Tan Sri Tony Fernandes - Air Asia PDF

TOKOH PEMIMPIN : Tan Sri Tony Fernandes
FAKULTI EKONOMI DAN PENGURUSAN

PENGANTAR PENGURUSAN
KERJA KURSUS TOKOH KEPIMPINAN
TAN SRI TONY FERNANDES
NUR HAZIMAH BINTI ABU BAKAR A139523
NUR IZZATY SYAHIRAH BT ADZMAN A139813
FATIN NUR SYAHIRAH BT MAHIZAN A139809
MOHD ANWAR BIN MOHD RAFI A139866
MUHAMAD FARID IQBAL BIN AB.RAHIM A139719
ROZARINA IZURA BINTI TUKIRAN A139501
NUR SYAKILLA BINTI AZIZ A139912
KAMSIAH BINTI MAT SOHOR A139659
1|Page
Table of Contents
Penghargaan ........................................................................................................................................... 1
Pengenalan ............................................................................................................................................. 2
Ciri-Ciri Personaliti Yang Dikaitkan Dengan Seorang Pemimpin ......................................................... 6
Peranan Pemimpin ................................................................................................................................. 8
Kemahiran-Kemahiran Yang Harus Dimiliki Pemimpin ...................................................................... 10
Latar Belakang Tan Sri Tony Fernandes ............................................................................................... 13
Biografi .............................................................................................................................................. 13
Pendidikan......................................................................................................................................... 15
Kerjaya Sebelum Menubuhkan AirAsia ............................................................................................. 13
Permulaan dan Perkembangan Syarikat ............................................................................................. 21
Idea Penubuhan dan Permulaan ....................................................................................................... 21
Perkembangan .................................................................................................................................. 31
Tune Group ........................................................................................................................................... 36
Tune Air ............................................................................................................................................. 37
Tune Hotel ......................................................................................................................................... 42
Tune Money ...................................................................................................................................... 47
Tune Talk ........................................................................................................................................... 58
Tune Sport ......................................................................................................................................... 61
Tune Tone ......................................................................................................................................... 69
Kepimpinan Tan Sri Tony Fernandes ................................................................................................... 70
Sumbangan ........................................................................................................................................... 83
Pencapaian ........................................................................................................................................... 84
Tune Group ........................................................................................................................................... 36
Bibliografi ........................................................................................................................................... 104
2|Page
PENGHARGAAN
Bismillahirrahmanirrahim.
Assalamualaikum dan salam sejahtera. Terlebih dahulu, bersyukur ke hadrat Ilahi dengan
limpah kurnia-Nya dan nikmat masa serta tenaga dapat kami menyiapkan tugasan Pengantar
Pengurusan ini berdasarkan tempoh yang telah diberi.
Pada kesempatan ini, kami ingin mengucapkan jutaan terima kasih kepada semua pihak yang
telah banyak membantu dalam pengumpulan maklumat hingga terhasilnya tugasan ini.
Setinggi-tinggi penghargaan kami hadiahkan kepada pensyarah kami, Encik Ishak bin Abdul
Rahman atas segala tunjuk ajar yang diberikan sepanjang kami menyiapkan tugasan ini.
Sekalung budi juga buat sahabat-sahabat yang memberikan kerjasama yang baik dalam
melancarkan lagi proses pembuatan tugasan ini bermula dari proses pencarian maklumat
sehinggalah ke peringkat terakhir iaitu proses mengedit dan mencetak.
Akhir kalam, sekalung penghargaan kami berikan kepada pihak yang terlibat secara langsung
mahupun secara tidak langsung sehinggalah terhasilnya tugasan ini. Hanya Allah SWT yang
mampu membalas jasa baik semua.
Sekian, wassalam.
3|Page
PENGENALAN
KEPIMPINAN
P emimpin merupakan individu yang boleh
memberi pengaruh kepada individu yang lain
di dalam suatu pertubuhan. Menurut Kamus Dewan
1994, kepimpinan membawa erti “keupayaaan
memimpin” dan kepemimpinan pula “keupayaan
sebagai pemimpin, daya seseorang pemimpin.”
Sesuatu yang menarik dalam kepimpinan adalah
kewujudan pemimpin yang berada dalam organisasi yang mempunyai struktur yang tersendiri
dengan mewujudkan hubungan pemimpin dan pengikut bagi mencapai kecemerlangan.
Pencapaian yang cemerlang di dalam sesuatu organisasi memerlukan langkah-langkah atau
aktiviti-aktiviti yang dirancang oleh pemimpin bagi mendorong pengikutnya meningkatkan
tekad dan keazaman ke arah kecemerlangan organisasi tersebut.
Kemahiran memimpin merupakan sesuatu yang boleh di pertingkatkan dari masa ke
masa. Kemahiran bekerjasama amat di tekankan di dalam sesebuah organisasi bagi mencapai
kecemerlangan. Sebagai seorang pemimpin, mungkin mereka mampu memberi arahan
kepada orang lain tetapi adakah pengarahan ini dipatuhi oleh orang yang menerima arahan.
Selain itu, kemahiran melihat masa hadapan juga perlu kepada seseorang pemimpin
dalam memainkan peranan utama bagi mencapai kejayaan sesebuah organisasi ke arah
kecemerlangan. Pemimpin biasanya akan lebih selesa dengan suasana yang sedia ada tetapi
sesuatu yang baru tidak akan wujud sekiranya seseorang pemimpin itu gagal melihat masa
hadapan. Kemahiran inilah yang membezakan antara pemimpin yang berjaya atau tidak.
4|Page
Dengan melihat masa hadapan, pemimpin dapat meletakkan harapan yang mungkin hanya
akan berlaku selepas beliau tiada lagi tetapi laluan ke arah itu dilakukan semasa beliau
memimpin organisasi tersebut.
Oleh itu, usaha ke arah penyatuan aktiviti sesebuah organisasi bergantung besar
kepada kepintaran seseorang pemimpin. Nabi Muhammad s.a.w. sendiri berpesan sekiranya
umat Islam keluar bermusafir lebih daripada tiga orang
mestilah melantik seorang ketua atau seorang amir.
Sementara amir itu hendaklah ditaati walaupun dia
seorang yang berketurunan Habsyi selagi dia tidak
menderhakai Allah SWT. Memandang kepada
perjuangan seperti yang telah dijelaskan tentulah
kewujudan kepimpinan itu merupakan perkara yang
penting dan tidak boleh sama sekali dipandang ringan oleh setiap anggota organisasi. Saf
kepimpinan mestilah wujud setiap masa sama ada dalam suasana aman mahupun perang.
Keberkesanan perjalanan dan aktiviti organisasi bergantung sebahagian besarnya
kepada saf kepimpinan. Oleh itu, setiap anggota yang diberi amanah untuk memilih saf
kepimpinan hendaklah berhati-hati dalam melaksanakan tugas tersebut. Pemimpin tidak
seharusnya dipilih berdasarkan luaran semata-mata. Memilih pemimpin dalam sesebuah
organisasi bukanlah sesuatu yang remeh yang berlegar di sekitar perasaan „tak sampai hati‟,
„tak tergamak‟ dan sebagainya. Kesungguhan untuk melaksanakan amanah yang
dipertanggungjawabkan itu hendaklah diutamakan dan seharusnya mengatasi „perasaan‟ hati
para pemilih.
5|Page
Kerja-kerja untuk memilih pemimpin boleh disandarkan kepada beberapa dasar dan
ketentuan supaya organisasi dapat bergerak dengan lebih berkesan. Diantara dasar dalam
pemilihan atau kaedah dasar yang utama dalam urusan memilih anggota-anggota kepimpinan
ialah dipilih dari kalangan yang berkeahlian dan berkelayakan sahaja. Serta kita perlu menitik
beratkan jumlah anggota dalam kepimpinan, iaitu ditentukan angkanya mengikut keperluan
organisasi.
Anggota itu hendaklah seboleh-bolehnya memenuhi ciri-ciri khusus atau kriteria-
kriteria tertentu untuk sesuatu kedudukan tugas agar keaslian perjuangan dapat dikekalkan
dan perjalanan organisasi dapat berjalan dengan lancar. Antara kriteria yang perlu ada atau
menjadi kayu ukur dalam pemilihan ialah kemahiran merancang dan merangka strategi
perjuangan. Pemimpin seharusnya memiliki daya pemikiran yang luas dan sentiasa
mempunyai idea-idea baru dalam memperbaiki dan meletakkan organisasi dalam keadaan
yang lebih baik.
Pemimpin juga bukan sekadar menjadi golongan pemikir malah mempunyai
kemahiran melaksanakan perancangan dan kemampuan untuk menterjemahkan arahan-
arahan tersebut. Ramai orang silap dalam mentafsirkan hal ini. Mereka merasakan golongan
pemimpin sekadar memberi idea dan memikirkan strategi, serta pelaksanaannya dilakukan
golongan bawahan. Pemikiran seperti ini menyebabkan ramai yang mempersoalkan tugas
pemimpin. Pemimpin tidak buat kerja, pemimpin tidak adil dan sebagainya. Kita melihat
kembali bagaimana sifat kepimpinan yang ditunjukkan oleh Umar al-Khattab dan Umar
Abdul Aziz yang disifatkan „kenyangkan perut rakyat.‟
Seorang pemimpin juga perlu mempunyai kemahiran mengurus tadbir supaya
organisasi menjadi tegap dan teguh. Sememangnya manusia tidak mungkin akan pandai jika
tidak ada proses pembelajaran. Ramai yang menyatakan mereka tidak layak menjadi
6|Page
pemimpin disebabkan tidak tahu bagaimana hendak mengurus dan membuat kerja dan juga
belum bersedia
Peribadi seorang pemimpin juga
penting supaya boleh menjadi lambang
kepada organisasi. Jika peribadinya baik,
insyaAllah bukan sahaja mudah melakukan
kerja bersama, tetapi dalam masa yang sama
juga, ia menjadi pakaian sesebuah jemaah.
Pemimpin juga perlu berfikiran kritis, aktif
dan kreatif. Kemahiran berhubung sebagai
„diplomat‟ dengan pihak lain juga perlu ada dalam diri setiap pemimpin.
Dalam pemilihan pemimpin perlu dielakkan daripada terjadinya longgokan kriteria
yang sama dalam saf kepimpinan organisasi seperti hanya memilih dari kalangan yang boleh
berpidato sahaja. Pemilihan sedemikian boleh menjadikan keupayaan organisasi terhad dan
menjadikan organisasi itu lemah dan kaku. Untuk menjamin kerja organisasi yang berterusan
hendaklah ditentukan awal-awal mereka yang seharusnya dikekalkan atau dipilih semula
supaya jentera kepimpinan tidak perlu diperbaharu seluruhnya. Pemilihan hendaklah dibuat
secara terancang tetapi mestilah bersih daripada unsur-unsur dan anasir-anasir yang tidak
sihat.
7|Page
CIRI-CIRI PERSONALITI YANG DIKAITKAN DENGAN SEORANG

PEMIMPIN
Terdapat beberapa personaliti yang sering dikaitka dengan seorang pemimpin. Personaliti
berikut ialah :
Keyakinan kendiri
Merujuk kepada sejauh mana individu itu berasa selesa dengan pertimbangan, keupayaan
dan kemahirannya. Individu yang tidak berkeyakinan tidak suka menanggung risiko dan
berasa tidak selesa apabila terpaksa membuat keputusan. Pemimpin yang berkeyakinan
lebih berjaya berbanding dengan pemimpin yang rendah keyakinan kendiri.
Bertanggungjawab
Individu yang bertanggungjawab cenderung melaksanakan kerjaya dengan penuh hati-hati
dan bersedia mematuhi peraturan yang ditetapkan. Sifat ini sering dikaitkan dengan
kejayaan seseorang pemimpin.
Penyesuaian
Merujuk kepada ketahanan dan keupayaan emosi menghadapi tekanan, konflik, dan
kekecewaan. Pemimpin yang berupaya mengharungi rintangan-rintangan ini adalah lebih
berkesan berbanding dengan pemimpin yang tidak boleh menyesuaikan diri dalam
keadaan tertekan.
Suka bergaul dan ramah
Sifat ini juga disebutkan sebagai penting dalam kejayaan kepemimpinan kerana orang
yang suka bergaul biasanya memperolehi banyak pengalaman dan mudah mempengaruhi
orang-orang dalam organisasinya.
8|Page
Dapat diterima
Merujuk kepada sifat amanah, mudah bekerjasama, mesra dan sopan. Orang seperti ini
mudah bekerjasama dengan orang lain. Manakala sifat orang yang sukar diterima,
biasanya tidak sabar, muram, syak wasangka dan sukar bekerjasama dengan orang lain.
Berorientasi Pencapaian
Individu yang berorientasikan pencapaian berusaha melaksanakan tugas dengan jayanya
kerana individu ini akan hanya berasa puas jika ia beroleh kejayaan. Individu seperti ini
cenderung bekerja keras, bercita-cita tinggi dan suka persaingan. Manakala orang yang
rendah orientasi pencapaian adalah tidak bercita-cita tinggi, suka dengan keadaan yang
sedia ada dan pasif serta usaha-usahanya adalah sedikit, kecuali jika ia dijanjikan ganjaran
ekstrinsik.
9|Page
PERANAN PEMIMPIN
P emimpin diamanahkan untuk menerajui organisasi bagi kepentingan semua ahli.
Pemimpin dipilih dan dilantik kerana kelebihan-kelebihan tertentunya yang dikira
dapat membantu organisasi, antaranya memainkan peranan-peranan penting mewakili
organisasi. Oleh itu jelas seseorang pemimpin memainkan beberapa peranan secara serentak.
Peranan-peranan berikut adalah seperti;
Sumber rujukan
Pemimpin berperanan sebagai pemberi maklumat dan idea kepada ahli-ahli apabila
diperlukan. Oleh itu pemimpin harus luas pembacaannya, sentiasa mengikuti
perkembangan, mempunyai hubungan yang luas, banyak pengalaman dan rajin belajar.
Model
Sebagai model atau contoh, pemimpin memperlihatkan sifat-sifat, tingkah laku dan
kebolehan yang boleh diteladani.
Pendorong
Pemimpin juga harus sentiasa meransang dan mendorong ahli-ahli dan rakan-rakan
pimpinannya untuk membangunkan diri, meningkatkan komitmen dan terus gigih
memberikan khidmat serta sumbangan untuk kebaikan bersama.
10 | P a g e
Pembimbing
Selaku pembimbing pemimpin turut mendidik, menyokong dan membolehkan ahli
berperanan dengan aktif. Belajar memahami potensi dan bakat, minat dan kecenderungan,
serta kekuatan dan kelemahan ahli dan membantu mereka untuk menjadi ahli yang aktif
dan menyumbang.
Jurucakap / jurubicara
Peranan ini menyerupai peranan pegawai perhubungan awam, iaitu berperanan sebagai
jurucakap atau wakil organisasi dalam perhubungan dengan pihak-pihak luar.
Orang tengah
Bertindak sebagai orang tengah jika berlaku perbezaan pendapat, konflik antara ahli-ahli
pemimpin berperanan sebagai orang tengah bagi mencari pendamaian. Bersikap adil dan
tidak pilih kasih terhadap mana-mana pihak.
Disamping memainkan peranan-peranan seperti di atas, di dalam sesuatu keadaan tertentu
pemimpin juga turut berperanan sebagai pakar, berdasarkan kemahiran dan pengalaman yang
dimilikinya. Misalnya guru, penyelaras, mentor, kaunselor, ideologi, penilai dan
sebagainya.
11 | P a g e
KEMAHIRAN-KEMAHIRAN YANG
HARUS DIMILIKI PEMIMPIN
S
etiap pemimpin perlu mempunyai pengetahuan dan beberapa kemahiran asas, lebih-
lebih lagi yang berkaitan dengan tugasnya dalam sesebuah organisasi. Pengetahuan dan
kemahiran yang dimaksudkan mestilah pelbagai. Antaranya ialah :
Bekerja Dengan Orang
Boleh berhubung dan bekerja dengan orang, berbincang, mendengar pandangan,
merangsang ahli-ahli, menggalakkan ahli mengambil inisiatif dan menyerlahkan bakat dan
potensi mereka.
Kebolehan Menganalisis
Kemampuan untuk memahami dan menghuraikan sesuatu isu atau persoalan dari pelbagai
sudut serta merumuskannya. Dapat berfikir dengan menggunakan berbagai-bagai teknik
seperti kreatif, kritikal atau lateral.
Pengorganisasian / Penyusunan / Penggemblengan Tenaga
Memahami bagaimana organisasi beroperasi, cara-cara yang sesuai dan berkesan untuk
menggerakkan tenaga-tenaga di dalam organisasi serta mendapatkan sokongan
masyarakat.
Komunikasi
Dapat menyampaikan sesuatu dengan baik, berhujah dengan meyakinkan dan merangsang
ahli.
12 | P a g e
Penggunaan Sumber
Tahu tentang kewujudan pelbagai sumber di dalam dan di sekitar organisasi (individu,
kumpulan, budaya dan agama). Pemimpin perlu sedar tentang pelbagai institusi dan
pertubuhan di sekelilingnya dan dapat bekerjasama dengan mereka.
Mesyuarat
Menguruskan mesyuarat dengan berkesan.
Penulisan
Boleh menulis ucapan, kenyataan media, menyediakan cadangan dan laporan.
Kewangan
Tahu bagaimana mendapatkan wang yang diperlukan pertubuhan, merangka belanjawan
dan menguruskan dana.
Kajian / Penyelidikan
Tahu bagaimana melakukan penyelidikan asas, faham kegunaan maklumat dan bagaimana
mendapatkan maklumat yang dikehendaki.
Isu
Dapat mengenal pasti isu-isu penting dan dapat menilai potensi sesuatu isu bagi
kepentingan organisasi.
Latihan
Tahu akan keperluanlatihan-latihan untuk organisasi dan dapat mengendalikan latihan.
13 | P a g e
Penggunaan Teknologi
Tahu menggunakan teknologi yang sesuai dan terkini bagi memudahkan kerja.
Alat-alat Komunikasi
Pandai menggunakan alat-alat komunikasi yang asas untuk pelbagai tugasan seperti
internet, persidangan media, pembinaan kontrak dan lln.
Walaupun kemahiran-kemahiran yang dinyatakan agak banyak, ini tidak bererti seseorang
pemimpin itu harus menguasainya. Namun mereka harus berusaha menguasainya untuk
kepentingan bersama terutamanya diri sendiri. Dalam pada itu, pemimpin juga seharusnya
berkemahiran mengagihkan sesuatu tugas, peranan dan bidang kerja tertentu kepada ahli-
ahlinya.
14 | P a g e
LATAR BELAKANG TAN SRI TONY

