antr alatan muzik d komputer ~Fail2 MIDI boleh dimainkn dgn Windows Media Player (ii)Wave (WAV) =Format fail yg paling luas digunakn d disokong spenuhnya oleh sistem pgoperasian Windows (iii)MPEG Level 3 (MP3) =mrujuk kpd format fail audio yg smakin popular bdasarkan teknik pmampatan failnya yg baik (iv)Real Audio@Real Media (.RA dan .RM) =Format fail yg paling mluas digunakn bg tujuan pyaluran audio mlalui talian internet scr langsung

~myediakn kmudahan capaian scr rawak dgn mbenarkn arahan copy, cut d paste serta unsur2 kesan khas dimasukkn ke dlmnya dgn mudah (b)Piawaian Pemampatan Video =(i)Motion JPEG =adalah piawaian yg dibina oleh Joint Photographic Experts Group (JPEG) berasaskn pmampatan pd imej yg statik ~mgandaikn stiap frame video sbg imej statik

(ii)MPEG Motion Picture Expert Group =bfungsi berasaskn pbezaan antr frame ~ia mhasilkn ratio pmampatan fail yg tinggi d mhasilkn saiz fail yg lebih kecil **kategori@ versi MPEG: (i)MPEG-1 =Format yg dgunakn dlm phasilan Video CD (VCD) ~MPEG-2 =Format yg dgunakn dlm DVD (Digital Versatile Disk) ~Apples Quick Time =sbg struktur data bg tujuan produksi d mpunyai format yg padat bg tujuan playback **QuickTime mgunakn pmampatan jenis lossy yg mana ia mampu mhasilkn pmampatan fail dlm nisbah 5:1 shingga 25:1 ~Ia mrupakn format fail yg dkenali oleh sistem pgoperasian d boleh dipinda@disalin antr aplikasi smudah pyalinan grafik@ teks (7)Hipermedia dan Hiperteks (a)Hiperteks =dokumen tanpa urutan yg tdiri drpd teks, audio d maklumat visual yg disimpan dlm kom ~disusun dlm keadaan tidak linear bg mbolehkn pgguna mlayari bahan tsebut bdasarkn hubungan pkaitan antr teks (Spiro dan Jehng, 1990) (b)Hipermedia =media bpautan@ kombinasi media ~mrujuk kpd perisian kom yg mgintegrasikn elemen teks, grafik, animasi, video d audio yg saling bhubungan dlm proses pgaksesan maklumat ~Pgguna bebas mmilih laluannya mgikut gaya pmikiran d pprosesan maklumat krn ianya myediakan suasana yg interaktif ~Maklumat

8.3.2 Rangkaian Internet (a)WAN (Wide Area Network) =rangkaian kom yg mhubungkn beberapa kom dlm ssebuah institusi d mliputi antr satu sama lain (b)LAN (Local Area Network) =rangkaian jaringan stempat yg mhubungkn beberapa kom dlm ssuatu kws terhad (c)INTRANET =rangkaian dalaman yg bperanan sbg phubung bg ssebuah kumpulan kerja yg mggunakan pbagai pgantara kom pd lokasi yg bjauhan 8.3.3 Kepentingan Internet dlm P&P (a)Sumber Statik Maklumat =Kaedah yg dgunakn utk mcari sumber2 yg diperlukn utk tujuan pgajaran Ianya bsifat statik dgn mgaplikasikan sumber sedia ada ~Cth: pggunaan kmudahan perpustakaan@ pusat sumber kurikulum (b)Pggunaan Interaktif Dinamik =Internet digunakn utk mggalakkn suasana dialog antr pbagai pihak yg blainan yg mrupakan komponen penting Ianya bsifat dinamik mmandangkn pgetahuan hanya akan thasil apabila dialog antr individu dilaksanakn (c)Bilik Darjah ke Bilik Darjah =Kesemua individu di dlm bilik darjah akan bkerjasama scr dinamik bg myempurnakn suatu tugasan Organisasi popular yg mpromosikn

