P 3202 -

PERAKAUNAN KOS

P 3202 / UNIT 12 / 1

PENGKOSAN PROSES

OBJEKTIF:

OBJEKTIF AM:
Memahami bagaimana kos pengeluaran seunit ditentukan dan tatacara perakauanan jika wujud kerugian proses.

OBJEKTIF KHUSUS:
Di akhir unit ini, anda sepatutnya dapat:1. 2. 3. Mengira kos pengeluaran seunit. Mengira amaun kerugian dan keuntungan proses. Menyediakan catatan perakaunan bagi pengkosan proses.

P 3202 -

PERAKAUNAN KOS

P 3202 / UNIT 12 / 2

PENGKOSAN PROSES

INPUT

12.0 PENGENALAN Setelah anda memahami definisi dan ciri penting pengkosan proses, sekarang kita pelajari bagaimana akaun proses disediakan. Dalam pengkosan, unit pengumpulan kos adalah jabatan atau bahagian. Dengan itu setiap jabatan menjadi pusat kos atau pusat keuntungan. 12.1 TATACARA MEREKODKAN UNSUR-UNSUR KOS : PENGKOSAN PROSES TANPA KERJA DALAM PROSES

Satu akaun proses akan dibuka untuk setiap proses. Mari kita rujuk dan teliti Rajah 12.1 di bawah.
Akaun proses A Akaun proses B Bahan mentah Buruh langsung Overhed XX XX XX XXX output ke proses B XXX XXX XXXX XXXX input dari proses A XXX bahan mentah X buruh langsung XX. Overhed X output ke proses C XXXX

Akaun Barang siap Akaun proses C Dari proses C XXXX kos barang Dijual XXXX input dari proses B XXX bahan mentah X buruh langsung XX Overhed X XXXX output ke barang siap XXXX

XXXX

XXXX XXXX

Rajah 12.1: Aliran Kos Sistem Pengkosan Proses

P 3202 -

PERAKAUNAN KOS

P 3202 / UNIT 12 / 3

Bahan mentah dimasukkan ke dalam proses A, output di proses A akan menjadi input dalam proses B dan output di Proses B akan menjadi input bagi proses C. Akhirnya output proses C akan menjadi barang siap. Kos barang siap adalah penjumlahan kos bahan mentah, buruh dan overhed dari Proses A, B dan C.

Bagaimana menyediakan akaun proses ?

aedah penyediaan akaun proses banyak bergantung kepada situasi yang wujud pada masa pemprosesan sedang berlaku, antaranya:i. Pengkosan Proses Tanpa Kewujudan Kerugian Proses. Pengkosan Proses Dengan Kewujudan Kerugian Atau Keuntungan Proses (Normal Atau Abnormal) Pengkosan Proses Dengan Kewujudan Kerja Dalam Proses Pada Pelbagai Peringkat Penyiapan.

ii.

iii.

P 3202 -

PERAKAUNAN KOS

P 3202 / UNIT 12 / 4

Situasi i dan ii akan dibincangkan dalam unit ini tetapi situasi iii akan dibincangkan dalam Unit 13.

12.1.1 Pengkosan Proses Tanpa Kewujudan Kerugian Proses Penyediaan akaun proses agak mudah jika tiada kerugian atau keuntungan proses semasa operasi pemprosesan keluaran. Semua kos bahan, buruh, belanja langsung dan overhed pengeluaran akan didebitkan ke dalam Akaun Proses. Jumlah output yang terhasil akan dipindahkan ke Akaun Proses berikutnya sebagai bahan mentah
Bagaimana pengumpulan kos dan pengiraan kos purata dilakukan ?

elajar sekelian, perlu diingat, pengkosan proses melibatkan banyak jabatan memproses dengan proses pengeluaran yang berterusan. Dalam pengkosan ini, semua kos pengeluaran dikumpul untuk sesuatu tempoh, sama ada secara mingguan atau bulanan bagi setiap jabatan memproses. Dokumen untuk mengumpul dan merekod maklumat-maklumat kos seperti borang permintaan bahan untuk kos bahan langsung dan tidak langsung, tiket masa untuk kos buruh langsung dan tidak langsung, invois, baucar dan jadual pelunasan untuk kos-kos overhed perkilangan yang lain masih digunakan seperti dalam pengkosan kerja. Proses pengumpulan kos dari satu jabatan memproses ke satu jabatan memproses yang berikutnya dapat digambarkan seperti dalam Rajah 12.2. Jabatan 2 Jabatan 1
Kos perkilangan RM0.50 seunit Tambah RM0.30 seunit Kos dipindah masuk RM0.50 seunit

