OBJEKTIF PEMBELAJARAN:

Mewajarkan konsep ‘mencegah lebih

baik daripada merawat’ penyakit yang
TEMA 1
dibawa oleh mikroorganisma
PENYENGGARAAN DAN
KESINAMBUNGAN HIDUP
KRITERIA KEJAYAAN:
1) menjelaskan dengan contoh 5 Teknik
Aseptik untuk mencegah jangkitan
BAB 1
penyakit yang disebabkan oleh
MIKROORGANISMA
mikroorganisma,
2) menjelaskan dengan contoh 3 kaedah
rawatan penyakit yang disebabkan
1.3 PENCEGAHAN & RAWATAN
oleh mikroorganisma,
PENYAKIT YANG DISEBABKAN
3) menghubungkaitkan teknik aseptik
OLEH MIKROORGANISMA
dengan ungkapan ‘mencegah lebih
baik daripada merawat’ penyakit
yang dibawa oleh mikroorganisma.
KK1: menjelaskan dengan contoh 5 Teknik Aseptik untuk mencegah
jangkitan penyakit yang disebabkan oleh mikroorganisma
PATOGEN
Mikroorganisma berbahaya
(bakteria / virus / kulat / protozoa)
yang menyebabkan penyakit

Bolehkah kita mencegah diri daripada

jangkitan patogen?

Mengapakah ‘mencegah lebih baik

TEKNIK ASEPTIK
daripada merawat’ terhadap sesuatu Prosedur kesihatan
penyakit yang disebabkan oleh yang dijalankan
mikroorganisma berbahaya? untuk menghalang
jangkitan patogen /
menyingkirkan patogen
 Menghalang jangkitan patogen / TEKNIK Bahan kimia disapu
pd kulit manusia/luka
menyingkirkan patogen ASEPTIK utk mencegah
jangkitan patogen

Pendidihan Penggunaan Penggunaan Penggunaan

Pensterilan
(100°C) Aseptik Disinfektan Sinaran
Haba
(autoklaf >130°C) Acriflavine
(ubat kuning)
Bahan kimia
(sabun) botol susu,
Jarum suntikan sinar ultraungu
& peralatan (bilik bedah)
Sinaran doktor gigi Povidone
(sinar ultraungu)) Sinaran mengion
Bahan kimia
spt sinar-X, sinar
Tekanan tinggi Digunakan pd
ultraungu & sinar
(periuk tekanan) benda bukan hidup
gama digunakan
Alkohol isopropil spt cadar, tandas & untuk membunuh
70% kolam renang utk
mikroorganisma
membunuh
Penapis
mikroorganisma
(penapis mikron / patogen
0.1 μm – 10 μm)
KK2: menjelaskan dengan contoh 3 kaedah rawatan penyakit yang disebabkan
oleh mikroorganisma

Antibiotik Antifungal Antiviral

Con: Penisilin Con: Clotrimazole Con: Acyclovir

Athlete’s
Pneumonia Kayap
foot

Streptococcus Trichophyton Varicella-

pneumoniae rubrum zoster
(bakteria) (fungi) (virus)
 APAKAH ANTIBIOTIK?
Ubat untuk merawat jangkitan yang disebabkan oleh bakteria
Antibiotik TIDAK BERKESAN terhadap jangkitan
virus seperti demam biasa, selesema dan batuk

Apakah
Kerintangan Antibiotik?
Berlaku apabila antibiotik
hilang keupayaan untuk
membunuh bakteria.
Oleh itu, antibiotik tidak lagi
berkesan untuk merawat
jangkitan bakteria
Punca Berlaku
Kerintangan Antibiotik
➢ Penggunaan antibiotik yang berlebihan
➢ Penggunaan antibiotik yang tidak tepat, con;
merawat jangkitan disebabkan oleh virus spt
sakit tekak, demam, selesema dan batuk biasa
➢ Tidak mengambil antibiotik dalam tempoh yang
ditetapkan (tidak mengikut preskripsi doktor)

Bahayakah kerintangan antibiotik?

Bahaya, kerana kerintangan antibiotik akan menyebabkan kita mudah
terdedah kepada lebih banyak penyakit
KK3: menghubungkaitkan teknik aseptik dengan ungkapan ‘mencegah lebih baik
daripada merawat’ penyakit yang dibawa oleh mikroorganisma

“Doktor, saya sudah selesema lama, gejala masih tidak

reda walaupun sudah ambil rawatan. Boleh beri
antibiotik yang lebih kuat?”

Ketahuilah, jangkitan virus biasanya mengambil masa

yang lama untuk sembuh. Ia bergantung pada
ketahanan tubuh seseorang individu.