Karen Haigh (1997) menyarankan agar pemilihan warna bagi bilik seni hendaklah sehingga tidak menafikan dan menenggelamkan hasil karya pelajar yang akan dipamerkan. Dalam konteks ini, pemilihan warna bagi menghiasi dinding perlu mengambil kira kesesuaian dengan karya pelajar yang akan digantung dan dipamerkan nanti. Warna-warna yang disarankan adalah warna-warna terang seperti warna putih, kelabu pucat, kuning dan biru. Warna-warna terang ini akan membuatkan bilik seni yang gelap nampak besar selain daripada sesuai untuk dijadikan latar bagi karya pelajar dan objek-objek semula jadi. Papan Buletin Buletin sangat diperlukan untuk mempamerkan hasil karya pelajar selain sebagai tempat untuk menyampaikan maklumat. Papan notis hendaklah diwarnakan sama dengan warna dinding agar terdapat kesatuan dengan bilik selain mampu menarik minat terhadap apa yang pamerkan. Selain daripada itu, guru-guru pendidikan seni visual juga boleh menggunakan warna-warna seperti warna kuning terang, merah dan oren untuk mengecat papan buletin bagi tujuan pameran selain menampakkan sedikit kelainan daripada warna terdahulu. Pencahayaan Pencahayaan juga memainkan

dipisahkn kpd unit2 kecil d mampu dihubungkn dgn pbagai cara **kelebihan: sifatnya yg mnarik d mampu mnarik plibatan d minat pelajar ~Maklumat dpt dihubungkn drpd pbagai sumber media ~mpunyai struktur jaringan yg mampu mgarahkn maklumat mgikut minat d kperluan pelajar ~hasil reka cipta guru d pelajar mgikut idea asal mrk sendiri **Kekurangan: ~pelajar mungkin hilang arah krn kurangnya arahan sms mneliti perisian tsebut ~Pelajar mungkin gagal mnentukan maklumat tbaik bg pbelajaran mrk ~Perisian yg tlalu canggih d kompleks akan mgeliru d mbebankn pelajar ~perisian bsifat tidak linear mmerlukan lebih masa utk pelajar mcapai objektifnya 8.3 8.3INTERNET DALAM PENDIDIKAN 8.3.1 Definidi Internet =satu sistem jaringan rangkaian kom antrbangsa yg mliputi sluruh dunia ~Rochester (1998)=Internet bfungsi utk mmudahkan pkhidmatan komunikasi data yg luas tmasuk mel-elektronik, program pmindahan data d fail, kumpulan pbincangan d kumpulan pbualan ~World Wide Web (WWW) =sub set kpd sistem internet ~mrupakn pkhidmatan internet yg mhubungkn tapak2 yg berada di sluruh dunia mlalui dokumen hiperteks ~Alamat Protokol Internet (IP) mggunakan sistem komunikasi bdasarkan nombor kpd stiap alamat yg tdiri dr kombinasi nama akaun pgenalan diri pgguna (user id) d nama pdaftaran internet kom (host name) ~Sumber Lokasi Uniform (URLs) bmula dgn prefiks HTTP (HyperText Transfer Protocol) mrupakn standard internet di dlm mnentukan bagaimana mesej dihantar

projek sbegini adalah Pend Antrbangsa d Rangkaian Sumber (d)Individu ke Individu =Mrupakn satu lagi bentuk dinamik pggunaan interaktif mnerusi phubungan individu ke individu mlalui melelektronik Pelajar d guru boleh btukar2 maklumat serta pgetahuan ttang bidang yg diminati (e)Individu/Bilik Darjah kpd Dunia =Pelajar d guru mampu mgendalikn tinjauan mnerusi listservs@ newsgroup yg tdapat dlm internet (f)Pyelesaian Masalah =Internet mampu btindak sbg suasana pyelesaian masalah bg tujuan pbelajaran Mnerusi perisian ttentu pgguna internet mampu mgubah simpanan fail di dlm ssebuah laman web TOPIK 9 PENGURUSAN STUDIO DAN BILIK SENI DI SEKOLAH 9.2 KEPERLUAN ASAS BILIK SENI Kebanyakan sekolah telah disediakan bilik khas yang diperuntukkan sebagai bilik seni atau studio seni. Kemudahan ini disediakan oleh pihak berwajib bagi memastikan keselesaan murid dan guru dalam menjalankan proses pengajaran. Mengurus dan menjaga studio seni bukan tugas mudah. Oleh itu, guru perlu bijak menyusun barangan yang terdapat di dalam bilik supaya kelihatan ceria dan menarik. Berikut merupakan perkara-perkara yang boleh dijadikan panduan bagi guru dalam mengurus bilik seni dan studio seni di sekolah. Warna Dinding Antara kaedah pertama yang perlu dititikberatkan bagi menghiasi bilik seni adalah warna. Warna dinding yang terdapat di bilik seni perlu menarik. Pilihlah warna-warna yang sesuai untuk dijadikan latar kepada buletin dan papan notis yang terdapat di dalam bilik darjah.

