(RPP)
Nama Sekolah : SMP Birrul Walidain
Kelas : VII (Tujuh)
Semester : Gasal
Mata Pelajaran : Bahasa Jawa
Jumlah Pertemuan : 1 x Pertemuan (2 x 40 Menit)
kalimat. "Mencatat
pokok-pokok
percakapan yang
didengarkan.
5. Alat/Media/Sumber Belajar
a. Laptop, LCD, Tape recorder, Microphone
b. Buku untuk Kelas XI
c. Buku Latihan Soal
a. Unggah-ungguh Basa
Basa krama lugu wujude:
1) Tembung sing ana basane krama, diganti basa krama/migunakake basa krama.
2) Tembung sing ora ana basane krama, tetep ngoko wae.
3) Ater-ater lan panambange uga dikramakake.
Basa krama lugu kanggo omongan:
1) Wong tuwa karo wong tuwa sing statuse padha nanging padha dene ngajeni.
Tuladha: Pak Narto menawi sampeyan sampun sayah kula aturi wangsul rumiyin.
2) Wong lagi wae pitepungan
Tuladha: Sampeyan naminipun sinten, griyanipun pundi?
3) Wong enom marang wong sing luwih tuwa sing wajib kinurmatan, nanging wong sing
enom pangkate luwih dhuwur katimbang wong sing tuwa.
Tuladha: Menawi sampun rampung anggen sampeyan nyapu, mangke lajeng nyulaki
jendhela menika nggih pak!
4) Wong sing luwih tuwa guneman karo wong sing luwih enom sing pangkate luwih
dhuwur utawa wajib kinajenan.
Tuladha: Nyuwun pangapunten nak, sampeyan kok ketingal lesu punapa nembe sakit?
b. Tambahan Kawruh: Tembung Patanya
Tembung patanya yaiku tembung sing kanggo nakokake barang, prakara, kaanan, wong,
patrap, cacah, panggonan utawa wektu. Sing kalebu tembung patanya, yaiku:
a. Apa, nakokake aran, wong( bangsa), golongan, barang, prakara.
b. Sapa, nakokake wong utawa jenenge wong (bocah).
c. Kepriye, nakokake kaanan, patrap utawa cara.
d. Pira, sepira, nakokake cacah.
e. Endi, ngendi, saka ngendi, menyang ngendi, nakokake panggonan.
f. Kapan, nakokake wektu.
c. Teks Pacelathon
Pak RT : “Matur nuwun bapak-bapak sedaya, ingkang sampun kersa rawuh ing
pepanggihan dalu punika. Saderengipun mangga dipun wiwiti kanthi
dedonga, mugi-mugi pepanggihan mangke saged lumampah rancag, lan
pikantuk kasil ingkang jumbuh kados pangajab panjenengan lan kula.
Dedonga kawiwitan… dedonga cekap. Salajengipun wekdal kula aturaken
dumateng Pak RW, mangga …”
Pak RW : “Matur nuwun Pak RT, wilujeng dalu sedaya kemawon, kados ingkang
sampun kaserat wonten ing undangan, bilih pepanggihan dalu punika,
ingkang baken badhe ngrembag bab pengetan dinten kamardikan ingkang
kaping 63 taun.
Wonten ing pepanggihan wulan kepengker, wonten saperangan warga
ingkang gadah pemanggih, bilih pengetan dinten kamardikan taun punika,
boten sisah ngawontenaken lomba-lomba, ananging cekap ngawontenaken
tirakatan, ananging saperangan warga boten sarujuk manawi namung
ngawontenaken baksos, lha mangga sapunika sesarengan dipunpadosi amrih
saenipun.”
Pak RT : “Bapak-bapak, mangga sinten ingkang badhe ngendikan rumiyin?”
Pak Hardi : “Kula…Pak”
Pak RT : ”O..nggih mangga Pak Hardi, lajeng kemawon.”
Pak Hardi : “Mekaten nggih bapak-bapak, kula klebet ingkang boten sarujuk manawi
dipunwontenaken lomba-lomba kados pengetan ingkang sampun-sampun.
Manawi miturut pamanggih kula, dipunwontenaken bakti sosial kemawon,
punika lak langkung migunani, matur nuwun.”
Pak RT : “O…nggih, nggih…wonten pamanggih sanes?”
Pak Adi : “Kula…Pak RT”
Pak RT : “Nggih, kados pundi Pak Adi?”
Pak Adi : “Miturut kula, pamanggihipun Pak Hardi punika sae, nanging kula kirang
sarujuk Pak RT. Punapa nggih ta, pengetan setaun sepindah kok boten
wonten lomba-lomba, kamangka ingkang sampun, sakatahipun lomba
punika lak ingkang sami dipuntengga dening para warga, nuwun.”
