Anda di halaman 1dari 20

Rangkuman Anatomi Blok I.

Nervous System
Presented by Juned for everyone who needs it

Pembagian Sistem Saraf


Anatomis
Cerebrum
Encephalon

Truncus cerebri

SNC

Cerebellum

Diencephalon
Mesencephalon
Pons
Medulla oblongata

Medulla spinalis
SN
Nervi craniales (N I-XII)
SNP

C8
T 12
L5
S5
Co 1

Nervi spinales

Fungsional
SN Somatis

SN

SN Parasimpatis
SN Otonom/Visceral
SN Simpatis

Pembagian Encephalon (Otak)


Telencephalon

Hemispherium cerebri

Diencephalon

Epithalamus
Thalamus
Hypothalamus
Subthalamus

Prosencephalon

Encephalon

Mesencephalon

Mesencephalon

C
e
r
e
b
r
u
m

Tectum: corpora quadrigemina


(colliculus supor et infor)
Tegmentum

Metencephalon
Rhombencephalon
Myelencephalon

Pons
Cerebellum
Medulla oblongata

Osteologi
Calvaria cranii

Sulcus sinus sagitalis sup

Sulci arteriosi et venosi a. meningea media

Foveolae granulares corpus Pacchioni

or

Spatium epidurale

Spatium subdurale

Spatium subarachnoidea cisterna:


Cisterna cerebellomedullaris
Cisterna pontis
Cisterna interpeduncularis
Cisterna ambiens

Basis cranii

Fossa cranii antor gyri et sulci orbitales


impressiones gyrorum (digitatae)

Sinus Duramatris

Fossa cranii media lobus temporal


Fossa cranii postor cerebellum

Terdapat di antara 2 lapisan duramater

Menerima aliran darah dari:

Foramen-foramen liat tabel Nn. Craniales

Sulcus-sulcus sesuai dengan sinus yang

Vv. cerebri
Vv. diploicae
Vv. emissariae:
V. emisaria parietalis for. parietale
V. emisaria mastoidea for. mastoidea
V. emisaria occipitalis
V. emisaria condylaris canalis condylaris

melewatinya, misal sulcus sinus sigmoidei dilewati


oleh sinus sigmoideus, dll

Sella turcica, fossa hypophysialis

Margo supor partis petrosae


Tempat melekatnya tentorium cerebelli

Protuberantia occipitalis interna


Tempatnya confluens sinuum

Meninges

Terdiri dari 3 lapis:


1. Duramater cranialis:
Lamina endostealis
Lamina meningealis duplikatura:
Falx cerebri
Memisahkan kedua hemispherium cerebri,
tepi bawahnya sampai corpus callosum

Falx cerebelli
Memisahkan kedua hemispherium
cerebelli

Sinus sagitalis supor lanjutan v. nasalis

Sinus sagitalis infor

Sinus rectus lanjutan v. cerebri magna


(Galen)

Sinus occipitalis

Sinus cavernosus
Sinus intercavernosi

Sinus tranversus

Sinus sigmoideus

Sinus petrosus supor et infor

Sinus sphenoparietalis

Confluens sinuum

Tentorium cerebelli

Merupakan muara dari sinus sagitalis supor, sinus


rectus, dan sinus occipitalis, yang selanjutnya

Memisahkan cerebrum cerebellum,


membatasi incisura tentorii

Diaphragma sellae
Inervasi: N. V, N. X
Duramater spinalis 1 lapis aja
2. Arachnoidea
Granulatio arachnoidalis (corpus
Pacchioni) merupakan klep satu arah yang

mengalirkan darah ke sinus transversus sinus


sigmoideus v. jugularis interna

Central Nervous System

Garis sepanjang medulla spinalis


truncus cerebri
Garis dari polus frontalis polus
occipitalis

mengalirkan LCS dari spatium subarachnoidea


sinus sagitalis supor

3. Piamater

Vaskularisasi:
A. meningea antor for. ethmoidale antor
A. meningea media for. spinosum
A. meningea postor for. jugulare

Neuraxis: bentuk huruf T

Orientasi arah:
Rostral: ke arah frontal
Kaudal: ke arah regio coccygeus
Dorsal: ke arah punggung
Ventral: ke arah perut
2

Sulcus parolfactorius antor et postor

Penampang:

Koronal: neuraxis

Lobus parietalis antara sulcus centralis dan

Horisontal: // neuraxis
Sagital

linea parieto-occipitalis

Gyrus postcentralis

Organisasi neuron:

Lobulus parietalis supor

Kumpulan badan sel saraf:


nucleus, ganglion, lamina, cortex, corpus,
centrum
Berkas serabut saraf:
tractus, fasciculus, brachium, pedunculus,
columna, lemniscus, commissura, ansa,
capsula, funiculus

Lobulus parietalis infor

Gyrus supramarginalis

Gyrus angularis

Sulcus postcentralis

Sulcus interparietalis

occipitalis

Hemispherium Cerebri

Lobus occipitalis posterior linea parieto-

Cortex (substantia grisea)

Lobus temporalis inferior fissura lateralis dan

Ganglia basalia (nuclei basales)


Substantia medullaris (substantia alba)

rostral linea parieto-occipitalis

Gyrus temporalis supor

Fissura longitudinalis cerebri

Gyrus temporalis medius

Sulcus centralis (fissura Rolando)

Gyrus temporalis infor

Linea parieto-occipitalis

Gyrus temporalis transversus

Garis imajiner antara sulcus parieto-occipitalis


incisura preoccipitalis

Sulcus temporalis supor

Sulcus temporalis medius

Sulcus temporalis infor

Fissura lateralis (Sylvius)

Facies medialis
Facies convexa
Facies basalis

Lobus centralis (lobus insularis/insula Reil)

Lobus frontalis rostral sulcus centralis

Gyrus precentralis

Gyrus frontalis supor

Gyrus frontalis medius

Gyrus frontalis infor:


Pars orbitalis
Pars triangularis
Pars opercularis

terkubur dalam lobus temporalis, terlihat jika operculum


disisihkan

Gyrus brevis

Gyrus longus

Limen insulae

Sulcus centralis

Sulcus circularis

Lobus limbicus aspek medial hemispherium


cerebri, mengelilingi corpus callosum

Gyrus orbitalis

Gyrus subcallosus

Gyrus rectus

Gyrus cinguli

Gyrus subcallosus (gyrus paraterminalis)

Isthmus

Gyrus parahippocampus uncus

Formatio hippocampi:

Gyrus parolfactorius ant et post

Sulcus precentralis

or

Sulcus frontalis sup

Sulcus frontalis inf

or

Sulcus orbitalis

Sulcus olfactorius

or

or

Hippocampus
Gyrus dentatus
Gyrus fasciolaris

Indusium griseum (rudimenter


hippocampus)

Beberapa struktur lainnya pada facies


medialis hemispherium cerebri:

Gyrus fusiformis

Gyrus lingualis

Cuneus

Precuneus

Lobulus paracentralis

Sulcus cinguli

Sulcus hippocampalis

Sulcus collateralis

Fissura parieto-occipitalis

Fissura calcarina

Serabut saraf, menurut fungsinya:


1. Serabut asosiasi:
Menghubungkan daerah-daerah cortex cerebri
pada hemispherium cerebri yang sama, misal
cingulum (terdapat dalam gyrus cinguli), fasciculus
uncinatus, fasciculus arcuatus, dll

2. Serabut proyeksi:
Menghubungkan daerah-daerah cortex cerebri
dengan nukleus subkortikal

3. Serabut komisural:
Menghubungkan daerah-daerah cortex cerebri
yang sama pada hemispherium cerebri kanankiri

Corpus callosum: rostrum, genu,


truncus, splenium
Commissura antor
Commissura postor

Area Broadmann
Area
Brodmann
1
2
3
3, 4
5, 7

Nama area

Cortex cerebri

Area somatik primer

Gyrus postcentralis

Area somatik sekunder


Area asosiasi somatik
(asosiasi parasensoris)

Lobulus parietalis supor

17

Area visual primer


(area striata)

Sekitar fissura calcarina

18
19
39
41
42

Area visual sekunder


Area visual tersier
Area asosiasi visual tinggi
Area auditoris primer
Area auditoris sekunder

Sebelah area 17
Sebelah area 18
Gyrus angularis
Gyrus temporalis transversus
(convolutio Heschl)

