MAKALAH

TRAMPIL NULIS BASA JAWA KAGEM SISWA SD KELAS INGGIL

Kasusun Kagem Tugas Mata Kuliah Pembelajaran Bahasa Jawa

Dosen Pengampu : Drs. Sukardi, S.Pd., M.Pd

Dening Kelompok 1:
1. Irwan Permadi (1401418325)
2. Susanti (1401418334)
3. Muna Alawiyah (1401418338)
4. Nola Maharani (1401418322)
5. Ardhina Nur A (1401418350)

Rombel G

PENDIDIKAN GURU SEKOLAH DASAR

FAKULTAS ILMU PENDIDIKAN
UNIVERSITAS NEGERI SEMARANG
2021
 ATUR SAPALA

Ingkang sepindah panyerat ngaturaken puji syukur dumateng Allah SWT

kagem sedaya nikmat lan rahmatipun saengga panyerat saged ngrampungaken
makalah punika, lan sedaya tiyang ingkang sampun mbiyantu ngawujudaken makalah
punika.
Wonten makalah punika panyerat nyariosaken babagan “Tema-tema Kanggo
Ningkatake Keterampilan Berbahasa ing SD Kelas Inggil”
Mugi-mugi seratan punika saged manfaat. Seratan menika saestu tasih kathah
kekirangan, saking menika panyerat nyuwun pangapunten.

Semarang, 09 Mei 2021

Panyerat
 BAB 1
PAMBUKA

A. Wigatosing Rembag

Basa Jawi ngrupikaken kunjukan saking basa-basa ingkang berkembang ing

Indonesia, ingkang anggadhahi ciri kedaerahan uga dados kesugihan budaya bangsa
Indonesia uga betah dipunlestantunaken eksistensinipun. Basa Jawi ngrupikaken ciri
kedaerahan ingkang nduwe gina dados pirantos komunikasi terna individu utawi
kelompok khususipun tiyang Jawi.

Panyinaon basa Jawi, khususipun aksara Jawi kirang dipunminati dening

siswa. Hal niki kasumarepan lebet pelaksaan tes serat, menyalin aksara latin dados
aksara Jawi, aksara Jawi dados aksara Latin, utawi menyusun cerios lebet seratan
Jawi, kathah siswa ingkang mboten ngebaki kriteria sinau tuntas. Ketidakmampuan
lebet ngebaki kriteria ketuntasan sinau bokmenawi dipunamergikaken kirang
entenipun latian saking para siswa sae ing griya kersaa ing sekolah.

Sinau basa Jawi menika penting kangge kahuripan manungsa Indonesia,

utaminipun tiyang Jawi. Amargi basa Jawi dados identitas kabudayan daerah.
Generasi enom saiki boten purun nguri – nguri kabudayan Jawi kathah. Kabudayan
saking jaba nagari sampun maringi pengaruh negatif kangge perkembangan
kabudayan lokal. Generasi enom malah purun niru kabudayan jaba kang dinggep
luwih becik saka kabudayane dewe. Mula wonten ing makalah punika badhe
dipunjelasake metode kangge ningkatake keterampilan nyerat aksara jawi siswa SD
kelas inggil. Ing makalah iki kita bakal bahas ngenani tema-tema kang trep ngangge
ningkataken keterampilan basa Jawi siswa SD kelas inggil

B. Memotaning Prekawis

1. Kaprigelan nyerat aksara jawi punapa ingkang saged dipunkembangaken ing

babagan “Kagiyatan Sekolah “ ?
2. Kaprigelan nyerat aksara jawi punapa ingkang saged dipunkembangaken ing
babagan “Paseduluran“ ?
3. Kaprigelan nyerat aksara jawi punapa ingkang saged dipunkembangaken ing
babagan “Rukun“ ?
 4. Kaprigelan nyerat aksara jawi punapa ingkang saged dipunkembangaken ing
babagan “Rasa Seneng“ ?
5. Kaprigelan nyerat aksara jawi punapa ingkang saged dipunkembangaken ing
babagan “Transmigrasi“ ?
6. Kaprigelan nyerat aksara jawi punapa ingkang saged dipunkembangaken ing
babagan “Pahlawan“ ?
7. Kaprigelan nyerat aksara jawi punapa ingkang saged dipunkembangaken ing
babagan “Olahraga“ ?
8. Kaprigelan nyerat aksara jawi punapa ingkang saged dipunkembangaken ing
babagan “Pakerti“ ?
9. Kaprigelan nyerat aksara jawi punapa ingkang saged dipunkembangaken ing
babagan “Pendidikan”?
C. Ancasing Panalite
1. Ngembangaken kaprigelan nyerat aksara jawi ing babagan Kagiyatan Sekolah
2. Ngembangaken kaprigelan nyerat aksara jawi ing babagan Paseduluran
3. Ngembangaken kaprigelan nyerat aksara jawi ing babagan Rukun
4. Ngembangaken kaprigelan nyerat aksara jawi ing babagan Rasa Seneng
5. Ngembangaken kaprigelan nyerat aksara jawi ing babagan Transmigrasi
6. Ngembangaken kaprigelan nyerat aksara jawi ing babagan Pahlawan
7. Ngembangaken kaprigelan nyerat aksara jawi ing babagan Olahraga
8. Ngembangaken kaprigelan nyerat aksara jawi ing babagan Pakerti
9. Ngembangaken kaprigelan nyerat aksara jawi ing babagan Pendidikan