Pak RT : “O…ngaten nggih? Wonten ingkang sanes malih?”
Pak Heru : “Matur nuwun wekdalipun, manawi miturut kula, kula sarujuk kaliyan
pamanggihipun Pak Hardi, manawi baksos punika langkung migunani, tur
malih boten kekathahen arta kangge hadiah, nuwun.”
Pak RT : “Wah tansaya gayeng kemawon. Pak RW, kados pundi punika Pak?”
Pak RW : “He..he…he…boten dados punapa Pak RT, punika ateges sedaya warga sami
saestu-estu anggenipun mangayubagya pengetan dinten kamardikan, mangga
lho manawi taksih wonten pamanggih sanes.”
Pak Dwi : “Kula…Pak, manawi kula sapamanggih kaliyan Pak Adi, namung setaun
sepindah lhe Pak, masa’ boten ngangge lomba, punapa mangke boten kirang
gregetipun, prekawis hadiah lak saged dipunpadosaken donatur, nuwun”
Pak RT : “Nggih, nggih, Pak RW wonten pamanggih…?”
Pak RW : “Matur nuwun, sasampunipun kula mirengaken maneka warna pamanggih
kalawau, manawi kula kok sarujuk kalih-kalihipun…”
Bapak-bapak : “Lho dos pundi ta Pak RW punika”
Pak Adi : “Sarujuk nanging kalih-kalihipun, pikajengipun kados pundi Pak?”
Pak RW : “He… he…he, ngaten nggih bapak-bapak. Lomba tetep dipun wontenaken,
supados lare-lare remen. Kangge ingkang dhewasa, wontenipun lomba
saged kangge ngraketaken pasederekan, upaminipun lomba bal-balan
bapak-bapak, kanthi mengangge daster lan dandos kados dene tiyang estri,
sanesipun kangge hiburan. Punika saged kangge nggladhi ‘kekompakan
tim’ lajeng lomba menek pinang, lan sanesipun, ananging taun punika,
cacahipun lomba dipuntemtoaken kemawon, upaminipun 4 utawi 5 warna.
Prekawis hadiah, sepalih saged dipun pendhetaken kas kampung,
sepalihipun saged dipunsuwunaken donatur, utawi dipun sumanggaaken
dhateng sintena kemawon ingkang badhe nyumbang, kanthi mekaten
gregetipun pengetan dinten kamardikan boten ical. Baksos punika nggih
saged dipuntindakaken, upaminipun nglempakaken rasukan ingkang taksih
pantes dipunangge. Mangkenipun saged dipun paringaken dhateng panti
asuhan utawi panti jompo, lajeng saged ugi ngawontenaken ‘pasar murah’
lan nalika tanggal 16 dalu tetep ngawontenaken tirakatan nanging kanthi
prasaja kemawon. Ingkang baken panjenengan, kula, lan para kaneman
saged mendhet wosipun dinten kamardikan punika. Kados pundi bapak-
bapak, punapa saged dipuntampi?”
Pak Heru : “Inggih Pak RW, kula sarujuk, ingkang baken wosipun dinten kamardikan
punika para pahlawan rumiyin mengsah penjajah kangge mujudaken
kamardikan punika, sapunika giliran panjenengan, kula, lan para kaneman
kangge ngisi kamardikan punika kanthi kesagedan piyambak-piyambak, lan
jumbuh kaliyan pada melanipun piyambak-piyambak ugi.”
Pak Hardi : ”Manawi mekaten ateges, ingkang taksih sekolah nggadahi kuwajiban sinau
kanthi tumemen, ingkang nyambut damel inggih boten…boten…”
Pak RT : “Boten punapa Pak Hardi?”
Pak Hardi : “Nuwun sewu, boten korupsi Pak.”
Pak RT : “O…nggih, nggih manawi punika kula sarujuk sanget.”
Pak RW : “Manawi sampun sami sarujuk sedaya, lan wekdal inggih sampun dalu,
mangga dipuntutup kemawon pepanggihan punika, mangke minggu
ngajeng dipun rembag babagan panitia 17-an.”
Pak RT : “Bapak-bapak sedaya, dados kaputusan ngengingi pengetan dinten
kamardikan kados ingkang sampun dipun ngendikaken Pak RW, nggih.
Lajeng bab panitia mangke kula caosi undangan malih, kagem Pak Bowo
kula ngaturaken panuwun sampun kersa kanggenan lan ubarampenipun.
Lan sapunika, mangga acara punika dipuntutup kanthi donga.”
Pak Bowo : “Bapak-bapak, konduripun nderekaken…”
Bapak-bapak : “Pareng…mangga Pak Bowo.”