Jabatan 3
Tambah RM0.20 seunit Kos dipindah masuk RM0.80 seunit

Barang siap
Dipindah masuk RM1.00

P 3202 -

PERAKAUNAN KOS

P 3202 / UNIT 12 / 5

Rajah 12.2: Pengumpulan Kos Dalam Pengkosan Proses

Rajah 12.2 menggambarkan bagaimana sesuatu produk dikeluarkan oleh jabatan-jabatan memproses. Output daripada satu jabatan menjadi input kepada jabatan yang berikutnya. Andaikan pengeluaran produk Q memerlukan proses dalam tiga jabatan, 1,2 dan 3. Jabatan 1 telah memulakan kos sebanyak RM0.50 seunit ke dalam proses dan apabila siap dipindahkan ke Jabatan 2 dengan kos tambahannya ialah RM0.30 seunit. Jadi, kos seunit di Jabatan 2 yang dipindah keluar ke Jabatan 3 menjadi RM0.80 seunit. Di Jabatan 3, kos tambahan RM0.20 seunit diperlukan lagi. Akhirnya, produk Q menjadi produk siap sepenuhnya dan akan dipindah keluar ke stok barang siap dengan membawa jumlah kos seunit RM1.00. Pengiraan kos seunit produk ialah seperti berikut:-

Kos seunit barang siap =

Kos pengeluaran output normal

Contoh 12 1 Berikut adalah catatan jernal bagi Perniagaan Pemprosesan makanan. 1. Dt. Kerja dalam proses - memasak Kt. Bahan mentah ( merekod kos bahan mentah yang digunakan) Dt. Kerja dalam proses memasak Kt. Upah terakru ( merekod kos buruh langsung) Dt. Kerja dalam proses memasak Kt. Overhed pengeluaran (merekod overhed pengeluaran yang diserap) RM14 RM14 RM4 RM4 RM8 RM8

2.

3.

P 3202 4.

PERAKAUNAN KOS

P 3202 / UNIT 12 / 6

Dt. Kerja dalam proses membeku Kt. Kerja dalam proses memasak

RM24 RM24

(merekod kos-kos unit siap dipindah dari jabatan memasak ke jabatan membeku)

5.

Dt. Kerja dalam proses membeku RM3 Kt. Upah terakru Kt. Overhed pengeluaran ( merekod upah dan overhed pengeluaran di jabatan membeku) Dt. Barang siap Kt. Kerja dalam proses membeku (merekod pemindahan kos ke barang siap) RM26

RM1 RM2

6.

RM26

Sediakan Akaun Proses Memasak dan Membeku.

Jawapan 12-1 Akaun Proses - Memasak RM Bahan mentah Buruh langsung Overhed pengeluaran 14 4 8 26 Output ke Jabatan Membeku Baki h/b RM 24 2 26

Akaun Proses - Mebeku RM Dari Jabatan Memasak Buruh langsung Overhed pengeluaran 24 1 2 Output ke Jabatan Membeku Baki h/b

RM 26 1

P 3202 -

PERAKAUNAN KOS

P 3202 / UNIT 12 / 7 27 27

Contoh 12-2 Sebuah keluaran berjenama Tuah diperbuat melalui dua proses 1 dan 2. Sepanjang bulan Januari 2001, maklumat berikut telah diperolehi. Output Bahan mentah Bahan mentah Buruh langsung Belanja langsung Proses 1 500 kilogram 500 kilogram RM2000 RM3000 RM1000 Proses 2 1000 kilogram 500 kilogram RM3000 RM4000 RM2000

Overhed diserapkan kepada proses berdasarkan kadar peratusan kos buruh langsung sebanyak 100%. Sediakan Akaun Proses 1 dan 2.

Jawapan 12-2 Akaun Proses 1 Kuantiti Kos/unit Jumlah(RM) Kuantiti Kos/unit Jumlah(RM) 500 4 2000 Output dipindah 3000 Ke 500 *18 9000 proses 2 1000

bahan buruh Belanja

P 3202 langsung overhed

PERAKAUNAN KOS

P 3202 / UNIT 12 / 8

500 * kos/ unit = RM9000/500

3000 9000 = RM18

500

9000

Akaun Proses 2 Kuantiti Kos/unit Jumlah(RM) Kuantiti Kos/unit Jumlah(RM) Dari 500 18 9000 Barang 1000 *22 22000 proses 1 siap bahan 500 6 3000 buruh 4000 Belanja 2000 langsung overhed 4000 1000 22000 1000 22000 * Kos /unit = RM22000/1000 = RM22

P 3202 -

PERAKAUNAN KOS

P 3202 / UNIT 12 / 9

PENGKOSAN PROSES

AKTIVITI 12A

UJI KEFAHAMAN ANDA SEBELUM ANDA MENERUSKAN INPUT SELANJUTNYA. SILA SEMAK JAWAPAN ANDA PADA MAKLUM BALAS DI HALAMAN BERIKUT.

Soalan 12a- 1 Sediakan Akaun Proses dengan menggunakan data berikut: JENIS Bahan mentah Buruh langsung Belanja langsung JUMLAH (RM) 4,400 800 1000 PROSES 1 3,600 200 600

2 600 400 -

3 200 200 400

Overhed pengeluaran diserap berdasarkan 200% atas kos buruh langsung. Tiada kerja dalam proses awal dan akhir. Soalan 12a 2 Maklumat berikut adalah berkaitan dengan keluaran Exe. Elemen kos Jumlah (RM) Proses 1 2 Bahan 2600 1500 400

3 -

4 700

P 3202 Buruh Belanja langsung overhed

PERAKAUNAN KOS

P 3202 / UNIT 12 / 10 300 900 200 1200 500

2650 800 7950

250 100

Overhed pengeluaran diserap berasaskan 300% atas upah buruh langsung. Tiada stok awal dan akhir. Sediakan Akaun Proses 1, 2 dan 3.

