Anda di halaman 1dari 116

OSTEOLOGI & ARTHROLOGI

Superficialis-profundus= terletak ke arah permukaan -terletak di sebelah dalam, menjauhi permukaan (mis. Musculi flexores digitorum superficialis et profundus) Medius, intermedius= terlelak di tengah, di antara dua bagian lain (Mis. Concha nasalis media terletak di tengah. di antara Concha nasalis superior dan inferior)
Medianus= terletak pada garis tengah (linea mediana) (Fissura mediana ventralis [anterior| dari sumsum tulang belakang). Tubuh dibagi menjadi dua bagian bayangan cermin yang sama dan simetris melalui "potongan medio-sagitalis".

Medialis-lateralis= mengarah pada bagian tengah tubuh


Planum mediana-pada bagian sisi tubuh, menjauhi planum mediana (mis. Fossae inguinales medialis et lateralis)

Frontalis = terlelak pada planum frontalis (bidang dahi, coronalis), juga tcrtarik ke dahi (mis. Processus frontalis dari Maxilla) Longitudinalis= jalur memanjang (mis. musculus longitudinalis superior dari lidah) Sagitalis= lerletak pada suatu planum sagitalis

Transversalis= lerletak pada suatu planum transversalis


Transversus= jalur melintas (mis. processus transversus dari vertebrae thoracalis)

Istilah Umum Arah dan Kedudukan Tubuh


Anterior-posterior = depan - belakang (mis. arteriae tibiales anterior et posterior) Ventralis-dorsalis = terletak mengarah ke perut-punggung Superior-inferior et inferior) = atas-bawah (mis. conchae nasales superior

Cranialis-caudalis = terletak mengarah ke kepala-ekor Dexter-sinister dextra et sinistra) Internus-externus = kanan-kiri (mis. arteriae iliacae communes = terletak di sebelah dalam - luar

Petunjuk Arah dan Kedudukan Anggota Tubuh


Proximales - distalis = terlelak pada ujung- awal, asal -terletak pada ujung akhir (mis. articulationes radio-ulnares proximalis et distalis) untuk bagian dada: radialis - ulnaris = terletak pada sisi radial - pada sisi ulnar (mis. arteriae radialis et ulnaris)

untuk bagian tangan / extremitatis thoracalis: palmaris - dorsalis = ke arah telapak tangan - ke arah punggung tangan (mis. aponeurosis palmaris, musculus interosseus dorsalis) untuk bagian pinggul: tibialis - fibularis = terletak di bagian tibial-, di bagian fibular (mis. arteria tibialis anterior) untuk bagian kaki: plantaris - dorsalis = ke arah telapak kaki - ke arah punggung kaki (mis. arteriae plantares lateralis dan medialis, arteria dorsalis pedis)

OSTEOLOGI
Skeleton berdasarkan jenis:
Axial Skeleton: cranium, columna vertebralis, costae dan sternum Apendiculare Skeleton: Ossa extemitatis thoracicae dan ossa extremitatis pelvinae Visceral Skeleton/Splanchnic Skeleton: os penis

Berdasarkan bentuk tulang:


Ossa longa Umumnya berbentuk silinder memanjang, terdapat pada anggota gerak, sebagai pendukung & tempat perlekatan Columna Vertyebralis. Contoh: os humerus, os femur

Ossa Plana
Berkembang hanya pada kedua arah, berfungsi melindungi organ-organ yang ditutupinya. Contoh: Os Scapula & beberapa tulang cranium, Coxae

Ossa Brevia
Dimensi pertumbuhan hampir sama antara panjang, lebar dan tebal, berfungsi untuk mengurangi friksi, membelokkan arah tendo, menyerap guncangan yang keras. Contoh: carpea, tarsea.

Ossa Irregularia
Tulang vertebrae, basis cranialis. Umumnya tulang terletak di median dan tidak berpasangan.

Osteologi : Ilmu yg mempelajari ttg tulang Skeleton : Kerangka, rangkaian bbrp tlg mjd rangkaian utuh, spt cranium, columna vertebralis, dll, tulang, kartilago, ligamentum utk mendukung tubuh,melindungi jar. lunak Os/ossa : Tulang yang berdiri sendiri Skeleton secara primer dibagi menjadi 3 kelompok:
1. Axial Skeleton: Cranium,Columna vertebralis,Costae dan Sternum 2. Appendicular Skeleton: Tlg-tlg yg menyusun anggota gerak baik depan maupun belakang. 3. Visceral Skeleton: Tlg yang tumbuh dalam substansi dr bbrp jar. Yg lunak.

