BAB 4

CELIK DIGITAL
Disediakan oleh
Mohamad Hafizuddin Bin Harun
KEMAHIRAN BELAJAR UNTUK ABAD KE-21
 APAKAH CELIK DIGITAL
• minat, sikap dan keupayaan individu untuk
menggunakan teknologi digital dan alat komunikasi
dengan sewajarnya untuk mengakses, mengurus
dan mengintegrasikan, menganalisis dan menilai
maklumat, membina pengetahuan baharu,
mencipta dan berkomunikasi dengan orang lain
Kerangka kerja pembangunan celik
digital menurut Beetham dan
Sharpe (2010)
 Set Kecekapan Untuk Celik
Digital
Llida, 2009
• Celik ICT (termasuk celik komputer)
• Celik maklumat
• Pembelajaran ditingkatkan dgn teknologi – spt;
pembelajaran digital/e-pembelajaran
• Celik media
 LITERASI ICT
• Teknologi Maklumat & Komunikasi (Information &
Communication Technologi, ICT)
• ICT = pengumpulan pelbagai aktiviti & teknologi –
gabungan IT & teknologi komunikasi
• Perkakasan, perisian, data & individu yg
menggunakannya membawa kepada penubuhan
system ICT.
• Internet termasuk dalam teknologi komunikasi
• Komputer = perkakasan – kebiasaannya adalah
sebahagian daripada system ICT
Komponen-komponen
Komputer
 Lima Komponen Celik ICT
Dalam Masyarakat
Berpengetahuan

CELIK ICT

Mencapai Mengurus Mengintegrasikan Menilai Mencipta

Peningkatan ilmu dan kepakaran yang lebih kompleks

• Mencapai – mengetahui tentang dan bagaimana utk
mencapai dan/ atau mengumpul maklumat
• Mengurus – mengaplikasikan skim aturan atau pengkelasan
• Mengintegrasikan – mentafsir dan mempersembahkan
maklumat melibatkan perbandingan, ringkasan &
perbezaan
• Menilai – membuat keputusan tentang kualiti, kegunaan,
kaitan ataupun keberkesanan maklumat
• Mencipta – menjana maklumat dgn menyesuai, mereka
bentuk, mengaplikasi, mencipta ataupun mengarang
maklumat
Asas Kemahiran & Ilmu Membentuk Celik
ICT
• Kecekapan ICT – mengaplikasi dan mengintegrasikan kemahiran
teknikal & kognitif dalam membentuk kecekapan ICT –
membolehkan individu memaksimukan keupayaan penggunaan
teknologi
• Mencapai
• Mengurus
• Mengintegrasi
• Menilai
• Mencipta
• Kecekapan kognitif
• Kemahiran asas diperlukan di sekolah, di rumah & di tempat kerja
• Penyelesaian masalah & numerasi
• Kecekapan teknikal
• Asas kepada celik digital
• Pengetahuan perkakasan, rangkaian, perisian, & komponen-komponen
terdapat pada komputer
 Celik ICT

