Anda di halaman 1dari 33

‫اﻟﻤﻘﺪﻣﺔ‬

MUQODDIMAH NAZHAM

‫ـﺰر ﱢي ﱠ‬
‫اﻟﺸﺎ ِﻓـ ِﻌـﻲ‬ َ ‫ـﻦ ْاﻟ‬
ِ َ ‫ـﺠ‬ ُ ‫ـﺤـ ﱠﻤـ ُﺪ ْﺑ‬
َ ‫ـﻊ * ُﻣ‬ ِ ‫اﺟــﻲ َﻋـ ْﻔ‬
ِ ‫ـﻮ َر ﱟب َﺳـﺎ ِﻣ‬
ُ ‫ َﯾ ُﻘ‬-١
ِ ‫ـﻮل َر‬

1. Berkata Muhammad Ibnul Jazary asy-Syafi’i


yaitu seorang yang mengharapkan ampunan
Allah, Rabb yang maha mendengar

َ ‫ـﺼ‬
‫ـﻄـ َﻔـﺎ ُه‬ ْ ‫ﺻـﻠﱠـﻰ اﻟـﻠﱠــ ُﻪ * َﻋـﻠَــﻰ َﻧ ِـﺒـﱢﯿــ ِﻪ َو ُﻣ‬
َ ‫ـﺤ ْـﻤـ ُﺪ ﻟـﻠﱠـ ِﻪ َو‬
َ ‫ ْاﻟ‬-٢

2. Segala puji bagi Allah Ta’ala, dan semoga


shalawat-Nya tercurah kepada Nabi-Nya dan
pilihan-Nya

‫ـﺤـﱢﺒـ ِﻪ‬
ِ ‫ــﻊ ُﻣ‬
ْ ‫آن َﻣ‬ ْ ‫ـﺮ ِئ ْاﻟ ُـﻘ‬
ِ ‫ـﺮ‬ ْ
ِ ‫ـﺤ ِـﺒــ ِﻪ * َو ُﻣـﻘ‬
ْ ‫ﺻ‬َ ‫ـﺤـ ﱠﻤـ ٍﺪ َوآﻟِــ ِﻪ َو‬
َ ‫ ُﻣ‬-٣

3. Yaitu Muhammad, keluarganya, shahabatnya,


yang mengajarkan Al-Quran serta orang yang
mencintainya

‫ـﺎر ِﺋـ ِﻪ أَ ْن َﯾ ْﻌـﻠَـ َﻤـ ْﻪ‬ َ


ِ ‫ َو َﺑ ْـﻌــ ُﺪ إِ ﱠن َﻫـــ ِﺬ ِه ُﻣـ َﻘـ ﱢﺪ َﻣــ ْﻪ * ِﻓﯿـ َﻤـﺎ َﻋـﻠـﻰ َﻗ‬-٤
4. Setelah itu, bahwa nazham ini adalah
Muqoddimah yang mesti diketahui bagi orang
yang hendak mempelajari Al-Quran

‫ﻻ أَ ْن َﯾ ْﻌـﻠَـ ُﻤـﻮا‬
ً ‫ـﺮوع أَ ﱠو‬ ‫َ َ ﱡ‬
ِ ُ ‫ـﺤـﺘــ ُﻢ * ﻗـ ْﺒـﻞ اﻟـﺸ‬ ِ ‫ــﺐ َﻋﻠَـ ْﯿ‬
‫ـﻬـ ُﻢ ُﻣ َ ﱠ‬ ٌ ‫اﺟ‬ِ ‫ ْإذ َو‬-٥

5. Karena bagi mereka yang hendak membaca


mempelajari Al Quran wajib mengetahui, Pertama:

ِ ‫ـﺢ اﻟـﻠﱡـ َﻐ‬


‫ــﺎت‬ ‫ـﺼ‬ ْ ‫ـﻈـﻮا ِﺑ َـﺄ‬
‫ﻓ‬ ُ ‫ـﺎت * ﻟَِﯿ ْﻠـ ِﻔ‬
ِ ‫اﻟـﺼـ َﻔ‬
‫وف َو ﱢ‬
ِ ‫ـﺮ‬ ُ ‫ـﺎر َج ْاﻟ‬
ُ ‫ـﺤ‬ َ ‫ َﻣ‬-٦
ِ َ ِ ‫ـﺨ‬

6. Makhraj setiap huruf beserta sifatnya, agar


dapat mengucapkannya dengan bahasa yang
paling fasih

‫ـﻒ‬
ِ ‫ـﺎﺣ‬
ِ ‫ﺼ‬َ ‫ـﻒ * َو َﻣـﺎ اﻟﱠـ ِﺬي ُر ﱢﺳـ َﻢ ِﻓـﻲ اﻟـ َﻤ‬
ِ ‫ـﻮا ِﻗ‬
َ ‫ـﻮﯾـ ِﺪ َواﻟـ َﻤ‬ ْ ‫ـﺮ ِري اﻟﱠﺘ‬
ِ ‫ـﺠ‬ ‫ـﺤ ﱢ‬
َ ‫ ُﻣ‬-٧

7. Untuk mengetahui Tajwid yang telah di-tahqiq


Waqof dan Ibtida, dan apa yang telah dituliskan
dalam Mushaf Utsmani

‫ﻫـﺎ‬:‫ــ‬
َ ‫ـﺐ ِﺑ‬ ْ ‫ﻮل ِﺑـ َﻬـﺎ * َو َﺗـﺎ ِء أُ ْﻧ َﺜـﻰ ﻟَـ ْﻢ َﺗ ُﻜ‬
ْ ‫ـﻦ ُﺗ ْﻜـ َﺘ‬ ٍ ‫ﺻ‬ُ ‫ـﻮع َو َﻣ ْﻮ‬ ُ ْ ‫ ِﻣ ْ ُ ﱢ‬-٨
ٍ ‫ـﻦ ﻛـﻞ َﻣﻘﻄ‬
8. Yaitu dari setiap lafaz yang dipisah, disambung
dan huruf Ta Ta’nis yang tidak ditulis dengan Ta
Marbuthah

‫ﺑﺎب ﻣـﺨﺎرج اﻟـﺤﺮوف‬

BAB MAKHRAJ HURUF

‫ــﻦ‬ ُ ‫ـﺮ * َﻋﻠَـﻰ اﻟﱠـ ِﺬي ﯾـَ ْﺨ َﺘ‬


ِ ‫ـﺎر ُه َﻣ‬ ْ ‫ـﺸ‬ َ ‫وف َﺳ ْﺒـ َﻌ‬
َ ‫ـﺔ َﻋ‬ ِ ‫ـﺮ‬
ُ ‫اﻟـﺤ‬ ِ ‫ ﻣـَ َﺨ‬-٩
ُ ‫ـﺎر ُج‬
ْ
ْ ‫اﺧ َﺘـ َﺒ‬
‫ـﺮ‬

9. Makharijul Huruf ada tujuh belas tempat, ini


menurut pendapat yang dipilih oleh jumhur ulama
tajwid

‫ـﻬـﻲ‬ َ ‫وف َﻣــ ﱟﺪ ْﻟﻠـ َﻬ‬


ِ ‫ـﻮا ِء َﺗ ْﻨـ َﺘ‬ ُ ‫ــﺮ‬ َ ‫ف وأُ ْﺧ َﺘ‬
ُ ‫ـﺎﻫـﺎ َو ِﻫــﻲ * ُﺣ‬ ِ ‫ـﻮ‬
ْ ‫اﻟـﺠ‬
َ ‫ـﻒ‬ُ ِ‫ َﻓَﺄﻟ‬-١٠

10. Jauf (rongga dada): Makhrajnya huruf mad


yaitu Alif dan dua saudaranya (Wawu dan Ya) itu
keluar dari rongga dada sampai berakhirnya udara
yang keluar dari mulut dan tenggorokan

ٌ ‫ـﻄـ ِﻪ َﻓـ َﻌـ ْﯿ‬


‫ـﻦ َﺣـــﺎ ُء‬ َ ِ‫ـﺰ َﻫـﺎ ُء * ُﺛــ ﱠﻢ ﻟ‬
ِ ‫ـﻮ ْﺳ‬ ٌ ‫ـﻖ َﻫ ْـﻤ‬ ْ َ ‫ﺼـﻰ‬ َ ‫ ُﺛـ ﱠﻢ‬-١١
َ ‫ﻷ ْﻗ‬
ِ ‫اﻟـﺤـﻠ‬
11. Kemudian yang paling ujung dari tenggorokan
adalah mahrajnya Hamzah dan Ha, yang di tengah
Ain dan ha,

ُ ‫ـﻮ ُق ُﺛــ ﱠﻢ ْاﻟـ َﻜ‬


‫ـﺎف‬ ْ ‫ـﺎن َﻓ‬ ‫ﱢ‬ َ ‫ـﺎف * أَ ْﻗ‬
ِ ‫ﺼـﻰ اﻟﻠ َﺴ‬
ْ ‫ـﺎؤ َﻫـﺎ‬
ُ ‫واﻟـ َﻘ‬ ٌ ‫ أَ ْد َﻧــﺎ ُه َﻏـ ْﯿ‬-١٢
ُ ‫ـﻦ َﺧ‬

12. yang paling bawah Ghain dan Kha, paling


ujung (Aqsol Lisan) yaitu Qof dan Kaf, makhrajnya
Kaf dibawah makhrajnya Qof

‫ــﻦ َﺣﺎ َﻓـ ِﺘـ ِﻪ إِ ْذ َوﻟِـ َﯿــﺎ‬ ‫ـﯿـﻦ َﯾـﺎ * َو ﱠ‬


ْ ‫اﻟـﻀـﺎ ُد ِﻣ‬ ُ ‫اﻟﺸ‬‫ـﻂ َﻓ ِﺠﯿـ ُﻢ ﱢ‬ ُ ‫ أَ ْﺳ َﻔ‬-١٣
ُ ‫ـﻞ َو ْاﻟ َﻮ ْﺳ‬

13. Lisan bagian tengah yaitu makhrajnya huruf


Jim, Syin dan huruf Ya, Lisan bagian pinggir
(haffatul lisan), yaitu makhrajnya Dhadh dari
pinggir lisan

‫ـﺎﻫـﺎ‬ َ ‫اﻟـــﻼ ُم أَ ْد َﻧ‬


َ ‫ــﺎﻫــﺎ ﻟِ ُﻤ ْﻨـ َﺘـ َﻬ‬ َ ‫ـﺮ أَ ْو ﯾـُ ْﻤ َﻨ‬
‫ـﺎﻫـﺎ * َو ﱠ‬ َ ‫ـﻦ أَ ْﯾ‬
َ ‫ـﺴ‬ ْ ‫اس ِﻣ‬ ْ -١٤
َ ‫ﻻﺿ َﺮ‬

14. yang diikuti dengan gigi geraham baik kanan


atau kiri. Makhrajnya huruf Lam itu dari pinggir
lisan paling bawah, sampai akhir dari pinggir lisan
itu

ُ ‫اﻟــﺮا ُﯾﺪَا ِﻧـﯿـ ِﻪ ﻟِ َﻈ ْـﻬـﺮ أَ ْد َﺧ‬


‫ـﻞ‬ ‫اﺟ َﻌـﻠُـﻮا * َو ﱠ‬ ُ ‫ـﻦ َﻃ َﺮ ِﻓـ ِﻪ َﺗ ْﺤ‬
ْ ‫ـﺖ‬ ُ ‫ َواﻟﱡﻨ‬-١٥
ْ ‫ﻮن ِﻣ‬
ٍ
15. lisan bagian tepi (tharful lisan) yaitu
makhrajnya huruf Nun dari tepi lisan dibawah
makhrajnya huruf Lam, Huruf Ra makhrajnya
berdekatan dengan huruf Nun, hanya dzohrul
lisannya dimasukan sedikit

