PERBENTANGAN

BAHASA MELAYU

BUNYI KONSONAN &

BUNYI DIFTONG
 BUNYI KONSONAN BAHASA
MELAYU

bersuara: getaran pada pita suara yang

terhasil daripada keadaan pita
suara yang tertutup rapat
sewaktu udara keluar
Konsonan melaluinya.

tak bersuara: getaran pada pita

suara yang terhasil kerana
pita suara
direnggangkan sewaktu udara keluar melaluinya
 Bunyi konsonan
~bunyi bahasa selain
bunyi vokal

asli pinjaman
~cara dan daerah ~kata-kata yang dipinjam dari
sebutan kata pinjaman
 KONSONAN ASLI
1.KONSONAN LETUPAN
 dihasilkan dengan merapatkan alat sebutan kepada mana-mana daerah sebutan.
 bunyi letupan berubah jika daerah dan alat sebutan diubah.

BIBIR GUSI LELANGIT LEMBUT PITA SUARA

(P) (B) (T) (D) (K) (G) (?)

~hujung lidah rapat ~belakang lidah

~pita suara dirapatkan
~rapat bibir
atas & ke gusi atas dirapatkan ke lelangit
bawah lembut
~udara dari peparu
~udara tertahan dilepaskan

~Udara dari dalam rongga mulut ~udara tertahan

peparu dilepaskan
~menghasilkan bunyi
tertahan letupan
~lepas serta-merta
~menghasilkan bunyi
letupan lelangit lembut (k)
~lepas serta- ~berlaku di pita suara
merta tak bersuara dan letupan
lelangit lembut bersuara
(g)
~tak boleh dikatakan
bersuara @ tak bersuara
 2.KONSONAN LETUSAN 3.KONSONAN GETARAN
•Dihasilkan dengan cara yang
agak sama dengan letupan •Dihasilkan dengan
tetapi letusan tertahan untuk menggetarkan lidah dalam
beberapa ketika rongga mulut
•Kemudian dilepaskan dengan •Lidah diangkat ke gusi atas
perlahan dan tidak serta
merta seperti letupan •Udara dari peparu ditekan
keluarhingga menggetarkan
•Ada dua konsonan letusan :
lidah untuk menghasilkan bunyi
-letusan lelangit keras getaran [r]
yang
bersuara [j] •Bunyi ini bersuara
-letusan lelangit keras
yang
tak bersuara [c]
 KONSONAN SISIAN
~ dihasilkan dengan membuat sekatan antara alat artikulasi dengan
daerah artikulasi di dalam rongga mulut, dan arus udara dari
peparu keluar melalui sisi lidah.
~ Dalam Bahasa Melayu, terdapat satu konsonan sisian iaitu sisian
gusi [ l ]

hujung lidah diangkat ke arah gusi atas

CONTOH
Lelangit lembut dinaikkan rapat ke dinding
PERKATA
belakang rongga tekak
AN
Lari
Arus udara dari peparu keluar melalui kiri &
Balas
kanan lidah (sisi lidah)
Kekal
Glotis dirapatkan & pita suara bergetar
 KONSONAN SEPARUH VOKAL
~ Dihasilkan dengan alat artikulasi (lidah dan bibir) berada
pada kedudukan satu vokal, kemudian dengan segera
berubah kepada kedudukan vokal lain, yang berlaku
secara geluncuran.
~ Dalam BM, terdapat dua bunyi separuh vokal, iaitu
separuh vokal dua bibir [ w ] dan separuh vokal lelangit
keras [ y ]
Bibir & belakang lidah mengambil kedudukan seperti menghasilkan
SEPARUH VOKAL vokal [ u ]DUA BIBIR (W)
Bibir dibundarkan & belakang lidah dinaikkan setinggi mungkin
Berlaku geluncuran ke arah kedudukan vokal yang mengikutinya
Lelangit lembut dinaikkan untuk menutup rongga hidung
Pita suara bergetar
SEPARUH VOKAL LELANGIT KERAS (Y)
Bibir & lidah mengambil kedudukan
seperti menghasilkan vokal [i]

