PERHITUNGAN STRUKTUR
92
93
𝑥 = 4,041
6. Bahan Penutup Atap : Genteng
7. Bahan rangka kuda – kuda : Baja double L
8. Mutu Baja : BJ 37
9. Mutu Baja Trackstang : BJ 37
10. Bahan Gording Utama : Baja lipped channels
11. Alat sambung : Baut
96
• Beban Hujan
7. Beban Air Hujan = 0,0098 x (ds + dh)
= 0,0098 x (25mm)
= 0,245 kN/m2 = 24,5 kg/m2
(SNI 1727:2013)
• Beban Angin
8. Beban angin struktur bangunan ditentukan sebagai berikut :
Beban angina harus diambil dengan prosedur sesuai SNI 03-
2847:2013 Pasal 26.1.2.1. berdasarkan Pasal berikut ditetapkan prosedur
pengaruh untuk pemilihan perhitungan beban angin pada tugas akhir ini.
Prosedur pengaruh ini diperuntuknan untuk semua ketinggian bangunan.
Prosedur pengaruh disyaratkan dalam Pasal 27 Berikut langkah –
langkah untuk menentukan beban angin pada SPBAU Bangunan Gedung
dari Semua Ketinggian :
Langkah 1 : Tentukan kategori risiko bangunan gedung atau struktur
lain, lihat Tabel 1.5-1.
• Sesuai persyaratan yang ada bangunan gedung
tergolong kategori risiko II
Langkah 2 : Tentukan kecepatan angin dasar, V, untuk kategori risiko
yang sesuai
• V = 6,6 m/s (dataonline.bmkg.go.id/data_iklim)
Langkah 3 : Tentukan parameter beban angin :
a. Faktor arah angin, Kd, lihat Pasal 26.6 dan Tabel 26.6-1
• Kd = 0,85
b. Kategori eksposur B, C, atau D, lihat Pasal 26.7
• Eksposur B (daerah perkotaan dan pinggiran kota)
c. Faktor topografi, Kzt, lihat Pasal 26.8 dan Tabel 26.8-1
• Kzt = 1,0 (Pasal 26.8.2)
d. Klasifikasi ketertutupan, lihat Pasal 26.10
• Bangunan tergolong tertutup
98
= 0,92
Langkah 5 : Tentukan tekanan velositas, qz atau qh persamaan 27.3-1
• qz = 21,69 N/m2
Dimana
qz = 0,613 ˟ Kz ˟ Kzt ˟ Kd ˟ V2
= 0,613 ˟ (0,92) ˟ (1,0) ˟ (0,85) ˟ (6,6)2
= 20,88 N/m2
Langkah 6 : Tentukan koefisien tekanan, Cp atau CN
Sebelum menentukan beban angin ketika datang
dan pergi, terlebih dahulu tentukan nilai Cp (koefisien
tekan atap). Sesuai pada SNI 1727:2013 Pasal 27.4.1, Cp
angin datang dan angin pergi ditentukan dari 2 (dua)
komponen, yaitu : sudut (θ) dan h/L.
99
150 × 65 × 20 × 3,2 150 5,906 65 2,559 20 0,787 3,2 0,126 9,567 1,483 7,51 2,288 5,047
Cx Cy Ix Iy ix iy Zx Zy
4 4 4 4
cm in cm in cm in cm in cm in cm in cm³ in³ cm³ in³
0 0 2,11 0,131 332 7,976 53,8 1,293 5,89 2,319 2,37 0,933 44,3 2,703 12,2 0,744
150 3,2
[2 × ((65 − (2 × 3,2)) × ( 2
− ))]
2
= 53,848 mm3
• Modulus penampang plastis terhadap sumbu Y :
Pembebanan Gording
1. Beban Mati
Beban mati yang diterima oleh gording adalah beban merata
yang berasal dari berat sendiri gording, berat kaso, dan atap yang ada
di atasnya. Untuk rincian pembebanannya adalah sebagai berikut:
• Berat gording = 21,70 kg/m
• Beban penutup atap : 50 kg/m² × 1,617 = 80,85 kg/m
• Berat Trackstang (10% × 21,70 kg/m) = 2,170 kg/m +
Total Beban Mati = 104,72 kg/m
qx = q sin α qy = q cos α
= 104,72 sin 30º = 104,72 cos 30º
= 52,36 kg/m = 90,69 kg/m
103
Perhitungan Momen :
1 1
Mx = 8 · qy · Ly² My = 8 · qx · Lx²
1 1
= 8 · 90,69 · 3,2² = 8 · 52,36 · 1,6²
2. Beban Hidup
Beban hidup merupakan beban yang terpusat, adapun pada
perencanaan atap ini yang dimaksud beban hidp adalah beban
pekerja yang berdiri diatasnya serta beban hujan.
Beban Hidup Pekerja
P=L = 100kg
PLx = p sin α = 100 sin 30º = 50 kg
PLy = p cos α = 100 cos 30º = 86,602 kg
= 32 kg.m
105
Mux Muy
No. Kombinasi Beban
(kg.m) (kg.m)
1 U = 1,4D 162,5162 23,464
U = 1,2D + 0,5Lr 173,9406 30,112
2
U = 1,2D + 0,5R 149,8806 22,072
U = 1,2D + 1,6R + 0,5W 189,1588 53,9712
U = 1,2D + 1,6R - 0,5W 157,1588 53,9712
3
U = 1,2D + 1,6Lr + 0,5W 266,1508 52,112
U = 1,2D + 1,6Lr -0,5W 234,1508 53,9712
U = 1,2D + 1,0W + 0,5R 181,8806 30,693
U = 1,2D - 1,0W + 0,5R 117,8806 30,693
4
U = 1,2D + 1,0W + 0,5Lr 205,9406 54,753
U = 1,2D - 1,0W + 0,5Lr 141,9406 54,753
U = 0,9D + 1,0W 136,4747 15,084
5
U = 0,9D - 1,0W 72,4747 15,084
Maks 266,151 54,753
Sumber : Data Analisis Aplikasi MS. Excel 2016, 2021
Nilai Mux dan Muy diambil yang terbesar dari keseluruhan kombinasi
beban. Kemudian, cek klasifikasi penampang sesuai dengan SNI 1729:2015
Tabel B4.1b. pada kasus ini yang sesuai adalah kasus 10 dan 15.
106
Tabel 4.5 Rasio Tebal Terhadap Lebar Elemen Tekan Komponen Struktur
yang Menahan Tekan Aksial
𝐸
λp = 0,38√fy
200.000
= 0,38√ 240
= 10,969
𝐸
λr = 1,0√fy
200.000
= 1,0 √ 240
= 28,867
• Kasus 10 menyatakan bahwa penampang sayap tak kompak (λp < λ < λr)
• Kasus 15, uji terhadap web
H 150
λ =t = = 46,875
w 3,2
𝐸
λp = 3,76√fy
200.000
= 3,76 √ 240
= 108,542
107
𝐸
λr = 5,70√fy
200.000
= 5,70 √ 240
= 164,545
= 10.061.994 N·mm
= 1006,199 kg·m
𝜆−𝜆𝑝
Mny = (𝑧𝑦 ˟ fy) − {[(𝑧𝑦 ˟ fy) − (0,7 ˟ fy ˟ S𝑦 )] ˟ (𝜆 )}
𝑟 −𝜆𝑝
= 3.490.274 N·mm
= 349,027 kg·m
Cek kekuatan gording terhadap persyaratan cek lentur dua arah
𝑀ux 𝑀uy
+ ≤ 1,00
𝜑 Mnx 𝜑 Mny
266,151 54,753
+ 0,9 ˟ (349,027) ≤ 1,00
0,9 ˟ (1006,199)
Sehingga,
Tabel 4.6 Cek Kekuatan Gording
Cek Kekuatan Gording (kg.m)
Mnx 779 > 266,151 Mux
Mny 237 > 54,753 Muy
Cek Lentur 2 Arah
0,636 < 1 (Aman)
Sumber : Data Analisis, 2021
keterangan :
L → Jarak antar kuda – kuda (cm) = 3,2 m
1
fmaks (g) = × 320 = 1,333 cm = 0,0133 m
240
5 𝑞𝑥 ˟ L𝑦 4 1 𝑃𝑥 ˟ L𝑦 3
= 384 ˟ [ ] + 48 ˟ [ ]
E ˟ I𝑦 E ˟ I𝑦
= 7,447 mm = 0,745 cm
• Lendutan yang timbul terhadap Sumbu Y
5 𝑞𝑦 ˟ L𝑥 4 1 𝑃𝑦 ˟ L𝑥 3
= 384 ˟ [ ] + 48 ˟ [ ]
E ˟ I𝑥 E ˟ I𝑥
= 1,31 mm = 0,131 cm
109
= √0,7452 + 0,1312
= 0,756 cm
1 U = 1,4D 1.593,739
U = 1,2D + 0,5Lr 1.499,246
2
U = 1,2D + 0,5R 1.522,9685
U = 1,2D + 1,6R + 0,5W 2.207,8748
U = 1,2D + 1,6R - 0,5W 1.528,4508
3
U = 1,2D + 1,6Lr + 0,5W 2.131,9628
U = 1,2D + 1,6Lr - 0,5W 1.452,5388
U = 1,2D + 1,0W + 0,5R 2.202,3925
U = 1,2D - 1,0W + 0,5R 843,5445
4
U = 1,2D + 1,0W + 0,5Lr 2.178,67
U = 1,2D - 1,0W + 0,5Lr 819,822
U = 0,9D + 1,0W 1.703,9705
5
U = 0,9D - 1,0W 345,1225
Maks 2202,3925
Sumber : Data Analisis, 2021
Fbr = 1,25 fn
Dimana :
Fbr = Luas Penampang Brutto
Fn = Luas Penampang Netto
Fbr = 1,25 fn
= 1,25 ˟ 0,078
= 0,0975 cm²
1
Fbr = 4 ˟ π ˟ d²
𝐹𝑏𝑟 × 4
d =√ 𝜋
0,0975 × 4
=√ 3,14
= 0,352 cm → 3,52 mm → 8 mm
112
= 80,64 kg = 806,4 N
P1 = BP × 0.5
= 806,4 × 0.5
= 403,2 N
P2 = BP = 806,4 N
1 U = 1,4D
2 U = 1,2D + 0,5R
3 U = 1,2D + 1,6R + 0,5W
4 U = 1,2D + 1,6R - 0,5W
5 U = 1,2D + 1,0W + 0,5R
6 U = 1,2D - 1,0W + 0,5R
7 U = 0,9D + 1,0W
8 U = 0,9D - 1,0W
Sumber : Data Analisis, 2021
12 -6,476 -0,056 -19,134 -16,716 -17,438 -17,383 -16,772 -16,661 -12,356 -12,245 -0,056 -19,134
0,084 -44,39
44 -13,72 -6,842 -0,371 -19,21 -16,781 -17,661 -17,289 -17,152 -16,41 -12,72 -11,978 -0,371 -19,21
45 -18,19 -9,364 -0,399 -25,472 -22,256 -23,387 -22,987 -22,655 -21,857 -16,774 -15,975 -0,399 -25,472
46 -22,80 -11,911 -0,424 -31,914 -27,884 -29,261 -28,838 -28,308 -27,461 -20,939 -20,092 -0,424 -31,914
47 -27,33 -14,434 -0,451 -38,266 -33,434 -35,056 -34,605 -33,885 -32,983 -25,051 -24,148 -0,451 -38,266
48 -31,70 -16,88 -0,499 -44,386 -38,78 -40,647 -40,148 -39,279 -38,281 -29,032 -28,035 -0,499 -44,386
63 5,623 2,491 1,22 7,872 6,851 7,689 6,469 8,071 5,631 6,281 3,84 8,071 1,22
65 7,989 3,76 1,83 11,185 9,744 11,005 9,175 11,575 7,914 9,021 5,36 11,575 26,268 1,83 -1,834
68 7,775 3,76 -1,834 10,884 9,486 8,915 10,749 7,653 11,32 5,163 8,831 11,32 -1,834
70 5,462 2,491 -1,223 7,646 6,658 6,274 7,497 5,435 7,88 3,693 6,138 7,88 -1,223
72 3,157 1,231 -0,609 4,42 3,839 3,646 4,255 3,23 4,448 2,233 3,451 4,448 -0,609
74 0,825 -0,049 0,016 1,155 0,988 0,991 0,975 1,004 0,972 0,758 0,726 1,155 -0,049
66 -9,502 -5,401 -2,66 -13,302 -11,636 -13,479 -10,82 -14,295 -8,976 -11,211 -5,892 -2,66 -14,295
2,67 -14,3
67 -9,287 -5,399 2,67 -13,001 -11,378 -10,556 -13,227 -8,707 -14,048 -5,688 -11,028 2,67 -14,048
69 -7,823 -4,378 2,128 -10,953 -9,571 -8,909 -11,037 -7,442 -11,699 -4,913 -9,169 2,128 -11,699
71 -5,904 -3,307 1,622 -8,266 -7,223 -6,714 -8,337 -5,6 -8,845 -3,691 -6,936 1,622 -8,845
73 -4,391 -2,466 1,194 -6,148 -5,371 -4,996 -6,191 -4,177 -6,565 -2,758 -5,146 1,194 -6,565
Berikut adalah spesifikasi mutu baja yang digunakan serta data yang
digunakan untuk perhitungan pemodelan ketahanan nominal masing – masing
batang :
a. Mutu baja
fy = 240 MPa
fu = 370 MPa
E = 200000 MPa
b. Faktor ketahanan terhadap leleh, ϕ = 0,90
c. Faktor ketahanan terhadap fraktur, ϕ = 0,75
d. Faktor ketahanan terhadap tekan, ϕ = 0,85
e. Profil yang digunkan
Batang Bawah 2L 75.75.6
Batang Vertikal 2L 75.75.6
121
A. Perhitungan Batang Bawah (2L 75.75.6) No. Batang 49, 50, 51, 52,
53, 54, 55, 56, 57, 68
• Pemeriksaan leleh tarik pada penampang bruto bawah
ϕPn = ϕ ˟ (2Ag) ˟ fy
= 0,9 ˟ (2 ˟ 872,7) ˟ 240
= 377.006,4 N
= 377,006 kN
Sehingga, ϕPn (377,006 kN) > Pu (9,971 kN). Profil yang digunakan
cukup menahan kondisi leleh.
U = 0,7425
Kasus 8 U = 0,8
Sehingga, U yang dipilih merupakan U maksimum dari kasus –
kasus di atas, yakni U = 0,8.
Kemudian hitung nilai An dengan menggunakan persyaratan SNI
1729:2015 pasal B4.3,
123
B. Perhitungan Batang Vertikal (2L 75.75.6) No. Batang 1, 59, 61, 63,
65, 68, 70, 72, 74.
• Pemeriksaan leleh tarik pada penampang bruto bawah
ϕPn = ϕ ˟ (2Ag) ˟ fy
= 0,9 ˟ (2 ˟ 872,7) ˟ 240
= 377.006,4 N
= 377,006 kN
Sehingga, ϕPn (377,006 kN) > Pu (26,268 kN). Profil yang
digunakan cukup menahan kondisi leleh.
U = 0,7425
Kasus 8 U = 0,8
Sehingga, U yang dipilih merupakan U maksimum dari kasus –
kasus di atas, yakni U = 0,8.
Kemudian hitung nilai An dengan menggunakan persyaratan SNI
1729:2015 pasal B4.3,
125
Berikut adalah spesifikasi mutu baja yang digunakan serta data yang
digunakan untuk perhitungan pemodelan ketahanan nominal masing – masing
batang :
a. Mutu baja
fy = 240 MPa
fu = 370 MPa
E = 200000 MPa
b. Faktor ketahanan terhadap leleh, ϕ = 0,90
c. Faktor ketahanan terhadap fraktur, ϕ = 0,75
d. Faktor ketahanan terhadap tekan, ϕ = 0,85
e. Profil yang digunkan
Batang Atas 2L 75.75.6
Batang Diagonal 2L 75.75.6
127
A. Perhitungan Batang Atas (2L 75.75.6) No. Batang 2, 3, 4, 11, 12, 44,
45, 46, 47, 48.
• Akibat Tekuk Lentur
Terlebih dahulu periksa terhadap batasan lamda r sesuai
dengan SNI 1729:2015 tabel B4.1a mengenai rasio tebal terhadap
lebar elemen tekan komponen struktur yang menahan tekan aksial
dan didapatkan untuk kasus ini sesuai dengan kasus 3.
Tabel 4.18 Rasio Tebal Terhadap Lebar Elemen Tekan
Komponen Struktur yang Menahan Tekan Aksial
𝐵 𝐸
Syarat : ≤ 0,45√𝐹𝑦
𝑡
75 200000
< 0,45√ → 12,5 ≤ 12,990
6 240
Ix = { Ixo + [ A𝑔 ˟ (CoG𝑥 )2 ]} ˟ 2
= { 461000 + [ 1745,4 ˟ (0)2 ]} ˟ 2
= 922000 mm4
1
Iy = { Iyo + [ A𝑔 ˟ (CoG𝑦 + tebal pelat)2 ]} ˟ 2
2
1
= { 461000 + [1745,4 ˟ (20,6 + ˟ 10)2 ]} ˟ 2
2
= 3209730,7 mm4
𝐼𝑥
rx =√
𝐴𝑔
922000
=√ 1745,4
= 22,984 mm
𝐼𝑦
ry = √𝐴
𝑔
3209730,7
=√ 1745,4
= 42,883 mm
KL 1 ˟ 1616
=
𝑟𝑥 22,984
= 70,309 MPa
KL 1 ˟ 1616
=
𝑟𝑦 42,883
= 37,684 MPa
KL/r (rasio kelangsingan efektif) diatas sudah memenuhi syarat
SNI 1729:2015 pasal E2 mengenai panjang efektif yang
menyatakan bahwa KL/r < 200.
