KURSUS INTENSIF

07 MAC 2023
JTW 212 / 213 SESI 2022/2023
PM. DR ROHAIZAH SAAD

03/08/2023 1
 PENGEKOSAN

PENGEKOSAN

JENIS TRADITIONAL MODEN

PENGEKOSA
N

PENGEKOSAN PENGEKOSAN
PENGEKOSAN
SERAPAN BERDASARKA
MARGINAL
(ABSOPTION) N AKTIVITI

SISTEM JOB ORDER PROSES JOB ORDER PROSES

PENGEKOSA
N
PENGEKOSAN MARGINAL VS PENGEKOSAN SERAPAN

Pengekosan Marginal Pengekosan Serapan

 Dikenali juga sebagai pengekosan variable  Dikenali sebagai ‘Full Costing’

atau berubah.
 Mengambil kira kos langsung sahaja sebagai
pengiraan kos produk.
 Digunakan oleh pihak pengurusan syarikat.
 Kos yang terlibat
 Bahan mentah langsung
 Tenaga buruh langsung
 Overhed berubah
 Kos tetap tidak diambil kira dalam pengiraan
 Mengambil kira kos berubah dan kos tetap yang
terlibat dalam pengeluaran akan dikira dalam
mengira kos produk.
 Adalah keperluan dalam penyediaan laporan
luaran (external reporting). GAAP mensyaratkat
pengekosan serahapan digunakan dalam melapor
penyata kewangan.
 Kos yang terlibat:-
 Bahan mentah langsung
 Tenaga buruh langsung
 Overhed berubah
 Overhed tetap
PENGEKOSAN MARGINAL VS PENGEKOSAN SERAPAN

Pengekosan Marginal Pengekosan Serapan

 Fomat penyata pendapatan  Fomat penyata pendapatan

Jualan Jualan
(-) Kos berubah
(-) Kos barang Jualan
= Margin sumbangan
= Margin kasar
(-) Kos tetap
(-) Kos operasi
= Pendapatan bersih
 Produk kos – kos pengeluaran berubah
=Pendapatan bersih

 Kos tempoh :  Produk kos – Semua kos

 Variable selling and administrative costs
pengeluaran/pekilangan
 Fixed costs  Kos tempoh (period cost)
 All sales and administrative expenses.
CONTOH:
Syarikat Nut Sdb Bhd adalah pengeluar dan penjual disket. Berikut adalah informasi yang diberi.
Bahan mentah langsung RM22.00 perunit
Tenaga buruh RM14.00 perunit
Overhed pekilangan berubah RM6.00
Oberhed pekilangan tetap RM117,000 setahun

Harga jualan RM75.00

Kos berubah selling and administrative RM7.00
Kos tetap selling and administrative RM8,000 setahun

2019 (unit) 2020 (Unit)

Stok awal 0 3,000
Pengeluaran 13,000 10,000
Jualan 10,000 11,000
Stok akhir 3,000 2,000
1. Kirakan produk kos perunit menggunakan kaedah pengekosan marginal
dan pengekosan serapan.
a) Pengekosan Marginal
2019 (RM) 2020 (RM)
Bahan mentah langsung 22.00 22.00
Tenaga buruh 14.00 14.00
Overhed pekilangan 6.00 6.00
berubah
Kos perunit 42.00 42.00

b) Pengekosan Serapan 117,000/13,000=9.00

2019 (RM) 2020 (RM)
Bahan mentah langsung 22.00 22.00
Tenaga buruh 14.00 14.00 117,000/10,000= 11.70
Overhed pekilangan 6.00 6.00
berubah
Overhed pekilangan tetap 9.00 11.70
Produk kos
yang tidak
Kos perunit 51.00 53.70 konsistan
2. Kirakan nilai stok akhir