CRANIUM
CRANIUM
Skeleton yang membentuk kerangka dasar kepala

FUNGSI: Melindungi otak, menyokong berbagai organ sensoris, membtk awal sist. Digesti & respirasi Cranium dibentuk oleh 2 komponen :
1. Ossa cranii: merupakan tlg-tlg yg langsung membtk cavitas cranialis
Os occipitale Os Sphenoidale Os parietale Os temporale Os interparietale Os ethmoidale Os Frontale

2. Ossa Faciei:
Os maxillare Os palatine Os pterigoidale . Os lacrimale Os conchae (Os turbinatum) Os mandibulare Os incisiva (Os premaxilla) Os nasale Os Zygomatica (Os malare) Os vomer Os hyoideus

Cari mana tulang apa yang berpasangan dan tunggal !

Lacrimal

Frontale Sphenoidale

Parietale

Incisive

Maxilla

Palatine

Zygomatic arc

Occipitale Temporale

Pterygoidea

Premaxila/ incisivi

Infra orbitale foramen

Lacrimale
Palatine Zygomatic Process Frontale crest Temporale Line Squamous Temporale

Zygomatic

Occipitale

Ossa Cranii
1. Os occipitale : mbtk bag. ventral dr caudal cranium (caudo-ventral)
Foramen magnum med. spinalis Condylus occipitalisart dg tl. atlas Tlg kecil bag rostral dr os occipitale.

2. Os interparietale

3. Os sphenoidale : tlg yg pendek terletak di ventral cranium ( dasar dr cavitas cranialis)

4.Os ethmoidale : Mbtk bag. rostral dari cavitas cranialis. 5.Os parietale : Pars dorsalis dinding caudal cranium ( atap dari cav. cranialis bag. caudal). 6.Os frontale : tlg sangat besar mebtk atap dr cav. cranialis. 7.Os temporale : Caudo-lateral dr cav. cranialis

Ossa Faciei
1. Os maxillare

: Lateral dari face ,

Crista facialis Foramen Infra orbitalis

2. Os incisive

Corpus incisive relative tipis dan datar Spatium interalveolare Proccessus palatinus premaxila Foramen incisivum

3. Os palatine : komponen dr tlg langitlangit keras (hard palate)

4. Os. Pterygoidale: Lateral chonae 5. Os. Nasale: Atap dr Cavitas nasalis 6. Os Lacrimale: - Anterior Orbital, - Posterior os. Maxillare 7. Os zygomaticus 8. Os Conchae: Dinding lateral dr, Cav.Nasalis 9. Os Vomer: Ventral dr Septum nasi (median bone) 10.Os Mandibula 11.Os Hyoideus

VERTEBRAE (COLUMNA VERTEBRALIS)


Tlg -tlg ini tdk berpasangan & btknya tdk beraturan. Tiap regio ditandai huruf pertama tmpt perlekatan C (Vertebrae Cervicales), T (Vert. Thoracales), L (Vert. Lumbales), S (Vert. Sacrales), Cd (Vert. Caudales), LS (Vert. Lumbales & Sacrales) pd ayam

Formula Columna Vertebralis


Equine (Kuda ) Ruminant Porcine (Babi) C7 C7 C7 T18 T13 T14-15 L6 L6 L6-7 S5 S5 S4 Cd15-20 Cd18-20 Cd20-23

Carnivora
Aves

C7
C13

T13
T4-6

L7
LS14

S3

Cd20-23
Cd4-9

Vertebrae tersusun atas : corpus, crcus dan processus Corpus : silindris, bag. ventral vertebrae, foramen vertebralis Arkus : gag. dorsal melengkapi foramen vertebralis Proccessus : proc. articularis, bag. cranial dan caudal mbtk persendian dg vertebrae didekatnya.

Proc. spinosus, tonjolan ke dorsal, bangunan runcing spt duri


Proc. transversus, tonjolan ke lateral pd arcus.

Vertebrae Cervicalis yang pertama : atlas, tdk ada proc. spinosus & corpus mjd satu dg axis mbtk banguiian spt gigi (dens axis )
Vertebrae Cervicalis kedua: axis, proc.spinosus lebar tetapi tdk tinggi

Vertebrae Cervicalis umumnya mempunyai proc. articularis yg besar.


Vertebrae Thoracalis ditandai dg proc. Spinossus yg sangat berkembang.Terdapat fovea costalis (fac. articularis) pd corpus vert. thoracalis merupakan cavitas utk persendian ujung cranial costae.

Vertebrae Lumbalis mempunyai proc. Transversus besar, pipih & menonjol ke lateral. Corpus bag caudal proc.articularis ver.lumbalis terakhir mbtk sendi dg sacrum.
Vertebrae Sacralis umumnya bersatu membtk sacrum dan mbtk sendi dg vert.lumbalis bag cranial dan dg vert, caudalis di bag. Caudal, di craniolateral bersendi dg ilium. Vertebrae Caudalis (coccygealis) mbtk pangkal ekor. Jmlhnya pd tiap hewan bervariasi. Makin ke caudal ukuranya makin kecil.