FERNANDES
BIOGRAFI
T idak pernah terlibat dalam industri penerbangan sebelum ini dan beliau bermula dari
kosong. Beliau tidak mempunyai sebarang kepakaran melainkan minat. Ini bermakna,
sesuatu perniagaan tidak semestinya boleh dilakukan golongan yang sudah berpengalaman
dalam industri terbabit. Siapa kata tidak boleh? Inilah yang di katakan sifat semulajadi yang
perlu ada pada setiap usahawan yang mampu menjadi pemula (intiator) untuk mencipta
sesuatu yang baru.
Nama penuh beliau ialah Anthony Francis
Fernandes, namun beliau lebih dikenali sebagai
Tony Fernandes. Selain itu, beliau juga sangat
popular dengan gelaran „tokei AirAsia‟ dan juga
„Asian Tycoon‟. Beliau dilahirkan pada tanggal 30
April 1964 di Kuala Lumpur, Malaysia. Ramai
yang tidak mengetahui, sebenarnya beliau adalah
keluarga yang berketurunan Goa bercampuran
Tony Fernandes didukung oleh ibunya, Portugis Melaka. Bapanya ialah Stephen Edward
Ena Fernandes
Fernandes (telah meninggal), merupakan seorang doktor. Manakala ibunya pula ialah Ena
Dorothy, seorang usahawan wanita warganegara Malaysia dari Melaka.
15 | P a g e
Dalam diri Tan Sri Tony Fernandes, beliau banyak dipengaruhi oleh ibu beliau yang
aktif dalam menjual tupperware ke serata tanah air. Bagi Tony, ibu beliau adalah seorang
wanita yang mengagumkan kerana kemampuannya yang luar biasa dalam menjual barangan
kepada sesiapa sahaja. Justeru, beliau banyak belajar daripada peribadi ibu beliau yang
ternyata begitu penting dalam mengharungi alam perniagaan.
Minat beliau terhadap perniagaan dan perusahaan dapat dilihat sejak zaman kanak-
kanaknya lagi apabila beliau sering mengikuti ibunya ke himpunan penebar dan konvensi
Tupperware atau nama lain nya, Tupperware Parties. Tupperware Parties adalah satu bentuk
urusan jual beli yang diketengahkan oleh usahawan syarikat Tupperware sejak bertahun
lamanya. Bentuk urusniaga ini adalah dengan cara konsultan atau agen syarikat Tupperware
akan menjemput jiran dan rakan mereka, untuk datang ke rumah dan melihat sendiri produk
yang ada di rumah agen tersebut. Tempahan boleh dilakukan dan penghantaran akan
dilakukan oleh pegawai dari syarikat Tupperware. Tupperware Parties adalah salah satu
bentuk keusahawanan yang masih kekal hingga ke hari ini.
Bapa beliau, Dr Stephen Edward Fernandes, sebaliknya amat berbeza daripada
peribadi ibunya. Dr. Fernandes memiliki sebuah klinik, tetapi tanpa keuntungan kerana
terlalu bermurah hati kepada setiap pesakit sehingga kerap kali memberi perkhidmatan
dan ubat secara percuma. Tan Sri Tony Fernandes sungguh tidak terpikat dengan cara-cara
bapa beliau berniaga.
16 | P a g e
PENDIDIKAN
T ony Fernandes mendapat pendidikan awal di Epsom College, United Kingdom ketika
usianya baru mencecah 13 tahun bermula tahun 1977 hingga 1983. Namun begitu,
pada tahun 1980, semasa beliau sedang menuntut di sana, beliau mendapat khabar berita dari
keluarga di Malaysia, ibunya telah meninggal dunia, namun beliau tidak dapat pulang kerana
masalah kewangan yang dihadapinya. Harga tiket penerbangan yang mahal menjadi
penghalang kepada beliau untuk pulang ke tanah air. Disebabkan hal itu, beliau yang ketika
itu baru berusia 15 tahun telah mengeluh, “Alangkah bagusnya kalau ada syarikat
penerbangan yang menawarkan tambang yang murah.” Lihatlah, bagaimana impian beliau
sejak dari kecil ini tercapai. Ini adalah salah satu faktor yang mendorong beliau untuk
mempunyai syarikat penerbangan sendiri yang boleh dinikmati oleh semua golongan
terutama mereka yang berada di bawah.
Otak yang cerdas, terdapat pada badan yang sihat. Kelebihan yang ada pada Tony
sebagai seorang usahawan yang berpandangan jauh
disertai dengan kelebihan yang ada pada dirinya
dalam bidang sukan yang diceburinya membuktikan
beliau seorang yang hebat kerana bijak
mengimbangkan diri dari segi akademik dan sukan.
Sejak dari bangku sekolah lagi, beliau aktif dalam
sukan, dan pernah beberapa kali mewakili sekolahnya dalam pasukan hoki. Selain daripada
itu, beliau merupakan pelari pecut, dan berkebolehan dalam bermain ragbi. Semestinya orang
yang hebat sekarang, mempunyai sejarah hidup yang hebat.
17 | P a g e
Setelah tamat belajar tingkatan 6,
beliau pulang ke Malaysia. Sebelum
ibunya meninggal, ibunya
mengharapkan Tony akan
menyambung pelajaran dalam
bidang perubatan. Begitu juga
dengan ayahnya supaya mengikuti jejak langkahnya sebagai seorang pegawai perubatan.
Namun, hati beliau mengatakan tidak untuk menyambung pelajaran dalam bidang tersebut,
sehingga berlaku pertengkaran antara beliau dan ayahnya. Beliau juga dengan sengaja
menggagalkan dirinya dalam peperiksaan A Level bagi menolak untuk diterima sebagai
seorang pelajar jurusan perubatan. Beliau kemudian mengambil keputusan untuk kembali ke
London dan menyambung pelajarannya di London School of Economics (LSE).
Sifat yakin akan kebolehan sendiri dan tidak mudah berputus asa terhadap minat,
akhirnya membolehkan Tan Sri Tony Fernandes berjaya menamatkan pelajarannya di LSE
dengan mendapat ijazah pada tahun 1987 dan telah bekerja di syarikat penerbangan
berpangkalan di United Kingdom iaitu Virgin Atlantic Airways (juga dikenali sebagai Virgin
Airlines).
18 | P a g e
KERJAYA SEBELUM MENUBUHKAN AIRASIA
B eliau memulakan kerjayanya sebagai juruaudit di Virgin Airlines atas kelulusan
sebagai graduan dalam bidang Perakaunan dari LSE.
beberapa bulan, dengan kegigihan dan

Walaupun hanya bekerja
komitmen yang diberikan oleh Tony,
beliau telah ditawarkan jawatan sebagai
pengawal kewangan kepada Virgin
Records, sebuah syarikat Richard Branson
di London. Virgin Records adalah sebuah
syarikat rakaman muzik yang menaungi
beberapa artis yang berpangkalan di
London. Antara artis terkenal yang pernah

Richard Branson dan Tony Fernandes
bernaung di bawah syarikat tersebut ialah
Roy Orbison, Devo, Genesis, Keith Richards, Janet Jackson dan ramai lagi.
Tan Sri Tony Fernandes telah menabur khidmatnya kepada syarikat tersebut selama 3
tahun bermula dari tahun 1987 sehingga 1989. Semasa bekerja di syarikat tersebut, beliau
telah memperoleh pelbagai pengalaman dan kemahiran kerana beliau adalah antara pekerja
yang telah memberi sumbangan dan memainkan peranan yang besar dalam kejayaan syarikat
tersebut. Beliau juga sangat aktif dalam bidang hiburan semasa memegang jawatan tersebut
seperti bermain gitar dan alat muzik lain.
19 | P a g e
Dari Virgin, beliau menyertai Warner Music Group. Warner ialah sebuah syarikat
rakaman yang ketiga terbesar di dunia selepas Sony BMG dan EMI. Syarikat ini
berpangkalan di New York, Amerika Syarikat. Syarikat ini mempunyai cawangan hampir di
seluruh dunia termasuk di Malaysia. Warner Music Group pernah mendapat jolokan „The Big
Four‟ semasa bergabung dengan Sony BMG, EMI dan Universal. „The Big Four‟ merupakan
gabungan terhebat empat buah syarikat rakaman yang pernah diwujudkan sepanjang zaman
melalui kehebatan teknologi moden mereka dan cawangan yang dimiliki oleh meraka di
seluruh dunia.
Tan Sri Tony Fernandes yang merupakan antara puluhan ribu pekerja yang berada di
bawah syarikat Warner, telah diberikan kepercayaan penuh oleh pengurusan atasan Warner
Music apabila beliau dengan rasminya dilantik sebagai Pengarah Urusan bagi Warner Music
(Malaysia) Sdn.Bhd. Apa yang menarik perhatian umum, beliau merupakan Pengarah
Urusan paling muda mengikut sejarah Warner Music sehingga ke hari ini. Ketika beliau
dilantik untuk memegang jawatan tersebut, beliau baru sahaja mencapai umur 26 tahun, satu
umur yang sangat muda bagi memegang jawatan sebesar itu. Namun, dengan sikap yang
gigih dan cekal, beliau telah membuktikan kepada dunia bahawa umur yang muda tidak
menjadi satu isu untuk memegang jawatan yang sangat tinggi seperti itu. Perlantikan ini
dilakukan sejurus beliau mengambil keputusan untuk pulang dan menetap di Malaysia setelah
beberapa tahun merantau dan berkhidmat di negara asing.
20 | P a g e
Tan Sri Tony Fernandes ketika usia

muda
Walaupun Tan Sri Tony Fernandes merupakan pengurus yang masih muda, namun
beliau ditugaskan untuk meningkatkan mutu jenis muzik yang terdapat di Malaysia. Sewaktu
bertugas di syarikat ini beliau berjaya mencetus suatu „revolusi‟ dalam muzik yang terdapat
di Malaysia. Antara muzik yang mengalami perubahan dan tranformasi ialah muzik yang
ber„genre‟ etnik (tradisional), nasyid dan dangdut kedalam arus perdana muzik tanah air.
Muzik ini juga telah diterima oleh masyarakat sebagai satu muzik generasi baru selari dengan
genre yang biasa dinikmati kebanyakan orang pada masa itu seperti pop dan jazz. Tambahan
pula, muzik ini bukan sahaja dimainkan di dalam negara, bahkan mengisi ruang dan corong
radio di negara jiran seperti Indonesia, Singapura dan Brunei.
Sehingga sekarang, sukar kita mencari seorang pengurus yang masih muda dalam
sesebuah industri mampu untuk meningkatkan dan memberi perubahan besar seperti yang
dilakukan oleh Tan Sri Tony Fernandes semasa menjadi Pengarah Urusan Warner Music
(Malaysia) Sdn.Bhd. Antara penyanyi yang berjaya menceburkan nama semasa revolusi
muzik yang dilakukan beliau di tanah air ini ialah Rabbani dan Raihan (nasyid), Noraniza
21 | P a g e
Idris (etnik) dan Mas Idayu (dangdut). Selain itu, beliau adalah antara pencetus idea untuk
menubuhkan Anugerah Industri Muzik (AIM) bagi menghargai jasa penyanyi dan pemuzik
tanah air dan anugerah ini masih diteruskan hingga ke hari ini.
Kejayaan demi kejayaan yang diperoleh Tan Sri Tony Fernandes, membuatkan beliau
telah di pilih selaku Naib Presiden Wilayah Asia Tenggara bagi syarikat Warner Music
Group. Beliau yang bijak menonjolkan diri dalam bidang pengurusan telah memegang
jawatan tersebut selama 10 tahun iaitu dari tahun 1992 sehingga 2001.
Namun, hidup tidak selalunya indah, langit tidak selalu cerah. Lambakan video cetak
rompak dan jenayah siber ketika itu telah merugikan syarikat rakaman di seluruh dunia.
Akhirnya, Tony melepaskan jawatan yang dipegangnya apabila Time Warner Inc. (anak
syarikat Warner Music Group) bergabung dengan Amerika Online. Tan Sri Tony Fernandes
secara sukarela meletak jawatan bagi menggapai impiannya iaitu mewujudkan sebuah
syarikat penerbangan tambang murah yang mampu dinikmati oleh semua golongan.
Kegigihan beliau tidak dapat disangkal lagi. Dorongan motivasi yang tinggi
membuatkan beliau menapak selangkah demi selangkah bagi merealisasikan impiannya.
Segala halangan yang sukar dan perit beliau harungi. Namun, itulah yang menjadikan beliau
sebagai salah seorang tokoh yang hebat dan disanjung tinggi oleh masyarakat.
22 | P a g e
PERMULAAN DAN PERKEMBANGAN

SYARIKAT
IDEA PENUBUHAN DAN PERMULAAN
S
ifat Tan Sri Tony Fernandes yang perlu dikagumi ialah apabila sesuatu minat wujud
dalam dirinya, beliau akan berusaha bersungguh-sungguh bagi mencapainya. Pada
tahun 2001, beliau berhenti dari bidang rakaman muzik dan mula menubuhkan AirAsia
bersama rakan-rakan muziknya.
Tan Sri Tony Fernandes berkata, idea untuk menubuhkan syarikat penerbangan
datang secara spontan semasa beliau berada di
London, ketika menonton televisyen. “Saya
tertarik melihat iklan sebuah syarikat
penerbangan tambang murah, Easyjet.
Kemudian saya bergegas ke Lapangan Terbang
Luton di London dan menghabiskan masa
selama dua hari di sana. Saya tertarik dengan
konsep perniagaan itu dan bercadang untuk
memperkenalkan perkhidmatan itu di Malaysia dan menyimpan impian untuk
mengembangkan konsep itu di rantau Asia.”
Tambahan pula, beliau mendapat tahu bahawa hanya 6 peratus rakyat Malaysia
sahaja yang pernah menaiki kapal terbang. Peratusan yang sangat sedikit itu membuatkan
beliau berfikir. Beliau berkata, “saya kenal rakyat di negara saya. Pertama, jika kita
meletakkan harga yang rendah, mereka sanggup membahayakan nyawa mereka. Kedua,
23 | P a g e
semua orang suka melancong, tetapi kebanyakan orang membelanjakan kos yang melebihi
gaji sebulan untuk melancong di dalam negara.”
Beliau berkata lagi, “saya berpendapat bahawa apabila kita memulakan sebuah
perniagaan, perkara paling penting ialah sama ada terdapat permintaan atau tidak. Saya
tahu pasaran menginginkannya. Jika ianya benar, semua perkara dapat diatasi kerana kuasa
permintaan itu lebih kuat.”
Tan Sri Tony Fernandes bersama Datuk Kamarudin

