Ekonomi Asas

Tingkatan 4
Bab 2: Pendapatan Individu dan Penggunaan Pendapatan Individu

Sektor utama, Kedua, ketiga

Pemilihan Pekerjaan
10 faktor pemilihan pekerjaan

Sektor utama, sektor kedua dan sektor ketiga

Sektor utama melibatkan pengeluaran bahan mentah daripada alam semula jadi tanpa
ubahsuai bentuk barang. Contohnya, pertanian, perhutanan, penternakan, perikanan dan
perlombongan kuari.
Sektor kedua tukar bahan mentah kepada barang separuh siap atau barang siap. Contohnya,
kayu balak diproses menjadi papan (barang separuh siap) dan kemudian perabot (barang siap).
Sektor ketiga ialah aktiviti yg menawarkan perkhidmatan dan kemudahan. Sektor ini tidak
menghasilkan barang. Contohnya, guru, akauntan, peguam, pengurus, agen insurans, polis.

10 faktor pemilihan pekerjaan

Upah wang(1). ialah bayaran dalam bentuk wang (1). Upah wang ialah ganjaran kepada buruh
keranan memberi sumbangan mental atau fizikal (1). Upah wang ialah penentu utama pemilihan
pekerjaan(1). Semakin tinggi upah wang, semakin banyak individu mahu bekerja (1).
Faedah sampingan(1) meningkatkan kebajikan & kualiti hidup individu(1). Contohnya,
bonus,elaun makanan, tempat tinggal, pengangkutan, rawatan perubatan percuma (1).Semakin banyak
faedah sampingan, semakin semakin banyak individu mahu bekerja (1).
Minat(1) akan mempengaruhi individu memilih pekerjaan. Sesetengah pekerjaan tidak
mempunyai upah wang yang tinggi tetapi individu yang berminat akan memilih pekerjaan itu. (1).
Suasana tempat kerja(1) juga mempengaruhi individu memilih pekerjaan mereka.
Sesetengah individu akan pilih pekerjaan yang bersuasana selesa walaupun upah rendah(1)
Pengaruh keluarga, rakan, guru(1) juga mempengaruhi individu memilih pekerjaan.
Contohnya, jika ibu bapa ialah guru maka berkemungkinan anaknya juga akan menjadi guru(1).
Pengalaman dan kemahiran(1) turut mempengaruhi individu memilih pekerjaan. Contohnya,
individu yang pernah menjadi guru sementara cenderung menjadi guru pada masa depan(1).
Jarak(1) juga mempengaruhi individu memilih pekerjaan. Jika jarak antara tempat kerja
dengan tempat kediaman adlh dekat, individu cenderung bekerja di tempat tersebut(1)
Prospek pekerjaan(1) juga mempengaruhi individu memilih pekerjaan. Jika sesuatu
pekerjaan mempunyai prospek yang lebih baik seperti kenaikkan pangkat(1), individu akan pilih
pekerjaan tersebut(1).
Kelayakan akademik(1) juga mempengaruhi individu memilih pekerjaan. Sesetengah
pekerjaan memerlukan kelayakan akademik seperti doktor(1). Individu yang layak sahaja dapat
bekerja. (1)
Keadaan ekonomi semasa(1) juga mempengaruhi individu memilih pekerjaan. Semasa
kemelesetan ekonomi, individu tidak boleh terlalu memilih pekerjaan(1) kerana peluang pekerjaan
terhad(1). Semasa ekonomi baik pula, individu boleh memilih pekerjaan(1) kerana peluang pekerjaan
banyak. (1)

1
Disediakan oleh: Chieng Hie Ling SMKBS
 Ekonomi Asas
Tingkatan 4
Contoh Soalan:
1. Maklumat di bawah ini berkenaan Encik Azuan.

Encik Azuan berkelulusan SPM dan tinggal di Kangar, Perlis. Lapan bulan yang lepas, beliau telah bekerja
sebagai pencuci bangunan tinggi di sebuah syarikat di Kuala Lumpur dengan gaji RM 1 500. Sekarang beliau
telah bertukar kerja sebagai kerani di sebuah jabatan kerajaan di Kangar dengan gaji RM 900.
Terangkan lima faktor yang menyebabkan Encik Azuan bertukar kerja. (10m)

2. Perbualan yang berikut berkaitan kerjaya dua orang sahabat.

Bezakan kerjaya yang dipilih oleh Farid dan Daniel berdasarkan faktor pemilihan pekerjaan. (6m)

2
Disediakan oleh: Chieng Hie Ling SMKBS
 Ekonomi Asas
Tingkatan 4

Pendapatan Individu - Upah, Sewa, Faedah, Untung, Dividen,

Bayaran Pindahan

Pendapatan = Upah + Sewa + Faedah + Untung + Dividen + Bayaran Pindahan

Individu

ialah ganjaran kepada

ialah ganjaran kepada input pengeluaran yang input pengeluaran yang
produktif tidak produktif .
Contoh: Pencen, wang
saku, bayaran nafkah,
biasiswa.

