FALSAFAH

DAN
PERKEMBANGAN PENDIDIKAN MALAYSIA

1
 PARADIGMA ?

A paradigm (pronounced PEHR-uh-daim , from Greek

paradeiknyai - to show side by side) is a pattern or an
example of something. The word also connotes the ideas
of a mental picture and pattern of thought.

.a "series of peaceful interludes punctuated by

intellectually violent revolutions", and in those revolutions
"one conceptual world view is replaced by another".
(Kuhn 1962)

2
 PARADIGMA
Pendidikan Falsafah Kurikulum
Pendidikan
Falsafah Pengajaran &
Pembelajaran

Pembangunan
Insan

Pembangunan
Negara

3
 PENDIDIKAN
Proses

Matlamat

Adakah pendidikan itu merupakan proses

memindahkan ilmu bagai mengisi botol yang kosong?

4
FALSAFAH PENDIDIKAN
&
KURIKULUM

5
 Persoalan?
1. Apakah yang menjadi arah/ hala tuju pendidikan?
2. Mengapakah ada matlamat yang dianggap bermakna?
3. Sejauhmanakah wujud perbezaan didikan dan latihan?
4. Adakah wujud bentuk pengetahuan yang berbeza?
5. Adakah kurikulum yang berbeza diperlukan untuk pelajar yang
berbeza?
6. Bagaimanakah kandungan dibentuk di dalam kurikulum?
7. Bagaimanakah bentuk kurikulum yang spesifik boleh
dijustifikasikan?
8. Sejauhmanakah realiti yang baru perlu dimasukkan di dalam
sesebuah kurikulum?

6
Persoalan

Mengapa anda hendak menjadi

guru?

Untuk menjadi guru, apakah

ilmu yang mesti anda kuasai?

7
Menurut Shulman, L.S. (1986) Guru yang
profesional mestilah menguasai 7 jenis
pengetahuan:

1. Pedagogi
2. Kandungan mata pelajaran
3. Konten-pedagogi
4. Pelajar
5. Konteks pendidikan di Malaysia
6. Tujuan dan falsafah pendidikan di Malaysia
7. Kurikulum
Kursus ini akan membincangkan 3 jenis pengetahuan yang
akhir.
8
 1. Pengetahuan Pedagogi
Prinsip pengajaran
Strategi pengajaran
Pengurusan bilik darjah
Pengurusan idea

9
2. Pengetahuan Kandungan Subjek
Falsafah subjek
Teori-teori tentang subjek
Struktur ilmu subjek
Kandungan subjek

10
 3. Pengetahuan Kurikulum
Konsep & pengertian kurikulum
Teori-teori kurikulum
Model-model kurikulum

11
4. Pengetahuan Konten-Pedagogi
Kefahaman tentang kandungan mata pelajaran
dan pedagogi
Taakulan pedagogi
Kefahaman tentang kandungan mata pelajaran
Transformasi
- Persediaan
- Representasi
- Pemilihan
- Adaptasi
Pengajaran dan pembelajaran
Penilaian
Refleksi
12
Pengetahuan Konten-Pedagogi

13
5.Pengetahuan Tentang Pelajar

Ciri-ciri psikologi
Latar belakang keluarga
Rakan sebaya
Keadaan komuniti
Prospek kerjaya

14
 6. Pengetahuan Konteks
Pendidikan di Malaysia

Sejarah sistem pendidikan di Malaysia

Matlamat pendidikan di Malaysia
Struktur pendidikan di Malaysia
Pengaruh perubahan ekonomi terhadap
sistem dan corak pendidikan
Pengaruh budaya setempat terhadap
sekolah

15
 7. Pengetahuan Tentang
Tujuan Dan Falsafah
Pendidikan Malaysia
Tujuan pendidikan
Falsafah Pendidikan Kebangsaan (FPK):
i. Asas pembinaan FPK.
ii. Bentuk dan prinsip pendidikan
iii. Proses & pelaksanaan pendidikan
iv. Kesan akhir pendidikan.

16
 KONTEN
(Apa pengetahuan yang hendak diajar?

GI
GO

PE
MB
DA

E
- PE

LU

PE

LA
KU
EN

LA

JA
RI

JA
NT

RA
ILMU
KU

R
KO

N
PROFESIONAL
KEGURUAN

KONTEKS/ PENILAIAN
PEDAGOGI PERSEKITARAN (Bagaimanakah menentukan
(Bagaimanakah pengetahuan tujuan pembelajaran tercapai?)
hendak disampaikan?)

TUJUAN & FALSAFAH

17
 KONSEP & PENGERTIAN

?
FALSAFAH
PENDIDIKAN

KURIKULUM

18
Falsafah = Philosophy
Philosophy = The love of wisdom
Falsafah= Mencintai kearifan / Kebijaksanaan

Pendidikan = Education (Educare / Educere)

Pendidikan = Didikan vs Latihan

Kurikulum = Curriculum/ curere

Kurikulum = Jurusan/ bidang/ fakulti

19
 KONSEP
DAN
PENGERTIAN
PENDIDIKAN

20
Perbandingan
PENDIDIKAN
(education)
DIDIK LATIH

Belajar untuk keterampilan

(educere) (educare)

Belajar untuk belajar

an Ke
a m ahi
k s an ran
ebija
K in Me
im p lati
m h
Me
an Ada
ru s had
r t e
Be

21
 Jenis
PENDIDIKAN
Pendidikan
Formal Informal
Perbandingan: Cth: SK, Cth: Adab, tutur
SMK, MRSM, kata, akhlak
1. Rekabentuk
IKM
2. Pengajaran
3. Pembelajaran
Non Formal
4. Organisasi
Cth: Kursus
5. Penilaian masakan, jahitan,
6. pengiktirafan ternakan