PENGKOSAN PROSES
MAKLUMBALAS 12A

Anda

berpindah ke input selanjutnya Jika anda dapat menjawab kesemua soalan dalam aktiviti 12A
Jawapan 12a 1 Bahan mentah Buruh langsung overhed Belanja langsung Akaun Proses 1 Amaun Amaun 3600 Output ke Proses 4800 2 200 400 600 4800 4800 Akaun Proses 2

Perhatian!
hanya

boleh

P 3202 -

PERAKAUNAN KOS

P 3202 / UNIT 12 / 11

Terima dari Proses 1 Bahan mentah buruh overhed

4800 600 400 800 6600

Output ke proses 3 6600

6600

Akaun Proses 3 Jumlah Jumlah Terima dari 6600 Output dipindah 7800 proses 2 ke barang siap Bahan mentah 200 Buruh langsung 200 Belanja langsung 400 overhed 400 7800 7800

Jawapan 12a- 2 Akaun Proses 1 Amaun Bahan mentah 1500 Output ke Proses 2 Buruh langsung 250 overhed 750 Belanja langsung 100 2600 Akaun Proses 2 Terima dari 2600 Output ke proses Proses 1 3 Bahan mentah 400 buruh 300 overhed 900 4200 Akaun Proses 3 Terima dari 4200 Output dipindah Proses 2 ke Proses 4 Buruh langsung 900 Belanja langsung 200 overhed 2700 Amaun 2600

2600 4200

4200 8000

P 3202 -

PERAKAUNAN KOS

P 3202 / UNIT 12 / 12 8000

8000

Terima Proses 3 Bahan mentah Buruh langsung Belanja langsung Overhed

Akaun Proses 4 Amaun dari 8000 Barang siap 7000 1200 500 3600 14000

Amaun 14000

14000

P 3202 -

PERAKAUNAN KOS

P 3202 / UNIT 12 / 13

PENGKOSAN PROSES

INPUT

Pengkosan Proses Dengan Kewujudan Kerugian Atau Keuntungan Proses. Mari kita fahami betul-betul . Secara teorinya, apabila 100% bahan mentah dimasukkan untuk diproses, ia akan menjadi 100% barang siap apabila dikeluarkan. Lazimnya, tidak semua bahan mentah yang diproses akan menjadi 100% barang siap. Di dalam industri-industri yang memproses keluaran secara besar-besaran , sedikit kerosakan, pembaziran dan lesapan mungkin berlaku. Situasi ini dikenali sebagai kerugian proses yang disebabkan oleh: Penyejatan, pengurangan, debu Peristiwa luar jangka, pecah, rosak Persampelan bahan untuk ujikaji dan pemeriksaan Kerugian proses termasuk skrap dan sisaan boleh dibahagikan kepada:1. 2. Kerugian Normal Kerugian Abnormal

P 3202 -

PERAKAUNAN KOS

P 3202 / UNIT 12 / 14

Kos seunit dikira seperti berikut; Kos pengeluaran nilai skrap Output normal/ dijangka

Jom , kita pergi ke tahap yang lebih tinggi ..

12.1.2.1 Apakah Yang Dimaksudkan Dengan Kerugian Normal ?

uatu kerugian yang tidak boleh dielakkan dan wujud kerana sifat bahan dan proses. Ia adalah kerugian yang diramalkan tetap akan berlaku untuk satu-satu proses pengeluaran . Penetapan kerugian ini adalah berdasarkan pengalaman yang lepas. Ianya mungkin dalam bentuk skrap atau sisaan yang boleh dijual dengan harga yang murah atau tidak boleh dijual. Ia seringkali disebabkan oleh faktor-faktor: Penyejatan cecair Pecah Produk kurang bermutu Penolakan semasa pemeriksaan Kerugian semulajadi dalam pembuatan secara besar-besaran Perubahan bahan kimia dan sebagainya. Di dalam penentuan kos proses, kos untuk kerugian normal dikira sebagai sebahagian dari kos pengeluaran dan diserap sebagai kos untuk unit-unit yang baik.

Contoh 12- 3 Jumlah kos pemprosesan 2000 barang ialah RM20,000. Jika kerugian proses ialah 20%.

P 3202 -

PERAKAUNAN KOS

P 3202 / UNIT 12 / 15 i. ii. iii. iv. Berapakah keluaran yang baik ? Kirakan kos seunit untuk 2000 barangan Kirakan kos seunit untuk keluaran yang baik. Sediakan Akaun Proses.

