BBUN2103 Undang-Undang Perniagaan

KANDUNGAN

Pengenalan Kontrak ................................................................................................................................... 2

Elemen-Elemen Dalam Kontrak................................................................................................................ 3
Penawaran (Offer) .............................................................................................................................. 4
Penerimaan (Acceptance) ................................................................................................................... 6
Balasan (Consideration) ...................................................................................................................... 8
Keupayaan (Capacity) ....................................................................................................................... 11
Niat (Intention) .................................................................................................................................. 13
Kerelaan (Free Consent)................................................................................................................... 15
Kepastian (Certainty ) ....................................................................................................................... 16
Tujuan Yang Sah (Valid Object) ...................................................................................................... 17
Ringkasan .................................................................................................................................................. 18
Lampiran ...................................................................................................... Error! Bookmark not defined.

1
 BBUN2103 Undang-Undang Perniagaan

Pengenalan Kontrak

Pada umumnya kontrak ialah undang-undang yang mengawal urusan perjanjian. Perjanjian

pula bermaksud suatu persetujuan yang dicapai oleh dua belah pihak atau lebih berkaitan sesuatu

perkara. Punca kuasa sesuatu kontrak adalah berdasarkan Akta Kontrak 1950 (AK 1950). Kontrak

memberikan maksud yang khusus manakala istilah perjanjian adalah lebih bersifat umum. Oleh

yang demikian, hanya perjanjian yang mempunyai ciri-ciri kontrak sahaja mempunyai implikasi

undang-undang.

Contoh mudah Kontrak adalah seperti berikut:

Tarjidie, seorang penjual peralatan komputer telah memberitahu Moliadi, pembekal

komputer Fujitsu bahawa dia mahu membeli sebanyak 100 unit komputer dan telah

menandatangani perjanjian. Walau bagaimanapun, setelah Moliadi menghantar 100 unit komputer

tersebut ke kedai, Tarjidie telah bertukar fikiran dan tidak mahu membeli komputer Fujitsu

tersebut. Secara umum, Moliadi boleh menyaman Tarjidie atas kegagalan urusniaga tersebut.

Contoh Perjanjian pula adalah seperti berikut:

Andie telah berjanji kepada teman wanitanya untuk belanja makan di sebuah restoran pada

pukul 1 petang keesokan harinya. Akan tetapi, pada keesokan harinya teman wanita Andie telah

menunggu di restoran tersebut pada pukul 1 petang tetapi Andie tidak datang. Teman wanita

tersebut tidak boleh menyaman Andie tersebut kerana telah mungkir janji untuk membelanjanya

makan.

2
 BBUN2103 Undang-Undang Perniagaan

Oleh yang demikian, apabila sesuatu perjanjian dibuat, seseorang itu perlu

memastikan bahawa sesuatu perjanjian yang dicapai adalah sah bagi membolehkan ia

dikuatkuasakan di sisi undang-undang sebagai suatu kontrak yang mengikat. Sekiranya sesuatu

perjanjian yang dicapai tidak dikuatkuasakan, maka pihak-pihak terlibat tidak akan mendapat

bantuan mahkamah jika mengalami kerugian atau kegagalan. Seksyen 2(h) menyatakan bahawa

“sesuatu perjanjian yang dikuatkuasakan oleh undang-undang adalah satu kontrak” dan Seksyen

10(1) yang memperuntukkan,”semua perjanjian adalah kontrak jika dibuat atas kerelaan bebas

pihak-pihak yang layak membuat kontrak, untuk sesuatu balasan yang sah, dan dengan sesuatu

tujuan yang sah, dan tidak ditetapkan dengan nyata mengikut peruntukan akta ini bahawa ia

batal”. Sesuatu kontrak terbentuk samada secara mudah atau kompleks. Pembentukan kontrak

mudah tidak melibatkan formaliti tertentu sebagai contoh kontrak yang dibuat secara lisan atau

tersirat daripada perlakuan pihak-pihak yang berkontrak. Bentuk kontrak lebih kompleks pula

ialah kontrak yang dibuat dengan teliti dan secara bertulis contohnya kontrak jual beli rumah.