𝜋 2 ˟ 200000
= (70,309)2
= 398,903 Mpa
130
= 135,966 MPa
𝐸 KL
4,71 ˟ √Fy (135,966 MPa) > (70,309 MPa)
𝑟𝑥
Sehingga,
Fy
Fcr = [0,658Fe ] ˟ Fy
240
= [0,658398,903 ] ˟ 240
= 95,012 MPa
(OK)
𝛼
= 23,434 mm < 40 mm
ri
Maka,
KL KL
(𝑟) =(𝑟)
𝑚 𝑦
𝐸
= 37,684 MPa < 4,71 ˟ √Fy (135,966 MPa)
Sehingga,
𝜋2 ˟ E
Fe = KL
2
( )
𝑟𝑦
𝜋 2 ˟ 200000
= (37,684)2
= 1388,594 MPa
Fy
Fcry = [0,658Fe ] ˟ Fy
240
= [0,6581388,594 ] ˟ 240
= 223,251 MPa
x0 =0
𝑡𝑝
y0 = Cy -
2
6
= 20,6 - 2
= 17,6 mm
𝐼xo +𝐼yo
ṝ02 = + 𝑥0 2 + 𝑦0 2
𝐴𝑔
461000+461000
= 1745,4
+ 02 + 17, 62
= 838,006 mm2
132
𝑥0 2 +𝑦0 2
H =1−( )
𝑟0 2
02 +17,62
= 1 − ( 838,006 )
= 0,630
1
J = ∑ 3 𝑏𝑡 3
1 1
= (3 ˟ 75 ˟ 63 ) + (3 ˟ (75 − 6) ˟ 63 )
= 10368 mm4
F G˟J
crz =𝐴
𝑔 ˟ r0 2
77200 ˟ 10368
= 1745,4 ˟ 838,006
= 547,230 Mpa
= 187,224 MPa
Kemudian menentukan nilai Fcr terendah dari tekuk lentur dan tekuk
lentur torsi, sehingga didapatkan Fcr = 187,224 MPa
ϕPn = ϕ ˟ Fcr ˟ Ag
= 0,9 ˟ 187,224 ˟ 1745,4
= 294102,7 N
= 294,103 kN
B. Perhitungan Batang Diagonal (2L 75.75.6) No. Batang 60, 62, 64, 66,
67, 69, 71, 73
• Akibat Tekuk Lentur
Terlebih dahulu periksa terhadap batasan lamda r sesuai
dengan SNI 1729:2015 tabel B4.1a mengenai rasio tebal terhadap
lebar elemen tekan komponen struktur yang menahan tekan aksial
dan didapatkan untuk kasus ini sesuai dengan kasus 3.
𝐵 𝐸
Syarat : ≤ 0,45√𝐹𝑦
𝑡
75 200000
< 0,45√ → 12,5 ≤ 12,990
6 240
Maka,
KL 𝐿
= 72 + 0,75 ˟ 𝑟
𝑟 𝑥
808
= 72 + 0,75 ˟ 23
= 98,348 MPa
Maka rasio kelangsingan yang digunakan sebesar 98,348 MPa
𝜋 2 × 200000
= (98,348)2
= 203,872 Mpa
= 135,966 MPa
𝐸 KL
4,71 ˟ √Fy (135,966 MPa) > (98,348 MPa)
𝑟
Sehingga,
Fy
Fcr = [0,658Fe ] ˟ Fy
240
= [0,658203,872 ] ˟ 240
= 185,904 MPa
ϕPn = ϕ ˟ Fcr ˟ Ag20
= 0,9 ˟ 185,904 ˟ 872,7
= 146014,578 N
= 146,014 kN
Sehingga, ϕPn (146,014 kN) > Pu (2,67 kN). Profil yang digunakan
cukup menahan gaya tekan.
135
Atas
0,084 -44,386 Tekan 99,475
44 -0,371 -19,21 -0,0037 2
45 -0,399 -25,472 -0,0040 2
46 -0,424 -31,914 -0,0043 2
47 -0,451 -38,266 -0,0045 2
48 -0,499 -44,386 -0,0050 2
8,071 1,22
65 11,575 26,268 1,83 -1,834 Tarik 49,737 0,2327 2
68 11,32 -1,834 0,2276 2
70 7,88 -1,223 0,1584 2
72 4,448 -0,609 0,0894 2
74 1,155 -0,049 0,0232 2
Diagonal
66 -2,66 -14,295 -0,0535 2
2,67 -14,295 Tekan 49,737
67 2,67 -14,048 0,0537 2
69 2,128 -11,699 0,0428 2
71 1,622 -8,845 0,0326 2
73 1,194 -6,565 0,024 2
Syarat :
3db < S < 15 tp / 200 mm
1,5 db < S1 < (4tp + 100 mm) / 200 mm
3 × 19 < S < 15 × 10
57 < S < 150 ➔ S = 80 mm
1.5 × 19 < S1 < (4 × 10 + 100)
28.5 < S1 < 140 ➔ S1 = 40 mm
139
= 0,85 ˟ 30 ˟ B ˟ N ˟ 2
Keterangan :
- F’c = Mutu beton
- A1 = Luasan Base Plate
- A2 = Luasan Pedestal (bantalan)
- B = Lebar Plat = 300 mm
- N = Panjang Plat = 300 mm
140
Maka,
φc ˟ Pp = Pu
0,6 ˟ 0,85 ˟ 30 ˟ B ˟ N ˟ 2 = Pu
𝑃
(B ˟ N) perlu = 0,6 ˟ 0,85 ˟𝑢30 MPa ˟ 2
32789,5
= 0,6 ˟ 0,85 ˟ 30 MPa ˟ 2
= 1071,552 mm2
Diperoleh ukuran base plate perlu sebesar 1071,552 mm2, maka ukuran
base plate pake harus memenuhi syarat > (B ˟ N) perlu, seperti di bawah
ini :
B = 300 mm
N = 300 mm
B ˟ N = 300 ˟ 300 = 90000 mm2
Dengan menggunakan ukuran base plate (300 mm ˟ 300 mm)
90000 mm2 > 1071,552 mm2, sehingga desain base plate sudah aman.
= 1,202 unit
Minimum penggunaan angkur dalam struktur adalah 2 unit, sehingga
dipasang 4 unit angkur A307 dengan diameter 16 mm.
141
Menentukan ukuran tebal base plat yaitu dengan langkah di bawah ini :
𝑃
Syaratnya yaitu t perlu > 1,49 ˟ c ˟ √B ˟ N𝑢˟ fy dengan :
Maka,
𝑃
t perlu > 1,49 ˟ c ˟ √B ˟ N𝑢˟ fy
32789,5
t perlu = 1,49 ˟ 110 ˟ √300 ˟ 300 ˟ 240
B. Plat Lantai
Beban mati (DL) :
1. Berta sendiri = 0,12 × 2400 = 288 Kg/m2
2. Berat spesi lantai = 21 Kg/m2
3. Penutup lantai = 24 Kg/m2
4. Berat plafond dan penggantung = 18 Kg/m2
5. Instalasi listrik = 40 Kg/m2
6. Instalasi pemipaan = 25 Kg/m2 +
Total = 416 Kg/m2
𝐿𝑥 400
= 400 = 1 (Two Way Slab)
𝐿𝑦
dx = h – ts – 0,5 × Ø
= 120 – 20 – 0,5 × 10 = 95 mm
dy = h – ts – Ø – 0.5 × Ø
= 120 – 20 – 10 – 0.5 × 10 = 85 mm
= 0,0644
ρmaks = 0,75 × ρbalance
= 0,75 × 0,0644
= 0,0483
1 2.m.Rn
ρ = 𝑚 [1 − √1- ]
fy
1 2 . (9,412) . (0,531)
= 9,412 [1 − √1- ]
240
= 0,00224
Jika ρ < ρmin, maka dipakai ρmin = 0,00583
Ast = ρmin × b × dx
= 0,00583 × 1000 × 95 = 554 mm2
Digunakan tulangan D 10 = 0,25 × π × 102 = 78,50 mm2
78,50 × 1000
Jarak tulangan dalam 1 m’ = = 141,654 mm
554
1 2.m.Rn
ρ = 𝑚 [1 − √1- ]
fy
1 2 . (9,412) . (0,664)
= 9,412 [1 − √1- ]
240
= 0,00280
Jika ρ < ρmin, maka dipakai ρmin = 0,00583
Ast = ρmin × b × dy
= 0,00583 × 1000 × 85 = 496 mm2
Digunakan tulangan D 10 = 0,25 × π × 102 = 78,50 mm2
78,50 × 1000
Jarak tulangan dalam 1 m’ = = 158,27 mm
496
1 2.m.Rn
ρ = 𝑚 [1 − √1- ]
fy
1 2 . (9,412) . (−1,204)
= 9,412 [1 − √1- ]
240
= -0,00491
149
1 2.m.Rn
ρ = [1 − √1- ]
𝑚 fy
1 2 . (9,412) . (−1,505)
= 9,412 [1 − √1- ]
240
= -0,00609
Jika ρ < ρmin, maka dipakai ρ = 0,00583
Ast = ρmin × b × dy
= 0,00583 × 1000 × 85 = 496 mm2
Digunakan tulangan D 10 = 0,25 × π × 102 = 78,50 mm2
78,50 × 1000
Jarak tulangan dalam 1 m’ = = 142,727 mm
550
𝐿𝑥 400
= 400 = 1 (Two Way Slab)
𝐿𝑦
dx = h – ts – 0,5 × Ø
= 120 – 20 – 0,5 × 10 = 95 mm
dy = h – ts – Ø – 0.5 × Ø
= 120 – 20 – 10 – 0.5 × 10 = 85 mm
151
= 0,0644
ρmaks = 0,75 × ρbalance
= 0,75 × 0,064
= 0,0483
1 2.m.Rn
ρ = 𝑚 [1 − √1- ]
fy
1 2 . (9,412) . (0,496)
= 9,412 [1 − √1- ]= 0,00209
240
78,50 × 1000
Jarak tulangan dalam 1 m’ = = 141,654 mm
554
1 2.m.Rn
ρ = 𝑚 [1 − √1- ]
fy
1 2 . (9,412) . (0,553)
= 9,412 [1 − √1- ]
240
= 0,00223
Jika ρ < ρmin, maka dipakai ρmin = 0,00583
Ast = ρmin × b × dy
= 0,00583 × 1000 × 85 = 496 mm2
Digunakan tulangan D 10 = 0,25 × π × 102 = 78,50 mm2
78,50 × 1000
Jarak tulangan dalam 1 m’ = = 158,27 mm
496
1 2.m.Rn
ρ = 𝑚 [1 − √1- ]
fy
1 2 . (9,412) . (−1,063)
= 9,412 [1 − √1- ]
240
= -0,00434
Jika ρ < ρmin, maka dipakai ρmin = 0,00583
Ast = ρmin × b × dx
= 0,00583 × 1000 × 95 = 554 mm2
Digunakan tulangan D 10 = 0,25 × π × 102 = 78,50 mm2
78,50 × 1000
Jarak tulangan dalam 1 m’ = = 141,654 mm
554
1 2.m.Rn
ρ = 𝑚 [1 − √1- ]
fy
1 2 . (9,412) . (−1,195)
= 9,412 [1 − √1- ] = -0,00487
240
𝐿𝑥 400
= 400 = 1 (Two Way Slab)
𝐿𝑦
dx = h – ts – 0,5 × Ø
= 120 – 20 – 0,5 × 10 = 95 mm
dy = h – ts – Ø – 0.5 × Ø
= 120 – 20 – 10 – 0.5 × 10 = 85 mm
155
= 0,0644
ρmaks = 0,75 × ρbalance
= 0,75 × 0,0644
= 0,0483
1 2.m.Rn
ρ = 𝑚 [1 − √1- ]
fy
1 2 . (9,412) . (0,443)
= 9,412 [1 − √1- ]= 0,00186
240
78,50 × 1000
Jarak tulangan dalam 1 m’ = = 141,654 mm
554
1 2.m.Rn
ρ = 𝑚 [1 − √1- ]
fy
1 2 . (9,412) . (0,553)
= 9,412 [1 − √1- ]
240
= 0,00233
Jika ρ < ρmin, maka dipakai ρmin = 0,00583
Ast = ρmin × b × dy
= 0,00583 × 1000 × 85 = 496 mm2
Digunakan tulangan D 10 = 0,25 × π × 102 = 78,50 mm2
78,50 × 1000
Jarak tulangan dalam 1 m’ = = 158,27 mm
496
1 2.m.Rn
ρ = 𝑚 [1 − √1- ]
fy
1 2 . (9,412) . (−0,903)
= 9,412 [1 − √1- ]
240
= -0,00370
Jika ρ < ρmin, maka dipakai ρmin = 0,00583
Ast = ρmin × b × dx
= 0,00583 × 1000 × 95 = 554 mm2
Digunakan tulangan D 10 = 0,25 × π × 102 = 78,50 mm2
78,50 × 1000
Jarak tulangan dalam 1 m’ = = 141,654 mm
554
1 2.m.Rn
ρ = 𝑚 [1 − √1- ]
fy
1 2 . (9,412) . (−1,128)
= 9,412 [1 − √1- ] = 0,00460
240
𝐿𝑥 400
= 300 = 1,33 → 1,4 (Two Way Slab)
𝐿𝑦
dx = h – ts – 0,5 × Ø
= 120 – 20 – 0,5 × 10 = 95 mm
dy = h – ts – Ø – 0.5 × Ø
= 120 – 20 – 10 – 0.5 × 10 = 85 mm
159
= 0,0644
ρmaks = 0,75 × ρbalance
= 0,75 × 0,0644
= 0,0483
1 2.m.Rn
ρ = 𝑚 [1 − √1- ]
fy
1 2 . (9,412) . (0,448)
= 9,412 [1 − √1- ]= 0,00188
240
78,50 × 1000
Jarak tulangan dalam 1 m’ = = 141,654 mm
554
1 2.m.Rn
ρ = 𝑚 [1 − √1- ]
fy
1 2 . (9,412) . (0,236)
= 9,412 [1 − √1- ]
240
= 0,00099
Jika ρ < ρmin, maka dipakai ρmin = 0,00583
Ast = ρmin × b × dy
= 0,00583 × 1000 × 85 = 496 mm2
Digunakan tulangan D 10 = 0,25 × π × 102 = 78,50 mm2
78,50 × 1000
Jarak tulangan dalam 1 m’ = = 158,27 mm
496
1 2.m.Rn
ρ = 𝑚 [1 − √1- ]
fy
1 2 . (9,412) . (−0,757)
= 9,412 [1 − √1- ]
240
= -0,00311
Jika ρ < ρmin, maka dipakai ρmin = 0,00583
Ast = ρmin × b × dx
= 0,00583 × 1000 × 95 = 554 mm2
Digunakan tulangan D 10 = 0,25 × π × 102 = 78,50 mm2
78,50 × 1000
Jarak tulangan dalam 1 m’ = = 141,654 mm
554
1 2.m.Rn
ρ = 𝑚 [1 − √1- ]
fy
1 2 . (9,412) . (−0,685)
= 9,412 [1 − √1- ]= 0,00281
240
𝐿𝑥 400
= 300 = 1,33 → 1,4 (Two Way Slab)
𝐿𝑦
dx = h – ts – 0,5 × Ø
= 120 – 20 – 0,5 × 10 = 95 mm
dy = h – ts – Ø – 0.5 × Ø
= 120 – 20 – 10 – 0.5 × 10 = 85 mm
163
= 0,0644
ρmaks = 0,75 × ρbalance
= 0,75 × 0,0644
= 0,0483
1 2.m.Rn
ρ = 𝑚 [1 − √1- ]
fy
1 2 . (9,412) . (0,418)
= 9,412 [1 − √1- ]= 0,00176
240
78,50 × 1000
Jarak tulangan dalam 1 m’ = = 141,654 mm
554
1 2.m.Rn
ρ = 𝑚 [1 − √1- ]
fy
1 2 . (9,412) . (0,224)
= 9,412 [1 − √1- ]
240
= 0,00094
Jika ρ < ρmin, maka dipakai ρmin = 0,00583
Ast = ρmin × b × dy
= 0,00583 × 1000 × 85 = 496 mm2
Digunakan tulangan D 10 = 0,25 × π × 102 = 78,50 mm2
78,50 × 1000
Jarak tulangan dalam 1 m’ = = 158,27 mm
496
1 2.m.Rn
ρ = 𝑚 [1 − √1- ]
fy
1 2 . (9,412) . (−0,717)
= 9,412 [1 − √1- ]
240
= -0,00295
Jika ρ < ρmin, maka dipakai ρmin = 0,00583
Ast = ρmin × b × dx
= 0,00583 × 1000 × 95 = 554 mm2
Digunakan tulangan D 10 = 0,25 × π × 102 = 78,50 mm2
78,50 × 1000
Jarak tulangan dalam 1 m’ = = 141,654 mm
554
1 2.m.Rn
ρ = 𝑚 [1 − √1- ]
fy
1 2 . (9,412) . (−0,685)
= 9,412 [1 − √1- ]= -0,00281
240
𝐿𝑥 400
= = 1,33 → 1,4 (Two Way Slab)
𝐿𝑦 300
dx = h – ts – 0,5 × Ø
= 120 – 20 – 0,5 × 10 = 95 mm
dy = h – ts – Ø – 0.5 × Ø
= 120 – 20 – 10 – 0.5 × 10 = 85 mm
167
= 0,0644
ρmaks = 0,75 × ρbalance
= 0,75 × 0,0644
= 0,0483
1 2.m.Rn
ρ = 𝑚 [1 − √1- ]
fy
1 2 . (9,412) . (0,468)
= 9,412 [1 − √1- ] = 0,00197
240
78,50 × 1000
Jarak tulangan dalam 1 m’ = = 141,654 mm
554
1 2.m.Rn
ρ = 𝑚 [1 − √1- ]
fy
1 2 . (9,412) . (0,286)
= 9,412 [1 − √1- ]
240
= 0,00120
Jika ρ < ρmin, maka dipakai ρmin = 0,00583
Ast = ρmin × b × dy
= 0,00583 × 1000 × 85 = 496 mm2
Digunakan tulangan D 10 = 0,25 × π × 102 = 78,50 mm2
78,50 × 1000
Jarak tulangan dalam 1 m’ = = 158,27 mm
496
1 2.m.Rn
ρ = 𝑚 [1 − √1- ]
fy
1 2 . (9,412) . (−0,877)
= 9,412 [1 − √1- ]
240
= 0,00359
Jika ρ < ρmin, maka dipakai ρmin = 0,00583
Ast = ρmin × b × dx
= 0,00583 × 1000 × 95 = 554 mm2
Digunakan tulangan D 10 = 0,25 × π × 102 = 78,50 mm2
78,50 × 1000
Jarak tulangan dalam 1 m’ = = 141,654 mm
554
1 2.m.Rn
ρ = 𝑚 [1 − √1- ]
fy
1 2 . (9,412) . (−0,921)
= 9,412 [1 − √1- ] = -0,00377
240
𝐿𝑥 340
= 265 = 1,33 → 1,4 (Two Way Slab)
𝐿𝑦
dx = h – ts – 0,5 × Ø