Kecekapan ICT
Mencapai Mengurus Mengintegrasi Menilai Mencipta

Kecekapan Kecekapan
Kognitif Teknikal
 CELIK MAKLUMAT
• Kamus New Oxford American Dictionary –
maklumat = fakta yang disedia atau dipelajari
tentang sesuatu atau seseorang
• Menurut Li (2004)
• Maklumat merangkumi domain yang luas: ruang
lingkup maklumat adalah sangat luas. Maklumat boleh
membawa maksud berlainan dalam skop yg berbeza
• Maklumat wujud dalam pebagai bentuk: maklumat
boleh diwakili dgn kod, warna, peristiwa, fakta, graf,
imej, huruf, cahaya, nombor, gambar, tanda isyarat,
bunyi, statistic, jadual, teks, gelombang dsb.
• Celik maklumat adalah menjangkaui kebolehan,
meneroka, mencapai, mentafsir, menganalisis,
mengurus, mencipta, berkomunikasi, menyimpan dan
berkongsi maklumat
• Celik maklumat melibatkan penggunaan kecekapan,
atribut dan keyakinan yg diperlukan utk
memanfaatkan maklumat & mentafsirnya dgn teliti
• Celik maklumat melibatkan pemikiran kritis dan
kepekaan, serta dgn pemahaman tentang etika & isu-
isu politik yg berkaitan dgn penggunaan maklumat
tertentu
 Maklumat Boleh Didapati Daripada
Pelbagai Sudut Yang Berbeza, Seperti
• Maklumat sebagai data yang berguna
• Maklumat sebagai pengetahuan yang subjektif
• Maklumat sebagai sumber
• Maklumat sebagai komoditi
 5 Komponen Utama Celik
Maklumat
•Mengenal pasti
•Mencari
•Menilai
•Mengaplikasi
•memperakui
 Kepentingan Celik Maklumat
Kepada Pelajar
• Dapat membentuk asas pembelajaran sepanjang hayat
• Membolehkan pelajar menguasai kandungan pelajaran,
mempunyai sikap arah kendiri (self-directed) & berupaya
mengurus cara pembelajarannya sendiri
• Membantu meningkatkan beberapa kemahiran
teknologi yang lain
• Mencetus, mengekal & melanjutkan pembelajaran
sepanjang hayat menerusi kebolehan memanfaatkan
penggunaan teknologi utk pembelajaran secara
berdikari
• Anda perlu meningkatkan tahap celik maklumat,
tidak kira di mana anda berada, anda perlu
memenuhi tuntutan-tuntutan berikut:
1. Menentukan tahap maklumat yg diperlukan
2. Menilai secara kritis maklumat & sumber maklumat
3. Mencapai maklumat yg diperlukan dgn cekap &
berkesan
4. Menggabungkan maklumat yg terpilih sebagai asas
pengetahuan anda
5. Menggunakan maklumat secara beretika selaras dgn
undang-undang; pada masa yg sama memahami isu-
isu ekonomi, perundangan & sosial di sekeliling yg
berkaitan dgn penggunaan & capaian maklumat
 Kerangka Kerja Celik
Maklumat
1. Kewibawaan dibina dan bersifat kontekstual
2. Penghasilan maklumat sebagai proses
3. Maklumat mempunyai nilai
4. Penyelidikan sebagai siasatan
5. Pengisian ilmiah sebagai perbualan
6. Pencarian sebagai penerokaan yg strategik

• Setiap kerangka mempunyai dua bahagian, iaitu amalan & kecenderungan ilmu
(knowledge practices and disposition – amalan-amalan pengetahuan dan
pembawaan).
• Amalan ilmu memperlihatkan cara-cara pelajar meningkatkan kefahaman tentang
konsep celik maklumat
• Kecenderungan ilmu melibatkan dimensi afektif atau penghargaan terhadap
pembelajaran
PEMBELAJARAN DITINGKATKAN
DENGAN TEKNOLOGI
• Pada masa kini, pembelajaran banyak disampaikan
dalam format digital termasuk pembelajaran dalam
talian melalui laman web/internet
• Technology Enhanced Learning – TEL (e-
pembelajaran atau pembelajaran digital) dikenali
sebagai pembelajaran dalam talian
• TEL menyediakan peluang pembelajaran tanpa
kekangan masa atau lokasi menyokong pengalaman yg
lebih luas & relevan serta memberi peluang kepada
pelajar utk mengendalikan pembelajaran mereka
sendiri
Perhatikan perbezaan antara pembelajaran di dalam kelas
yang moden dan pembelajaran di dalam kelas waktu
dahulu
Penggunaan teknologi memberi nilai tambah kepada pembelajaran anda
dengan membenarkan:
a) Kesinambungan penyampaian maklumat daripada satu individu
kepada yg lainnya
b) Penyampaian sumber maklumat pembelajaran pada bila-bila masa &
di mana jua
c) Lebih banyak pilihan mengikut kelapangan masa, tempat & kadar
pengajian
d) Terdapat pelbagai cara pembelajaran alternatif:
• Pendidikan jarak jauh, berasaskan kerja, berasaskan sebahagian & keseluruhan
kampus
e) Perkongsian ilmu & pengarang bersama-sama di pelbagai lokasi
f) Peluang merefleksi & merancang pembelajaran peribadi
g) Pembelajaran yg lebih aktif melalui teknologi interaktif & sumber
multimedia
h) Penglibatan dalam masyarakat melalui ilmu, pertanyaan &
pembelajaran
i) Pembangunan kemahiran utk hidup & bekerja dalam era digital
 Perkembangan pembelajaran
teknologi yang menyokong pelbagai
aspek pembelajaran
Menjadi pelajar yg mampu menggunakan teknologi dgn berkesan akan
memudahkan anda melakukan perkara-perkara berikut:
a) Ambil bahagian dalam pembelajaran digital seperti e-pelajaran
mingguan;
b) Guna sumber pembelajaran digital seperti video kuliah & kuiz dalam
talian;
c) Guna media digital utk mengambil bahagian dalam perbualan
pembelajaran bersama dgn tenaga pengajar dan rakan sepengajian;
d) Guna peralatan digital utk mengatur, merancang & merefleksi
semula pembelajaran;
e) Rakam pembelajaran/hasil & menggunakannya utk analisis kendiri,
merefleksi kembali & melihat pencapaian melalui e-portfolio & blog
pembelajaran;
f) Guna alat digital utk mengambil nota, membuat semakan &
mengulang kaji pelajaran;
g) Buat penilaian diri;
h) Hantar tugasan anda melalui penyerahan elektronik
menggunakan sistem pengurusan pembelajaran
myINSPIRE;
i) Ambil bahagian dalam penilaian digital; menerima &
menjawab persoalan seperti dalam forum langsung;
j) Urus masa & tugasan pembelajaran; mengurus perhatian,
penglibatan & motivasi utk mempelajari dalam tetapan
digital;
k) Bekerjasama dgn pelajar lain dgn menggunakan teknologi
digital yg sesuai;
l) Berkongsi pengetahuan & kepakaran digital bersama-sama
rakan yg lain.
Alat yang digunakan untuk persekitaran
TEL dalam konteks OUM
• Sistem pengurusan pembelajaran (learning
management system, LMS) – aplikasi perisian untuk
pentadbiran, dokumentasi, pengesanan, pelaporan
dan penyampaian kursus pembelajaran
• Di OUM – myINSPIRE LMS digunakan utk menyokong
pengalaman pembelajaran digital anda. Di dalamnya
terdapat ruangan
• Forum
• E-buku
• Video kuliah
 Penilaian
kendiri

