VISI DAN MISI

POLITEKNIK KESEHATAN KEMENKES JAMBI

VISI
Institusi Pendidikan Yang Mampu Menghasilkan Tenaga Kesehatan Vokasi, Profesi yang
Profesional, siap Berkompetisi di Era Global tahun 2026

MISI
1. Pendidikan kesehatan yang unggul dan mandiri yang dapat menghasilkan lulusan
kompeten vokasional dan siap bersaing.
2. Pengelolaan institusi dengan sumber daya manusia yang tangguh, berkualitas,
partisipatif, dan berintegritas tinggi.
3. Kerjasama yang mampu menciptakan nilai tambah lembaga dengan institusi
kesehatan, alumni, dan perguruan tinggi terkemuka.
4. Penelitian inovatif, kompetitif, aplikatif terhadap permasalahan kesehatan
masyarakat berwawasan kearifan local dan nasional.
5. Pengabdian masyarakat yang berkualitas, mampu mendorong kemandirian dan
kesejahteraan masyarakat berperilaku hidup sehat.

1
 VISI DAN MISI JURUSAN KEPERAWATAN
POLITEKNIK KESEHATAN KEMENKES JAMBI

VISI
Menjadi Jurusan Yang Unggul Dalam Menghasilkan Tenaga Keperawatan Yang Profesional,
Kompetitif Berdasarkan Moral, Etika, dan Agama Tahun 2026

MISI
1. Menyelenggarakan proses pendidikan keperawatan dengan kurikulum berbasis
kurikulum nasional.
2. Menyelenggarakan kegiatan riset keperawatan yang mendukung proses pendidikan dan
aplikatif bagi profesi keperawatan.
3. Melaksanakan kegiatan pengabdian kepada masyarakat berbasis upaya preventif dan
promotif mendukung pembangunan kesehatan nasional.
4. Melaksanakan kegiatan mental spiritual dan kepribadian yang dpat menumbuhkan
softskill dengan dilandasi keimanan dan ketaqwaan kepada Tuhan YME.
5. Mengembangkan komitmen secara nasional dalam menunjang proses belajar mengajar
dan peningkatan pemberdayaan lulusan dan alumni.
 VISI DAN MISI
PRODI SARJANA TERAPAN DAN NERS
JURUSAN KEPERAWATAN POLTEKKES KEMENKES JAMBI

VISI
Menjadi Program Studi Yang Menghasilkan Lulusan Ners Unggul Dan Kompetitif
Dalam Keperawatan Penyakit Tidak Menular Tahun 2026

MISI
1. Menyelenggarakan dan mengembangkan pendidikan serta pengajaran sesuai standar
nasional dengan keunggulan keperawatan penyakit tidak menular.
2. Menyelenggarakan dan mengembangkan riset berbasis evidence based di bidang
keperawatan medikal bedah mendukung proses pendidikan dan kegiatan profesi.
3. Menyelenggarakan dan mengembangkan kegiatan pengabdian kepada masyarakat
berbasis hasil penelitian, tepat guna melalui pemberdayaan masyarakat.
4. Melaksanakan kerjasama dengan lembaga, institusi pelayanan kesehatan, dan
perguruan tinggi nasional dan internasional.
5. Menyelenggarakan tata kelola akademik yang berintegritas tinggi
 KATA PENGANTAR

Puji Syukur kami panjatkan kehadirat Allah SWT yang selalu melimpahkan Rahmat, Taufik,
dan Hidayah-Nya sehingga kami dapat menyelesaikan penyusunan Buku Pedoman Praktik
Klinik Keperawatan 3 (KMB II) bagi mahasiswa Program Studi Sarjana Terapan Keperawatan
Politeknik Kesehatan Kemenkes Jambi dengan baik tepat pada waktunya.

Buku Pedoman ini disusun untuk memberikan arahan kepada mahasiswa semester I (ganjil)
dan para pembimbing klinik dalam melaksanakan Praktik Klinik Keperawatan 3 (KMB II),
dalam merencanakan, melaksanakan, memonitor, mengevaluasi, dan melakukan tindak
lanjut dalam proses bimbingan dengan metode perseptorship. Berbagai strategi
pembelajaran yang sesuai dengan pencapaian kompetensi digunakan dengan
mempertimbangkan manfaat yang maksimal dari metode yang dipilih dan menghasilkan
output sesuai dengan kriteria unjuk kerja masing-masing kompetensi.