KOS STOK AKHIR 2019

PENGEKOSAN MARGINAL PENGEKOSAN SERAPAN
3000 UNIT X RM42 = RM126,000 3000 UNIT X RM51 = RM153,000

KOS STOK AKHIR 2020

PENGEKOSAN MARGINAL PENGEKOSAN SERAPAN
2000 UNIT X RM42 = RM84,000 2000 UNIT X RM53.70 = RM107,400
3. Penyediaan Penyata Pendapatan bagi tahunberakhir 2019
a) Pengekosan Marginal b) Pengekosan Serapan
3. Penyediaan Penyata Pendapatan bagi tahunberakhir 2020
a) Pengekosan Marginal b) Pengekosan Serapan
SISTEM PENGEKOSAN:– KOS PESANAN KERJA /JOB ORDER
COSTING DAN KOS PROSES

Kos pesanan kerja Kos proses

 Merujuk pada pesanan yang sedikit dan  Pengeluaran produk yang sama jenis
lebih kepada customised produk. dalam kuantiti yang banyak.
 Contoh: Printing material, tailor, syarikat  Contoh: Pekilangan
akitek, pembinaan, pengubahsuaian  2 kaedah :
bangunan, perkhidmatan professional dan
lain-lain.  Proses berturutan
 Proses seiring
 Dokumen yg diperlukan:-
 Kos kertas kerja
 Borang pesanan bahan mentah
 Tiket Masa
 KOS PESANAN KERJA/ JOB ORDER COSTING

kadar overhead yang

telah ditentukan
KADAR OVERHEAD YANG TELAH DITENTUKAN

Contoh:-

Diberi kos overhead pengeluaran adalah RM240,000 dan jumlah masa tenaga buruh adalah 44,000 jam.
Kerja J002 memerlukan 1,500 jam tenaga kerja. Kirakan kadar overhed yang telah ditentukan.

𝐽𝑢𝑚𝑙𝑎h 𝑘𝑜𝑠 𝑜𝑣𝑒𝑟h𝑒𝑎𝑑 𝑅𝑀 240,000

𝐾𝑎𝑑𝑎𝑟 𝑜𝑣𝑒𝑟h𝑒𝑎𝑑 𝑝𝑟𝑎𝑡𝑒𝑛𝑡𝑢= =
𝐽𝑎𝑚 𝑡𝑒𝑛𝑎𝑔𝑎𝑘𝑒𝑟𝑗𝑎 44,000

¿ 𝑅𝑀 5.45 𝑝𝑒𝑟𝑗𝑎𝑚

𝑂𝑣𝑒𝑟h𝑒𝑎𝑑 𝑦𝑎𝑛𝑔 𝑑𝑖𝑠𝑒𝑟𝑎𝑝 =𝐾𝑎𝑑𝑎𝑟 𝑜𝑣𝑒𝑟h𝑒𝑎𝑑 𝑝𝑟𝑎𝑡𝑒𝑛𝑡𝑢 𝑥 𝑇𝑒𝑛𝑎𝑔𝑎𝑘𝑒𝑟𝑗𝑎 𝑙𝑎𝑛𝑔𝑠𝑢𝑛𝑔 𝑦𝑎𝑛𝑔 𝑑𝑖𝑔𝑢𝑛𝑎𝑘𝑎𝑛𝑜𝑙𝑒h

= RM8,175

Ianya akan dilaporkan didalam WIP akaun dan juga Lembaran kos kerja (job cost sheet). Ianya juga
adalah sebahagian pada kos pengeluaran.
PENGEKOSAN KERJA / JOB ORDER COSTING – DOKUMEN FLOW

Form bahan
mentah

Lembaran
Pesanan Pesanan Rekod Jam
Kos Kerja
Jualan Pengeluaran Buruh

Kos overhed
pratentu

Lembaran
Pesanan Semua kos kos kerja
Jualan Memulakan pengeluaran dan kos akan akan
sebagai asas berikut dikenakan: dikumpul digunakan
pada - Bahan mentah dan direkod sebagai asas
pesanan - Rekod jam buruh oleh Jabatan pengiraan
03/08/2023 13

pengeluaran - Kos overhed pratentu Akaun kos perunit

produk
 CATATAN JURNAL DALAM PENGEKOSAN KERJA
Professional Attire Sdn Bhd mendapat 2 pesanan dari dua syarikat seperti berikut:
(a) Pesanan O157 – membuat 822 helai uniform pekerja kilang yang bermula pada Jan 2021 dan jumlah kos
pengilangan sehingga 1hb Feb 2021 ialah RM12,000
(b) Pesana N158 – membuat 150 helai uniform pekerja pegawai keselamatan yang akan bermula pada bulan Feb
2021dan dijangka siap pada bulan hadapan.