ْ ‫ـﺮ ُﻣ ْﺴ َﺘـ ِﻜ‬


‫ـﻦ‬ ‫ـﻦ * ُﻋ ْﻠ َﯿـﺎ ﱠ‬
‫اﻟﺜ َﻨـﺎ َﯾـﺎ ﱠ‬
ُ ‫واﻟﺼ ِﻔـ ْﯿ‬ ْ ‫ال َو َﺗـﺎ ِﻣـ ْﻨـ ُﻪ َو ِﻣ‬ ‫ َو ﱠ‬-١٦
ُ ‫اﻟﻄـﺎ ُء َواﻟـ ﱠﺪ‬

16. Makhraj huruf Tha, huruf Dal dan huruf Ta itu


dari tepi lisan beserta tempat tumbuhnya gigi
depan atas, Dan huruf shafir (huruf Sha, Sin, dan
Zai) keluar dari tepi lisan,

‫ال َو َﺛــﺎ ﻟِْﻠ ُﻌ ْـﻠـ َﯿـﺎ‬


ُ ‫اﻟــﺬ‬ ‫اﻟﺴ ْﻔـﻠَـﻰ * َو ﱠ‬
‫اﻟـﻈـﺎ ُء َو ﱠ‬ ‫ـﻮق ﱠ‬
‫اﻟﺜ َﻨـﺎ َﯾـﺎ ﱡ‬ ِ ْ ‫ـﻦ َﻓ‬
ْ ‫ ِﻣ ْﻨ ُﻪ َو ِﻣ‬-١٧

17. Sampai diatas tempat tumbuhnya gigi depan


bawah serta diberii jarak sedikit antara tepi lisan
dan tempat tumbuhnya gigi depan bawah. Huruf
Zha, Dzal dan huruf Tsa itu keluar

‫ـﺮاف ﱠ‬
‫اﻟﺜ َﻨﺎ َﯾـﺎ‬ ْ ‫ـﻊ‬
ِ ‫اﻃ‬ َ ‫اﻟﺸ َﻔ ْﻪ * َﻓ ْﺎﻟ َﻔـﺎ َﻣ‬
‫ـﻦ ﱠ‬ ْ ْ ‫ـﻦ َﻃ َﺮ َﻓ ْﯿﻬ َﻤـﺎ َو ِﻣ‬ْ ‫ ِﻣ‬-١٨
ِ ‫ـﻦ َﺑـﻄ‬ ِ
‫اﻟـ ُﻤ ْﺸ ِﺮ َﻓـ ْﻪ‬
18. dari tepi lisan beserta ujung gigi depan bagian
atas. Dan huruf Fa makhrajnya dari bibir bagian
dalam beserta ujung gigi depan bagian atas

ُ ‫اﻟﺨـ ْﯿ‬ ٌ ‫او َﺑــﺎ ٌء ِﻣـ ْﯿــ ُﻢ * َو ُﻏـﱠﻨ‬


َ ‫ــﺔ َﻣ ْﺨ‬ َ ‫ـﻦ ْاﻟ‬ ‫ ﻟِ ﱠ‬-١٩
‫ـﺸـﻮ ُم‬ َ ‫ـﺮ ُﺟـ َﻬـﺎ‬ ُ ‫ــﻮ‬ ِ ‫ﻠﺸ َﻔ َﺘـ ْﯿ‬

19. Kedua belah bibir adalah makhraj huruf Wawu,


Ba dan Mim. Hidung adalah makhraj untuk
Ghunnah

‫ﺑﺎب اﻟﺼﻔﺎت‬

BAB SIFAT-SIFAT HURUF

ْ ‫اﻟـﻀـ ﱠﺪ ُﻗ‬ ٌ ‫ﺼ َﻤـ َﺘ‬ ْ ‫ـﺮ َور ْﺧــ ٌﻮ ُﻣ ْﺴ َﺘـ ِﻔ‬


ٌ ‫ـﻞ * ُﻣ ْﻨ َﻔـ ِﺘ‬
‫ـــﻞ‬ ‫ـﺔ َو ﱢ‬ ْ ‫ـﺢ ُﻣ‬ ِ ٌ ‫ﺻ َﻔﺎُﺗ َﻬـﺎ َﺟ ْـﻬ‬
ِ -٢٠

20. Sifatnya adalah Jahr, Rakhawah, Istifal, Infitah,


Ishmat. Dan lawan sifatnya katakanlah:

ٍ ‫ـﻆ أَ ِﺟــ ْﺪ َﻗ‬


ْ ‫ــﻂ َﺑـ َﻜ‬
‫ـﺖ‬ ُ ‫ـﺖ * َﺷ ِﺪ ْﯾ ُﺪ َﻫـﺎ ﻟَ ْﻔ‬ ٌ ‫ﻮﺳ َﻬـﺎ َﻓ َﺤﱠﺜـ ُﻪ َﺷ ْﺨ‬
ْ ‫ـﺺ َﺳـ َﻜ‬ ُ ‫ َﻣ ْﻬ ُﻤ‬-٢١

21. Sifat Hams pada huruf: Fa, ha, Tsa, Ha, Syin,
Kha, Shad, Sin, Kaf, Ta. Sifat Syiddah pada:
Hamzah, Jim, Dal, Qaf, Tha, Ba, Kaf, Ta
ْ ‫ـﻂ ِﻗ‬
ٍ ‫ﺿ ْﻐ‬ ‫ـﺮ * َو َﺳ ْﺒ ُﻊ ُﻋ ْﻠ ٍﻮ ُﺧ ﱠ‬ ‫ـﻮ َو ﱠ‬
‫ـﻆ‬ َ ‫ﺺ‬ ْ ِ‫اﻟﺸ ِﺪﯾـ ِﺪ ﻟ‬
ْ ‫ـﻦ ُﻋ َﻤ‬ ٍ ‫ـﻦ ِر ْﺧ‬
َ ‫ َو َﺑ ْﯿ‬-٢٢
‫ـﺮ‬
ْ‫ﺼ‬ َ ‫َﺣ‬

22. Diantara Rakhawah dan Syiddah hurufnya


yaitu: Lam, Nun, ‘Ain, Mim, Ra, dan tujuh huruf
Isti’la: Kha, Shad, Dhad, Ghain, Tha, Qaf, Zha

ُ ‫ـﺮ‬
‫وف‬ ُ ‫اﻟـﺤ‬
ُ ‫ـﺐ‬ ‫ـﻦ ﻟُ ﱢ‬ ‫ﺿـﺎ ٌد َﻃـﺎ ُء َﻇـﺎ ٌء ُﻣ ْﻄ َﺒـ َﻘـ ْﻪ * َو َﻓ ﱠ‬
ْ ‫ـﺮ ِﻣ‬ َ ‫ﺻـﺎ ُد‬
َ ‫ َو‬-٢٣
‫اﻟـ ُﻤ ْﺬﻟَ َﻘـ ْﻪ‬

23. Huruf Shad, Dhad, Tha, Zha memiliki sifat


Ithbaq dan huruf Fa, Ra, Mim, Nun, Lam, Ba, yang
memiliki sifat Idzlaq

ُ ‫ـﺐ َﺟــ ٍﺪ َواﻟـﻠﱢ‬


‫ـﯿـﻦ‬ ْ ‫ـﺔ ُﻗ‬
ُ ‫ـﻄ‬ ٌ َ‫ـﯿــﻦ * َﻗ ْﻠ َﻘـﻠ‬ ٌ ‫ﺻــﺎ ٌد َو َز‬
ُ ‫اي ِﺳ‬ َ ‫ﯿـﺮ َﻫـﺎ‬
ُ ‫ﺻ ِﻔ‬
َ -٢٤

24. Sifat Shafir pada huruf Shad, Zai, Sin.


Qolqolah pada huruf Qaf, Tha, Ba, Jim, Dal dan
sifat Layyin pada

‫ـﺤـﺎ‬
َ ‫ـﺤ‬
‫ﺻﱠ‬ ُ ‫ــﺮ‬
ُ ‫اف‬ ِ ‫ـﺤـﺎ * َﻗ ْﺒﻠَ ُﻬـ َﻤـﺎ َواﻻ ْﻧ‬
َ ‫ـﺤ‬ َ ‫ َوا ٌو َو َﯾـﺎ ٌء ُﺳ ﱢﻜـ َﻨـﺎ َوا ْﻧـ َﻔـ َﺘ‬-٢٥

25. Huruf Wawu dan huruf Ya yang disukunkan


yang sebelumnya fathah. Dan huruf Inhiraf
menurut pendapat yang paling shahih
‫ﺿــﺎ ًدا‬
َ ‫ـﻦ‬
ُ ‫اﻟﺸـ ْﯿ‬ ْ ‫اﻟـﺮا َوﺑ َﺘ ْﻜﺮﯾـﺮ ُﺟـ ِﻌ‬
‫ـﻞ * َوﻟﻠﱠﺘ َﻔ ﱢﺸـﻲ ﱢ‬ ‫ ِﻓـﻲ ﱠ‬-٢٦
ٍ ِ ِ ‫اﻟﻼ ِم َو ﱠ‬
ْ ‫ـﻄ‬
‫ـﻞ‬ ِ ‫اﺳ َﺘ‬
ْ

26. Pada huruf Lam dan huruf Ra, dan huruf Ra


adalah huruf takrir, Huruf Tafasyi adalah Syin, dan
huruf Isthithalah adalah Dhad

‫ﺑﺎب اﻟﺘﺠﻮﯾﺪ‬

BAB TAJWID

َ ‫ـﻮ ِد ْاﻟ ُـﻘ‬ َ ‫ــﻦ ﻟَــ ْﻢ ُﯾ‬ َ ‫ َو‬-٢٧


ْ ‫اﻷ ْﺧ ُـﺬ ِﺑﺎﻟﱠﺘ‬
‫ان آ ِﺛــ ُﻢ‬
َ ‫ـﺮ‬ ‫ـﺠ ﱢ‬ ِ ‫ـﻮﯾـ ِﺪ َﺣـ ْﺘــ ٌﻢ‬
ْ ‫ﻻز ُم * َﻣ‬ ِ ‫ـﺠ‬

27. Mempelajari ilmu tajwid wajib, barangsiapa


yang tidak mau memperbaiki bacaan Al-Quran
maka dia berdosa

َ ‫ﻻ * َو َﻫـ َﻜ َـﺬا ِﻣـ ْﻨـ ُﻪ إِﻟَـ ْﯿـ َﻨـﺎ َو‬


َ ‫ﺻـــ‬
‫ﻼ‬ َ ‫اﻹﻟَـــ ُﻪ أَ ْﻧ‬
َ ‫ـــﺰ‬ َ
ِ ‫ ﻷﱠﻧــ ُﻪ ِﺑـــ ِﻪ‬-٢٨

28. Karena Allah menurunkan Al-Quran dengan


bacaan menggunakan tajwid, dan demikianlah
dengan tajwid Al-Quran sampai kepada kita

