Anda di halaman 1dari 23

Om Swastyastu

Aksara Korasti (Aksara


Aksara Bali Kuna)
(INDIA)
Aksara Brahmi

India Utara Aksara Nyurat Basa


Dewanegari Sansekerta

India Selatan Aksara Nyurat Basa


Pallawa Pallawa
 Aksara Dewanegari miwah Pallawa punika
sane nglimbak ka Indonesia, kawastanin
Aksara Indonesia Kuna.
 Pinaka cihna panglimbaknyane ring
Indonesia:
Kutai Sajeroning Masurat
(Kalimantan Yupa Aksara
Timur) Dewanegari

Stupa Alit Masurat


Bali
ring Pura Aksara
Penataran Pradewanegari
Sasih utawi
(Pejeng) Siddhamatrka
tugu peringatan Masurat Aksara
Blanjong Sanur Sri Kesari Dewanegari
Warmadewa miwah Aksara Bali
Kuna
 Ring Bali nglimbak taler aksara Pallawa sane
nglantur manados aksara Semi Pallawa.
Aksara Semi
Pallawa

Nedunang Aksara aksara Bali mangkin saha


Kediri Kwadrat sampun karanjingang ring
program Bali Simbar
Aksara Jawi miwah
Aksara Bali
WARGANING AKSARA
1. Aksara Wreastra
a. Aksara Suara
b. Aksara Ardasuara
c. Aksara Wianjana
2. Aksara Swalalita
3. Aksara Wijaksara
4. Aksara Modre
a. Aksara Wreastra
Aksara Wreastra : Aksara Bali sane kaanggen
nyuratang basa Bali lumbrah.
Aksara Wreastra : 18 aksara

h,n,c,r,k,d,t,s,w,l,m,g,b,\,
p,j,y,z.
1. Aksara Suara (Vokal)
1. Vokal Asli sane wenten ring aksara Swalalita
Nyuratang basa Kawi/ Sansekerta miwah
wastan jagat, ringkesan tradisi/ modern.
Á,÷,ú,6,3.
2. Vokal saking Wisarga (kanggen nyurat Basa
Bali lumbrah)
h,hi,hu,eh,eho,h).
2. Aksara Ardasuara (Aksara Setengah
Suara)

y,l,w,r.
ya, ra, la, wa
3. Aksara Wianjana (Konsonan)
b. Aksara Swalalita

Aksara Swalalita kaanggen nyurat kasusastraan Kawi, Jawi Tengahan miwah


Sansekerta, sakadi : Kakawin, parwa-parwa miwah sane lianan.

Aksara punika akehne 47 sane kawangun antuk :


Aksara suara 14 luire :
Suara Hreswa (suara pendek) : Á,÷,ú,6,3,ò,Ï.

Suara Dirgha (suara panjang) : õ,÷o,úo,ü,3o,ò²,Ïo.


• Aksara wianjana 33 luire, aksara Pancawalimuka kadagingin duluran
ipun sakadi ring sor puniki !
Warga punika :
Kantia : k,¼,g,f,\,h.
Talawya : c,œ,j,ü,Zÿ,y,].
Murdhania : `,`,d,Œ,Aÿ,r,[.
Dantya : t,q,d,Œ,n,l,s.
Ostéa : p,|,b,v,m,w.
Dulurannyané luiré :
Ardhasuara : y,r,l,w.
Usma : ],[,s.
Wisarga : h.
Ardasuara : Zÿ,m,n,\.
c. AKSARA SUCI (WIJAKSARA)
• Aksara Wijaksara taler kabaos aksara suci, duaning sering
kaanggen nyuratang saindik-indik ajahan sane kabaos suci
minakadi ulap-ulap, rurub kajang, miwah sane lianan.
Aksara bijaksana (Wijaksara) wénten marupa aksara :
• Eka Aksara : ý.

• Dwi aksara : ö,Á;¾.

