Manual

MANUAL
KESELAMATAN DAN KESIHATAN PEKERJAAN

HOSPITAL SULTANAH AMINAH JOHOR BAHRU
KANDUNGAN
Bahagian I
Pengurusan Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan HSAJB
1. Dasar Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan
2. Peranan Pengurusan Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan
Bahagian II
Garis Panduan Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan
1. Audit Keselamatan
2. Kenalpasti hazard
3. Garis Panduan Alat lindung diri
4. Garis Panduan Kawalan Risiko di Tempat Kerja
5. Garis Panduan Mnegurangkan risiko dan jangkitan besilang di wad
6. Garis Panduan Pengurusan Sisa Kimia
2. Peraturan dan Garis Panduan yang tertakluk di bawah
Bahagian III
Prosedur-Prosedur Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan
1. Prosedur Notifikasi Aduan, Kemalangan, Kemalangan Nyaris, Kejadian Berbahaya,
Keracunan Pekerjaan
2. Kejadian berbahay yang boleh diberitahu
3. Penyakit Industri yang kena beritahu
4. Prosedur Kecemasan Kebakaran Dan Pengungsian Bangunan
5. Prosedur Pertolongan Cemas
Bahagian IV
Peraturan-Peraturan Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan
1. Peraturan Keselamatan Am
2. Peraturan Pengendalian Pesakit Ganas
3. Peraturan Keselamatan Pengankutan / Kenderaan
Bahagian V
CONTOH
Lampiran 1 : Pakej Orientasi Keselamatan dan Kesihatan Perkerjkaan
Lampiran 2 : Job Safety Anlysis
Lampiran 3 : Polisi Keselamatan Unit Pemulihan Carakerja HSAJB
Lampiran 4 : Contractor Safety Requirement
Lampiran 5 : Senarai Semak Tugas penyelengraan alat, bangunan dan kebersihan
Lampiran 6 : Architectural Design
Lampiran 7 : Checklist falls prevention.
BAHAGIAN I
PENGURUSAN KESELAMATAN DAN KESIHATAN PEKERJAAN
1. Dasar Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan
Dasar Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan ini disediakan berasaskan kepada
keperluan Akta Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan 1994 (Akta 514), Seksyen 16
yang mana menekankan beberapa perkara penting berkaitan dengan dasar keselamatan dan
kesihatan pekerjaan yang wajib dilaksanakan oleh majikan.
Antara perkara tersebut termasuklah ;
n Mempromosi keselamatan dan kesihatan, mencegah kemalangan, penyakit pekerjaan,
keracunan pekerjaan dan kejadian berbahaya
n Mematuhi kehendak perundangan KKPp dan lain-lain kehendak
n Mengiktiraf prestasi kkp adalah sebahagian daripada prestasi perkhidmatan
n Pekerja dan wakil mereka dirujuk
n Memastikan pengurusan dan pekerja adalah berkelayakan dan faham akan hak mereka
n Memperuntukan sumber yang perlu
n Penambahbaikan berterusan
Objektif
n Untuk menggalakkan perundingan dan kerjasama diantara pihak pengurusan dan
pekerja untuk meningkatkan tahap keselamatan dan kesihatan di tempat kerja.
n Untuk menyediakan komunikasi 2 hala dalam pengembangan dan penyebaran
maklumat yang berkaitan dengan keselamatan dan kesihatan.
n Untuk menggalakkan minat dan kesedaran semua kumpulan pengurusan dan
pekerja terhadap keselamatan dan kesihatan
Skop Pelaksanaan
Dasar Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan ini hendaklah dilaksanakan di semua
premis di dalam kawasan Hospital Sultanah Aminah .
2. PERANAN PENGURUSAN KESELAMATAN DAN KESIHATAN PEKERJAAN
2. 1 Tanggungjawab Pengurusan
a) Setiap Ketua Bahagian, Seksyen dan Unit adalah bertanggungjawab sepenuhnya untuk
melaksanakan dasar dan memperuntukkan sumber yang mencukupi bagi mencapai maksud
tersebut.
b) Setiap Pengurus di dalam syarikat adalah bertanggungjawab memastikan bahawa setiap
aktiviti dan lokasi kerja di bawah pengawasannya selamat dan tanpa risiko kepada kesihatan.
c) Menyedia dan memelihara tahap keselamatan dan kesihatan yang tertinggi bagi setiap
kemudahan, loji, peralatan dan sistem beserta dengan kebajikan dan kemudahan pertolongan
cemas.
d) Mewujudkan komunikasi berkesan supaya pihak pengurusan dan para pekerja dapat
bekerjasama dalam membentuk dan mempromosikan langkah-langkah bagi memastikan
keselamatan di tempat kerja.
e) Memberi latihan dan pengetahuan kepada para pekerja tentang risiko yang dihadapi
semasa dan di tempat kerja.
f) Memastikan setiap kontraktor dan pembekal dipilih berdasarkan keperluan keselamatan
dan kesihatan syarikat.
g) Menyediakan peralatan keselamatan dan perlindungan diri yang mencukupi untuk setiap
pekerja.
h) Mewujudkan dan mengemaskini prosedur kecemasan selaras dengan keperluan
perundangan dan komuniti setempat.
i) Mematuhi semua perundangan dan peraturan negara dan mempromosikan amalan
keselamatan yang terbaik.
2.2 Tanggungjawab Pekerja
a) Setiap pekerja bertanggungjawab ke atas keselamatan dan kesihatan diri sendiri, rakan
sekerja, syarikat dan masyarakat.
b) Pekerja mestilah bekerjasama dengan pihak pengurusan dalam semua aspek keselamatan
dan kesihatan.
c) Pekerja mestilah mematuhi sebarang arahan atau peraturan keselamatan dan kesihatan yang
diadakan oleh pihak pengurusan.
d) Pekerja mestilah memakai atau menggunakan peralatan perlindungan diri yang dibekalkan di
sepanjang waktu bekerja.
Dasar atau Polisi Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan dibentuk berasaskan kepada
peraturan-peraruran AKKP 1994 dan juga tataamalan industri. Mengikut seksyen 36 Akta yang
sama, tataamalan industri adalah terdiri daripada arahan-arahan yang pada hemat Menteri
Sumber Manusia perlu atau patut untuk panduan majikan dan pekerja dalam mematuhi
kehendak-kehendak Akta. Suatu tataamalan terdiri daripada apa-apa standard, kaedah,
spesifikasi atau peruntukkan berhubungan dengan keselamatan dan kesihatan pekerjaan yang
diluluskan oleh Menteri Sumber Manusia. Tataamalan juga perlu memakai, mengandungi atau
merujuk kepada mana-mana dokumen yang dirumus atau disiarkan oleh mana-mana badan
atau pihak yang berkuasa.
Penalti
Kegagalan menyediakan dasar keselamatan boleh menyebabkan majikan disabitkan
kesalahan di bawah seksyen 195 di mana sekiranya didapati bersalah majikan boleh dikenakan
denda tidak melebihi RM50,000 atau dipenjarakan tidak melebihi 2 tahun atau kedua-duanya
sekali.
2.3 KOMPOSISI JAWATANKUASA KESELAMATAN DAN KESIHATAN
n PENGERUSI
n Majikan / pengurus yang diberi kuasa
n SETIAUSAHA
n Pegawai Keselamatan Dan Kesihatan
n WAKIL MAJIKAN & PEKERJA
2 Wakil - Jika Pekerja Kurang Dari 100 orang
4 Wakil - Jika Pekerja Lebih Dari 100 orang
n Pengurus Bahagian/Penyelia Bahagian
n Perlantikan dibuat oleh :
dipilih oleh pekerja-pekerja
dipilih oleh majikan
n Mewakili pelbagai bahagian tempat kerja
n KELEBIHAN MENGETAHUI KEADAAN MERBAHAYA.
n KELAKUAN TIDAK SELAMAT.
n PUNCA KEMALANGAN.
n UNDANG-UNDANG DALAM
FUNGSI JAWATANKUASA KESELAMATAN DAN KESIHATAN
1. Membantu dalam menyediakan sistem / prosedur kerja selamat
n SOP setiap proses/aktiviti
n Pemilihan PPE
n Permit kerja untuk sub kontraktor
2. Menjalankan kajian tentang trend kemalangan, kemalangan nyaris, kejadian merbahaya dan
keracunan / penyakit pekerjaan dari segi :
n Masa kemalangan
n Punca / sebab kemalangan
n Jumlah kemalangan
3. Mengkaji semula keberkesanan program keselamatan dan kesihatan :
n Kursus induksi
n Kempen keselamatan
n Program pendedahan bunyi bising
n Kesan dari segi :
n Kadar kemalangan
n Kesedaran/sikap pekerja
n Pemahaman tentang aspek keselamatan & kesihatan
4. Mengkaji semula dasar/polisi keselamatan dan kesihatan
n Terdapat kelemahan
n Berlaku kemalangan
n Berlaku penyakit perusahaan
n Banyak aduan
n Perubahan dalam pengurusan
5. Pemeriksaan tempat kerja /cadangan pembaikan seperti dibawah :
6. Menyiasat setiap kemalangan & cadangan
Bincang / Rekod dan Melapor
Sediakan Cadangan Kepada Majikan
Pemeriksaan Tempat Kerja
Siasat/Periksa Tempat Kerja Selepas
Kemalangan
Pegawai Keselamatan Dan Kesihatan
/AJK Mengemukakan Laporan Siasatan
Kepada Pengerusi & Cadangan
Pengerusi Perlu Mengadakan Mesyuarat Dengan Segera
TINDAKAN KEATAS LAPORAN DAN CADANGAN JAWATANKUASA DALAM FUNGSI 5 & 6
7. Menerima aduan yang diterima berkaitan dengan keadaan tidak selamat dan membuat
cadangan pembaikan
SHO/Pengerusi Kemukakan Laporan Dan
Cadangan Kepada Majikan
Majikan Selepas Menerima Laporan
berbincang dengan SHO /Pengerusi &
Rekodkan Keputusan Majikan
Majikan Mengarahkan Tindakan
Pembetulan
Aduan
Pekerja
Tindakan
Pembetulan
Tindakan Tidak
Dapat dibuat/Tidak
Dilayan
Rujuk
Pada
JKK
JKK Sediakan Laporan
Dan cadangan Kepada
Majikan
Tindakan Pembaikan
Oleh Majikan
Selesai
Tiada Tindakan
Majikan
8. Penyelesaian aduan
9. Memberi bantuan kepada majikan dalam menjalankan kerja kerja promosi seperti kempen,
ceramah dan lain-lain kegiatan untuk menggalakkan perjalanan kerja selamat
10. Membincangkan dan menimbangkan laporan yang dikemukakan oleh
n Juru audit keselamatan dan kesihatan
n Pegawai penguatkuasa agensi kerajaan
n Lain lain laporan dan maklumat yang dikemukan oleh SHO / AJK
2.4 Mesyuarat Jawatankuasa Keselamatan
n KEKERAPAN MESYUARAT
n Seberapa kerap bergantung kepada risiko kerja yang terlibat
Risiko tinggi - 1 bulan/sekali
Risiko rendah - 3 bulan/sekali
Lebih kerap semasa permulaan pembentukan jawatan
kuasa
n Tidak kurang dari 3 bulan sekali
n Mesyuarat segera
Kemalangan maut
Kemalangan yang melibatkan kecederaan badan yang
serius
Kemalangan nyaris
Kejadian merbahaya
n PERKARA PERBINCANGAN
n Keselamatan dan kesihatan tempat kerja sahaja
n KEMUDAHAN MESYUARAT - Majikan
n Bilik mesyuarat yang sesuai perlu disediakan
n Peralatan bilik mesyuarat yang mencukupi
n Membenarkan anggota JKK menghadiri mesyuarat sewaktu bekerja
Majikan Tidak
Membuat Tindakan
Kerana Ada Alasan
Majikan
Mengemukakan
Alasan Kepada
JKK
JKK Tidak Setuju
JKK Perlu Memohon Ketua Pengarah JKKP
Menjalankan Pemeriksaan Untuk Penyelesaian
BAHAGIAN II
GARIS PANDUAN KESELAMATAN DAN KESIHATAN PEKERJAAN
1. AUDIT KESELAMATAN
Pengenalan
Kegagalan memastikan keselamatan dan kesihatan di tempat kerja menyebabkan
peratusan kemalangan di tempat kerja meningkat hampir setiap tahun. Maka dengan itu,
pelbagai program dijana oleh pelbagai kementerian dan jabatan yang terlibat dengan
keselamatan dan kesihatan pekerjaan antaranya Kementerian Sumber Manusia, NIOSH, Majlis
Kebangsaan Keselamatan dan Kesihatan Pekerja, DOSH dan sebagainya.
Berdasarkan Buletin pada bulan Januari 2002 yang dikeluarkan oleh NIOSH,
dianggarkan 5.8% kejadian kemalangan industri berlaku terhadap setiap 1000 pekerja.
Sungguhpun begitu, kemalangan boleh dikawal sekiranya pemeriksaan dan audit keselamatan
secara berjadual dilakukan demi melihat aspek manakah yang tidak komplian dengan sistem
yang sepatutnya dilaksanakan dalam sesebuah organisasi.
Definisi Audit Keselamatan
Perkataan audit diambil daripada perkataan Latin audire yang bermaksud didengar
kerana semasa pertama kali diperkenalkan audit melibatkan pembentangan secara oral (Fuller
dan Vassie, 2004). Antara takrifan audit keselamatan dan kesihatan ialah ia merupakan sebagai
satu proses yang tersusun bagi mengumpul maklumat berkenaan dengan keberkesanan,
keefisyenan dan juga kebolehpercayaan sesuatu system pengurusan keselamatan dan
kesihatan dan seterusnya merangka pelan untuk memperbaiki kelemahan (Health and Safety
Executive, 2000).
Menurut Wallace (1995) audit sebagai pengesahan secara langsung sesuatu aktiviti
dengan menggunakan pendekatan sistematik untuk mengenalpasti kekuatan dan kelemahan
dengan cara membandingkan apa yang ada dan yang dilakukan dengan standard, amalan dan
undang-undang.
Audit keselamatan juga merujuk kepada audit keselamatan dan kesihatan tentang loji dan
sistem kerja untuk memastikan keselamatan dan kesihatan orang yang diambil kerja di tempat
kerja1. Pelbagai nama diberikan kepada aktiviti ini antaranya pemeriksaan keselamatan, analisa
dan penyelidikan keselamatan, lawatan mengejut dan sebagainya (Kamal Halili, 2001).
Walau apapun, yang pentingnya audit keselamatan difahami sebagai satu proses
memantau aspek keselamatan dan kesihatan pekerjaan dan menilai ke atas sebarang aktiviti
yang dirancang dan dilaksanakan di tempat kerja secara berkala.
Audit keselamatan dilaksanakan dengan tujuan untuk menilai keberkesanan sistem
keselamatan yang dibuat dalam sesebuah organisasi, di samping mencari kekuatan dan
kelemahan organisasi bagi mengenalpasti langkah-langkah pembaikan yang boleh diambil.
Perlaksanaan yang sempurna dan berterusan menunjukkan komitmen dan iltizam yang
tinggi daripada pihak pengurusan secara tidak langsung memotivasikan pekerja betapa
pentingnya menitikberatkan keselamatan dan kesihatan di tempat kerja
Audit Keselamatan: Tanggungjawab Siapa?
Dalam sesebuah organisasi, tanggungjawab untuk melaksanakan audit keselamatan
terletak di bahu majikan. Tetapi dengan wujudnya jawatankuasa keselamatan dan kesihatan
pekerjaan maka pengkhususan berkaitan dengan audit keselamatan dapat dilaksanakan
sebagaimana termaktub dalam Akta Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan 1994 dan
perundangan subsidiari di bawahnya. Sesiapa yang mengendalikan audit keselamatan dan
kesihatan di sesebuah organisasi dikenali sebagai juru audit keselamatan dan kesihatan2, sama
ada di ambil bekerja di tempat kerja atau sebaliknya, yang dilantik oleh majikan untuk
menjalankan audit keselamatan di tempat kerja. Oleh itu, juru audit bagi keselamatan dan
kesihatan tidak semestinya ahli JKKP.
Audit boleh dikategorikan kepada audit dalaman dan audit luaran. Berdasarkan seksyen
31(a), AKKP 1994, JKKP yang ditubuhkan berfungsi untuk mengkaji semula langkah-langkah
yang diambil untuk memastikan keselamatan dan kesihatan orang-orang di tempat kerja. JKKP
hendaklah:
(a) Memeriksa tempat kerja sekurang-kurangnya tiga bulan sekali untuk menentukan jika
terdapat apa-apa yang memudaratkan keselamatan dan kesihatan orang yang diambil kerja di
dalamnya; Dengan syarat bahawa JKKP itu boleh, pada bila-bila masa, membuat pemeriksaan
lanjut ke atas apa-apa loji di dalamnya atau mana-mana bahagian tempat kerja untuk mengukur
keberkesanan langkah-langkah yang diambil bagi memastikan keselamatan dan kesihatan
orang di tempat kerja.
(b) membincangkan dengan seberapa segera yang praktik, pemerhatian anggota jawatankuasa
yang dibuat semasa pemeriksaan tempat kerja, dan jika terdapat hal keadaan di tempat kerja
yang pada pendapat jawatankuasa, memudaratkan keselamatan dan kesihatan mana-mana
orang yang diambil kerja di dalamnya hendaklah merekodkan butir-butir tentang hal keadaan
tersebut dalam suatu laporan yang disimpan bagi maksud itu; dan
(c) membuat cadangan kepada majikan mengenai langkah-langkah pemulihan yang perlu
diambil tentang apa-apa perkara yang memudaratkan keselamatan dan kesihatan orang di
tempat kerja dan hendaklah merekodkan cadangan tersebut dalam laporan.
Objektif Audit Keselamatan
Antara objektif audit keselamatan ialah untuk menilai keberkesanan pengurusan sistem
keselamatan dan kesihatan yang diamalkan di sesebuah tempat kerja melalui pemeriksaan
secara berkala. Di samping itu, audit keselamatan dianggap sebagai satu cermin kerana
melaluinya sebarang kelemahan dan kekuatan sistem pengurusan keselamatan dan kesihatan
pekerjaan yang dilaksanakan dapat dikenalpasti. Dengan kata lain, maklumat terkini yang
diperolehi melalui audit akan menunjukkan kedudukan sistem pengurusan keselamatan dan
kesihatan dalam sesebuah organisasi tersebut.
Selaras dengan itu, langkah-langkah penambahbaikan yang sesuai dan praktikal diambil
oleh pihak majikan dalam tempoh yang ditetapkan bagi memperbaiki kepincangan dan
meningkatkan pencapaian serta kecekapan dalam sistem pengurusan keselamatan dan
kesihatan.
Audit yang pertama kali dilakukan dianggap sebagai permulaan ke arah memperbaiki
sistem pengurusan keselamatan dan kesihatan dalam sesebuah organisasi dan ianya perlu
dilakukan secara berterusan dan konsisten.
Membangunkan Sistem Audit Keselamatan
Sesuatu audit yang berjaya memerlukan perancangan yang teliti, rapi dan sistematik dari
peringkat awal lagi demi memastikan strategi yang diambil akan membuahkan output yang akan