= 120 – 20 – 0,5 × 10 = 95 mm
dy = h – ts – Ø – 0.5 × Ø
= 120 – 20 – 10 – 0.5 × 10 = 85 mm
171
= 0,0644
ρmaks = 0,75 × ρbalance
= 0,75 × 0,0644
= 0,0483
1 2.m.Rn
ρ = 𝑚 [1 − √1- ]
fy
1 2 . (9,412) . (0,451)
= 9,412 [1 − √1- ]= 0,00190
240
78,50 × 1000
Jarak tulangan dalam 1 m’ = = 141,654 mm
554
1 2.m.Rn
ρ = 𝑚 [1 − √1- ]
fy
1 2 . (9,412) . (0,330)
= 9,412 [1 − √1- ]
240
= 0,00138
Jika ρ < ρmin, maka dipakai ρmin = 0,00583
Ast = ρmin × b × dy
= 0,00583 × 1000 × 85 = 496 mm2
Digunakan tulangan D 10 = 0,25 × π × 102 = 78,50 mm2
78,50 × 1000
Jarak tulangan dalam 1 m’ = = 158,27 mm
496
1 2.m.Rn
ρ = 𝑚 [1 − √1- ]
fy
1 2 . (9,412) . (−0,840)
= 9,412 [1 − √1- ]
240
= -0,00344
Jika ρ < ρmin, maka dipakai ρmin = 0,00583
Ast = ρmin × b × dx
= 0,00583 × 1000 × 95 = 554 mm2
Digunakan tulangan D 10 = 0,25 × π × 102 = 78,50 mm2
78,50 × 1000
Jarak tulangan dalam 1 m’ = = 141,654 mm
554
𝐿𝑥 460
= 270 = 1,7→ 1,8 (Two Way Slab)
𝐿𝑦
dx = h – ts – 0,5 × Ø
= 120 – 20 – 0,5 × 10 = 95 mm
dy = h – ts – Ø – 0.5 × Ø
= 120 – 20 – 10 – 0.5 × 10 = 85 mm
175
= 0,0644
ρmaks = 0,75 × ρbalance
= 0,75 × 0,0644
= 0,0483
1 2.m.Rn
ρ = 𝑚 [1 − √1- ]
fy
1 2 . (9,412) . (0,541)
= 9,412 [1 − √1- ] = 0,00228
240
78,50 × 1000
Jarak tulangan dalam 1 m’ = = 141,654 mm
554
1 2.m.Rn
ρ = 𝑚 [1 − √1- ]
fy
1 2 . (9,412) . (0,202)
= 9,412 [1 − √1- ]
240
= 0,00084
Jika ρ < ρmin, maka dipakai ρmin = 0,00583
Ast = ρmin × b × dy
= 0,00583 × 1000 × 85 = 496 mm2
Digunakan tulangan D 10 = 0,25 × π × 102 = 78,50 mm2
78,50 × 1000
Jarak tulangan dalam 1 m’ = = 158,27 mm
496
1 2.m.Rn
ρ = 𝑚 [1 − √1- ]
fy
1 2 . (9,412) . (−0,912)
= 9,412 [1 − √1- ]
240
= -0,00373
Jika ρ < ρmin, maka dipakai ρmin = 0,00583
Ast = ρmin × b × dx
= 0,00583 × 1000 × 95 = 554 mm2
Digunakan tulangan D 10 = 0,25 × π × 102 = 78,50 mm2
78,50 × 1000
Jarak tulangan dalam 1 m’ = = 141,654 mm
554
1 2.m.Rn
ρ = 𝑚 [1 − √1- ]
fy
1 2 . (9,412) . (−0,776)
= 9,412 [1 − √1- ] = -0,00319
240
Mlx 4 4 1,0 30 416 250 899,2 431,616 4316160 4795733,33 0,9 1000 95 30 240 0,531 9,412 0,00224 0,0058 0,0483 0,0058 554 628 Ø10 -125
Mly 4 4 1,0 30 416 250 899,2 431,616 4316160 4795733,33 0,9 1000 85 30 240 0,664 9,412 0,00280 0,0058 0,0483 0,0058 496 628 Ø10 -125
A
Mtx 4 4 1,0 68 416 250 899,2 -978,330 -9783296 -10870329 0,9 1000 95 30 240 -1,204 9,412 -0,00491 0,0058 0,0483 0,0058 554 628 Ø10 -125
Mty 4 4 1,0 68 416 250 899,2 -978,330 -9783296 -10870329 0,9 1000 85 30 240 -1,505 9,412 -0,00609 0,0058 0,0483 0,0058 496 628 Ø10 -125
Mlx 4 4 1,0 28 416 250 899,2 402,842 4028416 4476017,78 0,9 1000 95 30 240 0,496 9,412 0,00209 0,0058 0,0483 0,0058 554 628 Ø10 -125
Mly 4 4 1,0 25 416 250 899,2 359,680 3596800 3996444,44 0,9 1000 85 30 240 0,553 9,412 0,00233 0,0058 0,0483 0,0058 496 628 Ø10 -125
B
Mtx 4 4 1,0 60 416 250 899,2 -863,232 -8632320 -9591466,7 0,9 1000 95 30 240 -1,063 9,412 -0,00434 0,0058 0,0483 0,0058 554 628 Ø10 -125
Mty 4 4 1,0 54 416 250 899,2 -776,909 -7769088 -8632320 0,9 1000 85 30 240 -1,195 9,412 -0,00487 0,0058 0,0483 0,0058 496 628 Ø10 -125
Mlx 4 4 1,0 25 416 250 899,2 359,680 3596800 3996444,44 0,9 1000 95 30 240 0,443 9,412 0,00186 0,0058 0,0483 0,0058 554 628 Ø10 -125
Mly 4 4 1,0 25 416 250 899,2 359,680 3596800 3996444,44 0,9 1000 85 30 240 0,553 9,412 0,00233 0,0058 0,0483 0,0058 496 628 Ø10 -125
C
Mtx 4 4 1,0 51 416 250 899,2 -733,747 -7337472 -8152746,7 0,9 1000 95 30 240 -0,903 9,412 -0,00370 0,0058 0,0483 0,0058 554 628 Ø10 -125
Mty 4 4 1,0 51 416 250 899,2 -733,747 -7337472 -8152746,7 0,9 1000 85 30 240 -1,128 9,412 -0,00460 0,0058 0,0483 0,0058 496 628 Ø10 -125
Mlx 4 3 1,3 45 416 250 899,2 364,176 3641760 4046400 0,9 1000 95 30 240 0,448 9,412 0,00188 0,0058 0,0483 0,0058 554 628 Ø10 -125
Mly 4 3 1,3 19 416 250 899,2 153,763 1537632 1708480 0,9 1000 85 30 240 0,236 9,412 0,00099 0,0058 0,0483 0,0058 496 628 Ø10 -125
D
Mtx 4 3 1,3 76 416 250 899,2 -615,053 -6150528 -6833920 0,9 1000 95 30 240 -0,757 9,412 -0,00311 0,0058 0,0483 0,0058 554 628 Ø10 -125
Mty 4 3 1,3 55 416 250 899,2 -445,104 -4451040 -4945600 0,9 1000 85 30 240 -0,685 9,412 -0,00281 0,0058 0,0483 0,0058 496 628 Ø10 -125
Mlx 4 3 1,3 42 416 250 899,2 339,898 3398976 3776640 0,9 1000 95 30 240 0,418 9,412 0,00176 0,0058 0,0483 0,0058 554 628 Ø10 -125
Mly 4 3 1,3 18 416 250 899,2 145,670 1456704 1618560 0,9 1000 85 30 240 0,224 9,412 0,00094 0,0058 0,0483 0,0058 496 628 Ø10 -125
E
Mtx 4 3 1,3 72 416 250 899,2 -582,682 -5826816 -6474240 0,9 1000 95 30 240 -0,717 9,412 -0,00295 0,0058 0,0483 0,0058 554 628 Ø10 -125
Mty 4 3 1,3 55 416 250 899,2 -445,104 -4451040 -4945600 0,9 1000 85 30 240 -0,685 9,412 -0,00281 0,0058 0,0483 0,0058 496 628 Ø10 -125
Mlx 4 3 1,3 47 416 250 899,2 380,362 3803616 4226240 0,9 1000 95 30 240 0,468 9,412 0,00197 0,0058 0,0483 0,0058 554 628 Ø10 -125
Mly 4 3 1,3 23 416 250 899,2 186,134 1861344 2068160 0,9 1000 85 30 240 0,286 9,412 0,00120 0,0058 0,0483 0,0058 496 628 Ø10 -125
F
Mtx 4 3 1,3 88 416 250 899,2 -712,166 -7121664 -7912960 0,9 1000 95 30 240 -0,877 9,412 -0,00359 0,0058 0,0483 0,0058 554 628 Ø10 -125
Mty 4 3 1,3 74 416 250 899,2 -598,867 -5988672 -6654080 0,9 1000 85 30 240 -0,921 9,412 -0,00377 0,0058 0,0483 0,0058 496 628 Ø10 -125
Mlx 3,4 2,65 1,3 58 416 250 899,2 366,249 3662486,56 4069429,51 0,9 1000 95 30 240 0,451 9,412 0,00190 0,0058 0,0483 0,0058 554 628 Ø10 -125
Mly 3,4 2,65 1,3 34 416 250 899,2 214,697 2146974,88 2385527,64 0,9 1000 85 30 240 0,330 9,412 0,00138 0,0058 0,0483 0,0058 496 628 Ø10 -125
G
Mtx 3,4 2,65 1,3 108 416 250 899,2 -681,980 -6819802,6 -7577558,4 0,9 1000 95 30 240 -0,840 9,412 -0,00344 0,0058 0,0483 0,0058 554 628 Ø10 -125
Mty
Mlx 4,6 2,7 1,8 67 416 250 899,2 439,196 4391962,56 4879958,4 0,9 1000 95 30 240 0,541 9,412 0,00228 0,0058 0,0483 0,0058 554 628 Ø10 -125
Mly 4,6 2,7 1,8 20 416 250 899,2 131,103 1311033,6 1456704 0,9 1000 85 30 240 0,202 9,412 0,00084 0,0058 0,0483 0,0058 496 628 Ø10 -125
M
Mtx 4,6 2,7 1,8 113 416 250 899,2 -740,734 -7407339,8 -8230377,6 0,9 1000 95 30 240 -0,912 9,412 -0,00373 0,0058 0,0483 0,0058 554 628 Ø10 -125
Mty 4,6 2,7 1,8 77 416 250 899,2 -504,748 -5047479,4 -5608310,4 0,9 1000 85 30 240 -0,776 9,412 -0,00319 0,0058 0,0483 0,0058 496 628 Ø10 -125
Ly 400
= 400 = 1 (Two Way Slab)
Lx
dx = h – ts – 0,5 × Ø
= 120 – 20 – 0,5 × 10 = 95 mm
dy = h – ts – Ø – 0.5 × Ø
= 120 – 20 – 10 – 0.5 × 10 = 85 mm
= 0,0644
ρmaks = 0,75 × ρbalance
= 0,75 × 0,0644
= 0,0483
1 2.m.Rn
ρ = 𝑚 [1 − √1- ]
fy
1 2 . (9,412) . (0,379)
= 9,412 [1 − √1- ]
240
= 0,00159
Jika ρ < ρmin, maka dipakai ρmin = 0,00583
Ast = ρmin × b × dx
= 0,00583 × 1000 × 95 = 554 mm2
Digunakan tulangan D 10 = 0,25 × π × 102 = 78,50 mm2
78,50 × 1000
Jarak tulangan dalam 1 m’ = = 141,654 mm
554
1 2.m.Rn
ρ = 𝑚 [1 − √1- ]
fy
1 2 . (9,412) . (0,473)
= 9,412 [1 − √1- ]
240
= 0,00199
Jika ρ < ρmin, maka dipakai ρmin = 0,00583
Ast = ρmin × b × dy
= 0,00583 × 1000 × 85 = 496 mm2
Digunakan tulangan D 10 = 0,25 × π × 102 = 78,50 mm2
78,50 × 1000
Jarak tulangan dalam 1 m’ = = 158,27 mm
496
1 2.m.Rn
ρ = 𝑚 [1 − √1- ]
fy
1 2 . (9,412) . (-0,859)
= 9,412 [1 − √1- ]
240
= -0,00352
183
1 2.m.Rn
ρ = 𝑚 [1 − √1- ]
fy
1 2 . (9,412) . (−1,073)
= 9,412 [1 − √1- ]
240
= -0,00438
Jika ρ < ρmin, maka dipakai ρ min = 0,00583
Ast = ρmin × b × dy
= 0,00583 × 1000 × 85 = 496 mm2
Digunakan tulangan D 10 = 0,25 × π × 102 = 78,50 mm2
78,50 × 1000
Jarak tulangan dalam 1 m’ = = 158,27 mm
496
Ly 400
= = 1,2 (Two Way Slab)
Lx 340
dx = h – ts – 0,5 × Ø
= 120 – 20 – 0,5 × 10 = 95 mm
dy = h – ts – Ø – 0.5 × Ø
= 120 – 20 – 10 – 0.5 × 10 = 85 mm
185
= 0,0644
ρmaks = 0,75 × ρbalance
= 0,75 × 0,0644
= 0,0483
1 2.m.Rn
ρ = 𝑚 [1 − √1- ]
fy
1 2 . (9,412) . (0,467)
= 9,412 [1 − √1- ]
240
= 0,00197
Jika ρ < ρmin, maka dipakai ρmin = 0,00583
Ast = ρmin × b × dx
= 0,00583 × 1000 × 95 = 554 mm2
Digunakan tulangan D 10 = 0,25 × π × 102 = 78,50 mm2
186
78,50 × 1000
Jarak tulangan dalam 1 m’ = = 141,654 mm
554
1 2.m.Rn
ρ = 𝑚 [1 − √1- ]
fy
1 2 . (9,412) . (0,331)
= 9,412 [1 − √1- ]
240
= 0,00139
Jika ρ < ρmin, maka dipakai ρmin = 0,00583
Ast = ρmin × b × dy
= 0,00583 × 1000 × 85 = 496 mm2
Digunakan tulangan D 10 = 0,25 × π × 102 = 78,50 mm2
78,50 × 1000
Jarak tulangan dalam 1 m’ = = 158,27 mm
496
1 2.m.Rn
ρ = 𝑚 [1 − √1- ]
fy
1 2 . (9,412) . (-0,884)
= 9,412 [1 − √1- ]
240
= -0,00362
Jika ρ < ρmin, maka dipakai ρmin = 0,00583
Ast = ρmin × b × dx
= 0,00583 × 1000 × 95 = 554 mm2
Digunakan tulangan D 10 = 0,25 × π × 102 = 78,50 mm2
78,50 × 1000
Jarak tulangan dalam 1 m’ = = 141,654 mm
554
1 2.m.Rn
ρ = 𝑚 [1 − √1- ]
fy
1 2 . (9,412) . (-0,868)
= 9,412 [1 − √1- ]
240
= -0,00356
Jika ρ < ρmin, maka dipakai ρ = 0,0058
Ast = ρmin × b × dy
= 0,00647 × 1000 × 85 = 496 mm2
Digunakan tulangan D 10 = 0,25 × π × 102 = 78,50 mm2
78,50 × 1000
Jarak tulangan dalam 1 m’ = = 158,27 mm
496
Ly 460
= 400 = 1,2 (Two Way Slab)
Lx
dx = h – ts – 0,5 × Ø
= 120 – 20 – 0,5 × 10 = 95 mm
dy = h – ts – Ø – 0.5 × Ø
= 120 – 20 – 10 – 0.5 × 10 = 85 mm
189
= 0,0644
ρmaks = 0,75 × ρbalance
= 0,75 × 0,0644
= 0,0483
1 2.m.Rn
ρ = 𝑚 [1 − √1- ]
fy
1 2 . (9,412) . (0,455)
= 9,412 [1 − √1- ]
240
= 0,00191
Jika ρ < ρmin, maka dipakai ρmin = 0,00583
Ast = ρmin × b × dx
= 0,00583 × 1000 × 95 = 554 mm2
Digunakan tulangan D 10 = 0,25 × π × 102 = 78,50 mm2
190
78,50 × 1000
Jarak tulangan dalam 1 m’ = = 141,654 mm
554
1 2.m.Rn
ρ = [1 − √1- ]
𝑚 fy
1 2 . (9,412) . (0,426)
= 9,412 [1 − √1- ]
240
= 0,00179
Jika ρ < ρmin, maka dipakai ρmin = 0,00583
Ast = ρmin × b × dy
= 0,00583 × 1000 × 85 = 496 mm2
Digunakan tulangan D 10 = 0,25 × π × 102 = 78,50 mm2
78,50 × 1000
Jarak tulangan dalam 1 m’ = = 158,27 mm
496
1 2.m.Rn
ρ = 𝑚 [1 − √1- ]
fy
1 2 . (9,412) . (-0,909)
= 9,412 [1 − √1- ]
240
= -0,00372
Jika ρ < ρmin, maka dipakai ρmin = 0,00583
Ast = ρmin × b × dx
= 0,00583 × 1000 × 95 = 554 mm2
Digunakan tulangan D 10 = 0,25 × π × 102 = 78,50 mm2
78,50 × 1000
Jarak tulangan dalam 1 m’ = = 141,654 mm
554
1 2.m.Rn
ρ = 𝑚 [1 − √1- ]
fy
1 2 . (9,412) . (−1,089)
= 9,412 [1 − √1- ]
240
= 0,00444
Jika ρ < ρmin, maka dipakai ρmin = 0,00583
Ast = ρmin × b × dy
= 0,00656 × 1000 × 85 = 558 mm2
Digunakan tulangan D 10 = 0,25 × π × 102 = 78,50 mm2
78,50 × 1000
Jarak tulangan dalam 1 m’ = = 158,27 mm
496
Ly 400
= 340 = 1,2 (Two Way Slab)
Lx
dx = h – ts – 0,5 × Ø
= 120 – 20 – 0,5 × 10 = 95 mm