Aktiviti pengeluaran pada bulan Feb 2021 adalah seperti berikut:

Feb 1 Baki bahan mentah didalam stor bernilai RM5,000. Membeli bahan mentah secara kredit sebanyak RM23,000
1- 28 Feb RM17,000 bahan mentah langsung dan RM2,500 bahan mentah tidak langsung telah dikeluarkan dari stor
untuk kegunaan pengeluaran.
1-28 Feb Jumlah gaji tenaga buruh adalah RM24,024. RM3,204 darinya adalah kos tenaga buruh tidak langsung.
Bakinya RM20,820 adalah kos tenaga buruh langsung yang dibahagi kepada pesanan kerja iaitu
RM13,500(1,125 jam x Rm12 sejam) untuk pesanan O157 dan RM7,320 (610 jam x Rm12 sejam)untuk
pesanan N158.
1-28 Feb Kos overhed – utility RM4,500, Sewa mesin Rm15,000, kos penyelenggaraan RM3,00
1-28 Feb Kos overhed tambahan – Susutnilai terumpul RM4,400, Insuran prabayar RM1,200 dan Tax belum bayar
03/08/2023 14
RM1,800
28 Feb Menghantar 400 helai uniform dari O157 bernilai RM40,000 (400 x RM100 sehelai)
 Catatan Jurnal:
Tarikh: Perkara Ruj Debit (RM) Kredit (RM)
Pos
Feb 1 Dt Bahan mentah 23,000
Feb 1 Kt Akaun Belum Bayar 23,000
(Membeli bahan mentah
Baki bahan mentah didalam stor bernilai secara kredit)
RM5,000. Membeli bahan mentah secara
kredit sebanyak RM23,000 Akaun Bahan Mentah
1/2 Baki. b/b 5,000
1/2 Bahan mentah 23,000

Akaun Belum Bayar

1/2 Bahan mentah 23,000

23,000 23,000

28/2 Baki. b/h 23,000

1- 28 Feb Akaun Bahan Mentah
RM17,000 bahan mentah langsung dan 1/2 Baki. b/b 5,000 28/2 Kerja dlm proses 19,500
RM2,500 bahan mentah tidak langsung 1/2 Bahan mentah 23,000
telah dikeluarkan dari stor untuk
kegunaan pengeluaran.

Catatan Jurnal: Akaun Dalam Proses (WIP)

1/2 Baki BM 12,000
Tarikh: Perkara Ruj Debit (RM) Kredit (RM)
28/2 Bahan mentah
Pos
langsung. 17,000
Feb 28 Dt Kerja Dalam Proses (WIP) 17,000
Dt Overhed pekilangan 2,500
Kt Akaun Bahan mentah 19,500
(Bahan mentah langsung dan
tidak langsung digunakan)

Akaun Overhed Pekilangan

28/2 Bahan mentah

tidak langsung. 2,500
 1-28 Feb
Akaun Gaji terakru
Jumlah gaji tenaga buruh adalah RM24,024. RM3,204
darinya adalah kos tenaga buruh tidak langsung. 28/2 WIP 20,820
Bakinya RM20,820 adalah kos tenaga buruh langsung 28/2 Overhed 3,204
yang dibahagi kepada pesanan kerja iaitu
RM13,500(1,125 jam x Rm12 sejam) untuk pesanan
O157 dan RM7,320 (610 jam x Rm12 sejam)untuk
pesanan N158. Akaun Dalam Proses (WIP)
1/2 Baki BM 12,000
Catatan Jurnal:
28/2 Bahan mentah
Tarikh: Perkara Ruj Debit (RM) Kredit (RM)
Pos langsung. 17,000
Feb 28 Dt Kerja Dalam Proses (WIP) 20,820 28/2 Tenaga buruh
Dt Overhed pekilangan 3,204 langsung. 20,820
Kt Gaji terakru 24,024
(Tenaga buruh langsung dan
tidak langsung digunakan)
Akaun Overhed Pekilangan