Perkongsian Kelebihan Bahan &

sumber & rujukan
maklumat myINSPIRE kursus

Komunikasi &
pembelajaran
kolaboratif
Pembelajaran Bergerak (Mobile
Learning)
• M-pembelajaran & “Pembelajaran Bergerak” –
pengajaran dan pembelajaran menggunakan
teknologi mudah alih
• Sebagai pembelajaran yg berlaku apabila pelajar
tidak berada di lokasi yg tetap, lokasi yg ditentukan
sebelumnya, atau pelajar memanfaatkan peluang
pembelajaran menggunakan teknologi mudah alih
– O’Malley et al. (2003)
Perkataan “bergerak/mudah alih (mobile)”
mempunyai dua maksud
• Pelajar yang bergerak: pelajar yg terlibat dgn aktiviti
Pendidikan tanpa kekangan seperti lokasi yg telah
ditetapkan
• Peranti mudah alih: peranti mudah alih, ringan ///7
ada antaranya cukup kecil utk dimasukkan ke dalam
poket ataupun diletakkan di telapak tangan, cth;
• Telefon bimbit
• Telefon pintar
• Komputer yg boleh dipegang seperti iPad atau PDA
(Personal Digital Assistant)
Penyumbang kepada keberkesanan pembelajaran bergerak
1. Mudah – kesemua pembelajaran yang diperlukan di
hujung jari
2. Tempoh masa – kursus yang pendek dan ringkas
membolehkan penyertaan pelajar yang lebih ramai
3. Fokus – kursus direka bentuk berdasarkan hasil
pembelajaran atau objektif kursus
4. Pembelajaran mikro – pembelajaran ringkas yang
tertumpu dan boleh dipelajari dengan mudah
5. Kandungan – kandungan yang menarik dan interaktif
 CELIK MEDIA
• Kebolehan mencapai, menganalisis dan menghasilkan dalam
pelbagai bentuk
• Suruhanjaya Eropah (2007) – celik media sebagai kebolehan utk
mencapai media, utk memahami dan menilai secara kritis
tentang pelbagai aspek media dan kandungannya dan utk
mewujudkan komunikasi media dalam pelbagai konteks
• Celik media menyediakan kerangka kerja untuk mencapai,
menganalisis, menghasil, dan menyertakan mesej dalam
pelbagai bentuk – daripada mesej bercetak kepada video dan
internet
• Matlamat utama: meningkatkan kesedaran tentang pelbagai
bentuk mesej yg disampaikan melalui media yg terdapat dalam
kehidupan kita
Celik media membantu dalam
i. Menggalakkan pemikiran kritis
ii. Memahami cara-cara kandungan media memberi
kesan terhadap budaya & masyarakat
iii. Mengenal pasti strategi komunikasi
iv. Mengecam tujuan pengeluar kandungan media
v. Mengecam maklumat yg salah dan dimanipulasi
vi. Mewujudkan dan berkongsi kandungan media
kepunyaan anda
4 kemahiran penting membantu penonton/
pembaca memahami makna celik media
i. Mencapai media
ii. Menganalisis kandungan
iii. Mampu untuk menilai mesej
iv. Mampu mencipta media untuk mengekspresi diri
& berkomunikasi