membantu organisasi tersebut. Tidak terdapat satu garis panduan khusus yang mana sesuatu
sistem audit keselamatan dan kesihatan boleh digunapakai oleh semua organisasi. Sesebuah
organisasi diberi fleksibiliti untuk membangunkan sistem audit tersendiri dan unik. Apa yang
penting di dalam pemilihan sistem tersebut, ianya perlulah bersesuaian dengan kompleksiti
organisasi, merupakan amalan terkini yang terbaik dan mampu mencapai objektif yang
diharapkan.
Proses audit boleh dibahagikan kepada empat komponen iaitu :
(a) Perancangan
Dalam merancang satu sistem audit, beberapa aspek perlu dilihat iaitu dari sudut objektif
dan kriteria dalam membuat penilaian audit. Objektif audit haruslah realistik dan dapat dicapai
dan pada masa yang sama risiko yang hadir bersama aktiviti yang diaudit perlu dipantau.
Objektif audit lebih khusus dan ianya mungkin berbeza daripada dasar keselamatan dan
kesihatan dalam sesebuah organisasi. Manakala kriteria yang digariskan dalam penilaian audit
adalah bertujuan untuk mengenalpasti sebarang aktiviti yang tidak komplian kepada undang-
undang, standard dan amalan kerja yang dilakukan di premis kerja. Kedua-dua aspek ini perlu
dirancang dengan penuh teliti kerana ianya merupakan asas kepada berjaya atau tidak sistem
audit tersebut. Isu-isu yang diambil berat contohnya :
(i) Latarbelakang berkenaan dengan tempat yang perlu diaudit seperti pelan keselamatan dan
kesihatan, deskripsi tugas dan tanggungjawab pekerja, manual keselamatan dan kesihatan,
prosedur dalam operasi kerja, kewangan dan konklusi daripada laporan audit sebelumnya ;
(ii) Keperluan kepada tenaga kepakaran seperti berapa ramai juru audit diperlukan dan
kelayakan mereka dan samada perlu atau tidak mengambil juru audit luar ;
(iii) Keperluan komunikasi yang mana mesyuarat perlu dilakukan dengan pihak atasan
pengurusan, seterusnya temubual dengan responden tertentu, lawatan, pemeriksaan dan
pembentangan hasil.
(b) Implementasi
Audit diimplementasikan melalui 3 tahap :
(i) Kajian awal
Kajian awal membolehkan juru audit mengenali latarbelakang, lokasi audit, operasi dan
personel yang terlibat dalam audit dan juga memastikan sumber, data dan dokumen yang
diperlukan bagi menjayakan audit. Kajian awal termasuklah mengumpul maklumat umum
berkenaan dengan aktiviti yang perlu diaudit, mengenalpasti kawasan audit dan komponen
apakah yang perlu diaudit. Kajian awal boleh dilakukan melalui temubual, perbincangan dengan
kumpulan pekerja yang tertentu, pemerhatian serta penilaian secara ringkas ke atas
prosedur dan dokumen yang terbabit;
(ii) Program audit
Program audit pula merupakan bahagian penting yang perlu dirancang dengan rapi bagi
memastikan tidak ada ketinggalan kepada komponen penting yang perlu diaudit. Program audit
menyatakan berkenaan dengan objektif program audit, menggariskan aktiviti yang perlu diaudit
dan menyatakan dengan terperinci prosedur untuk mengumpul data dan maklumat. Antara
dokumen yang perlu diaudit dan disahkan bagi menjalankan audit keselamatan ialah
maklumbalas dari pihak pengurusan, prosedur kerja, jadual kerja serta data kemalangan;
(ii) Melaksanakan audit
Melaksanakan audit megikut garis panduan yang ditetapkan dan ianya juga merujuk
kepada tempoh masa audit dan jadual masa pengauditan, yang mana perlu dipersetujui oleh
juru audit dan juga pihak yang diaudit bagi mengelakkan gangguan kerja yang tidak sepatutnya.
(c) Penilaian dan Laporan
Penilaian dan laporan perlu berasaskan fakta dan maklumat yang didapati semasa
proses audit berjalan. Penilaian adalah ke atas data yang dikumpul, yang kemudiannya
dianalisis dan diinterpretasi dengan tepat seterusnya menghasilkan audit yang objektif, bebas
dan membina.
Di sinilah pentingnya kepakaran, latihan dan pengalaman yang ada pada setiap juru
audit, kerana tujuan audit ialah untuk mengenalpasti kelemahan dan memantau pencapaian di
dalam sistem keselamatan dan kesihatan pekerjaan, seterusnya mencadangkan langkah-
langkah pembaikan bukannya bertujuan untuk menuding jari mencari kesalahan orang.
Manakala laporan audit adalah sulit dan hanya untuk pengetahuan pihak pengurusan yang
diaudit sahaja.
Sesuatu laporan audit yang lengkap perlu merangkumi skop dan objektif audit, perincian
pelan audit, senarai juru audit yang terlibat, tarikh dan tempat juga masa audit dilaksanakan,
dokumen rujukan yang digunakan dalam pengauditan, senarai aktiviti yang ketidakpatuhan yang
kritikal (critical non-compliance), kelemahan dan kekuatan perkara yang diaudit serta cadangan
penambahbaikan, yang mana beberapa aspek perlu ditekankan iaitu dari sudut kos, tempoh
masa untuk memperbaiki kelemahan serta halangan atau kekangan yang mungkin wujud.
(d) Tindakan terhadap hasil audit
Menurut Peraturan 14(1), ahli JKKP perlu mengetahui berkenaan dengan hasil audit, di
mana seseorang majikan perlu membuat satu mesyuarat untuk memberitahu jawatankuasa dan
juga membincangkan berkenaan dengan hasil audit. Dengan kata lain, majikan perlu
menyebarkan maklumat laporan akhir audit kepada JKKP.
Seterusnya pelan tindakan akan dirancang dan dibangunkan bagi menangani kelemahan
yang dapat dikenalpasti melalui audit. Dan berdasarkan Peraturan 14(2), majikan akan
mengarahkan JKKP untuk mengambil tindakan yang difikirkan perlu dan sesuai. Pada waktu
yang sama, sebarang langkah pembaikan yang diambil akan dipantau perkembangannya.
2. KENALPASTI HAZARD
Tujuan mengenalpasti hazard ialah untuk mengetahui tahap keselamatan dan kesihatan di
tempat kerja dan ia satu proses untuk mengawal kemalangan apabila penyebab dapat dicam
serta secara tidak langsung mematuhi undang-undang yang diperuntukkan oleh pihak kerajaan.
Berdasarkan takrifan hazard terdapat pelbagai jenis hazard yang boleh ditemui di dalam sesuatu
tugas atau tempat kerja. Antaranya:
i) Hazard fizikal
Sebagai contoh ;
bunyi bising,
haba,
getaran,
pancaran,
perlanggaran,
ii) Hazard kimia
Bahan kimia terdapat dalam pelbagai keadaan fizikal iaitu bentuk
cecair,
gas,
wap,
debu dan habuk.
Antara sifat-sifat tertentu bahan kimia contohnya mudah meletup, pengoksidaan, mudah
terbakar, toksik, mengakis, merengsa, karsinogen, teratogenik atau mutagen
iii) Hazard biologi
Hazard yang terbit daripada
jangkitan kuman,
kulat,
bakteria atau virus seperti HIV,
hawar, malaria, taun dan sebagainya.
iv) Hazard psikologi
Hazard perlakuan pekerja di mana bahaya terjadi disebabkan perbuatan pekerja itu sendiri
seperti pekerja yang tidak mengikut peraturan,
mengalami gangguan mental,
tekanan perasaan,
masalah peribadi,
pengaruh pergaulan dan cuai.
v) Hazard sinaran/pancaran
Boleh menyebabkan kerosakan kepada tisu dalam badan seperti
pancaran Xray,
partikel mengion,
radium atau bahan radioaktif lain atau
bentuk-bentuk lain tenaga sinaran.
vi) Hazard ergonomik
Berkenaan dengan ketidaksesuaian manusia dengan persekitaran kerja disebabkan kesilapan
dan kelemahan dalam rekabentuk kejuruteraan dan proses kerja bagi memenuhi keperluan
psikologi dan fisiologi manusia. Contohnya ;
penggunaan komputer yang terlalu lama dibuktikan memberi kesan kepada keupayaan
penglihatan dan boleh menyebabkan sakit tulang belakang.
vii) Hazard mekanikal
Hazard yang berkaitan dengan penggunaan mesin atau jentera yang berfungsi
untuk memotong,
menghempap,
menyepit,
mencanai,
melelas,
memutar, dan sebagainya.
viii) Hazard elektrik
Mengakibatkan kejutan elektrik, lintar pintas sekiranya melebihi beban atau kebakaran.
3. GARIS PANDUAN ALAT LINDUNG DIRI
Pengenalan
Penggunaan Alat Lindung Diri (PPE ) merupakan salah satu kaedah untuk melindungi diri
daripada mendapat kemalangan di tempat kerja dan ia merupakan kaedah terakhir untuk
melindungi diri daripada kecederaan dan penyakit pekerjaan.
PPE direkabentuk bagi melindungi bahagian tertentu tubuh badan manusia seperti
bahagian mata, kepala,muka, tangan, telinga, kaki dan sebagainya. ALD ini hendaklah
dipilih mengikut kesesuaian hazad/bahaya yang wujud di Jabatan / Unit masing-masing
dan sesuai dengan pekerja yang bekerja dengan hazad/bahaya tersebut.
Bagi memilih PPE yang sesuai pihak pengurusan perlulah membuat penilaian risiko dan
memililih langkah kawalan yang terbaik. Contoh merujuk Garis Panduan Kawalan Risiko
di Tempat Kerja dalam manual ini dan Guidelines on Use of PPE Against
ChemicalHazards 2005 yang dikeluarkan oleh Jabatan Keselamatan dan Kesihatan
Pekerjaan Malaysia bagi membuat pemilihan PPE yang sesuai.
Keperluan Akta
Akta Kilang dan Jentera 1967 : Peraturan-peraturan (Keselamatan,Kesihatan dan
Kebajikan) Kilang dan Jentera 1970 dibawah Peraturan 32 mewajibkan penggunaan :
Pakaian keselamatan, topi keselamatan, sarung tangan, dan perlindungan mata
Akta Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan 1994 : Peraturan-peraturan Keselamatan
dan Kesihatan Pekerjaan (Penggunaan dan Standard Pendedahan Bahan Kimia
Berbahaya kepada Kesihatan) 2000
Akta Kilang dan Jentera 1967 : Peraturan-peraturan Kilang dan Jentera Pendedahan
Bising) 1989
PERSONAL PROTECTIVE EQUIPMENT AGAINST RADIATION
LEAD GOWN
LEAD RUBBER
GLOVES
PELVIC SHIELD
THYROID
SHIELD
GONAD
SHIELD
LEAD
GOGGLES
PROTECTION & PREVENTION AGAINST BIOLOGICAL HAZARDS
MASK
HAND WASH
GOGGLES
GOWNING
PROCEDURE
TECHNIQUES
SHARP MX
BOOTS
GLOVING
4. GARIS PANDUAN KAWALAN RISIKO DI TEMPAT KERJA
Pengenalan
Mengawal risiko melalui kaedah mengurangkan pendedahan kepada hazad pekerjaan adalah
kaedah asas melindungi pekerja. Hieraki kawalan risiko telah digunakan sejak dulu sebagai cara
untuk menentukan langkah kawalan yang sesuai dan berkesan. Salah satu caranya adalah
berdasarkan turutan berikut;
Paling Berkesan
Penghapusan/ membuang (Elimination)
Berkesan
Penggantian (Subsitution)
Pengasingan (Isolation)
Kawalan secara kejuruteraan (Enginering Control)
Kurang Berkesan
Kawalan secara pengurusan (Administrative controls)
Alat Lindung Diri (Personal Protective Equipment)
Penghapusan/ membuang (Elimination)
Kaedah ini adalah paling terbaik kerana jika sesuatu hazard tersebut tidak wujud maka soal
mengurusnya tidak timbul tetapi ianya juga kaedah yang paling sukar untuk dilaksanakan bagi
proses yang telah ada. Perubahan besar dalam peralatan dan prosidur mungkin diperlukan
untuk melaksanakan kaedah penghapusan dan akan melibatkan kos yang tinggi atau ketiadaan
teknologi alternatif menjadi punca sesuatu hazard itu tidak boleh dihapuskan.
Penggantian (Subsitution)
Kaedah ini boleh dilaksanakan dengan menggantikan atau menukarkan hazard yang berisiko
tinggi kepada risiko yang mempunyai had yang dibenarkan/ kurang berbahaya seperti
menggantikan amalan kerja/prosedur kerja yang berbahaya kepada yang kurang berbahaya.
Pengasingan (Isolation)
Kaedah ini boleh dipilih sebagai salah satu cara untuk mengurangkan risiko dengan
mengasingkan hazard daripada pekerja yang tidak berkaitan atau mengasingkan kawasan
berisiko tersebut daripada kawasan kerja umum melalui pemagaran/halangan, papan tanda,
tanda amaran dan skrin (dinding cermin).
Kawalan secara kejuruteraan (Enginering Control)
Kawalan ini adalah mengurangkan risiko dengan menggunakan rekabentuk yang selamat.
Biasanya dilakukan di peringkat pelan dan lukisan. Ia mungkin juga boleh melibatkan
pengubahsuaian pada rekabentuk peralatan atau tempat kerja seperti memasang pengadang
pada mesin, mempertingkatkan sistem pengalihudaraan atau menukar aras ketinggian meja
mengikut individu dan sebagainya.
Kawalan secara pengurusan (Administrative controls)
Kawalan ini dianggap kurang berkesan kerana ia melibatkan kerjasama dua pihak melalui
komunikasi dan latihan malah ia memakan masa untuk mendapatkan keberkesanan program
tersebut. Ia merujuk kepada pihak pentadbiran mengeluarkan arahan/ prosedur kerja selamat
yang baru kepada pekerja melalui dokumen. Pihak pentadbiran juga boleh
meletakkan/menukarkan sementara
5. GARISPANDUAN MENGURANGKAN RISIKO DAN JANGKITAN BERSILANG DI WAD
1. Pengurusan hospital haruslah memastikan yang kesemua teknikal perubtan dan anggota
kejururawatan dalam sesebuah wad/unit itu mengetahui akan prosedur-prosedur
pengasingan dan penyimpanan, dengan itu setiap orang mestilah menyesuaikan diri
dengan standard yang tinggi.
2. Ketua dalam wad/unit mesti menggalakkan anggota kejururawatannya sentiasa
berwaspada. Oleh itu ia haruslah memastikan Attenden Hospital dan anggota
bawahannya menyesuaikan diri dengan mengikuti prosedur yang betul pada setiap masa.
3. Tanggungjawab-tanggungjawab anggota kejururawatan untuk memastikan pengasingan
dilakukan dengan betul dan kesemua sisa-sisa klinikal disimpan dalam beg plastic kuning
sepertimana yang disediakan oleh pihak PANTAI.
Tanggungjawab-tanggungjawab tersebut adalah meliputi :
a) Menutup (seal) beg plastic kuning apabila hamper penuh
b) Memindahkan sisa klinikal itu dalam beg tertutup dan menyimpannya ditempat yang
disediakan dalam hospital tersebut. (Angota kejurrurawatan,attendan tidak boleh
mengangkat dan membawa beg yang terbuka)
c) Kawasan penyimpanan sisa-sisa klinikal dalam sebuah wad/unit mestilah disediakan dan
terletak berdekatan
d) Beg plastic sisa-sisa klinikal haruslah dikeluarkan di wad/unit dengan kekerapan sekali
sehari ataupun mengikut keadaan.
e) Beg plastic kuning yang berlapis hanya digunakan untuk sisa-sisa tinggi seprti penyakit
berjangkit dan unit pengasingan.
f) Bekas-bekas tajam disediakan untuk picagari-picagari dan jarum suntikan yang telah
digunakan. Bekas tersebut akan ditutup (seal) apabila penuh. Ia haruslah diletakkan
dalam tempat yang selamat di wad/unit tersebut.
g) Kesemua bekas-bekas sisa klinikal haruslah dibersihkan dengan menggunakan cecair
anti bacteria sebelum penyimpanan beg plastic yang baru dalam bekas tersebut.
h) Tong sampah bertayar disediakan untuk memungut sisa-sisa klinikal di semua wad/unit
ke pusat penyimpanan. Ini untuk mengurangkan tenaga mengangkat sisa-sisa klinikal
dengan tangan.
i) Kawasan penyimpanan untuk sisa-sisa haruslah berjauhan di kawasan penyediaan dan
kawasan penyimpanan
Kawasan penyimpanan:
Hanya boleh dimasuki oleh orang yang dibenarkan sahaja
Harus berkeadaan baik dan ventilasi baik
Terdapat kemudahan pembersihan
Mempunyai suhu persekitaran yang sesuai untuk penyimpanan
6. GARIS PANDUAN PENGURUSAN SISA KIMIA
Sumber Sisa Kimia
Bahan kimia yang perlu dilupuskan terdiri daripada :
i. Bahan kimia yang tertumpah.
ii. Bahan kimia yang tidak berlabel atau yang telah tamat tempoh gunanya.
iii. Bahan yang menghasilkan sisa yang reaktif dan beracun hasil tindak balas kimia.
iv. Sisa bahan kimia cecair.
v. Sisa bahan kimia pepejal.
vi. Tumpahan minyaK
Pengasingan dan Pengumpulan Sisa
Pelupusan sisa kimia bermula dengan pengasingan dan pengumpulannya. Langkah ini
bermula di peringkat makmal.
Pengasingan sisa kimia juga membantu mengelakkan berlakunya perkara yang tidak
diingini seperti letupan atau kebakaran ketika kerja pelupusan dilakukan.
Sisa kimia yang diisi di dalam botol khas berlabel hendaklah disimpan di tempat yang
selamat atau tempat penyimpanan sisa yang telah dikenalpasti sehingga langkah
pelupusan dijalankan.
Sisa kimia perlu dielakkan daripada terdedah kepada haba atau api.
Bekas Sisa
Sebarang sisa hendaklah dikumpulkan dalam bekas bersesuaian dan dilabelkan
selengkapnya.
Sebai-baiknya sisa hendaklah dikumpulkan dalam bekas asal ataupun di dalam bekas
lain yang telah dikenalpasti sebagai bekas primer yang boleh terdiri daripada :
Tin keluli
Botol plastik
Botol kaca
Botol bersalut plastik
Beg plastik
Bekas sisa mestilah dalam keadaan baik semasa digunakan dan mestilah diperiksa
setiap minggu untuk memastikan tiada kebocoran atau tindak balas antara bekas dan
sisa.
Saiz bekas kaca sebaik-baiknya kurang dari 4 liter dan elakkan pengisian penuh.
Jika beg plastik digunakan sebagai bekas sisa primer, beg plastik mestilah dimasukkan
ke dalam bekas lain seperti bekas kaca ataupun logam untuk tujuan penyimpanan.
Pelabelan pada bekas sisa mesti menggunakan nama penuh sisa Elakkan penggunaan