Meranum
Setelah kembali ke Malaysia, Tan Sri Tony Fernandes telah menyatakan hasratnya itu
untuk menubuhkan syarikat penerbangan kepada kawan rapatnya, Datuk Kamarudin
Meranum yang merupakan bekas kakitangan sebuah bank pelaburan dan kini menjadi
Pengarah Eksekutif AirAsia. Beliau dan Datuk Kamarudin menjemput seorang lagi rakan
baik mereka dalam industri muzik tanah air iaitu Aziz Bakar untuk menyertainya.
24 | P a g e
Beliau dengan rakan-rakan muziknya bersetuju untuk menceburi perniagaan syarikat
penerbangan. Selepas mengucapkan tahniah kepada satu sama lain atas kebijaksanaan dan
keberaniaan yang dimiliki, salah seorang daripada mereka bertanya, “adakah kamu tahu
sama ada kita memerlukan lesen untuk memulakan perniagaan ini?” Sudah tentu. Beliau
telah memohon lesen bagi menubuhkan syarikat penerbangan daripada kerajaan Malaysia,
namun permohonan beliau telah ditolak oleh kerajaan.
Namun begitu, seseorang yang mempunyai
jati diri yang luar biasa tidak akan berhenti
dan berputus asa demi menggapai impian
yang sudah lama diidamkan. Hasil usaha
dan semangat beliau, Datuk Pahamin Ab.
Rajab, Ketua Setiausaha Kementerian
Perdangangan dalam Negeri Dan Hal
Ehwal Pengguna pada ketika itu, telah
mengatur pertemuan antara Tan Sri Tony
Fernandes dengan Perdana Menteri
Malaysia pada ketika itu iaitu Dr. Mahathir
Mohamad.
Bagai orang mengantuk disorongkan bantal, peluang keemasan yang diraih oleh Tan
Sri Tony Fernandes untuk berjumpa dengan Perdana Menteri pada Oktober 2001 tidak disia-
siakan. Beliau dengan rendah hati telah menyatakan hasrat murni beliau untuk memiliki
sebuah syarikat penerbangan sendiri kepada Dr. Mahathir.
25 | P a g e
Setelah selesai pembentangan, Dr. Mahathir berkata, “saya dapat lihat bahawa kamu
tidak berpengalaman dalam industri penerbangan.” Tan Sri Tony Fernandes berkata, “inilah
yang kita mahukan, suatu pendekatan yang baru. Sesuatu yang tidak pernah dilakukan oleh
sesiapa.”
Dr. Mahathir telah mencadangkan kepada Tan Sri Tony Fernandes untuk mengambil
alih dan membeli syarikat penerbangan yang telah sedia ada kerana ia adalah lebih baik
berbanding membangunkan sebuah syarikat sendiri dari awal. “Dalam pertemuan itu, Tun
Mahathir telah memaklumkan bahawa lesen syarikat penerbangan tidak lagi dikeluarkan dan
jika kami berminat, kami diminta mengambil alih mana-mana syarikat penerbangan yang
ada ketika itu.”
Dr. Mahathir telah mengesyorkan kepada Tan Sri Tony Fernandes untuk membeli
AirAsia. Pada asalnya, AirAsia adalah salah satu anak syarikat yang dimiliki oleh DRB-
Hicom. AirAsia telah mengalami kesulitan yang amat teruk kerana lambakan hutang.
Kerajaan telah cuba menjual AirAsia, namun tiada pelabur berminat terhadapnya.
Bebanan hutang yang tinggi, kos operasi yang mahal, pasaran yang sempit dan
publisiti yang kurang adalah antara risiko yang sanggup diterima oleh Tan Sri Tony
Fernandes. Beliau menganggap ia adalah satu cabaran yang perlu dilalui oleh seorang
usahawan yang ingin berjaya. Pemikiran yang sentiasa positif dan kreatif membuatkan Tan
Sri Tony Fernandes menuruti nasihat yang diberikan Dr. Mahathir untuk mengambil alih
AirAsia dari DRB-Hicom menerusi Tune Air Sdn. Bhd., pada 8 September 2001 untuk
diterapkan konsep tambang murah.
26 | P a g e
Pada awalnya, AirAsia adalah salah satu anak syarikat DRB-Hicom yang menjurus
kepada industri penerbangan. Semasa penjualan AirAsia kepada Tan Sri Tony Fernandes,
antara aset yang dimiliki hanyalah dua buah kapal terbang Boeing iaitu model 737-300 (9M-
AAA dan 9M-AAB). Lebih memeritkan, kapal terbang tersebut adalah kapal terbang yang
telah lama digunakan dan kemampuannnya untuk melakukan penerbangan adalah diragui
oleh Tony. Tambahan pula, jumlah bebanan hutang yang perlu dilangsaikan beliau telah
mencecah 11 juta US Dolar bersamaan RM 40 juta. Oleh sebab itu, nilai jualan yang
dikeluarkan DRB-Hicom terhadap syarikat subsidiarinya itu cuma RM 1.00.
Boeing model 737-300 (9M-AAA) Boeing model 737-300 (9M-AAB)
Namun, inilah yang dikatakan halangan dan rintangan yang perlu ditempuhi oleh
seseorang usahawan yang mahu berjaya dalam perniagaan yang diceburinya. Beliau adalah
seorang yang nampaknya begitu fokus dalam melaksanakan perkara yang beliau minati,
sehingga sanggup menggadai apa sahaja yang beliau miliki walaupun masih jauh daripada
mencukupi sebagai modal syarikat. Mungkin ini bukan suatu perkara yang menghairankan,
jika yang diminati itu matlamat yang biasa, tetapi untuk memiliki sebuah syarikat
penerbangan sudah tentu bukanlah sesuatu dalam jangkaan untuk seorang yang
tidak memiliki modal yang cukup dan hanya berbekalkan minat dan semangat yang kental.
27 | P a g e
Dengan keyakinan diri yang tinggi yang telah lama wujud dalam diri Tan Sri Tony
Fernandes dan keinginan beliau untuk memiliki sebuah syarikat penerbangan sendiri, beliau
telah membeli AirAsia dengan memajak rumahnya dan menggunakan keseluruhan wang
simpanannya untuk membeli AirAsia bersama tenaga kerja dan aset yang dimiliki AirAsia
ketika itu termasuk dua buah kapal terbang usang tersebut.
Menurut Tan Sri Tony Fernandes,
penyelamat mereka ketika itu adalah
kontrak AirAsia dengan Tabung Haji
yang diwarisi daripada DRB-Hicom,
yang menjana keuntungan kepada
AirAsia. Beliau berkata, keuntungan
daripada kontrak AirAsia itu telah digunakan untuk membayar balik hutang tersebut. Setelah
beliau mengambil alih AirAsia dari DRB-Hicom, beliau terus mengejar impian beliau sejak
dari bangku sekolah untuk menjadikan AirAsia sebagai syarikat penerbangan tambang murah
dengan moto “Now, everyone can fly.”
Pembeliannya itu dilakukan setelah berlakunya peristiwa 11 September 2001 dimana
rata-rata industri penerbangan di seluruh dunia telah mengalami kerugian dan keadaan ini
merupakan keadaan paling teruk mengikut sejarah penerbangan. Selepas kejadian itu,
masyarakat dunia telah menyatakan kegusaran dan kebimbangan mereka untuk menaiki
pengangkutan udara terutama kapal terbang.
28 | P a g e
Pelbagai tohmahan dan kata-kata tidak enak dilemparkan ke atas Tan Sri Tony
Fernandes selepas pembelian AirAsia sehingga ada pakar ekonomi dan mereka yang
mempunyai kepentingan dalam industri penerbangan meramalkan beliau akan muflis dalam
masa terdekat kerana faktor peristiwa hitam 11 September tersebut. Terdapat juga
masyarakat yang mengatakan beliau telah „gila‟ dan „kurang cerdik‟ atas pembelian itu
kerana orang ramai takut untuk menggunakan kapal terbang sebagai pengangkutan utama
mereka.
Namun, seorang usahawan yang berjaya tidak akan tunduk kepada keadaan sekeliling.
Walau bagaimanapun, hanya selepas setahun, AirAsia mampu menjelaskan keseluruhan
hutangnya, dan tidak lagi mengalami kerugian. Setiap tahun sehinggalah ke hari ini, akaun
kewangannya sentiasa menunjukkan nilai yang positif. Penyusunan semula organisasi
AirAsia dengan imej dan konsep yang baru membawa perubahan yang besar dan memperoleh
keuntungan dalam tempoh masa yang pendek. Tawaran sahamnya (IPO) pada November
2004 menerima lebihan permintaan sebanyak 130 peratus.
Selepas peristiwa 11 September tersebut, ramai pekerja dari pelbagai syarikat
penerbangan di seluruh dunia telah diberhentikan kerja atas faktor keuntungan syarikat. Ada
antara mereka yang merupakan juruterbang, pramugara dan pramugari, kerani dan lain-lain.
Selain itu, terdapat syarikat penerbangan yang menjual aset mereka termasuk kapal terbang
bagi mengimbangi kewangan syarikat.
29 | P a g e
Tan Sri Tony Fernandes merasakan bahawa masa yang dipilih untuk membeli syarikat
AirAsia adalah tepat. Semenjak 11 September 2001, sewa kapal terbang telah menurun 40
peratus. Tambahan pula, ramai pekerja yang berpengalaman boleh diperolehi pada masa itu,
disebabkan pemberhentian pekerja dalam industri penerbangan. Tan Sri Tony Fernandes juga
percaya bahawa penumpang Malaysia akan memilih tambang penerbangan rendah supaya
dapat mengurangkan masa dan kos, terutamanya dalam keadaan kegawatan ekonomi. Oleh
sebab itu, beliau meniru sistem Ryanair (Ryanair yang juga meniru sistemnya daripada
Southwest Airlines di Amerika Syarikat), sebuah syarikat penerbangan Ireland yang paling
berjaya di dunia.
Kebijaksanaan beliau tidak dapat disangkal lagi. Tidak cukup dengan kejayaan beliau
memperoleh ramai pekerja berpengalaman, beliau juga turut meneliti keadaan ekonomi
Malaysia bagi masa depan AirAsia. Tan Sri Tony Fernandes telah mengkaji bahawa 50
peratus daripada pelanggan kapal terbang
tambang rendah adalah penumpang kapal
terbang kali pertama. Sebelum AirAsia
bermula sebagai penerbangan tambang
rendah, Tan Sri Tony Fernandes mengira
bahawa cuma 6 peratus daripada jutaan
penduduk Malaysia yang pernah menaiki
kapal terbang. Hal ini kerana, penduduk
Malaysia lebih gemar menaiki kenderaan
sendiri dan pengangkutan lain seperti kereta api dan bas (domestik) memandangkan
perbelanjaan yang mereka keluarkan jauh lebih rendah berbanding kos yang perlu
dikeluarkan bagi menaiki kapal terbang.
30 | P a g e
Mengikut buku The AirAsia Story ditulis oleh Sen Ze dan Jayne Ng, bagi Tony,
kualiti seorang usahawan yang paling penting ialah kecekalan atau dalam bahasa inggerisnya,
„willing to never take no for an answer‟. Bagi Tan Sri Tony Fernandes, “Berpeganglah
dengan keyakinan anda. Jika anda terlalu mendengar kata orang lain, anda tidak mungkin
dapat memulakan sesuatu. Sebab itulah mereka tidak menjadi usahawan. Orang yang
memberi nasihat itu bukanlah usahawan. Jika tidak, sudah tentu mereka melaksanakan
sendiri. Kita hanya perlu yakin dan laksanakannya.”
Ketika mula-mula beliau mahu memperkenalkan penerbangan tambang murah ini,
orang ramai terbayangkan mereka perlu berdiri dalam kapal terbang kerana harga tiket
penerbangan yang sebegitu murah. Tetapi sebenarnya itu cumalah tanggapan mereka.
Perkhidmatan yang ditawarkan hanya berbeza sedikit daripada syarikat penerbangan lain
seperti MAS dan FireFly apabila ada perkhidmatan yang tidak disediakan seperti hidangan
makanan dan free seating (tempat duduk bebas) serta tempat duduk yang keras dan sempit.
Tetapi perkhidmatan yang ditawarkan oleh AirAsia adalah sangat berbaloi jika dipandang
dari sudut kos dan perbelanjaan yang perlu dikeluarkan oleh penumpang.
31 | P a g e
Pada sekilas pandang terdapat ciri-ciri yang serupa antara Tan Sri Tony Fernandes
dengan ayah beliau. Jika ayah beliau memberi keistimewaan kepada pesakit yang miskin,
Tony pula memberi fokus kepada rakyat yang kurang mampu untuk membeli tiket
penerbangan biasa. Tetapi bezanya, jika ayah beliau membantu pesakit dengan tujuan
mengurangkan bebanan mereka sehingga mengorbankan keuntungan, Tony juga membantu
rakyat yang tidak mampu membeli tiket kapal terbang, tetapi beliau tetap terikat dengan
prinsip perniagaan berasaskan keuntungan dan lestari (berkekalan).
Sungguhpun demikian, adalah kurang tepat untuk mengatakan bahawa Tony bersikap
tidak berhati perut dalam membuat sesuatu pertimbangan kerana beliau tetap mementingkan
soal keuntungan. Malah beliau amat yakin kepada soal potensi pertumbuhan yang tinggi
dalam industri penerbangan di Asia sebelum menceburi sektor tersebut.
Bagi menentukan kejayaan, sikap beliau yang fokus kepada sesuatu projek adalah
suatu ciri yang tepat dan dapat membantu mengurangkan risiko. Beliau berkata, “saya
bukanlah seorang yang suka memulakan dua puluh benda dan kemudian berharap tiga akan
berjaya. Saya lebih berminat memulakan dua atau tiga dan tentukan ia berjaya, kemudian
laksanakan usaha-usaha seterusnya.”
32 | P a g e
PERKEMBANGAN
Mengimbas kembali permulaan
AirAsia yang pada awalnya
merupakan armada nasional,
ditubuhkan oleh DRB-Hicom
Bhd pada akhir tahun
1996. AirAsia lahir selaras
dengan rancangan pengembangan
yang sangat bercita-cita tinggi,
tetapi rancangan tersebut tertunda
setelah pemilik awal DRB-
Hicom, Tan Sri Yahya Ahmad,
meninggal akibat kemalagan
helikopter pada bulan Mac 1997. Masalah kegawatan ekonomi pada waktu itu menyebebkan
DRB-Hicom mencari pemilik baru untuk terus mengekalkan perniagaan yang membawa
prospek tersebut. Muncullah Tan Sri Tony Fernandes untuk membeli syarikat itu. Berbekal
semangat dan keyakinan yang dijalankan, Tan Sri Tony Fernandes perlahan-lahan dapat
mengubah syarikat tersebut dan mula menghasilkan keuntungan pada tahun 2002.
A
ir Asia terus melakukan pengembangan. Setelah menjadikan Lapangan Terbang
Antarabangsa Kuala Lumpur (Kuala Lumpur International Airport / KLIA) sebagai
pusat operasi (hub), pada tahun 2003 AirAsia membuka hub kedua di Lapangan Terbang
Senai, Johor Bahru, yang terletak berdekatan dengan Lapangan Terbang Changi di
Singapura. Bukan itu sahaja, pengembangan AirAsia selanjutnya adalah membuka laluan
33 | P a g e
penerbangan antarabangsa ke Thailand dan kemudian didirikan airline bernama Thai AirAsia,
hasil kerjasama perniagaan (joint venture) dengan Shin Corporation. Thai AirAsia terbang
dari Lapangan Terbang Don Mueang Bangkok ke Kuala Lumpur pada penerbangan
pertamanya dan disusuli penerbangan ke Singapura dari Bangkok. Selama lima bulan
sehingga 30 Jun 2004, Thai AirAsia telah membawa sekitar 380.400 penumpang, 86.7
peratus adalah penumpang dengan laluan dalam wilayah Thailand dan 13.3 peratus adalah
penumpang dari dan ke Singapura. Pada tahun 2006, Thai AirAsia memindahkan pusat
operasinya ke Lapangan Terbang Suvarnabhumi di Bangkok.
Pengembangan seterusnya dilakukan oleh AirAsia dengan membuka cawangan di
Malaysia yang bernama Malaysia AirAsia. Pada tahun 2004, sebuah syarikat penerbangan
Malaysia bernama AWAIR diambil alih oleh AirAsia dengan 40 peratus sahamnya. AWAIR
sendiri ditubuhkan pada September 1999 dan kerana dibebani hutang akhirnya AWAIR
berhenti beroperasi pada Mac 2002. Tan Sri Tony Fernandes mengambil alih AWAIR dengan
nilai USD 2. Bermula pada 1 Disember 2005, AWAIR berganti nama menjadi Malaysia
AirAsia dan memperoleh kesempatan untuk memanfaatkan pasaran penerbangan di Malaysia
dengan populasi penduduk lebih dari 200 juta orang.
34 | P a g e
AirAsia semakin melebarkan sayapnya dengan membuka penerbangan ke Macau
yang bermula pada Jun 2004, kemudian penerbangan ke tanah besar China (Xiamen) dan
Filipina (Manila) pada April 2005. Penerbangan ke Vietnam dan Kemboja juga pada tahun
2005 dan ke Brunei dan Myanmar pada tahun 2006, kesemuanya dikendalikan oleh Thai
AirAsia.
Pada tahun 2007, AirAsia menubuhkan AirAsia
X sebagai airline LCC – Low Cost Carrier (budget
airline) yang mengendalikan penerbangan jarak jauh
dari Malaysia ke beberapa destinasi Asia, Oceania dan
Eropah. AirAsia X yang sebelumnya dikenali sebagai
FlyAsianXpress Sdn. Bhd mula beroperasi pada
tanggal 2 November 2007 dengan penerbangan dari
KLIA menuju Lapangan Terbang Gold Coast di Australia. Jenis kapal terbang yang
digunakan oleh AirAsia X adalah kapal terbang bersaiz lebar seperti Airbus A330-200,
A330-300 dan A340-300.
Berturut-turut selepas itu pengembangan AirAsia diteruskan dengan menubuhkan
AirAsia Philippines pada bulan Disember 2010 dan mula beroperasi pada bulan September
2011 dengan hab di Lapangan Terbang Diosdado Macapagal, Clark. Selepas itu, pada Ogos
2011 AirAsia Japan ditubuhkan dengan kerjasama perniagaan All Nippon Airways, yang
dirancang akan mula beroperasi pada bulan Ogos 2012 dengan menjadikan Lapangan
Terbang Narita, Tokyo sebagai hab.
35 | P a g e
Tan Sri Tony Fernandes turut menjalankan perniagaan lain yang beroperasi di bawah
Kumpulan Tune iaitu Tune Hotels, Tune Money, Tune Talk, Tune Sports, Tune Studio dan
Kuala Lumpur Education City (KLEC). Syarikat penerbagan AirAsia berada di bawah
perniagaan Tune Air. Selain itu, Tan Sri Tony Fernandes juga membuat pelaburan ke atas
MU, pengadil, Formula 1, LA Rangers dan sebagainya.
Selepas 9 tahun, Syarikat tersebut bernilai
hampir RM 4 billion, mencatat keuntungan
sebanyak RM549 juta, memiliki lebih 85 pesawat
Airbus A320 dan A330, terbang terus melalui lebih
130 laluan perjalanan ke 70 destinasi seluruh dunia,
menerbangkan lebih 20 juta orang penumpang
setahun dan kini mempunyai lebih dari 8,000 orang
pekerja di Malaysia, Thailand dan Indonesia.
36 | P a g e
Itulah AirAsia, sebuah jenama tempatan bertaraf global dan kini menjadi saingan
syarikat penerbangan bertaraf antarabangsa lain yang telah beroperasi seperti Malaysia
Airlines Sistem (MAS), Singapore Airlines (SIA) dan Cathay Pacific. Ketika pengasasnya,
Tan Sri Tony Fernandes, mengumumkan impiannya untuk melancarkan perkhidmatan
penerbangan tambang rendah yang pertama di rantau ini, ramai yang memandang sinis dan
tidak yakin dengan impiannya itu.
Tetapi selepas 9 tahun, beliau membuktikan bahawa tiada apa yang mustahil di dunia
ini dan apa yang lebih menarik, modul perniagaan perkhidmatan tambang rendah AirAsia
menjadi ikutan pesaing-pesaingnya seperti MAS yang menubuhkan Fireflyz, SIA yang
menubuhkan Tiger Airways dan Qantas Airways yang menubuhkan Jetstar Airways.
Tan Sri Tony Fernandes berkata, kejayaan AirAsia bukan sahaja merupakan
manifestasi kejayaan negara tetapi merupakan simbol kejayaan masyarakat majmuk dalam
menguruskan sebuah syarikat perniagaan. Beliau melakukan transformasi dalam landskap
penerbangan sejak mengambil alih AirAsia yang berdepan masalah kerugian pada 2001.
Pelan pemasaran yang sempurna melalui Internet juga menjadi untuk AirAsia kerana
mengikut kajian, kira-kira 70% hingga 80% pembelian di Internet untuk pasaran Malaysia
adalah pembelian tiket kapal terbang AirAsia. Kejayaan beliau semakin luas dalam pelbagai
bidang seperti perhotelan, sukan formula satu dan banyak lagi.
Disini, dapat kita lihat bagaimana seseorang itu mampu mengubah keadaan melalui
perancangan dan penelitian yang mendalam. Apa yang penting, beliau bertindak dan tidak
mengalah dengan situasi yang pada mulanya seolah-olah tidak memihak padanya.
37 | P a g e
TUNE GROUP
T une Group ialah syarikat perniagaan gaya hidup yang ditubuhkan oleh Tan Sri Tony
Fernandes dan Datuk Kamarudin Meranun yang masing-masing merupakan Ketua
Pegawai Eksekutif dan Timbalan Pegawai Eksekutif Kumpulan AirAsia, syarikat
penerbangan tambang rendah terbesar Asia. Tune Group bertujuan untuk menginovasi dan
merevolusikan cara perkhidmatan gaya hidup yang disampaikan dan kecekapan bekerja
berasaskan web untuk menarik dan mengekalkan pelanggannya, menawarkan gaya hidup
yang unik daripada penginapan hotel, penyelesaian kewangan peribadi, perkhidmatan
prabayar mudah alih yang berpatutan dan sukan.
38 | P a g e
TUNE AIR
Pada tahun 2001, Tan Sri Tony Fernandes mengasaskan Tune Air Sdn. Bhd. bersama Datuk
Kamarudin Meranun, dengan wawasan untuk meliberalisasikan perjalanan udara pada
tambang yang berpatutan. Mereka membeli syarikat penerbangan yang bermasalah dengan
nilai RM1 (US$ 0.25) dan menukarkan operasi yang hanya mempunyai dua buah kapal
terbang kepada syarikat penerbangan kos rendah terbesar di Asia. Hari ini, AirAsia dan
AirAsia X adalah cerita-cerita kejayaan yang lahir dari satu impian dan kepercayaan
pengasasnya dalam melihat wawasan mereka.
AirAsia
A
irAsia adalah syarikat penerbangan
tambang murah yang pertama di Asia
yang berpengkalan di Malaysia. Kumpulan
AirAsia telah menjalankan operasi penerbangan
antarabangsa dan tempatan ke lebih 400 destinasi merentasi 25 negara. Hab utamanya ialah di
Low-Cost Carrier Terminal (LCCT) di Lapangan Terbang Antarabangsa Kuala Lumpur
(KLIA). Syarikat penerbangan lain yang bergabung dengannya adalah Thai AirAsia, AirAsia
Philippines dan AirAsia Japan mempunyai hab masing-masing di Lapangan Terbang
Survarnabhumi, Lapangan Terbang Antarabangsa Clark dan Lapangan Terbang
Antarabangsa Narita. Pejabat AirAsia yang berdaftar terletak di Petaling Jaya manakala ibu
pejabatnya di Lapangan Terbang Antarabangsa Kuala Lumpur (KLIA).
39 | P a g e
Tahun Penubuhan 1993
Hab (Pusat Operasi) Utama Lapangan Terbang Antarabangsa Kuala Lumpur
Lapangan Terbang Antarabangsa Kota Kinabalu
Hab Kedua Lapangan Terbang Antarabangsa Pulau Pinang
Lapangan Terbang Antarabangsa Kuching
Thai AirAsia
Indonesia AirAsia
Subsidiari AirAsia Philippines
AirAsia X
AirAsia Japan
Kapal Terbang 54 excl. subsidiary
Destinasi 88 inc. subsidiary
Slogan Syarikat Now Everyone Can Fly
Syarikat Induk Tune Group
Pejabat berdaftar : Petaling Jaya, Selangor
Ibu Pejabat Ibu Pejabat : Lapangan Terbang Antarabangsa Kuala
Lumpur Sepang, Selangor
Pendapatan RM 3.95 billion (2010)
Pendapatan Operasi RM 1.099 billion (2010)
Pendapatan Bersih RM 1.067 billion (2010)
Jumlah Aset RM 13.24 billion (2010)
Jumlah Ekuiti RM 3.641 billion (2010)
40 | P a g e
AirAsia X
irAsia X adalah syarikat penerbangan tambang murah bagi perjalanan jarak jauh yang
A berpengkalan di Lapangan Terbang Antarabangsa Kuala Lumpur. Syarikat tersebut
mula beroperasi pada 2 November 2007 dengan
menyewa sebuah pesawat Airbus 330-300 ke
Lapangan Terbang Gold Coast, Australia.
Penerbangan baru ini dimiliki oleh AirAsia X
Sdn. Bhd. yang dahulunya dikenali sebagai
FlyAsianXpress Sdn. Bhd. Syarikat ini pernah
menyediakan perkhidmatan penerbangan laluan-
laluan luar bandar di Malaysia. Mereka berhak menggunakan laman web AirAsia, kostum
dan pengurusan AirAsia kerana mereka telah membeli francais ini daripada AirAsia.
Pada 17 Mei 2007, Tan Sri Tony Fernandes telah mengumumkan rancangan untuk
memulakan penerbangan dari Malaysia ke Australia. Beliau menekankan bahawa mereka
akan mengelak Lapangan Terbang Antarabangsa Sydney kerana yuran yang sangat tinggi dan
lebih menumpukan perhatian ke atas lapangan terbang alternatif yang lebih murah seperti
lapangan Terbang Avalon berdekatan Melbourne, Newcastle dan Adelaide.
Laluan AirAsia X pertama adalah Kuala Lumpur ke Gold Coast, Australia dengan
tambang sehala bermula pada MYR 60 (AUD 647) tanpa cukai dan caj tambahan dan bagi
tambang dua hala adalah kira-kira MYR 1,900 (AUD 647) tanpa cukai tambahan.
41 | P a g e
Syarikat penerbangan ini juga
mengumumkan Sir Richard Branson
dari Virgin Group akan mengambil syer
sebanyak 20% ke dalam AirAsia X
untuk membantu operasi permulaan
seperti membiayai pembelian pesawat-

