WULANGAN 4 DRAMA
GLADHEN 1
1. Ibu, yanti, dina, petugas ruang komputer
2. Ibu : sabar, pangerten
Yanti : minder, sregep, tekun
Dina : pangerten, setia kawan
Petugas ruang komputer : sabar
3. Latar panggonan : omahe yanti, sekolahan, ruang komputer, kelas
Latar wektu : esuk, awan, wengi, sore
Latar swasana : sedhih, seneng, trenyuh
4. (kasumanggakaken dhumateng para dwija
5. Kabeh gegayuhan bisa kasembadan manawa temen-temen anggone ngudi. (kasumanggakaken dhumateng
para dwija)
GLADHEN 2
1. Dalem panjenengan ingkang celak margi ageng menika nggih Pak?
2. Kula mboten siyos ndherek Mbak, sepuntenipun nggih?
3. Kala wingi sonten bapak nembe kondur saking dalemipun simbah.
4. Adhik dipundukani ibu amargi menawi maem asring boten dipuntelasaken.
5. Ibu kalawau bidhal pengaosan tindak menapa ngasta sepedha, Budhe?
6. Menawi sonten bapak remen ngunjuk kopi pait.
7. Pak, menika wonten serat saking sekolahan, cobi panjenengan waos!
8. Milai jam 8 kalawau ibu sampun sare angler, ketingalipun sayah sanget.
9. Budhe, panjenengan kalawau badhe dipunajak ibu blanja dhateng Madiun.
10. Eyang boten kersa dipunajak kondur dhateng dhusun.
GLADHEN 3
1. Bocahe bagus tur gedhe dhuwur.
2. Wayah esuk srengenge jumedhul saka wetan
3. Aku rada wedi yen ngliwati papan kono.
4. Yen wis dadi wong gedhe aja lali marang sedulur
5. Aku manthuk tandha nyetujoni apa kang dadi panjaluke.
6. Esuk-esuk sarapan gethuk lan thiwul.
7. Kathah tiyang ingkang sami kesupen menawi sedaya menika naming titipanipun Gusti.
8. Aku ethok-ethok ora ngerti masalah kuwi
9. Ulat madhep ati karep
10. Aku kepengin nyelengi dhuwit sithik-sithik kanggo mbesuk yen wis tuwa.
GLADHEN 4
No. Piwulang Moral Kutipan Teks
1. Moral marang Gusti Kang maha “Dhuh Gusti, paringana sabar lan ikhlas ngadhepi pacoban
kuwasa. menika. Kula pitados Gusti, mesthi wonten dalan kangge
ngrampungke perkawis menika.”
2. Moral marang sapadha-padhane “Iya Yan, aku melu seneng, awakmu wis isa nemokake
manungsa. bakatmu, sepisan maneh, selamat ya….
3. Moral marang dhiri pribadi. “Aku kudu kuat! Aku kudu bisa ngadhepi pacoban urip ing
keluargaku, aku pancen anake wong kurang mampu,
nanging aku ora kena mindher. Saben wong iku pancen
nduwe nasib dhewe-dhewe. Aku kudu sabar ngadhepi
pacoban iki.”
4. Moral marang alam lingkungan. -
GLADHEN 5
(kasumanggakaken dhumateng para dwija)
Kunci Jawaban Lintas Jatim Basa Jawa Lintas Jatim Kelas XI 1
GLADHEN 6
No. Dhapukane Tugase
1. Sutradara Ngatur lumakune pagelaran wiwit gladhen nganti rampung.
2. Asisten Sutradara Ngewangi sutradara kanggo ngoordinir paraga.
3. Ketua Tanggung jawab marang sakabehe panitia pagelaran.
4. Wakil Mbiyantu ketua kanggo ngoordinir pagelaran.
5. Sekretaris nyathet bab-bab wigati kang ana sesambungane karo
pagelaran drama
6. Bendhahara Ngatur sakabehe prabeya kanggo pagelaran drama
7. Sie Kostum Nyawisake kostum kanggo sakabehe paraga
8. Sie Make-up Juru paes kanggo sakabehe paraga
9. Sie Dekorasi Nyawisake setting (panggung) kanggo pagelaran
10. Sie Dokumentasi ngrekam lan njupuk gambar pagelaran kanggo dokumentasi
11. Operator Ngoperasekake samubarang kang ana sesambungane karo
pagelaran.