22
 Formal Informal Non formal
Reka bentuk Perkembangan ilmu Bina kemahiran Perkembangan
& kemahiran, j/m untuk kehidupan, kemahiran, j/m
lama j/m berterusan pendek
Pengajaran Guru terlatih, Keluarga & Ahli yang pakar
pedagogi. masyarakat
Pembelajaran Seragam, berjadual, - Berjadual
teks
Institusi Rasmi: bangunan & Tidak rasmi: rumah, Rasmi & tidak
kelas, sekolah, masyarakat rasmi: agensi
kerajaan & swasta.
Kurikulum Rasmi, kebangsaan, Tidak rasmi Tidak rasmi
berstruktur
Penilaian Rasmi & - -
kebangsaan
Pengiktirafan Perjawatan: sijil, - Sijil penyertaan
Dip., Ijazah
Organisasi Pra sekolah, sk. ren - -
& men, IPT

23
 Definisi Pendidikan
Idea Klasik Greek
Usaha manusia/kerajaan untuk membentuk
generasi mendatang.
i. Sparta : Pendidikan satu usaha untuk
membentuk rakyat yang berani, berdisiplin,
taat pemimpin dan cintakan tanah air.
ii. Athens : Pendidikan untuk membina
kebijaksanaan dan keseimbangan jiwa bagi
mengukuhkan demokrasi dan membentuk
warganegara yang cintakan negara.

24
1. Pendidikan ialah latihan.
Pendidikan sebagai latihan jasmani dan rohani
bagi mencapai kecantikan kesempurnaan
pekerti.
(Plato: 427 S.M. 347 S.M.)
2. Pendidikan ialah usaha
Pendidikan ialah proses pembinaan pekerti dan
pengembangan akal fikiran.
(Socrates: 470 S.M. 399 S.M.)

25
3. Pendidikan ialah sistem
Pendidikan ialah satu sistem perkembangan
intelektual, jasmani, kerohanian dan emosi.
(Aristotle: 384 S.M. 322 S.M.)

4. Pendidikan ialah proses

Pendidikan sebagai proses membentuk
kecenderungan asasi yang berupa kepercayaan
dan perasaan terhadap alam sejagat dan
sesama manusia. Pendidikan juga suatu proses
bagi mengatur dan menambah pengetahuan
yang dimiliki supaya dapat hidup dengan lebih
selamat. (John Dewey: 1933)

26
5. Pendidikan ialah penambahan ilmu
Pendidikan ialah untuk menambahkan ilmu
untuk menghampirkan diri dengan
kesempurnaan fitrah dan memahami daya
usaha yang terdapat pada bakat dan watak
seseorang. (Stuart Mill)

6. Pendidikan ialah mendidik

Pendidikan ialah mendidik iaitu memimpin
keluar. Pendidikan berlaku melalui tunjukajar,
latihan dan indoktrinasi. (Ducasse)

27
Konsep & Pengertian Pendidikan
Dalam Islam
Tarbiah
(Mengasuh/ Tadib
Memelihara/ (Mendidik/
membaiki) membentuk
adab & akhlak
MAKHLUK
Talim
(Pengajaran)

28
1. Pendidikan sebagai membentuk tabiat dan sikap
manusia dalam pelbagai aspek kehidupan (jasmani,
rohani, akal, akhlak, sosial) supaya dapat mengabdi diri
kepada Allah. (Al-Jamali)
2. Pendidikan sebagai latihan aqliah, jasmaniah dan
rohaniah bagi melahirkan manusia berkebudayaan tinggi,
berupaya melaksanakan tanggungjawab sebagai insan
yang baik dan warganegara yang sempurna. (khursid
Ahmad)
3. Pendidikan ialah merubah dan memindahkan nilai-nilai
kebudayaan kepada individu melalui berbagai proses dan
cara bagi melahirkan manusia yang bertanggungjawab &
berbakti kepada Allah. (Hasan Langgulung)

29
1. Pendidikan sebagai membentuk tabiat dan sikap
manusia dalam pelbagai aspek kehidupan (jasmani,
rohani, akal, akhlak, sosial) supaya dapat mengabdi diri
kepada Allah. (Al-Jamali)
2. Pendidikan sebagai latihan aqliah, jasmaniah dan
rohaniah bagi melahirkan manusia berkebudayaan tinggi,
berupaya melaksanakan tanggungjawab sebagai insan
yang baik dan warganegara yang sempurna. (khursid
Ahmad)
3. Pendidikan ialah merubah dan memindahkan nilai-nilai
kebudayaan kepada individu melalui berbagai proses dan
cara bagi melahirkan manusia yang bertanggungjawab &
berbakti kepada Allah. (Hasan Langgulung)

30
Fikirkan Sejenak..

Apakah yang anda faham

tentang konsep dan
pengertian pendidikan?

31
 KONSEP
DAN
FALSAFAH
PENDIDIKAN

32
Konsep & Pengertian Falsafah
Dan Falsafah Pendidikan
Falsafah = Philosophy

Philosophy = Philien + Sophia

(mencintai) (kebijaksanaan)
The love of wisdom

Falsafah= Mencintai Kebijaksanaan

33
 Apakah Hakikat Falsafah/
Kebijaksanaan?

Aktiviti berfikir secara meluas,

mendalam, kritis, holistik,
sistematik, radikal, integral,
konsepsual dan universal untuk
menemui kebenaran.