Bibir dihamparkan & hujung lidah

dinaikkan setinggi mungkin

Berlaku geluncuran ke arah kedudukan

vokal yang mengikutinya

Lelangit lembut dinaikkan untuk menutup

rongga hidung

Pita suara bergetar

CONTOH PERKATAAN :
• wira • yuran
• dawai • bayang
 4.KONSONAN SENGAUAN
 dihasilkan dengan cara yang seakan-akan serupa dengan letupan
 tetapi lelangit lembut diturunkan untuk membolehkan udara keluar melalui
rongga hidung
 menghasilkan bunyi sengauan

 bunyi sengau yang dihasilkan adalah bersuara

SENGAU SENGAU SENGAU SENGAU

BIBIR [m] GUSI [n] LELANGIT LELANGIT
KERAS [л] LEMBUT [ŋ]
( ny ) ( ng )
~ bibir bawah ~hujung lidah di-
dirapatkan ke rapatkan ke gusi ~depan lidah
bibir atas atas dirapatkan ke
~belakang lidah
dirapatkan ke
lelangit keras
lelangit
~lelangit lembut ~udara tersekat, lembut
di tetapi lelangit ~lelangit lembut
turunkan lembut diturunkan diturunkan
~udara
dikeluarkan
~udara ~udara keluar melalui rongga
~udara keluar
dikeluarkan melalui rongga hidung
melalui rongga
melalui rongga hidung hidung
hidung
 5. KONSONAN GESERAN
Geseran
Geserangusigusi
((ss))
Geseran
Geseranpita
pitasuara
suara
~hujung lidah ditemukan ((hh))
dengan daerah gusi
~glotis terbuka luas &
~lelangit lembut dinaikkan lelangit lembut dinaikkan
rapat ke belakang dinding rapat ke dinding rongga
rongga tekak tekak
Contoh
~arus udara dari peparu
keluar melalui rongga
~arus udara dari peparu perkataan:
keluar bergeser tanpa
mulut & bergeser dengan gangguan & keadaan dalam • hujan
daerah pertemuan hujung
lidah dengan gusi
rongga mulut seperti • saham
Contoh menghasilkan bunyi-bunyi
• buluh
vokal
~glotis direnggangkan perkataan:
•siput
~pita suara tak bergetar
• asal
• beras
 KONSONAN PINJAMAN
~digunakan pada kata-kata yang dipinjam daripada bahasa sumber
bibir gigi – bersuara (v)

bibir - gigi tidak bersuara (f) lelangit keras -gusi tak

bersuara (š)
(sy)
Gigi bersuara (Õ)
(dh)

Gigi tak bersuara (ө)

(th) Konsonan
geseran lelangit lembut bersuara (ᴕ)
(gh)

gigi -gusi
bersuara (z) lelangit lembut
tak bersuara (x)
(kh)
 •Awal
Geseran gigi tak Daun lidah berada di antara gigi
[өabit] [өәlaөa]
bersuara [ө] atas dan bawah.
•Tengah [iөnin]
Lelangit lembut terangkat rapat ke
belakang rongga tekak. [miөal][tamөil]
Udara yang dikeluarkan dari •Akhir [bahaө]
peparu melalui rongga mulut [hadiө][wariө]
dibiarkan bergeser keluar di daerah
gigi itu tanpa menggetarkan pita
suara. Awal [Ôaif],
[Ôarab],
Geseran gigi [Ôarurat]
bersuara[Ô] Daun lidah berada di antara gigi
atas dan bawah. Tengah
Lelangit lembut terangkat rapat ke [farÔu], [haÔir],
belakang rongga tekak. [wuÔu?]
Udara yang keluar dari peparu
melalui rongga mulut dibiakan
bergeser keluar di daerah itu sambil
menggetarkan pita suara.
Konsonan Cara menyembunyikan contoh

geseran bibir – Bibir bawah rapat pada gigi atas Awal [fasal],
gigi tak untuk membuat sempitan. [fitnah], [fobia]
bersuara [f] Lelangit lembut terangkat rapat ke Tengah [kafir],
belakang rongga tekak. [samfu], [wafat]
Udara yang keluar dari peparu
melalui rongga mulut dibiarkan
Akhir [arif],
bergeser keluar dari daerah rapatan [negatif], [saf]
bibir bawah dan gigi atas itu tanpa
menggetarkan pita suara.