28/2 Bahan mentah

tidak langsung. 2,500
28/2 Tenaga buruh
tidak langsung. 3,204
 1-28 Feb Akaun Belum Bayar
Kos overhed – utility RM4,500, Sewa mesin Tarikh Perkara RM Tarikh Perkara RM
Rm15,000, kos penyelenggaraan RM3,000 1/2 Bahan Mentah 23,000

28/2 Overhed 22,500

pekilangan

Catatan Jurnal: Akaun Overhed Pekilangan

Tarikh: Perkara Ruj Debit Kredit (RM)
Pos (RM) Tarikh Perkara RM Tarikh Perkara RM

Feb 28 Dt Overhed pekilangan 22,500 28/2 Bahan mentah 2,500

Kt Akaun belum bayar 22,500 tidank langsung
(Over) 28/2 Tenaga buruh 3,204
tidak langsung
28/2 Akaun Belum 22,500
Bayar
 1-28 Feb Akaun Susutnilai terkumpul
Kos overhed tambahan – Susutnilai terumpul Tarikh Perkara RM Tarikh Perkara RM
RM4,400, Insuran prabayar RM1,200 dan Tax 28/2 Overhed 4,400
belum bayar RM1,800 pekilangan
Catatan Jurnal:
Tarikh: Perkara Ruj Debit Kredit (RM)
Pos (RM)

Feb 28 Dt Overhed pekilangan 7,400 Akaun Overhed Pekilangan

Kt Susutnilai terkumpul 4,400
Tarikh Perkara RM Tarikh Perkara RM
Kt Insuran prabayar 1,200
Kt Tax belum bayar 1,800 28/2 Bahan mentah 2,500
(Overhed tambahan ) tidank langsung
28/2 Tenaga buruh 3,204
Akaun Insuran Prabayar tidak langsung

Tarikh Perkara RM Tarikh Perkara RM 28/2 Akaun Belum 22,500

Bayar
28/2 Overhed 1,200
28/2 Susutnilai 4,400
pekilangan
terkumpul
28/2 Insuran prabayar 1,200
Akaun Tax Belum Bayar
Tarikh Perkara RM Tarikh Perkara RM 28/2 Tax belum bayar 1,800

28/2 Overhed 1,800 35,604

pekilangan
 Penyerapan kos overhed. Akaun Dalam Proses (WIP)
Dianggarkan kos overhed kilang untuk setahun adalah adalah RM750,000 Tarikh Perkara RM Tarikh Perkara RM
dan jumlah tenaga buruh yang digunakan untuk setahun adalah 40,000
jam. Syarikat menggunakan jumlah jam kerja sebagai asas pengiraan 1/2 Baki Bahan mentah 12,000
kadar overhed pratentu. Diberi jumlah jam yang digunakan oleh pesanan
28/2 Bahan mentah langsung 17,000
O157 ialah 1,125 jam dan N158 adalah 610 jam.
28/2 Tenaga buruh langsung 20,820
28/2 Overhed pekilangan 32,532
Pesanan Perkara RM

O157 1,125 jam x RM18.75 21,094

N158 610 jam x RM18.75 11,438

Akaun Overhed Pekilangan
Jumlah overhed diserap 32,532 Tarikh Perkara RM Tarikh Perkara RM