Jawapan 12 3 i. input kerugian proses 20% keluaran baik 2000 400 1600 iii. ii. Kos/unit = RM20000/2000 = RM10.00

kos/ unit RM12.50

= RM20000/1600 =

input

iv. Akaun Proses kuantiti Kos/unit Jumlah 2000 10 20000 Kerugia n normal output 2000 20000

kuantiti Kos/unit Jumlah 400 1600 2000 12.50 20000 20000

P 3202 -

PERAKAUNAN KOS

P 3202 / UNIT 12 / 16

Contoh 12 4 Kilang pemprosesan makanan mempunyai kerugian normal 5% yang mana boleh dijual sebagai bahan makanan binatang pada harga RM5 setan. Berikut adalah maklumat yang berkaitan:Bahan mentah 160 tan pada harga RM23/tan Buruh dan overhed ialah RM2896 Kirakan kos per tan dan sediakan Akaun Proses dan Akaun Kerugian normal.

Jawapan 12 4 Bahan mentah Buruh dan overhed (-) kerugian normal keluaran baik Tan 160 160 8 152 RM 3680.00 2896.00 6576.00 40.00 (hasil) 6536.00

kos/tan = 6536/152 = RM43.00 Akaun Proses Jumlah (RM) 3680 Kerugian normal 2896 output

kuantiti Bahan 160 mentah Buruh +

Kos/ unit 23

kuantiti 8 152

Kos/ unit 5 43

Jumlah (RM) 40 6536

P 3202 overhed

PERAKAUNAN KOS

P 3202 / UNIT 12 / 17

160 A.proses 8

6576 Akaun Kerugian normal 5 40 tunai

160 8 5

6576

40

12.1.2.2

Apakah Yang Dimaksudkan Dengan Kerugian Abnormal ?

erugian abnormal merupakan kerosakan yang berlaku disebabkan oleh kurang kecekapan dan tidak seharusanya berlaku jika kerja mengeluarkan barang-barang dijalankan dengan cekap.

Ia juga mungkin wujud disebabkan oleh keadaan luarbiasa seperti penggunaan bahan bermutu rendah, kecuaian, kesilapan, kemalangan dan sebagainya. Ianya merupakan kerugian yang melebihi kerugian normal. Kos untuk kerugian abnormal diasingkan ke dalam Akaun Kerugian Abnormal dan dipindahkan ke Akaun Untung Rugi pada akhir tempoh perakaunan sebagai kerugian tempoh berkenaan. Kerugian Abnormal = Kerugian sebenar > kerugian normal Contoh 12 5

P 3202 -

PERAKAUNAN KOS

P 3202 / UNIT 12 / 18

Syarikat Haqeem mengeluarkan sejenis keluaran X. Pengeluaran X akan melalui dua proses yang berlainan. Berikut adalah maklumat yang berkaitan dengan Proses 1. Bahan A Bahan B Buruh langsung Kerugian biasa Nilai skrap Keluaran sebenar 6000kg @ RM0.50 sekg 4000kg @ RM1.00 sekg 430 jam @ RM2.00 sejam 5% daripada input RM0.16 sekg 9200 kg

Syarikat tidak mempunyai kerja dalam proses awal dan akhir. Overhed pengeluaran berjumlah RM3200 telah dilibatkan dan diserap berasaskan jam buruh langsung. Jumlah jam buruh lansung untuk pengeluaran X ialah 800 jam. Sediakan Akaun Proses 1 abnormal. , Akaun Kerugian normal dan Akaun Kerugian

Kau orang ingat tak ? Kerugian abnormal dipindahkan ke akaun untung rugi tau.

Jawapan 12 5 jumlah input = 4000 + 6000 kerugian normal 5% output normal output sebenar kerugian abnormal = 10000 = 500 = 9500 = 9200 = 300

Akaun proses 1 kuantiti Kos/unit Jumlah (RM) Bahan 6000 0.50 3000 Kerugian A normal Bahan 4000 1.00 4000 Kerugian B abnormal buruh 430 jam 2.00 860 output overhed *1720 10000 9580

kuantiti Kos/unit Jumlah (RM) 500 0.16 80 300 9200 10000 **1.00 **1.00 300 9200 9580

P 3202 -

PERAKAUNAN KOS

P 3202 / UNIT 12 / 19

Proses 1

500

0.16

. Akaun kerugian normal 80 tunai 500

0.16

80

Proses 1

300

1.00

Akaun Kerugian abnormal 300 tunai 300 A. utg/rugi

0.16

48 252

300

300

300

300

*overhed = [430/800] RM3200 = RM1720 ** kos/unit = ( 9580-80)/9500 = RM1.00

Contoh 12 6 Syarikat Haqkiem mengeluarkan sejenis keluaran X. Pengeluaran X akan melalui dua proses yang berlainan. Output dari proses 1 (contoh 12 5) akan menjadi input Proses 2, manakala output proses 2 akan menjadi barang siap. Berikut adalah maklumat yang berkaitan dengan Proses 2. Terima dari proses 1 Bahan C Bahan D Buruh langsung Bahab tak langsung Kerugian biasa Nilai skrap Keluaran sebenar 9200 kg @ RM1.00 sekg 6600kg @ RM0.50 sekg 4200kg @ RM0.75 sekg 370 jam @ RM2.00 sejam RM300 5% daripada input RM0.25 sekg 18000 kg

Syarikat tidak mempunyai kerja dalam proses awal dan akhir. Overhed pengeluaran berjumlah RM3200 telah dilibatkan dan diserap berasaskan jam buruh langsung. Jumlah jam buruh lansung untuk pengeluaran X ialah 800 jam.