‫ـــﺮا َء ِة‬ َ ‫ـــﺔ‬


َ ‫اﻷدَا ِء َو ْاﻟــ ِﻘ‬ ُ ‫ﻼ َو ِة * َوز ْﯾــ َﻨ‬ ً ‫ـﻮ أَ ْﯾ‬
ُ ‫ـﻀـﺎ ِﺣ ْـﻠ َﯿ‬
َ ‫ـﺔ اﻟـﱢﺘـ‬ َ ‫ َو ُﻫ‬-٢٩
ِ
29. Dan dengan tajwid memperindah bacaan
Al-Quran, Juga sebagai penghias dalam
membacanya

‫ﺻـ َﻔـ ٍﺔ ﻟَـ َﻬـﺎ َو ُﻣﺴ َﺘ َﺤ ﱠـﻘـ َﻬـﺎ‬ ْ ‫وف َﺣ ﱠﻘـ َﻬـﺎ * ِﻣ‬
ِ ‫ــﻦ‬ ِ ‫ـﺮ‬ ُ ‫ـﻄـﺎ ُء ْاﻟ‬
ُ ‫ـﺤ‬ َ ‫ـﻮ إ ْﻋ‬
ِ َ ‫ َو ْﻫ‬-٣٠

30. Dan dengan tajwid itu memberikan hak pada


setiap huruf-hurufnya, dari sifat yang dimilikinya
dan mustahaknya

‫ـﺮ ِه َﻛ ِﻤ ْـﺜـﻠـ ِﻪ‬ ُ ‫ﺻـﻠِــ ِﻪ * َواﻟﻠﱠـ ْﻔ‬


ِ ‫ـﻆ ِﻓــﻲ َﻧ‬ َ ‫اﺣـــ ٍﺪ‬ ‫ َو َر ﱡد ُﻛ ﱢ‬-٣١
ِ ‫ـﻈـ ْﯿ‬ ْ‫ﻷ‬ ِ ‫ـــﻞ َو‬

31. Dan mengembalikan setiap hurufnya kepada


makhrajnya yang asli, dan lafazhnya apabila
diulang bacaanya, maka diucapkan sebagaimana
pengucapan awal

َ ‫ـﻖ ِﺑــ‬
‫ﻼ َﺗ َﻌ ﱡ‬ ْ ِ ‫ـﻒ * ِﺑﺎﻟﻠﱡ ْﻄ‬
ِ ‫ـﺮ َﻣــﺎ َﺗ َﻜـﻠﱡ‬ ً ‫ ُﻣ َﻜ ﱠﻤ‬-٣٢
‫ـﻒ‬
ِ ‫ـﺴ‬ ِ ‫ـﻒ ِﻓـﻲ اﻟﱡﻨﻄ‬ ِ ‫ـﻦ َﻏـ ْﯿ‬
ْ ‫ـﻼ ِﻣ‬

32. Menyempurnakan bacaan tanpa terbebani,


mengucapkannya dengan lembut tanpa berlebihan

‫ـﻜــ ِﻪ‬ ُ ‫ـﺎﺿ‬


‫ــﺔ ْاﻣـــﺮ ٍئ ِﺑـ َﻔ ﱢ‬ ‫ـﺮ ِﻛـ ِﻪ * إ ﱠ‬
َ ‫ﻻ ِر َﯾ‬ ْ ‫ـﻦ َﺗ‬ َ ‫وﻟَـ ْﯿ‬-٣٣
َ ‫ـﺲ َﺑـ ْﯿـ َﻨـ ُﻪ َو َﺑـ ْﯿ‬ َ
ِ ِ
33. Tidak ada perbedaan antara orang yang
membaca dengan tajwid dan orang yang
meninggalkannya kecuali seseorang yang melatih
pengucapan dengan mulutnya

‫ﺑﺎب اﻟﺘﻔﺨﯿﻢ واﻟﺘﺮﻗﯿﻖ‬

BAB TAFKHIM DAN TARQIQ

‫ــﻒ‬ َ ‫ـﻆ‬
ِ ِ‫اﻷﻟ‬ ِ ‫ف * َو َﺣــﺎ ِذ َر ْن َﺗ ْﻔ ِﺨـﯿـ َﻢ ﻟَـ ْﻔ‬ ُ ‫ـﻦ أَ ْﺣ‬
ِ ‫ــﺮ‬ ً ‫ـﻦ ُﻣ ْﺴ َﺘـ ِﻔ‬
ْ ‫ـﻼ ِﻣ‬ ْ ‫ َﻓ َﺮ ﱢﻗـ َﻘ‬-٣٤

34. Tarrqiq-kanlah huruf-huruf istifal, hindarilah


Tafkhim pada lafazh Alif

‫ﻻ ِم ﻟِـﻠﱠــ ِﻪ ﻟَــ َﻨــﺎ‬


َ ‫اﻫـ ِﺪ َﻧـﺎ * اﻟـﻠﱠــ ِﻪ ُﺛـــ ﱠﻢ‬ ُ ‫ َﻛ َﻬ ْـﻤـﺰ ْاﻟ َﺤ ْـﻤـ ِﺪ أَ ُﻋ‬-٣٥
ْ ‫ــﻮذ‬ ِ

35. Seperti pada huruf Hamzah, al-hamdu, ‘audzu,


ihdina, Allahu, kemudian hindarilah membaca
Tafkhim dari huruf Lam, sepertl lafazh Lana

َ ‫ـﻦ َﻣ ْﺨ َﻤ‬
ْ ‫ﺼـ ٍﺔ َو ِﻣ‬
‫ـﻦ‬ ْ ‫ﯿـﻢ ِﻣ‬ ْ ْ ‫ﻻ‬ ْ ‫ َو ْﻟ َﯿ َﺘﻠَ ﱠﻄ‬-٣٦
َ ‫ـﻒ َو َﻋﻠَـﻰ اﻟـﻠﱠـ ِﻪ َو‬
ِ ‫اﻟـﺾ * َواﻟ ِﻤ‬
‫ض‬ ْ ‫ـﺮ‬
َ ‫َﻣ‬

36. Kemudian pada kalimat walyatallathaf, wa


‘alallahi, wa ladh, dan hindarilah membaca
Tafkhim pada huruf Mim, seperti pada
makhmashah dan pada maradh

‫ـﺮ‬ ‫ص َﻋﻠَـﻰ ﱢ‬
َ ‫اﻟﺸـ ﱠﺪ ِة َو‬
ِ ‫اﻟﺠ ْﻬ‬ ْ ‫اﺣ ِﺮ‬
ْ ‫ـﻬـ ْﻢ ِﺑـ ِﺬي * َو‬
ِ ‫ـﻞ ِﺑ‬
ٍ ‫ـﺎﻃ‬
ِ ‫ــﺮ ٍق َﺑ‬
ْ ‫ َو َﺑـﺎ ِء َﺑ‬-٣٧
‫اﻟﱠـ ِﺬي‬

37. Dan hindarilah membaca Tafkhim pada huruf


Ba seperti pada Barqin, Bathil, Bihim, Bidzi. Dan
jagalah bacaan Syiddah dan Jahr yang ada…

‫ـﺮ‬ ْ ‫ــﺞ ْاﻟ َﻔ‬


ِ ‫ـﺠ‬ ْ ‫اﺟُﺘ ﱠـﺜ‬
‫ـﺖ َو َﺣ ﱢ‬ ْ ‫ــﻮ ٍة‬
َ ‫ـﺮ * َر ْﺑ‬
ِ ‫اﻟﺼـ ْﺒ‬
‫ـﺐ ﱠ‬‫ﯿـﻢ َﻛ ُﺤ ﱢ‬
ِ ‫ـﺠ‬ِ ‫ ِﻓﯿ َﻬـﺎ َو ِﻓـﻲ ْاﻟ‬-٣٨

38. pada huruf Ba dan Jim, seperti pada hubbi,


shabri, rabwah, ijtutsat, hajji, fajri

‫ــﺎن أَ ْﺑ َﯿـ َﻨـﺎ‬ ِ ‫ـﻦ ِﻓـﻲ ْاﻟ َﻮ ْﻗ‬


َ ‫ـﻒ َﻛ‬ ً ‫ـﻦ ُﻣـ َﻘ ْـﻠـ َﻘ‬
ْ ‫ـﻼ إِ ْن َﺳـ َﻜ َﻨـﺎ * َوإِ ْن َﯾ ُﻜ‬ ْ ‫ َو َﺑـﱢﯿـ َﻨ‬-٣٩

39. Dan bacalah dengan jelas huruf-huruf


Qalqalah apabila sukun, dan apabila Qalqalah
dalam keadaan waqaf maka dibaca lebih jelas

ُ ‫ـﯿـﻦ ُﻣ ْﺴ َﺘ ِﻘـﯿـﻢ َﯾ ْﺴ‬


‫ـﻄـﻮ َﯾ ْﺴ ُـﻘـﻮ‬ َ ‫ـﻖ * َو ِﺳ‬ ‫ـﺺ أَ َﺣ ﱡ‬
‫ـﻄـﺖ ْاﻟ َﺤ ﱡ‬ َ ‫ﺼ َﺤ‬
ْ ‫ َو َﺣـﺎ ِء َﺣ‬-٤٠
ِ

40. Dan hindarilah membaca Tafkhim pada huruf


ha pada hashhasha, ahattu, al-haqqu, dan
hindarilah membaca Tafkhim pada huruf Sin pada
mustaqim, yasthu, yasqu

‫ﺑﺎب اﻟﺮاءات‬

BAB HURUF RA’

ُ ‫اك َﺑ ْﻌـ َﺪ ْاﻟ َﻜ ْﺴـﺮ َﺣ ْﯿ‬


ْ ‫ـﺚ َﺳ َﻜـ َﻨ‬
‫ـﺖ‬ َ ‫ـﺮ ْت * َﻛ َـﺬ‬ ِ ‫اﻟــﺮا َء إِ َذا َﻣـﺎ ُﻛ‬
َ ‫ـﺴ‬ ‫ــﻖ ﱠ‬ ِ ‫ َو َر ﱢﻗ‬-٤١
ِ

41. Dan bacalah huruf Ra dengan Tarqiq apabila


huruf Ra dikasrahkan, begitu pula setelah huruf
yang dikasrahkan bertemu Ra yang disukunkan

َ ‫ـﺮ ُة ﻟَ ْﯿ‬
ْ ‫ـﺴ‬
‫ـﺖ‬ ِ ‫ﻼ * أَ ْو َﻛﺎ َﻧ‬
َ ‫ـﺖ اﻟ َﻜ ْﺴ‬ َ ‫اﺳ ِﺘ ْﻌـ‬
ْ ‫ف‬ِ ‫ـﺮ‬ ْ ‫ إِ ْن ﻟَـ ْﻢ َﺗ ُﻜ‬-٤٢
ِ ‫ـﻦ ِﻣ ْﻦ َﻗ ْﺒ‬
ْ ‫ـﻞ َﺣ‬
َ ‫ﺻــ‬
‫ﻼ‬ ْ َ‫أ‬

42. Apabila sebelum huruf Ra bukan huruf isti’la


atau kasrahnya bukan kasrah asli

َ ‫ـﺮا إِ َذا ُﺗ‬ ْ ِ ‫ﻮﺟـ ُﺪ * َوأَ ْﺧ‬ ٍ ‫ـﺮ ٍق ﻟِ َﻜ ْﺴ‬ ُ ‫ـﺨ ْﻠ‬
ُ ‫ َو ْاﻟ‬-٤٣
‫ـﺸــ ﱠﺪ ُد‬ ِ ‫ـــﻒ َﺗـﻜ‬
ً ‫ـﺮ ْﯾ‬ َ ‫ـﺮ ُﯾ‬ ْ ‫ـﻒ ِﻓـﻲ ِﻓ‬