Upah ialah ganjaran yg diterima oleh buruh kerana memberi sumbangan dalam bentuk
fizikal atau mental. Upah wang / upah nominal adalah upah yang diterima oleh individu dalam
bentuk wang. Upah benar adalah kuasa beli upah wang, iaitu kuantiti barang & perkhidmatan yang
dapat dibeli oleh upah wang. Formulanya ialah,
Upah wang
Upah Benar = harga barang umum /
harga purata barang

Sewa ialah ganjaran kepada pemilik harta kerana membenarkan hak penggunaan hartanya
kpd orang lain.

Faedah ialah ganjaran kepada pemilik wang kerana sanggup menangguhkan

perbelanjaannya. Formulanya ialah,
Faedah = Jumlah wang  Kadar faedah  Tempoh masa

Untung ialah ganjaran kepada usahawan kerana sanggup menanggung risiko dan
melakukan inovasi. Nilai untung mungkin positif, negatif atau sifar. Formulanya ialah,
Untung = Jumlah hasil – Jumlah kos

Dividen ialah sebahagian daripada keuntungan syarikat yang dibayar kepada pemegang
saham syarikat.

Bayaran Pindahan ialah pendapatan yang diterima oleh individu yang tidak
menyumbangkan apa-apa dalam proses pengeluaran. Contohnya, biasiswa, pencen, pampasan, wang
saku, elaun, bayaran nafkah, tabung bencana alam.

3
Disediakan oleh: Chieng Hie Ling SMKBS
 Ekonomi Asas
Tingkatan 4

Bekerja Sendiri VS Bekerja dengan Orang Lain

Bekerja Sendiri Bekerja dengan Orang Lain

Ganjaran kepada individu yang bekerja Ganjaran kepada bekerja dengan orang
sendiri ialah untung. lain ialah upah.
Individu yang bekerja sendiri Individu yang bekerja dengan orang lain
menanggung risiko. tidak perlu menanggung risiko.
Individu yang bekerja sendiri perlu Individu yang bekerja dengan orang lain
menyediakan modal perniagaan. tidak perlu menyediakan modal
perniagaan.
Individu yang bekerja sendiri tidak Individu yang bekerja dengan orang lain
mempunyai waktu bekerja yang tetap. mempunyai waktu bekerja yang tetap.

Contoh Soalan:
1. (a) Jadual di bawah ini menunjukkan upah wang, harga ikan, dan harga beras bagi tahun
2000 dan 2008.

Harga Daging Harga Beras

Tahun Upah Wang sekilogram (RM) sekilogram
(RM) (RM)
2000 1 200 4.50 1.50
2008 2 000 8.00 4.00
Hitung upah benar bagi tahun 2000 dan 2008 serta nyatakan rumusan anda (5m)

(b) Jelaskan tiga jenis pendapatan individu dalam sebuah ekonomi. (6m)

2. Maklumat yang berikut berkaitan dengan punca pendapatan Encik Jais bagi tempoh satu bulan tertentu.

Sewa rumah - RM 500

Dividen ASB - RM 400
Faedah Simpanan - RM 100
Pemberian Anak - RM 200

Huraikan dua sumber pendapatan Encik Jais selain daripada yang dinyatakan di atas. (6m)

3. Terangkan pelbagai cara individu boleh memperoleh pendapatannya. (9m)

4. Jelaskan konsep-konsep berikut:

i) Upah benar (2m)
ii) Bayaran pindahan (2m)
iii) Pendapatan individu (2m)

4
Disediakan oleh: Chieng Hie Ling SMKBS
 Ekonomi Asas
Tingkatan 4

Pendapatan Boleh Guna

Pendapatan Boleh Guna = Pendapatan individu – Potongan Wajib(1)

@
= Perbelanjaan Penggunanan + Tabungan(1)

Potongan Wajib = KWSP + Zakat + PERKESO + Cukai Pendapatan Individu(1)

KWSP ialah simpanan wajib pekerja Malaysia untuk menjamin kehidupan mereka selepas bersara(1).
11% daripada pendapatan pekerja dicarumkan manakala 12% dibayar oleh majikan. (1) Pekerja dapat dividen(1)
setiap tahun.

Zakat dibayar oleh Islam yang layak dan mampu(1). Ada 2 jenis zakat iaitu zakat badaniyah/ fitrah
dan zakat Maliah / harta benda(1). Zakat badaniyah dibayar oleh setiap Islam pada akhir bulan Ramadhan(1).
Zakat (1) Maliah dibayar oleh Islam yang memiliki harta benda(1). Kadar zakat ialah 2.5% daripada nilai harta
benda. Bayaran zakat boleh ditolak daripada cukai pendapatan perseorangan. (1)

PERKESO (Pertubuhan Keselamatan Sosial) hanya kepada pekerja Swasta warganegara Malaysia.
(1)
Ia melindungi pekerja swasta jika berlaku kejadian di luar jangka seperti kemalangan. (1)

Cukai Pendapatan Individu ialah cukai wajib yang dikenakan terhadap pendapatan individu(1).
Tujuan cukai dikutip oleh kerajaan ialah untuk membiayai perbelanjaan awam(1) seperti pembinaan sekolah(1).
Selain itu, ia boleh merapatkan jurang perbezaan antara orang kaya dengan orang miskin(1). Di samping itu, ia
boleh menambah hasil kerajaan supaya pinjaman luar negara dapat dikurangkan(1). Di Malaysia, kadar cukai
perseorangan bersifat progresif(1). Semakin tinggi pendapatan boleh cukai, semakin tinggi kadar cukai yg
dikenakan(1).

