Page

PEDAGOGI PENGETAHUAN ISI KANDUNGAN (PPIK) KURIKULUM SAINS

SEKOLAH RENDAH

PPIK 2: APUNGAN ,TERAPUNG DAN TENGGELAM

Hasil pembelajaran : Menyiasat keadaan yang diperlukan untuk apungan, terapung
dan tenggelam
Bahan bahan
Aktiviti

: Dua silinder penyukat, larutan garam,2 biji telur,besen

air dan lima ketul plastisin(setiap satu 50 g)
: Menyiasat mengapa jasad terapung dan tenggelam di dalam cecair

Prosedur:
1. Satu silinder diisi penuh dengan air paip dan satu lagi diisi dengan larutan
garam.Telur dimasukkan ke dalam setiap silinder penyukat dan diperhatikan
apa yang terjadi.
2. 3 bijibebola plastisin diambil(50g setiap satu). 2 bebola dibentukkan kepada
bentuk bot dengan satu sisi rendah dan satu sisi tinggi.
3. 50 g bebola plastisin dan kedua dua bot dimasukkan ke dalam besen air
yang diisi dengan air.Pemerhatian direkodkan.
4. Dua biji bebola 50g dimasukkan perlahan lahan ditengah- tengah bot setiap
satu.Pemerhatian direkodkan.
5. Setiap pemerhatian dinyatakan inferens.

Pemerhatian :
Keputusan

Laporan prosedur

: Keapungan telur

Mengenalpasti masalah :
Adakah cecair yang berlainan jenis ketumpatan akan menghasilkan kesan
keapungan yang berlainan.
Hipotesis
;
Ketumpatan cecair akan mempengaruhi kadar keapungan objek (telur)
Keputusan :
Pemerhatian

Telur tenggelam ke dasar air paip

Telur hanya tenggelam di bawah

Page

Air paip + telur

Larutan garam + telur

permukaan air.

Inferens
:
Telur lebih tumpat dari air paip tetapi air paip kurang tumpat berbanding
dengan larutan garam.
Perbincangan
:
Telur tenggelam sepenuhnya dalam air paip dan menunjukkan bahawa telur
lebih tumpat daripada air paip tetapi telur berada pada permukaan larutan
garam

dan

menunjukkan

bahawa

ketumpatan

larutan

dan

cecair

mempengaruhi daya keapungan telur. Semakin tumpat sesuatu cecair maka

ketumpatan cecair akan menghasilkan daya tujah air yang lebih kuat dan
boleh mengatasi berat suatu objek.Ada beberapa perkara yang dapat
ditambahbaik dalam eksperimen ini iaitu dengan menambah satu jenis larutan
lagi seperti larutan air kolam untuk membandingkan dari segi kepelbagaian
cecair yang digunakan. Ini membolehkan murid dapat mengembangkan lagi
kemahiran dan pengetahuan mereka kerana menggunakan lebih banyak
contoh dan dapat membuat banding beza.
Kesimpulan :
Hipotesis diterima,di mana ketumpatan cecair akan mempengaruhi kadar
keapungan objek. Ini dibuktikan dengan menggunakan larutan garam yang
lebih tumpat kerana terdapat banyak bahan lain seperti garam menambahkan
lagi ketumpatan air dan menyebabkan telur tidak tenggelam sepenuhnya
tetapi berada di bawah permukaan larutan garam sahaja berbanding air paip.

Laporan aktiviti 2 :
Mengenalpasti masalah

tenggelam sesuatu objek.

Page

Adakah bentuk dan ketinggian sisi perahu mempengaruhi kepaungan dan

Hipotesis
:
Bentuk dan ketinggian sisi objek mempengaruhi keapungan sesuatu objek.
Keputusan

Perahu sisi rendah

Pemerhatian
Perahu terapung tetapi

Inferens
Apabila terdapat muatan

apabila bola plastisin 50g

yang berat, sisi perahu

diletakkan di dalam

tidak dapat menampung

perahu,perahu tenggelam

atau menghalang air masuk

sepenuhnya ke dasar

dan menyebabkan perahu

besen kerana tebing

tenggelam. Sisi perahu

perahu dimasuki air.

rendah sebabkan ia
tenggelam walaupun pada

Perahu sisi tinggi

Perahu terapung dalam

awalnya perahu terapung.

Disebabkan sisi perahu

besen. Apabila bola

tinggi,muatan yang

plastiisb 50g

diletakkan tidak akan

dimasukkan ,sisi perahu

menenggelamkan perahu.

tenggelam sedikit tetapi

Ia masih dapat

masih terapung. Air tidak

menampung berat bola

memasuki perahu.

plastisin 50g.

Perbincangan
:
Eksperimen ini telah membuktikan beberapa faktor yang mmepengaruhi
kepaungan objek. Dapat disimpulan bahawa jisim yang sama iaitu bola
plastisin 50g tetapi dengan bentuk yang berlainan di mana bentuk perahi
bersisi rendah dan tinggi serta sfera tetapi menghasilkan 3 keadaan yang
berbeza.
Eksperimen ini dapat ditambahbaik untuk memperkukuhkan kefahaman dan
teori murid,bentuk plastisin boleh diubah menjadi segi empat,segitiga,bebola
yang dalamnya berongga,tanah liat yang dileperkan menjadi lebih besar. Ini
dapat menambahkan daya tarikan di samping meningkatkan kefahaman.
Kesimpulan :

Page

Hipotesis diterima . Bentuk dan ketinggian sisi objek mempengaruhi

keapungan sesuatu objek.. Hal ini dibuktikan dalam keputusan di atas. Bola
plastisin berjisim 50g yang berbentuk sfera dan dimampatkan menyebabkan
tenggelam manakala perahu yang ditambah beban 50g bersisi rendah
tenggelam berbanding yang bersisi tinggi.

