Pemerhatian: Pemerhati luar, pemerhati peserta

Temu bual: Temu bual berstruktur, semi-struktur, tidak

berstruktur
Data berbentuk dokumen
Soal selidik (Questionnaires)
Rakaman video dan audio
Log
Nota lapangan
Foto
Portfolio
Rekod anekdot
Slaid
Jurnal
Diari

2 jenis pemerhatian :
Pemerhatian turut serta
(participant-observation)
- pengkaji sebagai peserta & pemerhati
Pemerhatian tidak turut serta
- pengkaji bukan peserta tetapi
memerhati

Apa & siapakah yg hendak diperhatikan?

perlakuan verbal & non-verbal
Mengapakah pemerhatian tersebut dilakukan ?
Di manakah pemerhatian akan dilaksanakan?
Bilakah pemerhatian hendak dijalankan &
berapakah tempoh masa yang diperlukan?
Bagaimanakah pemerhatian akan dicatatkan
atau dirakamkan?

Gunakan alat pemerhatian spt berikut :

Senarai semak
Borang pemerhatian
Rakaman audio
Rakaman video

Definisi operasional pembolehubah

pemerhatian contoh :
Tingkah laku disruptif murid
Teknik menyoal guru
Teknik meningkatkan ingatan murid
Pembelajaran aktif yg dilaksanakan
oleh guru
Unsur kecindan guru

Senarai semak mengandungi senarai itemitem atau aktiviti-aktiviti yang telah

ditentukan untuk diperhatikan dalam
sesuatu pemerhatian. Menggunakan
senarai semak, seseorang pemerhati boleh
memberi tumpuan kepada aktiviti yang
difokuskan dan membantunya menetukan
kekerapan sesuatu aktiviti berlaku.

Bil

Item

Menggunakan soalan
konvergen

2.

Menggunakan soalan
divergen

3.

Menuju soalan kpd semua

murid

4.

Ada memberi masa untuk

murid berfikir

5.

Respons tepat terhadap

jawapan murid

6.

Peneguhan diberi selepas

jawapan diberi oleh murid

Pemer. 1

Pemer. 2

Jumlah

Purata

Bil

Perkara diperhatikan

Perhati tingkah laku murid sebelum

masuk kelas

2.

Perhati tingkah laku murid ketika guru

masuk kelas

3.

Perhati apa murid buat ketika guru

sedang mengajar

4.

Perhati reaksi murid apabila diminta

menjawab

5.

Perhati reaksi murid apabila diberi

kerja rumah

6.

Perhati tingkah laku murid apabila

guru hendak meninggalkan kelas

Nota Pemerhatian

Catatan boleh dilakukan semasa atau

selepas pemerhatian
Semasa pemerhatian mungkin ganggu
sesi
Selepas pemerhatian mungkin hilang
kejituan
Boleh minta rakan lain untuk buat
catatan
Perkataan sebenar hendaklah dicatatkan.

Semak catatan untuk meneliti/

menambah/ membaiki
Masukkan petanda-petanda peristiwa
Cuba masukkan perkara yg tertinggal
Masukkan interpretasi ke dalam
catatan lapangan
Sediakan satu diari lapangan

Cara yg terperinci, teliti & tepat

Dapat maklumat yg boleh dijangka &
tidak dijangka
Maklumat dpd sampel yg dikaji &
bukan wakil sampel

Responden mungkin berlakon

Responden mungkin kurang selesa
Pemerhatian yg tidak konsisten
Pemerhati mungkin bias terhadap
responden kerana perbezaan ras,
budaya, fahaman & nilai
Isu-isu etika yg timbul oleh pengkaji
sendiri kerahsiaan, hubungan tegang/
terlalu mesra

Membantu meneroka & mendapat maklumat

secara mendalam
Pengkaji & responden perlu hadir bersama
secara bersemuka, melalui telefon, videoconferencing
Mengambil masa & terhad bilangan sampel
Jenis :
1.Temu bual berstruktur
2.Temu bual separuh berstruktur/semistruktur
3.Temu bual tidak berstruktur

1.Berstruktur : soalan-soalan telah

dirancang secara rapi & teratur supaya
respons yg spesifik diperoleh
2.Tidak berstruktur : mula temu bual dgn
suatu rangsangan, responden digalak
memberi respons secara bebas, soalan
lanjutan dirangka mengikut keperluan
semasa, penyelidik perlu mahir

3. Separuh berstruktur/ semi-struktur :

soalan spesifik disediakan tetapi
responden diberi kelonggaran
menjawab.