5
Disediakan oleh: Chieng Hie Ling SMKBS
 Ekonomi Asas
Tingkatan 4
Berapa cukai pendapatan yang perlu dibayar?

Langkah2 mengira cukai pendapatan: Cari…

1. Jumlah Pendapatan
2. Jumlah Pelepasan cukai
3. Jumlah Pendapatan boleh cukai 1–2= 3
Guna 3 utk cari 4
4. Jumlah cukai pendapatan (bukan Islam)
5. Jumlah Zakat 4–5= 6
6. Jumlah cukai pendapatan yang perlu dibayar (Islam)

Langkah 1: Jumlah Pendapatan

Pendapatan = Upah + Sewa + Faedah + Untung + Dividen + Bayaran Pindahan

Individu

Langkah 2: Jumlah Pelepasan cukai

Pelepasan Cukai Jumlah Pelepasan

1. Individu  RM 8000
2. Individu hilang upaya  RM5000
3. Buku dan majalah  RM 500
4. Isteri/suami dan bekas isteri  RM 3000
5. Anak-anak tanggungan  < dpd 18 tahun - RM 800
 > dpd 18 tahun dan belajar di IPT Malaysia - RM 3200
di luar negara - RM 800
6. Anak hilang upaya  RM 5000
7. KWSP dan insurans nyawa  RM 5000 utk individu dan RM 5000 utk isteri yang bekerja
8. Insurans pendidikan atau perubatan - RM 3000
9. KWSP - RM 1000

6
Disediakan oleh: Chieng Hie Ling SMKBS
 Ekonomi Asas
Tingkatan 4
Langkah 3: Jumlah Pendapatan boleh cukai

Pendapatan Boleh Cukai Kadar (%) Cukai (RM)

RM 2 500 pertama 0% 0 RM 50 000 yg pertama 20% 4 275

RM 2 500 yg berikutnya 1% 25 RM 20 000 yg berikutnya 4 000

RM 5 000 yg pertama 3% 25 RM 70,000 yg pertama 25% 8 275

RM 5 000 yang berikutnya 150 RM 30,000 yg berikutnya 7 500

RM 10 000 yg pertama 5% 175 RM 100 000 yg pertama 28% 15 775

RM 10 000 yg berikutnya 500 RM 50 000 yg berikutnya 14 000

RM 20 000 yg pertama 9% 675 RM 150 000 yg pertama 29% 29 775

RM 15 000 yg berikutnya 1 350
RM 150 000 berikutnya
RM 35 000 yg pertama 15% 2 025
RM 15 000 yg berikutnya 2 250

Langkah 4: Jumlah Cukai Pendapatan

Jika jumlah Pendapatan Boleh Cukai ialah RM 6000. Maka Cukai Pendapatan ialah:

RM2500 pertama = RM 0
RM2500 berikutnya = RM 25
+ RM1000 berikutnya = RM 30
Jumlah Cukai Pendapatan = RM 55 (bukan Islam)

Langkah 5: Jumlah Zakat

Cth: Zakat = RM 30

Langkah 6: Jumlah Cukai Pendapatan

Cukai Pendapatan (bukan Islam) = RM 55

Zakat = RM 30
Jumlah Cukai Pendapatan = RM 25 (Islam)

7
Disediakan oleh: Chieng Hie Ling SMKBS
 Ekonomi Asas
Tingkatan 4
Contoh Pengiraan Pendapatan Boleh Guna

Encik Zaki bekerja dgn Syarikat Gagasan Murni. Dia memperoleh pendapatan tahunan sebanyak RM 36
000. Carumannya kpd KWSP ialah RM 3 960. Isterinya tidak bekerja sementara 2 orang anaknya masih
menuntut di sekolah menengah. Sejumlah RM 3 200 digunakan oleh Encik Zaki sebagai bayaran
perubatan untuk ibunya.

Encik Zaki mempunyai harta benda bernilai RM 6 000 dan nisab bagi zakat harta benda ialah RM 2 750.

i) Pengiraan Pendapatan Boleh Cukai

Jumlah Pendapatan RM 36 000

Tolak:
Pelepasan Cukai
Diri sendiri RM 8 000
Isteri RM 3 000
Anak (RM800 x 2) RM 1 600
Caruman kpd KWSP RM 3 960
Perubatan ibu RM 3 200
Jumlah Pelepasan Cukai RM 19 760
Pendapatan Boleh Cukai RM 16 240

ii) Pengiraan Jumlah Cukai Pendapatan yg perlu dibayar

Cukai Pendapatan atas:

RM 2 500 yg pertama = RM 2 500 x 0% = RM 0
RM 2 500 yg berikut = RM 2 500 x 1% = RM 25
RM 5 000 yg berikut = RM 5 000 x 3% = RM 150
Baki Pendapatan RM 6 240 = RM 6 240 x 5% = RM 312
Jumlah Cukai Pendapatan RM 487
Tolak:
Zakat (RM 6 000 x 2.5%) RM 150
Jumlah cukai pendapatan yg perlu dibayar RM 337

iii) Langkah 3: Pengiraan Pendapatan Boleh Guna

Jumlah Pendapatan Tahunan RM 36 000

Tolak:
Caruman kpd KWSP RM 3 960
Cukai Pendapatan RM 337
Bayaran zakat RM 150
Jumlah potongan RM 4 447
Pendapatan Boleh Guna RM 31 553

8
Disediakan oleh: Chieng Hie Ling SMKBS
 Ekonomi Asas
Tingkatan 4
Contoh Soalan:
1. (i) Jelaskan maksud pendapatan boleh guna. (1m)
(ii)Terangkan bagaimana pendapatan boleh guna dikira. (8m)

2. Encik Jamal pegawai penasihat kewangan di sebuah bank yang mempunyai seorang isteri yang tidak bekerja dan
mempunyai empat orang anak. Berikut merupakan maklumat kewangan Encik Jamal setiap bulan dalam tahun 2008.