peranan penting kerana pemilihan warna juga dipercayai turut mempengaruhi murid menyiapkan dan menghasilkan karya. Kebanyakan kelas dan studio seni telah disediakan dengan lampu fluoresant atau lampu kalimantang. Oleh itu, guru seni digalakkan untuk memastikan murid menggunakan sinaran pencahayaan semula jadi dari luar. Guru perlu buka tingkap dan pastikan seberapa banyak cahaya dari luar masuk ke dalam bilik seni. Guru juga boleh mengadakan eksperimen bersama pelajar bagi mendapatkan perbezaan warna menggunakan lampu fluoresent dan cahaya semula jadi. Bahan Pameran Khas Selain mempamerkan hasil karya pelajar, guru-guru seni visual boleh memperuntukkan satu ruang pameran yang mempamerkan objek semula jadi yang boleh membangkitkan rasa ingin tahu. Objek-objek hendaklah dipamerkan di lokasi yang mudah untuk dikunjungi oleh murid. Ruang yang mempamerkan objek ini akan merangsang deria murid di samping memberikan peluang kepada mereka untuk melihat dan menyentuh objek tersebut. Zon Kerja Zon kerja merupakan lokasi murid menghasilkan karya dan menyiapkan kerja mereka. Meja kerja perlu disediakan dan daripada jenis yang boleh dicantum sekiranya perlu bagi mendapatkan ruang yang lebih luas. Di samping itu, keperluan bahan seni seperti berus dan warna diletakkan berdekatan di antara satu sama lain selain singki yang digunakan bagi membersihkan alatan setelah selesai kelas. Guru juga perlu memastikan jarak di antara pelajar adalah sesuai bagi mengelakkan kesesakan semasa membuat kerja.

Stor Penyimpanan Stor simpanan alatan perlu diwujudkan. Rak simpanan boleh digunakan untuk menyimpan bahan dan hasil karya pelajar seperti folio dan buku latihan. Kedudukan rakrak simpanan ini perlu separas dengan ketinggian murid supaya alatan yang disimpan mudah untuk diambil. 9.3 KESELAMATAN DAN DISIPLIN Pemantauan tajam oleh guru semasa murid menjalankan aktiviti mampu mengelakkan sebarang tragedi yang tidak diingini. Berikut adalah langkah-langkah yang boleh diambil oleh guru bagi mengelakkan sebarang kemalangan daripada berlaku. (a)Membaca Label Bahan =Sebelum memulakan aktiviti, guru perlu membaca label yang mengandungi maklumat berkaitan dengan bahan yang akan digunakan bagi menjalankan aktiviti. Bahan-bahan ini mungkin mengandungi kandungan yang merbahaya dan boleh membahayakan kesihatan murid. Murid yang mempunyai masalah kesihatan seperti alahan terhadap sesuatu dan asma perlu dikenal pasti terlebih dahulu supaya aktiviti yang dirancang menggunakan bahan yang membahayakan kesihatan boleh digantikan dengan bahan alternatif yang lain. Kebanyakan bahan yang dibekalkan oleh pembekal bagi aktiviti seni visual mempunyai tanda amaran sebagai satu bentuk makluman mengenai bahaya bahan tersebut. Guru perlu memainkan peranan yang lebih aktif bagi memastikan bahan-bahan ini bebas toksik dan sesuai digunakan untuk tujuan pembelajaran. (b)Pilih Bahan Sesuai Mengikut Peringkat Umur =Bahan dan alatan seni yang digunakan oleh murid berbeza dengan bahan dan alat yang digunakan oleh artis profesional. Justeru, tugas guru adalah untuk mengenal pasti bahan dan alatan yang sesuai dengan tingkatan umur murid. Kebiasaannya, bahan dan alatan yang dibekalkan akan mempunyai keterangan pada label pembungkusan tentang tahap umur yang sesuai mengikut kategori tertentu. (c)Mewujudkan Panduan Keselamatan =Guru seni visual boleh mewujudkan satu panduan keselamatan semasa berada di studio seni sebagai satu dokumen rasmi. Dokumen keselamatan disediakan sebagai peraturan yang digunakan oleh semua murid untuk mengelakkan kemalangan. Ianya juga boleh dijadikan panduan di dalam penggunaan alatan dan