dy = h – ts – Ø – 0.5 × Ø
= 120 – 20 – 10 – 0.5 × 10 = 85 mm
193
= 0,0644
ρmaks = 0,75 × ρbalance
= 0,75 × 0,0644
= 0,0483
1 2.m.Rn
ρ = 𝑚 [1 − √1- ]
fy
1 2 . (9,412) . (0,338)
= 9,412 [1 − √1- ]
240
= 0,00142
Jika ρ < ρmin, maka dipakai ρmin = 0,00583
Ast = ρmin × b × dx
= 0,00583 × 1000 × 95 = 554 mm2
Digunakan tulangan D 10 = 0,25 × π × 102 = 78,50 mm2
194
78,50 × 1000
Jarak tulangan dalam 1 m’ = = 141,654 mm
554
1 2.m.Rn
ρ = [1 − √1- ]
𝑚 fy
1 2 . (9,412) . (0,239)
= 9,412 [1 − √1- ]
240
= 0,001
Jika ρ < ρmin, maka dipakai ρmin = 0,00583
Ast = ρmin × b × dy
= 0,00583 × 1000 × 85 = 496 mm2
Digunakan tulangan D 10 = 0,25 × π × 102 = 78,50 mm2
78,50 × 1000
Jarak tulangan dalam 1 m’ = = 158,27 mm
496
1 2.m.Rn
ρ = 𝑚 [1 − √1- ]
fy
1 2 . (9,412) . (−0,639)
= 9,412 [1 − √1- ]
240
= -0,00263
Jika ρ < ρmin, maka dipakai ρmin = 0,00583
Ast = ρmin × b × dx
= 0,00583 × 1000 × 95 = 554 mm2
Digunakan tulangan D 10 = 0,25 × π × 102 = 78,50 mm2
78,50 × 1000
Jarak tulangan dalam 1 m’ = = 141,654 mm
554
1 2.m.Rn
ρ = 𝑚 [1 − √1- ]
fy
1 2 . (9,412) . (−0,627)
= 9,412 [1 − √1- ]
240
= -0,00258
Jika ρ < ρmin, maka dipakai ρmin = 0,00583
Ast = ρmin × b × dy
= 0,00583 × 1000 × 85 = 496 mm2
Digunakan tulangan D 10 = 0,25 × π × 102 = 78,50 mm2
78,50 × 1000
Jarak tulangan dalam 1 m’ = = 158,27 mm
496
Ly 600
= 460 = 1,33 → 1,4 (Two Way Slab)
Lx
dx = h – ts – 0,5 × Ø
= 120 – 20 – 0,5 × 10 = 95 mm
dy = h – ts – Ø – 0.5 × Ø
= 120 – 20 – 10 – 0.5 × 10 = 85 mm
197
= 0,0644
ρmaks = 0,75 × ρbalance
= 0,75 × 0,0644
= 0,0483
1 2.m.Rn
ρ = 𝑚 [1 − √1- ]
fy
1 2 . (9,412) . (1,119)
= 9,412 [1 − √1- ] = 0,00477
240
1 2.m.Rn
ρ = 𝑚 [1 − √1- ]
fy
1 2 . (9,412) . (0,647)
= 9,412 [1 − √1- ]
240
= 0,00273
Jika ρ < ρmin, maka dipakai ρmin = 0,00583
Ast = ρmin × b × dy
= 0,00583 × 1000 × 85 = 496 mm2
Digunakan tulangan D 10 = 0,25 × π × 102 = 78,50 mm2
78,50 × 1000
Jarak tulangan dalam 1 m’ = = 158,27 mm
496
Mlx 4 4 1,0 30 401 100 641,2 307,776 3077760 3419733,33 0,9 1000 95 30 240 0,379 9,412 0,00159 0,0058 0,0483 0,0058 554 628 Ø10 -125
Mly 4 4 1,0 30 401 100 641,2 307,776 3077760 3419733,33 0,9 1000 85 30 240 0,473 9,412 0,00199 0,0058 0,0483 0,0058 496 628 Ø10 -125
H
Mtx 4 4 1,0 68 401 100 641,2 -697,626 -6976256 -7751395,6 0,9 1000 95 30 240 -0,859 9,412 -0,00352 0,0058 0,0483 0,0058 554 628 Ø10 -125
Mty 4 4 1,0 68 401 100 641,2 -697,626 -6976256 -7751395,6 0,9 1000 85 30 240 -1,073 9,412 -0,00438 0,0058 0,0483 0,0058 496 628 Ø10 -125
Mlx 4 4 1,0 37 401 100 641,2 379,590 3795904 4217671,11 0,9 1000 95 30 240 0,467 9,412 0,00197 0,0058 0,0483 0,0058 554 628 Ø10 -125
Mly 4 4 1,0 21 401 100 641,2 215,443 2154432 2393813,33 0,9 1000 85 30 240 0,331 9,412 0,00139 0,0058 0,0483 0,0058 496 628 Ø10 -125
I
Mtx 4 4 1,0 70 401 100 641,2 -718,144 -7181440 -7979377,8 0,9 1000 95 30 240 -0,884 9,412 -0,00362 0,0058 0,0483 0,0058 554 628 Ø10 -125
Mty 4 4 1,0 55 401 100 641,2 -564,256 -5642560 -6269511,1 0,9 1000 85 30 240 -0,868 9,412 -0,00356 0,0058 0,0483 0,0058 496 628 Ø10 -125
Mlx 4,6 4 1,2 36 401 100 641,2 369,331 3693312 4103680 0,9 1000 95 30 240 0,455 9,412 0,00191 0,0058 0,0483 0,0058 554 628 Ø10 -125
Mly 4,6 4 1,2 27 401 100 641,2 276,998 2769984 3077760 0,9 1000 85 30 240 0,426 9,412 0,00179 0,0058 0,0483 0,0058 496 628 Ø10 -125
J
Mtx 4,6 4 1,2 72 401 100 641,2 -738,662 -7386624 -8207360 0,9 1000 95 30 240 -0,909 9,412 -0,00372 0,0058 0,0483 0,0058 554 628 Ø10 -125
Mty 4,6 4 1,2 69 401 100 641,2 -707,885 -7078848 -7865386,7 0,9 1000 85 30 240 -1,089 9,412 -0,00444 0,0058 0,0483 -0,0044 -378 628 Ø10 -125
Mlx 4 3,4 1,2 37 401 100 641,2 274,254 2742540,64 3047267,38 0,9 1000 95 30 240 0,338 9,412 0,00142 0,0058 0,0483 0,0058 554 628 Ø10 -125
Mly 4 3,4 1,2 21 401 100 641,2 155,658 1556577,12 1729530,13 0,9 1000 85 30 240 0,239 9,412 0,00100 0,0058 0,0483 0,0058 496 628 Ø10 -125
K
Mtx 4 3,4 1,2 70 401 100 641,2 -518,859 -5188590,4 -5765100,4 0,9 1000 95 30 240 -0,639 9,412 -0,00263 0,0058 0,0483 0,0058 554 628 Ø10 -125
Mty 4 3,4 1,2 55 401 100 641,2 -407,675 -4076749,6 -4529721,8 0,9 1000 85 30 240 -0,627 9,412 -0,00258 0,0058 0,0483 0,0058 496 628 Ø10 -125
Mlx 6 4,6 1,3 67 401 100 641,2 909,042 9090420,64 10100467,4 0,9 1000 95 30 240 1,119 9,412 0,00477 0,0058 0,0483 0,0048 453 670 Ø8 -75
Mly 6 4,6 1,3 31 401 100 641,2 420,602 4206015,52 4673350,58 0,9 1000 85 30 240 0,647 9,412 0,00273 0,0058 0,0483 0,0058 496 628 Ø10 -125
L
Mtx
Mty
= 22,36 ≈ 23 cm
Maka ekivalen tebal anak tangga = 23 – 15 = 8 cm
1,2 DL + 1,6 LL
Keterangan :
DL : Dead Load (Beban Mati)
LL : Live Load (Beban Hidup)
b. Momen Nominal
M11 = Mu
= 5,360 kN.m (Output Aplikasi SAP2000 v.14)
𝑀𝑢
Mn = 𝜑
5,360
= 0,9
= 0,00583
f'c - 28
β1 = 0,85 – 0,005 ( )
7
30 - 28
= 0,85 – 0,005 ( )
7
= 0,848
0,85 ˟ β ˟ f'c 600
ρbalance = [600+fy]
fy
0,85 ˟ 0,848 ˟ 30 600
= [600+240]
240
= 0,0644
207
= 0,381 MPa
fy
m =( )
0,85 ˟ f'c
240
= (0,85 ˟ 30)
= 9,412
1 2·m·Rn
ρ = 𝑚 [1 − √1- ]
fy
1 2 · (9,412) · (0,381)
= [1 − √1- ]
9,412 240
= 0,00159
ρ = 0,00159 < ρmin = 0,00583
Jika ρ < ρmin, maka dipakai ρmin = 0,00583
d. Kebutuhan Tulangan
Ast = 0,00583 ˟ 1000 ˟ 125
= 728,75 mm2
Digunakan tulangan ulir D10
Luas satu tulangan As :
As = ¼ ˟ π ˟ D2
= ¼ ˟ π ˟ 102
= 78,54 mm2
Jumlah tulangan :
N = Ast / As
= 728,75 / 78,54
= 9,279 ≈ 10 buah
208
= 107,773 ≈ 100 mm
Jadi tulangan plat tangga arah X digunakan D10 – 100 mm
209
= 0,00583
f'c - 28
β1 = 0,85 – 0,005 ( )
7
30 - 28
= 0,85 – 0,005 ( )
7
= 0,848
0,85 ˟ β ˟ f'c 600
ρbalance = [600+fy]
fy
0,85 ˟ 0,848 ˟ 30 600
= [600+240]
240
= 0,0644
210
= 1,112 MPa
fy
m =( )
0,85 ˟ f'c
240
= (0,85 ˟ 30)
= 9,412
1 2.m.Rn
ρ = 𝑚 [1 − √1 ]
fy
1 2 . (9,412) . (1,112)
= [1 − √1- ]
9,412 240
= 0,00473
ρ = 0,00473 < ρmin = 0,00583
Jika ρ < ρmin, maka dipakai ρmin = 0,00583
d. Kebutuhan Tulangan
Ast = 0,00583 ˟ 1000 ˟ 125
= 728,75 mm2
Digunakan tulangan ulir D10
Luas satu tulangan As :
As = ¼ ˟ π ˟ D2
= ¼ ˟ π ˟ 102
= 78,54 mm2
Jumlah tulangan :
N = Ast / As
= 728,75 / 78,54
= 9,279 ≈ 10 buah
211
= 107,773 ≈ 100 mm
Jadi tulangan plat tangga arah Y digunakan D10 – 100 mm
212
b. Momen Nominal
M11 = Mu
= 5,001 kN·m (Output Aplikasi SAP2000 v.14)
𝑀𝑢
Mn = 𝜑
5,001
=
0,9
= 5,556 kN.m = 5,556 ˟ 106 N.mm
= 0,00583
f'c - 28
β1 = 0,85 – 0,005 ( )
7
30 - 28
= 0,85 – 0,005 ( )
7
= 0,848
0,85 ˟ β ˟ f'c 600
ρbalance = [600+fy]
fy
0,85 ˟ 0,848 ˟ 30 600
= [600+240]
240
= 0,0644
213
5,556 ˟ 106
=( )
1000 ˟ 1252
= 0,355 MPa
fy
m = (0,85 ˟ f'c)
240
= (0,85 ˟ 30)
= 9,412
1 2.m.Rn
ρ = 𝑚 [1 − √1- ]
fy
1 2 . (9,412) . (0,355)
= [1 − √1- ]
9,412 240
= 0,00148
ρ = 0,00148 < ρmin = 0,00583
Jika ρ < ρmin, maka dipakai ρmin = 0,00583
d. Kebutuhan Tulangan
Ast = 0,00583 ˟ 1000 ˟ 125
= 728,75 mm2
Digunakan tulangan ulir D10
Luas satu tulangan As :
As = ¼ ˟ π ˟ D2
= ¼ ˟ π ˟ 102
= 78,54 mm2
Jumlah tulangan :
N = Ast / As = 728,75 / 78,54
= 9,279 ≈ 10 buah
214
= 107,773 ≈ 100 mm
Jadi tulangan plat bordes arah X digunakan D10 – 100 mm
215
b. Momen Nominal
M22 = Mu
= 13,245 kN.m (Output Aplikasi SAP2000 v.14)
𝑀𝑢
Mn = 𝜑
13,245
=
0,9
= 14,716 kN.m = 14,716 ˟ 106 N.mm
= 0,00583
f'c - 28
β1 = 0,85 – 0,005 ( )
7
30 - 28
= 0,85 – 0,005 ( )
7
= 0,848
0,85 ˟ β ˟ f'c 600
ρbalance = [600+fy]
fy
0,85 ˟ 0,848 ˟ 30 600
= [600+240]
240
= 0,0644
216
= 1,112 MPa
fy
m =( )
0,85 ˟ f'c
240
= (0,85 ˟ 30)
= 9,412
1 2.m.Rn
ρ = 𝑚 [1 − √1- ]
fy
1 2 . (9,412) . (1,112)
= [1 − √1 - ]
9,412 240
= 0,00473
Jika ρ < ρmin, maka dipakai ρmin = 0,00583
d. Kebutuhan Tulangan
Ast = 0,00583 ˟ 1000 ˟ 125
= 728,75 mm2
Digunakan tulangan ulir D10
Luas satu tulangan As
As = ¼ ˟ π ˟ D2
= ¼ ˟ π ˟ 102
= 78,54 mm2
Jumlah tulangan
N = Ast / As
= 728,75 / 78,54
= 9,279 ≈ 10 buah
217
= 107,773 ≈ 100 mm
Jadi tulangan plat bordes arah Y digunakan D10 – 100 mm
As As
Jenis Plat Posisi
Perhitungan Tulangan Tulangan
Tangga Tulangan
(mm²) (mm²)
Balok bordes tangga direncanakan dengan dimensi Tinggi (h) = (1/10 – 1/5)
L dan lebar (b) = (1/2 – 2/3) L.
Data perencanaan balok bordes tangga adalah sebagai berikut :
- Panjang Bordes (Pb) =2m
- Lebar Balok Bordes (l) = 200 mm = 0,20 m
- Tinggi Balok Bordes (t) = 400 mm = 0,40 m
- Tebal Plat Bordes (tp) = 15 cm = 0,15 m
- Berat Jenis Beton = 2400 kg/m² = 24 kN/m
- Berat Dinding = 250 kg/m² = 2,5 kN/m
- Berat Spesi = 21 kg/m² = 0,21 kN/m
- Tebal Spesi = 3 cm = 0,03 m
- Berat Keramik = 24 kg/m² = 0,24 kN/m
- Tebal Keramik = 1 cm = 0,01 m
219
a. Tinggi Efektif
d = h – ts – ds – 0,5 ˟ D
= 400 – 30 – 8 – 0,5 ˟ 13
= 355,5 mm
b. Perhitungan Tulangan
1. Menghitung tulangan tarik dan tekan di tumpuan
1,4
ρmin = fy
1,4
= 400
= 0,0035
f'c - 28
β1 = 0,85 – 0,005 ( )
7
30 - 28
= 0,85 – 0,005 ( )
7
= 0,848
0,85 ˟ β ˟ f'c 600
ρbalance = [600+fy]
fy
0,85 ˟ 0,848 ˟ 30 600
= [600+4000]
400
= 0,0325
221
= 0,012 MPa
fy
m =( )
0,85 ˟ f'c
400
= (0,85 ˟ 30)
= 15,686
1 2.m.Rn
ρ = 𝑚 [1 − √1- ]
fy
1 2 . (15,686) . (0,303)
= 15,686 [1 − √1 - ]
400
= 0,000762
Jika ρ < ρmin, maka dipakai ρmin = 0,0035
Ast = 0,0035 ˟ 200 ˟ 355,5 = 248,85 mm2
- Tulangan bawah :
½ ˟ Ast Tulangan atas
½ ˟ 398,196 = 199,098 mm2
N = Ast / As
= 199,098 / 132,732
= 1,5 buah = 2D13
= 0,0035
f'c - 28
β1 = 0,85 – 0,005 ( )
7
30 - 28
= 0,85 – 0,005 ( )
7
= 0,848
0,85 ˟ β ˟ f'c 600
ρbalance = [600+fy]
fy
0,85 ˟ 0,848 ˟ 30 600
= [600+4000]
400
= 0,0325
ρmaks = 0,75 ˟ ρbalance
= 0,75 ˟ 0,0325
= 0,0325
Mn
Rn = (b ˟ d2)
9,530 ˟ 106
= (200 ˟ 355,52 )
= 0,377 MPa
fy
m = (0,85 ˟ f'c)
400
= (0,85 ˟ 30)
= 15,686
223
1 2.m.Rn
ρ = 𝑚 [1 − √1- ]
fy
1 2 . (15,686) . (0,377)
= 15,686 [1 − √1 - ]
400
= 0,000949
Jika ρ < ρmin, maka dipakai ρmin = 0,0035
Ast = 0,0035 ˟ 200 ˟ 355,5 = 248,85 mm2
= 64905 N = 64,905 Kn
ØVc = 0,75 ˟ Vc
= 0,75 ˟ 64,905
= 48,679 kN
Jika Vu < Ø Vc, maka cukup dipasang sengkang minimum.
Digunakan sengkang D10, Av = (0,25 ˟ π ˟ 102) = 78,5 mm2
3 ˟ Av ˟ fy 3 ˟ 100,531 ˟ 240
S= = = 180,956 mm ≈ 150 mm
bw 200
√30
= ( 15 ) · 2002 · 400
= 5842373,95 N·mm
ØTc = 0,6 · 5842373,95
= 3505424,37
Gambar 4.35 Denah Balok Lantai 3 Elv. +8.00 m – Lantai 5 Elv. +16.00 m
Sumber : Data Analisis Aplikasi SAP 2000 v.14, 2021
231
Karena nilai L/B kurang dari 1 , sehingga didapatkan untuk Cp sisi angin
datang 0,8. Untuk Cp sisi angin pergi didapat -0,5 . Beban angin diinputkan
secara otomatis dengan program SAP 2000 v.14 , dengan data – data seperti
diatas.