Costae
Adalah tulang yang berbentuk kurva memanjang Membentuk skeleton lateral dari cavum thorax. Secara serial berpasangan sesuai dengan jumlah vertebrae thoracalis. Pada bagian dorsal berartikulatio dengan vertebrae Bagian ventral melanjut sebagai cartilago costalis yang berartikulatio dengan sternum. Costae verae (costae sternales/sejati) jumlahnya sesuai dengan jumlah ruas sternum

costae spuriae /costae asternalis. Cartilago costalis dari masing-masinq costae asternalis saling melekat, jadi terjadi hubungan antara costae sternalis dengan asternalis secara tidak langsung Costae fluctuantes (costae melayang). Deretan paling belakang dari costae yang ujung ventralnya bebas dan tidak melekat pada costae didekatnya.

Ruang antara tiap costae disebut spatium intercostalis

Sternum
merupakan tulang di dasar thorax, tempat perlekatan cartilago costalis dari costae verae dan merupakan origo musculus pectoralis. Bagian cranialnya disebut manubrium sterni Bagian tengah disebut truncus atau corpus Bagian caudal disebut proc. xiphoideus. Manubrium kuda memiliki cartilago yang disebut cartilage cariniformis Tiap segmen sternum disebut sternebrae. Jumlah ruas sternum (sternebrae) ini bervariasi menurut species.

Pertemuan ke 2

APPENDICULAR SKELETON
A. Ossa membri Thoracici (Skeleton Extremitas Cranialis / Thoracic Limb)
Dibcntuk olch 4 komponen utama : Cingulum membri thoracici : Scapula Coracoid Clavicula (Semua terdapat pd unggas) Hewan mammalia : Scapula : berkembang baik Coracoid: Hewan kecil (bcrfusi pd Scapula) Clavicula : Absen, tertanam pd M.Brachiocephalicus kecuali pd kucing.

Scapula (Shoulder) :
Tri angulus Dua Surface (Facies) Tiga Angulus Tiga Borders (Margo)

Dua Facies: 1. Facies Costalis (Costal Surface)


Bag. Medial tulang, facies serrata m.Serratusventralis, fossa subscapularism.sub scapularis

2. Facies Lateralis (Lat, Surface)


Spina scapula Fossa supraspinata Fossa Infraspinata Cranial Caudal Ventral

Tiga Angulus :

Tiga Border(Margo):
Cranial (anterior), Caudal (Posterior) Ventral

Bagian Lain Scapula : Acromion - Extremitas distal dr. spina Collum/neck -angulus ventralis Tuberculum Supraglenoidale Tuberculum Infraglenoidale Proccessus Coracoideus(pd angulus ventralis - m.Coracobrachialis) Cavitas Glenoidalis-Facies articularis pd angulus ventralis Cartilage Scapularis

2. Brachium (Arm) :
Tl Panjang : Os Humerus Terdiri dari 2 extremitas: Ext. Proksimal-sendi dg Os Scapula Ext. Distal-sendi dg Os Radius-Ulna

3. Ante Brachium (Fore Arm) :


Os Radius OsUIna

4. Manus

Os Carpal Os Metacarpal Os Digiti

Os Carpal : Umumnya terdiri dari 8 ruas Dua baris Transversal.Proksimal & Distal Os Metacarpal : Distal dari Carpal Equine : MC III. Ruminant : Fusi MC III &1V Porcine : II, III,IV,V Carnivora : Jelas tcrpisah (5)

Os Digiti

: Bervariasi

Equine : ada 1 digiti: Digiti ke-3 Ruminant: ada 2 digiti: ke 3&4 Carnivora ; ada 5 Digiti secara lengkap terdiri dari 3 ruas tulang (Phalanx) :

1. Phalanx Proksimal 2. Phalanx Medial 3- Phalanx Distal


Masing-masing digiti memiliki dua ossa sesamoidea : Ossa Sesamoidea Phalangis Prima - sendi os.MC & Phalanx Proksimal Ossa Sesamoidea Phalangis TertiaeScndi Phalanx Med, & Distal

EXTREMITAS CAUDALIS / OSSA MEMBRI PELVINI

Tersusun atas :
Coxae Femur Cruris Pedis

Coxae dibentuk oleh


Os Ilium Os Ischium Os Pubicum

Acetabulum : Rongga seperti mangkuk tempat caput femoris dan coxae membentuk articulatio-coxofemoris Os Ilium : Tulang paling besar terletak paling dorsal, bentuk segitiga tidakl teratur. Bagian tengah menonjol ke arah dorsal disebut : tuber sacral yang bersendi pada os sacrum. Bagian lateral tonjolan tersebut disebut dengan : tuber coxae Os Ischium : Terletak di caudal sebelah ventral Acetabulum. Tonjolan ke caudal : Tuber Ischii Os Pubis : Tulang paling kecil, membentuk cranial dasar pelvis