P 3202 -

PERAKAUNAN KOS

P 3202 / UNIT 12 / 20

Sediakan Akaun Proses 2 Abnormal.

, Akaun Kerugian normal dan

Akaun Kerugian

Jawapan 12 6 jumlah input = 4200 + 6600 + 9200 kerugian normal 5% output normal output sebenar kerugian abnormal = 20000 = 1000 = 19000 = 18000 = 1000

Dari Proses 1 Bahan 6600 C Bahan D 4200 buruh Belanja t. langsung overhed

Akaun proses 2 kuantiti Kos/unit Jumlah (RM) 9200 1.00 9200 0.50 0.75 2.00 3300 3150 740 300 *1480 18170 0.25 Kerugian normal Kerugian abnormal Barang siap

kuantiti Kos/unit Jumlah (RM) 1000 1000 18000 0.25 **0.94 **0.94 250 940 16980

370 jam

20000 . Proses 1 1000

20000 0.25

18170 250

Akaun kerugian normal 250 tunai 1000

P 3202 -

PERAKAUNAN KOS

P 3202 / UNIT 12 / 21

Proses 1

1000

0.94

Akaun Kerugian abnormal 940 tunai 1000 A. utg/rugi

0.25

250 690

*overhed = [370/800] RM3200 = RM1480 ** kos/unit = ( 18170 -250)/ 19000 = RM0.94

12.1.2.3

Bilakah Keuntungan Abnormal Berlaku ?

Jika kerugian sebenar di dalam proses kurang daripada kerugian normal, maka keuntungan abnormal telah diperolehi. Keuntungan yang direkod menunjukkan prsetasi yang lebih baik bagi sesebuah syarikat. Keuntungan abnormal ini didebitkan kepada Akaun Proses dan dikreditkan ke Akaun Keuntungan Abnormal. Keuntungan abnormal = Kerugian sebenar < Kerugian normal

Contoh 12 - 7 Maklumat berikut berkaitan dengan Proses H dan Proses S bagi tempoh sehingga 30 November 2000. PROSES H PROSES S

P 3202 -

PERAKAUNAN KOS

P 3202 / UNIT 12 / 22

Bahan mentah P

@ Bahan tambahan Q 2500kg @ akan dicampurkan RM1.40 sekg dengan bahan diterima dari Proses H Buruh dan overhed RM15,000 Buruh dan overhed RM19,450 Kerugian normal 10% daripada Kerugian normal 15% daripada input input Output dipindah 8,500 kg Output menjadi barang 9,500kg ke proses H siap Tiada kerja dalam proses Tiada kerja dalam proses Skarp tidak dapat dijual Skrap tidak dapat dijual Dikehendaki : Sediakan Akaun Proses H dan S serta Akaun Kerugian /keuntungan Abnoarmal.

10,000kg RM3 sekg

Jawapan 12 7 PROSES H Kos seunit = kos pengeluaran nilai skrap ----------------------------------output normal PROSES S Kos seunit = 65450 - 9350 = RM7

= 45000/9000 = RM5 = 9350 output normal = 10,000 x 90% = 9000 kuantiti Bahan 10000 mentah Buruh & overhed Kos/ unit 3 Akaun Proses H Jumlah (RM) 30000 Kerugian normal 15000 Kerugian abnormal

output normal = 11000 x 85%

kuantiti 1000 *500

Kos/ unit 5

Jumlah (RM) 2500

P 3202 -

PERAKAUNAN KOS

P 3202 / UNIT 12 / 23 Pindah Proses S ke 8500 10000 1650 9500 7 5 42500 45000 66500

10000 Dari Proses 8500 H Bahan 2500 mentah Buruh & Overhed Keuntunga n abnormal **150 11150 5 1.40

45000 Akaun Proses S 42500 Kerugian normal 3500 Barang siap 19450 7 1050 66500

11150

66500

Proses H

500 500

Akaun Kerugian/ Keuntungan Abnormal 5 2500 Proses S 150 A.untung rugi 2500 150

1050 1450 2500

kerugian abnormal = output sebenar output normal = 8500 9000 = 500 ** keuntungan abnormal = 9500 9350 = 150

P 3202 -

PERAKAUNAN KOS

P 3202 / UNIT 12 / 24

FAKTA KUNCI

1. Kos purata seunit ialah jumlah kos pengeluaran dibahagikan dengan kuantiti yang dikeluarkan. 2. Di dalam industri pemprosesan , kerugian proses merupakan satu perkara biasa. Terdapat kerugian yang tidak dapat dielakkan (digelar kerugian normal) dan yang boleh dielakkan (digelar abnormal). Kerugian normal ditanggung oleh keluaran baik. Ini meningkatkan kos purata seunit. Kerugian abnormal ialah kerugian yang melebihi kerugian normal.. 3. Kadangkala kerugian yang dialami kurang daripada kerugian sebenar. Ini akan menghasilkan keuntungan abnormal. Akhirnya.. saya faham juga.