34
Definisi Falsafah
1. Falsafah sebagai usaha menyelidik
Falsafah ialah usaha menyelidik bagi membentuk
pengetahuan yang murni bagi mencapai kebijaksanaan.
(Socrates)
2. Falsafah sebagai usaha mengetahui
Falsafah ialah usaha mengetahui segala yang ada
berhubung dengan manusia dan kehidupannya untuk
mencapai hakikat kebenaran. (Plato)
3. Falsafah ialah disiplin
Falsafah ialah disiplin yang menyelidiki asas dan
sebab segala benda. (Aristotle)

35
4. Falsafah ialah ilmu
Falsafah ialah ilmu tentang alam yang maujud dan
bertujuan menyelidiki hakikat yang sebenarnya.
(al-Farabi)

5. Falsafah mempunyai ciri perbincangan

Falsafah ialah perbincangan berkaitan soal-soal agama
dan ketuhanan semata-mata dan hasil pemikiran
manusia yang spekulatif yang berdasarkan ujikaji dan
pengamatan yang tajam. (al-Ghazali)

36
Hubungkait
Membina penghayatan
Falsafah, 1. Metafizik
2. Epistemologi
Pendidikan dan 3. Aksiologi
Kurikulum 4. Logik

Proses mengembangkan
FALSAFAH 1. Kognitif
2. Afektif
3. psikomotor
PENDIDIKAN
Tidak KURIKULUM
Formal Sekolah/institusi
Formal

Non Kebangsaan
Formal
i. Kurikulum ideal
ii. Kurikulum
formal
iii. Kurikulum
tersembunyi
37
 FALSAFAH: Cabang, Persoalan Dan
Penyelesaian
Umum CABANG FALSAFAH Umum PERSOALAN
1. METAFIZIK Apakah alam semesta?
LO

Realiti / Kewujudan Kehidupan? Kebebasan?

GIK

J
2. EPISTEMOLOGI a
Apakah yang boleh diketahui?
DE

Teori Pengetahuan w
Bagaimana kita mengetahui? a
Perihal Mengetahui
DU

Apakah sumber pengetahuan? p

KT

Sejauhmanakah ia boleh dipercayai?

TIF
a
3. AKSIOLOGI
IF

UK n
Nilai: Apakah hakikat kebagusan?
Estetika
ND

Apakah yang patut diutamakan? Apakah

Etika yang patut disukai? Apakah yang patut
KI

menjadi cantik? Apakah rasa yang bagus?

GI
LO

FALSAFAH BARAT
Khusus
FALSAFAH TIMUR
4. LOGIK FALSAFAH ISLAM
38
 Falsafah Umum : Pengaruhnya
Kepada Falsafah Pendidikan Barat
FALSAFAH PENDIDIKAN
FALSAFAH UMUM
BARAT
IDEALISME PERENIALISME

REALISME PROGRESIVISME

PRAGMATISME ESENSIALISME

EKSISTENSIALISME REKOSNTRUKSIONISME

39
 FALSAFAH BARAT (Mazhab)
Idealisme Realisme Pragmatisme Eksistensialisme

Ciri Terawal & Tradisional Awal abad 20 Pertengahan abad 20 -

tradisional US / moden Eropah/ moden
Fokus Kebenaran Kebenaran Kebenaran Kebenaran dari
akal, jiwa, nyata/ dari pengalaman bebas
kerohanian maujud pengalaman Pengalaman bentuk
Dimensi fizikalnya Persekitaran idea & pengetahuan
Kebenaran, Kewujudan bersifat Individu berhak
keadilan dan di alam dinamik. mempuat pilihan &
keindahan fikiran Pengalaman bertanggung jawab
menerusi selaras dgn individu
proses alam nyata. berbeza
penaakulan

Tokoh Plato, Aristotle, Dewey, Darwin, Kierkegard, Jaspers

Descartes, Russel, James dll
Kant, Hagel dll Bacon, Lock

40
 Falsafah Pendidikan Barat:
Perbandingan Aliran
T 1. Perenialisme 2. Progresivisme
R
A
D 1. Masyarakat & Pendidikan M
I 2. Pengetahuan & Pembelajaran O
S D
3. Pengajaran Guru E
I
O 4. Tujuan & Program N
N
A
L 3. Esensialisme 4. Rekonstruksionisme

41
 Masyarakat Dan Pendidikan

TRADISIONAL MODEN

Sekolah institusi pendidikan formal Rumah institusi pendidikan formal

Sekolah agen kebudayaan Sekolah memajukan masyarakat

Pendidikan matlamat masyarakat Pendidikan kembangkan potensi

Pengetahuan sediakan pelajar Pengalaman demokrasi di sekolah

untuk demokrasi menyediakan pengetahuan untuk
demokrasi sebenar.

Pendidikan kembangkan kognitif Pendidikan bersepadu (kognitif,

(akademik) moral dan sosial)

Nilai bersifat objektif & tetap Nilai bersifat subjektif (pandangan

(berasaskan persetujuan) individu)
42
 Pengetahuan Dan Pembelajaran
TRADISIONAL MODEN

Tumpuan terhadap pengetahuan Tumpuan terhadap penyelesaian

dan maklumat masalah & peranan individu

Fokus kepada subjek Fokus terhadap pelajar

Kandungan subjek: Kandungan subjek:

i. Pilihan guru i. Pilihan guru & pelajar
ii. Penyusunan berurutan ii. Susunan ikut kefahaman
iii.Orentasi perkara lampau iii.Orentasi semasa & hadapan

Kandungan subjek dibahagi kpd Kandungan subjek secara

beberapa bidang bersepadu

Rancangan pengajaran disusun Rancangan pengajaran disusun

mengikut topik mengikut minat & masalah

43
 Pengajaran Guru

TRADISIONAL MODEN

Orentasi teks & bilik darjah Orentasi pelbagai bahan & masy.