Os Femur : Tulang panjang, bagian proksimal bersendi dengan acetabulum pada coxae
Terdapat beberapa tonjolan yang disebut dengan : Trochanter Ujung distal terdapat dua condylus yang membentuk sendi dengan tibia Trochlea : membentuk sendi dengan patela

d Keterangan: 1. Facies vs ligamentum patellaris 2. Facies vs ligamentum patellaris dan m. biceps femoris a. Basis b. Margo lateralis c. Margo medial d. Apex e. Fibrocartilago patellaris

d d

1. Pars medial patella 2. Pars lateral patella

Cruris :
Terdiri dari 2 tulang yaitu : Os Tibia : bentuk besar, terletak di medial Os Fibula : kecil, terletak di lateral

Os tibia :
Bagian proksimal bersendi dengan Os Femur Bagian Distal bersendi dengan Ossa tarsea Bagian Lateral bersendi dengan Os Fibula

Extremitas proksimal : terdapat condylus medialis dan condylus lateralis terdapat bentukan yang disebut dengan spina/eminentia intercondyloidea, tuberositas tibia. Facies articularis tibialis : Tempat bersendi dengan os fibula Extremitas Distal : terdapat facies articulares (cochlea tibia) : tempat bersendi dengan ossa tarsea. terdapat maleolus medialis dan maleolus lateralis

Os Fibula :
Proksimal : terdapat bentukan yang disebut dengan capitulum fibulare, corpus fibulae Medial : Terdapat facies articulares capituli, tempat bersendi dengan condylus lateralis os tibia Distal : berfusi dengan os tibia pada maleolus lateralis

Patella ( Tempurung lutut)


Merupakan os sesamoidea yang besar , tempat bersendi dengan trochlea os femur

Pedis : Hampir sama dengan manus pada extremitas cranialis. Terdiri dari : Tarsea, metatarsea dan digiti

Tarsea :
Proksimal : Os tarsi tibiale (talus) Os tarsi fibulare (Calcaneus) / tumit pada manusia Os tarsi centrale Distal : Os tarsi 1, 2 , 3 ,4

Metatarsea:
susunan tulangnya sama dengan metacarpea

Digiti :
sama dengan digiti pada extremitas cranial

Skeleton of a chicken; the inset shows the bones of the left foot dorsal view. 1, Facial past of skull; 2, mandible (the hyoid bones are shown protruding below the mandiN) 3, orbit and sclerotic ring of eyeball; 4, cranium; 5, atlas; 6, axis; 7, cervical vertebrae; 8, shoulder; 9, humerus; 10, radius; 11, ulna; 12, hand (manus); 13, notarium; 14, free thoracic vertebra; 15, synsacrum; 16, caudal vertebrae; 17, urostyle; 18, ilium; 19, ischium; 20, pubis; 21, femur; 22. ribs; 23, scapula; 24. coraraid; 25, fusi clavicles; 26; manubrium sterni; 27, sternum; 28, keel; 29, patella; 30, fibula; 31, tibiotarsus; 32, sesamoid bone (oirified libial cartilage) In hock joint; 33, tarsometatarsus; 34, digits; I, II, IU, IV, digits. (After Lucas rncl Stettenhcim, 1972.)

Pertemuan ke 3

ARTHROLOGI
Artikulatio : Dibentuk oleh dua atau lebih tulang/ Cartilage dengan jar.lain Articulatio dikenal ada 3 macam :
1. Synarthroses 2. Diarthroses 3. Ampiarthroses

Synarthroses :
Segmen-segmen disatukan oleh jar.ikat /cartilago /campuran dr keduanya. Sendi mati / tidak bergerak Tdk. Ada ruang sendi Bersifat temporer, dilanjutkan Invasi proses ossifikasi

Macam persendian synarthroses


a. Sutura :
Daerah kepala Dua tlg berdekatan dihubungkan oleh jaringan Ikat

Sutura Serata : Tepi tlg tdk rata. cth : Sutura Frontalis Sutura Squamosa: Tepi tlg bergerigi dan berlapislapis. cth : Sutura Parieto temporalis Sutura Harmonia: Tepi tlg rata atau sedikit kasar. Cth : Sutura nasalis

b. Syndesmosis : media penyatu jar.ikat putih atau jar.elastis / campuran keduanya. cth: hub.antara os metacarpal & perlekatan antara cartilago costae satu dg yang lain. c. Synchondrosis: dua tlg disatukan oleh cartilago. cth: hub. antara pars. basilaris dr os occipitale & os sphenoidale d. Symphysis : terbatas pd.sendi-sendi median yg menghub.bag.yg simetris dr. tlg . media : jar.ikat/ cartilago. cth : symphysis pelvis. e. Gomphosis : diterapkan pada perlekatan / implantasi gigi dalam alveoli

Diarthroses:
Ditandai oleh adanya ruang persendian dg capsula sendi dan adanya pergerakan, persendian yg bergerak / sejati Articulatio Simplex : Satu sendi dbtk oleh dua fac. Art.. Articulatio Composita: Satu sendi dibtk oleh bbrp fac. Art.