Geseran bibir- oBibir bawah rapat ke gigi atas oAwal [vanila],

gigi bersuara supaya membuat sempitan [vektor], [video]
[v] oLelangit lembut terangkat rapat ke oTengah
belakang rongga tekak. [konvas], [aktiviti],
oUdara yang keluar dari peparu [novel]
melalui rongga mulut dibiar bergeser
Geseran gigi-gusi Daun lidah didekatkan ke daerah •Awal [zaman],
bersuara.(z) gigi-gusi supaya dapat membuat [zikir], [zuriat]
sempitan udara keluar.
Lelangit lembut dinaikkan rapat
ke belakang rongga tekak.
•Tengah [azami],
[lazim], [rizab]
Udara yang keluar dari peparu
dibiarkan bergeser di daerah gigi-
gusi yang membuat sempitan •Akhir [hafiz],
dengan daun lidah itu. [kuiz], [lafaz]
Pita suara digetarkan.

Geseran lelangit Daun lidah rapat ke daerah Awal [šampu],

karas-gusi tak antara lelangit keras dengan gusi [širik], [šurga]
bersuara.(š) untuk membuat sempitan.
Lelangit lembut dinaikkan rapat
ke belakang rongga tekak.
Tengah [laškar],
[mašhur], [muškil]
Udara keluar dari peparu dibiar
bergeser di daerah gigi-gusi yang
membuat sempitan dengan daun Akhir [quraiš],
lidah itu. Pita suara tidak [skuaš]
Geseran lelangit lembut •Belakang lidah Awal [xabar],
tak bersuara.[x] dirapatkan ke lelangit [xianat], [xusus]
lembut untuk membuat
satu sempitan.
•Lelangit lembut sendiri
Tengah [axbar],
dinaikkan rapat ke [ixtiar], [maxluk]
belakang rongga tekak.
•Udara yang keluar dari Akhir [fasax],
peparu dibiarkan [marix], [tarix]
bergeser pada sempitan
di daerah lelangit lembut
dengan belakang lidah
itu.
•Pita suara tidak
digetarkan.
Geseran lelangit lembut Belakang lidah ¤Awal
bersuara [ᴕ] dirapatkan ke lelangit
lembut untuk membuat [ᴕaib],[ᴕairah],
satu sempitan. [ᴕazal]
Lelangit lembut
sendiri dinaikkan rapat
¤Tengah
ke belakang rongga
tekak. [loᴕat],[maᴕrib],
Udara dikeluarkan [taᴕut]
dari peparu dibiarkan
bergeser pada sempitan ¤Akhir
di daerah lelangit [baliᴕ],[mubaliᴕ],
lembut dengan
belakang lidah.
[tabliᴕ]
Pita suara
digetarkan.
 BUNYI DIFTONG
• terbentuk dari bunyi vokal yang menggeluncur

• sebutan sebuah vokal itu digabungkan dengan sebuah vokal lain

• terdapat tiga diftong iaitu :

~[ai]
~[au]
~[oi]

• diftong berbeza dari rentetan vokal

• diftong membentuk satu sukukata seperti pan-dai, tetapi rentetan vokal

membentuk sukukata yang berlainan seperti su-ka-i.
 CARA-CARA MENGELUARKAN BUNYI
DIFTONG
• untuk menghasilkan bunyi diftong, berlaku geluncuran bunyi iaitu dari vokal yang
mendahului ke vokal yang mengikutinya

HADAPAN TENGAH BELAKANG

Sempit [i]
[u]

Separuh sempit [e] [o]

[oi]
Anak panah
menunjukka
n arah
Luas [a]
geluncuran [ai] [au]
pergerakan
lidah dari
kedudukan
vokal ke
vokal yang
DIFTONG CARA CONTOH
MEMBUNYIKANNYA
•Awal
•Dimulai dengan vokal depan luas
[ai] lalu digeluncurkan ke arah vokal [ail∂ron],[aikido],
depan sempit. [aising]
•Keadaan bibir daripada keadaan •Tengah
biasa menjadi terhampar.
[hairan],[kailan],
[šaitan]
•Akhir
[l∂rai],[abai],
[pantai]

[oi] Dimulai dengan vokal belakang Tengah

separuh sempit lalu
digeluncurkan ke arah vokal [boikot]
depan sempit. Akhir
Keadaan bibir daripada bundar [amboi],[baloi],[paroi]
menjadi terhampar.
[au] •Dimulai dengan vokal depan •Awal
luas dan digeluncurkan ke arah
vokal belakang sempit. [aura], [aurat],
[autograf].
•Keadaan bibir daripada
keadaan biasa menjadi bundar. •Tengah
[daulat], [maulana],
[tauke]
•Akhir
[kacau], [lampau],
[pantau].