Ing jaman mbiyen ana wong sing jenenge Badi Thosari. Miturut cerita, Badi Thosari iku
pernah dadi pengawale Pangeran Diponegoro ing Perang Diponegoro. Kala kuwi Pangeran
Diponegoro kecekel marang Belanda amarga Belanda kuwi licik. Sakwise kecekel, pengikute
Pangeran Diponegoro mencar dhewe-dhewe. Badi Thosari banjur pindah saka Magelang
menyang panggonan kang isih kawujud alas-alas.
Pas awan, Badi Thosari kangelan golek banyu amarga ning panggonane mau kabeh awujud
alas-alas saengga angel gawe ngentukake banyu. Badi Thosari banjur gejug lemah gawa
sikile. Lemah sing bar digejug mau bisa ngasilake banyu. Sumber banyu iku suwe-suwe bisa
ngasilake banyu sing akeh. Panggonan iku kerendem gara-gara sumber banyu mau terus
ngasilake banyu. Banyu kuwi tambah akeh nganti ameh bisa ngelelepake panggonane iku.
Badi Thosari banjur nableg sumber banyu mau gunakake gong gamelan sing gede. Sakwise
ditableg gawa gong, banyune mandheg mancur. Panggonan kui akhire dadi rawa cilik lan
daerah sing ning sekitare kono banjur dijenengi “Sarawa”.
Pirang-pirang tahun sakwise kui, daerah sing sakdurunge rawa banjur malih digunakake
warga dadi sawah-sawah. Saiki sawah sawah iku uwis malih maneh dadi omah-omah warga
lan kolam-kolam iwak. Badi Thosari nganti saiki isih dikenal marang warga sing ana ing
daerah kono. Para warga biasane nyebut gunakake jeneng ‘Mbah Badi”. Jenenge Mbah Badi
uga digunakake kanggo jeneng MTs sing ana ing daerah kuwi. Jeneng sekolahe yaiku MTs At-
Thosari.
Amanat yaiku piweling utawa piwulang luhur kang kakandhut ing sajroning crita, kang
arep diwenehake pangripta marang pamaca.
Dewe kudu bisa manfaatke kelebihane dewe gawe perkara kang becik
omobone 3 meter diaral saka Stadiun Jayakusuma saka jam setunggal awan nganti setengah sekawan sore ing Alun Alun Pati. Acara kirab iki di
kang arep luntur
pihak kang melu acara iki lan sing pedulu karo kegiatan iki. Dheweke pangarep- arep
kegiatan kaya ngene iki diadakake setahun pisan.
Pitakon 5W1H
1. Apa Intine pawarta kasebut?
1 Oktober 2016 saka jam setunggak awan nganti jam setengag sekawan sore
3. Ing pundi kedadean iku terjadi?
Dheweke pangarep arep acara kaya ngene iki diadakake setahun pisan
6. Sandhangan mandhaswara
7. Keteladanan tokoh Panembahan Senopati
perbuatan yang sangat baik, bagi penduduk di tanah Jawa, dari seorang tokoh besar Mataram,
Panembahan Senopati, berusaha dengan kesungguhan hatinya, mengendapkan hawa nafsu,
dengan melakukan olah samadi, baik siang dan malam, mewujudkan perasaan senang hatinya
bagi sesama insan hidup)
kasar dan menakutkan bagi musuh, walaupun sebenarnyahatinya lembut, setia pada satu sikap, tidak suka berbasa basi dan tak pernah b
udahnya sendiri.
ii) “sedhele banget”, diucapake sekedhap netra, utawa diucapake, yen nginanga
durung abang, ngidua durung asat.
iii) “salumahing bumi sakurepe langit”, diucapake, kang kasangga ing pratiwi,
kaungkulan ing akasa.
b) Tetembungane sawatara diganti nganggo tembung kawi, tuladhane:
iii) prapteng madyaning sasana pawiwahan kagyat kagora kang apindha sitaresmi
inggi mustikaning pawiwahan.
iv) saka caket denira lumaksana panganten putrid, samana wis prapteng unggyan kang
tinuju, nulya penganten kekalih samya apagut tinggal.
v) prayata punika tejane penganten kakung ingkan binayangkare mijil saking wisma
palereman, kinanthi manjing sasana pawiwahan.
c) Migunakake purwakanthi, seselan, sanepa lan pepindahan, tuladhane:
Tegese : (nampa kanugrahan kang gedhe banget, nganti gawe senenge ati kang
kaluwih seneng)
Yayah : kaya.