I atau II 1,0
III 1,25
IV 1,50
T0 (detik) 0,105
TS (detik) 0,523
Sumber : Puskim.go.id
5. Untuk perioda lebih besar dari atau sama dengan T0 dan lebih kecil dari
atau sama dengan Ts. (T0 ≤ T ≤ Ts),
Sa = SDS
244
6. Untuk perioda lebih besar dari atau sama dengan T0 dan lebih kecil dari
atau sama dengan Ts (T > Ts), spektrum respons percepatan desain Sa
diambil berdasarkan persamaan
𝑆𝐷1
Sa = 𝑇
= 0,104 detik
𝑆𝐷1
TS = 𝑆𝐷𝑆
0,411
= 0,786
= 0,052 detik
Keterangan :
SDS = Parameter percepatan spektral desain untuk perioda pendek
SD1 = Parameter percepatan spektral desain untuk periode 1 detik
T = Perioda fundamental struktur (detik) yang ditentukan
T T
SA (g) SA (g)
(detik) (detik)
0 0,314 2,223 0,177
0,105 0,786 2,323 0,17
0,523 0,786 2,423 0,163
0,623 0,569 2,523 0,157
0,723 0,5 2,623 0,151
0,823 0,445 2,723 0,146
0,923 0,402 2,823 0,141
1,023 0,366 2,923 0,136
1,123 0,336 3,023 0,132
1,223 0,311 3,123 0,128
1,323 0,289 3,223 0,124
1,423 0,27 3,323 0,12
1,523 0,253 3,423 0,117
1,623 0,239 3,523 0,113
1,723 0,226 3,623 0,11
1,823 0,214 3,723 0,108
1,923 0,203 3,823 0,105
2,023 0,194 4 0,103
2,123 0,185
Sumber : Data Analisis Puskim.go.id, 2021
246
Tabel 4.50 Faktor R, Cd, Ω0, untuk Sistem Penahan Gaya Gempa
Pada SNI 1726:2012 nilai perioda struktur dibatasi oleh batas bawah
perioda (Perioda fundamental pendekatan) dengan batas atas perioda
(perioda maksimum). Penentuan perioda diatur pada Pasal 7.8.2
Ta = Ct ˟ hnx
Keterangan :
Tipe Struktur Ct x
Ta = Ct ˟ ℎ𝑛𝑥
Ta = 0,0466 ˟ 200,9
T = Cu ˟ Ta
T = 1,4 ˟ 0,6907
Pada tabel hasil output dari program SAP 2000 v.14 diatas,
didapatkan berat keseluruhan struktur dapat dilihat pada kolom Global Fz.
Jadi berat total seismk efektif untuk desain adalah
Wtotal – X = 31674,956 kN = 3167495,6 Kg
Wtotal – Y = 31674,956 kN = 3167495,6 Kg
251
Dimana :
Berdasarkan hasil analisis pada tabel diatas menunjukan pada mode shape
7, syarat partisipasi massa telah terpenuhi.
253
Dilihat pada perhitungan diatas, bahwa kontrol terhadap base shear tidak
memenuhi syarat Vdinamik > 85% Vstatik maka respons spectrum desain pada
analisis struktur harus dikalikan faktor skala yang ditentukan dengan rumus.
254
𝐕𝐬𝐭𝐚𝐭𝐢𝐬
0,85 ˟ 𝐕𝐝𝐢𝐧𝐚𝐦𝐢𝐬
𝟒𝟔𝟓𝟎𝟑𝟎,𝟖
𝑎𝑟𝑎ℎ 𝑥 = 0,85 ˟ = 1,531
𝟐𝟓𝟖𝟎𝟖𝟓,𝟕
𝟒𝟒𝟐𝟓𝟓𝟎,𝟖
𝑎𝑟𝑎ℎ 𝑦 = 0,85 ˟ = 1,759
𝟐𝟏𝟑𝟕𝟓𝟓,𝟕
Dimana :
Sedangkan untuk syarat simpangan antar lantai ijin sesuai SNI 1726:2012
Pasal 7.2.1, ∆s = 0,02hhx dengan ∆ merupakan selisih antara defleksi yang
ditunjukkan pada analisis struktur dengan defleksi akibat pembesaran.
Hasil Kontrol Simpangan Pada analisis Struktur akibat gempa dinamik
arah X (SPEC-X) adalah sebagai berikut :
Tabel 4.57 Kontrol Simpangan akibat Respon Spektrum arah X
hsx δe Δi Δijin
Story Ket
(mm) (mm) (mm) (mm)
Lantai Atap 4000 8,133 6,745 < 30 OK
Lantai 4 4000 6,784 8,035 < 80 OK
Lantai 3 4000 5,177 9,425 < 80 OK
Lantai 2 4000 3,292 9,665 < 80 OK
Lantai 1 4000 1,359 6,795 < 80 OK
Sumber : Data Analisis Aplikasi MS. Excel 2016, 2021
256
NO KOMBINASI
1 = 1.4 DL
2 = 1.2 DL + 1.6 L
3 = 1,3572 DL + 1 L + 1,30 Ex + 0,39 Ey
4 = 1,3572 DL + 1 L + 1,30 Ex - 0,39 Ey
5 = 1,3572 DL + 1 L - 1,30 Ex + 0,39 Ey
6 = 1,3572 DL + 1 L - 1,30 Ex - 0,39 Ey
7 = 1,3572 DL + 1 L + 0.39 Ex + 1.3 Ey
8 = 1,3572 DL + 1 L - 0.39 Ex + 1.3 Ey
9 = 1,3572 DL + 1 L + 0.39 Ex - 1.3 Ey
10 = 1,3572 DL + 1 L - 0.39 Ex - 1.3 Ey
11 = 0,7428 DL + 1.3 Ex + 0.39 Ey
12 = 0,7428 DL + 1.3 Ex - 0.39 Ey
13 = 0,7428 DL - 1.3 Ex + 0.39 Ey
14 = 0,7428 DL - 1.3 Ex - 0.39 Ey
15 = 0,7428 DL + 0.39 Ex + 1.3 Ey
16 = 0,7428 DL - 0.39 Ex + 1.3 Ey
17 = 0,7428 DL + 0.39 Ex - 1.3 Ey
18 = 0,7428 DL - 0.39 Ex - 1.3 Ey
19 = 1,2 DL + 1 LL + 1,6 WL
20 = 1,2 DL + 1 LL - 1,6 WL
21 = 0,9 DL + 1,6 WL
22 = 0,9 DL - 1,6 WL
Sumber : Data Analisis Aplikasi MS. Excel 2016, 2021
513,486 ˟ 106
= 0,9 ˟ 400 ˟ 737,52
= 2,622
0,85 ˟ 30 2 ˟ 2,622
Ρperlu = [1 − √1- 0,85 ˟ 30]
400
= 0,00693
Syarat : ρmin ≤ ρperlu ≤ ρmax
0,0035 < 0,00693 < 0,025 menggunakan ρperlu
As = ρ ˟ b ˟ d = 0,00693 ˟ 400 ˟ 737,5 = 2045,2 mm2
= 2045,2 + 340,62
= 2385,9 mm2
• Jumlah Tulangan :
As perlu
N = As
2385,9
= 0,25 ˟ π ˟ 252
= 4,86 = 6 buah
Digunakan 6D25 (As = 2945,243 mm2)
263
= 800,812 kN·m
Syarat Mu < ϕ Mn
513,486 kN·m < 0,9 ˟ 800,812 kN·m
513,486 kN·m < 720,729 kN·m …………………………… (OK)
30 - 28
= 0,85 – 0,005 ( ) = 0,849
7
d = 737,5 mm
264
(d-c)
εs = 0,003 ˟ 𝑐
(737,5 - 136,04)
= 0,003 ˟ 136,04
• Jumlah Tulangan :
As perlu
N = As
1363,25
=
0,25 ˟ π ˟ 252
= 2,777 = 3 buah
Digunakan 3D25 (As = 1472,622 mm2)
265
0,85 ˟ 30 2 ˟ 2,443
Ρperlu = [1 − √1- ] = 0,00643
400 0,85 ˟ 30
= 1897,6 + 340,623
= 2238,26 mm2
• Jumlah Tulangan :
As perlu
N = As
2238,26
= 0,25 ˟ π ˟ 252
= 4,56 = 6 buah
Digunakan 5D25 (As = 2454,369 mm2)
= 676,792 kN.m
Syarat Mu < ϕ Mn
478,404 kN.m ≤ 0,9 ˟ 676,792 kN.m
478,404 kN.m < 609,113 kN.m …………………………… (OK)
f'c - 28
β1 = 0,85 – 0,005 ( )
7
30 - 28
= 0,85 – 0,005 ( ) = 0,849
7
Jumlah Tulangan :
As perlu
N = As
1289,44
=
0,25 ˟ π ˟ 252
= 2,627 = 3 buah
Digunakan 3D25 (As = 1472,622 mm2)
= 144,375 mm
𝑎pr1
Mpr_1 = 1,25 ˟ As ˟ fy ˟ (d- )
2
144,375
= 1,25 ˟ 2945,243 ˟ 400 ˟ (739 - )
2
= 72,187 mm
269
𝑎pr2
Mpr_2 = 1,25 ˟ As ˟ fy ˟ (d- )
2
72,187
= 1,25 ˟ 1472,622 ˟ 400 ˟ (739 - )
2
Mpr2 +Mpr3
Vgempa kiri = Ln
(516,453)+(979,754)
= = 202,190 kN
7,4
tulangan tarik dengan kait standar 900 dalam beton normal tidak boleh
fy ˟ d𝑏
diambil lebih kecil dari 8db, 150 mm, dan ldh = 5,4 ˟ ,
√f'c
Cek syarat :
Ldh ≥ yang terbesar dari 150 mm dan 8 db
350 mm ≥ 150 mm dan 8 ˟ (25 mm)
350 mm > 150 dan 200 mm (memenuhi)
Maka panjang penyaluran pada tulangan berkait dalam kondisi tarik 400
mm.
12 db = 12 ˟ (25 mm)
= 300 mm
4 db = 4 ˟ (25 mm)
= 100 mm
4 db = 4 ˟ (25 mm) ≥ 65 mm
= 100 mm
d = 737,5 mm
12 db = 12 ˟ (25 mm) = 300 mm
Ln / 16 = 7400 / 16 = 462,5 mm
*Note : Dengan perhitungan yang sama, berikut rekapitulasi penulangan balok berdasarkan tipe
balok.
276
Perlu Tul.
1 Lantai 2 400 × 800 400 74,971 320000 2400 14,022 310 710 220100 187085 2040 0,668 1362,49 477,854 340,62 8,674 10 D 10
Torsi
Perlu Tul.
2 Lantai 3 400 × 800 400 78,795 320000 2400 14,022 310 710 220100 187085 2040 0,702 1431,98 408,368 358,00 9,116 10 D 10
Torsi
Perlu Tul.
3 Lantai 4 400 × 800 400 77,132 320000 2400 14,022 310 710 220100 187085 2040 0,687 1401,77 438,581 350,442 8,924 10 D 10
Torsi
Perlu Tul.
4 Lantai 5 400 × 800 400 72,363 320000 2400 14,022 310 710 220100 187085 2040 0,645 1315,09 525,258 328,772 8,372 10 D 10
Torsi
Perlu Tul.
5 Lantai Atap 400 × 800 400 70,454 320000 2400 14,022 310 710 220100 187085 2040 0,628 1280,39 559,955 320,10 8,151 10 D 10
Torsi
1 Lantai 2 400 × 800 513,486 737,5 0,025 0,0035 2,622 0,00693 0,00693 2045,2 2385,87 4,86 → 6 6 D 25 2945,243 115,5 800,812 OK 136,04 0,013 1363,25 2,777 → 3 3 D 25 1472,622
2 Lantai 3 400 × 800 536,929 737,5 0,025 0,0035 2,742 0,00727 0,00727 2144,6 2502,61 5,10 → 6 6 D 25 2945,243 115,5 800,812 OK 136,04 0,013 1430,30 2,914 → 3 3 D 25 1472,622
3 Lantai 4 400 × 800 520,194 737,5 0,025 0,0035 2,657 0,00703 0,00703 2073,6 2424,06 4,94 → 6 6 D 25 2945,243 115,5 800,812 OK 136,04 0,013 1387,25 2,826 → 3 3 D 25 1472,622
4 Lantai 5 400 × 800 532,468 737,5 0,025 0,0035 2,719 0,00721 0,00721 2125,7 2454,43 5,00 → 6 6 D 25 2945,243 115,5 800,812 OK 136,04 0,013 1391,60 2,835 → 3 3 D 25 1472,622
5 Lantai Atap 400 × 800 480,780 737,5 0,025 0,0035 2,455 0,00647 0,00647 1907,6 2227,69 4,54 → 6 6 D 25 2945,243 115,5 800,812 OK 136,04 0,013 1273,90 2,595 → 3 3 D 25 1472,622
Tulangan Lapangan
Dimensi Tulangan Bawah Mn pasang > Tulangan Atas
No Tipe Balok Mn Perlu d p max p min Rn P perlu P pakai As a Mn pasang c εs
mm As perlu N → Dibulatkan Jumlah Tul. As Dipakai Mn perlu As perlu N → Dibulatkan Jumlah Tul. As Dipakai
1 Lantai 2 400 × 800 478,4042 737,5 0,025 0,0035 2,443 0,00643 0,00643 1897,6 2238,26 4,56 → 5 5 D 25 2454,369 96,25 676,792 OK 113,37 0,017 1289,44 2,627 → 3 3 D 25 1472,622
2 Lantai 3 400 × 800 506,3269 737,5 0,025 0,0035 2,586 0,00683 0,00683 2015 2373,02 4,834 → 5 5 D 25 2454,369 96,25 676,792 OK 113,37 0,017 1365,51 2,782 → 3 3 D 25 1472,622
3 Lantai 4 400 × 800 482,4289 737,5 0,025 0,0035 2,464 0,00649 0,00649 1914,5 2264,95 4,614 → 5 5 D 25 2454,369 96,25 676,792 OK 113,37 0,017 1307,70 2,664 → 3 3 D 25 1472,622
4 Lantai 5 400 × 800 377,8649 737,5 0,025 0,0035 1,930 0,00502 0,00502 1481,6 1810,35 3,688 → 4 4 D 25 1963,495 77 548,993 OK 90,69 0,021 1069,56 2,179 → 3 3 D 25 1472,622
5 Lantai Atap 400 × 800 239,4628 737,5 0,025 0,0035 1,223 0,00313 0,00350 1032,5 1352,6 2,755 → 3 3 D 25 1472,622 57,75 417,415 OK 68,02 0,030 836,35 1,704 → 2 2 D 25 981,748
1 Lantai 2 400 × 800 309,448 189,603 144,375 979753777,8 979,754 72,187 516453043,9 516,453 202,190 391,793 12,587 154,724 OK 274,683 235,619 100 695,077 727,320 OK 3 D 10 - 100
2 Lantai 3 400 × 800 324,559 165,160 144,375 979753777,8 979,754 72,187 516453043,9 516,453 202,190 367,350 37,030 162,28 OK 274,683 235,619 100 695,077 727,320 OK 3 D 10 - 100
3 Lantai 4 400 × 800 322,317 146,981 144,375 979753777,8 979,754 72,187 516453043,9 516,453 202,190 349,171 55,209 161,159 OK 274,683 235,619 100 695,077 727,320 OK 3 D 10 - 100
4 Lantai 5 400 × 800 317,306 146,468 144,375 979753777,8 979,754 72,187 516453043,9 516,453 202,190 348,658 55,722 158,653 OK 274,683 235,619 100 695,077 727,320 OK 3 D 10 - 100
5 Lantai Atap 400 × 800 213,099 135,346 144,375 979753777,8 979,754 72,187 516453043,9 516,453 202,190 337,536 66,844 106,55 OK 274,683 235,619 100 695,077 727,320 OK 3 D 10 - 100
Lapangan
Vc Av Jarak yg digunakan Vs pasang ɸVs + Vc ɸVs > Ve kiri Tul. Digunakan
B. B2 350 × 700 mm
Data Perencanaan Balok :
Dimensi Balok = 350 × 700 mm
Bentang Balok = 8000 mm
Mutu Beton = 30 MPa
Selimut Beton = 40 mm (SNI 2847:2013 Pasal 10.2.7.3)
Diameter tulangan utama = D19 mm
Mutu baja (fy) = 400 Mpa
Diameter tulangan sengkang = D 10 mm
Faktor reduksi lentur = 0,9 (SNI 2847:2013 Pasal 9.3.2.1)
Faktor reduksi geser = 0,75 (SNI 2847:2013 Pasal 9.3.2.3)
Faktor reduksi punter = 0,75 (SNI 2847:2013 Pasal 9.3.2.3)
Tinggi efektif = h – decking – Ø sengkang – ½ Ø tulangan
= 700 – 40 – 10 – ½19 = 640,5 mm
OutputCase CaseType StepType P V2 V3 T M2 M3 FrameElem
Text Text Text KN KN KN KN-m KN-m KN-m Text
ENVELOPE Combination Max 0 62,581 5,148E-15 13,6922 6,752E-15 129,1534 171-1
ENVELOPE Combination Max 0 66,272 5,148E-15 13,6922 7,096E-15 101,7843 171-1
ENVELOPE Combination Max 0 69,963 5,148E-15 13,6922 8,157E-15 76,8499 171-1
ENVELOPE Combination Max 0 73,654 5,148E-15 13,6922 9,666E-15 50,9285 171-1
ENVELOPE Combination Max 0 77,345 5,148E-15 13,6922 1,146E-14 23,6519 171-1
ENVELOPE Combination Max 0 81,036 5,148E-15 13,6922 1,342E-14 10,5092 171-1
ENVELOPE Combination Max 0 84,727 5,148E-15 13,6922 1,552E-14 -0,09 171-1
ENVELOPE Combination Max 0 88,418 5,148E-15 13,6922 1,77E-14 -11,5736 171-1
ENVELOPE Combination Max 0 92,109 5,148E-15 13,6922 1,993E-14 -23,9609 171-1
ENVELOPE Combination Min 0 11,444 -5,203E-15 -12,8781 -7,229E-15 42,072 171-1
ENVELOPE Combination Min 0 13,464 -5,203E-15 -12,8781 -7,548E-15 31,3392 171-1
ENVELOPE Combination Min 0 15,484 -5,203E-15 -12,8781 -8,583E-15 18,0747 171-1
ENVELOPE Combination Min 0 17,505 -5,203E-15 -12,8781 -1,007E-14 3,1559 171-1
ENVELOPE Combination Min 0 19,525 -5,203E-15 -12,8781 -1,183E-14 -13,0491 171-1
ENVELOPE Combination Min 0 21,545 -5,203E-15 -12,8781 -1,377E-14 -46,0292 171-1
ENVELOPE Combination Min 0 23,565 -5,203E-15 -12,8781 -1,584E-14 -84,1942 171-1
ENVELOPE Combination Min 0 25,585 -5,203E-15 -12,8781 -1,799E-14 -124,1161 171-1
ENVELOPE Combination Min 0 27,605 -5,203E-15 -12,8781 -2,02E-14 -165,7756 171-1
Perlu Tul.