Kadar 28/2 Bahan mentah 2,500 28/2 Kerja Dalam 32.532

tidank langsung Proses

Kadar 28/2 Tenaga buruh 3,204 28/2 Kos barang 3,072

tidak langsung jualan

Catatan Jurnal: 28/2 Akaun Belum 22,500

Bayar
Tarikh: Perkara Ruj Debit Kredit (RM)
(RM)
28/2 Susutnilai 4,400
Pos
terkumpul
Feb 28 Dt Akaun Dalam Proses 32,532 28/2 Insuran prabayar 1,200
Dt Akaun barang jualan 3,072
Kt Overhed pekilangan 35,604 28/2 Tax belum bayar 1,800
(Overhed diserap )
35,604 35,604
 Mengira kos perunit barang dijual mengikut pesanan. Akaun Dalam Proses (WIP)
Merekod barang siap yang dihantar ke stor. Tarikh Perkara RM Tarikh Perkara RM
1/2 Baki Bahan mentah 12,000 28/2 Akaun Stok 58,594
Bahan Mentah 28/2 Bahan mentah langsung 17,000 28/2 Baki h/b 23,758

Pesanan Perkara RM 28/2 Tenaga buruh langsung 20,820

O157 Baki RM12,000 + RM12,000 (Feb) 24,000 28/2 Overhed pekilangan 32,532
82,352 82,352
N158 RM5,000 (Feb) 5,000
Baki b/b 23,758
Jumlah 29,000
Kos perunit
Perkara O157 (RM) N158 (RM)
Tenaga buruh
Pesanan Perkara RM Bahan mentah 24,000 5,000
O157 1,125 jam x RM12 13,500 Tenaga Buruh 13,500 7,320
N158 610 jam x RM12 7,320 Overhed pekilangan 21,094 11,438

Jumlah 20,820 Jumlah 58,594 23,758

Kuantiti pesanan 822 150 (Belum siap)
Overhed diserap
Kos perunit 58,594/822 = RM71.30
Pesanan Perkara RM

Catatan Jurnal:
Tarikh: Perkara Ruj Debit Kredit (RM)
O157 1,125 jam x RM18.75 21,094 Pos (RM)

Feb 28 Dt Akaun Stok/Inventori 58,594

N158 610 jam x RM18.75 11,438
Kt Akaun Dalam proses 58,594
Jumlah overhed diserap 32,532 (Stok )
 28 Feb Akaun Stok
Menghantar 400 helai uniform dari O157 bernilai RM40,000 Tarikh Perkara RM Tarikh Perkara RM
(400 x RM100 sehelai)
28/2 AK dalam proses 58,594 28/2 Kos barang 28,520
jualan
Catatan Jurnal:
Tarikh: Perkara Ruj Debit Kredit (RM)
Pos (RM) Akaun Kos Barang Jualan
Feb 28 Dt Akaun Belum Terima 40,000 Tarikh Perkara RM Tarikh Perkara RM
Kt Jualan 40,000 28/2 Overhed 3,072
(Jualan kredit) pekilangan
28/2 Akaun stok 28,520
Dt. Kos barang jualan 28,520
Kt Akaun Stok 28,520 31,592
(400 x RM71.30)

Penyata Pendapatan (extracted)

Jualan 40,000
(-) Kos barang jualan 31,592
Untung kasar 8,408
PENGEKOSAN PROSES

03/08/2023 23
SISTEM PENGEKOSAN:– KOS PESANAN KERJA /JOB ORDER
COSTING DAN KOS PROSES

Kos pesanan kerja Kos proses

 Merujuk pada pesanan yang sedikit dan  Pengeluaran produk yang sama jenis
lebih kepada customised produk. dalam kuantiti yang banyak.
 Contoh: Printing material, tailor, syarikat  Contoh: Pekilangan
akitek, pembinaan, pengubahsuaian  2 kaedah :
bangunan, perkhidmatan professional dan
lain-lain.  Proses berturutan
 Proses seiring
 Dokumen yg diperlukan:-
 Kos kertas kerja
 Borang pesanan bahan mentah
 Tiket Masa
KAEDAH MENENTUKAN JUMLAH KOS SEUNIT / KONSEP UNIT
SETARA