22

Area asosiasi auditoris


(area Wernicke)
Area bahasa sensoris
Area asosiasi area-area
asosiasi sensoris

Gyrus temporalis supor

Fungsi
Sensibilitas kutan dan viscera
Sensibilitas viscera
Sensibilitas kutan
Sensoris umum, termasuk nyeri
Stereognosis: penilaian komprehensif
karakteristik objek yang diraba tanpa
melihatnya
Akhiran radiatio optica dari corpus
geniculatum laterale (CGL)
= pusat penglihatan
Area asosiasi visual
18-19: gerakan scanning otomatis
bola mata
Akhiran radiatio auditiva dari corpus
geniculatum mediale (CGM)
= pusat pendengaran

Gyrus temporalis supor


Gyrus angularis
Gyrus supramarginalis
Operculum

Memproses input-input dari area-area


asosiasi sensoris

Area olfaksi
Cortex prefrontalis

Uncus
Bagian depan gyrus frontalis
supor gyri orbitales

38

Psychical cortex

Neocortex polus antor lobus


temporalis

Area motoris primer

Gyrus precentralis

Area premotoris

Frontal eye field

44
45

Area bahasa motoris


(area Broca)

Gyrus frontalis supor


(rostral gyrus precentralis)
Gyrus frontalis supor
(rostral area 6)
Pars opercularis
Pars triangularis

Pusat penciuman
Pengatur depth of feeling
(afek/perasaan)
Prefrontal cortex is the neocortical
representative of the limbic system
Berhubungan dengan pengalaman
masa lalu, membangkitkan kembali
benda-benda yang pernah dilihat atau
musik yang pernah didengar
Pusat motorik: asal tractus
corticospinalis et corticobulbaris
Gerakan manipulatif
(aktivitas motoris yang dipelajari)
Gerakan scanning volunter bola mata

22
39
40
43
34
9-12

Area gustatoris

Pusat pengecapan

Mekanisme produksi bicara

Ganglia Basalia

Secara filogenetik dibagi menjadi:


1. Neostriatum: nucleus caudatus, putamen
2. Paleostriatum: globus pallidus
3. Archistriatum: amygdala, claustrum

Nucleus caudatus:
Caput
Corpus
Cauda uncus

Nucleus lenticularis (lentiformis):


Putamen
Globus pallidus medialis et lateralis

Claustrum

Capsula interna:
Crus anterius
Crus posterius

Lamina medullaris interna

Lamina medullaris externa

Capsula externa

Capsula extrema

Diencephalon

Thalamus:
Adhesio interthalamica
Pulvinar thalami
Corpus geniculatum laterale
Corpus geniculatum mediale

Hypothalamus

Epithalamus (glandula pinealis)

Sulcus hypothalamicus

Corpus mamillare

Lamina terminalis

Brachium colliculi superioris

Brachium colliculi inferioris

Metathalamus

Mesenchepalon

Tectum: colliculus supor et infor

Tegmentum

Pedunculus cerebri
= crus cerebri + tegmentum

Fossa interpeduncularis

Substantia nigra

Nucleus ruber

Pons

Sulcus basilaris a. basilaris

Fibrae tranversae superficiales

Fossa rhomboidea:
Sulcus medianus
Sulcus limitans
Fovea supor et infor
Colliculus facialis
Trigonum n. vagi
Trigonum n. hypoglossi
Tuberculum acusticum area acustica
Striae medullares

Fastigium

Cerebellum

Cortex cerebelli

Medulla cerebelli (centrum medullare) arbor vitae

Nuclei cerebelli (nuclei centrales):


Nucleus fastigii
Nucleus emboliformis
Nucleus globosus
Nucleus dentatus

Nucleus
interpositus

Pedunculus cerebellaris supor (brachium conjunctivum)

Pedunculus cerebellaris medius (brachium pontis)

Pedunculus cerebellaris infor (corpus restiforme)

Vermis

Hemispherium cerebelli

Lingula
Lobulus centralis
Culmen
Declive
Folium
Tuber

Lobulus centralis
Lobulus quadrangularis antor
Lobulus quadrangularis postor
Lobulus semilunaris supor
Lobulus semilunaris infor
Lobulus gracilis
Lobulus biventer
Tonsilla
Paraflocculus
Flocculus

Pyramis
Uvula
Nodulus

Lobus antor
Lobus postor
Lobus flocculonodularis

Fissura primaria
Pembatas lobus antor postor
Celah di antara lobulus quadrangularis antor et