1 Lantai 2 350 × 700 400 13,692 245000 2100 9,393 260 610 158600 134810 1740 0,169 294,543 1114,473 73,6358 1,875 4 D 10
Torsi
Perlu Tul.
2 Lantai 3 350 × 700 400 19,832 245000 2100 9,393 260 610 158600 134810 1740 0,245 426,623 982,39296 106,656 2,716 4 D 10
Torsi
Perlu Tul.
3 Lantai 4 350 × 700 400 20,389 245000 2100 9,393 260 610 158600 134810 1740 0,252 438,592 970,42382 109,648 2,792 4 D 10
Torsi
Perlu Tul.
4 Lantai 5 350 × 700 400 13,298 245000 2100 9,393 260 610 158600 134810 1740 0,164 286,053 1122,964 71,5131 1,821 2 D 10
Torsi
Tidak Perlu
5 Lantai Atap 350 × 700 400 6,115 245000 2100 9,393 260 610 158600 134810 1740 0,076 131,54 1277,4762 32,885 0,837 1 D 10
Tul. Torsi
1 Lantai 2 350 × 700 165,776 640,5 0,025 0,0035 1,283 0,00376 0,00376 843,44 917,073 3,234 → 5 5 D 19 1417,644 63,536 345,186 OK 74,84 0,023 421,719 1,487 → 3 3 D 19 850,586
2 Lantai 3 350 × 700 183,177 640,5 0,025 0,0035 1,417 0,00417 0,00417 934,65 1041,31 3,673 → 5 5 D 19 1417,644 63,536 345,186 OK 74,84 0,023 573,981 2,024 → 3 3 D 19 850,586
3 Lantai 4 350 × 700 196,975 640,5 0,025 0,0035 1,524 0,00449 0,00449 1007,4 1117,01 3,94 → 5 5 D 19 1417,644 63,536 345,186 OK 74,84 0,023 613,329 2,163 → 3 3 D 19 850,586
4 Lantai 5 350 × 700 178,666 640,5 0,025 0,0035 1,383 0,00406 0,00406 910,95 982,465 3,465 → 5 5 D 19 1417,644 63,536 345,186 OK 74,84 0,023 455,476 1,606 → 2 2 D 19 567,057
5 Lantai Atap 350 × 700 90,3126 640,5 0,025 0,0035 0,699 0,00202 0,00202 453,94 453,938 1,601 → 3 3 D 19 850,586 38,122 211,435 OK 44,90 0,040 226,969 0,801 → 2 2 D 19 567,057
Tulangan Lapangan
Dimensi Tulangan Bawah Mn pasang > Tulangan Atas
No Tipe Balok Mn Perlu d p max p min Rn P perlu P pakai As a Mn pasang c εs
mm As perlu N → Dibulatkan Jumlah Tul. As Dipakai Mn perlu As perlu N → Dibulatkan Jumlah Tul. As Dipakai
1 Lantai 2 350 × 700 138,5982 640,5 0,025 0,0035 1,073 0,00313 0,00350 784,61 858,248 3,027 → 5 5 D 19 1417,644 63,536 345,186 OK 74,84 0,023 392,306 1,384 → 2 2 D 19 567,057
2 Lantai 3 350 × 700 137,3495 640,5 0,025 0,0035 1,063 0,00310 0,00350 784,61 891,268 3,143 → 5 5 D 19 1417,644 63,536 345,186 OK 74,84 0,023 498,962 1,760 → 2 2 D 19 567,057
3 Lantai 4 350 × 700 142,3323 640,5 0,025 0,0035 1,101 0,00322 0,00350 784,61 894,261 3,154 → 5 5 D 19 1417,644 63,536 345,186 OK 74,84 0,023 501,954 1,770 → 2 2 D 19 567,057
4 Lantai 5 350 × 700 145,0841 640,5 0,025 0,0035 1,123 0,00328 0,00350 784,61 856,126 3,02 → 5 5 D 19 1417,644 63,536 345,186 OK 74,84 0,023 392,306 1,384 → 2 2 D 19 567,057
5 Lantai Atap 350 × 700 144,0485 640,5 0,025 0,0035 1,115 0,00326 0,00350 784,61 784,613 2,767 → 4 4 D 19 1134,115 50,829 279,031 OK 59,87 0,029 392,306 1,384 → 2 2 D 19 567,057
1 Lantai 2 350 × 700 92,109 75,693 79,420 425853140,6 425,853 47,652 262267224,2 262,267 92,989 168,682 17,296 46,0545 OK 208,736 235,619 100 603,657 609,295 OK 3 D 10 - 100
2 Lantai 3 350 × 700 95,917 77,817 79,420 425853140,6 425,853 47,652 262267224,2 262,267 92,989 170,806 15,172 47,9585 OK 208,736 235,619 100 603,657 609,295 OK 3 D 10 - 100
3 Lantai 4 350 × 700 103,036 79,206 79,420 425853140,6 425,853 47,652 262267224,2 262,267 92,989 172,195 13,783 51,518 OK 208,736 235,619 100 603,657 609,295 OK 3 D 10 - 100
4 Lantai 5 350 × 700 98,161 79,486 79,420 425853140,6 425,853 31,768 177096596,1 177,097 81,480 160,966 1,994 49,0805 OK 208,736 235,619 100 603,657 609,295 OK 3 D 10 - 100
5 Lantai Atap 350 × 700 73,366 59,577 47,652 262267224,2 262,267 31,768 177096596,1 177,097 59,373 118,950 -0,204 36,683 OK 208,736 235,619 100 603,657 609,295 OK 3 D 10 - 100
Lapangan
Vc Av Jarak yg digunakan Vs pasang ɸVs + Vc ɸVs > Ve kiri Tul. Digunakan
C. B3 250 × 500 mm
Data Perencanaan Balok :
Dimensi Balok = 250 × 500 mm
Bentang Balok = 8000 mm
Mutu Beton = 30 MPa
Selimut Beton = 40 mm (SNI 2847:2013 Pasal 10.2.7.3)
Diameter tulangan utama = D19 mm
Mutu baja (fy) = 400 Mpa
Diameter tulangan sengkang = D 10 mm
Faktor reduksi lentur = 0,9 (SNI 2847:2013 Pasal 9.3.2.1)
Faktor reduksi geser = 0,75 (SNI 2847:2013 Pasal 9.3.2.3)
Faktor reduksi punter = 0,75 (SNI 2847:2013 Pasal 9.3.2.3)
Tinggi efektif = h – decking – Ø sengkang – ½ Ø tulangan
= 500 – 40 – 10 – ½19 = 440,5 mm
OutputCase CaseType StepType P V2 V3 T M2 M3 FrameElem
Text Text Text KN KN KN KN-m KN-m KN-m Text
ENVELOPE Combination Max 0 -7,201 9,835E-16 5,8695 4,376E-16 -7,1732 225-1
ENVELOPE Combination Max 0 -6,087 9,835E-16 5,8695 5,359E-16 -3,8484 225-1
ENVELOPE Combination Max 0 -4,973 9,835E-16 5,8695 9,575E-16 -1,0788 225-1
ENVELOPE Combination Max 0 -3,859 9,835E-16 5,8695 1,426E-15 1,1393 225-1
ENVELOPE Combination Max 0 -2,745 9,835E-16 5,8695 1,908E-15 3,7783 225-1
ENVELOPE Combination Max 0 -1,63 9,835E-16 5,8695 2,394E-15 10,2219 225-1
ENVELOPE Combination Max 0 -0,516 9,835E-16 5,8695 2,883E-15 18,346 225-1
ENVELOPE Combination Max 0 0,598 9,835E-16 5,8695 3,372E-15 25,5032 225-1
ENVELOPE Combination Max 0 1,712 9,835E-16 5,8695 3,862E-15 31,6493 225-1
ENVELOPE Combination Min 0 -27,571 -9,835E-16 0,5787 -3,779E-16 -46,083 225-1
ENVELOPE Combination Min 0 -25,535 -9,835E-16 0,5787 -4,762E-16 -32,8092 225-1
ENVELOPE Combination Min 0 -23,499 -9,835E-16 0,5787 -8,978E-16 -20,5552 225-1
ENVELOPE Combination Min 0 -21,463 -9,835E-16 0,5787 -1,366E-15 -9,3246 225-1
ENVELOPE Combination Min 0 -19,428 -9,835E-16 0,5787 -1,848E-15 -0,0899 225-1
ENVELOPE Combination Min 0 -17,392 -9,835E-16 0,5787 -2,335E-15 3,7651 225-1
ENVELOPE Combination Min 0 -15,356 -9,835E-16 0,5787 -2,823E-15 4,3647 225-1
ENVELOPE Combination Min 0 -13,32 -9,835E-16 0,5787 -3,313E-15 4,3561 225-1
ENVELOPE Combination Min 0 -11,284 -9,835E-16 0,5787 -3,803E-15 3,7837 225-1
Perlu Tul.
1 Lantai 2 250 × 500 400 5,870 125000 1500 3,423 160 410 65600 55760 1140 0,175 200,001 518,88496 50,0002 1,273 2 D 10
Torsi
Perlu Tul.
2 Lantai 3 250 × 500 400 6,197 125000 1500 3,423 160 410 65600 55760 1140 0,185 211,171 507,7153 52,7926 1,344 2 D 10
Torsi
Perlu Tul.
3 Lantai 4 250 × 500 400 6,006 125000 1500 3,423 160 410 65600 55760 1140 0,180 204,659 514,22696 51,1647 1,303 2 D 10
Torsi
Perlu Tul.
4 Lantai 5 250 × 500 400 6,161 125000 1500 3,423 160 410 65600 55760 1140 0,184 209,947 508,939 52,4868 1,337 2 D 10
Torsi
Perlu Tul.
5 Lantai Atap 250 × 500 400 5,582 125000 1500 3,423 160 410 65600 55760 1140 0,167 190,191 528,695 47,5477 1,211 2 D 10
Torsi
1 Lantai 2 250 × 500 71,786 440,5 0,025 0,0035 1,644 0,0068 0,0068 749,28 799,283 2,819 → 4 4 D 19 1134,115 71,16 183,690 OK 83,82 0,013 424,642 1,498 → 3 3 D 19 850,586
2 Lantai 3 250 × 500 91,073 440,5 0,025 0,0035 2,086 0,00872 0,00872 959,89 1012,69 3,572 → 4 4 D 19 1134,115 71,16 183,690 OK 83,82 0,013 532,74 1,879 → 3 3 D 19 850,586
3 Lantai 4 250 × 500 104,990 440,5 0,025 0,0035 2,405 0,01012 0,01012 1114,6 1165,77 4,112 → 5 5 D 19 1417,644 88,95 224,569 OK 104,77 0,010 608,465 2,146 → 3 3 D 19 850,586
4 Lantai 5 250 × 500 108,430 440,5 0,025 0,0035 2,484 0,01047 0,01047 1153,2 1205,69 4,252 → 5 5 D 19 1417,644 88,95 224,569 OK 104,77 0,010 629,09 2,219 → 3 3 D 19 850,586
5 Lantai Atap 250 × 500 110,324 440,5 0,025 0,0035 2,527 0,01067 0,01067 1174,5 1222,07 4,31 → 5 5 D 19 1417,644 88,95 224,569 OK 104,77 0,010 634,81 2,239 → 3 3 D 19 850,586
Tulangan Lapangan
Dimensi Tulangan Bawah Mn pasang > Tulangan Atas
No Tipe Balok Mn Perlu d p max p min Rn P perlu P pakai As a Mn pasang c εs
mm As perlu N → Dibulatkan Jumlah Tul. As Dipakai Mn perlu As perlu N → Dibulatkan Jumlah Tul. As Dipakai
1 Lantai 2 250 × 500 43,824 440,5 0,025 0,0035 1,004 0,00410 0,00410 451,23 501,226 1,768 → 3 3 D 19 850,586 53,37 140,794 OK 62,86 0,018 275,613 0,972 → 2 2 D 19 567,057
2 Lantai 3 250 × 500 68,039 440,5 0,025 0,0035 1,558 0,00644 0,00644 708,85 761,642 2,686 → 3 3 D 19 850,586 53,37 140,794 OK 62,86 0,018 407,218 1,436 → 2 2 D 19 567,057
3 Lantai 4 250 × 500 83,205 440,5 0,025 0,0035 1,906 0,00793 0,00793 873,46 924,622 3,261 → 4 4 D 19 1134,115 71,16 183,690 OK 83,82 0,013 487,893 1,721 → 2 2 D 19 567,057
4 Lantai 5 250 × 500 52,060 440,5 0,025 0,0035 1,192 0,00489 0,00489 538,15 590,639 2,083 → 3 3 D 19 850,586 53,37 140,794 OK 62,86 0,018 321,563 1,134 → 2 2 D 19 567,057
5 Lantai Atap 250 × 500 55,438 440,5 0,025 0,0035 1,270 0,00521 0,00521 574,01 621,558 2,192 → 3 3 D 19 850,586 53,37 140,794 OK 62,86 0,018 334,553 1,180 → 2 2 D 19 567,057
1 Lantai 2 250 × 500 43,506 33,394 88,950 224568881,7 224,569 66,713 173155399,2 173,155 53,747 87,141 20,353 21,753 OK 102,541 235,619 100 415,161 388,276 OK 3 D 10 - 100
2 Lantai 3 250 × 500 54,053 34,431 88,950 224568881,7 224,569 66,713 173155399,2 173,155 53,747 88,178 19,316 27,0265 OK 102,541 235,619 100 415,161 388,276 OK 3 D 10 - 100
3 Lantai 4 250 × 500 60,899 35,355 111,188 272829872,2 272,830 66,713 173155399,2 173,155 60,268 95,623 24,913 30,4495 OK 102,541 235,619 100 415,161 388,276 OK 3 D 10 - 100
4 Lantai 5 250 × 500 62,440 28,644 111,188 272829872,2 272,830 66,713 173155399,2 173,155 60,268 88,912 31,624 31,22 OK 102,541 235,619 100 415,161 388,276 OK 3 D 10 - 100
5 Lantai Atap 250 × 500 78,253 45,732 111,188 272829872,2 272,830 66,713 173155399,2 173,155 60,268 106,000 14,536 39,1265 OK 102,541 235,619 100 415,161 388,276 OK 3 D 10 - 100
Lapangan
Vc Av Jarak yg digunakan Vs pasang ɸVs + Vc ɸVs > Ve kiri Tul. Digunakan
D. B4 150 × 300 mm
Data Perencanaan Balok :
Dimensi Balok = 150 × 300 mm
Bentang Balok = 4000 mm
Mutu Beton = 30 MPa
Selimut Beton = 40 mm (SNI 2847:2013 Pasal 10.2.7.3)
Diameter tulangan utama = D13 mm
Mutu baja (fy) = 400 Mpa
Diameter tulangan sengkang = D 10 mm
Faktor reduksi lentur = 0,9 (SNI 2847:2013 Pasal 9.3.2.1)
Faktor reduksi geser = 0,75 (SNI 2847:2013 Pasal 9.3.2.3)
Faktor reduksi punter = 0,75 (SNI 2847:2013 Pasal 9.3.2.3)
Tinggi efektif = h – decking – Ø sengkang – ½ Ø tulangan
= 300 – 40 – 10 – ½13 = 243,5 mm
OutputCase CaseType StepType P V2 V3 T M2 M3 FrameElem
Text Text Text KN KN KN KN-m KN-m KN-m Text
ENVELOPE Combination Max 0 -2,561 3,323E-16 0,4645 7,372E-16 -1,7817 190-1
ENVELOPE Combination Max 0 -2,16 3,323E-16 0,4645 6,326E-16 -0,5957 190-1
ENVELOPE Combination Max 0 -1,759 3,323E-16 0,4645 5,817E-16 0,3926 190-1
ENVELOPE Combination Max 0 -1,358 3,323E-16 0,4645 5,552E-16 1,1864 190-1
ENVELOPE Combination Max 0 -0,957 3,323E-16 0,4645 5,571E-16 2,6175 190-1
ENVELOPE Combination Max 0 -0,555 3,323E-16 0,4645 6,132E-16 3,9023 190-1
ENVELOPE Combination Max 0 -0,154 3,323E-16 0,4645 7,159E-16 4,8394 190-1
ENVELOPE Combination Max 0 0,247 3,323E-16 0,4645 8,385E-16 5,425 190-1
ENVELOPE Combination Max 0 0,648 3,323E-16 0,4645 9,734E-16 5,7311 190-1
ENVELOPE Combination Min 0 -6,526 -3,325E-16 -0,3933 -7,377E-16 -9,3621 190-1
ENVELOPE Combination Min 0 -5,793 -3,325E-16 -0,3933 -6,33E-16 -6,2883 190-1
ENVELOPE Combination Min 0 -5,06 -3,325E-16 -0,3933 -5,819E-16 -3,5837 190-1
ENVELOPE Combination Min 0 -4,327 -3,325E-16 -0,3933 -5,553E-16 -1,2517 190-1
ENVELOPE Combination Min 0 -3,594 -3,325E-16 -0,3933 -5,571E-16 -0,124 190-1
ENVELOPE Combination Min 0 -2,861 -3,325E-16 -0,3933 -6,131E-16 0,583 190-1
ENVELOPE Combination Min 0 -2,128 -3,325E-16 -0,3933 -7,157E-16 1,0706 190-1
ENVELOPE Combination Min 0 -1,438 -3,325E-16 -0,3933 -8,382E-16 1,3429 190-1
ENVELOPE Combination Min 0 -0,79 -3,325E-16 -0,3933 -9,729E-16 1,3308 190-1
Tidak Perlu
1 Lantai 2 150 × 300 400 0,465 45000 900 0,739 60 210 12600 10710 540 0,072 39,0336 219,76529 9,7584 0,248 1 D 10
Tul. Torsi
Tidak Perlu
2 Lantai 3 150 × 300 400 0,490 45000 900 0,739 60 210 12600 10710 540 0,076 41,1513 217,64765 10,2878 0,262 1 D 10
Tul. Torsi
Tidak Perlu
