Anda di halaman 1dari 6

INSTITUT PENDIDIKAN GURU KAMPUS KENT

TUARAN, SABAH

PROGRAM IJAZAH SARJANA MUDA PERGURUAN DENGAN KEPUJIAN


(PISMP)

[BAHASA KADAZANDUSUN PENDIDIKAN RENDAH]


(AMBILAN JUN 2019)

BKDB3093
PANGAJALAN KABAALAN MONUAT BOROS KADAZANDUSUN

NGARAN MOKIIKINOBOS : MOHD HARIZ ARIP BIN JUHANIN


NUMBUL K/P : 000524-12-1939
ANGKA GILIRAN : 2019062340014
UNIT : PISMP BKD (SK) AMB JUN 2019
LUNGKITAS : EN JAMES GEOFFREY W. MOLIJOH

TUGASAN
UHU’ TIMBABA
PONUATAN ILMIAH

TADAUWULAN TUMIMPUUN 08 FEB 2021

TADAUWULAN PAPAATOD 28 FEB 2021

NGARAN LUNGKITAS: EN JAMES GEOFFREY W. MOLIJOH

KOMEN PENSYARAH TANDATANGAN &


TARIKH
NOKOTORIMO OKU TISULI
MANTAD MONGINGIA’
KOPOINTUTUNAN

Monuat nopo nga maan toi ko’ ababayan popoundaliu tuni boros kumaa
lambang-lambang tuni damot poposiliu topurimanan om tosorou (Tuan Jah Yusof &
Faridah Nazir 2011). Komoyon nopo nga, id sikul ia’on o tanganak moi do kodimpot
monuat hogot om panandatan suai ko poposoliwan pomuasarahan kumaa iso-iso
asil ponuatan kreatif toi ko’ okon kreatif. Kabaalan monuat nopo nga iso mantad limo
kabaalan di poiaon kumaa tanganak id sikul (Kementerian Pendidikan Malaysia
2017). Id ponuatan, aspek-aspek miagal ko kapamansayan panandatan, tanda basa
om puralan boros di kotunud nuru do potodsolon kumaa tanganak. Sabaagi songulun
mongingia, oponsol kopio do karati maya poinralom kokomoi teori om prinsip
miampai ponginsamakan, kaida om teknik kabaalan monuat montok monolibamban
kobolingkangan tangaanak id linimput pinsingilaan. Teori om prinsip nopo nga
impohon kumaa isoiso gana toilaan kohompit no kabaalan monuat. Damot dii,
ponginsamakan, kaida om teknik nopo nga sumuku kumaa praktikal toi ko karalan-
ralano om laang-laang di onuon mongingia montok mogia tangaanak. Sabaagi
mongingia, toilaan teori om praktikal nopo nga minog do osulimbang moi do
kapanganu bagas di lobi efektif kumaa tangaanak sikul maya pongiaan dau. Mantad
dilo, teori om prinsip miampai ponginsamakan, kaida om teknik kabaalan monuat
nopo nga kiwa pionitan di oponsol do iloon songulun mongingia.