Linobong : kareben seneng.
Jroning wardaya: jroning ati.
Kelem : kleleb.
Karoban : kebanjiran.
Memanis : memanis (kabegjan gedhe)
en ta tamta sumbaga wirotama prawira jayeng palugon, tatag tangguh tanggoh, tanggung jawab (migunakake pepindahan lan purwakanthi guru
ara rawuh kakung sumawana putri ingkang minulya (minulya: in+ mulya)-oleh
seselan /in/.
v) Inggih awit saking mundhi dhawuhipun Bapak Mudjiono, kula kinenmatur,
ngaturaken ingkang dados prenthuling galih. (kinen: asale saka ken-kengken oleh
seselan/in/).
vi) Tinon saking mandrawa katon muncar mancorong guwayane sri panganten.
(Tinon asale saka ton-tonan oleh seselan /in/, didelok, disawang).
Nama lontong sendiri berasal dari perkataan ‘alane dadi kothong’ (dibaca ‘olone dadi
kothong). Artinya adalah ‘kejelekannya sudah hilang’. Munculnya penamaan ini tidak lepas
dari bulan Ramadhan. Dimana pada bulan tersebut para pemeluk agama Islam dibukakan
pintu maaf selebar-lebarnya. Sehingga kembali pada fitrah yang tanpa dosa.
2) Lemper
Lemper dinamakan dari perkataan ‘yen dilem atimu aja memper’, artinya kurang lebih
‘ketika dipuji maka hatimu jangan sombong’. Di atas langit masih ada lan git. Karena itu
manusia tidak layak menyombongkan diri.
3) Ketupat
Istilah ketupat berasal dari ‘ngaku lepat’ yang artinya ‘mengakui kesalahan’. Penamaan ini
identik dengan hari lebaran, dimana sesama kita bersilaturahmi untuk saling memaafkan.
4) Apem
Nama apem berasal dari Bahasa Arab ‘afwun’ yang artinya adalah ‘maaf’ dalam Bahasa
Indonesia. Konon, dulunya apem diberikan sebagai permintaan maaf. Sehingga sengaja diberi
Maka dari itu, baik-baiknya terhadap sesama. Karena kita tidak tahu kapan akan dipanggil ke
hadapan-Nya. Kolak juga disertai dengan santan (santen) yang namanya diambil dari
perkataan ‘sing salah nyuwun ngapunten’. Artinya, siapapun yang bersalah haruslah minta
maaf. Baik kepada sesama manusia maupun kepada Tuhan Yang Maha Kuasa.
ampir sama atau mirip dan dipakai bersamaan contohnya adalah Abang mbranang, Adas pilawaras, Adhem ayem, Adi luhung, Akal budi, Babak
Apem iku kalebu panganan tradisional saka Jawa Tengah. Rasane sing legi nanging uga ana
kecut- kecute sitik sing gawe apem tambah enak. Ing jaman saiki kue- kue tradisional wis
langka amarga saiki wis akeh panganan saka negara liyane sing nyebar ning beberapa
wilayah. Kaya dene apem, saiki wis jarang banget . biyasane apem iki didol ing pasar- pasar
tradisional. Saliyane rasane sing legi lan kecut, wujude apem uga empuk lan alus. Mula
apem iki bisa dipangan kanggo kabeh umur saka sing tuwa tekan wong enom.
KELAS 11
1. Siswa mampu menunjukkan pada yang memuat hakikat orang mencari ilmu (amanat
serat wedhatama pupuh pocung)
Contoh :
Ngelmu iku, kalakone kanthi laku, lekase lawan kas tegese kas nyantosani
setya budya pangkese dur angkara.
Ilmu (hakekat) itu diraih dengan cara menghayati dalam setiap perbuatan,
Dimulai dengan kemauan.
a perlambang kanggo ngresikake jiwa calon pengantèn. Upacara iki diselenggarakaké sedina sadurungé ijab kabul lan dilakokaké ing omah
uri omah utawa ing taman ngarep omah.