guru pendidikan seni visual seperti yang dicadangkan oleh Koster (2001): (i)bahan bertoksik: cat minyak, varnish, thinner (ii)Bahan alternative: cat air/pewarna berasaskan air, cat tempera, acrylic 9.4 Mempamerkan Hasil Karya 9.4.1 Pemilihan Karya Kriteria pemilihan karya murid perlu melihat kepada 2 perkara iaitu dari (a)sudut pedagogi (melihat kepada keberkesanan dan penyampaian proses dan kaedah menghasilkan karya tersebut. keberkesanan ) dan (b)nilai estetik (dilihat dari sudut pencapaian objektif penghasilan karya tersebut sama ada ianya dihasilkan bertujuan untuk kelihatan cantik ataupun sebaliknya). Pemilihan perlu melihat kepada aspek pedagogi yang Faktor nilai estetik. Murid-murid memang gemar melihat karya mereka dan karya rakan-rakan mereka dipamerkan untuk tatapan umum. Murid-murid merasakan komitmen dan usaha yang mereka telah sumbangkan bagi menghasilkan karya diberi penghargaan. 9.4.2 Susun Atur Karya = Karya boleh disusun mengikut dua aturan utama: 2 dimensi atau 3 dimensi. Setiap jenis mempunyai cara aturannya yang tersendiri. 9.4.2.1Karya 2 Dimensi (a)Panel Pameran =Bagi mempamerkan bahan dan karya dua dimensi (2D) sebuah panel pameran diperlukan. Panel pameran ini digunakan untuk mempamerkan hasil karya. Saiz panel pameran yang dicadangkan adalah berukuran 4 x 8 kaki dan mampu untuk dilekatkan dengan menggunakan staple gun atau paku tekan. Latar belakang bagi panel pameran sebaiknya diwarnakan dengan warna putih supaya ia membantu murid untuk menarik perhatian dan fokus terhadap karya tersebut.(b)Kertas Keras dan Proses Membingkai =Bagi mempamerkan hasil karya, guru perlulah memastikan panel pameran bersih dan tidak berserabut. Setelah pemilihan dibuat, setiap karya yang ingin dipamerkan perlu dibingkaikan supaya nampak kemas dan menarik. Terdapat pelbagai kaedah dan bahan bagi tujuan membingkai hasil karya. Antara lain, proses membingkai karya boleh dilakukan dengan menggunakan kertas keras (black mounting board) berwarna hitam, kelabu atau warna-warna gelap seperti warna coklat. Bahagian dibuat pengukuran yang tepat bahagian dalam kertas keras ditebuk

berwarna boleh digunakan sebagai tempat untuk meletakkan objek dan hasil karya. Karya yang hendak dipamerkan perlu disusun mengikut jenis dan ketinggian. Objek dan hasil karya yang lebih besar hendaklah diletakkan di belakang supaya objek yang lebih kecil boleh diletakkan di hadapan. Sesetengah hasil karya seperti ukiran kayu, hasil karya seramik, sejenis kotak yang dikenali sebagai pedestal boleh digunakan dengan meletakkan objek tersebut di atasnya. Pedestal ini diperbuat sama ada daripada kepingan papan yang kemudiannya dicantumkan menjadi sebuah kotak. Warnakan pedestal tersebut dengan warna terang supaya fokus pengunjung akan terus kepada objek tersebut. Untuk tambah menarik lagi, cermin boleh diletakkan dengan mengikut saiz pedestal tersebut dan diletakkan di atas. Siling boleh digunakan untuk menyangkut karya, selalunya objek dan hasil karya mobil yang boleh digantung. Sebelum menggantung karya-karya ini, guru perlu mengambil langkah keselamatan dengan memeriksa dengan teliti siling tersebut. Tebukan pada siling mesti dilakukan dengan kuat bagi mengelakkan objek daripada terjatuh lalu pecah. TOPIK 10 PENGUJIAN DAN PENILAIAN DALAM PENDIDIKAN SENI VISUAL 10.1 DEFINISI PENGUJIAN DAN PENILAIAN - Pengujian merujuk kepada keseluruhan proses yang terlibat di dalam mendapatkan bukti (evidence) keupayaan pelajar; daripada menentukan objektif pengujian, merangka soalan atau tugas, menjalankan ujian, memeriksa atau memberi markah termasuk melaporkan keputusan ujian kepada pihak-pihak yang terbabit (pelajar, pihak sekolah, pihak kementerian, ibu bapa dan lain-lain). Antara bentukbentuk pengujian termasuklah ujian bulanan, peperiksaan, pemerhatian, temuduga, portfolio serta tugasan-tugasan kelas yang diberi markah. - penilaian merujuk kepada proses menghakimi sesuatu dengan tujuan untuk memberi nilai. Dengan maksud yang lebih mudah, seseorang akan menjalankan penilaian untuk melihat salah satu atau semua daripada perkara berikut: keberkesanan, kelancaran, fungsi dan operasi. 10.2 Konsep-konsep Penting Dalam Pengujian 10.2.1 Pengujian Formal dan Tidak Formal =Antara bentuk pengujian tidak formal ialah bertanya