Soalan penguasaan pengetahuan dan kemahiran

1. Mengapa objek terapung atau tenggelam di dalam cecair ?

Setiap objek mempunyai ketumpatannya. Jika cecair lebih tumpat
daripada objek maka objek akan terapung kerana terdapat daya tujahan
yang bertindak dari cecair maka objek tersebut akan tenggelam kerana
daya tujahan cecair tidak mampu untuk mengatasi berat objek. Formula
kepaungan objek F1 = mv iaitu daya apungan adalah berkadar terus
dengan m ,jisim objek dengan v,isipadu.

Page

2. Bolehkah suatu objek yang lebih tumpat daripada air terapung di atas air?
Terangkan.

Objek yang lebih tumpat daripada air akan tenggelam kerana daya tujahan
cecair tidak mampu untuk mengatasi berat objek tetapi terdapat faktor lain
yeng mempengaruhi. Antaranya ialah bentuk objek .objek yang lebih
tumpat boleh terapung dengan syarat diubahsuai bentuknya seperti kapal
yang terapung di permukaan air.
3. Nyatakan faktor-faktor yang mempengaruhi apungan sesuatu objek.
Faktor keapungan objek :
a. Bentuk sekiranya bentuk terdapat ruang udara atau bentuk perahu
yang mempunyai sisi maka perahu tersebut terapung. Sekiranya sfera
mungkin akan tenggelam.
b. Ketumpatan di mana jika cecair lebih tumpat dari objek maka objek
akan timbul tetapi jika cecair kurang tumpat maka objek akan
tenggelam .
4. Apa yang anda pelajari daripada aktiviti-aktiviti ini?
Saya telah mempelajari konsep keapungan itu berlaku. Keapungan
terdapat 3 faktor iaitu ketumpatan cecair di mana cecair yang lebih tumpat
akan menyebabkan objek timbul manakal sekiranya ketumpatan kurang
akan menyebabkan objek tenggelam . Selain itu, bentuk dan saiz objek
mempengaruhi keapungan iaitu objek yang sama berat tetapi saiz
berlainan akan mendapatkan keputusan yang berbeza.Contohnya sisi
perahu tyang bersisi tinggi dengan bola plastisin berjisim 50g akan
menyebabkan tenggelam.Saya mempelajari ciri kapal yang selamat
seperti mempunyai rongga yang banyak,tebing tinggi dan keadaan tapak
yang

tirus.

Ini

merupakan

pengetahuan

yang

penting

keranan

keselamatan adalah bergantung kepada ciri-ciri yang dia atas.

5. Bahagaian yang

manakah di dalam Kurikulum sains Rendah mengajar

topik ini?
KSSR Tahun 1 : Tema mengenai mempelajari Dunia sekeliling Kita
(Mengenalpasti bahan yang timbul dan tenggelam)

pengajaran dan pembelajaran.

Page

6. Bincang bagaimana anda menggunakan aktiviti-aktiviti ini di dalam

Set induksi dan pengukuhan : di mana kita membawa murid kita untuk
memahami bagaimana bahan seperti telur dan plastisin boleh terapung.
Kita juga boleh menambah beberapa objek lain untuk megukuhkan
kefahaman murid tentang apungan dan tenggelam.
7. Apakah peranan guru dalam aktiviti ini?
Sebagai guru kita bertindak sebagai fasilitator iaitu membimbing murid
untuk menjalankan sesuatu aktiviti. Selain itu, kita boleh juga memberi
dorongan

untuk murid melakukan aktiviti ini secara individu atau

berkumpulan.

7
Page
PPIK 1 : KERJA DAN MESIN
Hasil Pembelajaran :
Membina mesin ringkas dan mesin majmuk
Bahan /alat :
Satah condong , beban , takal, blok kayu
Mengenalpasti masalah :
Mesin ringkas memudahkan
Hipotesis

Semakin tinggi MA , semakin rendah daya yang dikenakan terhadap rintangan

Aktiviti

1. Dua set satah condong seperti yang ditunjukkan di bawah disediakan .

10cm

10cm

Page

Cuba tolak beban yang sama di atas kedua-dua satah condong. Yang manakan lebih
mudah ?
Beban yang berada pada satah condong yang lebih landai lebih mudah daripada
yang curam.
Apabila anda menggandakan panjang satah condong ,anda ______________
faedah mekanikal.
2. 4 set takal dibina dengan beban yang sama seperti yang ditunjukkan di bawah.
Set takal yang manakah memerlukan kurang daya untuk mengangkat beban?
Terangkan.
Set takal A. Kerana
3. Mengenalpasti masalah .
Contoh : Bagaimana memetik buah dari pokok yang tinggi.