43. Dan ada perselisihan pada lafazh Firqin


apakah dibaca Tafkhim atau Tarqiq, karena
adanya kasrah asli pada huruf sebelum Ra sukun,
dan ringankanlah Takrir apabila Ra ditasydid
‫ﺑﺎب اﻟﻼﻣﺎت‬

BAB HURUF LAM

‫ﺿــ ﱟﻢ َﻛ َﻌـ ْﺒـ ُﺪ اﻟـﻠﱠـ ِﻪ‬


َ ‫او‬
ْ ‫ـﺢ‬ ْ َ ْ ‫اﺳــﻢ اﻟـﻠﱠـ ِﻪ * َﻋ‬
ٍ ‫ـﻦ ﻓﺘ‬ ِ ْ ‫ــﻦ‬
‫ َو َﻓ ﱢﺨـﻢ ﱠ‬-٤٤
ِ ‫اﻟــﻼ َم ِﻣ‬ ِ

44. Dan bacalah dengan Tafkhim huruf Lam dari


nama Allah, jika huruf sebelumnya berharakat
Fathah atau Dhammah, seperti pada lafazh
Abdullah

َ ‫ـﻮ َﻗ‬
‫ـﺎل‬ َ ‫ـﺎق أَ ْﻗ‬
ُ ‫ـﻮى َﻧ ْﺤ‬ ْ * ‫ﺼـﺎ‬
َ ‫اﻻﻃ َﺒ‬ َ‫ﺼ‬ ْ ‫ﻼ ِء َﻓ ﱢﺨـ ْﻢ َو‬
ُ ‫اﺧ‬ َ ‫اﻻﺳ ِﺘ ْﻌـ‬
ْ ‫ف‬ َ ‫ـﺮ‬
ْ ‫ َو َﺣ‬-٤٥
‫ـﺼـﺎ‬َ ‫َو ْاﻟ َﻌ‬

45. Dan bacalah dengan Tafkhim huruf-huruf


Isti’la, terlebih pada huruf-huruf Ithbaq lebih kuat
seperti ada lafazh Qaala dan Asha’

ُ ‫ـﻒ ِﺑ َﻨ ْﺨﻠُ ْﻘ‬


‫ـﻜـ ْﻢ‬ ُ ‫اﻟﺨ ْـﻠ‬
ُ ‫ﻄـﺖ َو‬
‫ـﻊ * َﺑ َﺴ ﱠ‬ ‫ـﻦ أَ َﺣ ﱡ‬
ْ ‫ـﻄـﺖ َﻣ‬ َ ‫اﻹ ْﻃ َﺒ‬
ْ ‫ـﺎق ِﻣ‬ ِ ‫ـﻦ‬
ِ ‫ َو َﺑﱢﯿ‬-٤٦
ْ ‫َو َﻗ‬
‫ــﻊ‬

46. Dan bacalah Ithbaq dengan jelas pada lafazh


Ahattu, Basatta, dan perbedaan pendapat pada
lafazh Nakhlukkum
‫ــﻊ‬
ْ ‫ـﻮب َﻣ‬
ِ ‫ﻀ‬ َ ‫ـﻮن ِﻓـﻲ َﺟ َﻌ ْﻠ َﻨـﺎ * أَ ْﻧ َﻌ ْﻤ‬
ُ ‫ـﺖ َواﻟ َﻤ ْﻐ‬ ِ ‫اﻟﺴ ُﻜ‬
‫ص َﻋﻠَـﻰ ﱡ‬
ْ ‫اﺣ ِﺮ‬
ْ ‫ َو‬-٤٧
‫ﺿﻠَْﻠـ َﻨـﺎ‬
َ

47. Dan bacalah dengan jelas sukun pada lafazh


Ja’alna, An’amta, Maghdhubi dan Dhalalnaa

ً ‫ﺎﻫـ ِﻪ ِﺑ َﻤ ْﺤ ُﻈ‬
‫ـﻮرا‬ ْ ‫ف‬
ِ ‫اﺷ ِﺘ َﺒ‬ َ ‫ـﻮ‬
ْ ‫ـﺴـﻰ * َﺧ‬ ً ‫ـﺤ ُـﺬ‬
َ ‫ورا َﻋ‬ َ ‫ﺺ ا ْﻧ ِﻔ َﺘ‬
ْ ‫ـﺎح َﻣ‬ ‫ﱢ‬
ِ ‫ َو َﺧﻠ‬-٤٨
‫ـﺼـﻰ‬ َ ‫َﻋ‬

48. Dan murnikanlah Infitah pada lafazh


Mahdzuran dan ‘Asaa, karena dikhawatirkan
menyerupai bacaan pada lafazh mahzhuran dan
Ashaa

‫ـﻮ ﱠﻓـﻰ ِﻓـ ْﺘـ َﻨـ َﺘـﺎ‬ ُ ‫ـﺮ ِﻛ‬


َ ‫ـﻜـ ْﻢ َو َﺗـ َﺘ‬ ْ ‫ــﺎف َو ِﺑـ َﺘـﺎ * َﻛ ِﺸ‬
ٍ ‫اع ِﺷـــ ﱠﺪ ًة ِﺑــ َﻜ‬
ِ ‫ َو َر‬-٤٩

49. Dan jagalah bacaan Syiddah pada huruf Kaf


dan huruf Ta, seperti pada lafazh Syirkikum,
Tatawaffa dan Fitnataa

ْ ‫ﻻ َوأَِﺑ‬
‫ــﻦ‬ َ ‫ــﻞ‬ ْ ‫ـﻦ * أَ ْد ِﻏـ ْﻢ َﻛ ُـﻘ‬
ْ ‫ـﻞ َر ﱢب َو َﺑ‬ ْ ‫إن َﺳـ َﻜ‬ ٍ ‫ َوأَ ﱠوﻟَ ْﻲ ِﻣ ْـﺜ‬-٥٠
ٍ ‫ـﻞ َو ِﺟـ ْﻨ‬
ْ ‫ـﺲ‬
50. Apabila huruf pertama sukun serupa dan
sejenis, maka di idghamkan seperti pada lafazh
Qur rabbi, balla, dan bacalah dengan jelas…

‫ـﻮب َﻓ ْﻠ َﺘـ َﻘـ ْﻢ‬


َ ُ‫ــﺰ ْغ ُﻗـﻠ‬ َ ‫ـﺤـ ُﻪ‬
ِ ‫ﻻ ُﺗ‬
ْ ‫ـﻊ َﻗﺎﻟُـﻮا َو ُﻫـ ْﻢ َو ُﻗ‬
ْ ‫ـﻞ َﻧ َﻌـ ْﻢ * َﺳﱢﺒ‬ ْ ‫ ِﻓﻲ َﯾ ْﻮ ِم َﻣ‬-٥١

51. lafazh Fii yaumi, Qaalu WaHum, Qul Naam,


Sabbihhu, Laa tuzigh Quluuba dan lltaqam

‫ﺑﺎب اﻟﻀﺎد واﻟﻈﺎء‬

BAB HURUF DHAD DAN ZHA

‫ـﺰ ِﻣ َ ﱠ‬
ِ ‫ـﻦ اﻟـﻈـﺎ ِء َو ُﻛﻠﱡـ َﻬـﺎ َﺗ‬
‫ـﺠـﻲ‬ ْ ‫ـﺮج * َﻣﱢﯿ‬
ِ َ ‫ـﺨ‬ َ ‫اﻟـﻀـﺎ َد ﺑ ْﺴ ِﺘ‬
ْ ‫ـﻄـﺎﻟَـ ٍﺔ َو َﻣ‬ ِ ‫ َو ﱠ‬-٥٢

52. Huruf Dhad bedakanlah makhraj dan


isthithalahnya dengan huruf Zhaa, dan semuanya
terdapat dalam Al-Quran:

‫ـﺮ‬ َ ْ ْ ‫ـﻆ َوأ ْﻧ ِﻈ‬


ْ ‫ـﻆ * أ ْﯾ ِﻘ‬
ِ ‫ـﺮ ُﻋ ْﻈ ُﻢ ْاﻟ ِﺤ ْﻔ‬ ُ ‫ﱡ‬ ‫ﱠ‬
ِ ‫ـﺮ َﻋﻈـ َﻢ ﻇ ْـﻬ‬ ِ ‫ ِﻓﻲ اﻟﻈ ْﻌ ِﻦ ِﻇـﻞ اﻟﻈ ْﻬ‬-٥٣
ِ ‫اﻟﻠﱠـ ْﻔ‬
‫ـﻆ‬

53. Dalam lafazh Zha’ni, Zhillu, Zhuhri, Uzhmul,


Hifzhi, Aiqizh, Anzhir, Azhmi, Zhahri, Lafzhi
‫ـﺮ َﻇـ َﻤـﺎ‬ ُ َ ْ ُ َ ْ ُ َ ‫ـﺮ ﻟَ َﻈـﻰ ُﺷ‬ ِ ‫ َﻇ‬-٥٤
ْ ‫ـﻈ‬ ٍ ‫ـﻮاظ َﻛـﻈ ٍـﻢ ﻇﻠَ َﻤـﺎ * اُ ْﻏﻠـﻆ ﻇـﻼ َم ﻇ ْﻔ‬
ِ ‫ـﺮ ا ْﻧ َﺘ‬ ْ ‫ﺎﻫ‬

54. Zhahir, Lazha, Syuwazhu, Kazhmin, Zhalama,


Ughluzh, Zhalama, Zhufri, Intazhir, Zhama

‫ف‬ ُ ‫ـﻞ ُز ْﺧ‬


ٍ ‫ـﺮ‬ ‫ﯿـﻦ َﻇ ﱠ‬
ِ ‫ـﻞ اﻟﱠﻨ ْﺤ‬ َ ‫ﻀ‬ ْ ‫ـﻒ َﺟـﺎ َو ِﻋ‬
ِ ‫ـﻆ ِﺳ َﻮى * ِﻋ‬ َ ‫ أَ ْﻇ َﻔ‬-٥٥
َ ‫ﻨـﺎ َﻛ ْﯿ‬‫ـﺮ َﻇ‬
‫ـﻮى‬َ ‫َﺳ‬

55. Azhfara, Zhannan, Wai’zh, dan tidak termasuk


lafazh Idhiina, Selanjutnya pada lafazh Zhalla
dalam surat An Nahl dan surat az Zukhruf

‫ـﻈ ﱡ‬
‫ـﻞ‬ َ ‫ـﺮا َﻧ‬ ْ ‫ـﺮ َﻇـﻠﱠ‬
َ ‫ـﺖ ُﺷـ َﻌ‬ ْ ‫وم َﻇـﻠﱡـﻮا * َﻛ ْﺎﻟ ِﺤ‬ ُ‫ـﺖ َﻇ ْﻠـ‬
َ ْ ‫ َو َﻇ‬-٥٦
ِ ‫ـﺠ‬ ٍ ‫ـﺮ‬
ُ ‫ﺑ‬
ِ ‫و‬
َ ‫ﻢ‬
ْ ‫ـ‬‫ﺘ‬ ‫ـﻠ‬