BAB II

WAOSING PIREMBAGAN

A. SINAU AKSARA JAWA

Aksara jawa yaiku sistem tulisan Abugida ingkang katulis saka kiwe maring
tengen. Saben aksaa ing njerone nglambangaken suatu suku kata kaliyan volak/a/
utawi /o/, ingkang saged ditentuaken saking posisi aksara ing njero kata menika.
Penulisan aksaraa jawa dilakukaken tanpa spasi lan pamaos kedah mangertosi kaliyan
teks bacaan kangge mbedakake tiap kata. Saklajengipun, aksara jawa gadhah
kekurangan tanda baca dasar, kadosta titik dua, tanda kutip, tanda tanya, tanda seru,
lan tanda hubung.
Aksara jawa dibagi dados pirang-pirang jenis miturut jenis. Aksara jawa
terdiri atas 20 suku kata ingkang digunakake kangge nulis basa jawa modern, ingkang
jenis sanese wonten aksara swara, tanda baca, lan angka jawa.
Sinau nulis aksara jawa:

Sandangan aksara jawa:

SANDANGAN AKSARA JAWA:
B. BABAGAN KANGGE NINGKATAKE KEPRIGELAN NULIS AKSARA
JAWA
Ing buku ”Remen Basa Jawi” kamot babagan-babagan ingkang saged dipun
gunakaken kangge ningkatake kaprigelan nulis aksara jawi yaiku kagiyatan sekolah,
paseduluran, rukun, rasa seneng, transmigrasi, pahlawan, olahraga, pakerti lan
pendidikan. Jlentrehan saking babagan-babagan punika yaiku :
1. Kagiyatan Sekolah
Wonten babagan menika lare dipun ajak nyinauni bab nulis aksara jawi kanthi
nyebataken kagiyatan-kagiyatan ingkang kalaksanan ing sekolah. Lare banjur
nulisaken kagiyatan kasebut piyambak-piyambak kanthi tertulis ing ngarep kelas.
Kanthi cara punika para siswa ugi saget gladen nulis aksara jawi ingkang sae.
Tuladha:
2. Paseduluran
Wonten ing babagan menika, lare dipun ajak nyinauni babagan paseduluran.
Tuladha:

3. Rukun
Wonten ing babagan menika, lare dipun ajak nyinauni bab karukunan kanthi
ngamati lan nyianoni aksara jawi ingkang sampun wonten tuladhanipun . Nalika
nulis aksara jawi, lare kedah ngangge ilmu lan ketrampilan ingkang pas. Tuladha:
4. Rasa Seneng
Wonten ing babagan menika, lare dipun ajak nulisaken pengalamanipun ingkang
disenengi. Kanthi cara nulis pengalamane dhewe ing ngajeng kelas ngagem
aksara jawi ingkang sampun dipun tentokaken. Tuladha:

5. Transmigrasi
Wonten ing babagan menika lare dipun ajak nyinauni bab transmigrasi kanthi
cara nulisaken ngagem aksara jawi. Tuladha:

6. Pahlawan
Wonten ing babagan menika lare dipun ajak nyinauni bab pahlawan kanthi cara
nyerat saking teks bacaan pahlawan ngagem aksara jawi ingkang sampun dipun
tentokaken. Tuladha:

7. Olahraga
Wonten ing babagan menika lare dipun ajak nyinauni bab olahraga kanthi cara
nulis aksara jawi ingkang aos. Tuladha:
8. Pakerti
Wonten ing babagan menika lare dipun ajak nyinauni bab pakerthi kanthi cara
ndeskripsikaken kagiyatan budi pakrerti ingkang wonten kalaksanan ing
lingkungan sekolah utawa keluarga. Tuladha:

9. Pendidikan
Wonten ing babagan menika lare dipun ajak nyinauni bab pendidikan kanthi cara
lare nulis aksara jawi ingkang ngamot tema pendidikan. Tuladha:
 BAB III
WASANA

A. DUDUTAN
Ing buku ”Ajar Basa” kamot babagan-babagan ingkang saged dipun gunakaken
kangge ningkatake kaprigelan nyerat aksara jawa yaiku kagiyatan sekolah, paseduluran,
rukun, rasa seneng, transmigrasi, pahlawan, olahraga, pakerti lan pendidikan.
B. SARAN
Minangka calon guru kita kedhah anggadah kewajiban ningkataken keprigelan
lare-lare ing basa jawa, caranipun saget nguri – nguri budaya kita piyambak, langkung-
langkung ing babagan kangge ningkataken kaprigelan nyerat aksara jawa siswa SD.
Kita wajib bangga gadhah budaya jawa. Rasa bangga ingkang kita gadhahi niku saged
nyurung kita sadaya supados saged nglestarikanken budaya kita. Perlu enengnge
 kesadaran saka uwong-uwonge utamane para guru ya kudu isa dadi panutan sing apik
kanggo murid-muride bebarengan nglestariake “basa jawi”

KAPUSTAKAN

Harjono, dkk.2015.Greget Sinau Basa.Solo-Kartasura: Kharisma

Sudharto, dkk.2004. Ajar Basa 1.Semarang:CV. Aneka ilmu