formula kimia, simbol kimia ataupun persamaan.
Pengkelasan Sisa
Pengurusan Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan. Pengkelasan dibuat berdasarkan rawatan
yang akan dijalankan terhadap sisa tersebut sebelum ianya dilupuskan.
i. Kelas A :
Sisa minyak mineral - contoh sisa yang mengandungi minyak pelincir, minyak hidraulik dan
minyak tercemar.
ii. Kelas B :
Sisa organik mengandungi halogen dan/atau sulfur seperti kloroform.
iii. Kelas C :
Sisa pelarut tanpa halogen/sulfur - seperti aseton, methanol, etanol, benzena, turpentin dan
xilena.
iv. Kelas H :
Sisa organik tanpa halogen/sulfur - seperti gam dan fenol.
v. Kelas K :
Sisa mengandungi raksa.
vi. Kelas T :
Sisa racun perosak.
vii. Kelas X :
Sisa tak organik - seperti asid, alkali, garam inorganik, kromat dan sianida.
viii. Kelas Z :
Sisa bercampur - seperti sisa asbestos dan enapan mineral.
7. PERATURAN DAN GARISPANDUAN YANG TERTAKLUK DIBAWAH OSHA
Employers Safety and Health General Policy Statement (Exception) 1995
Control of Industrial Major Accident Hazards1996
Safety and Health Committee1996
Classification, Packaging, and Labelling of Hazardous Chemicals1997
Safety and Health Officer1997
Prohibition of Use of Substance 1999
Use and Standards of Exposure of Chemicals Hazardous to Health2000
Guidelines for Public Safety and Health at Construction Site 1994
Guidelines on First Aid Facilities in the Workplace 1996
Guidelines on Occupational Safety and Health in the Office1996
Guidelines for the Classification of Hazardous Chemicals1997
Guidelines for Labeling of Hazardous Chemicals1997
Guidelines for the Formulation of a Chemical Safety Data Sheet1997
Guidelines on Control of Exposure to Dust in the Wood Processing Industry1998
Guidelines on Safety and Health in the Wood Processing Industry1998
Guidelines on Reduction of Exposure to Noise in the Wood Processing Industry1998
Guidelines on Occupational Safety and Health in Tunnel Construction1998
Guidelines for the Preparation of Demonstration of Safe Operation Document (Storage of
Liquified Petroleum Gas in Cylinder)2001
Guidelines on Medical Surveillance 2001Approved Code of Practice for Safe Working in a
Confined Space2001
Approved Code of Practice on HIV/AIDS in Workplace.2001
Guidance for the Prevention of Stress and Violence at the Workplace2001
Code of Practice on Prevention and Management of HIV/AIDS at the Workplace2001
Guidelines on Occupational Safety and Health for Standing at Work 2002
Management of dengue and dengue haemorrhagic fever in the paediatric population
(CPG01)
Management of idiopathic nephrotic syndrome in childhood (CPG 01)
Guidelines for the rational use of antibiotics (CPG 01)
Guidelines on management of adult asthma consensus statement of the Malaysian
Thoracic Society (CPG 01)
Guidelines on management of tuberculosis (CPG 01)
Clinical practice guidelines on the management of osteoarthritis (CPG 01)
British guideline on the management of asthma
Clinical practice guidelines : Diabetic retinopathy (CPG 01)
Clinical practice guidelines for Radiotherapy : Breast cancer (CPG1)
Management of dengue and dengue haemorrhagic fever in the paediatric population
(CPG01)
Management of idiopathic nephrotic syndrome in childhood (CPG 01)
Guidelines for the rational use of antibiotics (CPG 01)
Guidelines on management of adult asthma consensus statement of the Malaysian
Thoracic Society (CPG 01)
Guidelines on management of tuberculosis (CPG 01)
Clinical practice guidelines on the management of osteoarthritis (CPG 01)
Guidelines for diagnosis of nosocomial infections (CPG02)
Clinical practice guidelines on heart disease in pregnancy.-2001 (CPG02)
Malaysian guidelines for good clinical practice (CPG02)
Guidelines on infection control in the intensive care unit (CPG02)
Guidelines on the control of hospital acquired infections (CPG02)
Principles and guide to ethical use of laboratory animals.- 2000 (CPG02)
Recommendations for standards of monitoring during anaesthesia and recovery (CPG03)
Consensus guidelines on the management of staphylococcus aureus infections.-2000
(CPG03)
Guidelines on couselling of HIV infection and AIDS.- AID series 1 (CPG03)
A guide to AIDS education programme.- AIDS series 2 (CPG03)
Guidelines for nursing managemnet of people infected with HIV/AIDS.-AIDS Series 4
(CPG03)
Guidelines on the management of infected health care workers. AIDS series 5 (CPG03)
Universal infection control precuations.- AIDS series 6 (CPG03)
Standard precaution for AIDS/STI (CPG03)
Management guidelines in venous thromboembolism : diagnosis of pulmonary embolism
(CPG03)
Diagnosis and management of chronic myeloproliferative disorders(CPG03)
Management of sore throat (CPG03)
Management of dengue infection in the paediatric population ( CPG 04)
Screening for colorectal cancer in Malaysia ( CPG 04)
Practice guidelines for diabetes mellitus : the Malaysian consensus 1996 (CPG 04)
Practice guideline of adjuvant therapy of colorectal cancer (CPG 04)
Management of dengue fever in adult (CPG 04)
Management of dengue fever in children (CPG 04)
Mx. postnatal corticosteroids for the prevention of chronic lung disease in preterm infants
Clinical practice guidelines on heart failure 2000 ( CPG 05)
Clinical practice guidelines on acute myocardial infarction 2001 (CPG 05)
Clinical practice guidelines on UA/NSTEMI 2002 (CPG 05)
Clinical practice guidelines on the management of hypertension 2002 (CPG 05)
Clinical practice guidelines on management of jaundice in healthy term newborns (CPG
05)
Practice guidelines for the control and management of tuberculosis 2002 (CPG 05)
Clinical practice guidelines on management of avulsed permanent anterior teeth in
children (CPG 05)
Antibiotic prophylaxis against wound infection for oral surgical procedures 2003 (CPG 05)
Perioperative blood transfusion (CPG 05)
Management ofdiabetic foot (CPG 06)
Management of non-variceal upper gastrointestinal bleeding (CPG 06)
Retinopathy of prematurity ( CPG 06 )
Rational antibiotic utilisation in selected paediatric conditions (CPG 06)
Clinical practice guidelines on management of dyslipidemia .- 2004 (CPG 06)
Transfusion practice guidelines for clinicains and laboratory personnel (CPG 06 )
Guidelines for credentialing and privileging in the Ministry of Health, Malaysia (CPG06)
Garispanduaan pencegahan umum dirumah (CPG07)
Garispanduan umum kawalan wabak penyakit tifoid .-Jilid 2 (CPG07)
Garispanduan pengurusan wabak penyakit hepatitis A ; -Jilid 6 (CPG07)
Garispanduan pengurusan wabak penyakit keracunan makanan.- Jilid 4 (CPG07)
Manual Pengurusan Program kawalan TIBI (CPG07)
Garispanduaan perawatan pesakit HIV/AIDS di rumah (CPG07)
Panduan Saringan HIV sukarela tanpa nama (CPG07)
Garispanduan kaunseling untuk keselamatan kanak-kanak dan remaja (CPG07)
Garispanduan pelaksanaan Program Imunisasi Hepatitis B (CPG07)
Garispanduan bedah siasat mayat menurut perspektif Islam (CPG07)
Buku panduan program bebas denggi di kemudahan kesihatan (CPG07)
Panduan Pendidikan Penyusuan susu ibu mengandung program inisiatif Hospital Rakan
Bayi (CPG07)KOTAK CPG 8
Garispanduan pemeriksaan kesihatan Jemaah Haji (CPG08)
Panduan Pencegahan Dan Kawalan Penyakit demam denggi/demam denggi berdarah
(CPG08)
Childhood immunisation (CPG08)
Clinical gudielines for the use of buprenorphine in the treatment of heroin dependence in
Malaysia (CPG08)
Diabetic nephropathy (CPG08)
Management of osteoporosisi (CPG08)
Consensus on antiretroviral treatment (2nd ed).-2001(CPG08)
Manual on adverse drug reactions monitoring & pharmaceutical product complaints
(CPG08)
Management of cervical cancer (CPG08)
Garispanduan Bagi penggalakan Penyusuan Ibu :Breastfedding (CPG08)KOTAK CPG 9
Guide to safety and health aspects of base stations and mobile phone
Management of acute of variceal bleeding .- 2007 (CPG 09 )
Management of major depressive disorder.-2007 ( CPG 09 )
Management of HIV infection in pregnant women (CPG 09)
Guidelines for the clinical Management of Thalassaemia (CPG09)
Garispanduan penyerahan mayat-mayat yang tidak dituntut di hospital KKM kepada
Fakulti Perubatan Universiti (CPG09)
Manual of Hansen's disease counselling (CPG09)
Garispanduan pengendalian kes-kes malaria (CPG09)
Prevention of cardiovascular disease in women .- 2008 (CPG09)
Garispanduan pengendalain diabetes (CPG09)PG
Management of Gout ( CPG 10)
Management of attention deficit hyperactivity disorder in children and adolescents ( CPG
10 )
Transfusion practice guidelines for clinicains and laboratory personnel.-3/e (CPG 06 )
Management of dengue infection in adults .-2/e :quick reference for healthcare provider (
CPG 10 )
Management of type 2 diabetes mellitus .-4th ed. May 2009 (CPG 10)
BAHAGIAN III
PROSEDUR- PROSEDUR KESELAMATAN DAN KESIHATAN PEKERJAAN
1. PROSEDUR NOTIFIKASI ADUAN, KEMALANGAN, KEMALANGAN NYARIS, KEJADIAN
BERBAHAYA, KERACUNAN PEKERJAAN
PENGENALAN
Prosedur ini adalah berdasarkan kepada Peraturan-Peraturan Keselamatan dan Kesihatan
Pekerjaan (Pemberitahuan Kemalangan, Kejadian Berbahaya, Keracunan Pekerjaan dan
Penyakit Pekerjaan) 2004 di bawah kehendak Akta Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan
1994.
TUJUAN
Peruntukan Akta Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan 1994 mengkehendaki setiap majikan;
Menyediakan suatu saluran komunikasi untuk membolehkan mana-mana pekerjanya
membuat aduan mengenai apa-apa perkara yang memudaratkan keselamatan dan
kesihatan di tempat kerja.
Mengambil tindakan yang sewajarnya ke atas aduan dan kejadian yang tersebut di atas.
Melaporkan kejadian yang tersebut di atas kepada Jabatan Keselamatan dan Kesihatan
Pekerjaan Malaysia
TAKRIFAN
Beberapa takrifan berikut adalah berdasarkan Akta Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan 1994
dan Akta Kilang dan Jentera 1967.
a. Kejadian Berbahaya (Dangerous Occurrence)
Mana-mana kejadian di dalam mana-mana kelas yang disenaraikan pada Akta Kilang dan
Jentera dan Peraturan-Peraturan Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan (Pemberitahuan
Mengenai Kemalangan, Kejadian Berbahaya, Keracunan Pekerjaan dan Penyakit
Pekerjaan) 2004
b. Keracunan Pekerjaan dan Penyakit Pekerjaan (Occupational Poisoning and Diseases)
Mana-mana keracunan atau penyakit yang disenaraikan dalam Akta Kilang dan Jentera 1967
dan Peraturan-Peraturan Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan (Pemberitahuan Mengenai
Kemalangan, Kejadian Berbahaya, Keracunan Pekerjaan dan Penyakit Pekerjaan) 2004
c. Kemalangan Nyaris (Near Miss)
Apa-apa kemalangan di tempat kerja yang berpotensi untuk menyebabkan kecederaan kepada
mana-mana orang atau kerosakan kepada apa-apa harta.
d. Kemalangan (Accident)
Suatu kejadian yang berbangkit daripada atau berkaitan dengan kerja yang mengakibatkan
kecederaan maut atau kecederaan tidak maut
e. Kecederaan Badan yang Serius
Apa-apa kecederaan yang disenaraikan Peraturan- Peraturan Keselamatan dan Kesihatan
Pekerjaan (Pemberitahuan Mengenai Kemalangan, Kejadian Berbahaya, Keracunan Pekerjaan
dan Penyakit Pekerjaan) 2004
f. Kecedaraan Maut
Kecederaan yang membawa kepada kematian serta merta atau kematian dalam tempoh satu
(1) tahun dari tarikh kemalangan.
g. Kecederaan Tidak Maut
kecederaan masa hilang yang menghalang seorang pekerja daripada melaksanakan
kerja biasa dan membawa kepada ketidakupayaan untuk bekerja secara kekal atau
sementara, atau
kecederaan tiada masa hilang jika tiada masa kerja yang hilang selain yang dikehendaki
bagi rawatan perubatan.
h. Masa Hilang
Kehilangan hari yang dikira dari dan termasuk hari mendapat kemalangan berdasarkan hari
kalendar.
TINDAKAN MELAPOR KEMALANGAN
1. Ketua PTJ hendaklah memastikan setiap kemalangan, kejadian berbahaya,
keracunan pekerjaan atau penyakit pekerjaan yang berlaku di tempat kerja
masing-masing dilaporkan kepada Jawatankuasa Keselamatan dan Kesihatan
Pekerjaan melalui Pengerusi Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan . Laporan
tersebut hendaklah dibuat dengan serta merta sebaik sahaja kejadian tersebut
dikenalpasti atau berlaku di Jabatan masing-masing
2. Menghantar Borang Laporan Mengenai Kemalangan/Kejadian Berbahaya
JKKP6 secepat yang praktik sebagaimana yang dilampirkan pada LAMPIRAN
dan disalinkan kepada fail Jawatankuasa Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan
PTJ masing-masing.
3. Bagi kemalangan yang serius, kawasan kemalangan hendaklah jangan diganggu
kecuali untuk mencegah kemalangan yang lebih serius atau memudahkan laluan
bantuan. Nasihat atau pandangan daripada Bahagian Keselamatan mengenai
kemalangan hendaklah diperolehi serta merta.
2. KEJADIAN BERBAHAYA YANG BOLEH DIBERITAHU APABILA BERLAKU
KERUNTUHAN PERANCAH
1. Keruntuhan atau keruntuhan sebahagian daripada mana-mana perancah yang tingginya lebih
daripada 5 meter yang mengakibatkan sebahagian besar daripada perancah jatuh atau terbalik.
KERUNTUHAN BANGUNAN ATAU STRUKTUR
2. Di mana-mana bangunan atau struktur yang dalam pembinaan, pembinaan semula,
pengubahsuaian atau perobohan, keruntuhan atau keruntuhan sebahagian daripada mana-
mana bahagian bangunan atau struktur itu, atau daripada mana-mana topang sementara,
kecuali jika cara dan takat keruntuhan atau keruntuhan sebahagian disengajakan.
LITAR PINTAS ELEKTRIK
3. Litar pintas atau beban lampau elektrik yang disertai api atau letupan yang mengakibatkan
pemberhentian loji yang terlibat selama lebih daripada 24 jam dan yang mungkin boleh
menyebabkan kecederaan badan yang serius kepada mana-mana orang.
PELEPASAN BAHAN
4. Pembebasan atau pelepasan tidak terkawal apa-apa bahan atau agen dalam hal keadaan
yang mungkin boleh menyebabkan kerosakan kepada kesihatan atau kecederaan yang serius
kepada mana-mana orang.
LETUPAN, KEBAKARAN ATAU KEGAGALAN STRUKTUR
5. Letupan, kebakaran atau kegagalan struktur yang menjejaskan keselamatan atau kekuatan
mana-mana tempat kerja atau loji yang terdapat di dalam tempat kerja itu.
6. Apa-apa letupan atau kebakaran yang berlaku di mana-mana tempat kerja yang berpunca
daripada penyalaan bahan terproses, barangan sampingan atau barangan siapnya yang
mengakibatkan pemberhentian atau penggantungan kerja biasa di tempat itu selama lebih
daripada 24 jam.
7. Peletusan bekas yang berputar, roda, batu pengasah atau roda pengasah yang digerakkan
oleh kuasa mekanik.
8. Peletusan, peletupan atau keruntuhan talian paip atau mana-mana bahagiannya; atau
penyalaan apa-apa benda di dalam talian paip, atau apa-apa benda yang sebaik sebelum ia
dinyalakan, berada di dalam talian paip.
9. Peletupan, keruntuhan, peletusan atau kegagalan struktur yang menjejaskan keselamatan
atau kekuatan apa-apa vessel tertutup termasuklah dandang stim atau vessel tekanan tidak
berapi; kehilangan air, peleburan palam boleh lakur dan peletusan tiub.
10. Kebakaran atau letupan di dalam sesuatu gudang atau kawasan penyimpanan di mana
bahan berbahaya disimpan.
JENTERA PENGANGKAT DSB.
11. Keruntuhan, keterbalikan atau kegagalan apa-apa beban yang menahan sebahagian
daripada mana-mana kren, derik, win, pesawat angkat, kerangka cerucuk, lif, pengorek atau
perkakas lain yang digunakan untuk menaikkan atau menurunkan orang atau barang atau
mana-mana bahagiannya
KEJADIAN BERBAHAYA - DIBAWAH AKTA KILANG DAN JENTERA 1967
1. Pecahan suatu pengandung berputar, roda, batu canai atau roda canai yang digerakkan oleh
kuasa jentera.
2. Keruntuhan atau kegagalan kren, derik, win, pengangkat, kerangka cerucuk atau perkakas
lain yang digunakan untuk mengangkat atau menurunkan orang atau barang, atau mana-mana
bahagian daripadanya (kecuali putusnya rantai atau tali anduhan) atau terbaliknya kren.
3. Letupan atau kebakaran atau kegagalan struktur yang menjejaskan keselamatan atau
kekuatan mana-mana bilik atau tempat di mana orang diambil kerja, atau kepada manamana
jentera atau loji yang ada dalamnya.