II.
1.
Tata carane nganalisis jejer sajrone teks drama :
• Jejer umume manggon ing perangan wiwitan teks drama
• Nepangake sapa wae paraga kang ana sajrone teks drama
• Nggambarake kepriye swasanane crita, tuladhane swasana sedhih, seneng, lan liya-liyane.
• Nggambarake panggonan kedadeyan crita, tuladhane ing pinggir kali, ing omah, ing sekolahan, lan liya-
liyane.
• Nyritakake kapan wektu kedadeyane, tuladhane esuk, awan, sore, wengi, tahun 2018, dina minggu, lan
liya-liyane.
• Nyritakake bibit kawit tumuju crita sabanjure
2.
a. Sutradara : Ngatur lumakune pagelaran wiwit gladhen nganti rampung.
b. Asisten sutradara : Ngewangi sutradara kanggo ngoordinir paraga.
c. Sie Dokumentasi : ngrekam lan njupuk gambar pagelaran kanggo dokumentasi
d. Sie Make-up : Juru paes kanggo sakabehe paraga
e. Operator : Ngoperasekake samubarang kang ana sesambungane karo pagelaran.
3.
Tatacara nganalisis pasulayan yaiku :
• Perangan pasulayan bisa dititeni saka tuwuhe prakara sajrone teks drama.
• Ditandhani kanthi swasana kang wiwit tegang.
• Paraga protagonis ngadhepi prakara karo paraga antagonis
• Paraga-paraga antagonis tansaya ketara wewatakane.
4.
Nilai moral sajrone teks drama kaperang dadi patang jenis, yaiku :
• Moral marang Gusti Kang maha kuwasa.
• Moral marang sapadha-padhane manungsa.
• Moral marang dhiri pribadi.
• Moral marang alam lingkungan.
5.
• Swara.
Ing pementasan, paraga kudu bisa ngatur swara supaya antawacanane bisa keprungu kanthi cetha
dening pamiyarsa (volume, intonasi, artikulasi).
2 Kunci Jawaban Lintas Jatim Basa Jawa Kelas XI
• Polatan
Paraga kudu bisa mitontonake polatan (ekspresi wajah) sedhih, gething, srengen, seneng, wedi,
bingung, sombong, ngantuk, lan utawa jumbuh karo panjaluke teks drama.
• Polah tingkah
Sakabehe polah tingkah paraga lakon kudu mujudake obah mosik sing prasaja. Polah tingkah iku kudu
laras, imbang, lan wajar kaya panjaluke naskah.
KUNCI WULANGAN 5
GLADHEN 1
1.
•
Guru gatra(cacahing larik).
•
Guru wilangan (cacahing wanda=suku kata).
•
Guru lagu (tibaning swara saben pungkasaning gatra/larik tembang). Guru lagu uga diarani dhong
dhing.
2. syair, tetembungan kang dienggo ing tembang.
3. lak-luk ing swara kanggo nglagokake tembang.
4. ana loro yaiku :
• Titilaras slendro yaiku 1 2 3 5 6 (ji ro lu mo nem)
• Titilaras pelog yaiku 1 2 3 4 5 6 7 (ji ro lu pat mo nem pi)
5. ukuran cendhek lan dhuwure swara kanggo nglagokake tembang.
6. ana telung pathet yaiku slendro pathet nem, slendro pathet sanga, lan slendro pathet manyura.
7. ana telung pathet yaiku pelog pathet nem, pelog pathet lima, lan pelog pathet barang.