3 Lantai 4 150 × 300 400 0,500 45000 900 0,739 60 210 12600 10710 540 0,078 41,9832 216,81572 10,4958 0,267 1 D 10
Tul. Torsi
Tidak Perlu
4 Lantai 5 150 × 300 400 0,473 45000 900 0,739 60 210 12600 10710 540 0,074 39,7479 219,051 9,93697 0,253 1 D 10
Tul. Torsi
Tidak Perlu
5 Lantai Atap 150 × 300 400 0,354 45000 900 0,739 60 210 12600 10710 540 0,055 29,7227 229,076 7,43067 0,189 1 D 10
Tul. Torsi
1 Lantai 2 150 × 300 13,782 243,5 0,025 0,0035 1,722 0,01189 0,01189 434,44 434,439 3,273 → 4 4 D 13 530,929 55,522 45,817 OK 65,40 0,008 217,22 1,637 → 2 2 D 13 265,465
2 Lantai 3 150 × 300 15,340 243,5 0,025 0,0035 1,916 0,0133 0,0133 485,64 485,637 3,659 → 4 4 D 13 530,929 55,522 45,817 OK 65,40 0,008 242,818 1,829 → 2 2 D 13 265,465
3 Lantai 4 150 × 300 16,107 243,5 0,025 0,0035 2,012 0,01399 0,01399 511,02 511,015 3,85 → 4 4 D 13 530,929 55,522 45,817 OK 65,40 0,008 255,508 1,925 → 2 2 D 13 265,465
4 Lantai 5 150 × 300 16,400 243,5 0,025 0,0035 2,049 0,01426 0,01426 520,74 520,739 3,923 → 4 4 D 13 530,929 55,522 45,817 OK 65,40 0,008 260,37 1,962 → 2 2 D 13 265,465
5 Lantai Atap 150 × 300 17,263 243,5 0,025 0,0035 2,157 0,01504 0,01504 549,46 549,458 4,14 → 5 5 D 13 663,661 69,403 55,429 OK 81,75 0,006 274,729 2,070 → 3 3 D 13 398,197
Tulangan Lapangan
Dimensi Tulangan Bawah Mn pasang > Tulangan Atas
No Tipe Balok Mn Perlu d p max p min Rn P perlu P pakai As a Mn pasang c εs
mm As perlu N → Dibulatkan Jumlah Tul. As Dipakai Mn perlu As perlu N → Dibulatkan Jumlah Tul. As Dipakai
1 Lantai 2 150 × 300 7,733 243,5 0,025 0,0035 0,966 0,00657 0,00657 239,87 239,866 1,807 → 2 2 D 13 265,465 27,761 24,382 OK 32,70 0,019 119,933 0,904 → 2 2 D 13 265,465
2 Lantai 3 150 × 300 8,030 243,5 0,025 0,0035 1,003 0,00683 0,00683 249,29 249,291 1,878 → 2 2 D 13 265,465 27,761 24,382 OK 32,70 0,019 124,645 0,939 → 2 2 D 13 265,465
3 Lantai 4 150 × 300 8,511 243,5 0,025 0,0035 1,063 0,00724 0,00724 264,56 264,558 1,993 → 2 2 D 13 265,465 27,761 24,382 OK 32,70 0,019 132,279 0,997 → 2 2 D 13 265,465
4 Lantai 5 150 × 300 8,783 243,5 0,025 0,0035 1,097 0,00748 0,00748 273,18 273,178 2,058 → 3 3 D 13 398,197 41,642 35,468 OK 49,05 0,012 136,589 1,029 → 2 2 D 13 265,465
5 Lantai Atap 150 × 300 9,778 243,5 0,025 0,0035 1,222 0,00835 0,00835 304,93 304,927 2,297 → 3 3 D 13 398,197 41,642 35,468 OK 49,05 0,012 152,464 1,149 → 2 2 D 13 265,465
1 Lantai 2 150 × 300 8,298 6,585 69,403 55428671,73 55,429 34,701 30017324,19 30,017 11,547 18,132 4,962 4,149 OK 34,009 235,619 100 229,493 197,627 OK 3 D 10 - 100
2 Lantai 3 150 × 300 8,757 6,539 69,403 55428671,73 55,429 34,701 30017324,19 30,017 11,547 18,086 5,008 4,3785 OK 34,009 235,619 100 229,493 197,627 OK 3 D 10 - 100
3 Lantai 4 150 × 300 9,047 6,552 69,403 55428671,73 55,429 34,701 30017324,19 30,017 11,547 18,099 4,995 4,5235 OK 34,009 235,619 100 229,493 197,627 OK 3 D 10 - 100
4 Lantai 5 150 × 300 9,159 6,583 69,403 55428671,73 55,429 34,701 30017324,19 30,017 11,547 18,130 4,964 4,5795 OK 34,009 235,619 100 229,493 197,627 OK 3 D 10 - 100
5 Lantai Atap 150 × 300 7,034 5,460 86,753 66407104,26 66,407 52,052 43298745,04 43,299 14,825 20,285 9,365 3,517 OK 34,009 235,619 100 229,493 197,627 OK 3 D 10 - 100
Lapangan
Vc Av Jarak yg digunakan Vs pasang ɸVs + Vc ɸVs > Ve kiri Tul. Digunakan
E. B5 200 × 350 mm
Data Perencanaan Balok :
Dimensi Balok = 200 × 350 mm
Bentang Balok = 3400 mm
Mutu Beton = 30 MPa
Selimut Beton = 40 mm (SNI 2847:2013 Pasal 10.2.7.3)
Diameter tulangan utama = D13 mm
Mutu baja (fy) = 400 Mpa
Diameter tulangan sengkang = D 10 mm
Faktor reduksi lentur = 0,9 (SNI 2847:2013 Pasal 9.3.2.1)
Faktor reduksi geser = 0,75 (SNI 2847:2013 Pasal 9.3.2.3)
Faktor reduksi punter = 0,75 (SNI 2847:2013 Pasal 9.3.2.3)
Tinggi efektif = h – decking – Ø sengkang – ½ Ø tulangan
= 350 – 40 – 10 – ½13 = 293,5 mm
OutputCase CaseType StepType P V2 V3 T M2 M3 FrameElem
Text Text Text KN KN KN KN-m KN-m KN-m Text
ENVELOPE Combination Max 0 8,493 1,037E-15 1,0592 1,779E-15 15,807 72-1
ENVELOPE Combination Max 0 9,892 1,037E-15 1,0592 1,559E-15 11,6228 72-1
ENVELOPE Combination Max 0 11,29 1,037E-15 1,0592 1,493E-15 7,1375 72-1
ENVELOPE Combination Max 0 13,444 1,037E-15 1,0592 1,734E-15 1,4603 72-1
ENVELOPE Combination Max 0 15,998 1,037E-15 1,0592 2,019E-15 5,4325 72-1
ENVELOPE Combination Max 0 18,553 1,037E-15 1,0592 2,332E-15 9,7989 72-1
ENVELOPE Combination Max 0 21,108 1,037E-15 1,0592 2,688E-15 13,5128 72-1
ENVELOPE Combination Min 0 -18,362 -1,063E-15 -0,9663 -1,771E-15 -19,4491 72-1
ENVELOPE Combination Min 0 -15,808 -1,063E-15 -0,9663 -1,539E-15 -11,5817 72-1
ENVELOPE Combination Min 0 -13,253 -1,063E-15 -0,9663 -1,462E-15 -5,2579 72-1
ENVELOPE Combination Min 0 -11,454 -1,063E-15 -0,9663 -1,691E-15 0,4131 72-1
ENVELOPE Combination Min 0 -10,056 -1,063E-15 -0,9663 -1,964E-15 -5,41 72-1
ENVELOPE Combination Min 0 -8,657 -1,063E-15 -0,9663 -2,265E-15 -13,4719 72-1
ENVELOPE Combination Min 0 -7,259 -1,063E-15 -0,9663 -2,608E-15 -22,7261 72-1
Tidak Perlu
1 Lantai 2 200 × 350 400 1,059 70000 1100 1,464 110 260 28600 24310 740 0,073 53,737 348,83907 13,4343 0,342 1 D 10
Tul. Torsi
Tidak Perlu
2 Lantai 3 200 × 350 400 1,412 70000 1100 1,464 110 260 28600 24310 740 0,097 71,6104 330,96563 17,9026 0,456 1 D 10
Tul. Torsi
Perlu Tul.
3 Lantai 4 200 × 350 400 1,508 70000 1100 1,464 110 260 28600 24310 740 0,103 76,4809 326,09521 19,1202 0,487 2 D 10
Torsi
Perlu Tul.
4 Lantai 5 200 × 350 400 1,666 70000 1100 1,464 110 260 28600 24310 740 0,114 84,5272 318,049 21,1318 0,538 2 D 10
Torsi
Perlu Tul.
5 Lantai Atap 200 × 350 400 2,831 70000 1100 1,464 110 260 28600 24310 740 0,194 143,606 258,970 35,9016 0,914 2 D 10
Torsi
1 Lantai 2 200 × 350 22,726 293,5 0,025 0,0035 1,466 0,00755 0,00755 443,3 443,303 3,34 → 5 5 D 13 663,661 52,052 71,005 OK 61,31 0,011 221,651 1,670 → 3 3 D 13 398,197
2 Lantai 3 200 × 350 27,514 293,5 0,025 0,0035 1,774 0,0092 0,0092 540,3 540,301 4,071 → 5 5 D 13 663,661 52,052 71,005 OK 61,31 0,011 270,151 2,035 → 3 3 D 13 398,197
3 Lantai 4 200 × 350 29,483 293,5 0,025 0,0035 1,901 0,00989 0,00989 580,59 599,715 4,518 → 5 5 D 13 663,661 52,052 71,005 OK 61,31 0,011 290,297 2,187 → 3 3 D 13 398,197
4 Lantai 5 200 × 350 27,990 293,5 0,025 0,0035 1,805 0,00937 0,00937 550,02 571,153 4,30 → 5 5 D 13 663,661 52,052 71,005 OK 61,31 0,011 275,011 2,072 → 3 3 D 13 398,197
5 Lantai Atap 200 × 350 26,447 293,5 0,025 0,0035 1,706 0,00883 0,00883 518,57 554,467 4,177 → 5 5 D 13 663,661 52,052 71,005 OK 61,31 0,011 295,184 2,224 → 3 3 D 13 398,197
Tulangan Lapangan
Dimensi Tulangan Bawah Mn pasang > Tulangan Atas
No Tipe Balok Mn Perlu d p max p min Rn P perlu P pakai As a Mn pasang c εs
mm As perlu N → Dibulatkan Jumlah Tul. As Dipakai Mn perlu As perlu N → Dibulatkan Jumlah Tul. As Dipakai
1 Lantai 2 200 × 350 15,807 293,5 0,025 0,0035 1,019 0,00520 0,00520 305,44 305,438 2,301 → 4 4 D 13 530,929 41,642 57,909 OK 49,05 0,015 152,719 1,151 → 2 2 D 13 265,465
2 Lantai 3 200 × 350 21,401 293,5 0,025 0,0035 1,4 0,00710 0,00710 416,7 416,698 3,139 → 4 4 D 13 530,929 41,642 57,909 OK 49,05 0,015 208,349 1,570 → 2 2 D 13 265,465
3 Lantai 4 200 × 350 23,230 293,5 0,025 0,0035 1,498 0,00772 0,00772 453,44 472,565 3,56 → 4 4 D 13 530,929 41,642 57,909 OK 49,05 0,015 226,722 1,708 → 2 2 D 13 265,465
4 Lantai 5 200 × 350 21,963 293,5 0,025 0,0035 1,416 0,00729 0,00729 427,97 449,102 3,384 → 4 4 D 13 530,929 41,642 57,909 OK 49,05 0,015 213,985 1,612 → 2 2 D 13 265,465
5 Lantai Atap 200 × 350 22,355 293,5 0,025 0,0035 1,442 0,00742 0,00742 435,84 471,744 3,554 → 4 4 D 13 530,929 41,642 57,909 OK 49,05 0,015 253,823 1,912 → 2 2 D 13 265,465
1 Lantai 2 200 × 350 21,108 8,019 65,065 86597059,72 86,597 39,039 54549097,7 54,549 19,074 27,093 11,055 10,554 OK 54,657 235,619 100 276,617 248,456 OK 3 D 10 - 100
2 Lantai 3 200 × 350 24,719 7,561 65,065 86597059,72 86,597 39,039 54549097,7 54,549 19,074 26,635 11,513 12,3595 OK 54,657 235,619 100 276,617 248,456 OK 3 D 10 - 100
3 Lantai 4 200 × 350 26,080 7,642 65,065 86597059,72 86,597 39,039 54549097,7 54,549 19,074 26,716 11,432 13,04 OK 54,657 235,619 100 276,617 248,456 OK 3 D 10 - 100
4 Lantai 5 200 × 350 25,9632 7,645 65,065 86597059,72 86,597 39,039 54549097,7 54,549 19,074 26,719 11,429 12,9816 OK 54,657 235,619 100 276,617 248,456 OK 3 D 10 - 100
5 Lantai Atap 200 × 350 35,787 27,976 65,065 86597059,72 86,597 39,039 54549097,7 54,549 19,074 47,050 -8,902 17,8935 OK 54,657 235,619 100 276,617 248,456 OK 3 D 10 - 100
Lapangan
Vc Av Jarak yg digunakan Vs pasang ɸVs + Vc ɸVs > Ve kiri Tul. Digunakan
= 45193674739159,1 N·mm2
• Kekakuan Balok (400/800)
Ig = 0,35 ˟ 1/12 ˟ b ˟ h3
= 0,35 ˟ 1/12 ˟ 400 ˟ 8003
= 5973333333,33 mm4
Ec = 4700 ˟ √f'c
= 4700 ˟ √30
= 25742,96 N/mm2
0,4 ˟ Ec ˟ I𝑔
EIb = (SNI 2847:2013 Pasal 10.10.6.1)
1+𝛽dns
0,4 ˟ 25742,96 ˟ 5973333333,33
= 1 + 0,723
= 35700650305692,5 N·mm2
293
= 45183635543142,1 N.mm2
= 20927065767570,2 N.mm2
4,518 ˟ 1013
( )
4000
= 3,570 ˟ 1013 2,093 ˟ 1013
( ) ˟2+( )˟ 2
8000 8000
= 0,798
294
= 1,596
k lu
= ≤ 22 (SNI 2847:2013 Pasal 10.10.1)
𝑟
1,37 ˟ 4000
= ≤ 22
180
= 30,44 > 22
(maka kolom termasuk kolom langsing), maka perlu dilakukan
pembesaran momen.
𝜋 2 ˟ (4,518 ˟ 1013 )
= (1,37 ˟ 4000)2
= 14834,72 kN
1
δs = ∑Pu ≥1 (SNI 2847:2013 Pasal 10.10.7.4)
1-
0,75∑Pc
1
= 3514,987
1 -
0,75 ˟ 14834,72
= 1,462
Maka, didapat δs = 1,462 dalam perhitungan pembesaran momen.
➢ Pembesaran momen
Pemebesaran momen X :
M1s = 193,624 kN-m
M2s = 103,472 kN-m
M1ns = 16,446 kN-m
M2ns = 9,544 kN-m
M1 = M1ns + δs M1s
= 16,446 + (1,462 ˟ 193,624)
= 299,490 kN-m
M2 = M2ns + δs M2s
= 9,544 + (1,462 ˟ 103,472)
= 160,802 kN-m
Diambil momen terbesar yaitu M1 = 299,490 kN-m
296
Pembesaran momen Y :
M1s = 74,414 kN-m
M2s = 42,321 kN-m
M1ns = 105,481 kN-m
M2ns = 37,736 kN-m
M1 = M1ns + δs M1s
= 105,481 + (1,462 ˟ 74,414)
= 214,261 kN-m
M2 = M2ns + δs M2s
= 37,736 + (1,462 ˟ 37,736)
= 99,602 kN-m
Diambil momen terbesar yaitu
M1 = 214,261 kN-m
Sumbu vertical :
𝜑 Pn Pu 3514987
= = b ˟ h = 600 ˟ 600 = 9,76
Ag
Sumbu horizontal :
𝜑 Mn Mu 299,490 ˟ 106
= =
Ag ˟ h Ag ˟ h (600 ˟ 600) ˟ 600
= 1,387
297
= 9,48 ≈ 24 buah
Luas tulangan lentur terpasang :
As pasang = n ˟ (0,25 ˟ π ˟ D2)
= 24 ˟ (0,25 ˟ π ˟ 222)
= 10857,344 mm2
298
𝐴𝑠𝑡
As = As’ = 2
10857,344
= 2
= 5428,672 mm2
299
600
Xb = (600 + fy) ˟ d
600
= (600 + 400) ˟ 536
= 321,6 mm
ab = Xb ˟ β1
= 321,6 ˟ 0,849
= 272,901 mm
𝑋𝑏−𝑑`
fs’ =[ ] × 600
𝑋𝑏
321,6 − 64
=[ ] × 600
321,6
= 4175,379 ˟ (600
2
-
272,901
2
600
) + 2033,038 ˟ ( - 64) + 2171,469 ˟ (536 -
2
600
2
)
= 1675,146 kN-m
300
Mb
eb = Pb
1675,146
= 4036,948
= 414,95 mm
𝑀
Mu = 𝜑
299,490 ˟ 106
= 0,65
= 460754281 N-mm
𝑝
Pu =
𝜑
3514,987 ˟ 103
= 0,65
= 5407672,308 N
Mu
eperlu = Pu
460754281
= 5407672,308
= 85,204 mm
emin = 15,24 + 0,03h
= 15,24 + (0,03 ˟ 600)
= 33,24 mm
Mencari nilai X
X = 1,5 ˟ Xb
= 1,5 ˟ 321,6
= 482,4 mm
a = 0,85 ˟ Xb
= 0,85 ˟ 321,6
= 273,36 mm
𝑋 - d' 482,400 - 64
fs’ =( ) ˟ 600 = ( ) ˟ 600 = 520,40 MPa > fy = 400 MPa
𝑋 482,4
= 2033,038 kN
ℎ 𝑎 ℎ ℎ
φMn = 𝐶𝑐′ × (2 − 2) + 𝐶𝑠′ × ( 2 − 𝑑`) + 𝑇𝑠 (𝑑 − 2)
600 273,36 600
= 4182,408 ˟ ( − ) + 2033,038 ˟ ( − 64) +
2 2 2
600
361,911 ˟ (536 - )
2
= 1248,278 kN
φMn > Mu
1248,278 kN > 460,754 kN (memenuhi)
= 374,052 kN
Vsway = 374,052 kN > Vu = 102,783 kN, maka digunakan Vsway
d. Menurut SNI 2847 Pasal 21.6.4.5. untuk daerah sepanjang sisi tinggi
kolom bersih (tinggi kolom total dikurangi l0 di masaing – masing ujung
kolom) diberi hoops dengan spasi minimum :
1. 6 kali diameter tulangan longitudinal terkecil
6db = 6 ˟ 22 = 132 mm
2. 150 mm
Maka digunakan spasi hoop diluar daerah lo = 150 mm.