4. Letupan atau kegagalan struktur yang menjejaskan keselamatan atau kekuatan dandang stim
atau vesel tekanan tak berapi, kehilangan air dandang, peleburan plag pengefius dan pecahan
tiub.
3. PENYAKIT-PENYAKIT INDUSTRI YANG KENA DIBERITAHU (Seksyen 32)
1. Penyakit debu pada paru-paru :
a) Silikosis penyedutan (SiO2) silika yang mengandungi debu.
b) Stanosis penyedutan debu timah atau wasap.
c) Sidersosis atau sidero silikosis penyedutan debu mengandungi besi dan silika,
hematit.
d) Asbestosis penyedutan debu atau serat asbestos.
e) Keadaan-keadaan alergi pernafasan bagi asma atau bronkitis kronik, atau bissinonis akibat
daripada penyedutan debu yang berasal daripada tumbuhan seperti kapas, kayu, fleks, jut,
sekam padi, gabus, rempah, jerami, sisal, tembakau, the, tepung dan yang sama dengannya
dan debu galian seperti simen, tembaga, zing atau debu binatang seperti tulang atau bulu.
f) Lain-lain penyekit pneumokonioses atau fibrotik paru-paru akibat daripada penyedutan
aluminium atau talkum atau arang batu.
2. Kemabukan sistematik oleh mana-mana daripada logam berikut atau sebatiannya,
plumbum, raksa, mangan, fosforus, antimoni, kromium, nikel, berilium.
3. Kemabukan akibat daripada penggunaan pelarut-pelarut seperti benzin dan hidrokarbon
aromatik lain, karbon disulfida, hidrokarbon berklorin, dan petroleum atau terbitanterbitannya.
4. Gangguan pulmonari akibat daripada penyedutan nitrogen oksida, sulfur oksida, klorin,
fosgen, ammonia, dsb.
5. Kemabukan akibat daripada pengendalian racun serangga, atau racun herba, atau racun
kulat sebagai sebatian fosfat organik, sebatian bernitrogen dan berklorin.
6. Keadaan pada dermatosis pekerjaan akibat daripada pengendalian minyak mineral, asid,
alkali, habuk dan perengsa lain.
7. Jangkitan pekerjaan seperti antraks, kelenjar, dan leptospirosis, tuberkulosis, kusta (jika
pendedahan kerana pekerjaan kepada tuberkulosis dan kusta adalah nyata)
8. Penyakit malignan akibat daripada pengendalian atau penyedutan atau persentuhan dengan
tar karsinogenik, atau debu radioaktif.
9. Keadaan mata akibat daripada trauma fizikal seperti katarak haba, katarak pencaran
dan daripada perengsa.
10. Jaundis toksik akibat daripada terbitan-terbitan nitro atau amino daripada benzin atau bahan
lain.
11. Bursitis subkutaneus atau akut pada lutut atau tangan atau pergelangan tangan akibat
daripada pekerjaan kasar menyebabkan geseran atau tekanan yang kuat atau berpanjangan.
12. Keadaan akibat daripada pendedahan haba yang kuat seperti kekejangan haba atau strok
haba.
13. Kehilangan pendengaran disebabkan oleh pendedahan berlebihan kepada kebisingan
industri yang tahap tekanan bunyinya adalah tinggi.
14. Keadaan akibat daripada pendedahan kepada pancaran pengionan dan tak pengionan
radiasi.
15. Penyakit dekompresi (penyakit kaison) dan penyakit akibat daripada bekerja bawah air.
4. PROSEDUR KECEMASAN KEBAKARAN DAN PENGUNGSIAN BANGUNAN
OBJEKTIF
Menjelaskan langkah-langkah semasa tindakan kecemasan kebakaran dan
pengungsian bangunan yang berkesan bagi tujuan mengatasi semua jenis
kemalangan yang mungkin berlaku di HSAJB
Meminimumkan kesan kemalangan ke atas manusia dan harta benda di
dalam dan luar kawasan HSAJB
Memusatkan kecemasan di dalam kawasan HSAJB atau jika boleh membasminya;
. Memenuhi keperluan undang-undang negara.
SKOP
Prosedur ini hendaklah digunapakai semasa tindakan kecemasan kebakaran dan pengungsian
bangunan dijalankan di HSAJB
TANGGUNGJAWAB
Semua PTJ hendaklah menubuhkan Pasukan Kecemasan (EmergencyRespone Team)
di PTJ masing-masing
Semua pegawai, kakitangan, kontraktor, pelawat dan pelatih hendaklah
bertanggungjawab melaksanakan tindakan kecemasan kebakaran dan pengungsian
bangunan.
Unit Kecemasan Kebakaran dan Pengosongan Bangunan PTJ hendaklah
bertanggungjawab melaksanakan prosedur kecemasan kebakaran dan pengungsian
bangunan.
PROSEDUR AM
Kebakaran boleh berlaku di mana-mana sahaja di dalam satu-satu bangunan tanpa
mengira masa. Oleh hal yang demikian, adalah wajar setiap staf / pesakit / pelawat
/kontraktor mengetahui tindakan yang perlu diambil sekiranya berlaku kebakaran.
Semua staf / pesakit / pelawat /kontraktor adalah diingatkan supaya bertindak dengan
tenang, jangan cemas apabila menghadapi keadaan begini.
Prosedur ini menerangkan beberapa tindakan yang perlu diambil sekiranya berlaku
kecemasan kebakaran dan tindakan pengungsian bangunan. Satu salinan hendaklah di
pamerkan di papan kenyataan disemua bangunan.
TINDAKAN APABILA BERLAKU KEBAKARAN
Tindakan berikut boleh dijadikan prosedur tetap dan garis panduan apabila berlaku kebakaran.
Isyarat Kebakaran
- Membunyikan sistem penggera kebakaran (alarm) dengan memecahkan break glass
yang sedia ada di setiap paras bangunan.
TANDA BUNYI KEBAKARAN MENGANDUNGI BUNYI LOCENG YANG BERULANG
ULANG
Sesiapa pun tidak dibenarkan memasuki bangunan apabila loceng kecemasan
dibunyikan.
Memberitahu Pengawal Insiden/Pegawai-Pegawai Insiden yang bertugas di PTJ atau
menghubungi bilik operator.
Keluar Menyelamatkan Diri - Semua staf / pesakit / pelawat /kontraktor hendaklah
keluar daripada bangunan dan berkumpul di Tempat Berkumpul yang disediakan di PTJ.
Panggilan Baris (Roll Call) Semua taf / pesakit / pelawat /kontraktor adalah
bertanggungjawab melaksanakan panggilan baris (roll-call) di Tempat Berkumpul
dengan segera apabila mendengar isyarat kebakaran.
Memadam Kebakaran - Pegawai-pegawai Insiden / PAKSA dan kakitangan yang
terlatih di PTJ sahaja dibenarkan untuk memadamkan kebakaran supaya ianya dapat
dikawal.
PERHATIAN :
Sila rujuk pelan kecemasan/ pelan lantai bangunan dan prosedur kebakaran dimana
anda menjalankan tugas. Bangunan adalah berbeza diantara satu dengan lain dan ia
mungkin memerlukan tindakan kecemasan yang berbeza.
PERINGATAN:
Apabila kedengaran loceng kebakaran berbunyi iaitu sebagai isyarat berlaku kebakaran, semua
staf/pelajar/kontraktor/pembekal/pelawat hendaklah :
1. Berhenti kerja.
2. Berhentikan semua mesin.
3. Matikan semua kuasa elektrik.
4. Tutup gas atau lain-lain bahan yang mudah terbakar dari terdedah.
5. Tutup semua tingkap dan pintu.
6. Keluar melalui lorong jalan yang mudah dan jangan menggunakan lif.
7. Jangan berlari.
8. Jangan tolak menolak antara satu sama lain.
9. Jangan sengaja buat bising.
10. Jangan buat tidak tentu arah dan kelam kabut (panik).
11. Jangan berpatah balik kebelakang untuk mengambil barang-barang yang tertinggal.
12. Jangan duduk di dalam tandas atau stor.
13. Berikan bekerjasama dan ikut arahan.
14. Berkumpul di tempat yang telah ditetapkan
TINDAKAN PEGAWAI-PEGAWAI INSIDEN
1. Menyiasat tempat kebakaran.
2. Bunyikan alarm atau wisel (jika alarm automatik tidak berbunyi).
3. Sekiranya kebakaran berlaku di peringkat awal dan tidak mengancam keselamatan
diri, padamkan segera.
4. Jika didapati kebakaran tersebut telah merebak dan ada penghuni di bangunan
tersebut, beri arahan mengosongkan bangunan.
5. Arahkan kakitangan/pelajar/kontraktor/pembekal/pelawat keluar melalui pintu
kecemasan sahaja.
6. Arahkan kakitangan/pelajar/kontraktor/pembekal/pelawat menutup pintu-pintu dan
tingkap.
7. Arahkan staf/pelajar/kontraktor/pembekal/pelawat berkumpul di Tempat Berkumpul
Yang ditetapkan
8. Hubungi pegawai yang bertugas di pondok pengawal keselamatan untuk bantuan.
Jika perlu hubungi Jabatan BOMBA secara terus.
9. Matikan semua suis elektrik.
10. Arahkan Ketua Jabatan/Ketua Bahagian/Ketua Unit membuat panggilan baris (roll-
call) bagi semua staf / pesakit / pelawat /kontraktor di bawah kawalan masing-
masing.
11. Jangan benarkan sesiapa pun masuk ke bangunan tersebut melainkan yang berkenaan
sahaja.
12. Memberi maklumat kepada Pegawai BOMBA mengenalpasti keadaan di dalam
bangunan.
TINDAKAN PENGAWAL INSIDEN
1. Hubungi pihak BOMBA sebaik sahaja mendapat maklumat daripada Pegawai-pegawai
Insiden.
2. Sediakan alat memadam kebakaran di premis masing-masing (pastikan ia sentiasa
diiselenggara)
3. Mengenalpasti tempat pili bomba.
4. Arahkan Pegawai-pegawai Insiden memadam kebakaran sebelum pihak BOMBA masuk.
5. Arahkan anggota untuk mengawal keadaan lalulintas untuk menyenangkan pihak
BOMBA masuk.
6. Dapatkan maklumat tentang panggilan baris (roll-call) sekiranya ada yang tertinggal di
dalam bangunan.
7. Bekerjasama dengan anggota BOMBA dalam segala aspek.
8. Hubungi pihak ambulan bersiap sedia di satu tempat.
CARA-CARA BERGERAK SEMASA TERPERANGKAP DI DALAM ASAP
Di dalam sesuatu kebakaran, asap merupakan ancaman kerana ia bergerak mendahului api,
panas, menyesakkan pernafasan serta beracun dan boleh menyekat jalan menyelamatkan diri
dari kebakaran. Sebagai panduan menyelamatkan diri dari kebakaran asap, perkara-perkara
berikut perlu diberi perhatian :
1. Bertenang, sabar dan berfikir. Panik atau kelam kabut boleh mengakibatkan anda
bertindak dengan cara yang salah.
2. Sebelum membuka pintu, pastikan dahulu, jika panas biarkan tertutup. Cari jalan lain
untuk menyelamatkan diri.
3. Jika terperangkap di dalam asap, rendahkan diri seberapa boleh sebaiknya merangkak di
atas lantai dan bernafas pendek-pendek (melalui hidung hingga sampai ke tempat
selamat).
4. Kepulan asap yang banyak biasanya boleh menggelapkan pemandangan. Dalam
keadaan demikian, gunakan belakang tangan untuk raba jalan menyusur dinding hingga
bertemu pintu keluar.
TERPERANGKAP DI DALAM BANGUNAN TERBAKAR
Jika anda terperangkap di dalam bangunan, semasa berlaku kebakaran anda hendaklah
bertindak seperti berikut :
Dapatkan seberapa banyak pintu bertutup di antara anda dengan api. Sebagai
makluman, pintu-pintu boleh menjadi penyelamat nyawa anda.
Tutupkan pintu di belakang anda dan jauhkan asap dan bahang. Sumbat celah-celah
pintu dan lubang angin dengan kain atau sebagainya bagi mengelakkan asap masuk
(pilih bilik yang bertingkap dan tunggu untuk diselamatkan).
Pergi ke tingkap bagi mendapatkan udara bersih dan beri isyarat minta bantuan.
Buka tingkap sedikit di atas dan di bawah untuk membolehkan udara kotor keluar dan
udara bersih masuk.
Jika keadaan semakin buruk, pandang keluar tingkap, balut kaki dengan baju, carpet atau
sebagainya (basahkan jika perlu) bagi menahan kepanasan.
Jangan cuba terjun dari tingkap atau tingkat yang tinggi. Ramai orang terbunuh kerana
tergopoh-gapah terjun. Tunggu BOMBA atau pasukan penyelamat, jika benar-benar tidak
ada jalan lain lagi.
PROSEDUR EVAKUASI KECEMASAN KEBAKARAN
ANGGOTA YANG PALING KANAN AKAN MENJADI KETUA
KETUA CUBA
MEMADAMKAN API
MENELEFON UNTUK MENDAPATKAN
BANTUAN
JIKA API TIDAK DAPAT DIPADAMKAN,
KOSONGKAN BANGUNAN MELALUI
PINTU YANG TERDEKAT DAN SELAMAT
PESAKIT-PESAKIT/PEKERJA BERKUMPUL
DI KAWASAN KIRA-KIRA 100 KAKI DARI
TEMPAT KEJADIAN
KETUA MENGIRA SERTA MEMASTIKAN
SEMUA PESAKIT/ANGGOTA BERADA DI
TEMPAT BERKUMPUL
Waktu Pejabat
Telefon operator untuk mendapatkan
bantuan :-
1. Bomba
2. Pantai
3. Wad berdekatan
4. Pengarah hospital
SELEPAS WAKTU PEJABAT
Telefon operator untuk mendapatkan
bantuan:-
1. Bomba
2. Pantai
3. Wad berdekatan
4. Pengarah hospital
5. PROSEDUR PERTOLONGAN CEMAS
OBJEKTIF
Objektif prosedur ini adalah untuk :
Menjelaskan langkah-langkah tindakan semasa berlakunya kemalangan atau keadaan
kecemasan di Jabatan / unit
Memberikan bantuan awal kecemasan kepada mangsa kemalangan atau keadaan
kecemasan sebelum ketibaan pasukan perubatan.
Menyelamatkan nyawa, mengurangkan kesakitan, mengelakkan mangsa kemalangan
menjadi lebih teruk serta mendapatkan pertolongan profesional atau pemindahan ke
hospital.
Memenuhi kehendak undang-undang yang disyaratkan dalam Akta dan Peraturan yang
berkaitan dengan keselamatan dan kesihatan pekerjaan.
SKOP
Prosedur ini hendaklah digunapakai semasa menghadapi kemalangan atau keadaan
kecemasan dan memberikan bantuan awal kecemasan di Jabatan / Unit
TANGGUNGJAWAB
Semua warga HSAJB hendaklah bertanggungjawab melaksanakan prosedur ini ketika
menghadapikemalangan atau keadaan kecemasan.
Penolong Cemas PTJ hendaklah bertanggungjawab memberikan bantuan awal
kecemasan kepada mangsa kemalangan atau keadaan kecemasan.
Kelayakan bagi pelantikan seorang Penolong Cemas hendaklah sekurangkurangnya
telah menghadiri dan lulus Kursus Pertolongan Cemas Asas dan CPR dari mana-mana
organisasi yang diiktiraf oleh kerajaan.
Ketua Unit Pertolongan Cemas hendaklah merancang dan menjalankan Refresh
Course Kursus Pertolongan Cemas Asas dan CPR kepada semua anggota Unit
Pertolongan Cemas sekurang-kurangnya dua (2) tahun sekali
PETI PERTOLONGAN CEMAS
Jabatan /Unit adalah bertanggungjawab memastikan Peti Pertolongan Cemas
ditempatkan di semua premis di dalam kawasan HSAJB
hendaklah memastikan perkakasan dan ubat-ubatan di dalam Peti Pertolongan Cemas
sentiasa mencukupi setiap masa.
BAHAGIAN IV
PERATURAN PERATURAN KESELAMATAN DAN KESIHATAN PEKERJAAN
1. PERATURAN AM MENGATUR LANGKAH-LANGKAH KESELAMATAN DI JABATAN /
UNIT
Kebanyakkan kemalangan di dalam jabatan / unit adalah berpunca dari tergelincir, terjatuh
akibat tertindih, mengangkat benda dengan cara yang salah, tercedera akibat penyalahgunaan
peralatan pejabat dan terhimpit di dalam atau diantara benda.
Kemalangan akibat tergelincir
Anggota di wad khususnya selalu tergelincir di atas lantai akibat lantai yang licin atau
kasut yang tidak bercengkam. Selalunya adalah akibat tumpahan dari air paip semasa
membersihkan lantai. Cecair yang tertumpah ke atas lantai seperti air minuman atau
makanan yang tidak dikeringkan serta-merta atau lantai yang kotor dan berair. Lantai
yang sedang dibersihkan atau dimop oleh pekerja maengakibatkan lantai licin.
Manakala terjatuh akibat tertindih berpunca dari objek yang berada di atas lantai atau
yang terkeluar di tepi laluan perjalanan orang ramai. Terjatuh juga boleh berpunca dari
cara yang salah.menggunakan tangga atau menggunakan kerusi untuk mencapai objek
yang tinggi.
Langkah-langkah mengelakkan kemalangan dan kecederaan
Jika dilihat kebanyakkan kemalangan atau kecederaan tersebut bolehlah dielakkan
dengan perancangan mudah serta house keepiung yang baik. Berikut adalah beberapa
contoh amalan yanhg baik.
i. Laluan perjalanan orang ramai seharusnya mempunyai pencahayaan yang
mencukupi, bebas dari objek, peralatan, sampah sarap dan dawai elektrik.
ii. Lantai sebaik-baiknya mempunyai satu paras yang seragam. Alas kaki (floor mats)
tidak digalakkan. Cecair yang tertumpah serta apa-apa objek di atas lantai dikutip dan
dibersihkan segera.
iii. Peti fail perlulah diletakkan dengan cara ianya tidak membuka ruang laluan perjalanan
orang ramai dan tidak dibiarkan terbuka. Untuk menstabilkan peti fail isikan dari ruang
bawah dan tidak membuka lebih dari satu peti dalam satu masa yang sama.
iv. Peralatan pejabat yang menggunakan kuasaelektrik perlu diperiksa dan diselenggara
oleh orang yang kompitan. Sila pastikan kesemua suis peralatan elektrik dimatikan
sebelum pulang.
v. Peralatan pejabat perlulah digunakan mengikut cara yang telah ditetapkan. Gunakan
alat yang betul untuk menjalankan tugas anda. Sekiranya peralatan tersebut tidak
ada, sila laporkan kepada penyelia anda untuk tindakan selanjutnya.
vi. Pekerja-pekerja tidak dibenarkan mengangkat benda-benda yang berat seorang diri.
Harus meminta bantuan dari pekerja lain dengan cara yang betul.
vii. Pekerja-pekerja tidak dibenarkan memakai selipar atau kasut yang tidak bercengkam.
viii. Sikap berhati-hati dari semua pihak supaya memastikan kemalangan dan kecederaan
dapat dielakkan.
Mengangkat barang
Kecederaan belakang biasanya berlaku kepada orang yang mengangkat barang dengan
cara yang salah atau mengangkat barang yang terlalu berat bagi dirinya., Apabila
mengangkat barang, daya upaya perlu datang dari kedua-dua kaki dan bahagian
belakang badan mesti dikekalkan dalam keadaan lurus. Anggota hospital tidak
dibenarkan mengangkat barang apabila terdapat risiko kecederaan belakang.
Bahan kimia
Terdapat kualiti yang kecil bahan kimia di dalam pejabat seperti dakwat percetakan, toner