TEORI KOGNITIF - PONGINSAMAKAN MANTAD NAWAWAYAAN (LEA) &


KOMUNIKATIF

Teori Kognitif nopo nga pinointutun di Jean Piaget. Teori pinsingilaan diti
sumuku kumaa poingkuro sosongulun momorun toilaan dau sondii (Abdul Rasid
Jamian 2015). Tulun nopo nga minsingilo maya aktif tikid tadau id koposion dau.
Nunu i nokito, norongou om nakama sosongulun tikid tadau kaanu adaptasion
sabaagi pinsingilaan maya langsung toi ko okon langsung. Mantad dii, nunu i
nawayaan tanganak tikid tadau id koposion diolo kaanu monguhup id pinsingilaan
kabaalan monuat diolo. Kopiunung kopio teori Kognitif diti do ponginsamakan
mantad nawawayaan om komunikatif ii no duo mantad ponginsamakan pongiaan
kabaalan monuat. Poingkaa iti tu, maya ponginsamakan diti kabaalan monuat nopo
nga amu milo do pogisusuaion miampai kabaalan boros suai miagal ko kabaalan
mokinongou, mimboros om mambasa. Kabaalan boros di suai do tangaanak diti
kaanu monguhup diolo do minsingilo om papalaab toilaan diolo maya sondii id
kabaalan monuat. Id konteks diti, kabaalan boros suai miagal ko mokinongou,
mimboros om mambasa kaanu popoaplikasion di tanganak id kabaalan monuat diolo
om momorun toilaan diolo sondii. Poomitanan, nunu i norongou di tangaanak id rodiu
om television kaanu monguhup diolo poposolimbou toilaan id ponuatan. Ontok timpu
baino, ogumu tomod informasi di orongou om okito tangaanak maya teknologi
maklumat om komunikasi (TMK) id posorili diolo. Koposion do sukod wagu timpu
baino nopo nga poinlongkod taang maklumat id pompod tunturu (Kurnia N. 2015).
Osonong kopio do kaanu songulun mongingia monguhup tangaanak moi do kaanu
popoeksploitasi maklumat dii kumaa koingkawason kabaalan monuat diolo.
Tumilombus, ponginsamakan komunikatif nga mianit nogi kopio do teori
kognitif. Ponginsamakan komunikatif nopo nga lobi kumaa ralan mongia tangaanak
do monuat maya popoaplikasi nunu i gunoon diolo do mikomunikasi tikid tadau
(Fatimah Idrid 2010). Tulun nopo nga momoguno komunikasi ii no boros id koposion
sangagadau. Poingkaa nogi doid tangaanak sikul tu momoguno yolo do komunikasi
id sikul, walai om hinonggo nopo montok miumpongol. Maya dilo, komunikasi di
gunoon tanganak milo monguhup soira monuat sokiro kaanu yolo popoeksploitasi
kabaalan dii. Sabaagi poomitanan, panandatan di gunoon tangaanak do miumpongol
kumaa tambalut dau kaanu monguhup dau papaasil do panandatan id ponuatan.
Montok ponginsamakan diti, lobi kosudong soira gunoon do mongia id ponuatan
kawo dialog om carama. Amu ponsolon nung haro boros do amu pointunud puralan
boros di oguno tangaanak sikul moi do popingoos diolo monuat.

TEORI BEHAVIORISME - PONGINSAMAKAN PROSES & POINGUKAB

Teori kumoduo nopo nga Teori Behaviorisme ii pinalaab di B.F.Skinner. Teori


nopo diti nga popotolinahas do pambalajalan adadi soira haro kosimbanon
kowoowoyoon mantad ponontulidan om ponondulianan miampai pongia’an (Roselan
Baki 2003). Suai ko’ iri, Teori Behaviorisme diti nogi popoboros do pambalajalan
sabaagi kosimbanan kowoowoyoon di milo intangan, kawalon om ramalon. Okito o
pionitan di atalang kopio mantad teori diti om ponginsamakan proses id kabaalan
monuat. Ponginsamakan proses nopo nga popotosol do proses kapaasilan isoiso
ponuatan om okon ko asil di ponuatan. Id ponginsamakan diti, tangaanak katalib
piipiro proses ii no monuat draf, monginsonong om mogiutig. Maya proses dilo,
monginsonong do draf nopo nga potosolon kopio tu kiwa tolu proses monginsonong
draf di padalanon tangaanak. Asaru do suhuon tangaanak monoguli kawagu asil draf
di sinuat diolo montok monginsonong om kaanu asil di abantug. Okito kopio o
pangadaptasian teori behaviorisme tu haro kosimbanon kowoowoyoon mantad
ponontulidan om ponondulianan tangaanak maya proses di nawayaan diolo ii no
monoguli dii draft.
Sumusuhut, ponginsamakan poingukab. Ponginsamakan nopo diti nga minog
o mongingia do manahak ogumu pinludaan monuat kumaa tangaanak sikul.
Pinludaan nopo dii nga minog do haro mogisusuai kawo ponuatan tu ponsolon nopo
maya nga moi do oubas o tangaanak sikul id suang do ijaan, puralan boros, kosa
kata om gaya ponuatan. Miagan nogi dii doid teori behaviorisme tu tumanud di
Skinner kopongia’an kabaalan boros nopo nga minog do ogumu abaabayan
pinludaan mooi do kodimpot tangaanak di id taang takawas montok isoiso kabaalan.
Abaabayan pinludaan diti mositi no do kaampai pongunsuban mantad mongingia’ toi
ko’ molohing tangaanak dii mooi do lobi yolo aparagat minsingilo isoiso toilaan.
Tumanud logic, soira asaru do piulit-ulit iso-iso ababayan, sosongulun dii mositi no
do abaal id kabaalan dii tu ii nopo nga iso kawo pinludaan. Poingkaa nogi doid suang
kabaalan monuat tu oponsol do ogumu pinludaan id suang pinsingilaan dii.