Sir Richard Branson dari Virgin Group bersama Tan
Sri Tony Fernandes pesawatnya. Branson juga meramalkan
kemungkinan mengadakan hubungan rapat antara Virgin Blue dan AirAsia X, seperti
perkongsian kod dan program frequent flyer pada masa akan datang.
Pesawat pertama AirAsia X tiba di Lapangan Terbang Antarabangsa Kuala Lumpur,
Malaysia pada 15 September 2007. Ia dinamakan “Semangat Sir Freddie” untuk
memperingati perintis dan pengasas penerbangan kos rendah Sir Freddie Laker, Skytrain di
Eropah.
Antara destinasi AirAsia X adalah :
Asia Tenggara
a) Malaysia – Kuala Lumpur (Lapangan Terbang Antarabangsa Kuala Lumpur)
Asia Timur
a) Republik Rakyat China
i) Hangzhou (Lapangan Terbang Antarabangsa Hangzhou Xiaoshan)
ii) Tianjin (Lapangan Terbang Antarabangsa Tianjin Binhai International Airport)
42 | P a g e
Oceania
b) Australia
i) Gold Coast (Lapangan Terbang Gold Coast)
ii) Melbourne (Lapangan Terbang Melbourne)
iii) Perth (Lapangan Terbang Perth)
Pada 14 Mei 2007, AirAsia mengesahkan bahawa mereka telah menempah 15
pesawat Airbus A330-300, iaitu lebih 5 buah pesawat daripada pengumuman asalnya.
Pesawat-pesawat tersebut dijadualkan untuk sampai pada suku ke-4 2008. Pada 27 Mac 2008,
AirAsia menandatangani satu kontrak kukuh untuk 10 lagi Airbus A330-300 yang membawa
jumlah tempahan kepada 25 buah pesawat. AirAsia X menerima A330 pertamanya pada 31
Oktober 2008 di Toulouse, Perancis.
AirAsia juga mengumumkan pada 11 Mei 2008 yang mereka telah menandatangani
satu perjanjian sewa dengan Orix Aviation untuk sebuah Airbus A340, untuk digunakan
dalam penerbangan komersialnya yang pertama dari Kuala Lumpur ke London. Mereka
menerima A340 pada Januari 2009 dan penerbangan komersialnya yang pertama adalah ke
Lapangan Terbang Stansted pada 11 Mac 2009.
Syarikat penerbangan juga mengumumkan pada 27 November 2008 bahawa mereka
mengharapkan untuk membeli sehingga 25 pesawat Airbus A350 atau Boeing 787 sebagai
sebahagian daripada pertumbuhan masa depannya.
43 | P a g e
TUNE HOTEL
T une Hotels.com adalah "limited service" (servis yang terhad) iaitu antara rangkaian
hotel yang dikendalikan oleh Tune Hotels Regional Services Sdn. Bhd. yang
menyediakan penginapan "5-star sleeping experience at a 1-star price" (pengalaman tidur 5
bintang dengan bayaran 1 bintang). Tune Hotels.com adalah sebahagian daripada Tune
Group, kumpulan pelaburan swasta Tan Sri Tony Fernandes, pengasas dan Ketua Pegawai
Eksekutif Kumpulan AirAsia syarikat penerbangan kos rendah. Tune Hotels.com menyatakan
tujuannya untuk mempunyai 100 hotel dalam portfolio global menjelang 2015.
Model “limited services” yang digunakan oleh Tune Hotels.com adalah serupa
dengan model perniagaan tiada tambang yang diamalkan oleh penerbangan kos rendah
seperti AirAsia dan telah disesuaikan dengan industri hospitaliti.
Berpandukan 'penerbangan kos rendah', Tune Hotels.com “limited services” dan
konsep “pay-as-you-use of add-ons” menyediakan banyak perkhidmatan hospitaliti
tradisional. Justeru, perkhidmatan dan tambahan yang ditawarkan pada kemudahan asas
“pay-as-you-go”, termasuk tandas, 12 atau 24 jam penghawa dingin, televisyen, internet
tanpa wayar (wireless) serta penginapan untuk seorang atau dua orang.
44 | P a g e
Tempahan bilik dalam talian juga mendapat sambutan yang agak memberansangkan
pada harga bermula dari USD3.00. Walau bagaimanapun biasanya harga akan berada pada
sekitar kadar tempatan yang rendah, bayaran bagi perkhidmatan peribadi yang tidak boleh
diperoleh atau disediakan oleh pihak yang bertanggungjawab akan dipulangkan semula dan
sekiranya terdapat sebarang kesilapan tempahan juga mereka akan mengembalikan wang
pelanggan.
Tune Hotels.com juga menyewakan ruang
hotel kepada pengendali runcit seperti 7-
Eleven, Restoran Subway dan Coffees
Gloria Jean. Disamping itu ruang hotel
disediakan untuk disewa kepada pengiklan
(bangunan, luar serta lantai keseluruhan)
pada dinding bilik, kunci bilik, lorong dan
di lobi. Antara pengiklan utama adalah
CIMB Bank, King Koil, Marigold, Nippon
Paint dan Nestle.
Di samping itu, Tune Hotels.com mempunyai cawangan yang sangat luas di serata
dunia iaitu 12 hotel di Malaysia, 10 hotel di Indonesia, enam hotel di United Kingdom, lapan
hotel di Filipina, tiga hotel di Thailand, empat di Australia dan 30 di India.
45 | P a g e
Contoh hotel yang berada dibawah Tune Hotels.com :
Malaysia
 Tune Hotel Bintulu, Bintulu, Sarawak
 Tune Hotel Danga Bay, Johor Bahru, Johor
 Tune Hotel Downtown Kuala Lumpur, Wilayah Persekutuan
 Tune Hotel Downtown Penang, Penang
 Tune Hotel KLIA-LCCT Airport, Sepang, Selangor
 Tune Hotel Kota Bharu City Centre, Kota Bahru, Kelantan
 Tune Hotel Kota Damansara, Petaling Jaya, Selangor
 Tune Hotel Kulim Landmark Central, Kulim, Kedah
 Tune Hotel Waterfront Kuching, Kuching, Sarawak
 Tune Hotel 1Borneo, Kota Kinabalu, Sabah
 Tune Hotel The Host, Ipoh, Perak
 Tune Hotel d'Pulze, Cyberjaya, Wilayah Persekutuan
Indonesia
 Tune Hotel Double Six, Legian, Bali
 Tune Hotel Kuta, Bali
 Tune Hotel PasarBaru, Jakarta
 Tune Hotel Pekanbaru, Sumatra (October 2012)
 Tune Hotel Palembang, Sumatra (December 2012)
 Tune Hotel Surabaya, Java (December 2012)
 Tune Hotel Makassar, Sulawesi (December 2012)
46 | P a g e
 Tune Hotel Bekasi, Jakarta (March 2013)
 Tune Hotel Solo City, Java (June 2013)
 Tune Hotel Tangerang, Jakarta (August 2013)
United Kingdom
 Tune Hotel Westminster, London
 Tune Hotel Liverpool Street, London
 Tune Hotel Pread Street, Paddington, London
 Tune Hotel King's Cross, London
 Tune Hotel Parker Street, Liverpool (December 2012)
 Tune Hotel Edinburgh (December 2012)
Philippines
 Tune Hotel Angeles City, Pampanga
 Tune Hotel Cebu City, Cebu
 Tune Hotel Ermita, Manila
 Tune Hotel Makati City, Manila
 Tune Hotel Cagayan de Oro, Mindanao (October 12, 2012)
 Tune Hotel Ortigas, Manila (December 2012)
 Tune Hotel Davao City, Mindanao (July 2013)
 Tune Hotel Quezon City, Manila (February 2013)
47 | P a g e
Thailand
 Tune Hotel Hatyai, Songkhla
 Tune Hotel Pattaya, Chonburi(1 October 2012)
Australia
 Tune Hotel 607 Swanston St, Carlton, Melbourne
 Tune Hotel Darwin (2013)
 Tune Hotel Perth (2013)
 Tune Hotel Sydney (2013)
India
 Ahmedabad (2013)
48 | P a g e
TUNE MONEY
une Money adalah syarikat pertama di Asia yang tidak mengenakan "caj perkhidmatan
T lebih" dalam talian kewangan yang sebelum ini dimiliki sepenuhnya oleh Tune Group
Sdn. Bhd. Pengasasnya adalah Tan Sri Tony
Fernandes, pengasas syarikat penerbangan kos
rendah di Malaysia, AirAsia. Pemegang saham
utama adalah Tune Ventures (44,83%), CIMB
Pelaburan Berstruktur (25%) dan Tengku Zafrul
Aziz (10%), yang juga merupakan Ketua Pegawai