Pedoman ini disusun agar semua pihak yang terlibat dalam pembelajaran praktik klinik
yang meliputi mahasiswa, pembimbing akademik, pembimbing klinik dapat mengetahui,
memahami, serta mampu melaksanakan tugas berdasarkan fungsi dan kedudukannya,
sehingga tujuan yang diharapkan dapat tercapai yaitu meningkatkan pengetahuan dan
keterampilan mahasiswa sesuai dengan standar kompetensi keperawatan. Semoga Buku
Pedoman ini dapat dipergunakan dengan baik dalam rangka meningkatkan kualitas
mahasiswa dan lulusan nantinya, oleh karena itu masukan dan saran yang konstruktif
sangat diperlukan demi penyempurnaannya sehingga sesuai dengan kebutuhan
perkembangan pendidikan keperawatan.

Jambi, 2 Agustus 2021

Koord. MK. Praktik Keperawatan 3 (KMB II)

Ns. Dewi Masyitah, M. Kep Sp.Kep.MB

NIP. 198112082006042002
 KERANGKA ACUAN PRAKTIK KLINIK KEPERAWATAN

MATA KULIAH : PRAKTIK KEPERAWATAN 3 (KMB II)

BEBAN STUDI : 3 SKS (K3)
PENEMPATAN : TINGKAT I SEMESTER I KELAS ALIH JENJANG

DESKRIPSI MATA KULIAH

Mata kuliah ini diarahkan untuk memberikan kesempatan kepada mahasiswa
mempraktekkan teori dan konsep yang telah dipelajari di kelas dan telah diuji coba di
laboratorium keperawatan di bawah pengawasan instruktur laboratorium ke dalam tatanan
pelayanan nyata yaitu di rumah sakit. Pembelajaran klinik difokuskan pada pengalaman
belajar dalam membantu memenuhi kebutuhan klien dewasa di rumah sakit atau lahan
praktik yang mengalami gangguan sistem imunitas, perkemihan, endokrin,
muskuloskeletal, integumen dan penginderaaan (THT dan Mata).

Asuhan keperawatan yang diberikan didasari pada pendekatan proses keperawatan yang
komprehensif dan berlandaskan pada aspek etika dan legal keperawatan. Peserta didik
diberikan kesempatan untuk mengidentifikasi masalah-masalah yang berhubungan
dengan aspek biologis, psikologis, sosial dan spiritual melalui pendekatan keperawatan.

TUJUAN UMUM
Mahasiswa mampu memberikan asuhan keperawatan yang komprehensif dengan didasari
pada ilmu dan teknologi keperawatan serta aspek etik dan legal keperawatan pada klien
dewasa yang mengalami gangguan fungsi pada sistem imunitas, perkemihan, endokrin,
muskuloskeletal, integumen dan penginderaaan (THT dan Mata).

TUJUAN KHUSUS
Setelah menyelesaikan mata kuliah ini, peserta didik mampu :
1. Melakukan Pengkajian
a. Mengkaji secara holistik data-data yang didapat melalui wawancara pada klien
dan keluarga, pemeriksaan fisik, catatan medis dan catatan keperawatan yang
digunakan di lahan praktik
b. Mengidentifikasi dan membedakan data-data normal dan data-data senjang
(patologis)
c. Mengelompokkan data senjang sesuai dengan gangguan pemenuhan
kebutuhan dasar manusia atau sesuai dengan sistem tubuh.
2. Merumuskan diagnosa keperawatan
a. Merumuskan diagnosa keperawatan sesuai dengan analisis data yang dibuat
berdasarkan data subjektif dan objektif yang tepat
b. Merumuskan diagnosa aktual (PES) mau pun resiko (PE)
c. Menentukan prioritas diagnosa keperawatan berdasarkan pendekatan
kebutuhan dasar manusia/Maslow, SUN, Body sistem dll)

5
3. Merencanakan tindakan keperawatan
a. Menentukan tujuan keperawatan :
b. Menetapkan tindakan-tindakan keperawatan yang tepat dalam mengatasi
masalah
c. Menetapkan tindakan keperawatan yang mencakup tindakan observasi
(monitoring) keperawatan, terapi keperawatan, pendidikan kesehatan dan
tindakan kolaburasi.
d. Memberikana rasionalisasi dari setiap tindakan yang direncanakan

4. Mengimplementasikan tindakan keperawatan

a. Melaksanakan tindakan keperawatan yang telah direncanakan sesuai standar
operasional
b. Melaksanakan tindakan keperawatan berdasarkan prosedur dan prinsip yang
benar
c. Mendokumentasikan asuhan keperawatan yang telah dilaksanakan

5. Melakukan evaluasi
a. Mengevaluasi asuhan keperawatan yang diberikan berdasarkan pendekatan
SOAP
b. Memodifikasi diagnosa keperawatan berdasarkan hasil evaluasi ( bila perlu).