 Jumlah kos bagi keseluruhan proses

ditentukan berdasarkan unit pengeluaran
sasaran untuk sesuatu tempoh.
 Kos seunit ditentukan dengan membahagikan
jumlah kos proses dan jumlah unit
pengeluaran
 Kos seunit akan dikenakan kepada setiap unit
melalui setiap proses dan jumlah kos seunit
ditentukan selepas mengambilkira semua kos
untuk semua proses.
03/08/2023 25
 UNIT SETARA

Unit setara – adalah jumlah barang siap mengunakan bahan mentah dalam masa tertentu.

Contoh:
Pada awal temph, rekod menunjukkan ada 200 unit produk 20% siap. Pada bulan semasa 200 unit produk
dimulakan proses pengeluaran. Semua kos dimasukkan secara seragam. Pada akhir tempoh terdapat 100 unit
produk 50% siap. Kirakan unit setara.

Langkah 1: Tentukan bilangan unit siap Langkah 2: Kirakan unit setara

Kerja Dalam Proses (WIP 200 unit Unit setara = Unit siap + (Unit KDP akhir x % siap)
awal) = 300 + (100 x 50%)
= 300 + 50
Unit baru dimulakan 200 unit
= 350 unit
Jumlah unit diproses 400 unit
(-) Kerja dlm proses akhir 100
03/08/2023 26
Jumlah unit siap penuh 300
 UNIT SETARA

Unit setara – adalah jumlah barang siap mengunakan bahan mentah dalam masa tertentu.

Contoh:1.18
Terdapat 2 jabatan terlibat didalam pemprosesanminuman tradisi. Syarikat mengunakan kaedah purata wajaran
untuk menghitung unit setara. Semua kos pengeluaran juga dimasukkan secara seragan pada sepanjang aktiviti
pengeluaran. Maklumat dan aktiviti yang berlaku didalam Jabatan A adalah seperti dibawah.
Jabatan A Kirakan unit setara

Kerja Dalam Proses awal (WIP awal) 750 unit Unit setara = Unit siap + (Unit KDP akhir x % siap)
70% siap = 7250 + (500 x 50%)
Kos dimasukkan:RM11,000 = 7250 + 250
= 7500 unit
Unit baru dimulakan 3,000 unit @ RM23,500
Kos unit setara
Unit siap 7250 unit
Kos seunit setara = (Kos dimasukkan awal + Kos untuk unit dimulakan dalam tempoh
Kerja dlm proses akhir 500 unit semasa) / unit setara
50% siap = (11,000 +23,500) / 7250 = RM4.60 27

Kos KDP akhir = Unit setara akhir x kos seunit setara = 250 x RM4.60 = RM1,150
 CATATAN JURNAL YANG TERLIBAT DALAM PENGEKOSAN
PROSES

Perkara DT KT Perkara DT KT

1 Akaun Belian/ Bahan mentah XXX

Tunai/ Akaun Belum Bayar XXX 5. Akaun Stok XXX
(Rekod pembelian bahan mentah) Kerja Dalam Proses – Jabatan B XXX
(Memindahkan kos produk))
2 Kerja Dalam Proses – Jabatan A XXX
Akaun belian XXX
Gaji XXX
Overhed pekilangan XXX 6 Tunai / Akaun Belum Terima XXX
(Merekod kos dimasukkan ke Jabatan A) Jualan XXX
3. Kerja Dalam Proses – Jabatan B XXX (Merekod jualan)
Kerja Dalam Proses – Jabatan A XXX
(Merekod pindahan kos)
4. Kerja Dalam Proses – Jabatan B XXX 7 Kos barang jualan XXX
Akaun belian XXX Akaun stok XXX
Gaji XXX (Merekod kos barang jualan)
Overhed pekilangan XXX
(Merekod kos dimasukkan ke Jabatan B)
03/08/2023 28
 Terima kasih
&
selamat berjaya

03/08/2023 29