Untuk meningkatkan ketahanan tubuh, pastikan anda

mendapat
✓ rehat yang cukup,
✓ banyak minum air dan
✓ ambil makanan yang berkhasiat.

Antibiotik tidak dapat merawat jangkitan virus,

elakkan mendesak doktor untuk memberi antibiotik
yang lebih kuat jika gejala masih tidak sembuh.
Sumber Fb Public Health Malaysia
 Eksperimen 1.3: Untuk mengkaji kesan kepekatan antibiotik (Penisilin) terhadap pertumbuhan
bakteria (Bacillus sp.)

1) Tujuan:
Untuk mengkaji kesan kepekatan antibiotik (penisilin) terhadap pertumbuhan bakteria (Bacillus sp.)
2) Pernyataan masalah:
Apakah kesan kepekatan antibiotik terhadap pertumbuhan bakteria?
3) Hipotesis:
Semakin tinggi kepekatan antibiotik, semakin rendah pertumbuhan bakteria.
4) Pemboleh ubah:
(a) dimanipulasikan : Kepekatan antibiotik
(b) bergerak balas : Luas kawasan jernih
(c) dimalarkan : Jenis bakteria (Bacillus sp.)
5) Bahan:
Larutan kultur bakteria Bacillus sp., agar-agar nutrien steril, empat ceper kertas turas berdiameter
6 mm, larutan penisilin dengan kepekatan yang berlainan seperti 10%, 20% dan 30% (atau ceper
kertas turas berdiameter 6 mm dan tiga ceper penisilin yang berkepekatan berlainan seperti 10, 20
dan 30 unit penisilin), air suling, pen penanda dan pita selofan
6) Radas:
Piring Petri dengan penutup, picagari, forseps steril dan kertas grid lut sinar
7) Prosedur:
1. Sediakan susunan radas seperti berikut

(a) Tuangkan 1 cm3 larutan kultur bakteria Bacillus sp. ke atas agar-agar nutrien steril di dalam
sebuah piring Petri.
(b) Gunakan forseps steril untuk meletakkan ceper kertas turas yang direndam dalam air suling
dan larutan penisilin dengan kepekatan 10%, 20% dan 30% ke atas agar-agar nutrien dan
kultur bakteria Bacillus sp. di dalam piring Petri.
2. Tutup piring Petri dan lekatkan penutup dengan pita selofan

3. Simpan piring Petri itu di dalam almari yang gelap pada suhu bilik selama tiga hari.
4. Selepas tiga hari, keluarkan piring Petri dari almari tersebut.
5. Perhatikan kawasan jernih yang mengelilingi setiap ceper kertas turas di dalam piring Petri.
Lakarkan pemerhatian anda.
6. Ukur luas kawasan jernih dengan menggunakan kertas grid lut sinar.
 PEMERHATIAN:
Semakin pekat antibiotik,
semakin luas kawasan jernih disekeliling ceper kertas antibiotik Lebih
banyak
8) Pemerhatian: Kawasan Jernih bakteria mati
[Tiada pertumbuhan bakteria
Kawasan keruh / bakteria mati]
[Ada pertumbuhan
bakteria] 10%
0
Air
suling 0% 20%

30%
Kawasan
jernih INFERENS:
Semakin pekat antibiotik,
semakin luas kawasan jernih disekeliling ceper kertas antibiotik
kerana semakin banyak bakteria dibunuh/dimusnahkan
oleh antibiotik
 Antibiotik

Kawasan Jernih
[Tiada pertumbuhan bakteria
/ bakteria mati]
Kawasan keruh
[Ada pertumbuhan
bakteria]
 9) Perbincangan:
1. Penggunaan ceper kertas turas yang direndam dalam air suling dalam eksperimen ini bertujuan
sebagai eksperimen kawalan.

2. Kawasan jernih pada agar-agar nutrien merupakan kawasan tanpa bakteria atau pertumbuhan
bakteria yang terencat. Oleh itu, kawasan jernih yang terbentuk mengelilingi ceper turas yang
mengandungi penisillin menunjukkan tindakan penisillin yang merencat pertumbuhan bakteria
atau membunuh bakteria.

3. Kawasan jernih yang mengelilingi ceper kertas turas yang mengandungi penisillin berkepekatan
tinggi lebih besar / luas daripada kawasan jernih yang mengelilingi ceper kertas turas yang
mengandungi penisillin berkepekatan rendah. Hal ini menunjukkan bahawa semakin tinggi
kepekatan penisillin, semakin kurang pertumbuhan bakteria (semakin banyak bakteria dimusnahkan)

10) Kesimpulan:
Hipotesis diterima.
Semakin pekat antibiotik, semakin luas kawasan jernih disekeliling ceper kertas antibiotik kerana
semakin banyak bakteria dibunuh/dimusnahkan oleh antibiotik.