PENGKOSAN PROSES

P 3202 -

PERAKAUNAN KOS

P 3202 / UNIT 12 / 25

AKTIVITI 12B

UJI KEFAHAMAN ANDA SEBELUM ANDA MENERUSKAN INPUT SELANJUTNYA.

SILA SEMAK JAWAPAN ANDA PADA MAKLUM BALAS DI HALAMAN BERIKUT.

Soalan 12b- 1 Kerugian Proses terdiri daripada:1. _____________________________ _____________

2.__________________________________________ Soalan 12b 2 Sila padan suaikan dengan tepat pernyataan-pernyataan di bawah.

Kerugian normal

Ia adalah kerugian yang diramalkan tetap akan berlaku untuk satu- satu proses keluaran Ia terjadi apabila kerugian sebenar kurang daripada kerugian normal.

Kerugian Abnormal

Keuntungan Abnormal

Ia terjadi apabila kerugian sebenar melebihi kerugian normal.

P 3202 Soalan 12b 3

PERAKAUNAN KOS

P 3202 / UNIT 12 / 26

Qualityagro ialah sebuah syarikat yang mengeluarkan baja pertanian dan menggunakan beberapa bahan kimis tertentu. Output dari proses A akan dipindahkan ke proses B dan seterusnya sebagai barang siap . Kerugian normal Proses A ialah 25% daripada input dan bagi proses B pula ialah 10% daripada input bahan. Semua skrap dapat dijual pada harga RM0.15 sekg. Kos yang diperuntukkan bagi pemprosesan di atas ialah:Proses A bahan x Buruh Overhed bahan y Buruh Overhed 40000kg @ RM0.20 sekg RM258 RM742 10000kg @ RM0.50 sekg RM128 RM540

Proses B

Output daripada Proses A adalah 29,600 kg dan dari Proses B sejumlah 36000 kg. Dikehendaki:a. mengira kos kerugian normal proses A dan B b. mengira kos kerugian abnormal/keuntungan abnormal bagi keduadua proses c. menyediakan akaun proses , akaun kerugian normal dan kerugian/keuntungan abnormal untuk keduadua proses.

P 3202 -

PERAKAUNAN KOS

P 3202 / UNIT 12 / 27

PENGKOSAN PROSES
MAKLUMBALAS 12B

Anda

berpindah ke input selanjutnya Jika anda dapat menjawab kesemua soalan dalam aktiviti 12B
Jawapan 12b 1 1. kerugian normal 2. kerugian abnormal Jawapan 12b 2 Sila padan suaikan dengan tepat pernyataan-pernyataan di bawah.

Perhatian!
hanya

boleh

Kerugian normal Kerugian Abnormal

Ia adalah kerugian yang diramalkan tetap akan berlaku untuk satu- satu proses keluaran Ia terjadi apabila kerugian sebenar kurang daripada kerugian normal.

P 3202 -

PERAKAUNAN KOS

P 3202 / UNIT 12 / 28

Keuntungan Abnormal

Ia terjadi apabila kerugian sebenar melebihi kerugian normal.

Jawapan 12b 3 Input Output Kerugian normal Kerugian sebenar Kerugian /Keuntungan abnormal Kos kerugian normal Kos kerugian abnormal Keuntungan abnormal PROSES A 40000 29600 10000 10400 (400) RM1500 RM100 PROSES B 39600 36000 3960 3600 360 RM594 RM126

kuantiti Bahan Buruh Overhed 40000 40000

Kos/ unit 0.20

Akaun Proses A Jumlah kuantiti (RM) Output ke 29600 8000 258 742 9000
Proses B Kerugian normal Kerugian abnormal

Kos/unit Jumlah (RM) *0.25 7400 0.15 *0.25 1500 100 9000

10000 400 40000

P 3202 -

PERAKAUNAN KOS

P 3202 / UNIT 12 / 29

Dari Proses A Bahan Buruh Overhed Untung abnormal

29000 10000 360 39960

0.25 0.50 **0.35

Akaun Proses B 7400 Kerugian normal 5000 128 Barang siap 540 126 13194

3960 36000

0.15 **0.35

594 12600

39960 0.15 0.15

13194 54 2040 2094 60 40 100 126 126 = RM 0.25 = RM0.35

Proses A Proses B

10000 3960 13960 400 400

0.15 0.15

Akaun kerugian normal 1500 Keuntungan 360 abnormal 594 Tunai 13600 2094 13960 Akaun kerugian abnormal 100 Tunai 400 AUR 100 400

Proses A

0.25

0.15

Kerugian normal AUR

360 360

Akaun Keuntungan abnormal 0.15 54 Proses B 360 72 126 360

0.35

* kos/unit proses A ** kos/unit proses B

=( 9000-1500) / (40000-10000) =(13068 594) / (39600-3960)

P 3202 -

PERAKAUNAN KOS

P 3202 / UNIT 12 / 30

PENGKOSAN PROSES
PENILAIAN KENDIRI

S ila cuba semua soalan dalam penilaian kendiri ini dan semak jawapan anda pada maklumbalas yang disediakan. Selamat mencuba dan selamat berjaya!!! Soalan 12-1. Berikan definisi berikut : i. iii. iv. pengkosan proses mengikut CIMA kerugian abnormal keuntungan abnormal Jika ada masalah yang timbul, sila berbincang dengan pensyarah anda.

ormal

Soalan 12-2 Maklumat berikut berkaitan dengan proses X dan proses Y bagi tempoh sehingga 30 November 2000.

