CH3
KEBERADAAN ALKALOIDA :
CH3
N CH3
N
N CH2OH Terdapat pada daun Hioscyamus
N O niger, fam. Solanaceae
H
N
O O CH2OH HO
1. Muskopiridina 2. Kastoramina 3. Derivat pirol O
H O
Tanduk menjangan Beaver sex pheromone insect 8. Hiosiamina
H3CO N O O
OH CH3
CH3 N CH3
O H
O H3CO
O HO
N CH3 10. Morfina
HOCH2 CH3 9. Vindolin
CH3 O
NH Terdapat dalam daun Dalam lateks buah
H N
NH
+ H Catharanthus roseus papaver somniverum
HN CH3
NH2 N
+
H2N N NH
5. Piosianina NH
OH N O
CH3O NH
H Pseudomonas NH
H H OCH3
OH
1
KLASIFIKASI ALKALOIDA :
1. True alkaloids (Alkaloida sejati) Ad.2. Proto alkaloids (Alkaloida Sederhana)
2. Proto alkaloids (Alkaloida sederhana) Ciri-2: a. Merupakan molekul sederhana
3. Pseudo alkaloids (Alkaloida semu) b. Biogenetiknya dari asam amino
c. Mempunyai atom –N- bukan heterosiklik
Ad 1. Alkaloida sejati c. Bersifat basa
Ciri-ciri : a. Toksik / beracun d. Sering disebut Biological Amines
b. Mempunyai efek fisiologis
c. Mempunyai Atom –N- heterosiklik CH3O NH2 CH3
N
d. Biogenetiknya dari asam amino CH3
e. Bersifat basa / alkalis CH3O CH3
NH
OCH3 H H
O O HO NH 17. N,N-dimetiltriptamina
CH3O CH3 15. Meskalina
O OH
CH3
NH Lopophora williamsii 16. Efedrina Lopophora williamsii
CH3O NO2 Ephedra sinica
O
OCH3
O
OCH3 OCH3
13. Kolkhisina 14. Asam aristolokhat-II 5 6
7 8
2
SIFAT KHEMIS : BASA (Sepasang elektron
SIFAT FISIS DAN KHEMIS ALKALOIDA : bebas pada atom –N-)
Sifat fisis : Kristal, amorphous, liquid, tidak berwarna (umumnya) Sifat ke-basa-an tergantung pada jenis substitusi pada atom –N-
Bentuk garam larut dlm air, bentuk basa larut dlm pelarut organik
O
- Electron donating : Pendonor/pemberi elektron
2. Metoda KIANG-DOUGLAS
DETEKSI, ISOLASI, PURIFIKASI, DAN
Bahan
PENENTUAN STRUKTUR ALKALOIDA Refluks 80% EtOH
Saring, pekatkan
DETEKSI : Bahan (20 g)
Residu di + air
3
Isolasi alkaloida HO
O
H3C
BAHAN N
H N
NH
Ekst. PE Bahan
-95% EtOH / MeOH 1. Apakah yang disebut dengan Alkaloid ….? N
-filter, filtrat diuapkan
-residu dipartisi antara 2. Apa dasar pembagian alkaloid, sebutkan dan beri contoh..!34. Ergotamina
HO
EtOAc dan 2% as tartrat 3. Apa sifat kimia alkaloid yang mendasar …? Berikan contoh…!
H3C
O
H N
4. Dalam isolasi alkaloid, mengapa dilakukan ekstraksi asam-basa..?
N
EtOAc lap. Air asam 5. Bagaimana anda memisahkan campuran alkaloid (Berberine,
NH (Alk. Netral & basa lemah)
O
H O + EtOAc mescaline, nicotine, ergotamine dan reserpine..?
O N CH3 - Basakan dg amonia
H
H
H
PH
N
3,0 3.5 4.0 4.5 5.0 5.5 6.0 6.5 7.0 7.5 8.0 8.5 9.0 9.5
N
N EtOAc
CH3 NH CH3 H
N H
21. Koniina
20. Nikotina 37. Sparteina
15 EtOAc-3; EtOAc-4; EtOAc-5; EtOAc-6; EtOAc-7 -------- EtOAc-9 16
4
_
ELUSIDASI STRUKTUR: R + CH
-OH
+
CH3
N 3 R CH CH2 N
H3C CH3
_ H
Dahulu: CH3
HO-
CH3
_
1. Dengan cara reaksi degradasi, reaksi konjugasi, oksidasi, reduksi Jod Reaksi eliminasi Hofmann
2. Senyawa yang diperoleh dianalisis produk yang terjadi H3C CH3
R
3. Oleh karena itu, membutuhkan waktu yang lama, terutama + N + H2O
CH3
molekul-molekul yang besar dan kompleks
_
+ -OH
Metoda Spektroskopi (sekarang): N
H3C
N
CH3 H3C
N
CH3
H
1. Ultraviolet spektrum: menginformasikan adanya gugus
khromofor Reaksi degradasi Hofmann
2. Inframerah spektrum: Menginformasikan jenis gugus fungsional
3. Spektrum Massa: Menginformasikan bobot molekul senyawa + -OH
_
17 38 18
Neurotransmitters
Acetylcholine, dopamine, adrenaline, serotonine Receptor = Reactive site 19 20
5
OBAT : Dapat memberikan aksi/efek, memfasilitasi atau melawan
proses-proses normal tubuh
H3CO Obat-obat kholinergik: Obat yang menstimulasi syaraf-syaraf kholinergik, dapat
melalui salah satu dari 3 mekanisme.