56. Pada lafazh Zhalta, Zhaltum dan pada lafazh


Zhallu yang terdapat pada surat Ar Ruum, juga
terdapat pada surat Al Hijr, pada lafazh Zhallat dan
pada lafazh Nazhallu yang terdapat dalam surat
As Syuara

َ  ‫ـﺖ َﻓ‬
َ ‫ـﺮ * َو ُﻛـ ْﻨ‬ ُ ‫ـﻦ َﻣ ْﺤ‬
َ ‫ َﯾ ْﻈﻠَْﻠ‬-٥٧
ِ ‫ـﻊ اﻟـﱠﻨـﻈ‬
‫ـﺮ‬ َ ‫ـﻈـﺎ َو َﺟ ِﻤـ ْﯿ‬ ِ ‫ـﻊ اﻟـ ُﻤ ْﺤ َﺘ‬
ِ ‫ـﻈ‬ َ ‫ـﻮرا َﻣ‬
ً ‫ـﻈ‬

57. Pada lafazh Yazhlalna, Mahzhuran, dan


Muhtazhiri, pada lafazh Fazhan dan seluruh lafazh
An Nazhari
‫ـﺮ ْه‬ ِ ‫اﻟﺮ ْﻋـ ُﺪ َو ُﻫــﻮ ٌد َﻗ‬
َ ‫ـﺎﺻ‬ ‫ﻻ ﱠ‬ ُ ‫ـﺮ ْه * َو ْاﻟ َﻐ ْﯿ‬
َ ‫ـﻆ‬ ِ ‫ـﻞ َوأُوﻟَـﻰ َﻧ‬
َ ‫ـﺎﺿ‬ ْ ‫ـﻞ َﻫ‬
ٌ ‫ـﻮ ْﯾ‬ ‫ إ ﱠ‬-٥٨
َ ‫ﻻ ِﺑ‬ ِ

58. Kecuali pada surat Al Muthafifin dan surat Al


Insaan, dan Al Qiyamah, dan lafazh Al Ghaizhu,
tidak pula pada surat Ar Ra’du dan surat Hud

ُ‫ﻼ‬
‫ف َﺳـﺎ ِﻣـﻲ‬ ِ ‫ـﻦ ْاﻟ‬
َ ‫ـﺨـ‬ َ ‫ـﺎم * َو ِﻓــﻲ‬ ‫ﱠ‬ َ ‫ﻻ ْاﻟ َﺤ ﱡ‬ ‫و ْاﻟ َﺤ ﱡ‬-٥٩
َ ‫ـﻆ‬
ٍ ‫ﺿ ِﻨـ ْﯿ‬ ِ ‫ـﺾ َﻋـﻠـﻰ اﻟﻄ َﻌ‬ َ

59. Dan lafazh Hazhzhu memakai huruf Zha


kecuali jika disandingkan dengan kata At Tha’am,
maka dia memakai huruf Dhadh, dan pada lafazh
Dhaniin itu ada perselisihan dalam membacanya

‫ـﺾ ﱠ‬
‫اﻟﻈـﺎﻟِـ ُﻢ‬ َ ‫ﻻ ِز ُم * أَ ْﻧـ َﻘ‬
َ ‫ـﺾ َﻇ ْـﻬ‬
‫ـﺮ َك َﯾـ َﻌ ﱡ‬ َ ‫ــﺎن‬
ُ ‫ﻼ َﻗـ َﯿــﺎ اﻟـ َﺒــ َﯿ‬
َ ‫ َوإِ ْن َﺗـ‬-٦٠

60. Dan apabila kedua huruf bertemu antara


Dhadh dan Zha, maka wajib dibaca jelas, seperti
pada lafazh Angqadha Zhahraka dann Ya’adhuzh
Zhalimu

ِ ‫ﺎﻫـ ُﻬـﻢ َﻋﻠَـ ْﯿ‬


‫ـﻬـ ُﻢ‬ ‫ﺻ ﱢ‬
ُ ‫ــﻒ َﻫــﺎ ِﺟ َﺒ‬ ْ ‫ـﻊ أَ َﻓ‬
َ ‫ﻀـُﺘـ ُﻢ * َو‬ ْ ‫ـﻊ َو َﻋ ْﻈ َﺖ َﻣ‬ ‫اﺿ ُﻄ ﱠ‬
ْ ‫ـﺮ َﻣ‬ ْ ‫ َو‬-٦١
61. Membaca dengan jelas pada lafazh Udhthurra,
Waazhta, Afadhtum, dan bacalah dengan jelas
huruf Ha pada lafazh Jibahuhum dan Alaihimu.

‫ﺑﺎب اﻟﻤﯿﻢ واﻟﻨﻮن اﻟﻤﺸﺪدﺗﯿﻦ واﻟﻤﯿﻢ اﻟﺴﺎﻛﻨﺔ‬

BAB NUN DAN MIM BERRTASYDID DAN MIM


SUKUN

ْ ‫ــﻦ * ِﻣـ ْﯿ ٍـﻢ إِ َذا َﻣــﺎ ُﺷــ ﱢﺪدَا َوأَ ْﺧـ ِﻔـ َﯿ‬
‫ـﻦ‬ ٍ ‫ـﻦ ُﻧ‬
ْ ‫ــﻮن َو ِﻣ‬ َ ‫ وأَ ْﻇ ِﻬـﺮ اﻟ ُﻐﱠﻨ‬-٦٢
ْ ‫ـﺔ ِﻣ‬ ِ

62. Dan bacalah dengan jelas Ghunnah dari huruf


Nun dan Mim apabila bertasydid, dan bacalah
dengan Ikhfa

َ ْ ‫ـﻦ ﺑ ُﻐـﱠﻨـ ٍﺔ ﻟَــﺪَى * َﺑـﺎ ٍء َﻋﻠَـﻰ اﻟ ُﻤ ْﺨ َﺘـﺎر ِﻣ‬ ُ ‫ ْاﻟ ِﻤـ ْﯿـ َﻢ إ ْن َﺗ ْﺴ‬-٦٣
ِ ‫ـﻦ أ ْﻫ‬
‫ــﻞ اﻷدَا‬ ِ ِ ْ ‫ـﻜ‬ ِ

63. Huruf Mim sukun apabila bertemu huruf Ba


dibaca disertai Ghunnah menurut pendapat terpilih
di kalangan ulama ahli tajwid

ْ ‫ َو‬-٦٤
‫أن‬ ٍ ‫اﺣ َـﺬ ْر ﻟَـﺪَى َو‬
ْ ‫او َو َﻓــﺎ‬ ْ ‫ف * َو‬
ِ ‫ـﺮ‬ ْ ‫أﻇ ِﻬ َﺮ ْﻧ َﻬـﺎ ِﻋـ ْﻨـ َﺪ َﺑـﺎ ِﻗـﻲ‬
ُ ‫اﻻﺣ‬
‫َﺗ ْﺨ َﺘـ ِﻔـﻲ‬
64. Dan bacalah dengan jelas Mim sukun pada
sisa huruf selain Mim dan Ba, Hati-hatilah
membaca Ikhfa pada huruf Waw dan Fa

‫ﺑﺎب ﺣﻜﻢ اﻟﺘﻨﻮﯾﻦ واﻟﻨﻮن اﻟﺴﺎﻛﻨﺔ‬

BAB HUKUM TANWIN DAN NUN SUKUN

‫إﺧـ َﻔــﺎ‬
ْ ‫ـﺐ‬ ٌ ‫ـﻮن ُﯾ ْـﻠـ َﻔـﻰ * إِ ْﻇـ َﻬ‬
ٌ ‫ـﺎر ا ْد َﻏــﺎ ٌم َو َﻗ ْـﻠ‬ ٍ ‫ـﻦ َوُﻧ‬ ْ
ِ ‫ َو ُﺣـﻜـ ُﻢ َﺗ ْﻨ‬-٦٥
ٍ ‫ـﻮ ْﯾ‬

65. Hukum Tanwin dan Nun adalah : Idzhar,


Idgham, Iqlab, Ikhfa

َ ‫اﻟــﺮا‬
‫ﻻ ِﺑ ُﻐـﱠﻨـ ٍﺔ‬ ‫اﻟـﻼ ِم َو ﱠ‬ ْ ‫ـﻖ أَ ْﻇ ِﻬ‬
‫ـﺮ َوا ﱠد ِﻏـ ْﻢ * ِﻓـﻲ ﱠ‬ َْ ‫ف‬
ِ ‫اﻟﺤﻠ‬ ْ ‫ َﻓ ِﻌ ْﻨـ َﺪ َﺣ‬-٦٦
ِ ‫ـﺮ‬
‫ــﺰ ْم‬َ
ِ ‫ﻟ‬

66. Pada huruf Halqi dibaca Idzhar, dan di


idghamkan pada huruf Lam dan Ra tanpa disertai
Ghunnah

َ ‫ﻻ ِﺑ ِﻜ ْـﻠـ َﻤـ ٍﺔ َﻛـ ُﺪ ْﻧـ َﯿـﺎ َﻋـ ْﻨ‬


‫ـﻮُﻧــﻮا‬ ‫ــﻦ * إ ﱠ‬ ْ ‫ َوأَ ْد ِﻏـ َﻤ‬-٦٧
ِ ُ ‫ـﻦ ِﺑ ُﻐـﱠﻨـ ٍﺔ ِﻓـﻲ ُﯾـﻮ ِﻣ‬

67. Dan Idghamkanlah disertai Ghunnah pada


huruf Ya, Wawu, Mim, Nun, Kecuali dalam Lafazh
Dunya dan Anwanuu
َ ‫وف أُ ِﺧ‬
‫ــﺬا‬ ِ ‫ـﺮ‬ ُ ‫ﻻﺧ َﻔـﺎ ﻟَـﺪَى َﺑﺎ ِﻗـﻲ‬
ُ ‫اﻟﺤ‬ ُ ‫ َواﻟ َﻘ ْﻠ‬-٦٨
ْ * ‫ـﺐ ِﻋـ ْﻨـ َﺪ اﻟـ َﺒـﺎ ِﺑ ُﻐـﱠﻨـ ٍﺔ َﻛ َـﺬا‬

68. Dan Iqlab pada huruf Ba disertai Ghunnah


juga, Ikhfa yaitu pada huruf sisa selain yang telah
disebutkan sebelumnya

‫ﺑﺎب اﻟﻤﺪ واﻟﻘﺼﺮ‬

BAB MAD

‫ــﺮ َﺛـ َﺒـ َﺘـﺎ‬


ٌ ‫ـﺼ‬ْ ‫ــﻮ َو َﻗ‬ ٌ ‫ـــﺐ أََﺗــﻰ * َو َﺟـﺎ ِﺋ‬
َ ‫ـﺰ َو ْﻫ‬ ٌ ‫اﺟ‬ َ ‫ َواﻟـ َﻤــ ﱡﺪ‬-٦٩
ِ ‫ﻻ ِز ٌم َو َو‬

69. Mad itu diantaranya Mad lazim, Mad wajib dan


Maad Jaiz dan Qashr itu telah tetap dalam
Al-Quran

‫ـﻮل ُﯾـ َﻤـ ْﺪ‬ ‫ـﻦ َﺣﺎﻟَـ ْﯿـﻦ َوﺑ ﱡ‬


ِ ‫ﺎﻟـﻄ‬ ُ ‫ف َﻣــ ْﺪ * َﺳـﺎ ِﻛ‬ َ ‫ َﻓـ‬-٧٠
ْ ‫ﻼ ِز ٌم إِ ْن َﺟـﺎ َء َﺑ ْﻌـ َﺪ َﺣ‬
ِ ‫ـﺮ‬
ِ ِ