RM RM
Pendapatan Pelepasan cukai
Gaji 2 900 Diri sendiri 8 000
Faedah daripada simpanan tetap 280 Isteri 3 000
Dividen daripada saham 120 Anak (seorang) 1 000
Caruman KWSP dan premium insurans 5 000
nyawa (maksimum)

Potongan wajib dan perbelanjaan Kadar cukai yang dikenakan oleh

Ansuran kereta 850 kerajaan
Cukai jalan 90 RM 2 500 yang pertama 1%
Caruman KWSP 300 RM 2 500 kedua 3%
Premium Insurans Nyawa 180 RM 5 000 berikut 5%
Bayaran zakat 40 RM 10 000 berikut 9%

Hitung jumlah cukai pendapatan yang perlu dibayar oleh Encik Jamal bagi tahun berkenaan. (9m)

3. Maklumat yang berikut merupakan senarai pendapatan dan perbelanjaan bagi Endik Ariffin pada bulan Julai.
RM RM
Gaji Bulanan 2 500 Kesihatan 100
Bonus 300 KWSP 225
Bayar sewa rumah 600 Cukai pendapatan 125
Ansuran Kereta 300 Zakat 30
Hiburan/ rekreasi 200 Tambang 150
Sumbangan kepada ibu 400 Bil elektrik, air dan telefon 300
Makanan 800

Hitung pendapatan boleh guna Encik Ariffin. (2m)

4. Jadual di bawah ini berkaitan dengan pendapatan dan perbelanjaan Encik Azmin pada satu bulan tertentu.

Butiran Jumlah
(RM)
Gaji 3000
KWSP 250
Cukai Pendapatan 30
PERKESO 20
Insurans Nyawa 150
Faedah sampingan 200

Hitung Pendapatan boleh guna Encik Azmin pada bulan tersebut. (7m)

9
Disediakan oleh: Chieng Hie Ling SMKBS
 Ekonomi Asas
Tingkatan 4
5. Gambar 1 berkaitan dengan Dr. Lily.

i) Apakah maksud pendapatan boleh guan? (2m)

ii) Bagaimanakah pendapatan boleh guna Dr. Lily dikira? (7m)

6. Bezakan caruman KWSP dengan caruman PERKESO (6m)

7. Nyatakan dua sumbangan KWSP kepada pembangunan ekonomi negara (2m)

8. (a) Maklumat di bawah berkaitan dengan Encik Roslan.

Encik Roslan yang akan bersara pada awal tahun hadapan merupakan seorang
pegawai kerajaan yang berjawatan tetap dan berpencen. Gaji bulanan beliau adalah
sebanyak RM 2 065 dan elaun khidmat awamnya ialah RM 65. Beliau mempunyai
seorang isteri dan lima orang anak. Anak yang pertama telah bekerja dengan sebuah
firma swasta. Anak beliau yang lain masih bersekolah dan berusia di bawah 18
tahun.

Berikut adalah pelepasan cukai yang dibenarkanoleh kerajaan:

Diri pembayar RM 8 000
Isteri RM 3 000
Anak-anak di bawah 18 tahun
(dibenarkan hingga 5 orang) RM 1 000 setiap orang

Kadar cukai yang dikenakan oleh kerajaan ialah

RM 2 500 pertama 0%
RM 2 500 kedua 1%
RM 5 000 berikut 3%
RM 10 000 berikut 5%
i) Hitungkan jumlah cukai pendapatan yang perlu dibayar oleh Encik Roslan bagi tahun hadapan. (8m)

9. Pendapatan kasar RM 1 800

Elaun kerja lebih masa 200
Tolak
Caruman KWSP
(11% daripada gaji pekerja) X
Caruman PERKESO Hitungkan nilai X, Y dan Z. (3m)
(0.5% daripada gaji pekerja Y
Pendapatan Bersih Z 10
Disediakan oleh: Chieng Hie Ling SMKBS
 Ekonomi Asas
Tingkatan 4
10. Maklumat berikut berkaitan dengan pendapatan dan perbelanjaan Encik Nawawi pada bulan Julai.