bahan. Dokumen ini boleh diletakkan di studio di tempat yang strategik dan kelihatan pada pandangan umum.(d)Menggunakan Bahan Alternatif =Banyak alatan dan bahan yang digunakan untuk menghasilkan karya adalah tidak selamat untuk digunakan oleh murid. Justeru, guru digesa untuk mencari bahan dan alat alternatif bagi menggantikan alatan dan bahan tersebut. Berikut disenaraikan bahan alternatif yang boleh digunakan oleh

lalu menyerupai tetingkap. Ambil ukuran semula dan tampalkan hasil karya di belakang kertas keras. Kaedah ini dikenali sebagai window framing. 9.4.2.2 Karya 3 Dimensi Pameran bagi objek dan karya tiga dimensi (3D) mempunyai pendekatan yang berbeza. Ini kerana kebiasaannya objek dan karya tiga dimensi (3D) ini mempunyai saiz yang pelbagai. Meja yang dilapik dengan kain

sama ada pelajar faham apa yang diajar, membaca isyarat tidak verbal pelajar untuk mengagak tahap pemahaman mereka, mengadakan sesi soal jawab dalam melihat penguasaan pelajar ataupun memeriksa latihan dan kerja rumah pelajar.

- Pengujian formal pula melibatkan pengujian rasmi yang dijalankan oleh guru atau pihak jawatankuasa pengujian di sekolah. Ianya formal kerana sejumlah masa khusus diperuntukkan untuk menjalankan ujian berkenaan, semua pelajar akan diuji mengikut prosedur yang telah ditetapkan, harus mempunyai matlamat dan objektif pengujian, melibatkan pemberian markah dan keputusan sesuatu pengujian perlu dilaporkan kepada pihak-pihak yang relevan. 10.2.2 Pengujian Formatif dan Pengujian Sumatif - Pengujian formatif merujuk kepada sebarang bentuk pengujian yang dijalankan pada bila-bila masa semasa tahun pembelajaran. - pengujian sumatif pula merujuk kepada sebarang bentuk pengujian yang dijalankan pada akhir tahun pembelajaran. 10.2.3 Rujukan Norma (Normreferenced) dan Rujukan Kriteria (Criterionreferenced) - Rujukan Norma ialah satu cara melapor keputusan pengujian dengan menyusun pencapaian para pelajar di dalam sesuatu kelas mengikut norma. Dalam erti kata lain, para pelajar disusun mengikut pencapaian markah mereka. - Rujukan Kriteria merujuk kepada pencapaian atau penguasaan seseorang pelajar berdasarkan kriteria-kriteria pengujian yang telah ditetapkan - Sekiranya ada kriteria yang pelajar masih lemah, guru

boleh memfokuskan pengajaran untuk kriteria tersebut kemudiannya. 10.2.4 Rubrik Analitikal dan Rubrik Holistik - Rubrik analitikal merujuk kepada panduan pemarkahan yang selalunya digunakan untuk pengujian formatif. guru dapat melihat bidang (kriteria) yang dapat dikuasai oleh pelajar dengan baik dan bidang (kriteria) yang memerlukan pembaikan. - Rubrik holistik selalunya digunakan di dalam pengujian sumatif untuk melihat kepada pencapaian pelajar secara menyeluruh.