Kaedah kualitatif untuk mengkaji

kumpulan atau sub kumpulan
Memberi maklum balas yang cepat
Mengkaji sub kumpulan untuk sesuatu ciri
tertentu
Memerlukan kemahiran penyelidik

Boleh buat temu bual individu atau

berkumpulan
Penggunaan alatan teknologi
- alat perakam
- kamera video
- telefon

Terdiri dpd 3 jenis soalan soalan utama,

soalan mencungkil (probes) & soalan
urutan (follow-up)
Soalan utama perlu berkait dengan soalan
kajian
Penyelidik perlu berhati-hati dgn soalan
mencungkil terlalu byk, responden rasa
resah
Soalan perlu seringkas mungkin.
Istilah perlu diterangkan.

Bina hubungan mesra sebelum mula

sesi
Responden perlu berada dalam
keadaan relaks sebelum mula
Tujuan temu bual perlu diterangkan.
Jangan tipu.
Responden diberitahu responsnya
adalah sulit.
Terangkan soalan yg kurang difahami
responden

Perlu sensitif kpd reaksi responden

Elak perkataan, tindakan & air muka yg
kurang menyenangkan.
Isu rakaman minta kebenaran dahulu
jika mahu merakam

Maklumat lebih mendalam, lengkap,

terperinci & sah
Hubungan dgn responden lebih mesra

Melibatkan kos lebih tinggi & masa yg

panjang
Maklumat bersifat subjektif & boleh
berlaku bias di pihak penemu bual
Penemu bual perlu dilatih supaya
bersifat profesional
Responden boleh cenderung utk
memuaskan hati atau menyokong
kehendak penemu bual shj.

Panduan Temu bual

Butiran responden:
Nama: _______________________
Pekerjaan:____________________
Tempat bertugas:_______________
Tarikh:_______________________
Masa:________________________
Tempat temu bual:______________

A: Maklumat am:
Pengalaman bekerja:
Berapa lama anda sudah bertugas di sini?
Apakah posisi anda dalam organisasi ini?

Panduan Temu bual

B: Pandangan kepada pihak

pengurusan:
Pada pendapat anda bagaimanakah
kualiti pengurusan di sini?
Mengapa anda kata begitu?

Transkripkan
temu bual

Berbagai maklumat seperti minit mesyuarat, laporan, ,

prosiding seminar, tesis, laporan kertas projek penulisan
ilmiah, majalah, surat khabar dan sebagainya boleh
digunakan sebagai maklumat penyelidikan.

PROSIDING
SEMINAR

TESI
S

PENULISA
N
ILMIAH

MAJALAH

LAPORA
N

KERATAN
AKHBAR

Jenis

Dokumen seperti
minit mesyuarat,
akhbar, jurnal
peribadi, refleksi
diari, surat, dsb.

Kebaikan

Limitasi

Membolehkan

Maklumat mungkin sulit

untuk pengetahuan
awam
Kadang-kadang
prosedur
menyukarkan penyelidik
mendapatkan maklumat
Maklumat mungkin harus
di imbas (scan) ke dalam
komputer sebelum boleh
digunakan.
Bahan kadangkala tidak
lengkap
Maklumat yang diperolehi
tidak asli atau tidak tepat

penyelidik mendapat
maklumat dalam
perkataan / isi hati /
pemikiran responden
Maklumat boleh
diakses bila-bila tanpa
menggangu responden
Menjimatkan masa
untuk membuat
transkripsi

Jenis

Kebaikan

Limitasi

Data yang tidak

Mungkin sukar dianalisis

menggangu responden.

Gambar foto, tape Memberi peluang kepada

video, objek-objek responden berkongsi
pengalamannya secara
seni (art objects)
perisian komputer, realiti
filem, dsb.
Dapat memberi lebih
tumpuan secara visual

Kadangkala sukar
diperolehi apabila ianya
melibatkan koleksi
individu untuk tontonan
umum
Kehadiran penyelidik
mungkin memberi kesan
kepada responden. Timbul
bias.

Terdapat dua jenis soal selidik bergantung

kepada jenis soalan yang dikemukakan:
A) mengemukakan soalan terbuka (sesuai
untuk meneroka atau memerlukan reaksi yang
subjektif). Soalan bermula dengan apa,
mengapadan bagaimana

B) mengemukakan soalan tertutup(membawa

kepada jawapan yang mudah dan menghadkan
perbincangan).Soalan bermula dengan apakah,
bilakah atau bagaimanakah

Antara jenis-jenis soalan yang

digunakan dalam soal selidik adalah:

Dikotomus
Skala likert
Terbuka
Pangkatan
Perbandingan
Demografi

Reaksi dalam bentuk Ya/Tidak, Betul/Salah

dsb.
Contoh:
Adakah anda pekerja
sepenuh masa?

Adakah anda berpuas hati

dengan perkhidmatan yang
diberikan?

______ Ya

______ Ya

______ Tidak

______ Tidak

Contoh:
Apakah jawatan anda di sekolah?

Guru penolong

Ketua panitia

Ketua Bidang

Penolong Kanan

Contoh:
Berapa jam seminggu anda gunakan untuk membuat penyelidikan ?