P 3202 -

PERAKAUNAN KOS

P 3202 / UNIT 12 / 31

PROSES X Input bahan mentah P: 10,000 kg pada RM3.00 perkg. Kos buruh dan overhed ialah RM15,000 Kerugian normal : 10% dari input ke dalam proses Output dipindah ke Proses Y: 8,500 kg Tiada kerja dalam proses Skrap tidak dapat dijual.

PROSES Y Bahan tambahan Q telah diambil dari setor sebanyak 2,500 kg pada RM1.40 sekilogram akan dicampurkan dengan bahan dipindah dari Proses X. Kos buruh dan overhed ialah RM19,450 Kerugian normal : 15% dari input ke dalam proses Output dipindah ke Akaun

P 3202 -

PERAKAUNAN KOS

P 3202 / UNIT 12 / 32 Barang Siap: 9500 kilogram Tiada kerja dalam proses

Skrap tidak dapat dijual.

Anda dikehendaki menyediakan:i. Akaun Proses X dan Y ii. Akaun Kerugian / Keuntungan abnormal bagi setiap proses.

Soalan 12-3 Syarikat Mentari adalah sebuah syarikat pengeluar minyak masak berjenama Matahari. Pemprosesan minyak ini melalui tiga proses. Berikut adalah data yang berkaitan dengan keluaran ini.. BUTIRAN Bahan langsung (liter) Upah langsung (RM) Belanja langsung (RM) Output dari proses (liter) Kerugian biasa Nilai skrap seliter (RM) Overhed (% dari upah langsung) PROSES 1 20000 9600 2700 18500 10% 0.25 50% PROSES 2 4500 12350 3255 19500 5% 0.90 40% PROSES 3 300 30540 2775 18500 12% 1.40 50%

Harga bahan langsung bagi Proses 1 ialah RM0.70 seliter, Proses 2 ialah RM1.30 seliter dan Proses # ialah RM2.00 seliter. Tiada stok awal dan akhir di dalam mana-mana paroses. Dikehendaki; Sediakan akaun proses 1,2 dan 3 serta akaun kerugian atau keuntungan abnormal.

Soalan 12-4 Keluaran Z dihasilkan melalui tiga (3) proses. Berikut adalah maklumat yang berkaitan bagi bulan Disember 2000.

P 3202 -

PERAKAUNAN KOS

P 3202 / UNIT 12 / 33

Item Bahan mentah Buruh langsung Overhed pengeluaran

Jumlah (RM) 7,542 9,000 9,000

Proses 1 2,600 2,000 -

Proses 2 1,980 3,000 -

Proses 3 2,962 4,000 -

1,000 unit pada harga RM3.00 telah dimulakan di Proses 1. Tiada bahan mentah , kerja dalam proses awal dan akhir tahun. Output pada setiap proses akan menjadi input untuk proses berikutnya sehinggalah menjadi barang siap. Overhed pengeluaran diserap berasaskan 100% atas buruh langsung. Berikut adalah maklumat tambahan yang diperlukan:-

Proses

Output yang dikeluarkan 950 840 750

Peratusan kerugian normal atas input 5% 10% 15%

Nilai skrap seunit (RM) 2.00 4.00 5.00

Proses 1 Proses 2 Proses 3

Sediakan akaun Proses / Kerugian dan Keuntungan Abnormal.

MAKLUMBALAS

PENGKOSAN PROSES

P 3202 -

PERAKAUNAN KOS

P 3202 / UNIT 12 / 34

Adakah anda telah mencuba dahulu? Jika ya, sila semak jawapan anda. Jawapan 12-1 i. definisi pengkosan proses menurut CIMA sebagai satu kaedah pengkosan asas yang boleh digunakan apabila barang atau perkhidmatan yang dihasilkan daripada satu jujukan @ proses yang b erterusan @ berulangan dan kos boleh dikenakan kepadanya sebelum dipuratakan kepada unit yang dikeluarkan sepanjang tempoh tersebut. Kerugian normal adalah kerugian yang dianggarkan tetap akan berlaku untuk satu-satu proses pengeluaran. Penetapan kerugian ini adalah berdasarkan pengalama yang lepas. Ianya mungkin dalam bentuk skrap atau sisia yang boleh dijual dengan harga yang murah atau tidak boleh dijual.

ii.

P 3202 -

PERAKAUNAN KOS

P 3202 / UNIT 12 / 35 iii. Kerugian abnormal adalah kerugian yang melebihi daripada kerugian normal. Ia berlaku disebabkan ketidakcekapan pengeluaran dalam proses dan ianya akan ditunjukkan di dalam Akaun untung rugi.. Keuntungan abnormal terjadi apabila kerugian sebenar kurang daripada kerugian normal . Keuntungan yang direkodkan menunjukkan prestasi yang lebih baik bagi sesebuah syarikat.

iv.