70. Mad Lazim yaitu jika datang setelah huruf


mad, sukun asli dalam dua keadaan (Waqaf dan
Washal) dengan bacaan panjang enam harakat

‫ـﻼ إِ ْن ُﺟـ ِﻤـ َﻌـﺎ ِﺑـ ِﻜ ْـﻠـ َﻤـ ِﺔ‬


ً ‫ـﺼ‬
ِ ‫ـﺰ ِة * ُﻣـﱠﺘ‬ َ ‫إن َﺟـﺎ َء َﻗـ ْﺒ‬
َ ‫ـﻞ َﻫ ْـﻤ‬ ْ ‫ــﺐ‬
ٌ ‫اﺟ‬
ِ ‫ َو َو‬-٧١
71. Dan Mad Wajib jika datang Huruf Mad
sebelum Hamzah, bersambung, berkumpul dalam
satu kata

‫ﻼ‬ َ ‫ـﻮن َو ْﻗـ ًﻔـﺎ ُﻣ ْﺴ‬


َ ‫ـﺠـ‬ ُ ‫اﻟﺴ ُﻜ‬
‫ض ﱡ‬ َ ‫ﻼ * أَ ْو َﻋ‬
َ ‫ـﺮ‬ ِ ‫ــﺰ إِ َذا أََﺗــﻰ ُﻣـ ْﻨـ َﻔ‬
َ ‫ـﺼـ‬ ٌ ‫ َو َﺟـﺎ ِﺋ‬-٧٢

72. Dan Mad Jaiz yaitu jika datang huruf Mad


sebelum Hamzah dalam keadaan terpisah tidak
dalam satu kata, dan Mad Aridh yaitu setelah huruf
mad bertemu sukun ketika berhenti.

‫ﺑﺎب ﻣﻌﺮﻓﺔ اﻟﻮﻗﻮف‬

BAB WAQAF DAN IBTIDA

‫ــﻮف‬ ُ ‫ـﺮ َﻓـ ِﺔ ْاﻟ‬


ِ ‫ـﻮ ُﻗ‬ َ * ‫وف‬
ْ ‫ﻻُﺑــ ﱠﺪ ِﻣ‬
ِ ‫ــﻦ َﻣ ْﻌ‬ ِ ‫ـﺮ‬ ُ ‫ـﻮ ْﯾـ ِﺪ َك ﻟِْﻠ‬
ُ ‫ـﺤ‬ ْ ‫ َو َﺑ ْـﻌـ َﺪ َﺗ‬-٧٣
ِ ‫ـﺠ‬

73. Setelah mengetahui tajwid dari setiap


huruf-huruf, maka selanjutnya untuk dapat
mengetahui Waqaf tempat berhentinya bacaan

ْ ‫ـﺴ‬
‫ــﻦ‬ َ ‫ـــﺎف َو َﺣ‬ ً ‫ﻼ َﺛ‬
ٍ ‫ـﺔ َﺗــﺎ ٌم َو َﻛ‬ َ ‫ـﺴـ ُﻢ إِ َذ ْن * َﺛـ‬
َ ‫ــﻲ ُﺗ ْـﻘ‬
َ ‫ َواﻻ ْﺑـ ِﺘــﺪَا ِء َو ْﻫ‬-٧٤
74. Dan mengetahui Ibtida’ tempat memulainya
bacaan. Waqaf itu terbagi menjadi tiga: Tamm,
Kaafi dan Hasan

َ ‫ـﻖ أَ ْو َﻛ‬
‫ــﺎن َﻣ ْﻌـ ًﻨـﻰ َﻓﺎ ْﺑـ َﺘـﺪي‬ ٌ ُ‫ـﻮﺟـ ِﺪ * َﺗ َﻌـﻠ‬
َ ‫ــﺈن ﻟَـ ْﻢ ُﯾ‬
ْ ‫ـﻲ ﻟِ َﻤـﺎ َﺗـ ﱠﻢ َﻓ‬
َ ‫ َو ْﻫ‬-٧٥

75. Yaitu ketika bacaan berhenti pada kalimat


yang tidak ada kaitannya secara lafazh maupun
makna dengan kalimat sesudahnya, atau ada
kaitan secara makna dan tidak ada kaitannya
secara lafazh, maka bisa memulai bacaan dari
kalimat sesudahnya

ْ ‫ـﺴ‬
‫ـﻦ‬ َ ‫ـــﻮ ْز َﻓ ْﺎﻟ‬
َ ‫ـﺤ‬ ‫اﻵي َﺟ ﱢ‬ ‫وس‬
َ ‫ؤ‬ُ ‫ر‬
ُ ‫ـﻦ * إ ﱠ‬
‫ﻻ‬ ْ ‫ﻌ‬َ َ
‫ﻨ‬ ‫ﺎﻣ‬
ْ ‫ﻓ‬ ً ‫ َﻓﺎﻟﱠﺘـﺎ ُم َﻓ ْﺎﻟ َﻜـﺎ ِﻓـﻲ َوﻟَ ْﻔ‬-٧٦
َ ‫ـﻈـﺎ‬
ِ ِ

76. Maka yang pertama disebut Waqaf Tamm,


yang kedua Waqaf Kaafi tidak ada kaitan secara
lafadz namun ada kaitan secara makna. Jika
berhenti pada kalimat yang ada keterkaitan secara
lafazh dengan kalimat sesudahnya, maka jangan
memulai dari kalimat yang sesudahnya, kecuali
pada awal-awal ayat boleh hukumnya, yang ketiga
ini disebut Waqaf Hasan

‫ـﺮا َوُﯾـ ْﺒـﺪَا َﻗ ْﺒـﻠَـ ُﻪ‬ َ ‫ﻀ‬


 ‫ـﻄ‬ ْ ‫ـﻒ ُﻣ‬ ْ ‫ـﺢ َوﻟَــ ُﻪ * ُﯾ‬
ُ ‫ـﻮ َﻗ‬ ٌ ‫ـﺮ َﻣـﺎ َﺗـ ﱠﻢ َﻗ ِﺒـ ْﯿ‬
ُ ‫ َو َﻏـ ْﯿ‬-٧٧
77. Jika berhenti pada kalimat yang tidak
sempuma maka Waqafnya Qobih tidak baik,
Waqaf Qobih ini boleh hanya dalam keaadan
terpaksa, dan memulainya dari kalimat
sebelumnya

‫ـﺮ َﻣــﺎ ﻟَــ ُﻪ‬ ٍ ‫ـﻦ َو ْﻗ‬ ْ


َ ‫ـﺮا ٌم َﻏ ْﯿ‬ َ ‫ـﺐ * َو‬
َ ‫ﻻ َﺣ‬ َ ‫ـﻒ َو َﺟ‬ ِ ‫ﺲ ِﻓﻲ اﻟ ُﻘ ْﺮ‬
ْ ‫آن ِﻣ‬ َ ‫ َوﻟَ ْﯿ‬-٧٨
‫ـﺐ‬
ْ ‫َﺳـ َﺒ‬

78. Karena tidak ada dalam Al-Quran waqaf yang


wajib dan tidak juga waqaf yang haram tanpa
memiliki sebab.

‫ﺑﺎب اﻟﻤﻘﻄﻮع واﻟﻤﻮﺻﻮل‬

BAB MAQTU DAN MAUSHUL

‫ـﺎم ِﻓﯿ َﻤـﺎ َﻗـ ْﺪ‬ ْ ‫ـﻮل َو َﺗـﺎ * ِﻓـﻲ ُﻣ‬ ُ ْ ْ ‫اﻋ‬
ِ ‫اﻹ َﻣ‬
ِ ‫ـﻒ‬
ِ ‫ﺼ َﺤ‬ ٍ ‫ﺻ‬ ُ ‫ـﻮع َو َﻣ ْﻮ‬
ٍ ‫ـﺮف ﻟِ َﻤﻘﻄ‬
ِ ْ ‫ َو‬-٧٩
‫أََﺗـﻰ‬

79. Ketahuilah tentang Maqthu’ lafazh yang


dipisah dan Maushul lafazh yang disambung dan
Ta Ta’nits yang terdapat dalam Mushaf Utsmani
‫ﻻ إﻟَــــ َﻪ إ ﱠ‬ َ َ ‫ـــﻊ َﻣ ْـﻠ‬ ْ ْ ‫ َﻓ ْﺎﻗ َﻄ‬-٨٠
‫ﻻ‬ ِ ِ َ ‫ـﺠــﺄ َو‬ ْ ‫أن ﻻ * َﻣ‬ ٍ ‫ـﺮ َﻛـﻠِـ َﻤ‬
ْ ‫ـﺎت‬ ِ ‫ـﻊ ِﺑـ َﻌـﺸ‬

80. Maka pisahkanlah sepuluh lafazh An dan Laa,


pertama: dengan Malja’a, kedua: dengan Laa
ilaaha illa

‫ـﻦ َﺗ ْﻌﻠُـﻮا‬
َ ‫ـﺮ ْك َﯾ ْﺪ ُﺧ ْﻠ‬ ْ َ ‫ﻻ * ُﯾ ْﺸﺮ ْﻛ‬
ِ ‫ـﻦ ُﺗﺸ‬ ِ َ ‫ـﯿـﻦ َﺛﺎ ِﻧـﻲ ُﻫـﻮ َد‬
َ ‫ﺎﺳ‬ ِ ‫ َو َﺗ ْﻌـُﺒـ ُﺪوا َﯾ‬-٨١
‫َﻋﻠَـﻰ‬

81. Ketiga: Ta’buduu dalam surat Yasin, keempat:


Ta’buduu dalam surat Hud, kelima: Yusyrikna,
keenam: Tusyrik, ketujuh: Yadkhulna, kedelapan:
Ta’luu ‘alaa

ْ‫ﺻ‬
ْ ‫ـﻞ َو َﻋ‬
‫ـﻦ َﻣــﺎ‬ َ ‫ﺎﻟﺮ ْﻋـ ِﺪ َواﻟ َﻤ ْﻔُﺘ‬
ِ ‫ـﻮح‬ َ ‫ﻻ أَُﻗ‬
‫ـــﻮل إِ ْن َﻣــﺎ* ِﺑ ﱠ‬ َ ‫ أَ ْن ﻻ َﯾ ُﻘـﻮﻟُـﻮا‬-٨٢

82. Kesembilan: Laa Yaquuluu dan kesepulu : Laa


Aquula. Pisahkanlah In dan Maa dalam surat Ar
Ra’du, Dan sambungkanlah Hamzah Fathah
dengan Maa (amma), pisahkanlah lafazh ‘an dan
maa …

ْ ‫ـﯿـﻦ أَ ْم َﻣ‬
‫ــﻦ‬ ُ ‫ـﻦ َﻣـﺎ ِﺑ ُﺮوم َواﻟﱢﻨ َﺴـﺎ * ُﺧ ْـﻠ‬
َ ‫ـﻒ اﻟـ ُﻤ َﻨﺎ ِﻓ ِﻘ‬ ٍ ْ ‫ ُﻧ ُﻬﻮا ْاﻗ َﻄ ُﻌـﻮا ِﻣ‬-٨٣
َ ‫أَ ﱠﺳ‬
‫ـﺴـﺎ‬
83. …ketika bertemu dengan lafazh Nuhuu, dan
pisahkanlah lafazh Mim dan Maa dalam surat Ar
Ruum, dan surat An Nisaa, namun pada surat Al
Munafiquun ada perbedaan pendapat. Dan
Pisahkanlah lafazh Am Man pada lafazh Assasaa