Tengku Zafrul Aziz, CEO Tune Money
Eksekutif.
Tune Money adalah syarikat perkhidmatan kewangan sejagat yang menawarkan kad
pra-bayar dan kad ganjaran (kesetiaan) yang berpatutan serta kemudahan dalam produk
insurans. Ia telah dibangunkan untuk memenuhi keperluan kewangan pengguna melalui
pembayaran, ganjaran kesetiaan dan produk insurans pada harga yang berpatutan. Tune
Money telah beroperasi sejak 2007 dan bersama-sama dengan anak syarikat yang lain iaitu
Tune Talk dan Tune Hotels bagi mewujudkan masyarakat yang mempunyai gaya hidup
digital.
49 | P a g e
Tune Money adalah sebahagian daripada gaya gabungan perniagaan dalam Tune
Group yang diasaskan oleh Tan Sri Tony Fernandes dan Datuk Kamarudin Meranun.
Peneraju Tune Money.com :
Tan Sri Tony Fernandes
Pengasas bersama dan Pengerusi Eksekutif Tune Group.
Ketua Pengarah Eksekutif Kumpulan AirAsia
Sebelum Tune dan AirAsia, Tan Sri Tony Fernandes adalah Pengawal Kewangan di
Virgin Communications London (1987-1989), Penganalisis Kanan Kewangan di Warner
Music Antarabangsa London (1989-1992), Pengarah Urusan di Warner Music Malaysia, (dari
1992 hingga 1996), Pengarah Urusan Serantau, ASEAN (dari Ogos 1996 hingga Disember
1999) dan Naib Presiden, ASEAN (dari Disember 1999 hingga Julai 2001) di Warner Music
Asia Tenggara. Dato‟ Sri Tony berkelulusan dari London School of Economics dengan BSc
dalam Perakaunan dan Kewangan serta menjadi Ahli Bersekutu Persatuan Akauntan
Bertauliah pada tahun 1991. Beliau kemudiannya menjadi ahli badan ilmiah pada tahun 1996.
Beliau telah diterima sebagai ahli Institute of Chartered Accountants di England dan Wales
(ICAEW) pada tahun 2008.
50 | P a g e
Datuk Kamarudin Meranun
Pengasas bersama Tune Group.
Timbalan Ketua Pengarah Eksekutif Kumpulan AirAsia
Sebelum menyertai Tune Group dan AirAsia, Datuk Kamarudin bekerja di Arab-
Malaysian Merchant Bank (1988-1993) sebagai Pengurus Portfolio, iaitu menguruskan dana
pelaburan kedua-dua institusi dan pulangan terhadap pelaburan pelanggan individu. Pada
tahun 1994, beliau telah dilantik sebagai Pengarah Eksekutif Innosabah Capital Management
Sdn. Bhd., anak syarikat Innosabah Securities Sdn. Bhd., Beliau kemudiannya memperoleh
saham sebagai rakan kongsi usahasama Innosabah Capital Management Sdn. Bhd., yang
kemudiannya dinamakan Intrinsik Capital Management Sdn. Bhd.
Datuk Kamarudin menerima Diploma dalam bidang Sains Aktuari dari Universiti
Teknologi MARA (UiTM) dan telah dinamakan "Pelajar Aktuari Terbaik" oleh Institut
Insurans Hayat Malaysia pada tahun 1983. Beliau menerima BSc. Ijazah dengan Cemerlang
iaitu pengkhususan dalam bidang Kewangan pada tahun 1986 dan MBA pada tahun 1987
dari Central Michigan University.
51 | P a g e
Dato’ Seri Kalimullah bin Masheerul Hassan
Pengerusi / Pengarah Bukan Bebas Bukan Eksekutif
Dato‟ Seri Kalimullah bin Masheerul Hassan, 53, memulakan kerjaya dalam
kewartawanan pada tahun 1979 dan berpindah kepada sektor korporat pada tahun 1995.
Beliau telah mendapat pengalaman korporat yang luas setelah memegang jawatan penting
dalam pelbagai syarikat di Malaysia. Pada September 2002, Dato‟ Seri Kalimullah telah
dilantik sebagai pengerusi agensi berita kebangsaan, Bernama, selama dua tahun oleh
DYMM Yang di-Pertuan Agong tetapi meletak jawatan dan tidak lama selepas itu, beliau
dilantik sebagai Ketua Editor dalam New Straits Times Press (M) Bhd (NSTP) pada 1 Januari
2004. Beliau meninggalkan NSTP sebagai Ketua Editor pada 31 Disember 2005 selepas
tamat kontrak beliau kembali ke perniagaan perkhidmatan kewangan. Beliau telah dilantik
sebagai Timbalan Pengerusi NSTP pada 1 Januari 2006 dan meletak jawatan pada 31
Disember 2008. Dato‟ Seri Kalimullah telah dilantik oleh Kerajaan Persekutuan sebagai ahli
Panel Penasihat Perpaduan Negara pada 1 Januari 2005 untuk tempoh dua tahun. Beliau telah
dilantik semula untuk satu penggal bagi dua tahun pada 1 Januari 2007.
52 | P a g e
Dato‟ Seri Kalimullah telah dilantik sebagai Pengerusi Lembaga Pengarah ECM Libra
Financial Group Berhad (ECMLFG) pada 16 Jun 2006. Beliau juga telah dilantik semula
sebagai Pengerusi Eksekutif & Ketua Pegawai Eksekutif berkuatkuasa dari 1 Mei 2007, iaitu
jawatan yang dipegang beliau hingga 5 Februari 2010. Pada 6 Februari 2010, beliau dilantik
semula sebagai Pengerusi Syarikat. Dato‟ Seri Kalimullah juga adalah salah seorang
pengarah Yayasan ECM Libra.
Encik Lim Kian Onn
Pengarah Bukan Bebas Bukan Eksekutif
Encik Lim Kian Onn, warganegara Malaysia, berusia 54, adalah salah seorang ahli
Institut of Chartered Accountants di England & Wales dan Institut Akauntan Malaysia.
Beliau berkhidmat bersama dengan KMG Thomson McLintock di London dan beliau adalah
salah seorang perunding Andersen Consulting (1981-1984). Sepanjang tahun 1984 hingga
1993, beliau berkhidmat dengan Kumpulan Hong Leong, Malaysia sebagai Pengurus Kanan
di Bahagian Kewangan dan kemudiannya sebagai Pengarah Eksekutif di bahagian broker
saham yang bertanggungjawab bagi kewangan korporat, penyelidikan dan institusi jualan.
Encik Lim mengasaskan Kumpulan Libra Capital pada tahun 1994 dan mengasaskan ECM
Libra Group pada tahun 2002.
53 | P a g e
Encik Lim telah dilantik ke Lembaga ECMLFG pada 16 Jun 2006 dan dilantik semula
sebagai Pengarah Urusan berkuatkuasa dari 1 Mei 2007, iaitu jawatan yang dipegang beliau
hingga 5 Ogos 2010. Pada 6 Ogos 2010, beliau telah dilantik sebagai Pengarah Bukan
Eksekutif Syarikat. Encik Lim juga merupakan pengerusi bukan eksekutif Plato Capital
Limited, sebuah syarikat yang diperbadankan di Singapura dan tersenarai di Bursa Saham
Singapura dan beiau juga menjadi pengarah Yayasan ECM Libra.
Encik Tan Hong Kheng
Ketua jabatan Pelaburan Situasi Khas CIMB Group
Hong Kheng adalah Ketua Jabatan Pelaburan Situasi Khas Kumpulan CIMB yang
bertanggungjawab dalam pelaburan prinsipal pelaburan dan pelaburan langsung dalam dana
ekuiti persendirian dan dana pelindung nilai. Sebahagian daripada pelaburan yang dibuat
termasuklah pelaburan CIMB dalam Tune Money, perolehan pengambilalihan swasta
Worldwide Holdings dan pengambilalihan kepentingan majoriti dalam Touch'n Go. Sebelum
itu, pada tahun 2003, Hong Kheng telah dipilih untuk mengetuai pelaburan perbankan
Kumpulan CIMB dalam kemasukan pertama ke Indonesia.
54 | P a g e
Sebagai Pengarah Eksekutif PT CIMB Niaga Securities Indonesia (CNS), Hong
Kheng menubuhkan pelaburan perbankan CIMB di Indonesia dan berjaya melaksanakan
pelbagai teknik pelaburan perbankan. Di bawah kepimpinan beliau, CNS telah dinamakan
sebagai Bloomberg iaitu penaja jaminan utama yang paling aktif bagi IPO dan peneraju
pasaran bagi Ekuiti yang berkaitan dengan isu-isu di Indonesia pada tahun 2005. Sebelum
berkhidmat di Indonesia, Hong Kheng aktif dalam dana M & A dan meningkatkan penawaran
seperti MBO dan penyusunan semula KFC Malaysia. Sepanjang kerjayanya dengan CIMB,
Hong Kheng memperoleh pendedahan dalam bahagian Perbankan Pelaburan, Jabatan
Kewangan Korporat dan Jabatan Pasaran Modal.
Beliau juga adalah peguam bela yang berkelayakan dalam „Malaysian Bar‟ serta
Shook Lin & Bok, Lee Choon Wan & Codan juga menjawat jawatan sebagai Pengurus
Pelaburan bagi Jerneh Insurance Berhad.
Hong Kheng memperolehi Ijazah Sarjana Muda Ekonomi (Perakaunan utama) dan
LLB dari Monash University. Beliau adalah ahli Bar Malaysia dan Australian Society CPAs.
Beliau juga memegang Penaja Jamin dan lesen Broker dari Bapepam, Badan Pengawas Pasar
Modal Indonesia.
55 | P a g e
Peter Miller
Ketua Pegawai Eksekutif Tune Money Sdn. Bhd.
Peter menyertai Tune Money sebagai pemegang saham dalam CIMB Group , di mana
beliau mengetuai Perniagaan Insurans CIMBG, iaitu jawatan yang dipegang beliau sejak Julai
2006 berikutan penggabungan dengan Southern Bank Berhad di mana beliau merupakan
Ketua Perbankan Konsumer. Peter menyelia kepentingan insurans CIMB di ASEAN dan
pengarah CIMB Sun Life (Presiden Pesuruhjaya), CIMB Aviva Assurance & Takaful,
Labuan Re dan CIG Bhd dimana jawatan yang beliau lepaskan pada akhir tahun 2010 untuk
membolehkan beliau fokus hanya pada Tune Money.
Sebelum menyertai CIMB, Peter menghabiskan masa selama lima tahun dengan
insurans gergasi AIA sebagai Pengarah Bank Ansurans Serantau termasuk dua tahun di China
sebagai Ketua Bank Ansurans AIA, China. Peter berkelulusan Ijazah Sarjana Muda Sains,
Matematik dari Universiti Leicester, England pada tahun 1986.
56 | P a g e
Sasitharan Krishnan
Pengurus Besar, Tune Ins Holdings Sdn. Bhd.
Sasitharan Krishnan (Sasi) merupakan penyelia portfolio bagi insurans Tune Money.
Tanggungjawab beliau adalah membayangkan keseluruhan spektrum pembangunan portfolio
insurans yang merangkumi pembangunan syarikat-syarikat subsidiari seperti Tune Money
Hayat Re Bhd (Labuan) dan Tune Money Jen Re Ltd (Labuan) dan keseluruhan prestasi
insurans syarikat. Beliau juga mendorong pembangunan AirAsia dan salah satunya adalah
gabungan perkongsian strategik seperti Kumpulan Tune Syarikat yang lain selaras dengan
usahanya mengembangkan portfolio insurans untuk Ins Tune. Holdings (Tih). Sebahagian
besar daripada tanggungjawab beliau juga termasuk menguruskan pertumbuhan francais Tih
di seluruh rantau ini untuk membangunkan dan menubuhkan Tih sebagai syarikat Insurans
Asia.
Sebelum beliau menjawat jawatan sebagai Pengrus Besar Tune Ins. Holding Sdn.
Bhd., Sasi berkhidmat sebagai Ketua Pemasaran Langsung Tune Money untuk
membangunkan pemasaran strategik langsung dan pengagihan perniagaan insurans. Beliau
57 | P a g e
juga telah diberi tanggungjawab untuk menubuhkan Re-insurans Hayat Entiti Labuan untuk
mengembangkan portfolio insurans di seluruh rantau ini berdasarkan pengalaman luas beliau
dalam membangunkan pemasaran insurans melalui pengedaran langsung yang disokong oleh
kuota insurans semula model inovatif saham dengan menguruskan pertumbuhan produktif
insurans pada jangka masa pendek.
Di samping itu, Sasi telah menghabiskan kebanyakan kerjayanya dalam pembangunan
pengedaran insurans dan pengurusan jualan, bekerja dengan institusi kewangan besar
tempatan dan antarabangsa seperti Maybank, AmBank dan HSBC Group. Beliau juga adalah
Pengurus Negara untuk Catatan Pte Ltd Malaysia sebelum menyertai Tune Money.
Selain itu, Sasi berkelulusan Ijazah Sarjana Muda Undang-Undang [LL.B. Hon.] dari
University of London dan beliau berkelayakan profesional dalam Chartered Perunding
Kewangan [Ch.FC], Kehidupan Penaja Chartered [CLU] dan Perancang Kewangan
Bertauliah [CFP].
58 | P a g e
Tune Money kini menawarkan dua barisan produk utama, iaitu Kad Visa prabayar
dan Insurans. Contoh Kad Visa semasa prabayar Tune Money adalah:
 Tune-Dalam Kad
 Pulse Card
 Kad BESAR
Tune Money juga menawarkan insurans melalui Insurans Tune yang menawarkan
insurans dalam bahagian takaful. Insurans semasa produk Tune ialah:
 Tune Insurans Kemalangan Diri
 Tune Insurans Motor
 Tune Home Insurans
 Tune Insurans Perjalanan
59 | P a g e
TUNE TALK
T une Talk merupakan pengendali rangkaian maya mudah alih (MVNO) di Malaysia
dan menggunakan rangkaian Celcom. Tune Talk Sdn. Bhd., pengendali mudah alih
terbaru di negara ini, secara rasminya melancarkan perkhidmatan komersilnya pada 19 Ogos
2009.
Sasaran Tune Talk untuk berkhidmat dalam segmen pasaran dengan kadar super-
memanggil yang rendah dan insentif yang menarik. Ia dilaksanakan sebagai perkhidmatan
prabayar dengan awalan „010‟, Tune Talk menawarkan panggilan suara tanpa caj tambahan
dan khidmat pesanan ringkas (SMS) iaitu pakej yang memenuhi permintaan pengguna.
Tune Talk beroperasi sebagai sebuah operator rangkaian maya mudah alih (MVNO)
yang berada dibawah rangkaian Celcom (Malaysia) Berhad yang meluas. Tune Talk
memeterai perjanjian MVNO dengan Celcom pada bulan Disember 2008.
Celcom memegang ekuiti terbesar dalam Tune Talk melebihi 38% manakala 35.7%
lagi dipegang oleh Tune Ventures Sdn. Bhd., manakala Tan Sri Tony Fernandes dan Datuk
Kamarudin Meranun bersama-sama memegang kepentingan sebanyak 70%. Baki saham pula
dipegang oleh Pelaburan Tune Strategik Terhad dan pelbagai individu termasuklah Dato'Sri
Kalimullah Hassan, Lim Kian Onn, Jason Lo, Gurtaj Singh Padda dan Mark Lankester.
60 | P a g e
Kerjasama Tune Talk dengan Celcom adalah mercu tanda perkongsian yang dilihat
dapat merevolusikan industri mudah ahli hasil kerjasama antara syarikat telekomunikasi
utama negara dengan MVNO.
Kelahiran Tune Talk adalah kemuncak bagi usaha beliau
yang kuat. Selepas pelancaran yang berjaya di Malaysia,
Tune Talk bersedia untuk memasuki negara-negara
ASEAN yang lain (Persatuan Negara-Negara Asia
Tenggara) untuk merealisasikan inspirasi sebagai MVNO
ASEAN.
Pelbagai usaha sedang dijalankan untuk memasuki pengendalian rangkaian di
Singapura, Indonesia, Thailand, Kemboja, Myanmar dan Filipina antara tahun 2010 sehingga
2013 yang membolehkan Tune Talk memberi perkhidmatan yang lebih baik. Pelanggan Tune
Talk boleh menikmati sepenuhnya perkhidmatan rangkaian ini dibawah rangkaian Celcom
sebagai peneraju utama.
Sebagai MVNO, model perniagaan Tune Talk membolehkan syarikat ini memberi
tumpuan dalam memperbaiki produk, pemasaran dan perkhidmatan pelanggan tanpa
keperluan untuk membina dan mengekalkan rangkaian selular penuh. Ini membolehkan
syarikat memastikan pelaburan modal mereka rendah, sekali gus memberi tumpuan kepada
penawaran kadar panggilan yang super-rendah dan memberikan para pelanggan
perkhidmatan pelanggan yang hebat.
Sebagai ahli Tune Group, Tune Talk mempunyai kelebihan dalam menyediakan gaya
hidup yang unik bersama-sama dengan anak syarikatnya yang lain iaitu Tune Money dan
Tune Hotels. Tune Talk adalah Pembekal Perkhidmatan Rangkaian berlesen dan Pembekal
61 | P a g e
Perkhidmatan Aplikasi dengan blok penomboran yang dibenarkan oleh Suruhanjaya
Komunikasi dan Multimedia Malaysia (SKMM).
Pemegang Saham Utama dalam Tune Talk
 Celcom - Memiliki 38%
 Tune Ventures - Memiliki 35.7%
 Jason Lo (CEO)
 Gurtaj Singh
 Datuk Seri Kalimullah Masheerul Hassan
 Lim Kian Onn
 Mark Lankaster (Ketua Pegawai Eksekutif Tune Hotels)
62 | P a g e
TUNE SPORT
Lotus Team
L
otus Racing (Team Lotus) merupakan nama yang
diberikan kepada pasukan milikan penuh Malaysia
dalam Formula One, yang berpangkalan di United Kingdom,
pada musim 2011. Pasukan ini dinamakan sebagai Lotus
Racing pada tahun 2010, dan menggunakan nama syarikat
1Malaysia Racing Team.
Pasukan ini ditubuhkan oleh beberapa ahli perniagaan Malaysia, yang diketuai oleh
Tan Sri Tony Fernandes, dengan menggunakan lesen daripada pemilik Proton, Lotus Cars,
untuk menggunakan nama Lotus dalam Formula One. Pasukan ini memasuki Formula One
selepas pengunduran pasukan BMW pada tahun 2009. Selepas lesen tersebut ditamatkan,
pasukan ini menggunakan nama Team Lotus untuk musim 2011.
Kemudian, Caterham Group ditubuhkan selepas Tan Sri Tony Fernandes membeli
pengilang kereta British, Caterham Cars. Walaupun Team Lotus telah menjadi sebahagian
daripada kumpulan itu, mereka tetap terus bersaing di bawah nama Lotus untuk musim 2011.
Nama pasukan ini ditukar kepada “Caterham F1 Team” pada akhir tahun 2011, dan akan
bersaing di bawah jenama Caterham bersama-sama dengan pasuka GP2 Series, Caterham
Racing GP2 Team.
Lotus Racing dikendalikan oleh1Malaysia F1 Team dengan usahasama Kerajaan
Malaysia dan sebuah consortium usahawan Malaysia seperti Proton (pemilik Lotus Cars)
Litar Antarabangsa (SIC), AirAsia, Naza Motors, Persatuan Sukan Bermotor Malaysia dan
Persatuan Automobil Malaysia. Namun, Kerajaan Malaysia menegaskan bahawa kerajaan
sendiri tidak melabur dalam pasukan F1 ini selain melabur melalui Proton.
63 | P a g e
Pasukan ini terbentuk selepas pasukan Litespeed F3 berjumpa dengan Tan Sri Tony
Fernandes. Mereka pernah cuba menyertai pada musim 210 dengan nama Lotus, tetapi
mereka gagal. Ini menandakan kembalinya nama Lotus sebagai pengeluar kereta Formula
One sejak musim 1994, ketika syarikat Team Lotus yang pada awalnya menarik diri dari
sukan ini.
Tan Sri Tony Fernandes, pengasas
dan CEO Malaysia-based Tune
Ventures, pemilik syarikat
penerbangan AirAsia adalah engarah
pasukan tersebut. Pada mulanya,
beliau bercadang untuk meletak
jawatan selepas musim bermula, namun beliau mengindikasikan bahawa beliau akan kekal
memegang jawatannya. Manakala, pengarah teknikal pasukan adalah Mike Gaascoyne.
64 | P a g e
Pihak pasukan
mengumumkan pelantikan
Riad Asmat sebagai Ketua
Pegawai Eksekutif 1Malaysia
F1 Team Sdn. Bhd. Asmat
pernah bertugas sebagai
Pengurus Besar di pejabat
pengarah pengurusan Proton Holdings Berhad, di mana pada tahun 2006, beliau
dipertanggungjawabkan untuk membangunkan program sukan bermotor, termasuk R3 dan
Proton Axle Team. Selain penglibatan syarikat ini dalam program A1 Team Malaysia Keith
Saunt turut dilantik sebagai Ketua Pegawai Operasi pasukan yang menguruskan penyusunan
teknikal di Britain dan melapor kepada Ketua Pegawai Teknikal, Mike Gascoyne. Saunt
ditugaskan memantau operasi teknikal seharian di pangkalan pasukan di Hinghan.
Pengalaman Saunt dalam bidang teknikal F1 termasuk bersama Team Lotus International,
Benetton, Renault dan Red Bull Racing, di mana beliau pernah bertugas sebagai ketua
pegawai operasi dan pengarah Red Bull Technology.
Pasukan itu pada awalnya berpengkalan di
RTN (Racing Technology Norfolk Ltd.) di
Norfolk, UK, 10 batu daripada kilang Lotus Cars.
Pusat rekaan masa depan pasukan mereka, R&D,
pembuatan dan pusat teknikal akan dibina khas di
Litar Antarabangsa Sepang, Malaysia.
Pada Mac 2010, pasukan itu mengumumkan bahawa sebuah perjanjian telah
ditandatangani dengan CNN. Antara pemandu terbaik dari Lotus Racing adalah Heikki
Kovalainen dari Finland, Jarno Trulli dari Itali dan Karun Chandhok dari India.
65 | P a g e
Queens Park Rangers F. C.
Q ueens Park Rangers Football Club (QPR) ialah kelab bola sepak profesional Inggeris
yang berpangkalan di White City, London.
Mereka menjadi juara 2010-2011 Liga Divisyen
Satu, menyebabkan mereka kini bermain di
peringkat tertinggi bola sepak Inggeris, Liga
Perdana, buat pertama kali dalam tempoh 15 tahun.
Kepujian lain termasuklah memenangi Piala Liga
pada tahun 1967, naib johan dalam Bahagian
Pertama pada tahun 1975-1976 dan sehingga ke
akhir Piala FA pada tahun 1982.
Queens Park Rangers Football Club telah ditubuhkan pada tahun 1882 dan warna
tradisi mereka adalah biru putih. Pada awal tahun-tahun selepas pembentukan kelab di rumah
asal mereka, Queen Park, permainan dimainkan atas pelbagai alas an sehingga akhirnya kelab
mereka menetap di Loftus Road. QPR mengekalkan persaingan lamanya dengan beberapa
kelab lain di kawasan itu seperti Chelsea, Fulham, dan Brentford serta mereka yang
bertanding dalam London debris Barat. Kelab ini dan peminat mereka juga mengekalkan
pesaingan mereka dengan Watford walaupun sejak kebelakangan ini mereka agak kurang
menonjol.
66 | P a g e
PROFIL QUENNS PARK RANGERS FOOTBALL CLUB
Nama Penuh Kelab bola Sepak Queens Park Rangers

