Anda di halaman 1dari 3

 Tembang macapat : salah sawijining t embang kang ngrembaka ing tanah jawa kang

nduwei sawenenhing paugeran (guru lagu wilangan gatra)


 Tembang macapat yaiku minangka wujud geguritan Jawa sing migunakake bahasa Jawa
anyar, tinalenan karo paugeran guru gatra, guru wilangan, lan guru lagu.
 Tembang Macapat yaiku tembang utawa puisi tradisional ing tlatah Jawa sing paugeran –
paugerane ono telu, yaiku guru lagu, guru gatra, lan guru wilangan.

Aturan-aturan iku ana ing:


a.       Guru gatra            : wilangan larik/gatra saben pada (bait).
b.      Guru wilangan      : wilangan wanda (suku kata) saben gatra.
c.       Guru lagu             : tibané swara wanda ing pungkasan ing saben gatra.

Contoh tembang
1. Maskumambang (dalam kandungan)
Dalam bahasa jawa "kumambang" yang berarti mengambang. Menggambarkan bayi manusia
yang masih mengambang di perut ibunya. Watak lagu ini nelangsa lan keranta-ranta.

2. Mijil (lahir)
Saka tembung miji. Dalam bahasa jawa "mijil, mbrojol, mencolot" yang berarti muncul atau
keluar. Menggambarkan kelahiran bayi. Watak lagu ini asih lan tresna.

3. Sinom (muda)
Saka tembung enem. Dalam bahasa jawa "kanoman" yang berarti muda atau usia muda.
Menggambarkan cerita masa muda yang indah, penuh dengan harapan dan angan-angan dan
mencari ilmu untuk mewujudkannya. Watak lagu ini grapyak lan renyah.

4. Kinanthi (tuntunan)
Dalam bahasa jawa "kanthi" yang berarti tuntunan atau dituntun untuk menggapai masa depan.
Menggambarkan masa di mana manusia membentuk jatidiri dan meniti jalan menuju cita-cita.

5. Asmarandana (asmara)
Dalam bahasa jawa "tresna" yang berarti cinta atau kasmaran. Menggambarkan masa di mana
manusia dirundung asmara, dimabuk cinta, ditenggelamkan dalam lautan kasih. Watak lagu ini
sengsem.

6. Gambuh (kecocokan)
Saka tembung jumbuh lan embuh. Dalam bahasa jawa "jumbuh atau sarujuk" yang berarti cocok.
Menggambarkan komitmen manusia yang sudah menyatakan cinta dan siap untuk berumah
tangga. Watak lagu ini kulina lan nepung-nepungke.

7. Dhandhanggula (senang)
Saka tembung dhandhang lan gula .Dalam bahasa jawa "kasembadan" yang berarti kesenangan.
Menggambarkan keberhasilan membina rumah tagga dan cita-cita yang tercapai. Watak lagu ini
luwe lan ngresepake.(panguripan mari pernikahan)

8. Durma (dermawan)
Dalam bahasa jawa "darma aatau weweh" yang berarti dermawan dan senang bersedekah.
Menggambarkan wujud dari rasa syukur kepada Allah yang telah memberikan semua yang
terbaik. Watak lagu ini nesu lan muntab.(pasangan sg njaga keharmonisan)

9. Pangkur (menjauhi hawa nafsu)


Dalam bahasa jawa "mungkur" berarti menjauhi. Menggambarkan manusia yang menyingkirkan
hawa nafsu angkara murka, nafsu negatif yang menggerogoti jiwanya. Watak lagu ini sereng lan
tegas.

10. Megatruh (kematian)


Dalam bahasa jawa "megat roh" yang berarti keluarnya roh. Menggambarkan terlepasnya roh
atau kematian manusia. Watak lagu ini nglara lan sedih.

11. Pocung (dibungkus mori putih)


Dalam bahasa jawa "pocong" yang berarti sudah dibungkus. Menggambarkan kematian manusia
lalu dimandikan, dishalatkan, dan siap dikuburkan. Watak lagu ini sembrana, gecul, ora ana
greget saut.

Cara nggae tembang


1. Kudu ngerti ape nggae tembung apa
2. Kudu ngerti paugerane
3. Nentuake tema/judul/isi
4. Memperbanyak bahasa
Carane yaiku
1. Nemtoake tema.
2. Nglairake pamikir awujud ukara.
3. Ukara ditata manut paugerane tembang.
4. Ukara direngga dadi basa kang endah.

Anda mungkin juga menyukai