Nervous System
Presented by Juned for everyone who needs it
Truncus cerebri
SNC
Cerebellum
Diencephalon
Mesencephalon
Pons
Medulla oblongata
Medulla spinalis
SN
Nervi craniales (N I-XII)
SNP
C8
T 12
L5
S5
Co 1
Nervi spinales
Fungsional
SN Somatis
SN
SN Parasimpatis
SN Otonom/Visceral
SN Simpatis
Hemispherium cerebri
Diencephalon
Epithalamus
Thalamus
Hypothalamus
Subthalamus
Prosencephalon
Encephalon
Mesencephalon
Mesencephalon
C
e
r
e
b
r
u
m
Metencephalon
Rhombencephalon
Myelencephalon
Pons
Cerebellum
Medulla oblongata
Osteologi
Calvaria cranii
or
Spatium epidurale
Spatium subdurale
Basis cranii
Sinus Duramatris
Vv. cerebri
Vv. diploicae
Vv. emissariae:
V. emisaria parietalis for. parietale
V. emisaria mastoidea for. mastoidea
V. emisaria occipitalis
V. emisaria condylaris canalis condylaris
Meninges
Falx cerebelli
Memisahkan kedua hemispherium
cerebelli
Sinus occipitalis
Sinus cavernosus
Sinus intercavernosi
Sinus tranversus
Sinus sigmoideus
Sinus sphenoparietalis
Confluens sinuum
Tentorium cerebelli
Diaphragma sellae
Inervasi: N. V, N. X
Duramater spinalis 1 lapis aja
2. Arachnoidea
Granulatio arachnoidalis (corpus
Pacchioni) merupakan klep satu arah yang
3. Piamater
Vaskularisasi:
A. meningea antor for. ethmoidale antor
A. meningea media for. spinosum
A. meningea postor for. jugulare
Orientasi arah:
Rostral: ke arah frontal
Kaudal: ke arah regio coccygeus
Dorsal: ke arah punggung
Ventral: ke arah perut
2
Penampang:
Koronal: neuraxis
Horisontal: // neuraxis
Sagital
linea parieto-occipitalis
Gyrus postcentralis
Organisasi neuron:
Gyrus supramarginalis
Gyrus angularis
Sulcus postcentralis
Sulcus interparietalis
occipitalis
Hemispherium Cerebri
Linea parieto-occipitalis
Facies medialis
Facies convexa
Facies basalis
Gyrus precentralis
Gyrus brevis
Gyrus longus
Limen insulae
Sulcus centralis
Sulcus circularis
Gyrus orbitalis
Gyrus subcallosus
Gyrus rectus
Gyrus cinguli
Isthmus
Formatio hippocampi:
Sulcus precentralis
or
or
Sulcus orbitalis
Sulcus olfactorius
or
or
Hippocampus
Gyrus dentatus
Gyrus fasciolaris
Gyrus fusiformis
Gyrus lingualis
Cuneus
Precuneus
Lobulus paracentralis
Sulcus cinguli
Sulcus hippocampalis
Sulcus collateralis
Fissura parieto-occipitalis
Fissura calcarina
2. Serabut proyeksi:
Menghubungkan daerah-daerah cortex cerebri
dengan nukleus subkortikal
3. Serabut komisural:
Menghubungkan daerah-daerah cortex cerebri
yang sama pada hemispherium cerebri kanankiri
Area Broadmann
Area
Brodmann
1
2
3
3, 4
5, 7
Nama area
Cortex cerebri
Gyrus postcentralis
17
18
19
39
41
42
Sebelah area 17
Sebelah area 18
Gyrus angularis
Gyrus temporalis transversus
(convolutio Heschl)
22
Fungsi
Sensibilitas kutan dan viscera
Sensibilitas viscera
Sensibilitas kutan
Sensoris umum, termasuk nyeri
Stereognosis: penilaian komprehensif
karakteristik objek yang diraba tanpa
melihatnya
Akhiran radiatio optica dari corpus
geniculatum laterale (CGL)
= pusat penglihatan
Area asosiasi visual
18-19: gerakan scanning otomatis
bola mata
Akhiran radiatio auditiva dari corpus
geniculatum mediale (CGM)
= pusat pendengaran
Area olfaksi
Cortex prefrontalis
Uncus
Bagian depan gyrus frontalis
supor gyri orbitales
38
Psychical cortex
Gyrus precentralis
Area premotoris
44
45
Pusat penciuman
Pengatur depth of feeling
(afek/perasaan)
Prefrontal cortex is the neocortical
representative of the limbic system
Berhubungan dengan pengalaman
masa lalu, membangkitkan kembali
benda-benda yang pernah dilihat atau
musik yang pernah didengar
Pusat motorik: asal tractus
corticospinalis et corticobulbaris
Gerakan manipulatif
(aktivitas motoris yang dipelajari)
Gerakan scanning volunter bola mata
22
39
40
43
34
9-12
Area gustatoris
Pusat pengecapan
Ganglia Basalia
Nucleus caudatus:
Caput
