Oleh:
Nim : 18.1.3.9.1.01
BRAHMA VIDYA
Sloka 1
Padarta ; Hana Sira maharsi, Tan Hana ka pingging nira, kinatwanganing triloka
rumentasakěn pětěng ning jňӑning sarwa bhāwa,anak sang satyawatī,patěmwan lawan
bhagawӑn paraçara,prasuta ri těngahningkang Kreṣṇadwipayana,Bhagawān Byasa
ngaranira,sira ta sembahen,kamenaninghulun mujarakena saraning gawenira aji.
Terjemahan Indonesia ; adalah seorang Maha Resi tidak ada satu pun yang
beliau tidak ketahui. Beliau dimuliakan di ketiga dunia ini. beliau dimuliakan di ketiga
dunia ini dan beliau menghapuskan segala kebodohan yang menggelapi hati nurani manusia.
beliau adalah Putra Dewi Setyawati yang bersuamikan Begawan parasara, yang lahir di
tengah-tengah Pulau hitam. nama beliau adalah Begawan Byasa. berhubung hamba akan
menyampaikan intisari dari ajaran yang tinggi ini, hamba akan menghaturkan sembah pada
Begawan Byasa
Sloka 2
Padarta ; nihan kottamanira ,Kadyangganing tasik lawan Gunung Himawān,an kalian
mās manik sarwamulya , mangkana ta sakweh niking aji bhāratakatha ginawenira ,an tasa
kaning uttamarasa makādi rahasyajňāna.
Sloka 3
Padarta ; Kuněng kottaman Sanghyang Bhāratakatha, ri denyan sira nitya
pinakopajiwani sang Kawiwara,kadyanggan Sang Prabu sujanman pinakopajīwananing
wadwa angusir wibhawa.
Sloka 4
Padarta ; Apayapan ikang aji bhāratakatha, Sangkaning buddhi Sang
Kawi,kadyangganing triloka an wijil sanke pancamahābutha.
Teges ; Sapunapi wiyakti santukan Sang Hyang Maha Bhatara puniki ,wiwitan pakayunan
Sanh Kawi Swara,sakadi pawakan tri mandalane,indik ipun medal mawit saking panca maha
butha minakadi pertwi ,apah,teja,bayu,akasa
Terjemahan Indonesia ; sebagai halnya triloka atau ketiga dunia ini lahir dari kelima unsur
alam, maka demikian pulalah cerita Mahabharata ini lahir dari Budi Luhur sang pujangga
besar adanya.
Sloka 5
Padarta ; Atan hana aji ring bhuwana,tān pakaçraya iking byāsawacana kadyangganing
çarira tan hana,ya tan pakāçrayangahāra.
Teges ; Tan wenten sastra Agama ring jagate ,tan makanti pawarah Bhagawan Byasa
puniki,sakadi angga carirane tan wenten ,yening tan makanti ajengan.
Terjemahan Indonesia ; Tidak ada ilmu pengetahuan di dunia jika tidak ada
bantuan dari Begawan Byasa, sebagaimana badan jasmani ini tidak akan ada jika tidak ada
bantuan dari makanan
Sloka 6
Padarta ; Lawan maneh kotamanira,yan hana sira tělas ruměngӧ rasanikang Sang Hyang
Aji,pisaningu juga sira ahyun ruměngwa kathāntara,těka ring Gita weṇu
wīṇādi,kadyangganingwwang ruměngӧ suçabdaning kuwong,uwus ruměsěp rihati langěning
swarannya ,amangun harṣaning citta,tan hana gantanikāhyuna ruměngwa rěsni çabdaning
gagak.
Teges ; Malih liyanan kautaman Ida ,Yening wenten ida dane sang sampun mirengang
daging Sang Hyang Pustaka puniki,doh para wiyakti ida pacing meled mirengang satwa
liyanan ,rawuhing geguritan,rebab,suling,miwah sane lianan,sakadi ragan ida dane mirengang
kabecikan swarannya ipaksi tuwutuwu,sampun nyusup ring pakayunan kalangenan
swaranipun ,ngwangun legan idep ,tan wenten pajantosnyane punika pacang meled
mirengang swaran igowak ngeresresin.
Sloka 7
Padarta ; Mangkana Iing bhagawān Wararuci panamaskāra ring Bhagawān Byāsa.něhěr
umarajarakěn kottamaniking bhāratakatha,iking inaranan sarrasamuccaya,sara ngaraning
wiçesa ,samuccaya papupulnya ,nahan matangyan sara samuccaya ngaraniking sang Hyang
Aji ,daměl Bhagawān Wararuchi ,nihan pitěkět Bhagawān.waiçampayana ing Mahāraja
Janamejaya ,I kālanira cumāritakěn ikang Bhāratakatha,yatiki witaning sarasamuccaya.
Sloka 8
Padarta ; Anakukamung Janamejaya, salwirning warawah, yawat makapadarthang
caturwarga, sawataranya, sakopanyasanya, hana juga ya ngke, sangkṣepanya, ikang hana
ngke, ya ika hana ing len sangkeriki, ikang tan hana ngke, tan hana ika ring len sang keriki.
Teges ;cening pyanak bapa Sang Janamejaya ,sakancaning pitutur ,yadiyapin sane muat
katerangan caturwarga,salwir panadosanipun,saha larapan pawangunipun ,wenten wiyakti
puniki irika ,cutet ipun,punika sane wenten iriki,wiyakti punika munggah ring sane liyanan
saking iriki,punika sane tan wenten iriki,tan munggah punikiring sane liyanan saking iriki.