Berkumpulan keseluruhan Keseluruhan, kecil & individu

Jadual tetap & masa seragam Jadual anjal & masa fleksibel

Pelajar kumpulan homogeneous & Pelajar kumpulan heterogeneous

program khas & program berbeza

Pengajaran berpusatkan guru & Pengajaran berpusatkan pelajar &

pelajar pasif pelajar aktif

Keseragaman pengalaman bilik Kepelbagaian pengalaman bilik

darjah dan situasi pengajaran darjah dan situasi pengajaran

44
 Tujuan Dan Program
TRADISIONAL MODEN

Fokus kepada sastera & sains Sepadu (satera, subjek praktikal

& vokasional)

Pengkhususan Umum

Kurikulum ditentukan Kurikulum berasaskan keperluan

dan minat pelajar

Standard yang tinggi & cemerlang: Standard yang setara & fleksibel:
Tumpuan khas kepada mereka Tumpuan khas kepada mereka
yang cemerlang yang pencapaiannya rendah

45
 CIRI-CIRI FALSAFAH PENDIDIKAN BARAT

1. Dualisme = sekular vs agama

2. Segmentasi = Sains vs agama
3. Pengkhususan = Sains agama
4. Fleksibel = Perkembangan kognitif
5. Dinamik = Penemuan baru

46
 Falsafah Dalam Islam
1.1Metafizik Intisari yang Maha Esa,
Mutlak dan Kekal
1.2Epistemologi Pengetahuan
tentang kebenaran mutlak (haq) melalui dua cabang
ilmu: i. Ilmu Naqli (Fardu Ain >
Wahyu) ii. Ilmu Aqli (Fardu Kifayah > akal)

1.3Aksiologi Kebagusan mutlak

(kamil), ditetapkan oleh Allah s.w.t. dengan ekspresi
lahiriah dalam bentuk kebagusan relatif (ketakwaan)

47
 Islam itu addin cara hidup

Komprehensif
Menyeluruh
ADDIN
FALSAFAH

A H
HI KM Bersepadu

Hikmah : kebijaksanaan/ kecerdikan

kurniaan Allah. Hikmah juga membawa
maksud kelebihan atau tujuan sebenar
sesuatu perkara. (Kamus Dewan)
48
 FALSAFAH PENDIDIKAN ISLAM

Pendidikan berterusan ke arah

perkembangan diri individu dari segi
rohani, intelek, emosi dan fizikal
yang membawa kepada individu
yang beriman, berilmu, berakhlak
dan bertakwa dan beramal soleh
untuk membina masyarakat
harmoni, hormat menghormati dan
bantu membantu antara satu sama
lain.
(Persidangan negara-negara Islam di
Makkah, 1974)
49
 ROH
Pendidikan
Bersepadu &
Berimbang
Pendidikan agama Dalam Islam
& moral / akhlak
Pe sih ka

l & sai an g
nd at na

na h nak an
INSAN
ke ma

sio eda ggu n y

idi an n,
pe

pir ik
l
KAMIL

ika
ka , ja ria

em nt i f
a
en ik
n

m did
m
en an h

n
Pe
s
ge i,
m
na

ka
da

JASAD AKAL
ra

50
 Matlamat Pendidikan Islam
INSAN YANG SOLEH i. Manusia
yang beriman ii. Manusia yang melakukan
amal soleh iii. Manusia yang mempunyai akhlak
mulia

KHALIFAH ALLAH i.
Mengatur kehidupan di dunia sesuai dengan iradah
dan petunjuk Allah melalui ilmu naqli ii.
Mengambil manfaat dari apa yang dikurniakan
Allah dalam alam ini melalui ilmu aqli
FOKUS:
Jasad = Akal = Roh Ilmu + Iman + Amal
51
 Perbandingan Falsafah Barat & Islam
Falsafah Islam
Ketuhanan Allah Maha
Falsafah Barat
(KHALIQ) berkuasa &
Tuhan, manusia mencipta.
Makhluk adalah
& alam adalah
sama ciptaan yg tunduk &
Teologi patuh kpd pencipta.

Falsafah

Sains
Alam Manusia
(MAKHLUK) (MAKHLUK)

Falsafah adalah sesuatu yang berada di antara teologi dan

sains. Russell (1946)
52
 Falsafah Dan Hubungannya Dengan
Pengetahuan
ILMU
1. Wahyu
Kneller (1971)
NAQLI

I 2. Pengetahuan
Empirikal
L
Sidi Gazalba (1974)
M
3. Pengetahuan
U
Rasional

A 4. Pengetahuan
Q Intuitif
L
I 5. Pengetahuan
Aotoritatif

53
Kedudukan Falsafah & Pengetahuan
Kedudukan Jenis
Falsafah Pengetahuan

si
(Russell) (Kneller)
ula
Wahyu
ek
Sp

TEOLOGI

FALSAFAH

Intuitif
an

SAINS Empirikal
kul

Autoritatif
Taa

Rasional
54
Kesepaduan Dalam Falsafah Pendidikan Kebangsaan

EKLEKTIK FALSAFAH
PEND.
ISLAM

Intelek, Intelek,
Rohani, Jasmani,
Jasmani Emosi
FPK
FALSAFAH
FALSAFAH
PEND. BARAT Kognitif,
PEND.
(TRADISIONAL)Afektif,
BARAT
Psikomotor
(MODEN)