Fissura horisontalis
Celah di antara lobulus semilunaris supor et infor

postor atau culmen declive


atau folium tuber

Fissura posterolateralis
Pembatas lobus postor lobus flocculonodularis

Celah di antara tonsilla flocculus atau uvula

nodulus

Secara filogenetik dibagi menjadi:

1. Archicerebellum
Fungsi: memelihara tonus otot,
keseimbangan (ekuilibrium), sikap
Komponen: lobus flocculonodularis
nucleus fastigii
2. Paleocerebellum
Fungsi: regulasi tonus otot extremitas,
proprioseptif, eksteroseptif
Komponen: lobus anterior
declive
uvula tonsilla
paraflocculus
nucleus interpositus
3. Neocerebellum
Fungsi: koordinasi muskuler
Komponen: (sisanya...)
nucleus dentatus

(posture)

Medulla Oblongata

Foramen caecum

Pyramis tractus corticospinalis

Oliva nucleus olivarius infor

Tuberculum gracilis (clava) nucleus gracilis

Tuberculum cuneatum nucleus cuneatus

Tuberculum cinereum

Fasciculus gracilis

Fasciculus cuneatus

Sulcus mediana antor

Sulcus lateralis antor (sulcus preolivarius)

Sulcus postolivarius

Sulcus lateralis postor

Sulcus intermedius postor

Sulcus mediana postor

Decussatio pyramidum
Batas medulla oblongata medulla spinalis, tempat persilangan serabut saraf motoris

Medulla Spinalis

Dari decussatio pyramidum setinggi L1-2 conus medullaris filum terminale

Intumescentia cervicalis
Intumescentia lumbalis

Substantia grisea:
Cornu antor columna antor
Cornu postor columna postor
Cornua laterale columna lateralis (C8 L2)
7

Substantia alba:
Funiculus antor
Funiculus postor
Funiculus lateralis

Sulcus medianus antor et postor

Sulcus lateralis antor et postor

Sulcus intermedius postor

Cauda equina

Systema Ventriculare

Permukaannya dilapisi oleh sel ependyma

Ventriculus lateralis:
Cornu anterius (frontale)
Corpus
Cornu inferius (temporale)
Cornu posterius (occipitale)
Trigonum ventriculi lateralis
Septum pellucidum
Calcar avis penonjolan akibat fissura calcarina

For. interventriculare (Monroe)

Ventriculus tertius

Aqueductus cerebri (Sylvius)

Ventriculus quartus

For. Luschka (apertura lateralis)

For. Magendi (apertura mediana)

Canalis centralis

Plexus choroideus
Terdapat pada ventriculus lateralis, tertius et

quartus

LCS (Liquor Cerebrospinalis)


Terdapat di dalam systema ventriculare dan spatium subarachnoidale

Vaskularisasi
1. A. carotis interna A. cerebri media
A. cerebri antor
Lewatnya:
Canalis caroticus sulcus caroticus
2. A. vertebralis A. basilaris A. cerebri
postor
A. cerebelli infor postor

A. cerebelli infor antor


A. labyrinthi
A. cerebelli supor
Lewatnya:
For. transversarium sulcus/canalis a.

vertebralis for. magnum sulcus

basilaris
Daerah vaskularisasi:
A. cerebri antor:

Facies medialis lobus frontalis parietalis sampai fissura parieto-occipitalis

Facies convexa lobus frontalis dari tepi kranial sulcus frontalis sup or

Facies convexa lobus parietalis dari tepi kranial sulcus interparietalis dan fissura parietooccipitalis

A. cerebri media:

Insula

Facies convexa lobus frontalis dari fissura lateralis sulcus frontalis sup or

Facies convexa lobus parietalis dari fissura lateralis sulcus interparietalis

Facies convexa lobus temporalis dari fissura lateralis sulcus temporalis medius

Facies medialis lobus temporalis pada ujung frontal

A. lenticulooptica thalamus opticus

A. lenticularis globus pallidus

A. lenticulostriata nucl. caudatus

A. cerebri postor:

Facies convexa lobus temporalis dari tepi bawah sulcus temporalis medius

Facies convexa lobus occipitalis dari tepi bawah fissura parieto-occipitalis

Facies medialis lobus occipitalis et temporalis

Circulus arteriosus cerebri (Willis), dibentuk oleh:

A. cerebri antor

A. cerebri media (a. carotis interna)

A. cerebri postor

A. communicans antor
Menghubungkan a. cerebri antor kanan-kiri

A. communicans postor
Menghubungkan a. cerebri media - postor

Peripheral Nervous System


Nn. Craniales
NC.
I
II
III

Nama
Olfactorius
Opticus
Oculomotorius

Tipe
Sensoris
Sensoris
Motor

IV
V
V(1)
V(2)
V(3)

Trochlearis
Trigeminus
Ophthalmicus
Maxillaries
Mandibularis

Motor

VI
VII

Abducens
Facialis

VIII
IX

Vestibulocochlearis
Glossopharyngeus

Sensoris
Sensoris
Mixed
Motor
Mixed
Sensoris
Mixed

Vagus

Mixed

XI
XII

Accessories
Hypoglossus

Motor
Motor

NC.
N. I

N. II
N. III

N. IV
N. V
N. V(1)
N. V(2)
N. V(3)
N. VI

Fungsi
Penciuman
Penglihatan
Gerakan bulbus oculi: [LR6(SO4)3]
(parasimpatis: m. ciliaris akomodasi lensa, m. sphincter pupil
miosis)
Gerakan bulbus oculi: [LR6(SO4)3]
Sensasi dari bulbus oculi, scalp anterior, upper face
Sensasi dari cavum nasi sinus, palatum, mid face, gigi maxilla
Otot mastikasi, m. tensoris tympani
Sensasi dari dagu, pelipis, cavum oris, lidah, TMJ (temporomandibular
junction), gigi mandibula, telinga, propriosepsi dari otot mastikasi
Gerakan bulbus oculi: [LR6(SO4)3]
Otot wajah, m. stapedius (auris media)
(parasimpatis: gland. lacrimalis, nasalis, palatina, submandibularis,
sublingualis) (rasa: anterior lidah)
Pendengaran, keseimbangan
Sensasi dari oropharynx, posterior lidah, carotid body and sinus)
(rasa: posterior lidah)
(otot: m. stylopharyngeus)
(parasimpatis: gland. parotis)
Otot larynx, pharynx (phonasi, menelan)
Sensasi dari larynx, hypopharynx, cor, pulmo, viscera abdomen
(rasa: regio epiglottis, hypopharynx)
(parasimpatis: myocardium; otot dan kelenjar foregut midgut: aktivitas
intestinal)
M. sternocleidomastoideus, m. trapezius
Otot lidah dan gerakannya

Tempat keluar pada otak


Bulbus olfactorius tractus olfactorius
trigonum olfactorium striae
olfactoriae medialis et lateralis area
parolfactoria (medial); uncus (lateral)
Rhinencephalon
Chiasma opticum tractus opticus
CGL radiatio optica area striata
Pedunculus cerebri (sisi dalam)

Di bawah colliculus infor


Tepi samping pons

Ganglion trigeminale

Tempat keluar pada basis


cranii
Lamina et foramina cribrosa

(SVA)

Canalis opticus

(SSA)

Fissura orbitalis supor

Nucl. N. III (GSE) colliculus supor


Nucl. oculomotorius accessorius (GVE)
ganglion ciliare
Nucl. N. IV (GSE) colliculus infor
Nucl. principalis et spinalis N. V (GSA)
Nucl. motorius N. V (SVE)
pons

Fissura orbitalis supor


Fissura orbitalis supor
For. rotundum
For. ovale
Fissura orbitalis supor

N. VII

Antara pons pyramis


(kanan-kiri for. caecum)
Angulus pontocerebellaris

N. VIII

Angulus pontocerebellaris

MAI

N. IX

Sulcus postolivarius

For. jugulare

N. X

Sulcus postolivarius

For. jugulare

N. XI
N. XII

Sulcus postolivarius
Sulcus preolivarius

For. jugulare
Canalis nervi hypoglossi

* Keterangan:
= setinggi

MAI (meatus acusticus


internus)

Inti

Nucl. N. VI (GSE) colliculus facialis


Nucl. N. VII (SVE) colliculus facialis
Nucl. salivatorius supor (GVE)
Nucl. solitarius (SVA)
Nucl. cochleares et vestibulares (SSA)
tuberculum acusticum
Nucl. ambiguus (SVE)
Nucl. spinalis N. V (GVA)
Nucl. solitarius (SVA)
Nucl. salivatorius infor (GVE)
Nucl. ambiguus (SVE)
Nucl. spinalis N. V (GVA)
Nucl. solitarius (SVA)
Nucl. dorsalis N. X (GVE) trigonum n. vagi
Nucl. ambiguus et nucl. N. XI (SVE)
Nucl. N. XII (GSE) trigonum n. hypoglossi