Corpus
Cauda uncus
Claustrum
Capsula interna:
Crus anterius
Crus posterius
Capsula externa
Capsula extrema
Diencephalon
Thalamus:
Adhesio interthalamica
Pulvinar thalami
Corpus geniculatum laterale
Corpus geniculatum mediale
Hypothalamus
Sulcus hypothalamicus
Corpus mamillare
Lamina terminalis
Metathalamus
Mesenchepalon
Tegmentum
Pedunculus cerebri
= crus cerebri + tegmentum
Fossa interpeduncularis
Substantia nigra
Nucleus ruber
Pons
Fossa rhomboidea:
Sulcus medianus
Sulcus limitans
Fovea supor et infor
Colliculus facialis
Trigonum n. vagi
Trigonum n. hypoglossi
Tuberculum acusticum area acustica
Striae medullares
Fastigium
Cerebellum
Cortex cerebelli
Nucleus
interpositus
Vermis
Hemispherium cerebelli
Lingula
Lobulus centralis
Culmen
Declive
Folium
Tuber
Lobulus centralis
Lobulus quadrangularis antor
Lobulus quadrangularis postor
Lobulus semilunaris supor
Lobulus semilunaris infor
Lobulus gracilis
Lobulus biventer
Tonsilla
Paraflocculus
Flocculus
Pyramis
Uvula
Nodulus
Lobus antor
Lobus postor
Lobus flocculonodularis
Fissura primaria
Pembatas lobus antor postor
Celah di antara lobulus quadrangularis antor et
Fissura horisontalis
Celah di antara lobulus semilunaris supor et infor
Fissura posterolateralis
Pembatas lobus postor lobus flocculonodularis
nodulus
1. Archicerebellum
Fungsi: memelihara tonus otot,
keseimbangan (ekuilibrium), sikap
Komponen: lobus flocculonodularis
nucleus fastigii
2. Paleocerebellum
Fungsi: regulasi tonus otot extremitas,
proprioseptif, eksteroseptif
Komponen: lobus anterior
declive
uvula tonsilla
paraflocculus
nucleus interpositus
3. Neocerebellum
Fungsi: koordinasi muskuler
Komponen: (sisanya...)
nucleus dentatus
(posture)
Medulla Oblongata
Foramen caecum
Tuberculum cinereum
Fasciculus gracilis
Fasciculus cuneatus
Sulcus postolivarius
Decussatio pyramidum
Batas medulla oblongata medulla spinalis, tempat persilangan serabut saraf motoris
Medulla Spinalis
Intumescentia cervicalis
Intumescentia lumbalis
Substantia grisea:
Cornu antor columna antor
Cornu postor columna postor
Cornua laterale columna lateralis (C8 L2)
7
Substantia alba:
Funiculus antor
Funiculus postor
Funiculus lateralis
Cauda equina
Systema Ventriculare
Ventriculus lateralis:
Cornu anterius (frontale)
Corpus
Cornu inferius (temporale)
Cornu posterius (occipitale)
Trigonum ventriculi lateralis
Septum pellucidum
Calcar avis penonjolan akibat fissura calcarina
Ventriculus tertius
Ventriculus quartus
Canalis centralis
Plexus choroideus
Terdapat pada ventriculus lateralis, tertius et
quartus
Vaskularisasi
1. A. carotis interna A. cerebri media
A. cerebri antor
Lewatnya:
Canalis caroticus sulcus caroticus
2. A. vertebralis A. basilaris A. cerebri
postor
A. cerebelli infor postor
basilaris
Daerah vaskularisasi:
A. cerebri antor:
Facies convexa lobus frontalis dari tepi kranial sulcus frontalis sup or
Facies convexa lobus parietalis dari tepi kranial sulcus interparietalis dan fissura parietooccipitalis
A. cerebri media:
Insula
Facies convexa lobus frontalis dari fissura lateralis sulcus frontalis sup or
Facies convexa lobus temporalis dari fissura lateralis sulcus temporalis medius
A. cerebri postor:
Facies convexa lobus temporalis dari tepi bawah sulcus temporalis medius
A. cerebri antor
A. cerebri postor
A. communicans antor
Menghubungkan a. cerebri antor kanan-kiri
A. communicans postor
Menghubungkan a. cerebri media - postor
Nama
Olfactorius
Opticus
Oculomotorius
Tipe
Sensoris
Sensoris
Motor
IV
V
V(1)
V(2)
V(3)
Trochlearis
Trigeminus
Ophthalmicus
Maxillaries
Mandibularis
Motor
VI
VII
Abducens
Facialis
VIII
IX
Vestibulocochlearis
Glossopharyngeus
Sensoris
Sensoris
Mixed
Motor
Mixed
Sensoris
Mixed
Vagus
Mixed
XI
XII
Accessories
Hypoglossus
Motor
Motor
NC.