mesin penyalin, bahan pencuci dan cecair. Pastikab anda tahu hazad bahan kimia ini dan
cara penggunaanya yang betul. Jika ada sebarang keraguan sila berbincang dengan
penyelia atau pegawai keselamatan dan kesihatan di tempat anda.
Ergonomik
(i) Kerusi
Kerusi yang telah disesuaikan mengikut posisi badan seseorang boleh
memperbaiki peredaran darah dan posture badan. Ianya juga dapat
mengurangkan ketegangan otot serta tekanan pada bahagian belakang badan
seseorang.
Kerusi yang baik mempunyai cirri-ciri brikut :-
a) Boleh berpusing
b) Mempunyai lima (5) roda supaya seimbang
c) Dilapisi kain fabric yang baik yang membolehkan pengudaraan kepada
kulit.
d) Boleh diubah ketinggian tempat duduk dan penyokong belakang.
(ii) Posisi Peralatan Kerja
Pastikan semua peralatan kerja berada pada jarak yang selesa untuk diambil
oleh kedua-dua tangan. Ini adalah penting untuk mengelakkan pemulasan
anggota badan.
(iii) Mencegah Keletihan Mata Disebabkan Penggunaan VDT
Jika anda banyak mnenghabiskan masa dihadapan computer (VDT-visual display
terminal). Tips dibawah mungkin boleh membantu mengurangkan keletihan mata anda.
Beritahu pakar mata anda sering menggunakan VDT. Kacamata untuk aktiviti lain
mungkin tidak begitu sesuai untuk penggunaan computer. Anda mungkin memerlukan
perskripsi khas.
Pastikan jarak antara monitor dan mata anda adalah sekurang-kurangnya 20 inci.
Permukaan monitor yang terang boleh menimbulkan keletihan pada mata dan juga
boleh menyebabknan sakit kepala. Untuk mengurangkan silau mata pada monitor,
elakkan permukaan monitor dari menghadap punca cahaya yang terang seperti
tingkap, lampu dan sebagainya dan gunakan penapis cahay anti-silau di atas monitor
anda.
Jika anda perlu merujuk kertas /. Dokumen, letakkan dokumen tersebut berhampiran
monitor supaya mata anda tidak perlu mengubah focus setiap kali anda melihat
dokumen tersebut. Anda juga boleh menggunakan pemegang dokumen.
Alihkan skrin anda supaya kedudukannya berada antara 15 hingga 20 darjah dibawah
garisan pandangan melintang anda.
Sapu / cuci habuk daripada monitor anda secara kerap.
Banyakkan berkelip untuk mengelakkan mata menjadi kering.
Jika imej di atas skrin anda menjadi kabur, hantar VDT tersebut untuk diservis dengan
segera. Imej yang bergetar secara berterusan juga boleh menyebabkan keletihan
pada mata anda. Getaran ini seringkali disebabkan oleh kadar pembalikan
memanjang yang rendah (low vertical refresh rate) atau high dot pitch. Mungkin sudah
sampai masanya untuk anda membeli monitor baru.
Ketinggian kerusi ketika kanak-kanak menggunakan computer adalah amat penting. Kanaka-
kanak sepatutnya duduk diatas kerusi yang sesuai ketinggiannya, dimana sudut antara siku
dengan lengan ialah 90 darjah. Bahagian atas skrin computer mestilah sama tinggi dengan dahi
kanak-kanak.
2. PENGENDALIAN PESAKIT GANAS
Keganasan merupakan satu tingkahlaku seseorang individu yang di luar tahap normal samada
dari segi pertuturan ataupun perbuatan yang boleh mengancam dan mencederakan diri sendiri,
orang lain atau harta benda.
1. Protokol dalam pengendalian keganasan di dalam wad
Jika pesakit diketahui berkelakuan ganas yang disebabkan oleh:
a) Ancaman dan penderaan
b) Agresif secara fizikal
Prosedur-prosedur yang perlu diikuti adalah berikut:
i. Anggota kanan di dalam sebuah wad itu haruslah bertindak selaku ketua dan
mengumpul anggota wad yang lain.
ii. Taklimat ringkas tentang kejadian akan diberi oleh ketua dan langkah-langkah
akan diambil untuk mengendalikan pesakit
iii. Ketua akan menenangkan pesakit melalui perbualan dengan mengikut jarak yang
berpatutan (sekurang-kurangnya 3 kaki dari pesakit) dan berbual dengan nada
suara yang rendah, serta menawarkan pilihan kepada pesakit berdasarkan
pengaduannya.
iv. Penasihat akan membawa pesakit-pesakit lain keluar dan sebaik-baiknya
memindahkan benda-benda atau perabot-perabot yang boleh membahayakan
serta mengarah dan menentukan anggota lain membantu pesakit.
v.Ketua akan menentukan jika pasukan perlu mengikat pesakit (selalunya
percubaan untuk menenangkan pesakit melalui perbualan/ percakapan dalam
masa 5-10 minit).
vi. Pesakit akan dikawal mengikut prosedur yang ditetapkan dan akan
didokumenkan/direkodkan dalam fail pesakit sebaiknya dalam laporan kejadian
keganasan. Doktor akan diberitahu dan ubat diberi mengikut arahan doktor.
vii. Pesakit haruslah diletakkan berhampiran dengan bilik jururawat dan pemerhatian
dibuat dengan lebih kerap.
2. Kes-kes yang akan dirujuk kepada Pasukan Pengendalian Keganasan termasuklah:
i. Pesakit-pesakit yang terlalu ganas untuk dikendalikan oleh anggota wad.
ii. Pesakit-pesakit yang memegang senjata dan amat sukar dipujuk untuk menyerah
diri
iii. Apabila anggota dalam wad sedikit sahaja untuk mengendalikan pesakit yang
ganas dengan lebih efektif
3. Protokol dan prosedur dalam Pasukan Pengendalian Keganasan
Ahli-ahli dalm pasukan akan ditugaskan oleh Ketua Pembantu Perubatan dan satu
pasukan perlu ada dalam setiap giliran bertugas (shif).
Setiap pasukan haruslah mempunyai seorang ketua dimana beliau merupakan
Pembantu Perubatan Kanan dan 4 orang anggota lelaki. Penasihat akan dilantik
oleh Ketua Pasukan.
Sebaik sahaja ketua bertugas pada satu giliran bertugas (syif), ia harus
mengetahui yang ahli-ahlinya yang lain ada bekerja dan bersedia. Ahli-ahli yang
tidak bertugas haruslah digantikan dengan anggota lelaki yang lain.
Semua kes yang dirujuk kepada Pengendalian Keganasan mesti dirujuk kepada
ketua. Kemudian ketua akan memberitahu ahli-ahlinya yang lain untuk
menghadirkan diri di tempat kejadian secepat mungkin untuk mengendalikan kes
tersebut.
Prosedur untuk pengurusannya adalah sama dalam pengurusan wad.
Setiap kes mestilah didokumenkan dan akan dibincangkan bersama-sama dengan
ahli-ahli Jawatankuasa Pasukan Pengendalian Keganasan yang diadakan sekali
seminggu.
3. KESELAMATAN UNIT PEMANDU (PENGANGKUTAN / KENDERAAN)
Pengangkutan dalam sebuah hospital memainkan peranan yang penting seperti :-
a) Menguruskan perkhidmatan ambulans untuk pesakit
b) Menyediakan kemudahan untuk urusan rasmi.
Oleh itu, ia adalah penting untuk memastikan pengangkutan dijaga dengan baik dan
selamat digunakan.
1. LANGKAH-LANGKAH MENGELAK KEMALANGAN
a. Pemeriksaan kenderaan hendaklah sentiasa dilakukan oleh pemandu sebelum
digunakan seperti tekanan tayar dan lain-lain.
b. Semau kenderaan perlu diselenggarakan setiap 5000 km atau 6 sebulan sekali
jika tidak mencapai km yang ditetapkan.
c. Sebarang kerosakan hendaklah dilaporkan segera kepada PANTAI untuk
tujuan pembaikan.
2. KEPERLUAN KELENGKPAN PERALATAN
2.1. Perkakas perkakas kenderaan hendaklah sentiasa disimpan dalam kenderaan tersebut.
Para pemandu bertanggungjawab ke atas perkakas tersebut seperti:-
a. Set spanner
b. Peralatan untuk menukar tayar.
c. Spare tyre
d. Pemadam api
e. Kotak kecemasan
f. Alat oksigen dalam ambulans.
2.2. Kenderaan yang kali diperbaiki dan berusia melebihi 10 tahun dirujuk kepada PANTAI
dimana kenderaan itu akan dirujuk kepada PUSPAKOM untuk pemeriksaan lanjut.
2.3. Tidak dibenarkan membawa penumpang melebihi daripada had yang dibenarkan.
2.4. Pemandu dan penumpang diwajibkan mamakai tali pinggang keledar semasa dalam
perjalanan.
CONTOH
LAMPIRAN
PAKEJ ORIENTASI KESELAMATAN & KESIHATAN PEKERJA
....................................................................
HOSPITAL SULTANAH AMINAH JOHOR BAHRU, JOHOR
CONTOH JOB SAFETY ANALYSIS HSAJB STAFF AND PATIENT SAFETY PROTOCOLS
( to be used together with standard operating procedures )
WORK AREA TASK HAZARD RISK PERSON
@RISK
CONTROL MEASURES SURVEILLANCE
Management of
Patient Transfer
from trolley to
trolley/bed/Wheelch
air/Couches/Proced
ure table & vice
versa
Patient transfer from
incubator to open
care incubator/cot &
vice versa
Physical
-Fall
Ergonomics
-Lifting
-Injury
-Fractures
-Backache
-Sprain & Strains
-Staff
-Patient
-Staff
-Ensure adequate manpower
available for lifting patients.
-Use of transfer trolley/roller
aids/transfer sheet during transfer of
patients.
-Lock trolley/incubator wheels during
transfer of patient.
-Lock incubator doors/side port &
make sure port sleeves are tight.
-Secure side panels of open care
incubator.
-Trolley should have railings to avoid
patient falling.
-Training on lifting techniques/body
mechanics.
-Minimize patient transfer from bed to
trolley by using appropriate transport
beds.
-Bassinette to be attached to patient
trolley where applicable.
-Step-stool for patients to climb on to
couches.
-Elderly patients & patients who are
unable to walk and who are on
wheelchair should be assisted on to
couches, procedure tables & chairs.
-Incidence reporting
-Monitor Scheduled
Planned Preventive
Maintenance of all
transport equipment.
@RISK
Cont/ Management of
Patient Transfer
from
trolley to trolley/bed/
Wheelchair/
Couches/procedure
table & vice versa
Patient transfer from
incubator to open
care incubator/cot &
vice versa
Handling Heavy
Equipment, Sets &
Goods
-Portable
equipments
-Sets
-Raws goods
-Frozen goods
-Dry goods
-Boxes
-Cartons
Physical
-Airway
adjunct
disconnected
or dislodged
from
ventilated
patient
Ergonomics
-Lifting
-Hypoxia
-Backache
-Sprain &
Strains
-Patient
-Staff
-Patient waiting to be attended and
who are on trolleys and wheelchairs
are not to be left alone and must be
accompanied.
-Check air entry in lungs after each
movement of patient.
-Trained staffs to manage airway
during transport.
-Use trolley to transport.
-Designation of more staff to
handle each equipment or good
depending on weight and quantity.
-Use step-up stools when
removing or storing from above
chest level.
-Observation &
reinforcement
-Incidence
reporting.
@RISK
Working Hours Psycho-
social
-Long working
hours.
-Normal
sleeping time
distruption for
shift & on-call
staff.
-Heavy
responsibility
& work load.
-High
expectations.
-No proper
guidelines or
protocol.
-Anxiety
-Stress
-Depression
-Staff -Enough posts made available and be
filled.
-Frequency & duration of night duties
reduced.
-Workload & responsibility shared
equally.
-Motivation and incentives.
-Work process, protocols & guidelines
to be made available and be
reviewed.
-Six monthly
professional support
& counseling to all
staffs.
@RISK
Waiting Time
For registration
consultation,
treatment &
management
Psycho-
social
-Long waiting
hours
-Disruptions
of daily
routine
-Next of kin
have other
responsibility
to deal with.
-Anxiety
-Stress
-Complains
-Aggression
-Abuse
-Staff
-Patient
-Realtive
-Enough posts made available and
be filled to give faster services.
-Workload & responsibility shared
equally.
-Implement a good Qsystem.
-Flow chart must be simple and
patient friendly.
-Motivation and incentives.
-Shorten waiting time.
-All waiting area to be air
conditioned.
-Soft music to be played during
period patients are waiting.
-Visual entertainment and
documentaries to be telecast for
viewing while waiting.
-Reading material to be made
available.
-Implement Piagam Pelanggan and
accept complaints positively.
-Implement a recovery system.
-Incidence reporting.
@RISK
Patients Care
Including the whole
process of invasive
& non-invasive
procedures
Physical
-Sharps
-Backache
-Sprain &
Strains
Biological
-Blood
-All body fluids,
secretions and
excretions
except sweat
-Non-intact
skin
-Mucous
membrane
-Injuries
-Cross infection
-Staff
-Patient
-Standard Operating Procedures to
be strictly adhered.
-Patients to screened & notified to all
staffs concerned.
-Strictly enforce Standard
Precautions Practices & Additional
Precaution Practice.
-Aceptic techniques to be strictly
enforced for non-invasive
procedures.
-Sterile technique to be strictly
enforced for all invasive procedures.
-For surgical gowning use non-strike
through disposable gowns.
-Use goggles, mask, double, surgical
gloves and boots if necessary.
-height adjustable operating tables
and surgeons stool to be used for
procedures.
-Practice good body mechanics
during procedures.
-Provide free formula milk for 6 onths
for babies of VDRL/HIV mothers as
no breast feeding allowed.
-Proper homeostasis before patients
leaves surgery.
-Six monthly health
status assessment &
documentation
-Risk assessment
-Infection rate
surveillance
-Monitor Scheduled
Planned Preventive
Maintenance of all
equipment.
@RISK
Cont/ Patients Care -
Including the whole
process of invasive
& non-invansive
procedures
Chemical
-Antiseptics
Psycho-Social
-Stress
-Medico legal
Implications
-Allergy
-Eczema
-Wrong
procedure
-Wrong body
part intervened
or investigated
-Wrong patient
-Document mix-
up
-Quality of
service will be
compromised
-Neglecting
patient care
-Patient -All invansive procedures to be done
on patient in laying down position.
-Linen cover for benches & couches
used by high risk patients to be
changed before used by next
patient.
-Benches used for examination &
treatment must be covered with
linen.
-Choice of alternative antiseptic to
be made available.
-Careful history of allergy from
patient.
-Check list of patient identification
-Check list for procedure to be
performed
-Marking affected body part with
markers by surgeon concerned
-System of counter checking by
second person
-Motivation & support to staffs by
superiors.
@RISK
Psychiatry Patients
Care-
Including the whole
process of invansive
& non-invansive
procedures.
Nursing
Psychiatric
patients
Physical
-Assault
-Hidden sharp
object in cloths
Psycho-social
Psycho-
social
-Suicidal
tendency
-Injury
-Desired level
of patient
cooperation not
optimal
-Enviroment
-Stress
-Injuries
-Fractures
-Head Injury
-Fatality
-Patient
-Staff
-Relatives
-Relatives
-Staff
-Patient
-Relative
-Patients
-Adequate manpower for physical
restrain
-Patient sedated in the emergency
department
-Secured examination room for
violent & aggressive patients
-Alarm system & CCTV
-Security personnel available
-Interviews conducted in clinic & in
privacy
-Adequate staff training &
Counseling
-Comtinous Medical Education
-Hazard leave
-Encourage close family
members to accompany
-Close observation nearer to
nurses station
-Windows to be fitted with grills
-Observation &
reinforcement
-Incidence
reporting.
@RISK
Childbirth Physical
-Wrong
Tagging
Psycho-social
-Stress
-Medico legal
-Baby Mix-up -Mother
-Staff
-Baby
-Mother to be tagged
-Identity verification before delivery
-Tag for baby prepared and verified
with mother before delivery
-Tagging to be done immediately
after delivery
-Witnessed & Documented in
PEROBST 304 form.
-Observation &
reinforcement
Breast Feeding Physical
-Suffocation
-Fatality -Neonate -Health Education & close
supervision of breast feeding
mothers especially primi, post-
caesar & post analgesia.
Nursing Neonates in
Cot
Physical
-Suffocation
-Fatality -Neonate -Health Education to mothers &
close supervision of neonates
-Ensure neonates are not nursed
prone but nursed in later position
and interchanged hourly
-Observation &
reinforcement
Nursing Children,
Elderly & Restless
Patients
Physical
-Fall
-Injuries
-Frctures
-Head Injury
-Patients -Nurse in COT beds
-Close observation nearer to nurses
station
-Observation &
reinforcement
@RISK
Blood Transfusion Biological
-Blood & Blood
products
-Reaction
-Blood Bag
Mix-up
-Cross Infection
-Anaphylaxis
-Fatality
-Medico-legal
-Staff
-Patient
-Aseptic & sterile technique to be
strictly enforced.
-Verification of blood transfusion
checklist before transfusion
-Emergency trolley to be available
Hand Washing Chemical
-Antiseptic
solution
-Allergy
-Eczema
-Staff
-Patient
-Choice of alternative antiseptic to be
made available
Chest Tube
Drainage
Physical
-Tubing
slipped out
-Chest tube
bottle
Accidentally
broken.
-Injury
-Pneumothorax
-Staff
-Patient
-Use disposable unbreakable bottles
-Constant observation
Intubation Physical
-Tooth
-Broken during
procedure
-Airway
obstruction
-Medico-legal