Struktur-struktur yg terlibat pd Diarthroses :

1. Facies articularis: Umumnya permukaannya Halus dan sangat bervariasi btknya. Dibentuk oleh tulang padat khusus, biasanya permukaan ini diisi pula oleh cavitas non articularisfossa synovialis 2. Cartilagines Articularis : Umumnya tipe hyalin , membentuk penutup yg membungkus permukaan persendian dr. tulang. Ketebalan bervariasi, yg paling tebal pada lokasi yg banyak mendapat tekanan dan friksi.

3. Capsula Articularis : Pada prinsipnya berbentuk tabung yg ujungnya melekat di sekeliling Terdiri dari 2 lapisan :
Lapisan luar : Jar. ikat fibrosa (Str. fibrosum) Lapisan dalam: lapisan/membrana synovialis (Str. synoviale) menghasilkan cairan synovial yg melumasi persendian.

4. Ligamenta : Pita/ membrana yg kuat biasanya terdiri dari jaringan .ikat fibrosa putih, yg menghubungkan /menyatukan ruas-ruas tulang, lemas tapi tidak elastis kecuali . ligamentum.nuchae. Sesuai dg posisinya ligamentum dibagi dua yaitu : periarticular & intra articular. 5. Disci / Menisci articulares : Lempeng fibro Cartilage/jar. fibrosa, terletak antara Cartilagines articulares, membagi/ memisahkan cavum articulares sebagian / Seluruhnya menjadi 2 komparteman. Fungsi: menyokong bentuk permukaan .tulang menjadi kongkruen shg memungkinkan Variasi gerak yg Ibh bnyk. 6. Labrum Glenoidalis : Merupakan cincin fibro cartilago yg mengelilingi tepi Ruang sendi. Fungsi: Memperluas cavum articulares dan mencegah fraktur bag. marginal.

GERAKAN PERSENDIAN
Gerakan persendian tergantung pada bentuk dan luas facies articulares serta Susunan ligamentumnya. Berdasarkan gerakannya Diarthroses dikIasifikasikan menjadi :
1. Gliding : menunjukkan adanya gerakan sliding (pergelinciran) dr satu permukaan yg datar Misal: Persendian antara processus articulares vertebrae. 2. Angular : merupakah gerakan mengelilingi satu sumbu /lebih. Ada 2 gerakan yang dijumpai :
a. Gerakan memperkecil sudut disebut fleksi b. Gerakan mengarah ke bentuk garis lurus disebut extensi. Umumnya gerakan pada bag. Distal dr anggota gerak

3. Rotasio: merupakan istilah yg digunakan untuk menunjukkan gerakkan yg memutar dari satu segmen yg mengitari sumbu longitudinal segmen yg lain yg membentuk persendian itu. Misal: Articulatio atlanto-axialis 4. Circumductio: menunjukkan gerakan yg membentuk lingkaran pd ujung distal anggota gerak . Hal ini mudah dipraktekkan pada manusia tapi pada hewan quadripedal hanya mungkin pd batas tertentu. 5. Adductio & Abductio : Gerakan yg menuju dan menjauhi bid. median tubuh.

Berdasarkan bentuk facies articulares & gerakan yang terjadi Diarthroses diklasifikasikan meniadi:
1. Arthrodia : (Gliding Joint), facies .articulares datar yg hanya memungkinkan tjdnya gerakan gliding. Contoh : Articulatio CarpoMetacarpal, Articulatio antara processus articulares vertebrae cervicales & vert. thoracales.

3. Ginglymus (hinge joint): di sini biasanya persendiaan memiliki dua condylus atau segmensegmen berbentuk silinder atau kerucut yg masuk dalam cavitas ( ruang sendi) yg sesuai. Gerakannya: flexi & extensi. Misal: art. atlantooccipitalis, art cubiti, art. genu. 4. Trachoid (pivot joint) : gerakkannya terbatas pada gerakan berputar mengelilingi sumbu longitudinal bagian yang lain. Misal: articulatio. Atlanto-axialis. 5. Enarthroses (ball & socket joint) : permukaan sendi bbtk curva spheris yg msk ke dlm rongga yg sesuai. Gerakkannya sangat bervariasi: flexi, extensi, rotasio, adductio, abductio, circumductio. Misal : art scapulo-humeralis, art coxo-femoris

Amphiarthroses
Merupakan articulatio yang memiliki sifat gabungan dari Synarthroses dan Diarthroses. Segmen-segmennya disatukan secara langsung oleh lempeng/lembaran fibro cartilage yg biasanya juga dg disertai ligamentum. Gerakannya ditentukan bentuk facies articulares & kemampuan serta kelenturan media penyatunya.
Hampir semuanya terletak di medial. Tidak memiliki cavum articularis. Misal: Articulatio antar corpus vertebrae