Elemen-Elemen Dalam Kontrak

Undang-undang kontrak di Malaysia adalah dipengaruhi oleh Common Law Inggeris kesan

daripada penjajahan sebelum terbentuknya Malaysia pada hari ini. Sebagaimana di dalam Common

Law, undang-undang Malaysia juga menggariskan keperluan yang perlu wujud di dalam kontrak.

Asas undang-undang kontrak adalah perlunya perjanjian yang sah dan dikuatkuasakan oleh

undang-undang. Bagi maksud tersebut, sesuatu kontrak hanya boleh berkuatkuasa apabila elemen-

elemen utamanya dipenuhi. Terdapat 8 elemen penting yang perlu di ambil kira oleh setiap

individu sebelum bersetuju dengan mana-mana perjanjian yang ditawarkan. Elemen ini perlu di

3
 BBUN2103 Undang-Undang Perniagaan

semak oleh setiap individu sebelum bersetuju mengikat perjanjian secara sah. Perlu diingat bahawa

kesemua elemen ini mestilah dipenuhi secara serentak. Elemen-elemen tersebut ialah :-

Penawaran (Offer)

Seksyen 2(a) AK 1950 mendefinisikan penawaran sebagai berikut;

“apabila seseorang menyatakan kesediaannya kepada seseorang yang lain untuk

melakukan sesuatu atau menahan diri dari melakukan sesuatu, dengan maksud untuk memperolehi

persetujuan orang itu untuk berbuat sesuatu atau menahan diri dari berbuat sesuatu”.

Penawaran adalah kesediaan pembuat tawaran untuk menjalin satu kontrak yang mengikat

apabila tawaran itu dipersetujui oleh pihak penerima tawaran. Syarat bagi sesuatu penawaran itu

ia mestilah sesuatu tawaran yang jelas dan dikomunikasikan kepada pihak yang akan membuat

penerimaan kepada tawaran tersebut. Jika penawaran yang diberikan tidak jelas, atau tidak

dikomunikasikan kepada pihak yang berkenaan, ia adalah terbatal. Oleh yang demikian,

penawaran itu sangat penting untuk menjadikan kontrak itu sah dan mengikat kedua-dua pihak.

Sesuatu penawaran akan berakhir sekiranya pihak penawar membatalkan tawarannya (Seksyen

6(a) AK 1950), luput waktu penawaran (Seksyen 6(b) AK 1950), berlaku perlanggaran syarat

penerimaan terdahulu (Seksyen 6(c) AK 1950), tawaran balas memansuhkan tawaran asal atau

pencadang mati / sakit otak (Seksyen 6(d) AK 1950). Contoh-contoh kes berkaitan penawaran

adalah seperti berikut:

4
 BBUN2103 Undang-Undang Perniagaan

Kes 1: CARLILL LWN CARBOLIC SMOKE BALL CO. LTD.(1892)

Defendan adalah pengeluar sejenis ubat yang diberi nama ‘The Carbolic Smoke Ball’. Bagi

tujuan mempromosikan ubat tersebut, mereka telah menyiarkan iklan yang menawarkan £100

kepada sesiapa sahaja yang membeli dan memakan ubat tersebut tiga kali sehari selama dua

minggu, tetapi masih mengidap selsema. Untuk menunjukkan niat jujur mereka, mereka

mengatakan bahawa sejumlah wang £1000 telah dideposit dengan Alliance Bank. Plaintif, yang

telah membeli dan memakan ubat tersebut mengikut arahan yang diberikan tetapi masih tidak

sembuh, menuntut £100 seperti yang dijanjikan dalam iklan. Pihak defendan menafikan liabiliti

dengan mengatakan bahawa tidak wujudnya tawaran yang dibuat kepada mana-mana pihak

tertentu kerana tawaran itu tidak pasti kepada siapa ia ditujukan. Mahkamah memutuskan bahawa

sesuatu tawaran boleh ditujukan kepada seluruh dunia. Niat sebenar bukanlah untuk berkontrak

dengan seluruh dunia tetapi dengan sesiapa sahaja yang tampil melaksanakan apa jua perbuatan

atau syarat yang diminta oleh tawaran tersebut. Plaintif dikatakan telah menerima tawaran

berkenaan apabila beliau membeli dan memakan ubat itu mengikut arahan yang telah ditetapkan.