TEORI KONSTRUKTIVISME - PONGINSAMAKAN TERKAWAL

Teori kumotolu nopo nga Teori Konstruktivisme ii pinalaab di Mc Brien &


Brandt. Id suang do konteks teori diti, pinopotolinahas do sosongulun kaanu toilaan
mantad pilumaagan miampai tulun suai (Zulkafli Abu Zarin 2008). Teori diti nogi
ointutunan sabaagi iso teori pongia’an om pambalajalan dii poinpusat do tangaanak
sikul. Tanganak nopo nga sabaagi sosongulun dii kitonggungan do mogihum toilaan
sondii miampai haro tutuduk mantad fasilitator toi ko’ mentor. Id suang do konteks
pondidikan, mongingia’ nopo nga sabaagi do fasilitator tangaanak maamaso diolo
mogihum toilaan diolo sondii. Mongingia’ sabaagi fasitator di mongintong do
koluhayan om kasalaan nowonsoi tangaanak mooi do milo insanangan.
Kopiunung kopio o teori diti do ponginsamakan terkawal id kabaalan monuat.
Ponginsamakan nopo diti nga maya do pipiro taang monuat ii tumimpuun mantad
taang pramonuat om gisom di monuat momoguno pomusarahan taralom. Haro limo
taang ponuatan id suang do ponginsamakan diti miagal id Raja 1.
Taang momit om Taang
mamadalin Taang momuhondom/ popionit/posombulu
momusorou kawagu

PONGINSAMAKAN
TERKAWAL

Taang ponuatan Taang ponuatan


kisukuon poingukab

Raja 1. Taang Ponuatan Ponginsamakan Terkawal

Id tikid taang diti, uhupan toi ko’ tamangan di mongingia i tangaanak maamaso
monuat. Miagal nogi id teori konstruktivisme tu mongingia kosiliu sabaagi fasilatator
toi ko mentor kumaa tangaanak.

POMOLINGKUMAN

Sabaagi pomolingkuman, mongingia nopo nga mositi kiwa toilaan teori om


praktikal di osulimbang moi do kapanganu bagas di lobi efektif kumaa tangaanak
sikul maya pongiaan dau. Sokiro nopo do toilaan teori no i akawas om amu i
mongingia kaanu popolombus toi ko’ poposolimbou iso-iso kabaalan, objektif
pongiaan om pinsingilaan nopo nga amu agampot. Poingkaa nogi sokiro do okuri
kopio toilaan teori sosongulun mongingia dii tu amu i mongingia kaanu
monolibamban kobolingkangan di adadi id linimput pinsingilaan. Mongingia di
osonong nopo nga minog do kosodia id toinsanan aspek. Poingkaa iti tu teori om
praktikal nopo nga kiwa pionitan di osomok kopio om nuru do pitonudon id ababayan
pongiaan om pinsingilaan moi do kaanu asil di kibagas. Kabaalan monuat nopo nga
iso kabaalan di oponsol kopio kumaa tangaanak tu koponguhup id kabaalan
popolombus boros, frasa om ayat di mogikaakawo loyuk om kopolombusan. Mantad
di, mongingia mositi do minsingoos mongia maya popoaplikasi teori om praktikal di
kosudong.

SINUKU

Abdul Rasid Jamian. (2015). Permasalahan Kemahiran Membaca Dan Menulis


Bahasa Melayu Murid-Murid Sekolah Rendah Di Luar Bandar (The Problems
Pertaining To Reading And Writing Skills In Malay Language Among Rural
Primary School Children). Jurnal Pendidikan Bahasa Melayu Malay Language
Education Journal (MyLEJ).

Kurnia N. (2015). Perkembangan Teknologi Komunikasi dan Media Baru: Implikasi


terhadap Teori Komunikasi. Mediator, 6(2), 291–296. Dilayari daripada:
http://mediator.fikom.unisba.ac.id/index.php/mediator/article/view/272

Kementerian Pendidikan Malaysia. (2017). Dokumen Standard Kurikulum dan


Pentaksira. Bahagian Pembangunan Kurikulum Kementerian Pendidikan
Malaysia.

Fatimah Idrid. (2010). Pedagogo Kemahiran Bahasa Melayu Pendekatan


Komunikatif dalam Pengajaran dan Pembelajaran Kemahiran Lisan
Bahasa Melayu Sekolah Rendah. Institut Pendidikan Guru Kampus Bahasa
Melayu.

Roselan Baki. (2003). Pengajaran dan pembelajaran penulisan bahasa Melayu.


Shah Alam: Karisma Publications Sdn. Bhd.

Tuan Jah Yusof & Faridah Nazir. (2011). Pengajaran Kemahiran Bahasa Melayu.
Selangor. Penerbit Multimedia Sdn. Bhd.

Zulkafli Abu Zarin. (2008). Keupayaan kemahiran membaca dan menulis Bahasa
Melayu murid sekolah rendah kebangsaan luar bandar. Kertas kerja di
Konvensyen Pendidikan Nasional 2008. Universiti Pendidikan Sultan Idris. 2
– 4 Jun 2008.

Anda mungkin juga menyukai