• Tri aksara : ö,û,½.

• Panca brahma : sº,b¸,tº,ö,÷¸.


• Pancaksara (Panca Tirta) : nº,½,´µ,wº,yº.

• Dasaksara : sº,b¸,tº,ö,÷¸,nº,½,´µ,wº,yº.

• Catur Dasaksara : ý,ö,û,½,sº,b¸,tº,ö,÷¸,nº,½,

´µ,wº,yº.

• Sad Dacaksara : ý,ö,Á;,ö,û,½,

sº,b¸,tº,ö,÷¸,nº,½,´µ,wº,yº.
Aksara Modre
Aksara Modré : aksara kadiatmikan sané
kanggén nyurat japa mantra, simbul, doa-doa
lan usada (Kaler : IV).
Aksara modré puniki kawangun antuk aksara
Wréastra lan swalalita antuk kadagingan
panganggé lan pralambang ngantos tan prasida
kawacén utawi mati. Ri kala ngwacén patut
ngrereh pamargi/titi ring sor lontar
krakah/Griguh.
Pangangge Aksara
1. Pangangge Suara
Pangangge suara inggih punika
pangangge aksara Baline sane kanggen
negepin aksara, gumanti suarane mauah
sakadi sane kaaptiang.
Pangangge suarane, ngwetuang suara
kalih (2):
a). Sane ngwetuang suara cendek (pendek)

....o, (tedong) ngwetuang suara a


…i..., (ulu) ngwetuang suara i
…..u, (suku) ngwetuang suara u
e…., (taleng) ngwetuang suara e
e….o, (taleng-tedong) ngwetuang suara o
……,) (pepet) ngwetuang suara e

Conto:

Siki : siki, suara i


Gula : gul, suara u
Mako : meko, suara o
Tebu : t)bu, suara e
b). Sane ngwetuang suara panjang

…..I, (ulusari) ngwetuang suara i saking i+i = I

..U.., (suku ilut) ngwetuang suara u saking u+u = u

E….,(taleng detya) ngwetuang suara e saking a+i = e

…)..o, (pepet-tedong) ngwetuang suara o saking e+a = o

E…..o, (talengdetya-tedong) ngwetuang suara o saking


a+u = o
2. Pangangge Ardasuara
Aksara ardasuara inggih punika luir aksara Baline
sane mederbe wiguna kekalih, pinaka suara miwah
pinaka wianjana.

ya (y ), la (l ), wa (w ), miwah ra (r )
Pangangge ardasuara wantah wangun
gantungan aksara kadi ring sor!

Luir Pangangge Ardasuara


……. nania wit saking gantungan y,

……. cakra/guwung wit saking gantungan r,

…… guwung mecelek wit saking gantungan

…… gantungan la wit saking gantungan l,

……. suku kembung wit saking w,


3. Pangangge Tengenan
Tengenan inggih punika aksara wianjana ring
panguntat kruna utawi wangun kruna sane
nenten kasambugin antuk suara

1). Kapak : kpk/, (madaging tengenan k)


2). Keris : k)mis/, (madaging tengenan s)
3). Tegul : t)gul/, (madaging tengenan l)
4). Semeng :s)m%, (madaging tengenan ng)
5). Pasih : psi;, (madaging tengenan h)
6). Kasur : ksu( , (madaging tengenan r)
Malarapan conto-conto sasuratan ba duur,
sane kabaos pangangge tengenan ring aksara
Bali luiripun:
Luir Pangangge Tengenan
…….*, Cecek mawit saking aksara ng

…….(, Surang mawit saking aksara r

…….;, Bisah mawit saking aksara h

……./, Adeg-adeg kanggen medemang/negul aksara.


• Conto
Canang : cn* , aksara ng
Kasur :ksu( , aksara r
Lalah : ll;, aksara h
Semat : s)mt/, aksara t
Om Shanti Shanti Shanti Om

Anda mungkin juga menyukai