55
 FALSAFAH
PENDIDIKAN
KEBANGSAAN

56
 FALSAFAH PENDIDIKAN KEBANGSAAN

Pendidikan di Malaysia ialah satu usaha

berterusan ke arah lebih
memperkembangkan lagi potensi individu
secara menyeluruh dan bersepadu untuk
melahirkan insan yang seimbang dan
harmonis dari segi intelek, rohani, emosi
dan jasmani berdasarkan kepercayaan dan
kepatuhan kepada Tuhan. Usaha ini adalah
bertujuan untuk melahirkan warganegara
Malaysia yang berilmu pengetahuan,
berketerampilan, berakhlak mulia,
bertanggungjawab dan berkeupayaan
mencapai kesejahteraan diri serta
memberi sumbangan terhadap
keharmonian dan kemakmuran keluarga,
masyarakat dan negara. (KPM 1996) 57
Falsafah Pendidikan Kebangsaan

PENDIDIKAN
INTELEK ROHANI

S AN G
IN BAN
ILMU TANGGUNGJAWAB
E IM N
PENGETAHUAN S DA NIS & SUMBANGAN
AKHLAK MULIA
R MO KEPADA
HA MASYARAKAT

JASMANI EMOSI

58
 FALSAFAH FALSAFAH FPK
UMUM BARAT PENDIDIKAN BARAT
Perkembangan Menyeluruh
Mazhab Manusia Bersepadu
Perenialisme Seimbang
Idealisme
Kognitif Harmoni
Mazhab Intelek
Progresivisme
Realisme
Afektif
Mazhab Rohani
Esensialisme
Pragmatisme
Psikomotor
Mazhab Rekonstruksionisme
Eksistensialisme Emosi

Akal
AL QURAN &
FALSAFAH Jasmani
SUNNAH Roh
PENDIDIKAN ISLAM
INSAN
Jasad
CEMERLANG

59
 FPK : CABANG
METAFIZIK
FALSAFAH
Kepercayaan
Ketuhanan K
K E
MENYELURUH U B
R

SEIMBANG
EPISTEMOLOGI A

HARMONI
Intelek
Rohani I N
Pengetahuan &
Jasmani K G
Keterampilan Emosi U S
BERSEPADU L A
AKSIOLOGI U A
Nilai (Etika): M N
Keperibadian

60
 HURAIAN & PENGHAYATAN FPK
PROSES
1. Mendidik sbg satu usaha
2. Mendidik secara berterusan
3. Pengajaran ke arah
mengembangkan potensi murid
4. Pengajaran berfokus individu
5. Pengajaran dilaksanakan
secara bersepadu &
menyeluruh (Intelek,Rohani,
Emosi, Jasmani)
6. Membangunkan pelajar
secara seimbang dan
harmonis
7. Berpaksi ketuhanan
MATLAMAT
1. Membentuk insan
cemerlang: berilmu,
mahir, berakhlak
2. Melahirkan
warganegara
gemilang: berbakti
kpd keluarga,
masyarakat & negara
3. Mengangkat martabat
bangsa yang terbilang
61
 Unsur-Unsur Dalam FPK
1.Unsur Intelek
Hikmah iaitu ilmu yang boleh membawa
kepada kebenaran
Daya pemikiran yang kreatif dan inovatif
Daya pemikiran yang lojik dan analitik
Ilmu yang bermanfaat
Masyarakat yang berilmu pengetahuan
yang mempunyai sikap suka membaca dan
cinta ilmu.

62
2. Unsur Rohani Dan Emosi
Keyakinan kepada Tuhan
kepercayaan beragama
kemantapan jiwa
penghayatan nilai-nilai murni dan norma
masyarakat
berbudi pekerti mulia
berbakti dan berkorban
Cintakan tanah air

63
2. Unsur Rohani Dan Emosi
Keyakinan kepada Tuhan
kepercayaan beragama
kemantapan jiwa
penghayatan nilai-nilai murni dan norma
masyarakat
berbudi pekerti mulia
berbakti dan berkorban
Cintakan tanah air

64
 Pendidikan Berterusan
UNESCO 4 Rukun Pembelajaran:
Bermasyarakat
Penghayatan
Keterampilan
Pengetahuan

BAGAIMANA ?
1. Jenis pendidikan: Formal, informal & non formal
2. Sistem pendidikan: Peringkat & aliran pengajian
3. Liberalisasi pendidikan: Tiada had (masa, umur,
gender dll)

65
Perkembangan Potensi Individu
APAKAH POTENSI?
Fitrah kejadian manusia misteri & kepelbagaian

Mental Bakat Fizikal Akhlak Sahsiah

INTELEK JASMANI ROHANI EMOSI

MENGAPA BERBEZA?

Genetik Persekitaran

BOLEH BERUBAH?
Persekitaran = interaksi (bimbingan) tingkat potensi
Vygotsky : Teori interaksi sosial (ZPD)
66
Menyeluruh & Bersepadu
ROHANI

Hubungan manusia
dengan pencipta

INTELEK
JASMANI EMOSI
Hubungan manusia dengan makhluk

Seimbang & Harmonis

67
 Seimbang dan harmonis adalah merujuk kesan akhir
pendidikan iaitu lahirnya warganegara seperti yang
dihasratkan.
Negara
INTELEK
ROHANI
EMOSI
JASMANI Masyarakat

Keluarga ga n
ban
sum
Diri

Seimbang & Harmonis 68

KESAN
PENDIDIKAN
WARGANEGARA
YANG BAIK
Dimensi Dimensi
Interinksik Instrumental
Percaya & patuh Berupaya memberi
kepada Tuhan sumbangan kepada
Berilmu kesejahteraan &
kemakmuran
Berketerampilan
keluarga
Berakhlak
masyarakat
Bertanggungjawab
negara
Sejahtera diri

69
 Sumbangan Falsafah
Terhadap Pendidikan
Penjelasan dan ketepatan makna
Penetapan matlamat/ Objektif
Menggerak pemikiran
Pemilihan pengetahuan, sumber
dan kaedah
Pemilihan nilai