‫ـﺮ إِ ﱠن َﻣــﺎ‬ َ ‫ـﺚ َﻣـﺎ * َوأَ ْن ﻟَ ِـﻢ اﻟـ َﻤ ْﻔـُﺘ‬


ْ ‫ـﻮح َﻛ‬
ُ ‫ـﺴ‬ ُ ‫ـﺖ اﻟﱢﻨ َﺴـﺎ َو ِذ ْﺑـﺢ َﺣـ ْﯿ‬
ٍ ِ َ‫ﺼﻠ‬
‫ ُﻓ ﱢ‬-٨٤

84…. juga terdapat dalam surat Fushilat, An


Nisaa, dan Ash Shaffat. Dan pisahkan lafazh
Haitsu dan Maa, pisahkan pula lafazh An dan
Lam, Inna Ma

‫ـﻞ َو َﻗـ َﻌـﺎ‬


ٍ ‫ـﺤ‬ ُ ‫ـﻮن َﻣـ َﻌـﺎ * َو ُﺧ ْـﻠ‬
ِ ‫ـﻒ اﻻ ْﻧـ َﻔ‬
ْ ‫ـﺎل َو َﻧ‬ َ ‫ اﻻ ْﻧ َﻌـﺎ َم َواﻟ َﻤ ْﻔـُﺘ‬-٨٥
َ ‫ـﻮح َﯾ ْﺪ ُﻋ‬

85. …terdapat pada surat Al An’am, dan pisahkan


ketika bertemu lafazh Ya’uuna, namun ada
perbedaan pendapat pada surat Al Anfal, dan An
Nahl

َ‫ﺻ‬
‫ـﻞ‬ ْ ‫ـﻞ ِﺑ ْﺌ َﺴ َﻤـﺎ َو ْاﻟ َﻮ‬
ْ ‫ـﻒ * ُر ﱡدوا َﻛ َﺬا ُﻗ‬ ْ ‫ـﻞ َﻣـﺎ َﺳ َـﺄ ْﻟُﺘـ ُﻤـﻮ ُه َو‬
ْ ِ‫اﺧـُﺘـﻠ‬ ‫ َو ُﻛ ﱡ‬-٨٦
ْ ‫ﺻ‬
‫ـﻒ‬ ِ
86. Dan pisahkanlah pada lafazh Kullu dan Maa
ketika bertemu lafazh Saaltumuuhu. Dan terjadi
perbedaan pendapat ketika bertemu dengan
lafazh Rudduu, begitu pula dengan lafazh
Bi’samaa, namun sambungkanlah lafazh Bi’samaa
ketika bertemu …

‫ـﺖ َﯾ ْﺒﻠُـﻮا‬
ْ ‫اﺷ َﺘ َﻬ‬ ْ ‫ـﻲ أَ َﻓ‬
ْ ‫ﻀُﺘـ ُﻢ‬ ِ ُ‫ـﺮ ْوا ِﻓـﻲ َﻣـﺎ ْاﻗ َﻄ َﻌـﺎ * أ‬
ْ ‫وﺣ‬ ْ ‫ َﺧﻠَ ْﻔُﺘ ُﻤﻮ ِﻧﻲ َو‬-٨٧
َ ‫اﺷ َﺘ‬
‫َﻣـ َﻌـﺎ‬

87. Khalaftumuuni, Isytaraw. Dan pisahkanlah


lafazh Fii dan Maa ketika bertemu lafazh Uuhii,
Afadhtum, Isytahat, Yabluu

َ ‫ﺻــ‬
‫ﻼ‬ َ ‫ـﺮا َو َﻏـ ْﯿ‬
ِ ‫ـﺮ ِذي‬ ُ ‫ﻼ * َﺗ ْﻨﺰ ْﯾ‬
َ ‫ـﻞ ُﺷ َﻌ‬ َ ‫ـﺖ ُروم ِﻛـ‬ َ ‫ َﺛـﺎ ِﻧـﻲ َﻓ َﻌ ْـﻠ‬-٨٨
ْ ‫ـﻦ َو َﻗـ َﻌ‬
ِ ٍ

88. Yang kedua lafazh Fa’alnaa dalamsurat Al


Waqiah, Ar Ruum, Az Zumar. Dan selain yang
disebutkan sambungkanlah

‫اب َواﻟﱢﻨ َﺴـﺎ‬ َ ‫اﻟﺸ َﻌ َﺮا‬


َ ‫اﻷ ْﺣ‬ ‫ـﻒ * ِﻓﻲ ﱡ‬ ْ‫ﺻ‬
ْ ِ‫ـﻞ َو ُﻣ ْﺨ َﺘـﻠ‬ ْ ‫ َﻓَﺄ ْﯾ َﻨ َﻤـﺎ َﻛﺎﻟﱠﻨ‬-٨٩
ِ ‫ـﺰ‬ ِ ‫ـﻞ‬
ِ ‫ـﺤ‬
‫ـﻒ‬ ْ ‫ﺻ‬ ِ ‫ُو‬

89. Dan sambungkanlah pada lafazh Ainamaa


pada surat An Nahl, namun ada perbedaan
pendapat dalam surat Asy Syuaraa, Al Ahzab, An
Nisaa

ْ ‫ﻼ َﺗ ْﺤ َﺰُﻧـﻮا َﺗ ْﺄ َﺳ‬
‫ـﻮا َﻋـﻠَـﻰ‬ َ ‫ـﻊ َﻛ ْﯿـ‬ ْ ‫ـﻞ َﻓِﺈﻟﱠـ ْﻢ ُﻫـﻮ َد أَﻟﱠ‬
َ ‫ــﻦ َﻧ ْﺠـ َﻌـ‬
َ ‫ﻼ * َﻧ ْﺠ َﻤ‬ ْ‫ﺻ‬ ِ ‫ َو‬-٩٠

90. Dan sambungkanlah lafazh In dan Lam


menjadi Illam dalam surat Hud, juga An dan Lan
menjadi Allan ketika bertemu dengan lafazh
Naj’ala dan Najma’a, dan sambungkanlah lafazh
Kay dan Laa menjadi Kaylaa ketika bertemu lafazh
Tahzanuu dan Ta’sau ‘alaa

ْ ‫ـﻦ َﺗ َﻮﻟﱠـﻰ َﯾ‬


‫ـﻮ َم ُﻫـ ْﻢ‬ ْ ‫ـﺮ ٌج َو َﻗ ْﻄـ ُﻌـ ُﻬـ ْﻢ * َﻋ ْﻦ َﻣ‬
ْ ‫ـﻦ َﯾ َﺸـﺎ ُء َﻣ‬ َ ‫ــﺞ َﻋﻠَـ ْﯿ‬
َ ‫ـﻚ َﺣ‬ ‫ َﺣ ﱞ‬-٩١

91. Dan dalam surat Al Hajj pada lafazh ‘Alaika


harajun, dan pisahkanlah lafazh ‘An dan Man
ketika bertemu dengan lafazh Yasyaa’u dan
Tawalla. Dan pisahkanlah lafazh Yauma Hum

‫ﻼ‬ ْ‫ﺻ‬
َ ‫ـﻞ َو ُو ﱢﻫــ‬ ِ ‫ـﺎم‬ َ ‫ــﺆ‬
َ ‫ﻻ * َﺗ ِﺤ‬ َ ‫ــﺬا َواﻟﱠـ ِﺬ‬
ُ ‫ﯾــﻦ َﻫ‬ َ ‫ــﺎل َﻫ‬
ِ ‫ﯿـﻦ ِﻓـﻲ اﻹ َﻣ‬ ِ ‫ و َﻣ‬-٩٢

92. Dan pisahkanlah Maa dan Li ketika bertemu


dengan lafazh Hadza, Alladziina dan Haaulaa.
Menyambung Ta dan Hiina dalam Mushaf
Utsmani, apakah disambung atau dipisah terjadi
kebimbangan,

ْ ‫ـﺼ‬
‫ـﻞ‬ ِ ‫ﻻ َﺗ ْﻔ‬ ْ ‫ـﻦ‬
َ ‫ال َو َﯾـﺎ َو َﻫـﺎ‬ ْ ‫ﺻ‬
َ ‫ــﻞ * َﻛ َـﺬا ِﻣ‬ ُ ُ‫ـﻮﻫــ ُﻢ َو َﻛـﺎﻟ‬
ِ ‫ـﻮﻫـ ْﻢ‬ ُ ‫ َو َو َزُﻧ‬-٩٣

93. Pada lafazh Wazanuu Hum, Wakaaluu Hum


merupakan Maushul, Pada lafazh Al (Ta’rif), Yaa
(Nidaa), Haa (Tanbih) jangan dipisah.

‫ﺑﺎب اﻟﺘﺎءات‬

BAB HURUF TA

ِ ‫وم ُﻫـﻮ ِد َﻛ‬


‫ــﺎف‬ ٍ ‫اف ُر‬
ِ ‫ـﺮ‬
َ ‫اﻻﻋ‬ َ ‫ف ِﺑﺎﻟـﱠﺘـﺎ َز َﺑ‬
ْ * ‫ـﺮ ْه‬ ُ ‫اﻟـﺰ ْﺧ‬
ِ ‫ـﺮ‬ ‫ـﺖ ﱡ‬ ُ ‫ َو َر ْﺣ َﻤ‬-٩٤
َ ‫ْاﻟ َﺒـ َﻘ‬
‫ـﺮ ْه‬

94. Dan Lafazh Rahmatu dengan Ta Maftuhah


terdapat pada surat Az Zukhruf, Al A’raf, Ar Ruum,
Hud, Maryam dan Al Baqarah

‫ـﺎن َﻫــ ّﻢ‬ ‫ﱠ‬


ِ ‫ات ُﻋ ُﻘـﻮ ُد اﻟـﺜ‬ َ ‫ـﺮ َﻫــ ْﻢ * َﻣ ًﻌـﺎ أَ ِﺧ ْﯿ‬
ٌ ‫ـﺮ‬ َ ‫ـﻞ إ ْﺑ‬ ُ ‫ ِﻧ ْﻌ َﻤُﺘـ َﻬـﺎ َﺛ‬-٩٥
ْ ‫ـﻼث َﻧ‬
ٍ ‫ـﺤ‬

95. Ni’matuhaa dengan Ta Maftuhah, terdapat tiga


tempat dalam surat An Nahl, dalam surat Ibrahim,
juga terdapat dalam surat Al Maidah yang
bersanding dengan lafazh Ham

َ ‫ان ﻟَ ْﻌـ َﻨ‬ ‫ﱡ‬ ِ ‫ـﺎن ُﺛـ ﱠﻢ َﻓ‬


ُ ‫ ﻟُ ْﻘـ َﻤ‬-٩٦
ِ ‫ـﺖ ِﺑـ َﻬـﺎ َواﻟـﱡﻨ‬
‫ــﻮر‬ َ ‫ـﺮ‬ ِ ‫ــﺮ َﻛـﺎﻟـﻄ‬
َ ‫ـﻮر * ِﻋ ْـﻤ‬ ٌ ‫ـﺎﻃ‬