RM RM
Pendapatan 1 500
Bonus 200
Elaun Khidmat awam 170
Sewa rumah 400
Ansuran kereta 600
Bil-bil 100
Hospital 50
Makanan 300
Wang saku 300
Derma 50
Akhbar 30
Lain-lain 180
KWSP 165
Cukai pendapatan 55

i) Kirakan pendapatan boleh guna Encik Nawawi. (3m)

ii) Sediakan satu anggaran belanjawan peribadi Encik Nawawi yang terancang untuk bulan seterusnya (5m)
(rujuk m/s 13)
iii) Apakah kesan yang wujud apabila perbelanjaan individu melebihi pendapatannya? (7m)
(rujuk m/s 13-16 )

11. Encik Rahim bekerja sebagai kerani kewangan di sebuah bank perdagangan yang terletak berhampiran dengan tempat
tinggalnya di Kuala Lumpur. Gaji Encik Rahim ialah RM 2000 sebulan dan isterinya tidak bekerja. Beliau mempunyai
dua orang anak yang masih bersekolah. Setiap bulan, beliau mencarum sebanyak 11% sebulan kepada KWSP. Beliau
juga membayar RM100 kepada Syarikat Insurans ’Greatlife’ setiap bulan.
Yang berikut merupakan maklumat tambahan tentang pelepasan cukai yang dibenarkan oleh kerajaan.

RM
Diri sendiri 8 000
Isteri 3 000
Anak (seorang) 1 000
KWSP dan premium insurans nyawa 5 000 (maksimum)

Baru-baru ini isterinya telah menyertai peraduan teka silang kata yang dianjurkan oleh syarikat akhbar tempatan.
Beliau telah menang tempat pertama bagi peraduan itu. Hadiah wang tunai yang diperoleh ialah sebanyak RM 5 000.
Isternya mendepositkan wang tersebut ke dalam akaun simpanan tetap dengan kadar faedah 4% setahun.

Berdasarkan kes di atas, jawab soalan-soalan berikut.

(a) Apakah jenis sektor ekonomi yang diceburi oleh Encik Rahim? (1m)
(b) Hitung cukai pendapatan Encik Rahim dengan menggunakan kadar cukai yang ditetapkan oleh kerajaan
seperti yang berikut. (11m)

RM 2500 yang pertama 1%

RM 2500 yang berikut 4%
RM 5000 yang berikut 7%

(c) Hitung pendapatan boleh guna Encik Rahim. (3m)

(d) Berapakah faedah yang diperoleh oleh isteri Encik Rahim dalam tempoh 15 bulan? (2m)
(e) Selain menabung, bagaimanakah isteri Encik Rahim dapat menambahkan pendapatannya? (8m)
(rujuk m/s 14-16)

11
Disediakan oleh: Chieng Hie Ling SMKBS
 Ekonomi Asas
Tingkatan 4
Penggunaan Pendapatan Boleh Guna

Keperluan & Kehendak

Keperluan ialah barang dan perkhidmatan yang mesti dipenuhi(1). Contohnya, makanan,
pakaian dan tempat tinggal.(1).
Kehendak ialah keinginan dan kemahuan terhadap pelbagai jenis barang(1). Contohnya,
barang mewah seperti kereta, barang kemas(1). Kehendak setiap individu berbeza bergantung pada usia,
tingkat pendapatan, cita rasa dan kebudayaan(1).

Barang Keperluan Barang Kehendak

* Individu memerlukan barang keperluan untuk * Individu memerlukan barang kehendak
(1) (1)
terus hidup . untuk hidup dengan lebih selesa .

* Barang keperluan mesti dipenuhi terlebih * Barang kehendak tidak semestinya

(1) (1)
dahulu . dipenuhi .

* Barang keperluan sama utk semua individu * Barang kehendak adalah pelbagai dan tidak
dan terhad kepada beberapa barang terhad
(1)
.
(1)
sahaja .
* Harga barang keperluan dikawal oleh * Harga barang kehendak tidak dikawal oleh
(1) (1)
kerajaan . kerajaan .

* Contoh barang keperluan adalah makanan, * Contoh barang kehendak adalah kereta
pakaian, tempat perlindungan
(1)
. mewah, radio, jam tangan Rolex

Contoh Soalan:
1. Bezakan barang keperluan dan barang kehendak (10m)

12
Disediakan oleh: Chieng Hie Ling SMKBS
 Ekonomi Asas
Tingkatan 4
Belanjawan Peribadi

Belanjawan Peribadi ialah anggaran pendapatan dan perbelanjaan(1) seseorang individu

untuk suatu tempoh masa tertentu(1)., biasanya 1 bulan.

Kepentingan Belanjawan Peribadi

(a) Merancang perbelanjaan supaya tidak melebihi pendapatan
Individu akan berbelanja ikut had kemampuannya.
(b) Menggalakkan tabungan
Tabungan boleh diguna untuk perbelanjaan di luar jangka.
(c) Mengelakkan inflasi
Jika setiap orang merancang belanjawan peribadi, peningkatan permintaan sesuatu barang dan
perkhidmatan lebih terkawal. Kenaikkan harga lebih terkawal dan mengelakkan inflasi.
(d) Mengelakkan hutang
Individu akan berbelanja ikut kemampuan pendapatan boleh gunanya.
(e) Mengelakkan pembaziran
Individu akan beli barang ikut keutamaan, pembaziran tidak akan berlaku.