8. Gambuh, megatruh
9. Pangkur, asmarandana, durma
10. kinanthi
GLADHEN 2
No. Guru gatra Guru wilangan lan guru lagu Jinise tembang
1. 9 8a, 8i, 8a, 8i, 7i, 8u, 7a, 8i, 12a sinom
2. 7 8i, 8a, 8e, 8a, 7a, 8u, 8a asmarandana
3. 5 7u, 10u, 12i, 8u, 8o gambuh
4. 7 12a, 7i, 6a, 7a, 8i, 5a,7i durma
5. 6 8u, 8i, 8a, 8i, 8a, 8i kinanthi
6. 5 12u, 8i, 8u, 8i, 8o megatruh
7. 7 12a, 7i, 6a, 7a, 8i, 5a,7i durma
8. 4 12u, 6a, 8i, 12a pocung
9. 4 12i, 6a, 8i, 8a maskumambang
10. 7 8i, 8a, 8e, 8a, 7a, 8u, 8a asmarandana
11. 9 8a, 8i, 8a, 8i, 7i, 8u, 7a, 8i, 12a sinom
GLADHEN 3 GLADHEN 4
1. tumindak ala 1. suka + ing
2. slamet, rahayu 2. nayaka + ing
3. sakarepe dhewe 3. pranawa + ing
4. dilem/dipuji 4. prapta + ing
5. yen 5. prawira + ing
6. kebacut, kesuwen 6. prawira + utama
7. tenanan 7. sangsaya + arda
8. lumrah 8. sara + utama
9. kebanjiran, keleban 9. sarwa + endah
10. yen, upama 10. sapa + antuk
Kunci Jawaban Lintas Jatim Basa Jawa Lintas Jatim Kelas XI 3
II.
1.
a. Dhandhanggula
b. pangkur
c. gambuh
d. mijil
2.
a. 12i, 6a, 8i, 8a
b. 8a, 11i, 8u, 7a, 12u, 8a, 8i
c. 10i, 6o, 10e, 10i, 6i, 6u
d. 8i, 8a, 8e, 8a, 7a, 8u, 8a
3. Ing wayah wengi, wayah midodareni, padha ndedonga marang Pangeran, muga-muga bisa tumurun
wahyune palakrama, marang kang nduwe gawe, supaya slamet ora ana alangan. (KASUMANGGAKAKEN
DHUMATENG PARA DWIJA)
4.
a. 12i, 6a, 8i, 8a
b. 10i, 6o, 10e, 10i, 6i, 6u
c. 8a, 11i, 8u, 7a, 12u, 8a, 8i
d. 12u, 8i, 8u, 8i, 8o
5. Welinge wong pinter, ing jaman saiki, aja ngrungokake gosip kang durung mesthi benere, mundhak nggarahi
ati nggresah, luwih guna ngerteni critane wong mbiyen kang bisa kanggo tuladha. (kasumanggakaken
dhumateng para dwija)
6.
• Nguwasani jenise tembang.
• Mangerteni watake tembang.
• Mangerteni guru wilangan lan guru lagu saben tembang.
• Mangerteni tegese tembung-tembung kang ana ing tembang lan isine tembang.
• Nguwasani lan mangerteni dununging andhegan, aja nganti mancah sawijining tembung.
• Yen miwiti nembang gumantung wates tibaning swarane dhewe-dhewe aja nganti mblero kendheken
utawa kedhuwuren.
• Mangerteni lan nguwasani tempo jroning macapat. Antarane seleh lan saben miwiti nembang aja
kesuwen utawa kecepeten.
7.
a. jaya + ing
b. suka + ing
c. ya + iku
d. carita + ing
e. karya + enak
8.
a. pinter
b. ati
c. omah
d. anak
e. manungsa
9. Padha asahen atimu, Supaya bisa ngerti marang rasa lan kahanan, Aja ngakeh-akehne mangan lan turu,
Supaya nduweni kapribaden kang becik, Rumaten awak lan atimu
10. (kasumanggakaken dhumateng para dwija)
II.
1.
a. cacahing gatra/larik/baris saben sapada/bait
b. cacahing wanda/suku kata saben sagatra
c. tibaning swara ing saben pungkasane gatra
4 Kunci Jawaban Lintas Jatim Basa Jawa Kelas XI
2.
a. angin
b. srengenge
c. laut
d. langit
e. turu
3.
• Moral marang Gusti Kang maha kuwasa.
• Moral marang sapadha-padhane manungsa.
• Moral marang dhiri pribadi.
• Moral marang alam lingkungan.
4.
a. Ngatur lumakune pagelaran wiwit gladhen nganti rampung.
b. Ngewangi sutradara kanggo ngoordinir paraga.
c. Tanggung jawab marang sakabehe panitia pagelaran.
d. nyathet bab-bab wigati kang ana sesambungane karo pagelaran drama
e. Nyawisake setting (panggung) kanggo pagelaran
5.