Kontrak yang sah wujud antara beliau dengan pihak defendan.

Kes 2: TAYLOR LWN LAIRD (1856)

Taylor telah meletak jawatan sebagai nakhoda kapal kepunyaan Laird semasa dalam

pelayaran. Dia kemudiannya telah membantu untuk terus mengemudikan kapal itu pulang dan

menuntut bayaran bagi kerjanya itu. Mahkamah memutuskan Taylor telah gagal

mengkomunikasikan tawarannya untuk memberi khidmatnya mengemudikan kapal itu pulang dan

Laird pula tidak diberi peluang sama ada untuk menerima atau menolak tawaran Taylor itu.

Dengan itu, tiada kontrak yang sah wujud.

5
 BBUN2103 Undang-Undang Perniagaan

Merujuk kepada kontrak seperti di Lampiran, berlaku penawaran dan ianya

dikomunikasikan dalam bentuk bertulis seperti di Lampiran K6 yang menyatakan nilai dan jenis

barangan yang ditawarkan serta skim pembayaran. Dengan ini, satu kontrak sah telah wujud

diantara saya dan Chan Furniture.

Penerimaan (Acceptance)

Penerimaan didefinisikan oleh Seksyen 2(b) AK1950:

“Apabila orang kepada siapa cadangan itu dibuat menyatakan persetujuan dengan cadangan itu,

maka bolehlah dikatakan bahawa cadangan itu diterima: Sesuatu cadangan, apabila diterima,

adalah menjadi janji.”

Sebagaimana penawaran, penerimaan juga hendaklah dikomunikasikan. Penerimaan

bermaksud kesediaan seorang yang telah menerima penawaran untuk menjalin suatu hubungan

kontrak dengan pihak membuat penawaran. Penerima tawaran hendaklah membuat penerimaan

yang positif dan lengkap serta sampai kepada pengetahuan pihak yang membuat penawaran dalam

bentuk lisan, bertulis, kelakuan atau gabungan diantaranya. Seksyen 7(b) AK 1950

memperuntukan bahawa saluran komunikasi perlulah munasabah. Jika pembuat tawaran

menetapkan secara khusus bentuk saluran komunikasi yang dikehendaki, maka penerima perlu

mematuhi bentuk komunikasi tersebut. Sungguhpun demikian, penerimaan tidak perlu

dikomunikasikan kepada pembuat tawaran sekiranya tawaran ditujukan kepada umum dan hanya

6
 BBUN2103 Undang-Undang Perniagaan

cukup sekadar menunaikan syarat yang telah ditetapkan di dalam penawaran seperti dinyatakan di

dalam Seksyen 8 AK 1950. Penerimaan boleh dibatalkan pada bila-bila masa sebelum penerimaan

itu sampai kepada pengetahuan pembuat tawaran. Seksyen 5(2) AK 1950 menyatakan “sesuatu

penerimaan boleh dibatalkan pada bila-bila masa sebelum penerimaannya lengkap terhadap

penerima dan tidak selepasnya.” Contoh kes berkaitan penerimaan adalah seperti berikut:

KES 1: HYDE LWN WRENCH (1840)

Pada 6 Jun, defendan membuat tawaran kepada plaintif untuk menjual tanahnya dengan

harga £1,000. Pada 27 Jun, plaintif bersetuju membeli tetapi dengan harga £950. Defendan telah

menolaknya. Pada 29 Jun, plaintif menyatakan persetujuan membeli tanah itu pada harga asal iaitu

£1,000. Defendan enggan menjualkannya kepada plaintif. Keputusan Mahkamah menyatakan

Tiada kontrak yang sah wujud kerana apabila plaintif menyatakan menawarkan membeli dengan

harga £950, dia dianggap membuat tawaran balas yang membatalkan tawaran asal.