-Patient -Inspection of teeth after intubation
-Intubation to be done by trained staff
- Incidence reporting.
@RISK
Oxygen Therapy Physical
-Cylinder fall
-Injury -Staff
-Patient
-Secure cylinder during storage &
transport
-Use wall mounted pipe line gases
-No smoking signage
-Training on Oxygen therapy &
handling of Oxygen tanks
-Fire-disaster plan with trained fire
fighting team in each unit.
-Observation &
reinforcement
Filling Hot Water
Thermos Flask
Physical
-Thermal
-Scalds
-Burns
-Staff
-Patient
Awareness
-Orientation to patients on hot water
delivery time
-No Entry of Patientinto pantry
signage
Hot Water Taps for
bathing & washing
Physical
-Thermal
-Scalds
-Burns
-Staff
-Patient
-Mothers
-Awareness amongst staff
-Orientation to patients/mothers on
hot water & cold water taps
-Taps to be clearly marked
@RISK
Preservation of
Specimen
Chemical
-Formaldehyde
-Carcinogenic
-Pulmonary
Oedema
-Staff -Use of mask, googles, impermeable
apron and gloves
-Well ventilated room with exhaust
fan
-Avoid spillage
-Containers to be recapped air-tight
immediately
-Decontaminate shower washer
available
Disinfection of
instruments,
tubings, airway
adjuncts, etc
Chemical
-Disinfectant
-Eye,
respiratory &
skin irritation
-Staff -Use mask, goggles, impermeable
apron and gloves
-Well ventilated room with exhaust
fan
-Avoid spillage
-Containers to be recapped air-tight
immediately
-Use low temperature plasma
hydrogen peroxide autoclaves for
heat sensitive apparatus (Sterrad
Sterilization) as an alternative
-Disposable only for single use & not
to be reused to avoid disinfecting
-Observation &
reinforcement
@RISK
Administration of
Cytotoxic Drugs
Reconstitution of
cytotoxic drug
Chemical
-Cytotoxic Drugs
-Eye,
respiratory &
skin infection
-Staff -Strictly follow Standard Guidelines
on Handling and Administration of
Cytotoxic Drugs
-Use jumpsuits, disposable gowns,
Hood, bouffant caps, shoe cover &
double gloves
-Done in cytotoxic safety cabinet
-Observation &
reinforcement
-Six monthly health
status assessment &
documentation
-Risk assessment
-Monitor Scheduled
Planned Preventive
Maintenance of
safety cabinet.
Diathermy Physical
-Thermal
Chemical
-Fumes
-Fires
-Burns
-Explosions
-Carcinogenic
-Staff
-Patient
-Staff
-Technique of holding dissecting
forceps to allow diathermy flex to be
touched nearest to the area to be
coagulated using monopolar.
-Use sucker to suck away fumes
-Use mask properly as to be air tight
around edges of mask
-Observation &
reinforcement
@RISK
Bone Cement
application
Chemical
-Fumes
-Respiratory &
eye irritation
-Addiction to
glue sniffing
-Staff -Use sucker to suck away fumes
-Use mask properly as to be air tight
around edges of mask
-Use goggles
-Observation &
reinforcement
Amalgam
Mixing & handling
Chemical
-Mercury
vapour
-Mercury
toxicity
-Patient
-Staff
-Use face mask, goggles and gloves
during processing.
-Use amalgam capsules to avoid
spillage
Drilling & Sawing
Bone
Physical
-Projectile
-Noise
-Eye Injury
-Hearing
problem
-Staff -Use goggles
-Use ear-plugs if prolong exposure.
-Reduce exposure to noise to less
than 8 hours / day
-Noise level should not be more than
80Dba
-Monitor scheduled
Planned Preventive
Maintenance of drills,
burs and saws
@RISK
Operating
Lights
Physical
-Thermal
-Glare
-Sweating
-Cross
infection
-Eye strain
-Headache
-Staff -Maximise distance of lights surgeons
-Lights should be anti-glare emit cold
light
-Light intensity should be adjustable to
reduce glare
- Monitor scheduled
Planned Preventive
Maintenance of all
equipment
Laser Procedures Physical
-Thermal
-Fire
-Burns
-Eye injury
-Staff
-Patient
-Use laser goggles
-Trained staff to handle equipment
-Observation &
reinforcement
Phototherapy Physical
-Thermal
-Glare
-Burns
-Eye strain
-Headache
-Patient
-Staff
-light distance not less than 45cm from
patient except when using biliblanket.
-Use eye pad for patient
-Stop phototherapy when doing other
procedures on patient
-Shield phototerapy unit with cloth
-Avoid staring into light
@RISK
Hospital
Enviroment
General Safety
Patients Valuables
Safety During
Maintenance Work
Physical
-Darkness
-Lonely pathway
-Secluded area
-Drain & holes
Physical
-Robbed
-Stolen
-Lost
-Missing
Physical
-Stolen
-Damage
-Theft
-Robbery
-Rape
-Injury
-Depressed
-Complaints
-Complains
-Breach of
Akta Rahsia
-Staff
-Patient
-Staff
-Patient
-Staff
-Pathways and roads should be well lit
-Female staffs should come and go in
groups of more than two
-Do not wear heavy jewellery
-Security to be more frequent along
probable areas
-Drains & Holes to covered
-Patients with valuables to be given
advice to take instructions only from
staffs in uniform. Patients should be
advised to recomfirm with staffs if
suspicious.
-Patients should be advised to
handover valuables to next of kin for
safe keeping immediately.
-Care of patients valuables protocol
formulated.
-Do not accept property for safe
keeping if next of kin available.
-Monitor & supervise cleaners &
maintenance workers.
-Cleaners & maintenance workers not
to be left alone in offices.
@RISK
Borrowing Hospital
Property for Patient
Care
Physical
-Wheelchair
-Identity Card
Psyco-social
-Stress
-Complaints
-Lost
-Stolen
-Staff
-Patients
-Only I.C. of applicant accepted &
not any other document.
-I.C. to be kept locked.
-I.C. & wheelchair should be signed
in & out.
- Monitor scheduled
Planned Preventive
Maintenance of
ambulances and
transport vehicles
Tranportation
Ambulances &
Patient Transport
Vehicles
Physical
-Bald Tyres
-Defective
breaking
system
-Uncuisoned
interior
-Noise
Bumpy
-Accident
-Injuries
-Anxiety
-Nausea &
Vomiting
-Staff
-Patients
&
relatives
-Daily checks on tyres and breaking
system
-Interior of all vehicles not requiring
the use of safety belts to be padded
and cuisoned
-Air tight windows with proper
airconditioning & ventilation
-Air suspensions for vehicles
- Monitor scheduled
Planned Preventive
Maintenance of
ambulances and
transport vehicles
@RISK
Use of Electrical
Appliances,
Equipment and
Pipelines Gases
-Incubators
-Radiant Warmer
-Monitoring
Appliances
- UVL Light
-IRR Lights
-IPT Traction
-ICT Traction
-Sewing
-Fluidotherapy
-Tunturi
-POP Cutter
-Suspan & Heat Gun
-Bobath Table
-Lido
Physical
-Fire
-Thermal
-Electricity
-Falls
-Dust
Psycho-social
-Noise
-Hyperthermia
-Burns
-Injury
-Electrocution
-Irritationb of
eye/nose &
respiratory
problem
-Stress
-Insomnia
-Depression
-Staff
-Patient
-Patient
-Appliance instruction manual
should be available at all times
with the appliance and read before
usage by new staffs or those who
have not handled it before
-Set alarm range for minimum &
maximum where applicable
-Use anti-static footwear
-Use ceiling mounted appliances
-Use electrical and pipeline outlets
from ceiling mounted pendents
-Wires & hoses running on floor to
be covered with cloth to prevent
tripping
-Use scavenging system for all
anaesthetic gases
-Use POP Cutter fitted with
vaccum
-Use face mask when using POP
cutter
-Electrical appliances to be
switched off & unplugged when not
in use.
-Fire extinguisher should by
available at all times.
-Reduce volume of vital sign
monitors
-Night sedation for patients if
necessary.
Observation &
reinforcement
- Monitor scheduled
Planned Preventive
Maintenance of
appliances
WORK
AREA
TASK HAZARD RISK PERSON
@RISK
Use of Other
Appliances &
Equipment by
Patient/on Patients &
by Staffs
-Hand Exercise
-Monark
-Sanding Board
-Cutting Splints
-Balancing Board
-Trampoline
-Therapy Ball
-Rubber Floors Mats
-Rollator
-Standing Frame
-Mattress & Ball Pool
-Small Toys
Physical
-Falls
-Spring
Broken
-Rubber Band
-Dust
-Cutting tool
-Swallow
Toys
Biological
-Body fluids
-Injury
-Irritation of
eye/nose & skin
-Respiratory
problem
-Wrist strain &
sprain
-Chocking
-Cross infection
-Staff
-Patient
-Patient
-Staff
should be available at all times
with the appliance and read before
-Proper demonstration to patient
on proper usage
-Patient to be accompanied by
therapist and assistance given for
the needy
-Equipment should be secured
properly so that it does not fall off
-Periodic sharpening of cutting
tools
-Scissors for left handed person
-Hard surfaces, frames & rails to
be padded
-Therapist should be trained in
CPR
-Extra supervision for paediatric
patients
-Benches/couches to be covered
by clean linen and changed if
soiled or used by high risk patients.
Observation &
reinforcement
- Monitor scheduled
Planned Preventive
Maintenance of
appliances
First Aid Box should
be available
@RISK
Environmental Factors
during Invasive
procedures and
storage of sterile
equipment &
Aseptic Dispensing
Procedures
Physical
-High
temperature
-Low
temperature
-High
Humidity
-Ventilation
-Cross infection
-Hypothermia
-Burns
-Cross Infection
-Staff
-Patient
-Geriatric,
Neonates
& Infants
-Staff
-Patient
-Staff
-Patient
-Maintain temperature between
18-22C
-Check temperature three times a
day
-Use warm blankets and warm
mattress
-Extra precaution when using
volatile gases and diathermy
machines
Maintain air exchange @ 25
cycles/hour
Observation &
reinforcement
- Monitor scheduled
Planned Preventive
Maintenance of air
conditioners &
ventilation system.
@RISK
X-Ray Imaging &
Fluroscopy
Physical
-Radiation
-Weight of
lead apron
when worm
Chemical
-Fumes from
solution &
spillage
-
Hydroquinone
-Pot.
Hydroxide
-Pot.
Carbonate
-Pot. Sulfite
-Ammonium
Thioshiphate
-Sod. Sulfhite
-Aluminium
Sulphate
-Sulphuric
Acid
-Dust from
Walles
-Mutagenicity
-Terratogenic
-Somatic &
Genetic effect
-Erythemia
-Cataract
-Leukemia
-Backache
-Injury
-Eye & skin
irritation
-Breathing
disorders
-Headache due
to odour
-Staff
-Staff
-Staff
-Hazard Signage & Light
-Use Personel Protective
Equipment as per appendix.
-Notification to all present before
each imaging
-Staffs & patients to be a minimum
distance of 2 meters from radiation
source in areas imaging done
outside Imaging department
-Use lead screens
-Imaging to be done only in
designated area
-Use lighter lead aprons
-Use 2 piece dress/skirt type lead
aprons.
-Proper hand washing after
handling wallets.
-Use face mask, gloves & goggles.
-Dark room to have exhaust fan &
flooring should be dry.
Analysing &
calibrating radiation
film monitoring badge
every month by MINT
-Hazard leave
@RISK
Steam Autoclaving/
Decontimination
& Drying
Handling & Washing
Contaminated Surgical
Instruments
Physical
-Steam
-Thermal
Biological
-Blood
-All body
fluids,
secretions
and
excretions
except sweat
-Tissues
-Scalds
-Burns
-Cross infection
-Staff
-Staff
-Only Trained staffs to operate
-Use insulated gloves, face mask
and face shield.
-Personal protective equipment to
be worn as follows:-
Heavy Duty Rubber Gloves
Face Shield
Water proof Aprons
Boots
-Instruments to be soaked &
decontaminated with disinfectant
prior to handling
-Instruments used in biohazard
cases received in double
biohazard bags
-Thermal washer disinfector @
90C used to minimize handling
- Monitor scheduled
Planned Preventive
Maintenance of
autoclaves
-Yearly certification
from JKKP should be
sought for
autoclaves.
@RISK
Handling & Washing
Contaminated Surgical
Instruments
Chemical
-Detergent
-Disinfectant
-Skin allergy
-Eye Irritation
-Staff -Use gloves, plastic aprons and
goggles when handling.
-Hand washing after handling
-Chemicals to stored in designated
area with enclosed shelves and
properly labeled
- Incidence
reporting.
Loading & Unloading of
Sets into dryer &
autoclave & storage of
sets
Packing of Linen, Soft
Goods & Sets
Ergonomics
-Lifting
-Arranging
Physical
-Falling heavy
objects
-Noise
-Lint & fabric
fibres
-Backache
-Sprain &
Strains
-Injury
-Conductive
Deafness
-Allergy
-Rhinitis
-Eye irritation
-Staff
-Staff
-Staff
-Use carrier system
-Sets not more than 7kg each
-Use stepup stools
-Heavier sets to be stored at the
bottom shelf
-Training on lifting technics/body
mechanics
-Use safety boots
-Wear Ear Plugs
-Use face Mask
-Install Exhaust fan
-Minimal handling of linen
-Linen to be prefolded by launder
on delivery.
Observation &
reinforcement
-Yearly assessment
on hearing.
@RISK
Hydrotherapy Physical
-Fall
-Thermal
Chemical
-Cloride
-Drowning
-Scalds
-Skin irritation
-Staff
-Patient
-Relatives
-Patients
-Floor of pool to be made of non-slip
material.
-Pool surrounding to be fitted with
hand rails
-Use floats & proper aids while in
pool.
-Temperature of water to be
maintained between 34-37C
-Free Chloride level of 0.5 2.5
p.p.m
-pH level between 7.2 7.8
-Room temperature is controlled at
25C
-Therapist is not in the water for
more than 1 to 2 hours without a
break
-Drinks given to patients & therapist
after session
-Shower before & after pool
sessions.
- Monitor scheduled
Planned Preventive
Maintenance of pool
to avoid slippery
floor
-Daily check &
record temperature
of pool
@RISK
Process of Washing &
Cutting Raw Products
for Cooking
Cooking Boiling, Frying
& Washing Equipment
Physical
-Slippery floor
-Knives
Biological
-Body fluids
Chemical
-Gas
-Detergent
-Injury
-Wrist strain &
sprain
-Contamination
-Fire
-Explosion
-Contamination
-Staff
-Food
-Staff
-Food
should be available at all times with
the appliance and read before
-Equipment should be secured after
use
-Periodic sharpening of cutting tools
-Flooring to be kept dry
-Use anti-skid footwear
-Staffs to trained on safe handling
&usage of gas cylinders
-Observation &
reinforcement
- Monitor scheduled
Planned Preventive
Maintenance of
appliances
be available
-Conform to Food
Act
-NIA 49
-Observation &
reinforcement
- Monitor scheduled
Planned Preventive
Maintenance of
appliances
be available
@RISK
Floor Cleansing Physical
-Slippery floor
-Fall & Injury -Staff
-Patient
-Slippery floor signage and cording
of area during cleaning & drying.
-Immediate drying equipment
available.
-Floor to be dry before signage is
removed
-Use anti-sid footwear
-Observation &
reinforcement
-Incidence
reporting.
Limitation of Visitors to
Critical Care Areas
Physical
-
Overcrowding
-Air pollution
-Cross infection -Staff
-Patient
-Limit visitors to two visitors per
patient at any one time
-Advise to visitors on status of
patient
-Incidence
reporting.
Security Sealing Physical
-Sealing
Envelopes
-Fire
-Injury
-Staff -Use sealing stickers instead of heat
sealing wax
-Incidence
reporting.
LAMPIRAN 3
CONTOH - POLISI KESELAMATAN JABATAN / UNIT
UNIT PEMULIHAN CARAKERJA HSAJB
PERILAKU SELAMAT YANG PERLU DIAMALKAN
1. Sentiasa mengikut protocol kerja selamat
2. Menumpukan sepenuh perhatian semasa kerja .
3. Mematuhui arahan keselamatan sepanjang hari
4. Menyelenggara mesin dan peralatan secara sistematik
5. Tidak makan , minum atau merokok semasa bekerja
6. Tidak dipengaruhui alkohol atau dadah semasa bekerja
7. Menghadiri latihan keselamatan dan kesihatan di tempat kerja dari masa ke semasa
8. Menggunakan kelengkapan atau pakaian perlindungan peribadi yang sesuai dengan betul.
KEADAAN KERJA SELAMAT YANG PERLU DIWUJUDKAN
1. Susun atur yang kemas
2. Ruang kerja yang selelsa
3. Pencahayaan yang mencukupi bagi kerja yang dilakaukan
4. Pengalihanudara yang baik
5. Bunyi bisiang yang terkawal
6. Peralatan yang berfungsi dengan baik dan sesuai
7. Peranti keselamatan pada mesin yang sesuai
8. Bahan kimia berbahaya disimpan di tempat yang selamat
9. Sistem pengera yang berfungsi
10. Sistem pencegah kebakaran yang lengkap dan berfungsi
11. Tanda tanda amaran bahaya yang jelas dan mencukupi
12. Tanda tanda arahan keselamatan yang jelas dan mencukupi.
PENYELENGGARAAN
1. Kesemua peralatan dan perkakas perlu diselenggarakan dari masa kesemasa untuk memastikan ia adalah dalam
keadaan selamat untuk digunakan.
2. Semua Unit JPCK perlu ada Jadual PPM dari pihak Pantai Medivest dan jadual ini perlu dipamerkan.
3. Perlu ada bukti penyelengaraan telah dilakukan. Sekiranya penylengaraan tidak dilakukan mengikut jadual, perlu
memaklumkan kepada Pihak Pengurusan Pantai Medivest.