6. Membuat rencana pendidikan kesehatan termasuk rencana pemulangan pasien

(discharge planning).

KOMPETENSI

1. Mampu memberikan asuhan keperawatan pada klien dengan gangguan sistem

imunitas
2. Mampu memberikan asuhan keperawatan pada klien dengan gangguan sistem
perkemihan
3. Mampu memberikan asuhan keperawatan pada klien dengan gangguan sistem
integumen
4. Mampu memberikan asuhan keperawatan pada klien dengan gangguan sistem
muskuloskeletal
5. Mampu memberikan asuhan keperawatan pada klien dengan gangguan sistem
penginderaan (THT/Mata)
6. Mampu memberikan asuhan keperawatan pada klien dengan gangguan sistem
endokrin

6
SASARAN PROGRAM PRAKTIK

1. PESERTA
Mahasiswa Program Studi Sarjana Terapan Keperawatan Poltekkes Kemenkes Jambi
tingkat I semester I berjumlah 39 orang, terbagi menjadi 3 kelompok. Kelompok I
sebanyak 13 orang, Kelompok II sebanyak 13 orang dan Kelompok III sebanyak 13
orang.

2. PEMBIMBING
Pembimbing pembelajaran Praktik Keperawatan 3 (KMB II) terdiri dari dosen
pengajar MK. KMB II dan pembimbing laboratorium dari Jurusan Keperawatan
(Pembimbing Akademik) ditambah Clinical Instruktur dari rumah sakit.

a. Pembimbing dari Rumah Sakit (Clinical Instructure)

1) RSUD Raden Mattaher
a) Ruang Bedah
- Ns. Angelia, S.Kep
- Ns. Elis Tri Sundari, S.Kep
b) Ruang Penyakit Dalam
- Ns. Elly Gunarti, S.Kep
- Ns. Madinatul Munawwarah, S.Kep
c) Ruang THT/Mata
- Ns. Sri Muning, S.Kep
- Ns. Elimainofa, S.Kep

2) RSD H. Abdul Manap

a) Ruangan Bedah
- Ropikoyati, S.Kep
b) Ruangan Penyakit Dalam
- Levi Mariyami, S. Kep
c) Poli Mata
- Titin Prihatini, S.Kep
d) Poli THT
- Inah Ariayani, AM.Kep

b. Pembimbing dari Akademik

- Ns. Ismail Fahmi, S.Kep., M.Kep., Sp. Kep. MB
- Ns. Dewi Masyitah S.Kep., M.Kep., Sp. Kep. MB
- Ns. Syarbaini, S.Kep., M.KM

METODE PEMBELAJARAN

7
1. Konferensi Klinik (Pre dan Post Conference)
2. Bedside Teaching
3. Ronde Keperawatan
4. Diskusi Kasus
5. Pendelegasian Kewenangan Bertahap
6. Konsultasi Individu dan Kelompok

WAKTU DAN TEMPAT

1. Waktu
a. Alokasi Waktu
Pengalaman Belajar Klinik (PBK) = 3 x 180 menit x 16 minggu efektif = 8.640
menit/semester atau 144 jam/semester, setara dengan 18 hari (3 minggu).

b. Hari Praktik
Praktik klinik dilaksanakan dari hari Senin s.d Sabtu.

Bagi mahasiswa yang sudah bekerja, hari Senin s.d Rabu praktik klinik di tempat
kerja masing-masing dan hari Kamis s.d Sabtu praktik klinik di RSUD Mattaher
dan RSD H. Abdul Manap.

Bagi mahasiswa yang belum bekerja, praktik klinik dilaksanakan di RSUD

Mattaher dan RSD H. Abdul Manap.
(jadual terlampir)

c. Jadual Praktik
Praktik klinik dilaksanakan selama 3 minggu mulai tanggal 29 November s.d 18
Desember 2021

2. Tempat Praktik
a. RSU Abdul Manap
R. Bedah, R. Interne, Poli Mata-THT
b. RSUD Raden Mattaher
R. Bedah, R. Interne, R. THT/Mata

EVALUASI

1. Prasarat untuk evaluasi

Evaluasi/penilaian dilakukan apabila kehadiran praktik mencapai 100%, apabila
kurang maka nilai yang sudah ada menjadi batal diterima dan dianggap gagal,
sampai kekurangan kehadiran dilengkapi 100%.