70
Rumusan
1. Falsafah merupakan aktiviti berfikir secara meluas,
mendalam, kritis, holistik, sistematik, radikal, integral,
konsepsual dan universal untuk menemui kebenaran.
2. Falsafah pendidikan barat perenialisme, progresivisme,
esensialisme dan rekonstruksionisme berteraskan
mazhab falsafah umum iaitu idealisme, realisme,
pragmatisme dan eksistensialisme.
3. Falsafah pendidikan Islam menekankan unsur
bersepadu, meyeluruh dan seimbang merangkumi akal,
roh dan jasad.
4. Falsafah pendidikan barat dan falsafah pendidikan Islam
digabungkan untuk menjadi asas pembentukan Falsafah
Pendidikan Kebangsaan (FPK) yang bersifat eklektik.
71
KURIKULUM

72
Pengertian kurikulum
Etimologi
currere - bahasa Latin
- bermaksud race course
atau laluan/jejak/jurusan
curriculum- bahasa Inggeris
- bermaksud jelmaan
Maka, Daud Hamzah (1993) memperluas
erti kurikulum kepada jurusan pengajian
yang diikuti oleh pelajar di sekolah

73
Kepelbagaian Definisi Kurikulum
Goodlad(1973): Kurikulum merupakan satu
bidang yang sukar ditakrifkan(ill-defined)
Tiada kata sepakat tentang sempadan ilmunya
Pelbagai definisi untuk kurikulum:
1. Kurikulum merupakan satu urutan
pengalaman yang disediakan di sekolah bagi
tujuan mendisiplinkan pelajar dalam cara
berfikir dan bertindak secara kumpulan.
(Smith et al, 1957).
2. Kurikulum merupakan semua pengalaman
yang dimiliki pelajar di bawah bimbingan
sekolah (Foshay,1969)
74
4. Kurikulum ialah suatu perancangan
untuk pembelajaran(Taba,1962)
5. Kurikulum ialah pengalaman
pembelajaran yang dirancang dan
dibimbing serta hasil pembelajaran yang
diharapkan, dibentuk melalui rekonstruksi
pengetahuan dan pengalaman yang
sistematik , di bawah naungan sekolah
(Tanner & Tanner,1975)
6. Kurikulum dianggap sebagai
lingkungan luas mod-mod berfikir yang
semakin bertambah tentang pengalaman
manusia (Beth,1965)
75
Olivia(1992) membuat analogi pengertian
kurikulum dengan sekumpulan orang
buta dengan gajah, masing-masing
mempunyai interpretasi sendiri.

76
Berasaskan pegangan falsafah, kurikulum
dapat ditafsirkan seperti berikut:
1. Kurikulum ialah apa yang diajar disekolah
2. Kurikulum ialah satu set mata pelajaran
3. Kurikulum ialah isi kandungan
4. Kurikulum ialah program-program
pengajian
5. Kurikulum ialah suatu set bahan
6. Kurikulum ialah suatu urutan kursus-
kursus

77
7. Kurikulum ialah suatu set objektif-
objektif perlakuan
8. Kurikulum ialah suatu jurusan
pengajian
9. Kurikulum ialah setiap perkara yang
berlaku dalam sekolah, termasuk
aktiviti kelas tambahan, bimbingan dan
hubungan interpersonal
10.Kurikulum ialah apa yang diajar di
dalam dan di luar sekolah di bawah
arahan sekolah

78
 11. Kurikulum ialah setiap perkara yang
dirancang oleh pengelola sekolah
12. Kurikulum ialah satu siri pengalaman
yang dilalui oleh pelajar di sekolah
13. Kurikulum ialah apa yang dialami oleh
setiap individu pelajar sebagai hasil
persekolahan.
Maka, definisi-definisi ini menunjukkan skop
yang berbeza dan berfokus kepada pihak
yang berbeza.

79
Kurikulum
Zais (1996),
Kurikulum meliputi
DI SEKOLAH
segala pembelajaran:
(Terancang &
tidak
dirancang) DI SEKOLAH
(Terancang)
DI BILIK
DARJAH
(Terancang)

Umum Khusus

80
Prinsip Kurikulum
Terdapat 4 persoalan dasar(prinsip) yang
perlu dijawab dalam usaha membina
kurikulum dan merancang pengajaran
Tyler(1945):
1. Apakah tujuan pendidikan yang hendak
dicapai oleh sekolah?
2. Apakah pengalaman pendidikan yang
dapat disediakan untuk mencapai tujuan
tersebut?
3. Bagaimanakah pengalaman pendidikan
ini dapat dikendalikan dengan
berkesan?
4. Bagaimanakah keberkesanan pengalaman
81
Kurikulum Formal
Kurikulum yang tersurat(manifested
curriculum)
Boleh dilihat, tersedia, terancang dan
berurutan
Seperti yang terkandung dalam silibus dan
buku teks.Kurikulum formal berfokus
kepada:
1. Matlamat (goal)
2. Objektif
3. Subject matter
4. Struktur/susunan pengajaran
82
Kurikulum tidak formal
Kurikulum tersembunyi/ tersirat (hidden
curriculum)
Melibatkan human variables yang tidak
dapat dikawal/dirancang sebelumnya
Melibatkan interaksi sosial-psikologikal
antara pelajar dan guru , yang melibatkan
perasaan ,sikap, dan tingkah laku