KES 2: FELTHOUSE LWN BINDLEY (1862)

Defendan adalah seorang pelelong yang ditugaskan menjual sebahagian harta dan ternakan

ladang kepunyaan John Felthouse. Plaintif (bapa saudara John Felthouse) berminat membeli

seekor kuda

yang dijadualkan untuk dijual. Pada 2 Februari, dia telah menulis sepucuk surat kepada John

Felthouse menyatakan bahawa dia bersedia membeli kuda itu dengan harga £30 15 syiling. Di

dalam surat tersebut, dia menyatakan, “Jika saya tidak mendengar sebarang berita mengenai kuda

itu, saya menganggap ia adalah milik saya dengan harga £30 15 syiling.” John Felthouse tidak

menjawab surat itu tetapi defendan telah diarahkan oleh John Felthouse untuk menarik balik

7
 BBUN2103 Undang-Undang Perniagaan

penjualan kuda tersebut. Kesilapan telah berlaku dan pada 25 Februari, kuda berkenaan telah dijual

oleh defendan. Plaintif membuat tuntutan terhadap defendan. Mahkamah memutuskan bahawa

walaupun telah ada niat menerima dan menjual kuda tersebut pada harga itu, tetapi sikap berdiam

diri bukanlah merupakan suatu penerimaan. Oleh itu, kontrak tidak wujud di antara plaintif dengan

John Felthouse.

Merujuk kepada kontrak seperti di Lampiran K3, berlaku penerimaan kerana saya telah

menandatangani pengisytiharan seperti di para 14 di dalam lampiran tersebut. Namun demikian,

terdapat kelemahan iaitu tiada tandatangan pengesahan daripada Unit Pengurusan Kredit dan nama

serta nombor kad pengenalan saya juga tidak terdapat di dalam dokumen tersebut.

Balasan (Consideration)

Sesuatu kontrak memerlukan balasan yang bermaksud harga yang dibayarkan oleh pihak

yang menerima janji kepada pihak pembuat janji. Ini dijelaskan di dalam Seksyen 2(d) akta kontrak

1950 memperuntukkan yang bermaksud;

“menurut kehendak pembuat janji, apabila penerima atau siapa sahaja yang telah

membuat atau telah menahan diri dari membuat sesuatu, maka perbuatan atau penahanan diri

atau janji itu adalah disebut balasan untuk janji itu.”

Oleh yang demikian, pihak yang membuat kontrak mestilah mempunyai balasan masing-

masing. Sebagai contoh, satu pihak mendapat sebuah rumah, dan satu pihak yang lain mendapat

sejumlah wang sebagai bayaran pada harga yang telah dipersetujui oleh kedua-duanya. Balasan

8
 BBUN2103 Undang-Undang Perniagaan

adalah sesuatu yang mempunyai nilai di sisi undang-undang dan menjadi asas kepada persetujuan

yang dicapai. Terdapat tiga jenis balasan iaitu:

i. Balasan Eksekutori - Bermaksud balasan atau janji yang belum dilaksanakan tetapi

akan dilaksanakan.

ii. Balasan Tersempurna – Bermaksud janji yang perlu dilaksanakan terlebih dahulu

sebelum janji yang satu lagi. Janji ini selalunya diberikan untuk membalas sesuatu

perbuatan.

iii. Balasan Lampau – Bermaksud janji yang dibuat bagi membalas perbuatan yang

telahpun dilakukan.

Perjanjian tanpa balasan adalah tidak sah dan perjanjian itu tidak mengikat pihak yang

berkontrak. Seksyen 26 AK1950 memperuntukkan bahawa mana-mana kontrak yang dibuat tanpa

balasan adalah tidak sah. Namun begitu terdapat pengecualian terhadap seksyen 26 di mana

kontrak yang dibuat masih sah walaupun tiada balasan dan ini melibatkan keadaan seperti

perjanjian yang dibuat berdasarkan kasih sayang, perjanjian untuk memberi pampasan ke atas

kerja yang dibuat secara sukarela, perjanjian memberi pampasan kepada mereka yang boleh

dipaksa dari sisi undang-undang dan perjanjian untuk membayar hutang yang dibatas oleh statut.