Langkah Penyediaan Belanjawan Peribadi

(a) Mengenalpasti punca pendapatan dan potongan wajib.
(b) Menyenaraikan pelbagai perbelanjaan (tetap, harian, luar jangka)
(c) Menyusun perbelanjaan mengikut keutamaan
(d) Mengimbangi perbelanjaan dan pendapatan boleh guna
(e) Mencatat tabungan

Contoh Soalan:

1. Maklumat yang berikut merupakan senarai pendapatan dan perbelanjaan bagi Endik Ariffin pada bulan Julai.
RM RM
Gaji Bulanan 2 500 Kesihatan 100
Bonus 300 KWSP 225
( rujuk soalan 3,
Bayar sewa rumah 600 Cukai pendapatan 125
Ansuran Kereta 300 Zakat 30 m/s 9)
Hiburan/ rekreasi 200 Tambang 150
Sumbangan kepada ibu 400 Bil elektrik, air dan telefon 300
Makanan 800

Berdasarkan jadual di atas, didapati bahawa jumlah perbelanjaan Encik Ariffin melebihi jumlah pendapatannya.
i) Sediakan satu penyata anggaran belanjawan Encik Ariffin yang terancang untuk bulan seterusnya. (5m)

2. i) Apa yang dimaksudkan dengan belanjawan peribadi? (2m)

ii)Terangkan 5 kepentingan belanjawan peribadi. (10m)

3. Terangkan langkah-langkah penyediaan belanjawan peribadi. (10m)

13
Disediakan oleh: Chieng Hie Ling SMKBS
 Ekonomi Asas
Tingkatan 4
3 jenis Perbelanjaan Peribadi

1. Membeli Barang Tidak Tahan Lama

BTTL berhayat singkat, iaitu kurang daripada setahun.
Contohnya, makanan dan minuman.

2. Membeli Barang Tahan Lama

BTL berhayat panjang, iaiu melebihi setahun.
Contohnya, kereta dan komputer.

3. Membeli Perkhidmatan
Contohnya, tambang teksi dan rawatan perubatan.

14
Disediakan oleh: Chieng Hie Ling SMKBS
 Ekonomi Asas
Tabungan Tingkatan 4

Tabungan ialah sebahagian daripada pendapatan boleh guna yang tidak dibelanjakan(1).
Formulanya ialah, Tabungan = Pendapatan boleh guna – Perbelanjaan penggunaan
(1)
.

Tujuan tabungan

Tujuan tabungan ialah untuk Awasan(1). Individu menabung untuk menghadapi peristiwa luar
jangka(1) seperti sakit, kemalangan dan kematian(1).
Tabungan dibuat untuk Membeli barang tahan lama secara tunai(1). Individu yang ada
tabungan boleh membeli barang secara tunai dengan harga yang lebih murah(1).
Tabungan juga dibuat untuk Menambah punca pendapatan. Wang yang disimpan di bank
akan dapat faedah atau dividen.
Tabungan juga penting untuk Jaminan hari tua(1). Individu yang sudah bersara boleh guna wang
tabungannya untuk menyara hidupnya. (1)
Tabungan juga boleh diguna untuk buat Pelaburan dan memulakan Perniagaan(1). Ini boleh
menguntungkan seseorang. (1)
Tabungan juga boleh diguna untuk melanjutkan Pendidikan(1). Kos pendidikan terutamanya
pendidikan di luar negara adalah tinggi. (1) Dengan adanya tabungan, hasrat seseorang untuk melanjutkan
pendidikan boleh dipenuhi.
Tabungan juga diguna untuk Melancong(1) dan Menunaikan haji(1). Pelancongan dan penunaian haji
memakan belanja yang agak besar(1). Dengan adanya tabungan, hasrat ini boleh dipenuhi.

Cara-cara menabung

Cara pertama ialah menabung di Bank perdagangan(1). Bank perdagangan menawarkan 3 jenis
akaun iaitu akaun simpanan,akaun tetap dan akaun semasa(1). Penabung akaun simpanan dan akaun tetap
terima faedah(1). Penabung akaun semasa tidak terima faedah tetapi boleh menikmati kemudahan cek (1)dan
overdraf(1). Bank Islam hanya ada akaun simpanan dan akaun semasa(1) dan tidak ada akaun tetap.
Penabung dibayar dividen (1) (bukan faedah)
Cara kedua ialah menabung di Bank Simpanan Nasional(1). Bank Simpanan Nasional
menawarkan 2 jenis akaun iaitu akaun simpanan dan akaun tetap(1). Penabung terima faedah. (1) BSN
menggalakkan orang ramai menabung (1)melalui Akaun Giro, Akaun Sedar, jual unit amanah saham BSN(1).
Kerajaan yang memilik BSN(1) menjamin semua simpanannya(1).
Cara ketiga ialah menabung di Syarikat Kewangan(1). Syarikat kewangan menawarkan 2 jenis
akaun iaitu akaun simpanan & akaun tetap(1). Penabung terima faedah(1). Cth, Maybank Finance Berhad(1).
Cara keempat ialah menabung di Lembaga Tabung Haji(1). Orang Islam menabung untuk
menunaikan haji. (1) Penabung terima dividen.(1)
Cara kelima ialah menabung di Koperasi(1). Orang ramai menabung dengan membeli sahamnya(1).
Penabung terima dividen(1). Contohnya, koperasi sekolah(1).
Cara keenam ialah menabung di Syarikat insurans(1). Premium yang dibayar oleh individu
ialah sejenis tabungan(1). Pemegang insurans terima faedah / dividen(1). Cth,Great Eastern Life Assurance(1).
Cara ketujuh ialah menabung dengan membeli Unit amanah dan Surat jaminan kerajaan(1). Pembeli
unit amanah terima dividen dan bonus(1). Pembeli surat jaminan kerajaan terima faedah(1). Contoh unit
amanah ialah Amanah Saham Nasional(1).