83
Kurikulum bukan
formal
Dirancang oleh organisasi tertentu dalam
sekolah atau di luar sekolah untuk pelajar
Kadang kala mempunyai sistem
peperiksaan dan pensijilan
Lazimnya tertumpu kepada golongan
tertentu dengan matlamat dan objektif
tertentu
Contohnya: kursus kepimpinan pengawas,
kursus pustakawan sekolah , bengkel teknik
belajar untuk pelajar Tingkatan 5
84
 Pengertian & Peranan Kurikulum
Pendidikan Di Malaysia
1. Kurikulum ialah segala rancangan pendidikan (akademik &
kokurikulum) yang dikendalikan oleh sesebuah institusi
pendidikan untuk mencapai matlamat pendidikan.
2. Ia suatu rancangan yang meliputi segala ilmu
pengetahuan, kemahiran, nilai dan norma, unsur-unsur
kebudayaan dan kepercayaan masyarakat untuk
diwariskankan kepada ahli-ahlinya. (KPM)

Kurikulum Kebangsaan yang ditetapkan hendaklah

menentukan pengetahuan, kemahiran dan nilai yang
dijangka akan diperolehi oleh murid-murid pada akhir
tempoh persekolahan masing-masing (Akta
Pendidikan 1996)

85
 Falsafah & Kurikulum

Kurikulum adalah terjemahan falsafah pendidikan

Tanpa falsafah sesuatu kurikulum pendidikan itu

adalah tanpa asas

Hala tuju kurikulum adalah bergantung kepada

falsafah pendidikan

Kurikulum yang berteraskan falsafah ini umumnya

untuk membentuk pelajar bagi perkembangan
menyeluruh meliputi dimensi instrumental/sosial dan
dimensi intrinsik 86
 Dimensi Intrinsik
Mempersoal kerelevanan pendidikan dengan
kehidupan individu sebagai manusia yang
berinteraksi dengan alam sekitar dan alam spiritual.
Berperanan memperkembangkan individu dari segi
intelek, rohani, emosi dan jasmani
Individu yang terhasil : mampu berfikir secara logik
dan rasional, membuat keputusan dengan tepat,
menyelesaikan masalah dengan bijaksana,
berkomunikasi dengan berkesan, berinteraksi dengan
sosial dan persekitaran dengan baik, menyesuaikan
diri dengan keadaan kehidupan, beriman dan patuh
kepada tuhan.
Proses pendidikan perlu berterusan dan
berkesinambungan dari semasa ke semasa.

87
 Dimensi Instrumental/Sosial

Mempersoal kerelevanan pendidikan

dengan kehidupan individu sebagai ahli
masyarakat.
Apakah sumbangan individu yang terhasil
kepada masyarakat, bangsa dan negara
Sebagai jentera dalam proses
menyediakan tenaga kerja yang terlatih
Bagi tujuan pembangunan negara dari
sudut sosial, kestabilan politik, perpaduan
rakyat, pemeliharaan cara hidup
demokrasi dan pencapaian dasar
wawasan negara
88
kurikulum di sekolah perlu ke arah
menyediakan generasi abad ke-21 yang
mempunyai pendidikan yang lengkap bagi
mengisi dua keperluan utama iaitu

keperluan individu al-ulum insaniah)

keperluan sosial (al-ulum kauniyah)

89
 Apakah implikasi falsafah &
kurikulum terhadap pendidikan?

Falsafah memainkan peranan sebagai
dasar yang menjadi arah tuju, panduan
dan bimbingan (sebab itu FPK
diwujudkan). Kurikulum berasaskan
falsafah yang menjadi bahan pengisian
pendidikan.

90
PERKEMBANGAN
PENDIDIKAN
MALAYSIA

91
 Imbasan Perkembangan Pendidikan
Malaysia
Era Pendidikan tidak formal, penerapan
Masyarakat budaya, adat, agama dan kedaulatan
Melayu Tradisi
Pengabaian, pecah & perintah,
Era masyarakat majmuk, penghakisan
Penjajahan budaya, vernakular. Pendidikan
untuk mengekalkan kuasa penjajah.
Ambang Pendidikan untuk kesedaran,
Kemerdekaan penyatuan dan kemerdekaan.

Pasca Pendidikan untuk perpaduan, tenaga

Merdeka kerja dan pembangunan.

92
Pengajaran & Pembelajaran
PENDEKATAN
(cth:
Konstruktivisme)
KAEDAH
(cth: PBL)

STRATEGI
(cth: Projek)

TEKNIK
(Cth:
Berkumpulan)

93
Perkembangan Falsafah Pendidikan
Malaysia
1. Falsafah Pendidikan Masyarakat Melayu
Tradisional
Pendidikan tidak formal
mengekalkan hirarki status kuo
Kemasyarakatan & kekitaan
Perjuangan untuk kelangsungan hidup
Bakti kepada tanah
Cinta tanah air
Pengekalan budaya & warisan

94
2. Falsafah Pendidikan Era Penjajahan
(1511 1957)
Menitikberatkan kepada kehendak & nilai penjajah
Tunduk & kepatuhan pendidikan sekadar ada.
Menekankan prinsip pecah & perintah
Pengekalan budaya & warisan berdasarkan kaum
Dualisme
Mengabaikan keharmoniah masyarakat
Menyekat pengetahuan tentang negara.
Penerapan ideologi penjajah

95
3. Falsafah Pendidikan Selepas Kemerdekaan

i. 1957 1980: Pendidikan untuk pembangunan

intelektual dalam memenuhi tuntutan negara:- a.
Perpaduan
b. Tenaga kerja mahir
c. Pembangunan negara
ii. 1988 - 2+++: FPK didokumentasikan sebagai teras &
tujuhala pendidikan negara untuk pembentukan insan
secara bersepadu (Intelek, Rohani, Emosi & Jasmani)
ke arah pembangunan & kemajuan individu, keluarga,
masyarakat dan negara warganegara cemerlang
iii. Wawasan 2020 Wawasan Pendidikan PIPP

96
 ?