Balasan tidak semestinya mencukupi atau berpadanan dan tidak semestinya datang dari

penerima janji. Menurut Seksyen 2(d) AK 1950, “Menurut kehendak pembuat janji, apabila

penerima janji atau siapa sahaja yang telah membuat atau telah menahan diri dari membuat

sesuatu, maka perbuatan atau penahanan diri atau janji itu adalah disebut balasan untuk janji

itu.” Perkataan ‘siapa sahaja’ menunjukkan bahawa balasan boleh diberi bukan sahaja oleh

9
 BBUN2103 Undang-Undang Perniagaan

penerima janji, bahkan siapa sahaja yang tiada kaitan dengan kontrak tersebut. Contoh kes

berkaitan balasan adalah seperti berikut:

KES 1: LAMPLEIGH LWN BRATHWAIT (1615)

Defendan yang telah dijatuhi hukuman mati, meminta bantuan plaintif untuk mendapatkan

pengampunan daripada raja atas kesalahan yang telah dia lakukan. Plaintif berusaha sedaya

upayanya, berulang alik dari New Market ke London dengan belanjanya sendiri dan akhirnya

berjaya memperoleh pengampunan bagi defendan. Defendan kemudiannya berjanji akan

membayar £100 kepada plaintif, tetapi gagal membayar. Plaintif menyaman defendan. Mahkamah

memutuskan bahawa walaupun janji itu dibuat berdasarkan kepada balasan lampau daripada

plaintif, tetapi kerana perbuatan itu dilakukan atas kehendak defendan, maka wujud kontrak yang

sah. Defendan terikat untuk menunaikan janjinya itu.

KES 2: KEPONG PROSPECTING LTD & ORS LWN A.E. SCHMIDT & MAJORIE

SCHMIDT (1968)

Schmidt telah membantu menubuhkan Syarikat Kepong Prospecting Ltd dan telah dilantik

sebagai Pengarah Urusan. Selepas penubuhan syarikat, satu perjanjian telah dibuat di mana

syarikat bersetuju membayar Schmidt, 1% daripada harga jualan semua bijih yang didapati

daripada lombong tersebut sebagai balasan kepada segala khidmat yang telah diberikan oleh

Schmidt bagi pihak dan atas nama syarikat sebelum dan selepas penubuhannya dan bagi khidmat-

khidmat yang akan datang. Tidak lama selepas itu, perselisihan berlaku dan Schmidt membuat

tuntutan berdasarkan perjanjian tersebut. Mahkamah memutuskan tiada khidmat yang boleh diberi

kepada syarikat yang belum ditubuhkan dan syarikat tidak terikat untuk membayar khidmat yang

10
 BBUN2103 Undang-Undang Perniagaan

diberi sebelum tarikh penubuhannya. Namun begitu, bagi khidmat yang dilakukan selepas

penubuhan syarikat tetapi sebelum perjanjian dibuat boleh menjadi balasan yang sah walaupun hal

itu adalah perbuatan yang telah lepas.

Merujuk kepada kontrak di Lampiran K1 pihak Chan Furniture membekalkan barangan

dan skim ansuran dengan balasan pembeli membayar secara ansuran selama tempoh 24 bulan pada

kadar caj faedah sebanyak 1.5% sebulan daripada harga tunai barangan tersebut.

Keupayaan (Capacity)

Seksyen 11 AK 1950 menyentuh perkara berkaitan dengan keupayaan ataupun kelayakan

seseorang untuk memasuki kontrak.

“Setiap orang adalah layak membuat kontrak sekiranya dia dewasa menurut undang-

undang yang mana dia tertakluk, dan sekiranya dia berakal sempurna, dan tidak hilang kelayakan

untuk membuat kontrak menurut mana-mana undang-undang yang mana dia tertakluk.”