15
Disediakan oleh: Chieng Hie Ling SMKBS
 Ekonomi Asas
Pinjaman Tingkatan 4

Pinjaman ialah sejumlah wang yang diterima oleh seseorang individu daripada punca-punca
tertentu seperti bank, dan, perlu dibayar balik bersama dengan faedah.

Tujuan pinjaman
Pengguna (individu)
Pengguna (individu) membuat pinjaman untuk menampung kekurangan wang semasa (1).
Apabila pengguna ingin membeli lebih banyak barang tetapi tidak cukup duit, pengguna yang tidak ada
tabungan (1)akan meminjam.
Pengguna membuat pinjaman untuk membeli barang tahan lama(1) seperti kereta dan rumah(1).
Pengguna juga membuat pinjaman apabila membeli barang dengan menggunakan kad kredit(1).
Contoh bank yang menawarkan kad kredit ialah Maybank(1).
Pengguna juga membuat pinjaman untuk melanjutkan pendidikan(1). Kos pendidikan di luar
negara adalah tinggi maka pengguna perlu membuat pinjaman(1).

Pengeluar (firma)
Pengeluar (firma) membuat pinjaman untuk memulakan perniagaan(1). Ini kerana dia
memerlukan modal yang banyak(1) untuk memulakan perniagaan.
Pengeluar juga buat pinjaman untuk menambah modal perniagaan(1) seperti mesin dan jentera(1).
Dia perlu meminjam jika tabungan tidak cukup(1).
Pengeluar juga buat pinjaman untuk meningkatkan produktiviti(1). Contohnya, dengan
pembelian mesin, daya pengeluaran akan meningkat(1).
Pengeluar juga buat pinjaman untuk mengurangkan pembayaran cukai syarikat(1). Apabila
pengeluar membuat pinjaman, dia perlu bayar faedah pinjaman kepada bank(1). Ini akan mengurangkan
keuntungannya(1) dan cukai yang perlu dibayar akan berkurang.

Cara-cara pinjaman
(a) Meminjam daripada Bank perdagangan
(b) ’’ ’’ Bank Simpanan Nasional
(c) ’’ ’’ Bank Pertanian, Bank Islam
(d) ’’ ’’ Syarikat kewangan Tingkatan 5
(e) ’’ ’’ Syarikat insurans
(f) ’’ ’’ Syarikat kredit
(g) ’’ ’’ Koperasi
(h) ’’ ’’ kedai pajak gadai, ceti
(i) ’’ ’’ ahli keluarga, saudara mara, kawan-kawan.

Sebab-sebab Faedah/ Bunga dibayar kepada pemberi pinjaman

(a) Pemberi pinjaman menangguhkan perbelanjaan pada masa kini.
(b) ’’ ’’ menanggung risiko kemungkinan pinjaman tidak dibayar balik
(c) ’’ ’’ ’’ ’’ kejatuhan nilai wang

16
Disediakan oleh: Chieng Hie Ling SMKBS
 Ekonomi Asas
Tingkatan 4

Pelaburan

Pelaburan ialah perbelanjaan firma untuk membeli/ menambah barang modal untuk meningkatkan
pendapatan pada masa depan.

Tujuan pelaburan

1. Menambah keuntungan dan pendapatan

Pengeluar melabur untuk menambah jualan barang.

2. Menggantikan barang modal

Menggantikan barang modal yang telah rosak dan haus.
Contohnya, mesin.

3. Meningkatkan keupayaan pengeluaran.

Penggunaan teknologi/ barang modal baru akan meningkatkan keupayaan pengeluaran.
Berkualiti tinggi dengan kos rendah

Cara-cara pelaburan
Pelaburan boleh dibuat melalui 4 cara. Cara pertama ialah Membeli aset tetap (1) seperti rumah
dan bangunan(1). Aset tetap ini berisiko rendah. (1) Cara kedua ialah Membeli barang modal(1) seperti mesin
dan jentera(1). Mesin ini dibeli untuk meningkatkan keluaran pada masa depan(1). Cara ketiga ialah Membeli
stok/ barang niaga(1) seperti bahan mentah (kayu), barang separuh siap (papan) dan barang siap (perabot)
yang belum dipasarkan(1). Cara keempat ialah Melabur dalam sumber manusia(1) dengan memberi latihan
dan pendidikan kepada pekerja(1). Ini akan meningkatkan kemahiran pekerja(1).

Hubungan antara tabungan pinjaman dan pelaburan

Pengguna Institusi Kewangan

melakukan tabungan

Stok modal
Pengeluar
ditingkatkan memberikan pinjaman
membuat pelaburan

Perbezaan Pulangan dpd Pelaburan dan Pulangan dpd Tabungan

Pelaburan Tabungan
(1) (1)
Pulangan pelaburan dalam bentuk untung . Pulangan tabungan dalam bentuk faedah .
Kadar pulangan pelaburan tidak tetap
(1)
. Kadar pulanga tabungan tetap.
(1)
Contohnya 4% untuk setahun .
(1) (1)
Pelaburan melibatkan risiko yang tinggi . Tabungan melibatkan risiko yang rendah .