Jawapan 12-2 Kos/unit = kos pengeluaran nilai skrap Output normal Proses X 4500/9000 RM5.00 10000 x 0.90 = 9000 Proses Y 65450/9350 RM7 11000 x 0.85 =9350

bahan Buruh & overhed

unit 10000

Akaun Proses X Kos/unit jumlah 3.00 30000 Kerugian normal 15000 Kerugian abnormal Output ke

unit 1000 500 8500

Kos/unit 5.00 5.00

jumlah 2500 42500

P 3202 -

PERAKAUNAN KOS

P 3202 / UNIT 12 / 36 Proses y

10000 Terima dari Proses X 8500 Bahan 2500 Buruh & overhed Keuntungan abnormal 150 1115 0 Proses X 500

45000 Akaun Proses Y 5.00 1.40 42500 3500 19450 7.00 1050 66500 Kerugian normal Output

10000

45000

1650 9500

7.00 66500

11150

66500

Akaun keuntungan/kerugian abnormal 5.00 2500 Proses Y 150 AUR 2500

7.00

1050 1450 2500

Jawapan 12-3 Penentuan kerugian/keuntungan abnormal PROSES 1 20000 2000 PROSES 2 23000 1150 PROSES 3 19800 2376

Input (-) kerugian normal

P 3202 -

PERAKAUNAN KOS

P 3202 / UNIT 12 / 37 21850 19500 2350 17424 18500 1076

Output normal Output sebenar Kerugian abnormal Keuntungan abnormal

18000 18500 500

bahan upah

Belanja langsung overhed Keuntungan 500 abnormal 20500

AKAUN PROSES 1 Kuantiti Kos/unit Jumlah (liter) (RM) 20000 0.70 14000 Kerrugian normal 9600 Pindah ke Proses 2 2700 *1.70 4800 850 31950 AKAUN PROSES 2 Jumlah (RM) 31450 5850 12350 3255 4940

Kuantiti Kos/unit Jumlah (liter) (RM) 2000 0.25 500 18500 *1.70 31450

20500

31950

Kuantiti (liter) Dari proses 18500 1 bahan 4500 upah Belanja langsung overhed 23000

Kos/ unit 1.70 1.30

Kuantiti (liter)

Kos/ unit 0.90 2.60 2.60

Jumlah (RM) 1035 50700 6110

Kerugian 1150 normal Pindah ke 19500 Proses 3 Kerugian 2350 abnormal 23000

57845

57845

AKAUN PROSES 3 Kuantiti Kos/unit Jumlah (liter) (RM) Dari proses 19500 2.60 50700 Kerugia 2 n normal bahan 300 2.00 600 Barang siap

Kuantiti Kos/unit Jumlah (liter) (RM) 2376 1.40 3326.40 18500 5.5417 102521.47

P 3202 -

PERAKAUNAN KOS

P 3202 / UNIT 12 / 38 30540 2775

upah Belanja langsung overhed Keuntungan 1076 abnormal 20876

5.5417

15270 5949.90 105847.8 7 20876 105847.87

Proses 2

Akaun Kerugian Abnormal Kuantiti Kos/unit Jumlah Kuantiti Kos/unit Jumlah (liter) (RM) (liter) (RM) 2350 2.60 6110 tunai 2350 0.90 2115 AUR 3995 2350 6110 2350 6110 500 1076 Akaun Keuntungan Abnormal 0.25 125 Proses 1 500 1.40 1506.40 Proses 3 1076 5168.50 1.70 5.5417 850 5949.90

Tunai Tunai AUR

Jawapan 12-4 AKAUN PROSES 1 Kuantiti Kos/unit Jumlah (liter) (RM) 1000 3.00 3000 2600 Kerugian normal 2000 Pindah ke Proses 2 2000 1000 9600 Kuantiti Kos/unit Jumlah (liter) (RM) 50 950 1000 2.00 10 100 9500 9600

Unit mula bahan upah overhed

Kuantiti (liter) Dari proses 950 1

Kos/ unit 10

AKAUN PROSES 2 Jumlah (RM) 9500 Kerugian normal

Kuantiti (liter) 95

Kos/ unit 4

Jumlah (RM) 380

P 3202 bahan upah overhed

PERAKAUNAN KOS

P 3202 / UNIT 12 / 39 1980 3000 Pindah ke 840 Proses 3 Kerugian 15 abnormal 950 20 20 16800 300 17480

950

3000 17480

AKAUN PROSES 3 Kuantiti Kos/unit Jumlah (liter) (RM) Dari proses 840 20 16800 Kerugian 2 normal bahan 2962 Barang siap upah 4000 overhed 4000 Keuntungan 36 38 1368 abnormal 876 29130

Kuantiti Kos/unit Jumlah (liter) (RM) 126 5 630 750 38 28500

876

29130

Proses 2

Akaun Kerugian Abnormal Kuantiti Kos/unit Jumlah Kuantiti Kos/unit Jumlah (liter) (RM) (liter) (RM) 15 20 300 tunai 15 4 60 AUR 240 15 300 15 300 36 36 5 Akaun Keuntungan Abnormal 180 Proses 3 36 1188 1368 36 38 1368 1368

Kerugian normal AUR