Sloka 9
Padarta ; Ri sakwehning sarwa bhuta, iking janma wwang juga wěnang gumawayakěn
ikang çubhaçubhakarma, kuněng paněntasakěna ring çubhakarma juga ikangaçubhakarma
phalaning dadi wwang.
Sloka 10
Padarta ; Matangnyan haywa juga wwang manastapa, an tan paribhawa, si dadi wwang
ta pwa kagӧngakěna ri amběk apayapan paramadurlabha iking si janmamanusa ngaranya,
yadyapī caṇdalayoni tuwi.
Teges ; Punika awinan sampunang ugi Ida dane maseselan ,yening tan maduwe arta
brana,dados manusane punika patut kagetang ring pakayunan,sapunika wiyakti ,duwaning
kalang kalang sulit rereh punika panumadinane dados manusa ,yadiastun lekade saking anak
nista wyakti.
Sloka 11
Padarta ; Apan iking dadi wwang, uttama juga ya, nimittaning mangkana, wěnang ya
tumulung awaknya sangkeng sāngsara, makasādhanang çubhakarma, hinganing kottamaning
dadi wwang ika.
Sloka 12
Padarta ; Hana pwa wwang tan gawayakěn ikang çubhakarma, tambaning narakaloka
kāngkěn lara, pějah pwa ya, wong alara mararing deça katunan tamba ta ngaranika, rupa ning
tan katěmu ikang enak kolahalanya.
Teges ;Yening wenten manusa tan ngaryaning solahe becik ,maka ubad narakane waluya
panyakit,yening padem ipun,jadma sakit punika,ring desane kirangan ubad punika
waluyanipun,pairibannya tan kapanggihin punika sane pacang ngaleganin padabdab ipun.
Sloka 14
Padarta ; Apan iking janma mangke, pagawayang çubhaçubhakarma juga ya, ikang ri pěna
pabhuktyan karmaphala ika, kalinganya, ikang çubhaçubhakarma mangke ri pěna ika an
kabukti phalanya, ri pěgatni kabhuktyanya, mangjanma ta ya muwah, tuműta wāsananing
karmaphala, wāsana ngaraning sangakāra, turahning ambematra, ya tinűtning paribhāsa,
swargacyuta, narakasyuta, kunang ikang çubhaçubhakarma ri pěna, tan paphala ika,
matangnyan mangke juga pӧngpӧnga çubha açubhakarma.
Sloka 15
Padarta ; Iking tang janma wwang, ksanikaswabhawa ta ya, tan pahi lawan kědapning
kilat, durlabha towi, matangnyan pӧngakěna ya ri kagawayanning dharmasādhana,
sakānanging mānaçanang sangsāra, swargaphala kunang.
Teges ;puniki dumadi manusa ajahan swalaksanan ipun,tan bina ring kedepannya
itatit,katiman meweh keniyang ,awinannya durusang patitisang ugi kapawangun dharma
laksanane ,salwir sane ngawinang mabasmi punarbawa.,utawi mapikolih moksa
Sloka 16
Padarta; Hana pwa tuměnung dadi wwang, wimukha ring dharmāsadhana, jěněk ring
arthakāma arah, lobhāmběknya, ya ika kabaṇcana ngaranya.
Sloka 17
Padarta ; Ikang manggih si dadi wwang, prasiddha wěnang ring dharmasādhana, tatan
ěntas sangke sangsāra, kabancana ta ngaranika.
Sloka 18
Padarta ; Nihan mata kami mangke, menawai, manguwuh, mapitutur, ling mami, ikang
artha, kāma, malamaken dharma juga ngulaha, haywa palangpang lawan dharma mangkana
ling mami, ndatan juga angrěngӧ ri haturnyan ewěh sang makolah dharmasādhana, apa
kunang hetunya.
melakukan segala macam kegiatan yang bertentangan dengan kebenaran. Manusia sering
melalaikan hakekat kebajikan/kebenaran, sebab bagi mereka sungguh-sungguh sulit untuk
dilakukan. Sedangkan kejahatan/ketidakbenaran bagi mereka sangat mudah dilakukan dan
pastilah neraka pahalanya.
Sloka 19
Padarta ; Yan paramārtanya ,yan arthakāma sadhyan,dharma juga lěkasakěna
rumuhun,niyata katěmwaning artha kāma měne tan paramārtha wikatěmwaning arthakama
dening anasar sakeng dharma.
Sloka 20
Padarta ; Kunang sang pandita ,sang dharmika juga ,inastutinira,inalěmnira ,an sira
prasida aněmu sukha,tan pangelěm sugih ,kāmi ,apan tan tuhu suka ,ri hananing
ahāngkārajňana ,ri sěděning dhanakāma wyawahāra.
Teges ;semalihe sang pandita ,sang sane ngagem kadharman,kewanten kapuji olih
ida,saantukan ida pamekas mangguhang kasadyan ,tan wnten manyumbungang
kasugian,kasmaran,duaning tan kasujatian kasadnyan ,saantukan genah budhi
mangaku,rikalan anake sugih,kasmaran,sungat.
Terjemahan Indonesia; Bagi orang yang tahu akan hidup Hanya mereka yang
bersifat dan ber laksana Dharma lah yang dipuji dan dicintainya karena merekalah setelah
berhasil mendapatkan kebahagiaan sejati. beliau tidak memuji orang kaya dan orang yang
mendapat kepuasan nafsu ,Sebab mereka itu tidaklah sebenarnya menikmati kebahagiaan
sejati, Selama ada sifat angkuh dan masih dapat digoda oleh harta dan nafsu.