UKBM
3.5 & 4.5
A. KOMPETENSI DASAR
3.5.1 Menganalisis struktur, kaidah penulisan aksara Jawa yang menggunakan aksara
swara.
3.5.2 Menemukan pokok-pokok isi yang terkandung di dalam teks aksara Jawa yang
mengintegrasikan aksara swara.
4.5.1 Menulis teks dari aksara Jawa ke aksara latin yang mengintegrasikan aksara
swara.
4.5.2 Menulis teks dari aksara latin ke aksara jawa yang mengintegrasikan aksara swara.
C. TUJUAN PEMBELAJARAN
D. MATERI PEMBELAJARAN
1. Aksara Swara
2. Teknik penulisan aksara swara
3. Membacara teks aksara jawa (aksara swara)
AKSARA JAWA (AKSARA SWARA)
UKBM
3.5 & 4.5
E. PETA KONSEP
Aksara Rekan
Kegiyatan Pasinaon
a) Purwaka
Saderunge sinau materi iki sumangga para siswa migatekake gambar ing ngisor iki!
Kanggo ngrampungake perkara ing dhuwur, coba kowe terusna kegiatan sinau iki lan melu pituduh kang ana
ing UKB iki.
Pituduh UKBM
Wacanen lan pahamana materi kang ana ing Buku Teks Pelajaran Prigel Basa Jawa Kelas XII
utawi buku Pesisir Bahasa Jawa utawa buku liyane!
a) Sawise paham isi materi kang ana ing wacan, ayo padha gladhen mikir kang luwih
njlimet lan tliti lumantar tugas-tugas kang ana ing UKBM iki, kanthi gladhen pribadhi
utawa gladhen bareng karo kanca sabangku.
b) Garapen UKBM iki ing buku tugas utawa langsung mangsuli pitakonan ing papan kang
wis disedhiyakake.
c) Para siswa bisa sinau kanthi tahapan-tahapan lumantar kegiyatakan ayo gladhen,
menawa kowe wis paham lan bisa ngudhari masalah kang ana ing kegiyatan pasinaon,
kowe bisa kanthi pribadhi utawa karo kancamu liyane kanggo nglaksanakake tes
formatif supaya kowe bisa nyinaoni UKBM sabacute.
AKSARA JAWA (AKSARA SWARA)
Kelas XII
3.5 & 4.5
Sugeng enjing? Pripun kabare para putra siswa? Alhamdulillah sumangga tansah syukur marang Gusti Kang
Murbeng Akasa amarga nganti titi wanci iki awake dhewe kabeh padha pinarangan bagas waras!
Sadurunge mlebu ing materi aksara Jawa, kanggo ngukur sepira pangertene babagan aksara jawa, siswa
dijaluk mangsuli pitakon iki. Para siswa gatekna aksara jawa ana ing ngisor iki. Banjur coba tulisna
latine!
Sandhangan
Sandhangan Swara
Sandhangan Panyigeg
AKSARA JAWA (AKSARA SWARA)
Kelas XII
3.5 & 4.5
Aksara Swara
A I U E O
Aksara swara yaiku aksara kang gunane kanggo nulis tebung-tembung manca. Aksara swara bisa
kawuwuhan sandhangan panyigeg wanda yaiku wignyan, layar, lan cecak.
Sing kalebu tembung manca yaiku :
Nama orang
Nama organisasi/instansi
Nama tempat
Nama bulan
Istilah-istilah
Tuladha:
Aksara swara iku ora kena ditrapi sandhangan swara (kayata suku, taling, pepet, taling tarung).
Tuladha:
Catethan
2. Pada lingsa dinggo kanggo tandha koma ( ), dene pada lungsi dinggo kanggo
titik ( ). Nalika sakdurunge titik iku ana pangkon, maka cukup ditulis
nganggo pada lingsa ( ) karna wis diwakili dening pangkon lan nalika
sakdurunge koma iku pangkon, maka ora usah ditulis pada lingsa ( )
Tuladha:
4. Nalika nulis aksara jawa banjur ketemu huruf (n+j lan n+c) maka panulisane
diganti dadi “ny”.
Tuladha:
Kegiyatan Sinau 1
Sawise para siswa mangerteni materi lan literasi ana ing ndhuwur, banjur gatekna wacan ana ing ngisor iki
kanthi permati!
Kegiyatan Sinau 2
Kegiyatan Sinau 3
Sawise nggarap saperangan gladhen kang cumawis, ing trap iki para siswa wis kaanggap ngerteni
babagan aksara rekan. Mula saka iku, supaya nambahi kaprigelane kanthi mandiri siswa
kadhawuhan: owahna ukaea ing ngisor iki dadi aksara jawane!
Satriya Pandhawa iku kabeh ana lima, sing mbarep Puntadewa, banjur Werkudara,
Arjuna, Nakula lan Sadewa. Yen dietung saka urut-urutane umur, Arjuna iki satriya Pandhawa
sing nomer telu, mula kala-kala Arjuna kaceluk panengahing Pandhawa. Arjuna uga duweni
jeneng liyane yakuwi Janaka, Premadi, Dananjaya lan Pandhu Tanaya. Arjuna putrane Prabu
Pandhudewwata lan ibune asmane Dewi Kunthi.
Panutup
Kepiye sakiki?
Sakwise sampeyan sinau lumantar kegiatan pasinaonan 1,2 lan 3, dicawiske Tabel kanggo ngukur diri
pribadimu tumrap materi kang wis kok sinaoni. Wangsulana kanthi jujur !
Menawa wangsulan "ORA" ana ing salah sawijining pitakonan ing dhuwur, mula sinaoni maneh
materi kasebut ana ing Buku Teks Pelajaran (BTP) lan sinaoni maneh kegiatan pasinaonan 1 lan 2 kang
perlu dibaleni kanthi bimbingan Guru utawa kanca. Aja nglokro kanggo mbaleni! Lan menawa mangsuli
"YA" ana ing kabeh pitakonan mula lanjutake!
Ana ngendi posisimu?
Ukuren diri pribadimu nalika nguwasani materi sandhangan Mandswara ana ing 0-10, tulisen ing kotak kang wis
dicawisake!