306
100 ˟ 507 ˟ 30
Ash2 = 0,09 ˟ = 342,23 mm2
400
Digunakan 4D13
= 530,929 mm2
1771520
= 0,17 ˟ (1 + 14 ˟ 6002 ) ˟ 1 ˟ √30 ˟ 600 ˟ (600 - 40 - 13 - 22/2)
= 404,705 kN
As ˟ fy ˟ d 530,929 ˟ 400 ˟ 536
Vs = = = 1138,312 kN
𝑠 100
Kontrol
ϕ(Vc + Vs) ≥ Ve
1157,263 kN > 391,793 kN (memenuhi)
Maka, digunakan tulangan geser didalam lo = 4D13 – 100
307
1771520
= 0,17 ˟ (1 + ) ˟ 1 ˟ √30 ˟ 600 ˟ (600 – 40 – 13 – 22/2)
14 ˟ 6002
= 404,705 kN
Kontrol
ϕ(Vc + Vs) ≥ Ve
872,685 kN > 391,793 kN (memenuhi)
Maka, digunakan tulangan geser diluar lo = 4D13 – 150
fy 𝜓𝑡 ˟ ψ𝑒 ˟ ψ𝑠
Ld = (1,1 ˟ λ ˟ × 𝑐 +𝑘 ) × d𝑏
√f'c ( 𝑏 tr )
𝑑𝑏
Dimana :
db = 22 mm
cb = 40 + 13 + 22/2 = 64 mm
𝑐𝑏+𝑘𝑡𝑟 64+0,0
= = 2,91 > 2,5
𝑑𝑏 22
400 1,3 ˟ 1 ˟ 1
Ld = (1,1 ˟ 1 ˟ ˟ ) ˟ 22 = 759,5 mm > 300 mm
√30 2,5
= 3,542 MPa
Kontrol keamanan :
Tegangan tarik (fr) < Tegangan ijin (frijin)
3,542 MPa < 3,834 MPa ➔ OK.
312
• Penampang Beton :
- Lebar = 300 mm
- Tinggi = 500 mm
• Penulangan Beton :
- D = 16 mm
- nst = 10 buah
- Ds = 12 mm
- F’c = 30 MPa
- Fy = 400 MPa
- Pu = 425,043 kN
- Mu = 224,774 kN-m
d = h – p – ds – 0,5D
= 500 – 50 – 10 – (0,5 ˟ 16)
= 432 mm
314
Kuat geser yang disumbangkan oleh beton untuk komponen struktur yang
dibebani tarik aksial menurut SNI 2847-2013 Pasal 11.2.1.2 :
𝑃 √f'c
Vc = (1 + 14 ˟𝑢A ) ˟ ( ) ˟ b𝑤 ˟ d
𝑔 6
425,043 √30
Vc = (1 + 14 ˟ 300 ˟ 500) ˟ ( )˟ 300 ˟ 432
6
= 118,332 kN
Jika Vn > Vc , maka membutuhkan tulangan geser
Maka untuk tie beam yang didesain tidak membutuhkan tulangan geser.
Namun, tetap menggunakan tulangan geser yang dihitung sebagai berikut :
a. Cek persyartan tulangan tranversal pada daerah tumpuan (SNI 2847:2013
Pasal 21.5.3.2).
• Sengkang tertutup pertama harus ditetapkan tidak lebih dari 50 mm
dari muka komponen struktur penumpu.
• Spasi sengkang tertutup tidak boleh melebihi nilai terkecil dari :
𝑑 432
1) = = 108 mm
4 4
425,043
= (1 + 14 ˟ 300 ˟ 500) ˟ (√30
6
) ˟ 300 ˟ 432
= 118,332 kN
Digunakan sengkang D12
As ˟ fy ˟ d
Vs pasang = 𝑠
= 195,432 kN
• Daerah lapangan
𝑃 √f'c
Vc = (1 + 14 ˟𝑢A ) ˟ ( ) ˟ b𝑤 ˟ d
𝑔 6
425,043 √30
= (1 + 14 ˟ 300 ˟ 500) ˟ ( )˟ 300 ˟ 432
6
= 118,332 kN
Digunakan sengkang D12
As ˟ fy ˟ d
Vs pasang = 𝑠
= 130,288 kN
Dimana :
ftotal = total gesekan pada selimut tiang atau adhesi tanah dengan selimut
tiang untuk setiap lapisan yang dijumpai (kN/m2)
Li = tebal lapisan tanah ke-I (m)
fi = gesekan pada selimut tiang atau adhesi tanah dengan selimut tiang
untuk lapisan tanah ke-I (kN/m2)
D = diameter tiang (m)
L = total panjang tiang (m)
q = kapasitas dukung tanah pada ujung tiang (kN/m2)
Dimana :
Qultimit = kapasitas ultimit pondasi tiang tunggal (kN)
Qijin = kapasitas ijin pondasi
SF = factor aman yang nilainya dapat diambil 2,5 s/d 3
Aujung = luas permukaan ujung tiang (m2)
O = keliling tiang (m)
320
Fi = 2 × Ni (kN/m2)
Nilai N-SPT pada kedalaman 24 meter adalah 8, maka :
q = 40 × N × (L/D) < 400 × N
= 40 × 8 × (24/0,5) < 400 × 8
= 15360 kN/m2 < 3200 kN/m2
Diambil q = 3200 kN/m2
Qultimit = Aujung . q + O . fitotal
= (0,25 × π × 0,52) × 3200) + (π × 0,5) × 1942,4
= 3677,568 kN
Qijin = Qultimit / SF
= 3677,568 / 3
= 1225,856 kN = 122,586 ton
Kontrol :
(Qijin bahan) = 188,93 ton > (Qijin) = 122,586 ton ➔ OK.
Sehingga kapasitas tiang tunggal (Qijin) diambil 122,586 ton = 1225,856 kN.
321
Jarak antar tiang berdasarkan daya dukung tanah, menurut syarat Dirjen Bina
Marga Departemen P.U.T.L.
S ≥ 2,5 D S ≥ 3 D
Smin = 60 cm
Smax = 200 cm
Keterangan :
S = jarak as-as tiang
D = diameter tiang pancang
Dimana :
n = jumlah baris tiang
m = jumlah tiang dalam 1 baris
𝐷
ϕ = tan-1 𝑠
𝑃 𝑀𝑦 x X𝑖 𝑀𝑥 x Y𝑖
Qi = ± ±
𝑛 ∑(𝑋 2 ) ∑(𝑌 2 )
Dimana :
N = jumlah tiang dalam satu pile cap
∑ (X2) = jumlah kuadrat jarak X terhadap titik pusat berat kelompok tiang (O).
∑ (Y2) = jumlah kuadrat jarak Y terhadap titik pusat berat kelompok tiang (O).
Xi = jarak tiang ke-i terhadap titik O searah sumbu X.
Yi = jarak tiang ke-i terhadap titik O searah sumbu Y.
Tabel 4.88 Distribusi Beban Gempa Nominal Kekelompok Tiang Tipe P-1
P/n Mx×Y / ∑Y2 My×X / ∑X2 P tiang
Pile No.
(kN) (kN) (kN) (kN)
P1 1776,829 0 0 1776,829
Sumber : Data Analisis Aplikasi MS. Excel 2016, 2021
Dari tabel diatas diambil P tiang terbesar yaitu terjadi pada P-1 = 1776,829 kN
Pijin = Pijin × 1,5
= 1225,86 × 1,5
= 1838,79 kN
Maka, Ptinag = 1776,829 kN < Pijin = 1838,79 kN (memenuhi)
328
𝑃 𝑀𝑦 x X𝑖 𝑀𝑥 x Y𝑖
Qi = ± ±
𝑛 ∑(𝑋 2 ) ∑(𝑌 2 )
Dimana :
N = jumlah tiang dalam satu pile cap
∑ (X2) = jumlah kuadrat jarak X terhadap titik pusat berat kelompok tiang (O).
∑ (Y2) = jumlah kuadrat jarak Y terhadap titik pusat berat kelompok tiang (O).
Xi = jarak tiang ke-i terhadap titik O searah sumbu X
Yi = jarak tiang ke-i terhadap titik O searah sumbu Y.
Dimensi kolom = 60 cm x 60 cm
Dimensi pondasi = Ø 50 cm
Kapasitas 1 pile, Pijin = 1225,86 kN
Jumlah tiang (n) =2
329
Tabel 4.91 Distribusi Beban Gempa Nominal Kekelompok Tiang Tipe P-2
P/n Mx×Y / ∑Y2 My×X / ∑X2 P tiang
Pile No.
(kN) (kN) (kN) (kN)
P1 1399,857 0 -30,25 1348,854
P2 1399,857 0 30,25 1450,860
Sumber : Data Analisis Aplikasi MS. Excel 2016, 2021
Dari tabel diatas diambil P tiang terbesar yaitu terjadi pada P-2 = 1450,860 kN
Pijin = Pijin × 1,5
= 1225,86 × 1,5
= 1838,79 kN
Maka,
Ptinag = 1450,860 kN < Pijin = 1838,79 kN (memenuhi)
330
𝑃 𝑀𝑦 x X𝑖 𝑀𝑥 x Y𝑖
Qi = ± ±
𝑛 ∑(𝑋 2 ) ∑(𝑌 2 )
Dimana :
N = jumlah tiang dalam satu pile cap
∑ (X2) = jumlah kuadrat jarak X terhadap titik pusat berat kelompok tiang (O).
∑ (Y2) = jumlah kuadrat jarak Y terhadap titik pusat berat kelompok tiang (O).
Xi = jarak tiang ke-i terhadap titik O searah sumbu X
Yi = jarak tiang ke-i terhadap titik O searah sumbu Y.
Tabel 4.94 Distribusi Beban Gempa Nominal Kekelompok Tiang Tipe P-4
P/n Mx×Y / ∑Y2 My×X / ∑X2 P tiang
Pile No.
(kN) (kN) (kN) (kN)
P1 896,970 46,72 -70,293 873,400
P2 896,970 46,72 70,293 1013,986
P3 896,970 -46,72 -70,293 779,954
P4 896,970 -46,72 70,293 920,540
Sumber : Data Analisis Aplikasi MS. Excel 2016, 2021
Dari tabel diatas diambil P tiang terbesar yaitu terjadi pada P2 = 1013,986 kN
Pijin = Pijin × 1,5
= 1225,86 × 1,5
= 1838,79 kN
Maka,
Ptinag = 1013,986 kN < Pijin = 1838,79 kN (memenuhi)
332
𝑃 𝑀𝑦 x X𝑖 𝑀𝑥 x Y𝑖
Qi = ± ±
𝑛 ∑(𝑋 2 ) ∑(𝑌 2 )
Dimana :
N = jumlah tiang dalam satu pile cap
∑ (X2) = jumlah kuadrat jarak X terhadap titik pusat berat kelompok tiang (O).
∑ (Y2) = jumlah kuadrat jarak Y terhadap titik pusat berat kelompok tiang (O).
Xi = jarak tiang ke-i terhadap titik O searah sumbu X
Yi = jarak tiang ke-i terhadap titik O searah sumbu Y.
Dimensi kolom = 60 cm × 60 cm
Dimensi pondasi = Ø 50 cm
Kapasita 1 pile, Pijin = 1225,86 kN
Jumlah tiang (n) = 15
Tabel 4.97 Distribusi Beban Gempa Nominal Kekelompok Tiang Tipe P-15
P/n Mx×Y / ∑Y² My×X / ∑X² P tiang
Pile No
(kN) (kN) (kN) (kN)
P1 795,461 43,88 -17,503 821,836
P2 795,461 43,88 -8,751 830,587
P3 795,461 43,88 0 839,338
P4 795,461 43,88 8,751 848,090
P5 795,461 43,88 17,503 856,841
P6 795,461 0 -17,503 777,958
P7 795,461 0 -8,751 786,710
P8 795,461 0 0 795,461
P9 795,461 0 8,751 804,212
P10 795,461 0 17,503 812,964
P11 795,461 -43,88 -17,503 734,081
P12 795,461 -43,88 -8,751 742,832
P13 795,461 -43,88 0 751,583
P14 795,461 -43,88 8,751 760,335
P15 795,461 -43,88 17,503 769,086
Sumber : Data Analisis Aplikasi MS. Excel 2016, 2021
Dari tabel diatas diambil P tiang terbesar yaitu terjadi pada P5 = 856,841 kN
Pijin = Pijin × 1,5
= 1225,86 × 1,5
= 1838,79 kN
Maka,
Ptinag = 856,841 kN < Pijin = 1838,79 kN (memenuhi)
335
Mencari nilai β1
Jika f’c ≤ 28 MPa, maka β1 = 0,85
f’c > 56 MPa, maka β1 = 0,65
f'c - 28
Jika f’c > 28 MPa, maka β1 = 0,85 – 0,005 ( )
7
30 - 28
Untuk f’c = 30 MPa, maka β1 = 0,85 – 0,005 ( )= 0,8486
7
Mu
Mn = 0,8
533,049× 106
= 0,8
= 0,0726
F = 1 − √1 − 2 × k
= 1 − √1 − 2 × 0,0726
= 0,0754
340
𝛽1 × 450
Fmax = 600+fy
0,8486 × 450
= 600+400
= 0,382
F ≤ Fmax ➔ Tulangan tunggal
F > Fmax ➔ Tulangan rangkap
Karena kondisi F < Fmax maka digunakan perhitungan untuk tulangan tunggal
F × B × d × 0,85 × f'c
As =
fy
0,0754 × 1000 × 600 × 0,85 × 30
= 400
= 2885,103 mm2
Mencari nilai β1
Jika f’c ≤ 28 MPa, maka β1 = 0,85
f’c > 56 MPa, maka β1 = 0,65
f'c - 28
Jika f’c > 28 MPa, maka β1 = 0,85 – 0,005 ( )
7
30 - 28
Untuk f’c = 30 MPa, maka β1 = 0,85 – 0,005 ( )= 0,8486
7
Mu
Mn = 0,8
839,914 × 106
= 0,8
= 0,0457
F = 1 − √1 − 2 × K
= 1 − √1 − 2 × 0,0457
= 0,0468
342
𝛽1 × 450
Fma× = 600+fy
0,8486 × 450
= 600+400
= 0,382
F ≤ Fmax ➔ Tulangan tunggal
F > Fmax ➔ Tulangan rangkap
Karena kondisi F < Fmax maka digunakan perhitungan untuk tulangan tunggal
F × B × d × 0,85 × f'c
As =
fy
0,0468 × 2500 × 600 × 0,85 × 30
= 400
= 4479,472 mm2
Mencari nilai β1
Jika f’c ≤ 28 MPa, maka β1 = 0,85
f’c > 56 MPa, maka β1 = 0,65
f'c - 28
Jika f’c > 28 MPa, maka β1 = 0,85 – 0,005 ( )
7
30 - 28
Untuk f’c = 30 MPa, maka β1 = 0,85 – 0,005 ( )= 0,8486
7
Mu
Mn = 0,8
1076,364 × 106
= 0,8
= 0,0586
F = 1 − √1 − 2 × K
= 1 − √1 − 2 × 0,0586
= 0,0605
344
𝛽1 × 450
Fmax = 600+fy
0,8486 × 450
= 600+400
= 0,382
F ≤ Fmax ➔ Tulangan tunggal
F > Fmax ➔ Tulangan rangkap
Karena kondisi F < Fmax maka digunakan perhitungan untuk tulangan tunggal
F × B × d × 0,85 × f'c
As =
fy
0,0605 × 2500 × 600 × 0,85 × 30
= 400
= 5780,795 mm2
Mencari nilai β1
Jika f’c ≤ 28 MPa, maka β1 = 0,85
f’c > 56 MPa, maka β1 = 0,65
f'c - 28
Jika f’c > 28 MPa, maka β1 = 0,85 – 0,005 ( )
7
30 - 28
Untuk f’c = 30 MPa, maka β1 = 0,85 – 0,005 ( ) = 0,8486
7
Mu
Mn = 0,8
3579,574 × 106
= 0,8
= 0,0696
F = 1 − √1 − 2 × k
= 1 − √1 − 2 × 0,0696
= 0,0722
346
𝛽1 × 450
Fmax = 600+fy
0,8486 × 450
= 600+400
= 0,382
F ≤ Fmax ➔ Tulangan tunggal
F > Fmax ➔ Tulangan rangkap
Karena kondisi F < Fmax maka digunakan perhitungan untuk tulangan tunggal
F × B × d × 0,85 × f'c
As =
fy
0,0722 × 7000 × 600 × 0,85 × 30
= 400
= 19342,256 mm2