17
Disediakan oleh: Chieng Hie Ling SMKBS
 Ekonomi Asas
Tingkatan 4

Contoh Soalan:

1. Maklumat yang berikut berkaitan dengan sejenis pelaburan.

Kerajaan memperuntukkan belanjawan yang banyak untuk melatih sumber manusia yang akan
menjadi pemangkinan kepada pembangunan ekonomi negara.

Huraikan tiga jenis pelaburan selain daripada yang dinyatakan di atas. (6m)

2. Terangkan tiga tujuan individu membuat pinjaman. (6m)

3. Gambar di bawah ini menunjukkan perbualan tentang tabungan dan pelaburan.

i) Huraikan cara pelaburan yang dimaksudkan oleh Encik Gopi. (3m)

ii) Adakah anda setuju dengan cadangan Encik Lam itu? Berikan dua alasan. (3m)

4. Encik Jamunji akan bersara pada awal tahun hadapan, dia menjangka akan menerima ganjaran daripada kerajaan
sebanyak RM 170 000. Beliau belum pasti bagaimana harus memanfaatkan wang tersebut.
i) Cadangkan tiga cara kepada Encik Jamunji untuk menambah pendapatannya daripada ganjaran tersebut.
(9m)
ii) Terangkan perbezaan antara pulangan daripada pelaburan dengan pulangan daripada tabungan (6m)

5. Maklumat yang berikut berkaitan dengan satu persamaan dalam ekonomi.

Pendapatan boleh guna = X + Perbelanjaan

i) Apakah X ? ( rujuk m/s 5) (1m)
ii) Terangkan lima kepentingan X kepada individu (5m)

18
Disediakan oleh: Chieng Hie Ling SMKBS
 Ekonomi Asas
Tingkatan 4

6. Gambar di bawah menunjukkan suatu cara individu membuat tabungan.

a. Mengapakah individu di atas perlu membuat tabungan? (9m)

b. Huraikan tiga bentuk tabungan yang kamu tahu. (6m)
c. Terangkan lima perbezaan antara pinjaman dengan pelaburan (10m)

7. A) Jelaskan maksud tabungan (1m)

b) Terangkan dua cara tabungan yang boleh dibuat (4m)

8. Pernyataan di bawah berkaitan dengan pinjaman yang diberi.

Setiap pinjaman yang diberi dikenakan faedah

Adakah anda bersetuju dengan pernyataan di atas? Mengapa? (7m)

9. Gambar di bawah menunjukkan suatu aktiviti ekonomi.

Mengapakah individu itu perlu membuat aktiviti di atas? (7m)

19
Disediakan oleh: Chieng Hie Ling SMKBS
 Ekonomi Asas
Tingkatan 4
Soalan-soalan Ramalan

Bab 2: Pendapatan Individu dan Penggunaan Pendapatan Individu

Tahun Pemilihan pekerjaan Pendapatan individu Pendapatan boleh guna Penggunaan pendapatan boleh guna
a. Sektor2 ekonomi A. upah, sewa, faedah, untung, A. Potongan wajib (KWSP, A. keperluan & kehendak

b. Faktor pemilihan dividen, bayaran pindahan PERKESO, Zakat, Cukai) B. Belanjawan peribadi

pekerjaan B. Cara mengira cukai pendapatan C. Tabungan, Pelaburan, Pinjaman

2013 √ √ √ √
Sektor2 ekonomi ketiga - Wajarkan bekerja sendiri berbanding - Mengira pelepasan cukai pendapatan - Tujuan pinjaman pengeluar
dengan bekerja dengan orang lain - Mengira cukai yang perlu dibayar - Kepentingan belanjawan peribadi
- Mengira pendapatan boleh guna

2014 √ √ √
- Bayaran pindahan - Tujuan Potongan Wajib - Keperluan & kehendak,

2015 √ √ -
Sektor ekonomi utama - Perbezaan pencen dgn utg
Faktor2 pemilihan pekerjaan - hitung keuntugan
KBAT – adakah X wajar pergi Indonesia utk mencari peluang perniagaan baru slps 3 tahun menabung? Beri alasan [5m]
Mengapa Sarah ingin melayakkan diri spy menjadi ahli kelab usahawan muda sekolah? [4m]
2016 √ √ -
Bayaran pindahan (3m) Perbezaan Pendapatan Boleh Cukai dgn
Pendapatan Boleh Guna
- Barang kawalan – bgmn tindakan anda jika harga barang kawalan tidak dikawal oleh penjual [8m]
- Antara rumah banglo dgn wang tunai yg sama nilai rumah banglo (dibayar ansuran selama setahun), Encik Stephen telah pilih rumah Banglo.
Setujukah anda dengan keputusan beliau. Kemukakan alasan anda.[6m]
√ - Kepentingan belanjawan peribadi
2017 - Upah benar
√
- Langkah2 membuat belanjawan peribadi,
Pengiraan
- Jenis2 pendapatan - Menyediakan belanjawan peribadi
Mengira harga purata barang - Cara pelaburan
- TujuanTabungan
- Perbezaan pulangan pelaburan dgn tabungan
- Sebab faedah dikenakan

20
Disediakan oleh: Chieng Hie Ling SMKBS
 Ekonomi Asas
Tingkatan 4

21
Disediakan oleh: Chieng Hie Ling SMKBS