N. I
N. II
N. III
N. IV
N. V
N. V(1)
N. V(2)
N. V(3)
N. VI
Fungsi
Penciuman
Penglihatan
Gerakan bulbus oculi: [LR6(SO4)3]
(parasimpatis: m. ciliaris akomodasi lensa, m. sphincter pupil
miosis)
Gerakan bulbus oculi: [LR6(SO4)3]
Sensasi dari bulbus oculi, scalp anterior, upper face
Sensasi dari cavum nasi sinus, palatum, mid face, gigi maxilla
Otot mastikasi, m. tensoris tympani
Sensasi dari dagu, pelipis, cavum oris, lidah, TMJ (temporomandibular
junction), gigi mandibula, telinga, propriosepsi dari otot mastikasi
Gerakan bulbus oculi: [LR6(SO4)3]
Otot wajah, m. stapedius (auris media)
(parasimpatis: gland. lacrimalis, nasalis, palatina, submandibularis,
sublingualis) (rasa: anterior lidah)
Pendengaran, keseimbangan
Sensasi dari oropharynx, posterior lidah, carotid body and sinus)
(rasa: posterior lidah)
(otot: m. stylopharyngeus)
(parasimpatis: gland. parotis)
Otot larynx, pharynx (phonasi, menelan)
Sensasi dari larynx, hypopharynx, cor, pulmo, viscera abdomen
(rasa: regio epiglottis, hypopharynx)
(parasimpatis: myocardium; otot dan kelenjar foregut midgut: aktivitas
intestinal)
M. sternocleidomastoideus, m. trapezius
Otot lidah dan gerakannya
Ganglion trigeminale
(SVA)
Canalis opticus
(SSA)
N. VII
N. VIII
Angulus pontocerebellaris
MAI
N. IX
Sulcus postolivarius
For. jugulare
N. X
Sulcus postolivarius
For. jugulare
N. XI
N. XII
Sulcus postolivarius
Sulcus preolivarius
For. jugulare
Canalis nervi hypoglossi
* Keterangan:
= setinggi
Inti
Nn. Spinales
Plexus Lumbalis
Plexus Sacralis
Visual Pathway
Auditory Pathway
Corneal Reflex
Sistem Sensoris
Modalitas
sensoris
Nyeri suhu
(dari tubuh)
Reseptor
Neuron ordo I
Badan sel
Neuron ordo II
Akson
Badan sel
Akson
Ganglion spinale
Substantia gelatinosa
(lamina Rexed II)
Nucleus ventralis
posterolateralis (VPL)
thalami
Suhu:
Panas: corpusculum Ruffini
Dingin: corpusculum Krause
Nyeri suhu
(dari muka)
idem
Ganglion semilunare N. V
Ganglion geniculatum N. VII
Ganglion superius N. IX
Ganglion superius N. X
Tractus spinalis N. V
Nucleus spinalis N. V
Tractus/lemniscus
trigeminalis antor
Nucleus ventralis
posteromedialis (VPM)
thalami
Sentuhan
(dari tubuh)
Taktil:
Discus Merkel
Corpusculum Meissner
Arborisasi peritrichialis
(daerah berambut)
Ganglion spinale
Cabang pendek
Tractus spinothalamicus
antor
Sistem columna
postor lemniscus
medialis (CP-LM)
Tekanan:
Corpusculum Paccini
Nucleus gracilis
Nucleus cuneatus
Menyilang di decussatio
sensorium (decussatio
lemnisculorum)
lemnicus medialis
Sentuhan
diskriminatif/halus
(dari muka)
idem
Ganglion semilunare
(Gasser) N. V
Nucleus principalis N. V
Lemniscus medialis
Sentuhan
kasar/ringan
(dari muka)
idem
Ganglion semilunare
(Gasser) N. V
Nucleus principalis N. V