Diasaskan 1882 (130 tahun)
Stadium Loftus Road, White City, London
Tan Sri Tony Fernandes, CBE (66%)
Pemilik
The Mittal family (34%)
Pengerusi Tan Sri Tony Fernandes, CBE
Pengurus Mark Hughes
Premier League 2011-2012
Liga
Premier League, 17th
Penjaring gol terbanyak
George Goddard (186)
sepanjang zaman
67 | P a g e
TAN SRI TONY FERNANDES PEMILIK BARU KELAB BOLA QPR
M enurut akhbar MSTAR ONLINE,
pemilik AirAsia dan anggota
Lembaga Pengarah Penerbangan Malaysia
(MAS), Tan Sri Tony Fernandes kini sah
pemilik baru kelab bola sepak Liga Perdana
Inggeris, Queens Park Rangers (QPR).
Berita mengenai pembelian saham majoriti kelab tersebut oleh Fernandes telah mendapat
liputan meluas boleh dikatakan semua media utama Britain.
Beliau telah membeli kesemua 66 peratus saham yang dipegang oleh supremo
Formula One, Bernie Ecclestone di dalam kelab tersebut. Jumlah pembelian tersebut
dianggarkan bernilai £35 juta - hampir sama banyak dengan nilai yang dibayar oleh
Manchester City untuk memperolehi khidmat pemain prolifik Argentina, Sergio Aguero.
Pelaburan yang dibuat oleh Tan Sri Tony Fernandes, dikatakan menyamai jumlah
wang yang dikeluarkan oleh Ecclestone dan seorang lagi rakan kongsinya, Flavio Briatore ke
atas QPR sejak mereka mengambil alih kelab tersebut pada tahun 2007.
"Adalah menjadi impian saya untuk melibatkan diri dalam dunia pengurusan bolasepak dan
peluang untuk memiliki sebuah kelab bolasepak di London adalah terlalu baik untuk
diketepikan begitu sahaja," kata Fernandes.
Beliau menyifatkan QPR sebagai sebutir berlian yang belum digilap dan berharap beliau akan
dapat menyumbang sesuatu yang bermakna untuk menjadikannya sebuah berlian yang
berkilauan.
68 | P a g e
Seorang lagi pemegang saham terbesar QPR, taikun besi dari India, Lakshmi Mittal,
difahamkan masih mengekalkan penguasaan sebanyak 33 peratus saham. Fernandes juga
dikatakan telah berjanji untuk melabur sejumlah £10 juta lagi untuk membolehkan QPR
membeli pemain baru.
Salah seorang pemain yang menjadi buruan QPR ialah pemain terbaik EPL musim
lalu, Scott Parker dari West Ham. Fernandes juga tidak menolak kemungkinan akan turut
mempromosikan syarikat penerbangannya AirAsia dan juga MAS bersama QPR.
Buat masa ini Team Lotus, salah satu pasukan dalam Formula Satu yang mana
Fernandes adalah pemilik dan penggerak utamanya ditaja oleh AirAsia. Kejayaan Fernandes
menguasai 66 peratus pegangan saham dalam QPR hanya muncul tidak sampai dua bulan
selepas kegagalannya untuk membeli kelab West Ham.
`Nampaknya kegagalan pembelian kelab tersebut bagaikan membawa tuah kepada Fernandes
kerana West Ham kini telah disingkirkan ke Bahagian Kedua Liga dan QPR sebaliknya
berada di Liga Perdana selepas menjuarai Liga Bahagian Dua England.
69 | P a g e
Asean Basketball League
A
sean Basketball League (ABL) diasaskan pada
tahun 2009 dan merupakan salah satu inisiatif
oleh personaliti korporat dengan sokongan dari FIBA,
FIBA Asia dan Asia Tenggara Persatuan Bola
Keranjang untuk menggalakkan dan membangunkan
permainan bola keranjang di Asia Tenggara. Liga ini
bertujuan untuk mewujudkan satu platform yang lebih
tinggi untuk bola keranjang untuk dibangunkan oleh syarikat-syarikat yang bekerjasama
dengan FIBA Asia dan SEABA untuk membangunkan permainan ini bagi mewujudkan satu
kumpulan pemain serantau profesional bertaraf dunia bagi Asia Tenggara.
Terdapat 6 pasukan dari 6 buah Negara yang mengambil bahagian dalam liga ini:
1. Thailand – Cobras Thailand ( Bangkok)
2. Indonesia – Satria Brita Ama (Jakarta)
3. Singapura – Singapura pelastik (Singapura)
4. Malaysia – KL Dragons (Kuala Lumpur)
5. Brunei – Brunei Barakuda (Brunei)
6. Filipina – Filipina Patriots (Kuala Lumpur)
70 | P a g e
TUNE TONE
T une Tones adalah salah satu syarikat di bawah Tune Groups iaitu kumpulan pelaburan
swasta Tan Sri Tony Fernandes, pengasas dan Ketua Pegawai Eksekutif Kumpulan
AirAsia syarikat penerbangan kos rendah. Tune Tones menyelia pelaburan dalam media dan
industri kreatif. Mereka juga terlibat dalam mempromosikan bakat tempatan dan
antarabangsa melalui konsert, produksi dan filem dan pengurusan acara. Antara usaha
mereka, termasuklah filem „CUCI‟ yang memenangi Best Screen Play Award di Anugerah
Festival Filem Malaysia 08/09 dan filem tersebut juga telah dicalonkan dalam World Comedy
Film Festival di Bangkok pada tahun 2009. Mereka turut tercalon dalam Melbourne
Malaysian Film Festival 2009.
71 | P a g e
KEPIMPINAN TAN SRI TONY

FERNANDES
B ermula hanya dengan dua buah kapal terbang pada 2002, namun selepas 9 tahun
AirAsia bernilai hampir RM 4 billion, mencatat keuntungan sebanyak RM549 juta,
memiliki lebih 85 pesawat Airbus A320 dan A330, terbang terus melalui lebih 130 laluan
perjalanan ke 70 destinasi seluruh dunia, menerbangkan lebih 20 juta orang penumpang
setahun dan kini mempunyai lebih dari 8,000 orang pekerja di Malaysia, Thailand dan
Indonesia. Apa yang lebih menarik lagi ialah kini ia menjadi saingan syarikat penerbangan
bertaraf antarabangsa utama lain yang telah lama beroperasi seperti Malaysia Airlines Sistem
(MAS), Singapore Airlines (SIA) dan Cathay Pacific.
Apakah kejayaan beliau ini boleh dikira nasib
ataupun mengharapkan kroni yang ada dalam
pentadbiran negara? Jawapannya, tidak.
Pengalaman dan falsafah kerja beliau serta sifat
kepimpinan yang ada pada beliau sebenarnya yang
telah mengharumkan jenama AirAsia hingga ke
peringkat antarabangsa.
Beliau pernah berkata, "Kerja kuat. Ini bukan rahsia sebab dalam apa-apa pun kita
kena kerja kuat sekiranya kita hendak berjaya. Bagi saya tidak ada jalan pintas untuk
seseorang menuju kejayaan.” Itulah antara rahsia kejayaan Tan Sri Tony Fernandes yang
bukan lagi dianggap rahsia dalam falsafah seorang usahawan.
72 | P a g e
Kejayaan bukan datang bergolek ke
tangan kita, kita tidak boleh mengharapkan
kejayaan tanpa berusaha berpenat lelah siang
dan malam. Kita tidak boleh memikirkan
dengan kerja yang senang dan mudah, kita
boleh mencapai kejayaan yang besar. Seperti
beliau, banyak idea dan strategi yang disusun
untuk terus memastikan AirAsia terus
berkembang maju. Selain itu, sifat kepimpinan yang tinggi dalam diri beliau juga sangat
membantu beliau dalam mencipta nama sebagai usahawan yang terkemuka.
Seperti yang kita semua tahu, Tan Sri Tony Fernandes mempunyai sifat dan gaya
kepimpinan yang tinggi dalam dirinya. Bayangkan bagaimana sebuah syarikat yang hampir
gulung tikar dan mempunyai lambakan hutang boleh hidup dan beroperasi semula dengan
jayanya selepas beliau mengambil alih. Kepimpinan bermaksud keupayaan seseorang
pemimpin untuk mempengaruhi pekerja dan orang bawahannya untuk mencapai matlamat
syarikat. Umum mengetahui bahawa objektif penubuhan semula AirAsia ialah untuk
memperkenalkan syarikat penerbangan tambang murah yang pertama di rantau ini. Maka,
Tan Sri Tony Fernandes telah menyusun strategi bagi memastikan objektifnya tercapai.
Semenjak beliau mengambil alih, beliau telah berjaya membuat perubahan dari segi
teknologi, ekonomi, pekerja, hubungan sosial dan pembudayaan ke atas AirAsia.
Pemimpin yang berwibawa mestilah mempunyai kemahiran berkomunikasi yang
tinggi seperti Tan Sri Tony Fernandes. Kemampuan berkomunikasi timbul daripada
personaliti yang yang mempunyai keyakinan diri yang tinggi yang di asah semasa beliau
belajar dan berkhidmat di England dan di Kuala Lumpur. Selain itu beliau juga menunjukkan
sikap minima ego dan bersedia „forgive and forget‟ yang membolehkan beliau membuat
73 | P a g e
pertimbangan yang terbaik untuk syarikat dalam sesuatu waktu. Misalnya dalam berurusan
dengan Kerajaan Singapura untuk mendapat kebenaran mendarat di sana beliau telah
berhadapan dengan rintangan demi rintangan yang berlarutan, yang biasanya akan
melunturkan semangat orang biasa. Walaupun demikian beliau masih boleh lagi berinteraksi
dengan pegawai-pegawai kerajaan Singapura dengan baik, sambil menganggap detik detik
pahit yang dilalui hanya sebagai cabaran dalam mengembangkan laluan AirAsia. Kini
AirAsia mengadakan 26 penerbangan pergi balik dari Kuala Lumpur ke Singapura sehari.
Selain itu, beliau juga sentiasa melihat dan memikirkan peluang yang boleh
direbut oleh beliau di persekitarannya. Ini juga adalah bukti bahawa Tan Sri Tony Fernandes
sememangnya seorang pemimpin yang
hebat. Apa yang boleh dijadikan bukti
ialah beliau mendapati, selepas peristiwa 11
September, orang ramai mula takut untuk
menaiki pengangkutan udara akibat daripada
serangan udara di USA. Ini menyebabkan
"leasing cos" menurun 40% dan lambakan
pekerja berpengalaman dalam industri ini meningkat. Pada waktu ini beliau dapat melihat
dari pelbagai sudut dan aspek bagi mengurangkan harga kos penerbangan dan menawarkan
harga yang menarik kepada pelanggan. Perancangannya berjaya dan AirAsia berjaya menarik
hati ramai orang yang pertama kali menaiki pesawat penerbangan dan ia menjadi hebahan
dan kegilaan tentang tiket tambang murah ini.
74 | P a g e
Tan Sri Tony Fernandes juga
mempunyai keazaman yang tinggi
dalam hidupnya untuk membolehkan
semua rakyat Malaysia boleh terbang dan
kapal terbang bukan lagi pengangkutan
untuk orang kaya. Malah cita-cita
tertingginya adalah untuk mensejajarkan
jenama AirAsia seperti jenama Coca-Cola, di mana di saat seluruh manusia di serata dunia
melihat pesawat dengan dominasi warna merah, serta merta orang akan tahu itu adalah
kebanggaan Malaysia iaitu AirAsia.
Keazaman yang dipegang beliau ini tidak mustahil untuk dicapai kerana selepas 9
tahun, beliau membuktikan bahawa beliau berjaya membangunkan perkhidmatan pesawat
tambang murah malah modul perniagaan perkhidmatan tambang rendah AirAsia menjadi
ikutan pesaing-pesaingnya seperti MAS yang menubuhkan Fireflyz, SIA yang menubuhkan
Tiger Airways dan Qantas Airways yang menubuhkan Jetstar Airways. Kejayaan beliau
semakin luas termasuk ke pelbagai bidang seperti perhotelan, sukan formula satu dan banyak
lagi. Bak kata beliau sendiri, seorang usahawan perlu sentiasa melihat dan memikirkan
peluang untuk berkembang bagi memastikan angan-angan berjaya menjadi cita-cita yang
berjaya dilaksanakan.
Selain daripada itu, setiap kata-kata sinis yang dilemparkan pihak media terhadap
beliau, beliau akan memandangnya dari sudut yang positif. Beliau tidak menganggap segala
yang diperkatakan oleh media sebagai sindiran, malah langsung tidak berkecil hati dengan
kata-kata negatif sebaliknya mengambilnya sebagai cabaran.
75 | P a g e
Sewaktu beliau menyuarakan hasratnya untuk mengambil alih AirAsia yang pada
ketika itu sedang berdepan krisis hutang yang bernilai jutaan ringgit, ramai pihak media
menganggap itu adalah kerja gila yang akan memakan dirinya semula. Tidak kurang juga
media yang meramalkan beliau akan muflis hanya selepas beberapa bulan AirAsia
diambilalih oleh beliau. Namun ternyata, apa
yang diramalkan oleh media massa suatu ketika
dahulu jauh meleset. Sebaliknya, beliau berjaya
mencorakkan kejayaan AirAsia dengan
acuannya sendiri dan seterusnya menjadikan
AirAsia sebagai salah satu kebanggaan
Malaysia di mata dunia. Terbukti kini bahawa
cabaran yang membuatkan beliau semakin
bersemangat malah tidak berpaling ke belakang
lagi dan terus mengorak langkah untuk terus
berjaya dalam bidang yang beliau ceburi.
Antara pendekatan bijak lain Tan Sri Tony Fernandes dalam menguruskan
syarikatnya ialah dengan menjalinkan kerjasama dengan pesaingnya yang dilihat mampu
mencabar kedudukan AirAsia dalam menawarkan khidmat penerbangan tambang murah.
Terbaru, AirAsia sedang berusaha membincangkan bidang yang berpotensi dilakukan
kerjasama dengan pihak berkepentingan Malindo Airways yang baharu ditubuhkan. Tan Sri
Tony Fernandes berkata, dalam hubungan ini, beliau akan menemui Presiden Pengarah PT
Lion Grup, Rusdi Kirana. "Kami boleh bekerjasama dengan Malindo Airways. Banyak
perkara yang kami boleh jalin kerjasama. Secara peribadi, saya menghormati Rusdi yang
telah melaksanakan tugas yang cemerlang di Indonesia."
76 | P a g e
Walau bagaimanapun, katanya persaingan antara AirAsia dan Malindo Airways masih
berterusan. Walaupun ramai yang meragui motif beliau untuk menjalin kerjasama dengan
syarikat pesaing, namun harus diingat bahawa beliau merupakan seorang usahawan yang
bijak, semestinya ini juga merupakan salah satu usaha beliau untuk terus mengukuhkan
jenama AirAsia walaupun dengan kehadiran pesaing yang hebat kerana katanya, "Tanpa
diragui, kami akan bersaing antara satu sama lain. Saya tahu apa yang perlu dilakukan
untuk mendahului," katanya.
Sebagai seorang pemimpin yang bijak Tan Sri Tony Fernandes telah berjaya
memanfaatkan penggunaan internet serta rangkaian sosial seperti Facebook dan Twitter.
Pelan pemasaran yang sempurna melalui internet juga amat menjadi untuk AirAsia kerana
mengikut kajian, kira-kira 70% sehingga 80% pembelian di internet untuk pasaran Malaysia
adalah pembelian tiket kapal terbang AirAsia. Ternyata bahawa beliau sangat berinovatif
dalam memastikan jenama AirAsia terus kekal segar, relevan, kompetetif serta dekat dengan
jiwa rakyat Malaysia. Dengan hanya menggunakan Facebook contohnya, AirAsia akan
menwar-warkan setiap promosi yang akan dilakukan oleh AirAsia. Penggunaan teknologi
seperti ini amatlah dekat dan mesra dengan pengguna.
Antara strategi yang lain adalah AirAsia memastikan pengurusan kos efektif. Hal ini
kerana hanya dengan melalui pengurusan kos yang efektif sahaja yang akan membolehkan
AirAsia terus menawarkan harga tambang penerbangan yang rendah pada pelanggan-
pelanggannya. Kecekapan pengurusan AirAsia dalam mengawal kos terbukti dengan
pengiktirafannya sebagai penerbangan tambang murah yang mempunyai kos terendah di
dunia iaitu USD0.24 (RM0.82) untuk setiap tempat duduk.
77 | P a g e
Antara pendekatan lain sebagai seorang
pemimpin yang diamalkan oleh Tan Sri
Tony Fernandes ialah mempercayai
bahawa setiap pekerja adalah aset
kepada syarikat. Tidak kira di bahagian
mana mereka ditempatkan dan apa yang
mereka lakukan, setiap dari mereka adalah penggerak syarikat. AirAsia menggelarkan
pekerja-pekerjanya AllStars kerana bagi AirAsia faktor utama yang menyumbang kepada
kejayaannya adalah peranan yang dimainkan oleh pekerja-pekerjanya. Walau secanggih
manapun pesawat atau sistem pengkomputeran operasi yang digunakan oleh AirAsia, ianya
tidak akan bermakna apa-apa jika tiada pekerja yang menggerakkannya. Kerana itu AirAsia
dengan bangganya menyatakan di dalam laman webnya seperti berikut :
“Our people are our GREATEST ASSET. They MAKE all the DIFFERENCES in the world. Our
DRIVING FORCE has always been our people. From our humble beginnings to the present
family size of 8,000 people, we stand UNITED and SHARE one common culture.”
Pemilihan pekerja yang tepat amat penting bagi memastikan matlamat syarikat dapat
dicapai kerana apalah ertinya jika sesebuah syarikat mempunyai pemimpin yang berwibawa
tetapi tidak dapat bekerjasama dengan para pekerja untuk mencapai matlamat utama syarikat.
78 | P a g e
Selain itu, beliau juga akan
memastikan budaya kuat dan
cekap bekerja diterapkan di
kalangan kakitangan sejak hari
pertama mereka menyertai
pasukan. Ini menunjukkan bahawa
beliau cuba menanam budaya baru
dalam diri setiap pekerja kerana
pada awalnya, kebanyakan pekerja yang diambilnya pernah bekerja di syarikat penerbangan
yang lain.
Sehingga kini AirAsia berjaya menggajikan kira-kira 8000 orang kakitangan pelbagai
peringkat kemahiran dan profesion dari dalam dan luar negara. Oleh itu, beliau mahu
mengikis budaya kerja lama para pekerjanya yang tidak bersesuaian dengan syarikat AirAsia
tetapi memastikan budaya yang baik yang diamalkan di tempat kerja lama terus diamalkan.
Bagi melahirkan pasukan kerja yang berkesan, AirAsia bukan sahaja memberikan latihan
yang sewajarnya kepada para pekerjanya malah AirAsia mengambil inisiatif menubuhkan
Unit Budaya Korporat yang yang bertanggungjawab dalam menerapkan nilai dan amalan
syarikat kepada semua pekerja.
Tan Sri Tony Fernandes juga mengambil pendekatan untuk melakukan kerja-kerja
yang dilakukan oleh staf. Menurut beliau, melalui cara begini beliau dapat memahami dan
mengesan cabaran dalam operasi syarikat. Beliau juga cuba untuk menyamaratakan dan tidak
terlalu meletakkan dirinya sebagai pengurus yang mempunyai kedudukan yang istimewa
dengan hanya mempunyai ruang kerja yang terbuka dan amat kecil. Malah, apa yang lebih
mengejutkan ialah beliau tidak mmpunyai bilik khas untuk dirinya malah sering menganggap
bahawa beliau juga seorang pekerja biasa yang harus berkhidmat dalam syarikat.
79 | P a g e
Untuk pengetahuan bersama, AirAsia mempunyai lebih kurang 400 kakitangan di
pejabat AirAsia LCCT (Terminal Penerbangan Tambang Murah) dan apa yang menariknya
ialah Tan Sri Tony Fernandes mengenali hampir semua kakitangan di situ dengan mengingat
nama mereka. Malah beliau akan menganggap pekerja bawahannya sebagai kawan tanpa
mengambilkira status yang dipegang oleh mereka.
Mereka mengamalkan sikap saling hormat-menghormati sesama kawan dan sama
seperti pekerjanya menghormati beliau sebagai kawan merangkap majikan kepada mereka.
Sikap yang ada dalam diri beliau ini sebenarnya
amat membantunya sebagai seorang pemimpin
kerana beliau mampu untuk menerangkan secara
terus kepada para pekerjanya tentang misi, visi dan
matlamat syarikat yang ingin dicapai kerana tidak
terlalu banyak hierarki atau jurang yang boleh
menyebabkan renggangnya hubungan antara kakitangan dan kelebihan cara ini ialah misi,
visi dan matlamat akan mudah untuk dicapai disebabkan para pekerja akan amat jelas tentang
perkara itu setelah diterangkan sendiri oleh pemimpin tertinggi mereka.
Selain daripada yang telah dinyatakan, Tan Sri Tony Fernandes juga seorang
pemimpin yang berfikiran terbuka dan sangat mempercayai kebolehan para
pekerjanya. Buktinya, beliau sedia untuk mendengar pandangan dan idea daripada pekerja
dari setiap peringkat selain daripada memberi ruang kepada pekerjanya untuk melaksanakan
idea tersebut. Idea yang bagus dan hujah yang bernas oleh pekerja akan diberikan perhatian.
Apa yang nyata, Tan Sri Tony Fernandes bukan sahaja bangga dengan kejayaan perniagaan
syarikat penerbangannya, tetapi beliau juga amat berbangga dengan pekerja-pekerja
bawahannya. Beliau kerap memuji bakat-bakat yang ada dalam kalangan kakitangan dan
80 | P a g e
mempunyai keyakinan kepada mereka. Sebagai contoh beliau memberi kepercayaan kepada
pekerjanya untuk mencipta sendiri baju seragam pramugari wanita.
Selain itu, untuk melengkapkan lagi dirinya sebagai seorang pemimpin yang
berwibawa, beliau akan memberikan berbagai insentif kepada mereka yang cemerlang
dalam memberikan sumbangan kepada syarikat. Insentif bukan sahaja dalam bentuk
wang ringgit. Pekerja yang bekerja bersungguh-sungguh walaupun memiliki kelulusan yang
rendah akan diberikan peluang untuk pengembangan karier mereka. Contohnya ialah
pramugara-pramugara di AirAsia akan diberi peluang untuk belajar dan mendapatkan lesen
untuk menjadi juruterbang.
Tan Sri Tony Fernandes juga mengamalkan
salah satu strategi bisnes AirAsia yang unik iaitu
dengan membina hubungan dengan rakyat
Malaysia. Setiap kejayaannya, kecil atau besar,
bukan sahaja diraikan tetapi diwar-warkan sama
ada di laman web mereka atau dihebahkan
melalui media dan dipaparkan sebagai kejayaan rakyat Malaysia bersama bukannya hanya
kejayaan AirAsia atau Tan Sri Tony Fernandes semata-mata. Malah di dalam blognya, beliau
sendiri menyatakan :
“Sebagai sebuah negara, kita perlu percaya bahawa kita mampu melakukan apa
sahaja. Kita mampu menjadi yang terbaik. Anak-anak kita perlu berhenti memandang
tinggi kepada ikon dan individu dari negara luar seperti Manchester United, Ferrari dan
Steve Jobs. Berhenti menganggap bahawa yang terbaik hanya datang dari luar negara.
Kita perlu mula percaya bahawa sebagai rakyat Malaysia kita boleh. Kita boleh bersaing
dan menjadi yang terbaik di dunia.”
81 | P a g e
Untuk memastikan gambaran positif terus diberikan oleh para pelanggan, AirAsia
turut merancang untuk menarik minat pelanggan dengan cara yang mudah. Tan Sri Tony
Fernandes mahu setiap kali pelanggan-pelanggannya terlihat atau terdengar sesuatu yang
khusus, mereka terus membayangkan AirAsia beserta dengan servis-servis yang ditawarkan
juga. Dan tanggapan itu haruslah sesuatu yang positif. “Tagline.” Satu kata itu terus
difikirkan ketika beliau mengambil alih AirAsia. Pada tanggapan beliau AirAsia harus punya
tagline yang benar-benar menggambarkan mimpinya. Selain itu, tagline yang dipilih mesti
membuatkan setiap insan yang melihat mahupun yang mendengarnya berasa terpikat dengan
apa yang ditawarkan. Akhirnya, beliau bejaya mencipta ilham yang terus digunapakai hingga
kini iaitu 'Now everyone can fly'. Ternyata, tagline ini memang menggambarkan mimpinya
yang sudahpun beliau capai.
Apa yang menarik mengenai strategi-strategi bisnes AirAsia ini ialah ianya bersifat
universal. Strategi-strategi tersebut bukan sahaja boleh digunakan oleh bisnes yang bersaiz
besar malah juga yang bersaiz kecil dan baru hendak mula bertapak. Dan dengan membuat
rujukan kepada strategi bisnes yang telah terbukti berkesan seperti di atas, ia dapat membantu
para pemilik bisnes meminimumkan risiko serta mengelakkan mereka mengulangi kesilapan
yang telah dilakukan oleh mereka yang terdahulu terlibat dalam bisnes.
82 | P a g e
Ketika mana AirAsia membuka laluan ke UK, seorang lelaki mendekati Tan Sri Tony
Fernandes dan berkata, “Saya meniru setiap satu yang AirAsia lakukan ke atas perniagaan
kecil saya. Sekarang saya susah.”Apa yang berlaku ialah kata lelaki itu, “Dahulu saya hanya
ada satu trak sahaja. Disebabkan meniru AirAsia, trak saya bertambah dan saya susah
kerana mahu mengendalikan operasi yang semakin sibuk.” Ini merupakan contoh terbaik
bahawa strategi bisnes yang
digunapakai oleh Tan Sri Tony
Fernandes sangat berkesan selain
daripada berkat usaha dan bakat
sebagai pemimpin yang ada dalam
dirinya juga yang membuatkan
AirAsia berjaya hingga kini.
Secara kesimpulannya, Tan Sri
Tony Fernandes ternyata bermula dari
seorang ahli muzik yang biasa sahaja,
sederhana dan kuat bergurau. Jenaka selamba kerap diselang selikan diantara ucapan beliau.
Tapi disebalik itu didalam dirinya tersemat satu azam dan keinginan yang tinggi untuk
mencapai matlamat beliau.
Apa yang boleh dilihat pada mata kasar ialah Tan Sri Tony Fernandes bukan sekadar
seorang yang bertuah tetapi dia mempunyai semangat yang kuat. Impian dan keinginan beliau
ditambah dengan modal yang sedia ada, sikap yang sanggup mengambil risiko memacu
kearah terbentuknya Syarikat AirAsia. Usaha beliau bersama yang tidak mengenal jemu dan
putus asa amat baik untuk dicontohi. „Dream the undreamable, believe the impossible and
never take no for an answer.‟ Itu lah kata beliau. Tetapi setiap impian hendaklah disertai oleh
83 | P a g e
usaha yang mantap dan berterusan. Konsep pengurusan yang diamalkan di dalam syarikat
juga boleh diteladani oleh pihak pengurusan jabatan. Apa yang penting rasa hormat perlulah
dikekalkan sesama insan.
Beliau tidak memandang rendah kepada cabin crew dalam syarikatnya. Malah ada
diantara mereka yang diberi peluang untuk peningkatan kerjaya. Sesuatu yang hebat sekali.
Sifat seorang ketua seperti inilah yang wajar dicontohi. Pasti semua kakitangan AirAsia juga
mengagumi dan menghormati beliau. Sesuatu yang boleh diambil iktibar ialah manusia perlu
mempunyai angan-angan atau impian. Bukan angan-angan kosong tetapi imaginasi yang
cemerlang. Impian yang kemudiannya menjadi wawasan disulami dengan kegigihan serta
faktor-faktor lain yang berkaitan. Tidak ada kejayaan yang mudah dan hanya menggunakan
jalan pintas. Kejayaan selalunya melalui jalan yang panjang berliku juga berduri. Hanya
mereka yang betul-betul berusaha dan rajin berdoa mampu menggapai yang dihajati seperti
Tan Sri Tony Fernandes.
84 | P a g e
SUMBANGAN
S
ebagai syarikat korporat terkemuka, terdapat pelbagai sumbangan AirAsia kepada
masyarakat, salah satunya ialah di Mesir iaitu misi menyelamatkan rakyat Malaysia
yang terperangkap di negara itu sewaktu pergolakan dalaman sedang berlaku di negara
tersebut. Tan Sri Tony Fernandes berusaha membawa pulang sebahagian besar rakyat
Malaysia yang terperangkap di sana kerana keadaan sangat berbahaya pada ketika itu. Misi
yang seumpama itu juga dibuat ketika Jepun dilanda Tsunami, dan sewaktu New Zealeand
dilanda gempa bumi. Ramai rakyat Malaysia yang menetap di sana telah dibawa pulang ke
Malaysia.
Sesungguhnya, usaha murni beliau itu amat dihargai oleh pihak keluarga yang
dibantunya kerana kebanyakan insan yang terperangkap di luar negara pada ketika itu
merupakan pelajar Malaysia yang sedang melanjutkan pelajaran di sana dan mereka tidak
mempunyai wang yang mencukupi untuk membeli tiket kapal terbang dengan biaya sendiri.
Tan Sri Tony Fernandes juga telah membuka banyak peluang pekerjaan kepada
masyarakat. Pada ketika itu tercetusnya krisis yang menyebabkan masyarakat takut untuk
menaiki pengangkutan udara dan banyak syarikat penerbangan rugi dan mengambil tindakan
dengan membuang ramai pekerja yang berpengalaman. Tan Sri Tony Fernandes menawarkan
pekerja-pekerja tersebut bekerja di syarikatnya.
Kejayaan Syarikat penerbangan AirAsia telah meningkatkan pendapatan ekonomi
negara selain menaikkan nama Malaysia di mata dunia.
85 | P a g e
PENCAPAIAN
TAHUN 2012
Syarikat Penerbangan Tambang Murah
Terbaik Duniaoleh Skytrax bagi tahun
keempat berturut-turut dalam kajian Syarikat
Penerbangan Dunia Skytrax.AirAsia telah
menerbangkan lebih 150 juta penumpang
sejak dilancarkan 10 tahun lepas, dengan
misi untuk mendemokrasikan perjalanan
udara di rantau ini, dengan operasi yang
menguntungkan.Antara anugerah yang
dimenangi AirAsia :
 Syarikat Penerbangan Tambang
Rendah Terbaik Dunia
Rendah Terbaik Asia menerusi
anugerah kepuasan pelanggan.
 syarikat penerbangan tambang rendah
terbaik bagi tahun keempat berturut-
turut
 Syarikat penerbangan tambang
rendah, AirAsia dipilih sebagai