0 2 jam

2.1 3 jam

3.1 4 jam

Lebih 4 jam

Contoh:

Nyatakan darjah keprihatinan pengetua anda terhadap kebajikan

guru-gurunya

10

Contoh:

Guru pembimbing berupaya meningkatkan keyakinan saya dalam

pengajaran dan pembelajaran
1
Sangat
Bersetuju

2
Setuju

3
Tidak Setuju

4
Sangat
Tidak Bersetuju

Contoh:
Susun item-item berikut berdasarkan minat anda. Berikan no. 1
kepada subjek yang paling anda minati, 2 untuk subjek kedua yang
anda paling minati dan seterusnya.

Matematik
Bahasa Inggeris
Sains
Sejarah

Triangulasi, iaitu membanding pelbagai jenis data

daripada pelbagai kaedah, pada masa berbeza dan,
daripada sumber yang berlainan. Triangulasi data
dapat meningkatkan kesahan dan keboleh percayaan
penyelidikan tindakan.

Contoh:
1.Temu bual dengan pelajar, guru,
pengetua
2.Temu bual & pemerhatian ke
atas pelajar
3.Menyemak rekod pelajar, temu
bual guru, dan memerhatikan
pelajar

Catatan log seperti buku log juga boleh digunakan

sebagai maklumat. Perkara yang dicatatkan dalam
buku log boleh digunakan sebagai bukti penglibatan
atau aktiviti yang dilakukan oleh seseorang

Nota lapangan merupakan penulisan yang dibuat oleh penyelidik

berdasarkan apa yang didengar, dilihat, pengalaman yang dilalui
dan pemikiran yang timbul semasa mengumpul dan membuat
refleksi terhadap data. Mengandung deskripsi dan dialog yang
releven tentang latar konteks dan peserta yang dikaji. Sebagai
bukti yang membantu proses membuat analisis kajian.

Gambarfoto boleh digunakan sebagai sumber

maklumat.Sesuatu peristiwa atau fenomena
yang dirakam melalui gambarfoto boleh
digunakan untuk menganalisis aktiviti yang
dilakukan, memberi gambaran peristiwa yang
berlaku, siapa yang terlibat atau menjadi bukti
penglibatan seseorang.

Gambarfoto
Aktiviti Murid

Portfolio mengandungi maklumat

peribadi, bidang tugas, penglibatan dan
hasil kerja seseorang. Portfolio sering
digunakan sebagai salah satu sumber
maklumat dalam menilai kualiti diri dan
kompetensi diri seseorang dan kualiti
kerja yang dihasilkannya

Satu catatan mengenai peristiwa atau

tingkah laku murid yang dianggap
penting, dan signifikan untuk
direkodkan. Anekdot ditulis secara
objektif untuk menerangkan apa yang
berlaku, bila dan di mana berlaku.

Prosedur ;
Membuat pemerhatian terhadap peristiwa yang berlaku
Mengenal pasti peristiwa yang penting/ signifikan kepada
aspek perkembangan murid
Menulis maklumat selepas peristiwa berlaku
Panduan Menulis Rekod Anekdot ;
Buat catatan dalam buku nota bagi memastikan insiden
yang akan direkodkan tidak tercicir
Rekod hasil pemerhatian sebaik sahaja selesai
pemerhatian dibuat
Menulis apa yang dilihat secara objektif
Masukkan respon orang lain sekiranya ada kaitan dengan
tingkah laku murid yang diperhatikan
Pastikan peristiwa dicatat mengikut urutan
Maklumat yang direkod hendaklah berpandukan peristiwa
yang menggambarkan perkembangan murid

Borang catatan temu bual digunakan sebagai

ganti temu bual yang tidak direkodkan. Catatan
temu bual mengandungi perkara-perkara penting
yang ditekodkan semasa temu bual dijalankan

Kadangkala seseorang peserta kajian tidak

mahu temubual dirakamkan. Dalam
keadaan ini penemubual harus membuat
catatan penting perkara yang diperolehi
melalui temubual. Penemubual harus
mempunyai kemahiran menentukan isi
penting hasil temubual dan segera
mencatatnya untuk mengelakkan dia
terlepas atau terlupa maklumat tersebut

Slaid boleh digunakan untuk

menggambarkan turutan sesuatu proses
atau sesuatu peristiwa

Laporan yang ditulis tentang sesuatu

pengalaman atau peristiwa yang dilalui oleh
seseorang untuk melakukan refleksi supaya
seseorang mendapat pembelajaran daripada
pengalaman yang dilalui.

Catatan peristiwa-peristiwa yang berlaku dalam

kehidupan seseorang yang ditulis setiap hari.
Diari boleh digunakan sebagai data aktiviti atau
peristiwa yang berlaku pada seseorang individu.