Tractus/lemniscus
trigeminalis antor
(menyilang linea mediana)
Tractus/lemniscus
trigeminalis postor (tidak
menyilang)
Nucleus spinalis N. V
Tractus spinalis N. V
* Keterangan:
Neuron ordo I: terbentang dari reseptor pada tubuh sampai medulla spinalis atau truncus cerebri
Neuron ordo II: terbentang dari nukleus di medulla spinalis atau truncus cerebri sampai thalamus
Neuron ordo III: terbentang dari thalamus sampai cortex cerebri
Sistem Motoris
1. Systema Pyramidale (SP)
Fungsi: menginisiasi (mengawali) aktivitas muskuler dan bertanggung jawab atas gerakangerakan volunter nonstereotipik, yaitu gerakan-gerakan spesifik, halus, terampil dan
memerlukan ketepatan
UMN
Badan sel
1. Cortex cerebri (area 4, 6, 8, 3, 1, 2)
Homunculus mototris: suatu tatanan
somatotopik yang merepresentasikan
bagian-bagian tubuh area 4
LMN
2. Mesencephalon:
Nucleus ruber
Nucleus tectalis
Nucleus interstitialis
3. Truncus cerebri bagian bawah:
(bulbus: pons dan medulla oblongata)
Nucleus reticularis
Nucleus vestibularis
1. Truncus cerebri:
Nuclei motoris nn. craniales tertentu:
III, IV, VI otot bola mata
V, VII, nucleus ambiguus (nuc. motoris N.
IX dan N. X) otot branchiomerik*
XII otot lidah
2. Cornu anterius medulla spinalis:
Alpha motor neuron
Serabut-serabut (tractus)
Tractus corticospinalis: (bersinaps di alpha
motor neuron)
Tractus corticospinalis lateralis
Tractus corticospinalis anterior
Tractus corticobulbaris (bersinaps di bulbus
dan mesencephalon: nuclei motoris nn.
craniales)
Tractus rubrospinalis
Tractus tectospinalis
Tractus interstitiospinalis
Tractus reticulospinalis
Tractus vestibulospinalis
* Keterangan:
Otot branchiomerik: otot larynx, pharynx, palatum molle, mastikasi, dan ekspresi wajah
Keistimewaan N. VII:
Nukleus bagian antor yang menginervasi otot-otot fasial bawah hanya menerima
serabut crossed
Nukleus bagian postor yang menginervasi otot-otot fasial atas menerima serabut
crossed dan uncrossed
Tractus corticospinalis
Cortex motoris
Corona radiata
Pedunculus cerebri
Pons
Decussatio pyramidum
Tractus corticospinalis
lateralis
Lesi UMN
Tractus corticobulbaris
ke nuc. VII
Nuc. VII
Lesi LMN
Sirkuit I
Cortex extrapyr.
4s, 6, 8
Subst. nigra
Cortex pyr.
Thalamus
VA/VL
Globus pall.
Sirkuit II III
Cortex extrapyr.
4s, 8
Nuc. caudatus
Cortex pyramidal
Thalamus
Globus pall.
VA/VL
Sirkuit II
Sirkuit III
Nuc. subthalamicus
Sirkuit IV
Cortex motoris
Nuc. dentatus
Neocerebellum
Thalamus
Nuc. ruber
Pons
Systema Limbicum
Fungsinya berhubungan dengan:
Olfaksi (membau)
Bersama hypothalamus, berfungsi dalam perilaku seksual, emosi (marah dan takut), dan motivasi
Sirkuit Papez
Thalamus
(nuc. antor)
Cingulum
Fornix
Corpus mamillare
Tractus mamillothalamicus
Hippocampus