86 | P a g e
"Value Airline of the Year" pada
majlis anugerah pencapaian industri
Syarikat Penerbangan Pengangkutan
Udara Dunia (ATW) ke-38.
Anugerah Pencapaian Industri ATW
Syarikat Penerbangan merupakan
paling lama dan paling dihormati
dalam anugerah industri
penerbangan.
 Ketua Pegawai Eksekutif Kumpulan
AirAsia Bhd (AirAsia), Tan Sri
Tony Fernandes, semalam
dianugerahkan Ijazah Kehormat
Doktor Inovasi Perniagaan sempena
Konvokesyen ke-44 Universiti
Teknologi Malaysia (UTM). Ia bagi
menghargai jasa beliau berikutan
kejayaannya menjadi perintis kepada
penubuhan AirAsia, syarikat
penerbangan tambang murah pertama
negara. Ijazah disampaikan Pro
Canselor UTM yang juga Sultanah
Johor, Raja Zarith Sofiah di Dewan
Sultan Iskandar UTM.
87 | P a g e
 Syarikat penerbangan tambang
rendah, AirAsia Bhd., berjaya
menggondol empat anugerah
berprestij untuk prestasi
cemerlangnya tahun lepas pada majlis
Anugerah Lapangan Terbang
Antarabangsa Kuala Lumpur
(KLIA).Syarikat penerbangan itu
memenangi anugerah Syarikat
Penerbangan Terbaik, Syarikat
Penerbangan Tambang Rendah
Terbaik, Syarikat Penerbangan Asing
Terbaik (Indonesia AirAsia) dan
Syarikat Penerbangan Asia Tenggara
Terbaik.Anugerah KLIA yang
diperkenalkan pada 2006 ialah satu-
satunya majlis anugerah dalam
negara yang memberi pengiktirafan
kepada syarikat terbaik dalam
industri penerbangan.
AirAsia, Tan Sri Tony Fernandes
telah dinamakan sebagai
'Businessman Antarabangsa Tahun'
GQ India di Lelaki GQ daripada 2012
88 | P a g e
Anugerah Tahun yang diadakan di
Mumbai baru-baru ini.Tony, sangat
diiktiraf untuk tindakan berpengaruh
untuk terus membentuk cara industri
penerbangan telah berkembang,
menyertai barisan lelaki lain
dibezakan yang telah memenangi
Lelaki GQ anugerah Tahun sebelum
ini seperti John Travolta, Rahul
Dravid, Amitabh Bachchan,
Shahrukh Khan dan Anil Kapoor,
antara lain
89 | P a g e
TAHUN 2011
 Pengangkut Tambang Murah Terbaik
Asia oleh TTG Travel Awards 2011
Murah Terbaik Dunia
Murah Terbaik Asia
oleh Skytrax
 Syarikat Terbaik untuk Hubungan
Pelabur – Saiz Sederhana
 Laman Web Hubungan Pelabur
Terbaik – Saiz Sederhana
oleh Persatuan Perhubungan Pelabur
Malaysia (MIRA)
 AirAsia Sdn. Bhd. merebut tiga
anugerah utama bagi perhubungan
pelabur (IR) dengan menewaskan
syarikat senaraian awam di Malaysia.
Ketua Pegawai Eksekutif AirAsia,
Tan Sri Tony Fernandes, dinobatkan
sebagai CEO Terbaik bagi
Perhubungan Pelabur
90 | P a g e
 Anugerah Pengangkut Kargo
Tambang Murah Terbaik Asia
oleh Anugerah Penerbangan Asia
2011
AIRASIA Bhd (AirAsia), syarikat
penerbangan utama kos rendah Asia
memenangi Anugerah Syarikat Penerbangan
Kargo Kos Rendah Terbaik Asia 2011 di
majlis Anugerah Penerbangan Asia yang
diadakan di Ekspo Asia World, bersempena
persidangan Aeroangkasa Asia 2011 di Hong
Kong.
 Syarikat Penerbangan Asing Paling
Pesat Berkembang bagi Kargo
oleh Lapangan Terbang Antarabangsa
Baiyun Guangzhou
 Anugerah Syarikat Terurus Terbaik
Asiamoney 2010
 Tan Sri Tony Fernandes, Ketua
Pegawai Eksekutif AirAsia,
menerima "Commander of the Order
of the British Empire" (CBE),
CBE anugerah daripada Ratu Elizabeth II
91 | P a g e
di London. Penghargaan tersebut
diberikan kerana khidmatnya
mempromosi hubungan komersil dan
pendidikan antara UK dan Malaysia.
92 | P a g e
TAHUN 2010
 CEO Terbaik Global
Masterclass(anugerah kelas tertinggi)
dianugerahkan kepada Tan Sri Tony
Fernandes. Anugerah itu disampaikan
Timbalan Menteri Kewangan, Datuk
Dr Awang Adek Hussin.Hadir sama
pada majlis itu ialah Ketua
Pergerakan Pemuda Umno Malaysia,
Khairy Jamaluddin dan Pengerusi
Biro Ekonomi dan Pembangunan
Usahawan Pemuda Umno, Datuk
Sohaimi Shahadan.
Murah Terbaik Dunia oleh Skytrax
 AirAsia diundi sebagai Anugerah
Pendatang Baru Industri Kargo Udara
di Anugerah Kargo Udara Dunia
ACW 2010 oleh Air Cargo Week
93 | P a g e
AirAsia, Tan Sri Tony Fernandes
telah dipilih sebagai penerima
anugerah berprestij Nikkei Asia di
Tokyo di atas sumbangannya kepada
pertumbuhan di rantau Asia.Anugerah
yang disampaikan oleh penerbit surat
khabar Jepun terulung Nikkei Inc.,
bagi menghargai peranan beliau
terhadap industri penerbangan di
rantau ini.
94 | P a g e
TAHUN 2009
 Syarikat Penerbangan Terbaik
Tahunan
oleh Pusat Penerbangan Asia Pasifik
(CAPA)
 Tony telah menerima Anugerah
Kecemerlangan dalam
Kepemimpinan Frost & Sullivan
2009 oleh Frost & Sullivan
Murah Terbaik Dunia oleh Skytrax
 Tan Sri Tony Fernandes, dinobatkan
sebagai „CEO Syarikat Penerbangan
2009‟ oleh majalah Jane''s Transport
Finance di London. Dalam kenyataan
baru-baru ini, syarikat itu berkata,
anugerah berkenaan diberikan
berdasarkan kejayaan Tony memacu
95 | P a g e
AirAsia menjadi penerbangan kos
rendah terbaik dunia dan yang
terbesar di Asia. Majalah Jane‟s
Transport Finance dari UK adalah
pembekal maklumat pasaran dan
penyelesaian bersepadu kepada sektor
pengangkutan, keselamatan awam,
pertahanan, keselamatan dan undang-
undang.Penerbitan itu memberikan
anugerah tahunan kepada mereka
yang cemerlang dalam sektor
penerbangan, lapangan terbang,
kereta api, jalan raya dan perkapalan
96 | P a g e
TAHUN 2008
 Anugerah Kehormat untuk
Pengangkutan Komersial Terbaik ke
Lapangan Terbang daripada Aviation
Week
 Tony dianugerahkan Anugerah Ikon
Jenama Malaysia oleh Timbalan
Perdana Menteri YAB Dato' Seri
Najib Tun Razak di Forum Jenama
Global Malaysia
 AirAsia – Antara 30 Jenama Paling
Bernilai di Malaysia Tahun 2008
oleh Jenama-jenama Malaysia Paling
Bernilai (MMVB)
 Anugerah Kecemerlangan Organisasi
PIKOM ICT oleh Persatuan Industri
Komputer dan Multimedia (PIKOM)
 AirAsia X –Syarikat Penerbangan
Baru Terbaik Tahun 2008 oleh Pusat
Penerbangan Asia Pasifik (CAPA)
 Jenama Ketua Pegawai Eksekutif
Terbaik & Jenama Korporat Ketiga
97 | P a g e
Terbaik di Malaysia oleh Tinjauan
Kumpulan Pulse
 Syarikat Penerbangan Baru Terbaik
Dunia (AirAsia X) oleh Anugerah
Sistem Penerbangan Tambang Murah
Dunia Budgie 2008
 Anugerah Rakan Negara Thai 2008
oleh Lembaga Pelancongan Thailand
 Tinjauan 1000 Jenama Terbaik di
Asia Pasifik 2008 (AirAsia- Antara 5
Syarikat Penerbangan Terbaik)
oleh Taylor Nelson Sofres
 Syarikat Penerbangan Bajet Terbaik
Asia menurut Undian Terbaik dalam
Industri Pelancongan 2008 oleh
SmartTravelAsia.com
 AirAsia meraih Anugerah Strategi
Syarikat Penerbangan dalam Kategori
Kewangan oleh Airline Business
 AirAsia diiktiraf sebagai salah satu
daripada 50 Syarikat Paling Inovatif
di Dunia oleh FastCompany.com
98 | P a g e
 Kepimpinan Penembusan Pasaran
Penerbangan Terbaik Tahun 2008
oleh Frost & Sullivan
 Pemimpin yang Semakin Menonjol
dalam 10 Tahun Akan Datang oleh
Institut Hal Ehwal Antarabangsa
Singapura (SIIA) dengan kerjasama
AXN Asia
 Anugerah Kepujian Prestij atas
sumbangan cemerlang di Macau oleh
Wilayah Pentadbiran Khas Macau
99 | P a g e
TAHUN 2007
 Syarikat Penerbangan Terbaik Tahun
2007 oleh Pusat Penerbangan Asia
Pasifik (CAPA)
Industri Pelancongan 2007 oleh
SmartTravelAsia.com
 Anugerah Strategi Perkembangan
Modal Insan Syarikat Penerbangan
oleh Frost & Sullivan
 Syarikat Baru Muncul Terbaik Asia
dari segi Tadbir Urus Korporat oleh
The Asset
Murah Terbaik di Asia oleh Skytrax
 Anugerah The BrandLaureate 2006-
07
kerana kecemerlangan jenama dalam
Kategori Syarikat Penerbangan –
Pengangkut Tambang Murah
100 | P a g e
TAHUN 2006
 Usahawan Terbaik Malaysia Tahun
2006 oleh Ernst & Young
dianugerahkan kepada Tan Sri Tony
Fernandes
Murah Terbaik Tahun 2006 dalam
Anugerah KLIA oleh Malaysia
Airports Holdings Berhad
 Anugerah Merit bagi Syarikat
Penerbangan Terbaik CAPA Tahun
2006 oleh Pusat Penerbangan Asia
Pasifik (CAPA)
Industri Pelancongan 2006
oleh SmartTravelAsia.com
 Syarikat Terurus Terbaik, Tadbir
Urus Korporat Terbaik, Hubungan
Pelabur Terbaik, dan Paling Komited
Terhadap Dasar Dividen Kukuh
menurut Undian Pelabur Tahunan
oleh FinanceAsia.com
101 | P a g e
TAHUN 2005
 Eksekutif Penerbangan Terbaik
CAPA Tahun 2005 dianugerahkan
kepada Tan Sri Tony Fernandes
 Anugerah Kepimpinan Kos
Rendah/Serantau dalam Anugerah
Strategi Perniagaan Syarikat
Penerbangan 2005 oleh Airline
Business – dianugerahkan kepada
Tan Sri Tony Fernandes
 Anugerah Kepimpinan Pasaran
Penerbangan oleh Pengangkutan
Udara Sedunia (ATW)
 Anugerah Kecemerlangan Syarikat
Pengangkutan oleh Ports World Sdn.
Bhd
 Antara 200 Syarikat “Best Under A
Billion" Terbaik Asia oleh Forbes
Asia
 Kad Kredit AirAsia RHB oleh
Superbrands
 Program Cip Terbaik untuk Anugerah
Kepimpinan Pemasaran MasterCard
2005 oleh MasterCard
102 | P a g e
TAHUN 2004
Murah Terbaik Asia Pasifik Tahun
2004
Oleh Pusat Penerbangan Asia
Pasifik (CAPA)
 Eksekutif Penerbangan Terbaik Asia
Pasifik Tahun 2004 dianugerahkan
kepada Tan Sri Tony Fernandes,
CEO Kumpulan oleh Pusat
Penerbangan Asia Pasifik (CAPA)
 Anugerah Iklan Kos Rendah Asia
Pasifik untuk Iklan Cetak Syarikat
Penerbangan Tambang Murah
Terbaik Asia Pasifik / Timur Tengah
2004
oleh Pusat Penerbangan Asia
Pasifik (CAPA)
 Syarikat Terurus Terbaik Asia dalam
Sektor Talian Udara dan
Penerbangan
oleh Euromoney
 Syarikat Terbaik yang Baru
Tersenarai Dalam Bursa Saham
103 | P a g e
(Tempat ketiga)
oleh Euromoney
 Anugerah Serantau Triple A untuk
Tawaran Awam Permulaan (IPO)
Syarikat Penerbangan Terbaik bagi
tahun 2004 oleh Majalah The Asset
 Tawaran Awam Permulaan Terbaik
Tahun 2004 oleh The Edge
Singapore
 Senarai penerima anugerah 25
Bintang Asia (Tan Sri Tony
Fernandes) oleh Business Week
 „Pakaian Seragam Terbaik‟ untuk
Pertandingan Ratu Cantik Syarikat
Penerbangan Antarabangsa 2004
Pertunjukan Udara ke-5 China,
Zhuhai
 Anugerah Kepimpinan Pasaran,
Anugerah Pencapaian Syarikat
Penerbangan 2005 oleh Majalah
Pengangkutan Udara Dunia (ATW)
104 | P a g e
TAHUN 2003
 Syarikat Penerbangan Sedang
Membangun Terbaik Tahun 2003
oleh Jurnal Airfinance
 Ketua Pegawai Eksekutif Terbaik
Tahun 2003 (Tan Sri Tony
Fernandes)
oleh Business Times dan American
Express
 Antara 100 Penerima Utama
Anugerah CIO untuk kecemerlangan
dalam pelaksanaan strategik IT
 Memperoleh status Superbrand
Malaysia oleh Superbrands
International
 www.airasia.com diundi sebagai
laman web paling popular untuk
pembelian dalam talian menurut
Tinjauan ke-11 Pengguna Internet
Malaysia yang telah dikendalikan
oleh AC Nielsen Consult
105 | P a g e
BIBLIOGRAFI
BERNAMA. (2011). AirAsia Rangkul 3 Anugerah MIRA. Berita Harian Online. Diambil
November 5, 2012, dari
http://www.bharian.com.my/articles/AirAsiarangkul3anugerahMIRA/Article/
Peter Tan. (2007). AirAsia‟s Dato‟ Tony Fernandes Promises To Resolve Problems Faced By
Disabled Persons. Diambil November 8, 2012, dari
http://www.petertan.com/blog/2007/07/20/airasias-dato-tony-fernandes-promises-to-
resolve-problems-faced-by-disabled-persons/
Shamshul Fitri. (2012). Tony Fernandes realises dreams of bringing QPR to Malaysia.
TheStar Online. Diambil November 14, 2012,
http://football.thestar.com.my/2012/06/23/tony-fernandes-realises-dream-of-bringing-
qpr-to-malaysia/
B. K. Sidhu. (2012). AirAsia CEO Tony Fernandes said to be in talks to buy S. Korean
airlines. TheStar Online. Diambil November 18, 2012, dari
http://biz.thestar.com.my/news/story.asp?file=/2012/10/11/business/12153581&sec=b
usiness
Tunes Hotels. WIKIPEDIA. The Free Encyclopedia. Diambil November 20, 2012, dari
http://en.wikipedia.org/wiki/Tune_Hotels
Tune Group. Diambil November 23, 2012, dari www.tunegroup.com
Hazaldin. Dato Kamaruddin Meranun. Diambil November 24, 2012, dari
http://hazis.wordpress.com/buku-tamu-silatul-rahim/dato-kamaruddin-meranun/
106 | P a g e
Doddy Hw. (2012). Melihat Strategi Bisnis AirAsia dari Perspektif Service Science. Diambil
November 27, 2012, dari http://doddyhw.wordpress.com/2012/05/20/melihat-strategi-
bisnis-airasia-dari-perspektif-service-science/
Ron Gluckman. AirAsia‟s Unconventional Adventure. Diambil November 28, 2012, dari
http://www.gluckman.com/AirAsia2009.htm
D A H Ikhwan. (2012). Tony Fernandes dan AirAsia. Diambil November 12, 2012, dari
http://dahalmi.wordpress.com/2012/08/15/tony-fernandes-dan-air-asia/
Afique. (2012). Kisah Inspirasi Jutawan Tony Fernandes. Diambil November 10, 2012, dari
http://amazingnara.com/kisah-inspirasi-jutawan-tony-fernandes
(2009). Tony Fernandes-AirAsia. Diambil November 2, 2012, dari
tokohwibawa.blogspot.com
(2007). Interview with Tony Fernandes. Diambil November 13, 2012, dari
http://edition.cnn.com/2007/WORLD/asiapcf/09/20/talkasia.fernandes/index.html
(2008). Tony Fernandes Blog-Sharing His Business Secrets. Diambil November 23, 2012,
dari http://themalaysianlife.blogspot.com/2008/09/tony-fernandes-blog.html
(2012). The Entrepreneur. Diambil November 19, 2012, dari www.tonyfernandesblog.com
(2012).Tony Fernandes. StudyMode.com. Diambil November 10, 2012, dari
http://www.studymode.com/essays/Tony-Fernandes-945050.html
(2011). .Air Asia Company Profile. StudyMode.com. Diambil November 8, 2012, dari
http://www.studymode.com/essays/Air-Asia-Company-Profile-665148.html
107 | P a g e
(2012). Ldr 531 My Leadership Style. StudyMode.com. Diambil November 2, 2012, dari
http://www.studymode.com/essays/Ldr-531-My-Leadership-Style-1013981.html
(2011). SAH! Tony Fernandes Pemilik Baru Kelab Bola QPR. Diambil November 24, 2012,
dari
http://www.mstar.com.my/variasi/sukan/cerita.asp?file=%2F2011%2F8%2F18%2Fm
star_sukan%2F20110818215805&sec=mstar_sukan
Profile-Tony Fernandes of AirAsia. Diambil November 11, 2012, dari
http://www.skorcareer.com/malaysia-eng/tonyfernandes-airasia-profile.htm
Zamri Mohamad. (2011). Cerita di sebalik AirAsia dan Bisnes. Diambil November 20, 2012,
dari http://zamrimohamad.com/blog/peniaga-semakin-susah-meniru-bisnes-air-asia/
(2012). AirAsia Beli Batavia Air. Diambil November 9, 2012, dari bm.mlaysia-
chronicle.com/index.php?option=com_k2&view=item&id=27360%3Aairasia-beli-
batavia-air&Itenid=3
Mazlan Mohamad. Strategi Bisnes Tony Fernandes membangunkan AirAsia. Majalah Niaga.
Diambil November 3, 2012, dari id.scribd.com/doc/59759254/Majalah-Niaga-edisi-16
(2011). Tony Fernandes Terima CBE Dari Ratu Elizabeth II. Diambil November 10, 2012,
dari http://www.gua.com.my/berita-
artis/Tony_Fernandes_Terima_CBE_Dari_Ratu_Elizabeth_II.html
Kisah Insprasi Jutawan Tony Fernandes. Diambil November 28, 2012, dari
http://nicezones.blogspot.com/2012/03/kisah-inspirasi-jutawan-tony-
fernandes_8951.html
108 | P a g e
Zuraidah Mohamed. (2010). Tony Fernandes Tokoh Perniagaan Terbaik 2010 Forbes.
Diambil November 2, 2012, dari
http://www.bharian.com.my/bharian/articles/TonyFernandesTokohPerniagaanTerbaik
2010Forbes/Article/
Rajmah Hassan. (2012). Tiga Syarikat Kumpulan AirAsia disenarai 2013. UTUSAN
ONLINE. Diambil November 17, 2012, dari
http://www.utusan.com.my/utusan/Korporat/20121012/ko_03/Tiga-syarikat-
kumpulan-AirAsia-disenarai-2013
Asiah Ismail. (2012). Perkongsian: Ucapan Tan Sri Tony Fernandes. Diambil November 6,
2012, dari http://portalintelektualjpans.blogspot.com/2012/10/laporan-ucapan-tan-sri-
tony-fernandes.html
Haizal Ramdzan. (2011). Jutawan Malaysia: Tan Sri Tony Fernandes … now everybody can
fly!!!. Diambil November 19, 2012, dari
http://kisahjutawan.blogspot.com/2011/06/jutawan-malaysia-tan-sri-tony.html
Chris Hockley. (2012). Fernandes finds reasons to be cheerful. The Sun. Diambil November
19, 2012, dari
http://www.thesun.co.uk/sol/homepage/sport/motorsport/4209274/Tony-Fernandes-
believes-Caterham-F1-will-be-competitive-in-Malaysian-Grand-Prix.html
Joe Fernandez. (2012). Woes keep piling up on Tony F. Diambil November 19, 2012, dari
http://www.freemalaysiatoday.com/category/nation/2012/03/21/woes-keep-piling-up-
on-tony-f/
109 | P a g e
(2012). Tony Fernandes ushers in New Caterham Team Principal. Diambil November 20,
2012, dari http://www.thechoice.my/featured-articles/63063-tony-fernandes-ushers-
in-new-caterham-team-principal
(2011). Tan Sri Tony Fernandes, AirAsia Berhad. Diambil November 20, 2012, dari
http://www.mifc.com/index.php?ch=menu_foc_suk&pg=menu_foc_sukuk_vwpoints
&ac=765
110 | P a g e