Mengikut Akta Umur Dewasa 1971, seseorang dikatakan sebagai dewasa apabila mencapai

umur 18 tahun. Akta Umur Dewasa tidak merangkumi Perkahwinan, pembahagian harta dan

pengambilan anak angkat, agama dan upacara keagamaan, Oleh itu, untuk memasuki kontrak

seseorang itu perlu berusia 18 tahun ke atas. Mereka yang berumur di bawah 18 tahun adalah tidak

layak untuk membuat kontrak, kecuali dalam kes-kes yang tertentu seperti kontrak untuk keperluan

atau insurans dan juga biasiswa adalah sah jika kanak-kanak yang melaksanakan kontrak tersebut.

11
 BBUN2103 Undang-Undang Perniagaan

Keupayaan secara ringkas adalah kebolehan mengetahui dan memahami implikasi atau kesan

kontrak ke atas individu tersebut. Contoh kes berkaitan elemen keupayaan adalah seperti berikut:

KES 1: MOHORI BIBEE LWN DHURMODAS GHOSE (1903)

Dhurmodas Ghose merupakan pemilik beberapa buah rumah. Pada 20/7/1895, semasa dia

masih di bawah umur 21, Dhurmodas Ghose telah menyempurnakan satu gadai janji untuk manfaat

seorang peminjam wang (yang diwakili oleh agen sahnya) bagi penerimaan jumlah wang yang

tertentu. Sebelum penyempurnaan gadai janji itu, agen peminjam wang itu telah menerima

sepucuk surat daripada seorang peguam yang memaklumkannya bahawa Ghose berumur di bawah

21 tahun, tetapi agen ini tetap meneruskan transaksi tersebut. Dhurmodas Ghose dengan ibunya

dan penjaganya sebagai sahabat wakil, memulakan tindakan bagi mengisytiharkan gadai janji itu

sebagai batal. Mahkamah memutuskan bahawa yang dimasuki oleh kanak-kanak adalah batal .

KES 2: TAN HEE JUAN LWN TEH BOON KEAT (1934)

Plaintif, seorang bawah umur telah menyempurnakan pindah milik tanah kepada defendan.

Pindah milik itu telah disaksikan dan didaftarkan bagi manfaat defendan. pendaftaran juga telah

dilaksanakan. Plaintif melalui sahabat wakilnya memohon arahan mahkamah membatalkan pindah

milik tersebut. Mahkamah memutuskan pindah milik tersebut adalah batal memandangkan plaintif

merupakan seorang minor semasa berkontrak.

12
 BBUN2103 Undang-Undang Perniagaan

Niat (Intention)

Niat untuk mewujudkan hubungan di sisi undang-undang bermaksud kesediaan setiap

pihak untuk menerima kesan dari segi undang-undang sekiranya mana-mana pihak gagal untuk

melaksanakan kontraknya. Niat atau kehendak terbahagi kepada 2 iaitu kontrak yang melibatkan

perjanjian perniagaan dan perjanjian domestik, keluarga dan sosial. Mengikut andaian yang dibuat,

jika kontrak itu melibatkan urusan perniagaannya, pihak-pihak yang terbabit dikatakan

mempunyai niat untuk membuat perjanjian, dan mengikat mereka secara sah. Walau

bagaimanapun masih boleh disangkal jika mempunyai bukti yang jelas dan kukuh.

Bagi perjanjian yang melibatkan domestik, keluarga dan sosial pula, andaian mengatakan

pihak-pihak yang terlibat tidak diniatkan untuk mengikat dan mempunyai hubungan yang

mengikat secara sah di sisi undang-undang. Sebagai contoh, sekiranya pihak suami berjanji dengan

pihak isteri secara lisan untuk menghadiahkan isteri pakej percutian, namun si suami gagal berbuat

berbuat demikian, maka si isteri tidak boleh membuat tuntutan undang-undang. Namun begitu,

jika janji itu direkodkan atau ditulis pada sekeping kertas, perjanjian itu boleh dikuatkuasakan

kerana kedua-dua belah pihak dikatakan berniat untuk menghasilkan sesuatu perjanjian yang

mengikat kedua-duanya secara sah. Kes berkaitan elemen niat adalah seperti berikut:

KES 1: JONES LWN PADAVATTON (1969)

Puan Jones bermastautin di Trinidad. Anak perempuannya bekerja di Kedutaan India di