Sing nyiram sepisan padatan wong tua calon mantèn banjur sedulur liyané uga kalebu
pemaes.
Midodaren Tembung midodaren iku asale saka widodari utawa bidadari neng basa Indonesia. Acara iki duwe keka
pralambang yen sesuk neng acara utama, penganten putrine bakal ayu kaya widodari.
Neng acara iki penganten putri ora metu saka kamar wiwit jam 6 sore nganti tengah
wengi lan dikancani dening sedulur-sedulur putrine sing ngancani sinambi aweh
nasihat.
Serah-serahan Serah-serahan iku uga diwastani "asok tukon" yaiku calon pengantèn kakung mènèhaké uba rampe
penganténan. Tuladhané uba rampé, kayata: beras, sayuran, pitik, jajan pasar lan liya- liyane. Saliyané iku sing pal
Ijab Kabul Ijab kabul yaiku acara nalika pengantèn kakung ngucapaké janji bebojoan
cara panggih Sarampunge acara ijab kabul (akad nikah) dianakake acara Panggih. Ing acara iki kembang mayang digawa metu saka o
ggo
nerusaké upacara: balang suruh, Wiji dadi, Pupuk, Sinduran, Timbang, Kacar-kucur,
Dhahar klimah, Mertui, lan Sungkeman
.
Siswa dapat mengidentifikasi gambar tata cara mantu.
5.
(1) (2)
(3)
Keterangan :
1. Balang Gantal
2. Sinduran
3. Kacar Kucur
6. Siswa dapat menunjukkan tulisan latin dari aksara jawa yang terdapat aksara rekan.
Contoh :
- k+fijh = Khadijah
- amJ+h = Hamzah
7. Disajikan teks serat wedhatama pupuh gambuh rumpang, siswa dapat melengkapinya.
Sembah raga puniku Pakartine wong amagang laku Sesucine asarana saking warih
Kang wus lumrah limang wektu Watak wantuning wewawaton
Ing uni-uni durung
Sinarawung wulang kang sinerung Lagi iki bangsa kas ngetokken anggit
Mintokken kawignyanipun Sarengate elok-elok
Thithik kaya santri Dul Gajeg kaya santri brai kidul
Saurute Pacitan pinggir pasisir
Ewon wong kang padha nggugu Anggere guru nyalemong
9.Siswa mampu menemukan isi yang terkandung di dalam teks iklan yang disajikan.
10. Siswa mampu menganalisis pilihan kata dalam teks eksposisi tentang seni pertunjukan
jawa.
11. Disajikan petikan dialog seni pertunjukan jawa, siswa mampu menunjukan jenis
pertunjukannya.
12. Siswa dapat menentukan aksara jawa dari aksara latin yang terdapat aksara murda.
Contoh :
j@ti=ki/ = Jaka Tingkir
*lai[kot = Balai kota
Aksara Murda dipungunakaken kangge nyerat jeneng, gelar, jeneng panggonan, lan
jeneng lembaga.
Kelas XII
A I U E O
A I U E O
: Wulan Oktotber
wulan\O[kTobe/
b. Disajikan kalimat aksara jawa yang mampu mengintegrasikan aksara swara,siswa
mampu menunjukan penulisan aksara latinnya.
Contoh : Raden Anoman lair ing masa tretayuga
rden\A[nomnLai/ai=ms[t]tyug.
c. Disajikan teks rumpang berhuruf jawa yang mengintegrasikan aksara swara,siswa
dapat melengkapinya.
Contoh :
- ] }
Pengkal Cakra Keret
Aksara Angka
1 2 3 4 5 6 7 8 9 0
1 2 3 4 5 6 7 8 9 0
Aksara Rekan
k+ f+ p+ j+ g+
Kha Dza Fa Za Gha
K+ F+ P+ J+ G+
Aksara Murda
! @ # $ % ^ & *
Na Ka Ta Sa Pa Nya Ga Ba
® ¯ ° ± ² ³ ´ µ
b. Disajikan kalimat aksara jawa yang mengintegrasikan penggunaan sandhangan
mandaswara, aksara angka, aksara rekan, aksara murda, aksara swara, siswa dapat
menunjukan penulisan latinnya.