Tan Sri Tony Fernandes - Air Asia PDF

Diunggah oleh

Informasi Dokumen

Judul Asli

Hak Cipta

Format Tersedia

Bagikan dokumen Ini

Bagikan atau Tanam Dokumen

Opsi Berbagi

Apakah menurut Anda dokumen ini bermanfaat?

Apakah konten ini tidak pantas?

Hak Cipta:

Format Tersedia

Tan Sri Tony Fernandes - Air Asia PDF

Diunggah oleh

Hak Cipta:

Format Tersedia

TOKOH PEMIMPIN : Tan Sri Tony Fernandes

FAKULTI EKONOMI DAN PENGURUSAN

NUR HAZIMAH BINTI ABU BAKAR A139523

NUR IZZATY SYAHIRAH BT ADZMAN A139813

FATIN NUR SYAHIRAH BT MAHIZAN A139809

MOHD ANWAR BIN MOHD RAFI A139866

MUHAMAD FARID IQBAL BIN AB.RAHIM A139719

ROZARINA IZURA BINTI TUKIRAN A139501

NUR SYAKILLA BINTI AZIZ A139912

KAMSIAH BINTI MAT SOHOR A139659

Pengurusan ini berdasarkan tempoh yang telah diberi.

sehinggalah ke peringkat terakhir iaitu proses mengedit dan mencetak.

mampu membalas jasa baik semua.

P emimpin merupakan individu yang boleh

memberi pengaruh kepada individu yang lain

di dalam suatu pertubuhan. Menurut Kamus Dewan

1994, kepimpinan membawa erti “keupayaaan

memimpin” dan kepemimpinan pula “keupayaan

sebagai pemimpin, daya seseorang pemimpin.”

Sesuatu yang menarik dalam kepimpinan adalah

dengan mewujudkan hubungan pemimpin dan pengikut bagi mencapai kecemerlangan.

Pencapaian yang cemerlang di dalam sesuatu organisasi memerlukan langkah-langkah atau

aktiviti-aktiviti yang dirancang oleh pemimpin bagi mendorong pengikutnya meningkatkan

tekad dan keazaman ke arah kecemerlangan organisasi tersebut.

Kemahiran memimpin merupakan sesuatu yang boleh di pertingkatkan dari masa ke

kecemerlangan. Sebagai seorang pemimpin, mungkin mereka mampu memberi arahan

memimpin organisasi tersebut.

umat Islam keluar bermusafir lebih daripada tiga orang

mestilah melantik seorang ketua atau seorang amir.

Sementara amir itu hendaklah ditaati walaupun dia

seorang yang berketurunan Habsyi selagi dia tidak

menderhakai Allah SWT. Memandang kepada

perjuangan seperti yang telah dijelaskan tentulah

kewujudan kepimpinan itu merupakan perkara yang

Keberkesanan perjalanan dan aktiviti organisasi bergantung sebahagian besarnya

kepimpinan hendaklah berhati-hati dalam melaksanakan tugas tersebut. Pemimpin tidak

seharusnya dipilih berdasarkan luaran semata-mata. Memilih pemimpin dalam sesebuah

„tak tergamak‟ dan sebagainya. Kesungguhan untuk melaksanakan amanah yang

dipertanggungjawabkan itu hendaklah diutamakan dan seharusnya mengatasi „perasaan‟ hati

Anggota itu hendaklah seboleh-bolehnya memenuhi ciri-ciri khusus atau kriteria-

yang lebih baik.

Pemimpin juga bukan sekadar menjadi golongan pemikir malah mempunyai

kemahiran melaksanakan perancangan dan kemampuan untuk menterjemahkan arahan-

Abdul Aziz yang disifatkan „kenyangkan perut rakyat.‟

Seorang pemimpin juga perlu mempunyai kemahiran mengurus tadbir supaya

Peribadi seorang pemimpin juga

penting supaya boleh menjadi lambang

kepada organisasi. Jika peribadinya baik,

insyaAllah bukan sahaja mudah melakukan

kerja bersama, tetapi dalam masa yang sama

juga, ia menjadi pakaian sesebuah jemaah.

Pemimpin juga perlu berfikiran kritis, aktif

dan kreatif. Kemahiran berhubung sebagai

Dalam pemilihan pemimpin perlu dielakkan daripada terjadinya longgokan kriteria

CIRI-CIRI PERSONALITI YANG DIKAITKAN DENGAN SEORANG

lebih berjaya berbanding dengan pemimpin yang rendah keyakinan kendiri.

Individu yang bertanggungjawab cenderung melaksanakan kerjaya dengan penuh hati-hati

kejayaan seseorang pemimpin.

kekecewaan. Pemimpin yang berupaya mengharungi rintangan-rintangan ini adalah lebih

Suka bergaul dan ramah

orang-orang dalam organisasinya.

Individu yang berorientasikan pencapaian berusaha melaksanakan tugas dengan jayanya

P emimpin diamanahkan untuk menerajui organisasi bagi kepentingan semua ahli.