Washington. Puan Jones inginkan anak perempuannya itu pergi ke London mengikuti kursus

undang-undang untuk menjadi seorang barrister. Untuk itu, Puan Jones berjanji akan memberi

13
 BBUN2103 Undang-Undang Perniagaan

anak perempuannya elaun bulanan. Meskipun enggan, anak perempuannya itu bertolak ke London

pada tahun 1962. Puan Jones telah membeli sebuah rumah di London untuk anak perempuannya

tinggal bersama-sama beberapa penyewa yang lain. Wang sewaan cukup untuk menyara

perbelanjaan anak perempuannya itu. Tidak berapa lama kemudian, Puan Jones dan anaknya

berselisih faham dan Puan Jones mengeluarkan saman untuk mendapatkan semula rumah tersebut.

Mahkamah memutuskan bahawa perjanjian di antara Puan Jones dan anaknya itu tidak bermaksud

untuk melahirkan satu kontrak yang mengikat.

KES 2: MERRIT LWN MERRIT (1970)

Suami isteri berselisih faham dan si suami meninggalkan rumah yang dibeli bersama-sama

isterinya untuk tinggal bersama wanita lain. Rumah itu masih dalam gadaian kepada syarikat

gadaian harta. Si isteri telah bertemu suaminya dan hasil perbincangan, si suami bersetuju

membayar £40 sebulan kepada isteri. Sebahagian wang itu hendaklah digunakan untuk

menjelaskan baki bayaran ansuran gadaian. Si suami bersetuju untuk menyerahkan rumah tersebut

kepada isterinya sebagai pemilik tunggal sebaik sahaja semua ansuran gadaian diselesaikan. Janji

suami ini telah ditulis di atas sekeping kertas. Walau bagaimanapun, setelah semua ansuran

diselesaikan, si suami enggan menepati janji. Mahkamah memutuskan bahawa perjanjian yang

dimasuki di antara suami isteri boleh dikuatkuasakan memandangkan semasa perjanjian itu dibuat,

keduaduanya sudah tidak sehaluan dan tinggal berasingan. Tambahan pula, perjanjian tersebut

telah dibuat secara bertulis. Justeru, nyata sekali kedua-dua pihak mempunyai niat menghasilkan

perjanjian yang mengikat.

14
 BBUN2103 Undang-Undang Perniagaan

Kerelaan (Free Consent)

Semua pihak yang terlibat mestilah mempunyai kerelaan secara bebas. Ini adalah kerana

kesahan kontrak ini boleh dipertikai jika persetujuan pihak-pihak yang terlibat dalam kontrak ini

diterima secara paksa dan tanpa rela. Menurut Seksyen 13 AK 1950, “Dua orang atau lebih boleh

dikatakan berkerelaan apabila mereka bersetuju mengenai satu perkara yang sama dalam

pengertian yang sama.”. Seksyen 14 AK 1950 pula menyebut: “Kerelaan adalah dikatakan bebas

apabila tidak disebabkan oleh:

(a) paksaan

(b) pengaruh tak berpatutan

(c) tipuan

(d) salah nyata

(e) khilaf

Berikut merupakan kes berkaitan elemen kerelaan:

KES 1: CHAIT SINGH LWN BUDIN BIN ABDULLAH (1918)

Seorang pemberi pinjaman wang (ceti) telah mengeluarkan satu pinjaman dengan kadar

bunga 36% setahun kepada seorang peminjam yang buta huruf. Si peminjam telah menyerahkan

dokumen hak milik tanahnya kepada ceti tersebut untuk simpanan dan sebagai jaminan ke atas

hutang itu. Mahkamah memutuskan bahawa disebabkan jaminan yang baik telah diberi, kadar

faedah yang melebihi 18% setahun terhadap seorang yang buta huruf telah menimbulkan andaian

bahawa pengaruh tak berpatutan telah berlaku.

15
 BBUN2103 Undang-Undang Perniagaan

KES 2: TATE LWN WILLIAMSON (1866)

Tate seorang pelajar, berhasrat menjual sebahagian hartanya bagi menjelaskan yuran

pengajiannya. Dia telah menemui defendan yang merupakan seorang peguam untuk mendapatkan

nasihat mengenai penjualan tersebut. Defendan kemudiannya telah membeli harta Tate pada harga

£7,000 tanpa memaklumkan kepada Tate bahawa nilai sebenar harta tersebut ialah £20,000.