96. Terdapat juga dalam surat Luqman, Fathir, At


Thuur. Lafazh La’nata dengan Ta Maftuhah pada
surat Ali Imran dan An Nuur

ْ ‫ـﺖ ِﺑ َﻘـ ْﺪ َﺳ ِﻤ‬


‫ـﻊ‬ ْ ‫ﺼ َﯿ‬
ِ ‫ـﺺ * َﺗ ْﺤ ِﺮ ْﯾـ ُﻢ َﻣ ْﻌ‬
ْ ‫ﺼ‬َ ‫ان ْاﻟ َﻘ‬
َ ‫ـﺮ‬
َ ‫ـﻒ ِﻋ ْﻤ‬ ُ ‫ـﺮأَ ٌت ُﯾ‬
َ ‫ﻮﺳ‬ َ ‫ َو ْاﻣ‬-٩٧
‫ـﺺ‬ْ ‫ُﯾ َﺨ‬

97. Dan lafazh Imra’atun dengan Ta Maftuhah


terdapat dalam surat Yusuf, Ali Imran, Al Qashash,
dan At Tahrim, Lafazh Ma’shiyat dengan Ta
Maftuhah hanya terdapat dalam surat Al
Mujadalah

ً ‫ـﺎﻃـﺮ * ُﻛ‬
‫ـﺮ‬ َ ‫ــﺮ‬
ِ ‫ف َﻏـﺎ ِﻓ‬ ِ ‫ــﻼ َواﻻ ْﻧـ َﻔ‬
ْ ‫ـﺎل َو َﺣ‬ ِ ِ ‫ـﺖ َﻓ‬
ْ ‫ـﺎن ُﺳـﱠﻨ‬
ِ ‫ـﺮ ُت اﻟ ﱡﺪ َﺧ‬ َ ‫ َﺷ‬-٩٨
َ ‫ـﺠ‬

98. Lafazh Syajarata dengan Ta Maftuhah pada


surat Ad Dukhan, lafazh Sunnat dalam surat Al
Faathir, surat Al Anfaal dan akhir surat Ghafir (Al
Mu’min)
ْ ‫ـﺖ َو َﻛﻠِـ َﻤ‬
‫ـﺖ‬ ٌ ‫ـﺖ َوا ْﺑـ َﻨ‬ َ ‫ـﺖ * ِﻓ ْﻄ‬
ْ ‫ـﺮ ْت َﺑ ِﻘـﱠﯿ‬ ْ ‫ـﺖ ِﻓـﻲ َو َﻗـ َﻌ‬
ٌ ‫ـﻦ َﺟـﱠﻨ‬ ‫ ُﻗ ﱠ‬-٩٩
ٍ ‫ـﺮ ُت َﻋ ْﯿ‬

99. Lafazh Qurratu ‘ainin dengan Ta Maftuhah


pada surat Al Qashash, lafazh Jannatun dalam
surat Al Waqiah, lafazh Fitrat, Baqiyat, Ibnatun,
dan Kalimat…

ْ ‫ـﻒ * َﺟ ْﻤ ًﻌـﺎ َو َﻓ‬


‫ـﺮ ًدا ِﻓ ْﯿـ ِﻪ ِﺑﺎﻟـﱠﺘـﺎ ِء‬ ْ ‫اف َو ُﻛ ﱡﻞ َﻣـﺎ‬
ْ ِ‫اﺧُﺘﻠ‬ ِ ‫ـﺮ‬
َ ‫اﻻﻋ‬
ْ ‫ـﻂ‬َ ‫ أَ ْو َﺳ‬-١٠٠
‫ــﺮ ْف‬
ِ ‫ُﻋ‬

100…. pada pertengahan Al ‘Araf. Dan selainnya


ada perbedaan pendapat, dalam bentuk Jama’
dan Mufrad yang terdapat Ta Maftuhah yang telah
diketahui.

‫ﺑﺎب ﻫﻤﺰ اﻟﻮﺻﻞ‬

BAB HAMZAH WASHAL

‫ـﻞ‬
ِ ‫ـﻦ اﻟ ِﻔ ْـﻌ‬ ٌ ِ‫ـﺎن َﺛﺎﻟ‬
َ ‫ـﺚ ِﻣ‬ َ ‫إن َﻛ‬
ْ * ‫ﻀـ ّﻢ‬
َ ‫ـﻞ ِﺑ‬ ْ ‫ـﻞ ِﻣ‬
ٍ ‫ـﻦ ِﻓ ْﻌ‬ ِ‫ﺻ‬ ْ ‫ َوا ْﺑﺪ َْأ ِﺑـ َﻬ ْﻤ ِﺰ ْاﻟ َﻮ‬-١٠١
َ ‫ُﯾ‬
‫ـﻀـ ّﻢ‬

102. Dan kasrahkanlah Hamzah Washal pada Fiil


yang huruf ketiganya Kasrah atau Fathah. Dan
kasrahkanlah Hamzah Washal pada Isim yang
tidak diawali Al Ta’rif

‫ـﺮ ﱠ‬
‫اﻟـﻼ ِم َﻛ ْﺴ ُﺮ َﻫـﺎ‬ َ ‫اﻻﺳـ َﻤـﺎ ِء َﻏ ْﯿ‬
ْ * ‫ـﺢ َو ِﻓـﻲ‬ ْ َ ْ ِ ‫ـﺎل ْاﻟ َﻜ ْﺴ‬
َ ‫ َو ْاﻛ ِﺴ ْﺮ ُه َﺣ‬-١٠٢
ِ ‫ـﺮ َواﻟﻔﺘ‬
‫َو ِﻓــﻲ‬

101. Mulailah dengan mendhamahkan Hamzah


Washal pada Fi’il yang huruf ketiganya dhammah

ْ َ ‫اﺳــﻢ َﻣ‬ َ‫ــﺮأ‬ ْ


ِ ‫ـــﻊ اﺛ َﻨـ َﺘـ ْﯿ‬
‫ـﻦ‬ ٍ ْ ‫و‬َ ‫ة‬
ٍ ِ ‫ـﺮ ٍئ َواﺛ َﻨـ ْﯿ‬
َ ‫ـﻦ * َو ْاﻣ‬ ِ ‫ـﻊ ا ْﺑـ َﻨـ ِﺔ ْاﻣ‬
َ ‫ـﻦ َﻣ‬
ٍ ‫ ا ْﺑ‬-١٠٣

103. Seperti lafazh: Ibnin, Ibnatin, Imriin, Itsnaini,


Imra’atin, Ismin, dan Itsnataini.

‫ﺑﺎب اﻟﻮﻗﻒ ﻋﻠﻰ أواﺧﺮ اﻟﻜﻠﻢ‬

BAB BERHENTI Dl AKHIR KALIMAT

‫ـﺮ َﻛــ ْﻪ‬ َ ‫ﻻ إِ َذا ُر ْﻣ‬


ُ ‫ــﺖ َﻓـ َﺒ ْـﻌ‬
َ ‫ـﺾ َﺣ‬ ‫ـﺮ َﻛـ ْﻪ * إ ﱠ‬
َ ‫اﻟﺤ‬ ‫ـﻜ ﱢ‬
َ ‫ـﻞ‬ ُ ‫ـﻒ ِﺑ‬ َ ‫ َو َﺣـﺎ ِذ ِر ْاﻟ‬-١٠٤
َ ‫ـﻮ ْﻗ‬
ِ

104. Hindarilah waqaf dengan menyisakan bunyi


harakat terakhir, kecuali anda membaca Waqaf
Ruum, membacanya dengan setengah harakat

َ ‫ــﻊ َو‬
‫ﺿــ ّﻢ‬ ‫ﻓ‬ْ ‫ﺎﻟﻀـ ﱢﻢ ِﻓـﻲ َر‬
‫ﱠ‬ ‫ﺑ‬ ً ‫ـﺎر‬
‫ة‬ ‫ﺷ‬َ ِ‫ـﺐ َوأَ ِﺷــ ّﻢ * إ‬‫ـﺼ‬ َ
‫ﻨ‬ ‫ـ‬‫ﺑ‬ ‫و‬ َ‫ﻻ ﺑـ َﻔـ ْﺘـﺢ أ‬
‫ﱠ‬
ٍ ِ َ ٍ ْ ِ ْ ٍ ِ ِ‫ إ‬-١٠٥
105. Kecuali dalam keadaan Fathah atau Nashab,
dan bacalah Waqaf Isymam dengan isyarat
memonyongkan kedua bibir dalam keadaan Rafa’
atau Dhammah

‫اﻟﺨﺎﺗﻤﺔ‬

PENUTUP

‫آن َﺗ ْـﻘـ ِﺪ َﻣـ ْﻪ‬


ِ ‫ـﺮ‬
ْ ‫اﻟـﻘ‬ ِ َ ‫ـﻀـﻰ َﻧ ْﻈـ ِﻤ‬
ُ ‫ـﻲ اﻟـ ُﻤ َﻘـ ﱢﺪ َﻣـ ْﻪ * ِﻣـﱢﻨـﻲ ﻟِـ َﻘـﺎر ِئ‬ ‫ َو َﻗـ ْﺪ ﱠﺗـ َﻘ ﱠ‬-١٠٦

106. Dan telah selesailah Nazham Muqaddimah


ini, yang saya susun sebagai hadiah untuk para
pembaca Al-Quran

ْ ‫ـﻦ اﻟﱠﺘ ْﺠ ِﻮﯾـ َﺪ َﯾ ْﻈ َﻔ‬


‫ـﺮ‬ ْ ‫اى ِﻓـﻲ ْاﻟـ َﻌـ َﺪ ْد * َﻣ‬
ِ ‫ـﻦ ُﯾ ْﺤ ِﺴ‬ ٌ ‫ أَ ْﺑ َﯿﺎُﺗ َﻬـﺎ َﻗ‬-١٠٧
ٌ ‫ــﺎف َو َز‬
‫ﺎﻟﺮ َﺷـ ْﺪ‬
‫ِﺑ ﱠ‬

107. Jumlah baitnya ada seratus tujuh, siapa yang


membaguskan bacaan Al-Quran dengan tajwid,
maka ia akan memperoleh petunjuk

َ ‫اﻟـﺴــ‬
‫ﻼ ُم‬ ‫ﻼ ُة َﺑ ْـﻌــ ُﺪ َو ﱠ‬ ‫اﻟـﺤ ْـﻤـ ُﺪ ﷲِ ﻟَـ َﻬـﺎ ِﺧــ َﺘــﺎ ُم * ُﺛــ ﱠﻢ ﱠ‬
َ ‫اﻟـﺼـ‬ َ ‫ َو‬-١٠٨
108. Segala puji bagi Allah, atas rahmatnya
selesailah Nazham ini, kemudian Shalawat dan
Salaam…

َ ‫ـﺎﺑـ ِﻌـﻲ ِﻣـ ْﻨ‬


‫ـﻮاﻟِــ ِﻪ‬ ِ ‫ـﺤ ِـﺒـ ِﻪ و َﺗ‬
ْ ‫ﺻ‬َ ‫ﺼ َﻄـ َﻔـﻰ َوآﻟِـ ِﻪ * َو‬ ‫ َﻋـﻠَـﻰ اﻟﱠﻨ ِـﺒ ﱢ‬-١٠٩
ْ ‫ـﻲ اﻟـ ُﻤ‬

109. Senantiasa tercurah kepada Nabi


pilihan-Nya, para keluarganya, para sahabatnya,
para Tabiin dan semua orang yang mengikuti
petunjuknya.

Anda mungkin juga menyukai