8
2. Cakupan dan bobot evaluasi
a. Laporan Pendahuluan (LP) minimal 5 sistem : bobot 10%
b. Penilaian kinerja klinik (supervisi) : bobot 20%
c. Laporan askep 5 sistem : bobot 30%
d. Resume kasus 9 laporan : bobot 10%
e. Responsi askep : bobot 20%
f. ADL/Kedisiplinan : bobot 10%

3. Kriteria kelulusan
a. Mendapat nilai minimal 76 (3,35) pada hasil akhir penilaian klinik
b. Memenuhi kehadiran 100%
c. Mematuhi semua peraturan dan tata tertib di lahan praktik dan akademik

PENUGASAN INDIVIDU

1. Mahasiswa diwajibkan mengumpulkan minimal 5 laporan askep dari 6 sistem

gangguan tubuh (laporan askep klien dengan gangguan sistem imunitas, integumen,
endokrin, perkemihan, muskuloskeletal, THT/Mata).
2. Apabila ada keterbatasan atau tidak ada kasus pada sistem tubuh tertentu, sebagai
penggantinya diperbolehkan mengambil pasien kelolaan pada sistem yang sama
dengan penyakit yang berbeda.
3. Bagi mahasiswa yang belum bekerja, praktik dan pengambilan kasus sepenuhnya
dilaksanakan di rumah sakit yang telah ditentukan.
4. Bagi mahasiswa yang bekerja, praktik hari Senin – Rabu dilaksanakan di institusi
tempat kerja masing-masing dan hari Kamis – Sabtu praktik dilaksanakan di rumah
sakit yang telah ditentukan.
5. Mahasiswa yang bekerja di RS atau fasyankes yang memiliki unit rawat inap, silahkan
mengambil pasien kelolaan dengan minimal 3 hari rawatan.
6. Mahasiswa yang bekerja di klinik atau fasyankes rawat jalan, praktik dilaksanakan
dengan dengan 2 cara (jika dimungkinkan). Pertama, mahasiswa mengambil pasien
kelolaan dengan metode home care minimal 3 hari rawatan. Kedua, mahasiswa
mengambil kasus kelolaan setiap harinya dan membuat laporan dalam bentuk
LP+resume kasus.
7. Praktik di institusi tempat kerja melampirkan dokumentasi merawat pasien setiap
harinya. Dokumentasi dilakukan pada saat implementasi tindakan utama/prioritas
pada pasien. Dokumentasi atas seizin atau pemberitahuan kepada pasien/keluarga
dengan menyampaikan informasi pada pasien/ keluarga bahwa dokumentasi hanya
untuk kepentingan belajar (bukan untuk publikasi), identitas dirahasiakan (hanya
inisial nama) dan wajah disamarkan.
8.
TATA TERTIB

1. Mahasiswa wajib mematuhi peraturan yang berlaku di rumah sakit tempat

9
 mahasiswa tersebut melakukan praktik.
2. Selama melakukan praktik klinik, mahasiswa harus mengenakan seragam klinik dan
atribut sesuai tata tertib Jurusan Keperawatan Poltekkes Kemenkes Jambi
3. Mahasiswa harus menandatangi daftar hadir setiap hari praktik dan diketahui
pembimbing yang ditunjuk atau kepala ruangan.
4. Mahasiswa diwajibkan mengumpulkan minimal 5 laporan askep dari 6 sistem
gangguan tubuh.
5. Laporan dikumpulkan setiap akhir rotasi (setiap hari senin) kepada masing-masing
pembimbing akakdemik. Apabila mahasiswa tidak mengumpulkan askep sampai
paling lambat hari senin setiap akhir rotasi, maka pembimbing akademik yang
bersangkutan berhak tidak memberikan nilai askep kepada mahasiswa tersebut.
6. Supervisi dilakukan di setiap rotasi oleh pembimbing lahan (CI ruangan) sedangkan
responsi askep dilakukan oleh pembimbing akademik.
7. Apabila praktikan tidak hadir maka berlaku ketentuan sebagai berikut :
a. Mengganti sebanyak 3 (tiga) kali dari hari yang ditinggalkan, jika :
1) Meninggalkan praktik tanpa keterangan,
2) Izin tanpa persetujuan Koordinator Praktik, Dosen Pembimbing dan
Pembimbing Klinik
b. Mengganti sebanyak jumlah hari yang ditinggalkan, jika:
1) Sakit dengan surat keterangan dokter yang telah diketahui Koordinator
Praktik, Dosen Pembimbing dan Pembimbing Klinik
2) Izin karena kepentingan dengan persetujuan Koordinator Praktik, Dosen
Pembimbing dan Pembimbing Klinik.
Penggantian praktik dimaksud dapat menyesuaikan aturan yang sudah ditetapkan
oleh RS dan pelaksanaannya diatur oleh Koordinator Praktik, Dosen Pembimbing
dan Pembimbing Klinik.