CONTOH-CONTOH ARTICULATIO
I. ARTICULATIO PADA CRANIUM
1. Articulatio Temporo-Mandibula.
Facies. articulares : Pars Squamous os Temporale, Condylus Mandibula, Fossa Mandibula Disci : Antara Facies Articulares Mandibula & os Temporale Media Penyatu : Ligamentum lateral & Ligamentum Caudal Sendi : diarthroses, gynglimus

2.Articulatio Spheno-Occipital Pars basilaris os occipitale Corpus basis os sphenoidale Sendi: Synarthroses, Synchondroses, 3.Sutura ( Synarthroses ) ,Media penyatu : Jaringan ikat Fibrous. 4.Inter Mandibular/ Symphisis mandibularis. Sendi: Synarthroses,

II. ARTICULATIO PD VERTEBRAE 1. Articulatio pd corpus vertebrae / Art. Intercentrale (Amphiarthroses) Fac.art: Cavitas caudalis corpus vertebrae. Disci : Intervertebrae disci ( Fibro Cartilages)
Disci yg terletak antara 2 corpus yg berdekatan. Memiliki Anulus Fibrosus ( berupa Ring di tepi dengan bag. Tengah yg lunak. disebut nucleus pulposus. HNP (Hernia Nucleus Pulposus) Lig.: Lig.Longitudinal Ventral ( melintang pd. fac. ventralis corpus vertebrae & fibro cartilago intervertebralis). Lig.. longitudinal Dorsal (melalui lantai Canalis vertebralis dr axis sampai dengan os sacrum.

2. Articulatio pd Arcus Vertebrae Fac. Art: - Dua Processus Articulares Ligamentum : Lig. FIava ( antar arc.vertebrae) Lig Supraspinale(membentang secara.medal dr os occipitale-sacrum). Lig Nuchae (jar.elastis yg sgt kuat. membentang dr os occipitale sampai dengan os lumbal) Lig. Interspinal (antar spina vertebrae) Lig. Intertransversaria ( berupa membran yg menghub proc.transversus di daerah lumbal)

3. Articulatio Atlanto-Axialis
Bersifat Trochoid (pivot joint), capsula articularisnya dilekatkan ditepian sekeliling facies articularis..
Media Penyatu : Lig. Interarcuale/lig.atlanto-axialis dorsal ( berupa membran di dorsal capsula ) Lig. Interspinal (dua pita elastis yg membentang dr arc.dorsal atlasmenuju spina dr axis). Lig. dentis externum ( dr. tuberculum ventralis atlas &. melekat ke spina ventralis dr axis) Lig.dentis internum membentang dr fac.dorsal dens axis & melekat pd permukaan dlm dr arcus ventral dr os atlas.

Gerakan sendi ini: atlas dan kepala berotasi di atas axis, sedangkan axis berotasi pd Pusat corpus axis.

1. Articulatio Atlanto-Occipitalis.
Sifatnya ginglymus. Facies articularis: kedua cavum ovale pd atlas & kedua condylus os occipitale.
Media Penyatu : Membrana atlanto occipitalis dorsalis (membentang dari arcus dorsalis atlas ke margo dorsal dr foramen magnium) Membrana occiprtalis ventralis ( membentang dr arcus ventralis atlas ke margo ventralis dr foramen magnum). Lig. Lateralia atlantis (membentang dr tiap margo alae atlantis dkt for. intervertebrale ke muka lateral dr proc. paramastoideus os occipitale. Kesemuanya menyatu dlm capsula articularis, gerak: flexi, extensi.

III. ARTICULATIO PD THORAX 1. Articulatio Costo-vertebralis


a. Articulatio. Capituli
Sifat: Trochoid, gerak: rotasi Persendian dibentuk oleh : Capitulum costae, corpus kedua vertebrae yang bersambungan (fovea costalis), dan cartilage intervertebrale.
Media Penyatu : Lig. Capituli costae radiatum (membentang dr ventral collum costae menyebar keluar melalui corpus vertebrae & fibro-cartilago intervertebrale) Lig.Conjugale, membentang dr sulcus capitulum costae ke arah transversal masuk dlm canalis vertebralis. Lig.colli-costae, membentang di bag dorsal articulatio antara fovea costalis & collum costae

b. b. Articulatio. Costo-Transversaria
Sifat: Gliding Persendian ini dibentuk oleh Facies articularis tuberculum costae & processus transversus vertebrae Thoracales. Media Penyatu :
Lig.costo Transversaria dorsal ( dari Proc.transversus vert & tuberculum costae di bag yg tdk mengadaka

2. Articulatio Sterno-costalis
Sifat : Rotasi Facies. Articularis :
Cartilago pd. Sternum / facies.costales Cartilage pd costae sternales

Ligamentum : - Lig. Sternocostales Radiatum.