H
N Specific Blocker neuromuscular skeletal dengan 1. Efek langsung pada stimulasi syaraf cholinergik. Choline dan derivatnya
HO CH3 2. Tidak langsung yi. Melalui penghambatan ensim cholinesterase. Fisostigmin
O H menduduki receptor acetylcholine,
3. Langsung pada sel-sel efektor cholinergik. Nicotine dan Muscarine; shg.
sehingga terjadi kegagalan transmisi dari dikenal dg reseptor sites (Muscarinic dan Nicotinic).
CNS pada skeletal.
Chondrocurine
Chondrodendron tomentosum
21 22
6
CH3
8
N 1
Alkaloida berasal dari Ornithine 2
Alkaloida tropan
6 5
4 3
CH3
N Substituen
Alk. Kerangka Tropan
Senyawa C-3 C-6 C-7
H2N
H2N CO2H Atropina α(+)-O-tropyl H H
Alk. Nikotina (-) Hyoscyamina α(-)-O-tropyl H H
Ornithine N
Meteolidina α-O-tigloyl H H
CH3 Scopolamina α-O-tropyl β-oksido
Hyoscina α-O-tropyl β-oksido
OH
O
CH3
OCH3
N H
HO
O
OC
N Alk. Pirrolizidina
25 H Cocaina (dlm tan. Erythroxylon cocca) 26
6 N 3 O (Reaktif, carcinogenik) N
H
N N
Platynecine N H H
N
O Anaferina
OH Lupinine Anabasina
HO CH3 O
CH3 O H
H3C HO Tidak mirip alk. dari ornithina
O
OH
O OH H3C OH O
O N
Indicine
N N O
N
Retronecine CH3
Symphitum officinale
Lobelina
(Comfrey) 27 Lycopodina 28
7
Bagaimana dengan ini….? N
ALK. BERASAL DARI ASAM NIKOTINAT Inti Piridina
CoA
S R3 N O
NH2 NH2 R
Ciri-ciri umum : Asam antranilat O
R2
•Rantai panjang, derivat asam lemak (Asetil Co-A) R1
•Mempunyai banyak atom oksigen (ester, eter, alkohol) R1
R4
R4
Fire ant (Selenopsis saivissima) venoms : OH
C-11: essential for social significance R3 N O
R3 N O R
R2
R2 O
R5 R1
H3C N (CH2)n-CH3
H3C N (CH2)nCH=CH-(CH2)7-CH3 R4 R2
H
H n= 10, 12, 14 n= 3, 5
Phomin/cytohalasan-B (Jamur: Helminthosporium O
Kerangka Cytohalasans dematioideum) R3 N O R1 N O
H O Pyranoquinolone CH R2
R2 3
3 7 OH
Cytohalasan = cell relaxers (Greek) Furanoquinoline R4
9
Cytotoxic dan antitumor OH R1 N O
HN C-3, -Bensil; C-7, -OH; C-9, -makrosiklik R
O 23
R3 N O
(Essential untuk aktivitas) 31 R1 Pyranoquinolone
O 32
OH R2 Furanoquinolone
O
8
O
Bagaimana dengan yang ini………?
(CH2C=O)n
OH O O
HO
NH2 OCH3 O
NH2 Cinnamoylacetic acid
Asam antranilat OCH3 O
O
n=3
O H3C OH
N N CH3
O R1 H O
Dictamine Melochinone
Dictamus sp. Melochia tomentosa L
R2 N R1 OH
R
2-Alkyl-4-Quinolone
O
R6 N R3
? O NH2
R
N N Anthranilic acid
R5 R4
Acridone R2
N N CH3
N
H
CH3
Rutaecarpine Glomerine
Glomeris marginata
N R1 33 (defensif agent) 34
2-alkylquinoline
ALKALOIDA DARI
OH
Alkaloida Phe & Tyr yang
mempunyai aktivitas farmakologi
H NH2
9
O
11.Reserpine
Reserpina
OCH3
N • Vincaleucoblastine, Catharanthus roseus – ANTICANCER
Ergotamine
34. Ergotamina • Vincamine, Vinca major – HYPOTENSIVE
• Dll.
37 38
H H H3CO
NH2 N
N
Tryptamin Enzyme: NH H O-Glu
H N
Strictosidine synthase
N H
O H
N H O H H OH Quinine
H N
H H Yohimbine H3CO
Corynanthe yohimbe O NH
O-Glu O O
H OH
O OCH3 OCH3
O
Strictosidine N
OCH3
Type - 1
Secologanin H O
Type - 2 CH3O N O CH3
O H OH
O
Type - 3 H OCH3
Type - 4 12.Vincristine
Vinkristina
39 40
Type - 5
10
O
N OPP
OH
ALKALOIDA DARI HISTIDINE N
NH2 ALKALOIDA DARI JALUR ISOPRENOIDA IPP
H Histidine
41 42
H
H H2N (CH2)3NH(CH2)N
4 H2
Spermidine
• Maytansinoids H
NH
+
N
CH3
OH H
O R3
HN CH3 O R1
• Alkaloda purina +
H2N N NH
NH2 H3CO
N CH3 N
N
5. Piosianina
OH
H O NH
CH3 N
O O N
4. Saksitoksina H3C 6. Khanoklavina-1
Gonyalulax catenella R2
H N O
OH H Xanthine
OCH3
N CH
O3 Coffein, thephyllin
43 Maytensinol theobromin44
Maytenus ovatus
7. Likopodina
11