• Jejer (orientasi), yaiku perangan wiwitane crita kanggo nepungake tokoh/paraga, swasana, lan bibit
kawit tumuju crita sabanjure.
• Pasulayan (komplikasi), yaiku dumadine perkara kang kudu diadhepi dening para paraga.
• Pangudhare prakara (resolusi), yaiku pungkasan karampungane pasulayan utawa dredah.
6.
• Moral marang Gusti Kang maha kuwasa.
• Moral marang sapadha-padhane manungsa.
• Moral marang dhiri pribadi.
• Moral marang alam lingkungan.
7.
• Maca teks drama kanthi premati
• Nyathet unsur-unsur wigati kang ana sajrone teks drama
• Mbedakake nilai kang becik lan ora becik
• Nglompokne perangan nilai kang kalebu sajrone nilai moral marang Gusti, marang sapadha-padha,
marang dhiri pribadi, lan marang lingkungan.
8. Uripe kang rusak iku, pikirane ora mlaku, kaya gua kang peteng, katerak angin, gumrenggeng gumedhe,
kaya ngono kuwi bocah nom kang kumaki
9. Contonen tumindak utama kang ana ing pribadine panembahan senapati kang temen-temen
nggegulang dhiri kanthi tapa lan prihatin awan lan wengi kanggo kepentingane sasama.
10. Padha asahen atimu, Supaya bisa ngerti marang rasa lan kahanan, Aja ngakeh-akehne mangan lan
turu, Supaya nduweni kapribaden kang becik, Rumaten awak lan atimu
Kunci Jawaban Lintas Jatim Basa Jawa Lintas Jatim Kelas XI 5
6. Lakune bumi. Watake santosa, suci, jujur.
7. Lakune segara. Watake jembar, bisa momot samubarang sing kintir ing segara.
8. Lakune geni. Bisa ngobong apa wae sing ketaman. Ora emban cindhe emban siladan. Sapa sing luput ya
diukum jumbuh karo kesalahane.
GLADHEN 1
Sawise nyetitekake wacan ing ndhuwur, wangsulana pitakon-pitakon ing ngisor iki!
1. HASTHA BRATA
2. wahyu makutha rama pikukuhing praja
3. Raden Janaka
4. Sunare senajan panas nanging handayani panguripan ing bumi.
5. Dadi pasren ing wayah wengi, nalika rembulan ora sumunar, nalika peteng.
GLADHEN 2
1. ?penD|dukP+i[ytN[mHorkur=sk:167:yutjiw.
2. ?t=gl\:23:[p+bu]wri:2017:[asukJm\:8:akuwisB|dlMev=setsiyun²s/$e[nn\,
3. ?sbu=kusHge/age/amB|tuha[kgulpsi/:200:g]m\
4. ?kuni/telesSeki[lo[n:1500:rupiyh[f[n[ynGri=seki[lo[n:11500:rupiyh.
5. ?[bochk[aduwu/[r:160:[snTi[mte/[f[n[bo[bo[tT:50:ki[lo.
6. ?xg[tomtSaikimurhbzet\seki[lo[nkur=sk:5000:rupiyh.
7. ?wiwitJm\:3:[asukHibuku[aor[l[rnH=[go[nNtnF=g[w.
8. ?psJm\:9:[lo[kosepu/$eryuwiwitH=[g[rtGe/[b=o.
9. ?aki[mM[nhaiaukumMn\:4:taunMr=pelkuk=ninFkK[krjpti.
10. :15:negrzumPu[lN=%u[lomi[losY|!ni.
GLADHEN 3
1. 1975 3. 1679 5. 1877 7. 1682 9. 1860
2. 2013 4. 1248 6. 1845 8. 1800 10. 1791
b. ?[bochw[fonK[afefe[gG:173:[snTi[mte/.