Mahkamah memutuskan bahawa kontrak tersebut mesti diketepikan kerana terdapat perkaitan

amanah antara defendan dengan Tate. Ini kerana Tate telah merujuk kepada defendan untuk

mendapatkan nasihat dan oleh itu defendan tidak berhak membeli harta tersebut tanpa membuat

pendedahan berkenaan.

Kepastian (Certainty )

Kepastian adalah salah satu elemen yang penting dalam sesebuah kontrak. Perjanjian-

perjanjian yang mempunyai unsur ketidakpastian, kabur, tidak jelas, atau mengelirukan adalah

batal dan tidak akan mengikat mana-mana pihak yang terbabit. Jika kontrak itu mempunyai elemen

yang tidak dapat dipastikan sama ada perjanjian itu mencapai syarat utama perjanjian atau tidak,

kontrak itu juga boleh terbatal sebagaimana yang dinyatakan dalam Seksyen 30, Akta Kontrak

1950 “Perjanjian-perjanjian yang mana maknanya tidak tentu atau tidak boleh ditentukan adalah

batal.” Ketidakpastian boleh wujud di dalam dua bentuk iaitu aspek bahasa seperti penggunaan

bahasa yang tidak jelas, tidak difahami atau tidak berupaya membawa apa-apa makna yang tepat

dan kegagalan untuk mencapai perjanjian atas terma penting dan asas perjanjian itu sendiri. Kes

berkaitan kepastian adalah seperti berikut:

16
 BBUN2103 Undang-Undang Perniagaan

KES 1: KARUPPAN CHETTY LWN SUAH THIAN (1916)

Pihak yang berkenaan bersetuju memberi pajakan sebanyak RM35 sebulan ‘seberapa lama

yang disukai’ oleh orang yang membuat pajakan. Mahkamah memutuskan keperluan ketentuan

tidak dipenuhi. Kontrak tidak sah kerana tidak dinyatakan tempoh pajakan yang jelas.

Tujuan Yang Sah (Valid Object)

Sesuatu kontrak yang dibuat haruslah untuk sesuatu yang tidak menyalahi undang-undang.

Oleh itu, setiap pihak yang terlibat dalam mana-mana perjanjian mahupun kontrak mestilah

mengambil tahu akan kepentingan kesemua elemen dalam kesahan untuk membuat kontrak ini.

Jika terdapat satu elemen yang hilang, kontrak itu boleh dipertikaikan dan mungkin akan

mengakibatkan terbatal. Menurut Seksyen 24 AK 1950, balasan / tujuan sesuatu perjanjian adalah

tidak sah jika ianya:

i. Dilarang oleh undang-undang

ii. Bersifat mengecewakan peruntukan undang-undang

iii. Merupakan frod

iv. Mendatangkan atau melibatkan bencana kepada diri atau harta orang lain

v. Tidak bermoral atau bertentangan dengan muslihat awam.

17
 BBUN2103 Undang-Undang Perniagaan

Ringkasan

Kontrak merupakan undang-undang yang mengawal dan mengikat urusan perjanjian.

Undang-undang kontrak dipengaruhi oleh common-law Inggeris yang mengariskan elemen-

elemen yang perlu wujud di dalam sesuatu kontrak. Bagi menjadikan kontrak itu menjadi sah dan

boleh dikuatkuasakan undang-undang perlu mematuhi elemen-elemen yang telah ditetapkan.

Antara elemen-elemen tersebut adalah Penawaran, penerimaan, niat,balasan, kepastian, kerelaan,

keupayaan dan tujuan yang sah. Dalam konteks kontrak pembelian seperti di Lampiran yang

disertakan, kontrak tersebut boleh disimpulkan sebagai sahih dan boleh digunakan di dalam

mahkamah jika terdapat pertikaian yang berbangkit.

(3362 Patah Perkataan)

18