PENGAWASAN
1. Langkah berjaga-jaga universal untuk menghalang anggota dan juga pesakit lain dari dijangkiti oleh pesakit yang
membawa penyakit merbahaya seperti AIDS atau penyakit kelamin (STD) perlu diamalkan. Anggota hospital perlu
membasuh tangan dan memastikan tiada luka-luka terdedah kepada anggota semasa mengendalikan pesakit-
pesakit tersebut.
LAMPIRAN 4
CONTOH - CONTRACTOR SAFETY REQUIREMENTS
Each Contractor is required to develop, implement, and maintain a safety and
health program that addresses the hazard(s) to which its employees are or will
be exposed. Each Contractor is charged with the responsibility for conducting its
operations in a manner that will provide safe working conditions for all
construction related employees, HSAJB employees, patient and for the
protection of property and the general public.
At a minimum, the following major components must exist within each
Contractors safety program:
1. Attitude/Culture
Contractors must clearly articulate that safety is everyones responsibility.
Contractors upper management must be fully committed to safety efforts
and constantly strive to educate their employees on the importance of
performing work in a safe manner.
Contractors management must routinely demonstrate to their employees
that the safety measures taken are not an added burden, but rather are
important and an expected part of the process.
Contractor employee safety and health must take priority over all other
influences during the day-to-day decision-making process.
2. Accountability
Measurable performance criteria must exist and be routinely analyzed by
Contractors upper management, in order to ensure all parties are
executing their work at an acceptable level with regards to safety.
All levels of Contractors management and employees must be held
accountable for safety performance.
3. Pre-Work Planning
HSAJB recognizes that pre-planning and coordination are a key aspect of
Project safety.
Contractors are expected to pre-plan all work to minimize the potential for
personal injury and property damage.
Develop the plan in a project specific nature, which is designed to
anticipate and identify hazards before work begins.
Know in advance what measures will be taken to eliminate hazards or
adequately control the anticipated risks for each scope of work.
This information shall include, but is not limited to: scope of work,
sequence of activities, site specific fall protection, high angle rescue
procedures, safety control methods, training records, Competent Persons,
lead abatement, asbestos abatement, excavations etc.
4. Communication
Proper communication between HSAJB and all Contractors is critical.
Unexpected hazardous acts and conditions must be immediately reported.
Information pertaining to specific hazards must be discussed and shared
with all affected parties.
5. Evaluation/Auditing
Each Contractors management must periodically review its companys
comprehensive safety measures to determine their overall effectiveness in
controlling losses.
Prompt investigations must be conducted of all accidents, near misses,
and injuries in order to ultimately determine the root cause(s) of the
incident and to take appropriate corrective action to prevent recurrence.
6. Work Scope
Contractors exposing themselves to hazards outside of their work scope
shall adhere to the Contractor Safety Requirements or the facilities site
safety procedures associated with the specific hazards regardless of
Contractors work scope.
The Contractor is responsible for the day-to-day routine safety
management on the Site :
7. Protection of the Public and Property
The Contractor shall take all necessary action to prevent injury to the
public and/or protect property from damage.
Sidewalks, entrances to buildings, or exits that remain in use by the
public shall be kept clear of obstructions to permit safe ingress and
egress of the public at all times.
When it is necessary to maintain public use of work areas involving
sidewalks, entrances to buildings and vehicular roadways, the Contractor
shall protect the public with overhead protection, temporary partitions,
shields, and provide adequate visibility.
Appropriate warnings, signs, and instructional safety signs shall be
conspicuously posted where necessary. In addition, a signalman shall
control the moving of motorized equipment in areas where the public
might be endangered.
Barricades shall be secured against accidental displacement and shall be
maintained in place except where temporary removal is necessary to
perform the work. When a barricade is temporarily removed, a watchman
shall be placed at all openings
8. General Safety
Protect the health and safety of employees, the public and other persons;
prevent damage to property, materials, supplies, and equipment; and
avoid interrupting the normal operation of the plant or construction site. To
accomplish this, all employees and Contractors have the authority to
stop work and/or correct unsafe acts or conditions when necessary.
Comply with all federal, state and local safety laws and regulations, and
industry standards
The Contractor shall be responsible for providing and ensuring the use of
required personal protective equipment for its employees.
9. Housekeeping & Sanitation
Housekeeping is everyones job. Adequate housekeeping must be
maintained at all times. This includes parking areas, break rooms,
common areas, construction zones and toilet and drinking water facilities.
Good housekeeping affects safety, quality, and production. It is the
responsibility of every Contractor on-site to keep their work area clean.
Contractors are responsible for trash and debris that is generated by their
work. Trash and debris must be collected and placed in proper containers
on a daily basis.
Trash shall not be randomly thrown off a floor or through openings in the
floor. Trash chutes, trash boxes, or other approved means such as
barricading and/or flagging shall be utilized.
10. Employee Conduct
Gambling, fighting, creating a disturbance will not be tolerated.
Smoking is prohibited
11. Accident Reporting and Investigation
In the event of a work-related accident resulting in a Contractor employee
injury, Contractors shall notify HSAJB Representative immediately.
LAMPIRAN 5
CONTOH SENARAI SEMAK BAGI TUGAS PENGURUS
PENYELENGGARAAN ALATAN, BANGUNAN & KEBERSIHAN UNIT
BIL TINDAKAN TANDA CATITAN
1
2
3
4
5
6.
7.
8.
Terima laporan kerosakan dari staf
Periksa kerosakan samada
Alat-alat perubatan atau
Bukan Perubatan
Bangunan unit
Periksa kebersihan unit dan
persekitaran
Buat aduan ke Unit Pantai Medivest
melalui talipon
Rekod dalam buku catitan
Tarikh
Masa
No. aduan
Jenis aduan
Pastikan aduan telah diambil
tindakan
Beri peringatan jika tindakan belum
dijalankan
Catit dalam buku permohonan
pembaikan kerosakan mengenai :
Tarikh pembaikan pulih
Kerja-kerja pembaikan
memuaskan/ tidak
LAMPIRAN 6
CONTOH - ARCHITECTURAL DESIGN CONSIDERATIONS
RAILINGS AND HANDRAILS
1. PROBLEM
IDENTIFICATION
Unsafe railings.
Hard to grip handrails.
No railings or handrails.
2. PLANNING PRINCIPLE
To install adequate railing,
wherever needed for the
comfort and safety of all
people, especially those
with mobility problems.
3. DESIGN
CONSIDERATIONS
3.1 General
Safety guards or railings
should be installed around
hazardous areas, stairs,
ramps, accessible roofs,
mezzanines, galleries,
balconies and raised
platforms more than 0.40 m
high.
On stairways, windows
positioned less than 1.00 m
from the landing should
have railings.
Handrails should be
installed to assist disabled
persons in bathrooms and
Fig. 1
Fig. 2
Fig. 3
toilets (see Rest Rooms).
Spacing between the
vertical and horizontal bars
of railings should be narrow
for the safety of children.
Handrails should not
obstruct the path of travel.
3.2 Height (fig. 1)
(1)
To facilitate use by
ambulant disabled and
elderly people, handrails
should be mounted
between 0.85 m and 0.95
m above the finished floor
level.
For the benefit of
wheelchair users, a second
handrail can be mounted
m from the floor.
To facilitate use by
children and short people,
a third handrail can be
mounted at a height of 0.60
m.
To guide sightless
people using a long cane, a
rail should be mounted at a
height between 0.10 m and
0.15 m (fig. 1); or a low
curb should be installed at
a height between 50 mm
and 75 mm (fig. 2). Low
curbs also act as
wheelstops.
3.3 Mounting
Railings should be
securely attached to the
Fig. 4
Fig. 5
Fig. 6
wall or to a supporting
structure so as to withstand
heavy loads.
Railings should not end
abruptly but extend to the
floor or blend into the wall
so as not to create a
hazard for sightless people.
3.4 Form (fig. 3)
Handrails should allow a
firm and easy grip.
Circular cross-sections
with a diameter of 40 mm
are preferable.
Sharp edges should be
avoided.
3.5 Handrails for ramps
and stairs
Handrails should
continue uninterrupted
(except for doorways) on
both sides and around the
landing.
Handrails should extend
horizontally for a distance
m at the top and bottom of
stairs and ramps, except in
places where extensions
could obstruct the
pedestrian flow (fig.4).
For stairs or ramps more
than 3.00 m wide, a
continuous intermediate
handrail could be provided
(see Ramps; Stairs).
3.6 Wall-mounted handrails
The space between the
handrail and the wall
should be between 40 mm
and 50 mm for smooth
walls and 60 mm for rough
textured walls (fig. 5).
Where handrails are fully
recessed into walls, a
space of at least 0.15 m
should be allowed between
the top of the rail and the
top of the recess (fig. 6).
3.7 Tactile marking
For emergency exit stairs
or ramps, a contrasting
tactile strip at least 0.90 m
long should be applied to
the top and bottom edges
of the handrail to alert the
partially sighted.
3.8 Colour
A contrasting colour is
recommended for handrails
to alert people with sight
problems.
4. EXISTING
CONSTRUCTIONS
If existing railings and
handrails do not comply
with the above
requirements, they should
be modified or replaced.
LAMPIRAN 7
OCCUPATIONAL THERAPY SERVICE, MALAYSIAN MINISTRY OF HEALTH
Checklist and Suggestions : Falls Prevention
A) BATHROOM/TOILET
Is there any curbs? o
Suggestion: Install / built in a ramp if the height is more
than 1 inch.
Is any grab rail available in the bathroom /toilet? o
Suggestion: Install grab rail next to the toilet shower