IV. ARTICULATIO PD EXTREMITAS CRANIALIS 1. Art. Scapulo-Humeralis (The Shoulder joint) Fac.Art.: - Cavitas Glenoidalis os Scapula dan Caput Humerus -Memiliki capsula articulares tapi tidak memiliki ligamentum -Sifat: Enarthroses, gerakan normal: Flexi &Extensi 2. Articulatio Cubiti ( The Elbow Joint) Dibentuk oleh Extremitas Distal os Humerus & Extremitas Proximal os Radius & os Ulna. Facies . Articularis.: - Facies.Trochlealis yang dibentuk oleh condily Humerus & tepi diantara Condily. - Cavitas Glenoidalis & Sulcus dr Extremitas Proximal.os Radius -Incisura semilunaris ulna Media Penyatu : - Membrana synovialis yg melanjut Ke articulatio. Radio-UInaris - Lig. Collateral Medial - Lig. Collateral lateral. Sifat: Ginglymus, gerak : Flexi & Extensi

3.Articulo Radio- Ulnar ( The Radio- Ulnar art) - Proximal Os Radius - Distal Spatium Interoseum Ligamentum : - Lig. Interoseum Antebrachii - Lig. Radio-Ulnar. a. Art. Radio Ulnar Proksimal -Facies. Ulnaris ( Bag. Convex) - Facies. Caudal Extremitas.Proksimal Os Radius b. Art. Radio Ulnar Distal - Extremitas. Distal Ulna berfusi dg Os Radius

4.Articulatio Carpi (Carpal Joint) a. Art.Antebrachio-Carpea -Bag. Distal os Radius (Radio-Carpea) & Ulno-Carpea (Ruminant,Carnivora,Porcine) b. Art. Inter Carpea c. Art. Carpo-Metacarpea - Bag. Distal dari Os Carpi & bag Proksimal os Metacarpi Sifat: Ginglymus, gerakan : Flexi, Extensi.

Ligamentum : -Lig. Carpal Palmar. -Lig.Carpal Collateral Lateral -Lig Carpal Collateral Medial Membrana Sinovial: - Saccus Radio Carpea - Saccus Intercarpea - Saccus Carpo-Metacarpea. 5. Articulatio Intermetacarpea - Bag. Proksimal.Os Metacarpal - Capsula Art. Carpea - Lig. Interosseus Carpea

6. Articulatio Metacarpo-Phalangea (Fet Lock Joint) Facies. Articulares.: -Bag. Distal Os Metacarpea - Bag.Proksimal. Os Phalanx Proksimal - Bag.Proksimal. Os Sesamoidea Proksimal. Ligamentum : -Lig. Collateral Superficialls -Lig. Collateral Profundus -Lig. Metacarpo Intersesainoidea Sifat: Ginglymus

7.Articulatio Interphalangea Proksimal ( The Pastern Joint) Facies Articulares : - Bag. Distal 0s Phalanx Proksimal - Bag. Proksimal Os Phalanx Medial Ligamentum : - Lig. Collateral - Lig.Palma - Gerakan : Flexi, Extensi

8.Articulatio Interphalangea Distal ( The Coffin Joint) Facies. Articularis : - Bag. Distal Os Phalanx Medial - Bag. Proksimal Os Sesamoidea Distal - Bag. Proksimal Os Phalanx Distal Ligamentum : - Lig. Collateral - Lig Collateral Sesamoidea

V. ARTICULATIO PD. EXTREMITAS CAUDALIS 1. Articulatio Sacro-Iliaca Facies Articularis : - Facies Auricula Os Sacrum - Facies Auricula Os Ilium Media Penyatu : - Capsula Articulares - Lig. Sacro Iliaca Ventral - Lig. Cinguli Extremitatis Pelvina - Lig. Sacro-iliacum Dorsal brevia(pendek) - Lig. Sacro iliacum Dorsal longum (panjang) - Lig. Sacro Ischiadicum - Lig. Ilio lumbal

2. Symphisis Pelvis -Dibentuk oleh articulatio dari ossa coxarum pada linea mediana-ventralis. -Symphisis Pubis (cranial) -Symphisis Ischiadicus (Caudal) - Hewan muda: Lamina Fibrocartilagonea setelah dewasa mengalami ossifikasi. - Ligamentum: - Lig. Pubic cranial - Lig. Ischiatic Arcuata

3.Articulatio Coxae ( The Hip Joint) -Dibentuk oleh ujung proksimal femur dan acetabulum Facies Articularis: -Caput Femoris -Acetabulum(Labrum glenoidale di tepi tulang) Capsula Articulares: Di sekitar tepi acetabulum & collum Femoris. Media Penyatu : - Lig. Teres - Lig. Accesorium - Membrana Synovialis yang menutup acetabuli Gerakan : Flexi, Extensi, Abductio, Adductio, Rotasi, Circumductio (enarthroses)

4. Articulatio Genu :(The Stifle Joint) Terdiri dari : a. Articulatio Femoro-Patellaris Dibentuk oleh: Trochlea Femoris dan Facies Articulares Patellaris Facies Articularis : Trochlea Femoris Facies Articulares Patellaris Medial : Fibrocartilago Patellae Capsula Articulares : Pada Patella, melekat di sekitar tepi facies articulares.