Nn. Spinales

Radix antor et postor

Ganglion spinalis (intervertebrale)


for. intervertebrale
Plexus Brachialis

Plexus Lumbalis

Plexus Sacralis

Autonomic Nerve Pathway

Visual Pathway

Auditory Pathway

Gustatory (Taste) Pathway

Pupillary Light Reflex

Corneal Reflex

Conjugate Eye Movements

NB: PPRF = pontine paramedian reticular formation


MLF = medial longitudinal fasciculus
Olfactory Pathway

Sistem Sensoris
Modalitas
sensoris
Nyeri suhu
(dari tubuh)

Reseptor

Neuron ordo I
Badan sel

Nyeri: akhiran saraf bebas


Tipe A- (bermielin tipis)
Tipe C (tidak bermielin)

Neuron ordo II
Akson

Badan sel

Akson

Neuron ordo III


Badan sel
Akson

Ganglion spinale

Masuk medulla spinalis melalui


sulcus dorsolateralis (radix
postor), dgn tatanan:
Lateral: bermielin tipis (nyeri
suhu)
Tengah: sedang (taktil)
Medial: bermielin tebal dan
paling besar (propriosepsi)

Substantia gelatinosa
(lamina Rexed II)

Menyilang linea mediana di


commissura alba antor
tractus spinothalamicus
lateralis, dgn tatanan:
(medial lateral) C-T-L-S*

Nucleus ventralis
posterolateralis (VPL)
thalami

Suhu:
Panas: corpusculum Ruffini
Dingin: corpusculum Krause

Nyeri suhu
(dari muka)

idem

Ganglion semilunare N. V
Ganglion geniculatum N. VII
Ganglion superius N. IX
Ganglion superius N. X

Tractus spinalis N. V

Nucleus spinalis N. V

Tractus/lemniscus
trigeminalis antor

Nucleus ventralis
posteromedialis (VPM)
thalami

Sentuhan
(dari tubuh)

Taktil:
Discus Merkel
Corpusculum Meissner
Arborisasi peritrichialis
(daerah berambut)

Ganglion spinale

Cabang pendek

Lamina Rexed III-IV


(sentuhan diskriminatif/
halus)
Lamina Rexed VI-VIII
(sentuhan kasar/ringan)

Tractus spinothalamicus
antor

Nucleus VPL thalami

Sistem columna
postor lemniscus
medialis (CP-LM)

Tekanan:
Corpusculum Paccini

Cabang panjang berjalan di


columna postor:
Fasciculus gracilis
(T6 ke bawah)
Fasciculus cuneatus
(T6 ke atas)

Nucleus gracilis
Nucleus cuneatus

Crus postor capsula


interna corona
radiata gyrus
postcentralis
(sesuai
homunculus
sensoris)

Menyilang di decussatio
sensorium (decussatio
lemnisculorum)
lemnicus medialis

Sentuhan
diskriminatif/halus
(dari muka)

idem

Ganglion semilunare
(Gasser) N. V

Nucleus principalis N. V

Lemniscus medialis

Nucleus VPL thalami

Sentuhan
kasar/ringan
(dari muka)

idem

Ganglion semilunare
(Gasser) N. V

Nucleus principalis N. V

Tractus/lemniscus
trigeminalis antor
(menyilang linea mediana)
Tractus/lemniscus
trigeminalis postor (tidak
menyilang)

Nucleus VPM thalami

Nucleus spinalis N. V

Sebagian ikut lemniscus


medialis, sebagian lagi ikut
tractus STA*

Nucleus VPL thalami

Tractus spinalis N. V

NB: liat keterangan di halaman selanjutnya..!!