Is the floor is slippery? o
Suggestion:It is recommended to put non skid / non slip
mat in the bathroom/toilet. Make sure the floor is dry
always
Do you find it easy to bathe while standing? o
Suggestion: Use a stable plastic chair or shower chair
B) BEDROOM
Is it easy for you to get in and out of the bed? o
Suggestion: Make sure the bed is firm (not too soft).
Recommended appropriate height of the bed (depends
on individual needs)
C) KITCHEN
Is the items within reachable height? o
Suggestion: Place the items which are in daily use at
reachable height
Is the kitchen arrangement is organized well? o
Suggestion: Arrange the items in the kitchen in proper
order to avoid fall ( slip / trip)

D) LIVING AREAS
Is it easy for you to get out from your sofa? o
Suggestion: Use a firm based chair with appropriate height

Is the furniture arranged well for freely move around? o
Suggestion: Keep all furniture out of walkways
E) FLOORS
Are the floors slippery? o
Suggestion: Low pile carpet / unglazed tiles are better

Is the layered floor properly fixed? o
Suggestion: Repair / replace the damaged carpet

Are the floors clear of low furniture, loose rugs
and electrical cords? o
Suggestion: Put telephone/ electrical cord out of the
way or fix it properly with the tape on the floor avoiding
trip or falls
Do your floors get wet very often? o
Suggestion: Apply non slip product at most wet areas
and keep your floor dry eventually all the time
F) LIGHTS
Are your lights bright enough? o
Suggestion: Use fluorescent lights with 100-200lux reading
(1 lux = 1 candle light)
Is your outside pathways / stairs/ steps/ entrance
well lit at night? o
Suggestion: Switch on the lights for clear vision

G) STAIRS
Can you see the edge of the steps clearly? o
Suggestion: Mark or recode the edge of the steps with
paint or non- slip tape in with the bright color

Is there grab rail at both sides of the stairs to hold on? o
Suggestion: Install railing at both sides

OCCUPATIONAL THERAPY SERVICE, MALAYSIAN MINISTRY OF HEALTH
Are the stairways clear from clutters and objects? o
Suggestion: Clear the stairways

Are stairs non slip and in good condition? o
Suggestion: Apply non slip covering and repair the
damaged steps
G) CLOTHING & FOOTWEAR
Are you shoes well fitted and in good condition? o
Suggestion: Wear well fitted and good conditioned shoes
Is your cloth too long and below your ankle? o
Suggestion: Wear a cloth above ankle to avoid tripping

DISEDIAKAN OLEH
PEREMALATHA SUNDRAM
PEGAWAI KESELAMATAN PERKERJAAN
2010

Manual

Diunggah oleh

Informasi Dokumen

Hak Cipta

Format Tersedia

Bagikan dokumen Ini

Bagikan atau Tanam Dokumen

Opsi Berbagi

Apakah menurut Anda dokumen ini bermanfaat?

Apakah konten ini tidak pantas?

Hak Cipta:

Format Tersedia

Manual

Diunggah oleh

Hak Cipta:

Format Tersedia

MANUAL

KESELAMATAN DAN KESIHATAN PEKERJAAN

Anda mungkin juga menyukai