6 Kunci Jawaban Lintas Jatim Basa Jawa Kelas XI
3. Putri Indonesia 2017 perwakilan Jawa Timur, Fatma Ayu Husnasari, katon ing upacara wisuda sarjana
Universitas Airlangga. Dheweke ambyur bebarengan 1009 wisudawan liyane. Fatma Ayu Husnasari mujudake
alumnus Universitas Airlangga Fakultas Hukum angkatan 2013 sing kasil ngrampungake kuliahe ing wektu
3,5 tahun. Ing Fakultas Hukum Fatma uga kasil dadi juara 2 mahasiswa berprestasi Fakultas Hukum tahun
2014 lan juara 3 ing tahun 2015.
a. Fatma Ayu Husnasari
b. Fakultas Hukum Universitas Airlangga
c. 2013
d. 3,5 tahun
e. juara 2 mahasiswa berprestasi Fakultas Hukum tahun 2014 lan juara 3 ing tahun 2015.
4. Tradhisi nyadran utawa bersih desa dianakake beda antarane desa siji lan sijine, nanging tujuane padha yaiku
ngagungake Gusti kang akarya jagad murih sabanjure padha nemu urip kang ayem tentrem ing dina mburine.
Apa kang diusahakake bisa kasil.
Arak-arakan tumpeng kanggo nyadran kang biasa ditindakake dening sedulur ing laladan Situbondho,
sandhangane beda banget lamun dibandhingake karo sandhangan nyadran kang ditindakake sedulur saka
laladan Jawa Tengah.
5. ?[p+sTip+lDl=[bochsejw#imu/:2018:fiankK[km[nhanai=tmnB|dy$urbywiwi
tFinselst=gl\:10:Ap]il\:2018:znTifinx[bot=gl\:11:
Ap]ilHi=%enDpj[y=[ro[!o.a[kh[aan:24:pese/tsi=[mluai=[p+sTip+lKsebut\,ai=
anTr[nsk$urby,[%o[no[ro[go,@ediri,%citn\zwi,ml=,#}=g[lk\mdiyun\je
mµe/,[mo[jo@e/[to,#ulu=zgu=,&}sikLnµtu.pese/t[nfiw
tesSimkSimlSben¬bup[tnHutw[kotbiszirimM[kdelegsi[n:2:
I.
26. E 36. C 46. D
27. B 37. B 47. B
28. B 38. E 48. D
29. E 39. A 49. C
30. D 40. B 50. D
31. E 41. B 51. B
32. B 42. C 52. C
33. C 43. C 53. E
34. B 44. A 54. D
35. D 45. E 55. C
II.
1. Pertengahan wulan Februari 2018 kepungkur, bulik Sukeyi Siswa Subroto katimbalan Gusti kanthi yuswa 86
tahun. Ninggal putra 10, wayah 25. Bapakku kang asmane Cokro Sutikno wis seda dhek tahun 2006 lan ibuku
uga wis seda ing tahun 2009. Kabeh disarekake ing TPU Pulutan, Kecamatan Ngombol Kabupaten Purworejo
Jawa Tengah.
a. bulik Sukeyi Siswa Subroto
b. putra 10, wayah 25
c. tahun 2006
d. TPU Pulutan, Kecamatan Ngombol Kabupaten Purworejo Jawa Tengah.
2. Dumadine Kraton Surakarta
Wong jawa pracaya yen kraton kuwi nate karebut ing mungsuh. Kraton mau dadi kaya ilang cahyane. Kraton
dadi rusak lan dianggep cures. Yen nganti kraton kuwi kaya ngono, prayogane kraton mau kudu pindah.
Utawa ditinggal wae amarga wis dianggep ora sembada meneh. Lan wis ora wangun minangka punjering
panguwasa
Kunci Jawaban Lintas Jatim Basa Jawa Lintas Jatim Kelas XI 7
3. ?[p+sB|kP]vtmen_men_ze[tokK[kswijini=apLiksik=[gosisTem\A[nF`oIfK=bisfimn
P+atT[kspw[ak=[gotukup[ktDtk=luwihmurhlnNe[mokK[kp+silitsWIp+ipli=ce
dkK=fisediykK[k[fni=[p+sB|k\,
EkSe[p]sWIp+i,jen_[zapLiksiaiku,ficipTkK[k[fni=[p+sB|kK=[govs/w/g
[nt\autm[nprpezusacilikHi=negrbe/kemB=.knQilynNnKsebu[tP+sB|kHvJ[vJkK[
kan[na[kSsHinTe/[ntK=murhlnHugluwihcepet\,
8 Kunci Jawaban Lintas Jatim Basa Jawa Kelas XI