Oleh :
dr.H. Sutara, M.H
Bagian Anatomi
Fakultas Kedokteran
Universitas Swadaya Gunung Jati
Cirebon - 2021
Lecture of contens
Anatomi Surface Human Abdomen
LEARNING OBJEKTIF 1. Cutis & Fascia
2. Muscular Regio Anterior
3. Vasculoinervasi & limfe
4. Vertebrae
5. Garis Orientasi
6. Marker superficial surface (Simphisis pubis,
Ligamentum inguinale, Canalis Inguinalis Superficialis
& Profunda, Spermatica Cord, Linea alba)
7. Marker superficial visceral (Hepar, Limpa, Vesicafellea,
Pancreas, Aorta, Appendix, Vesica urinaria)
4 Vertebrae
5 Linea Orientasi
7. Peritoneum visceral
o Melapisi permukaan luar organ viscera
o Diantaranya adalah cavum abdominis peritonei
o Dinding abdomen ada 3 macam, yaitu ventral, lateral dan dorsal (diafragma)
Ruang Peritoneum, terdiri atas :
1. Ruang supra colon
o Ruang supra hepar;
Ruang supra hepar dextra et sinistra dipisahkan oleh ligemantum falciforme
hepatis.
o Ruang infra hepar
Ruang infra hepar dextra et sinistra dipisahkan oleh foramen epiploicum winslow
4 Vertebrae
5 Linea Orientasi
Muscular Regio
2
Posterior
4 Vertebrae
5 Linea Orientasi
1. M. Quadratus Lumborum
2. M. Iliacus
3. M. Psoas Mayor
4. M. Psoas Minor
Introduction
B. Muscular Posterior Dinding Abdomen
o Dibentuk : 5 vertebra lumbalis di bagian tengah,
o di lateral : costa VII-XII, bagian atas tulang pelvis, m. psoas,
m.quadratus lumborum, m.transversus abdominis, m.iliacus.
1. M. Quadratus Lumborum
o Permukaan anterior diliputi fascia yang pada bagian atas
menebal membentuk ligamentum arcuatum laterale, bagian
bawah membentuk ligamentum iliolumbale
o Origo: depan simpisis pubis dan crista iliaca
o Insertio: cartilagae costa V, VI, VII, dan processus xyphoideus
sampai ke os pubis
o Ineervasi : plexus lumbalis
o Fungsi: ?
2. M. Iliacus
o Berasal dari fossa iliaca, berjalan di anterion spina iliaca anterior
inferior
o Bergabung dengan m.psoas major untuk membentuk iliopsoas.
o Inervasi : n.femoralis dan cabang langsung dari pleksus lumbalis
o Fungsi :
o Bagian dari iliopsoas : mengangkat os femur ke anterior,
menekuk batang tubuh ke anterior, mengangkat batang
tubuh dari posisi berbaring.
o Melintasi articulatio sacroiliaca : eksklusif pada sendi
tersebut
2. M. Psoas Major
o Otot fusiform terletak di lateral lumbal, bergabung dengan
m.iliopsoas untuk membentuk iliopsoas.
o Dibagi menjadi dua yaitu :
a. Profunda : processus transversus vertebra lumbal IV
b. Superficial : v.th XII, v.lumbal I-IV dan DIVnya
o Inervasi : ramus anterior n.lumbalis I-III (plexus lumbalis)
o Fungsi :
o Fleksi articulatio coxae, unilateral badan/area lumbal, flexi
anterior badan saat terlentang.
o Perlekatan pada trochanter minor, rotasi lateral dan adduksi
pelvis.
o Flexor pelvis muscle.
3. M. Psoas Minor
o Fasiculus otot dari v.th XII sampai v.lumbal I dan DIV nya
o Berada du posterolateral m.iliopsoas
o Insrtio : linea pectinea dan crista iliopubica
o Vascularisasi : a.lumbalis (I-IV), a.liliolumbalis
o Inervasi : ramus anterior n.lumbalis I
o Fungsi :
o Fleksi badan
Otot-otot Dinding Posterior Abdomen
Processus transversus,
Bersama m.iliacus ke
corpus, discus
m. Psoas major trochanter minor Plexus lumablis Fleksi tungkai atas
intervertebralis vert. Th
femur
12, 5 vert. L
Bersama m. psoas ke
M. iliacus Fossa iliaca trochanter minor N. femoralis Fleksi tungkai atas
femur
Otot dinding posterior abdomen
Lecture of contens
Anatomi Surface Human Abdomen
1 Cutis & Fascia
4 Vertebrae
5 Linea Orientasi
Cabang n. cutaneus :
o T7-9 : kulit daerah kranial umbilicus.
o T10 : kulit sekitar umbilicus.
o L1 : kulit daerah tepat di atas ligamentum inguinale dan symphisis pubis.
Saraf utama dinding abdomen ventrolateral.
Thoracoabdo-minal Lanjutan saraf-saraf Melintas di antara otot-otot Kulit & otot-otot abdomen ventral,
(T7-11) intercostal kaudal abdomen lapis kedua-ketiga bagian perifer diafragma
1. Ln.Iliaci Communis
o Muara dari ln.iliaci externa dan ln.iliaci interna → ln.lumbales
4. Ductus Thoracicus
o Berawal dari cysterna chyli ke cranial → hiatus aorticus diaphragma → Dada
o muara dari :
a. Caudal diaphragma → v.subclavia → v.jugularis interna
Lecture of contens
Anatomi Surface Human Abdomen
1 Cutis & Fascia
4 Vertebrae
5 Linea Orientasi
4 Vertebrae
5 Linea Orientasi
4 Vertebrae
5 Linea Orientasi
Marker Superficial
5
Surface
7 Marker Superficial Viscera
4 Vertebrae
5 Linea Orientasi
7
Marker Superficial
Viscerale