* Keterangan:
Neuron ordo I: terbentang dari reseptor pada tubuh sampai medulla spinalis atau truncus cerebri
Neuron ordo II: terbentang dari nukleus di medulla spinalis atau truncus cerebri sampai thalamus
Neuron ordo III: terbentang dari thalamus sampai cortex cerebri

C = cervical, T = thoracal, L = lumbal, S = sacral


STA = spinothalamicus anterior
Jadi, sentuhan ringan dihantarkan melalui 2 lintasan:
1. Tractus spinothalamicus anterior dan ekivalen cranialnya, yaitu tractus trigeminalis
(trigeminothalamicus) anterior untuk impuls yang berasal dari muka

Sensory system of the head

Sensory system of the body

2. Lintasan CP-LM dan ekivalen cranialnya, yaitu tractus trigeminalis (trigeminothalamicus)


posterior

Sistem Motoris
1. Systema Pyramidale (SP)
Fungsi: menginisiasi (mengawali) aktivitas muskuler dan bertanggung jawab atas gerakangerakan volunter nonstereotipik, yaitu gerakan-gerakan spesifik, halus, terampil dan
memerlukan ketepatan
UMN

Badan sel
1. Cortex cerebri (area 4, 6, 8, 3, 1, 2)
Homunculus mototris: suatu tatanan
somatotopik yang merepresentasikan
bagian-bagian tubuh area 4

LMN

2. Mesencephalon:
Nucleus ruber
Nucleus tectalis
Nucleus interstitialis
3. Truncus cerebri bagian bawah:
(bulbus: pons dan medulla oblongata)
Nucleus reticularis
Nucleus vestibularis
1. Truncus cerebri:
Nuclei motoris nn. craniales tertentu:
III, IV, VI otot bola mata
V, VII, nucleus ambiguus (nuc. motoris N.
IX dan N. X) otot branchiomerik*
XII otot lidah
2. Cornu anterius medulla spinalis:
Alpha motor neuron

Gamma motor neuron

Serabut-serabut (tractus)
Tractus corticospinalis: (bersinaps di alpha
motor neuron)
Tractus corticospinalis lateralis
Tractus corticospinalis anterior
Tractus corticobulbaris (bersinaps di bulbus
dan mesencephalon: nuclei motoris nn.
craniales)

Tractus rubrospinalis
Tractus tectospinalis
Tractus interstitiospinalis

Tractus reticulospinalis
Tractus vestibulospinalis

Langsung ke otot-otot masing-masing:


[LR6(SO4)3]

Radix antor n. spinalis:


Langsung ke otot-otot ekstrafusal
(di dalam motor end plate)
Langsung ke otot-otot intrafusal
(di dalam neuromuscular spindle)

* Keterangan:

Otot branchiomerik: otot larynx, pharynx, palatum molle, mastikasi, dan ekspresi wajah

Keistimewaan N. VII:
Nukleus bagian antor yang menginervasi otot-otot fasial bawah hanya menerima
serabut crossed
Nukleus bagian postor yang menginervasi otot-otot fasial atas menerima serabut
crossed dan uncrossed

Tractus corticospinalis

Tractus corticobulbaris ke nucleus N. VII

Cortex motoris
Corona radiata

Crus postor capsula interna

Pedunculus cerebri

Pons

Pyramis (medulla oblongata)

Decussatio pyramidum
Tractus corticospinalis
lateralis

Tractus corticospinalis antor


LMN lamina IV, V, VI, VII, IX
(seluruh medulla spinalis)

LMN lamina VIII


(segmen C-T atas)

Lesi UMN

Tractus corticobulbaris
ke nuc. VII
Nuc. VII

Lesi LMN

Ke otot fasial atas


Ke otot fasial bawah

2. Systema Extrapyramidale (SEP)


Fungsi: penyesuaian posisi secara kasar dan berhubungan dengan pengendalian tonus otot

Sirkuit I
Cortex extrapyr.
4s, 6, 8

Subst. nigra

Cortex pyr.

Thalamus

VA/VL

Globus pall.

Sirkuit II III
Cortex extrapyr.
4s, 8

Nuc. caudatus

Cortex pyramidal

Thalamus

Globus pall.

VA/VL

Sirkuit II
Sirkuit III

Nuc. subthalamicus

Sirkuit IV
Cortex motoris
Nuc. dentatus

Neocerebellum

Thalamus

Nuc. ruber
Pons

Systema Limbicum
Fungsinya berhubungan dengan:

Olfaksi (membau)

Perilaku makan dan respon otonomik amygdala

Bersama hypothalamus, berfungsi dalam perilaku seksual, emosi (marah dan takut), dan motivasi

Ingatan (short-term memory) hippocampus

Sirkuit Papez
Thalamus
(nuc. antor)

Cingulum
Fornix

Corpus mamillare
Tractus mamillothalamicus

Hippocampus

Anda mungkin juga menyukai