Bagaimanakah rupa
bentuk pendidikan
masa kini dan masa
depan negara?

97
 Landasan Pembentukan FPK
PENYATA RAZAK 1956 &
ORDINAN PELAJARAN 1957
Pembentukan Sis. Pel. Keb.
Pendidikan untuk
perpaduan Keseragaman
(Bahasa, kurikulum,
peperiksaan) Persekolahan 6
thn
RANG UNDANG-UNDANG
PENDIDIKAN 1995
Dasar Pendidikan.
Falsafah Pend. Negara.
Kurikulum : KBSR &
KBSM Pendidikan bertaraf
dunia
LAP. RAHMAN TALIB
1960 & AKTA PEL. 1961
Reformasi struktur:
(Persekolahan 9 thn,
Bahasa, Kurikulum
kemahiran/ agama &
moral)
LAPORAN JK KABINET
1979
Penegasan kepada Kualiti
& pengurusan pendidikan.
Kurikulum corak Malaysia:
Persekolahan 11 thn.
98
 AKTA PENDIDIKAN NEGARA
ORDINAN PELAJARAN 1957 Dasar Pelajaran

Penubuhan
AKTA PELAJARAN 1961 satu sistem
pelajaran +
Laporan Jawatan-kuasa Mengkaji Pelaksanaan bahasa
Dasar Pelajaran Kebangsaan (1979). pengantar

AKTA PENDIDIKAN 1996

i. Menyatakan kepentingan dan hala tuju Dasar
Pendidikan Kebangsaan.
ii. Rasional kandungan pendidikan kebangsaan.
iii. Falsafah Pendidikan Kebangsaan sebagai landasan
kepada Dasar Pendidikan Kebangsaan

99
 Pelaksanaan Dasar Pendidikan
Kebangsaan
Melalui satu sistem pendidikan yang memperuntukan:
Bahasa Kebangsaan sebagai bahasa pengantar
utama.
Kurikulum Kebangsaan dan peperiksaan yang
sama.
Pelbagai pendidikan dan komprehensif skopnya.
Yang akan memenuhi keperluan negara serta memupuk
Perpaduan negara

100
Sistem Pendidikan Kebangsaan
Sistem Pendidikan Negara hendaklah terdiri daripada :
a) Pendidikan Prasekolah
b) Pendidikan Rendah
c) Pendidikan Menengah
d) Pendidikan Lepas Menengah, dan
e) Pendidikan Tinggi
tetapi tidak termasuk pendidikan di sekolah ekspatriat

Maka hendaklah ada tiga kategori institusi pendidikan

dalam Sistem Pendidikan Kebangsaan,
a) institusi pendidikan kerajaan
b) institusi pendidikan bantuan kerajaan, dan
c) institusi pendidikan swasta
http://ms.wikipedia.org/wiki/Pendidikan_Malaysia#Sekolah_bestari

101
 Menteri
Kabinet
Pelajaran Perancangan

KPM Pembinaan

JPN
Penyebaran
PPD

SEKOLAH Pelaksanaan

Organisasi Dan Pentadbiran Pendidikan

Di Malaysia (KPM)
102
 SISTEM PENDIDIKAN MALAYSIA
DIP/ IJAZAH PENDIDIKAN TINGGI
3 5 Thn Kolej/ IPTA/ IPTS

STPM/ Matrik
SMK & Pusat Matrikulasi
2 thn
SPM
PENDIDIKAN MENENGAH
2 thn
SMK Harian KBSM
PMR SMK Asrama Penuh
SMK Agama
3 thn SM Pensendirian/swasta
Pendidikan PENDIDIKAN RENDAH
UPSR
Khas Sekolah Rendah Kebangsaan
6 thn SRJK Cina
SRJK Tamil
KBSR
SR Persendirian/swasta

Pra sekolah
103
 Kementerian Pelajaran Malaysia (KPM)
Menteri Pelajaran

TMP II TMP I
Ketua Setiausaha
(KSU) (PTD)

Ketua Pengarah
TKSU I TKSU II
Pelajaran Malaysia
Pemb. Pengurusan Unit
(KPPM)
(PTD) (PTD) Pengurusan
Sumber
Manusia (PTD)

TKPPM TKPPM TKPPM

Dasar Pemb.
Pemb. Operasi Profesional
Pendidikan Pendidikan Keguruan
JPN
PPD
Sekolah

104
 Implikasi FPK Tahap persekolahan,
Terhadap Sistem Aliran persekolahan
Pendidikan PERSEKOLAHAN Kategori sekolah,
Jenis sekolah,

K Apa? Siapa?
U Siapa? Bagaimana?
R Di mana? G
U Pendidikan,
I
SISTEM R latihan, kualiti
K
PEND U dll
U
L
Bagaimana?
U Mengapa?
Liputan, Mengapa?
M
Reka bentuk,
Perkembangan,
Penilaian, BUDAYA
Ilmu, kualiti, berwatak,
Pengajaran & SEKOLAH
kemasyarakatan dll
Pembelajaran,

105
Perubahan Pendidikan
Holistik

Selektif

Faktor E, R, I, C
mempengaruhi (Environment, Resource, Involvement,
Perubahan Communication)
106
PERBINCANGAN

1. Apakah bentuk anjakan paradigma yang berlaku

dalam perkembangan pendidikan di Malaysia?
2. Apakah peranan Kementerian Pelajaran dan agensi
pendidikan lain dalam perkembangan pendidikan di
Malaysia.
3. Perubahan pendidikan akan mempengaruhi
perubahan guru, kaedah pengajaran &
pembelajaran, bahan sumber, teks dan sistem nilai
& kepercayaan. Bahaskan

107