Media Penyatu : - Lig. Femoro Patellaris Lateralis & Medialis - Lig. Patellae Lateral, Intermedial & Medial b. Articulatio Femoro-Tibialis Dibentuk oleh Condylus Femoris , Extremitas Proksimalis Tibia & menisci ( Cartilago semilunaris) Media Penyatu : - Lig. Collateral medial dan Lateral - Lig.Cruriatum Anterior dan Posterior

5. Articulatio Tibio-Fibulare a. Articulatio Tibular Proksimal Dibentuk oleh : Capitulum Fibulae, Condylus lateralis tibiae(marginal/ margo lateralis) dan membrana Interosea Cruris. b. Articulatio Tibio-Fibular Distal Dibentuk oleh distal Os Fibula yang berfusi dengan Os Tibiae 6. Articulatio Tarsea ( The Hock Joint ) a. Art.Taloo-Cruralis / Art. Tibio tarsea Dibentuk oleh Trochlea Talus/ Proksimal Tarsea dan distal dari os tibiae b. Articulatio Intertarsea Dibentuk oleh antar os tarsea

Ligaments of the Equine Genual Joint A. Isolated menisci from the left genual joint (caudal aspect) 1. lateral meniscus 2. cranial tibia! lig. of lateral meniscus 3. caudal tibia! lig. of lateral meniscus 4. meniscofemoral lig. 5. medial meniscus 6. cranial tibial lig. of medial meniscus 7. caudal tibial lig. of medial meniscus 8. cranial cruciate lig. 9. caudal cruciate lig.

B. Caudal aspect of left joint 1.lateral collateral lig. 2. cranial cruciate lig. 3. Menisco femoral lig. 4. caudal tibial lig. of lateral meniscus 5. caudal cruciate lig. 6. medial collateral lig. After Getty, 1975 [4]

Figure 8-5 Ligaments of the Equine Genual Joint (craniolateral aspect) 1. patella 2. medial patellar ligament 3. intermediate ("middle") patellar ligament 4. enlarged medial ridge of femoral trochlea 5. lateral patellar ligament 6. lateral femoropatellar ligament 7. lateral collateral ligament 8. lateral meniscus 9. medial meniscus 10. fibula After Getty, 1975 [4

c. Articulatio Tarso Metatarsea Dibentuk oleh distal os tarsea dan proksimal os metatarsea Media Penyatu : -Lig. Collateral Lateral Longum dan Brevia -Lig.Collateral Medial Longum dan Brevia Cavum Synovial: - Saccus Tibio Tarsea -Saccus Inter Tarsea Proksimal & Distal - Saccus Tarso Metatarsea

7. Articulatio Metatarsea 8. Articulatio Metatarso Phalangeal 9. Articulatio Inter Phalangea Proksimal 10. Articulatio Inter Phalangea Distal

OSTEOLOGY Skeleton A. Axial skeleton 1. Cranium a. Ossa cranii:: os parietale, os interparietale, os temporale, os ethmoidale, os frontale, ossa frontalia, os occipitale b. Ossa faciei: ossa pterygoidea, os lacrimale, ossa nasalia, osaa turbinata, os incisivum/ossa incisiva, os zygomaticum, os mandibula, os hyoidea, os, os rostri, vomer, maxilla 2. Columna vertebralis Vertebrae cervicales, vertebra' thoracales, vertebrae lumbales, os sacrum, vertebrae coccygeae 3 Sternum dan costae

B. Apendiculare skeleton 1. Ossa extremitatis thoracicae: Cingulum; extremitatis thoracaliss scapula, coracoid, clavicula Brachium: humerus Antibrachium; radius, ulna Manus :Ossa carpi -os carpi radiale, os carpi intermedium, os carpi ulnare, os carpi accessorium, os carpale primum, os carpale secundum, os carpale tertium, ob carpale quartum Ossa metacarpalia : os metacarpale primum, os metacarpale secundum, os metacarpale tertium Digiti: phalanx prima, phalanx secunda, phalanx tertia

2. Ossa extremitatis pelvinae i cingulum extremitatie pelvinae: Os coxae ;os ilium, os pubis, os ischium Femur: os femoris Crus; tibia, fibula, patella Pes: Ossa tarsi : os tarsi fibulare, os tarsi tibiale, os tarsi centrale, os tarsale primum et secundum, os tarsale tertium C. Splanchnic/visceral skeleton os penis

Articulatio extremitas cranialis: -Scapulo-humeralis, -cubiti, - carpi :-radiocarpea, intercarpea, carpometacarpea - metacarpo-phalangea - interphalangea proximalis interphalangea distalis. Articulatio extremitas caudalis -Sacro-iliaca, -coxae -genu - tarsi-talocruralis, intertarseae,tarsometatarsea, metatarso-phalangea - interphalangea proximalis -interphalangea distalis.

Anda mungkin juga menyukai