Mengetahui, Jambi, Agustus 2021

Ketua Prodi Sarjana Terapan Keperawatan Koordinator MK. Praktik Keperawatan 3 (KMB II)

Ns. Netha Damayanthie, M.Kep. Ns. Dewi Masyitah, M. Kep Sp.Kep.MB

NIP. 197212301997032002 NIP. 198112082006042002

10
 DAFTAR HADIR PRAKTIK KLINIK KEPERAWATAN MEDIKAL BEDAH II

NAMA MAHASISWA : .............................................................................

NIM : .............................................................................

RUANGAN/RS : .............................................................................

JAM JAM
NO. HARI/TANGGAL PARAF PARAF
DATANG PULANG

Mengetahui Jambi, ..........................................................

Pembimbing Klinik /CI Praktikan

---------------------------------------- ---------------------------------------

NIP. NIM.

FORMAT PENCAPAIAN KETERAMPILAN KLINIK

11
 MK. PRAKTIK KLINIK KEPERAWATAN MEDIKAL BEDAH II

NAMA MAHASISWA : ............................................................................

NIM : ............................................................................
PROSES PENCAPAIAN TANDA
DILAKUKAN
KETRAMPILAN TANGAN CI
NO. KETRAMPILAN PROSEDUR

TANGGAL TEMPAT BIMBINGAN MANDIRI

1. Melakukan perawatan luka post operasi

2. Melakukan pemasangan kateter

3. Memberikan Injeksi insulin

4. Melakukan perawatan luka bakar

5. Pemberian obat tetes mata

6. Pemberian obat topikal

7. Pemberian obat tetes telinga

8. Memberikan obat melalui IM, IV dan SC

9. Mengangkat jahitan luka

10. Melakukan pemasangan infus

11. Menilai keseimbangan cairan

12. Memberikan pendidikan kesehatan pada pasien

13. Melakukan perawatan luka ulkus DM

14. Melakukan perawatan neprostomi

15. Pemasangan bidai

16. Melakukan perawatan di ruang isolasi pasien

gangguan imunitas

17. Memberikan perawatan klien dengan

pemasangan ORIF (Open Reduction Internal
Fixation)

18. Memberikan perawatan klien dengan

pemasangan OREF (Open Reduction Exernal
Fixation)

19. Memberikan perawatan pada pasien dengan

pemasangan gips

Mengetahui Jambi, ..........................................................

Pembimbing Klinik /CI Koordinator MK. PKMB II

12
---------------------------------------- ---------------------------------------
NIP. NIP.

13
 FORMAT PENILAIAN SUPERVISI KLINIK
DALAM PELAKSANAAN TINDAKAN KEPERAWATAN

NAMA MAHASISWA : ..................................................................................................

NIM : ..................................................................................................

RUANGAN : ..................................................................................................

NO. ASPEK PENILAIAN NILAI (0 – 100)

1. Persiapan (alat dan klien)

a. Kelengkapan alat

b. Menjelaskan tujuan dan prosedur tindakan

c. Mengatur posisi klien

2. Prosedur Kerja

a. Melakukan kebersihan tangan sebelum melakukan tindakan

b. Melakukan tindakan secara berurutan (sistematis)

c. Memperhatikan tekhnik septik dan aseptik

d. Kesesuaian dan kelengkapa menggunakan alat

e. Menjaga privacy klien selama tindakan

f. Merapikan klien

g. Membersihkan peralatan setelah digunakan

h. Melakukan kebersihan tangan setelah melakukan tindakan

3. Evaluasi

a. Melaporan tanda-tanda yang membahayakan klien

b. Menanyakan respon klien/keluarga

c. Mendokumentasikan tindakan yang dilakukan

4. Sikap

a. Penampilan umum

b. Mengucapkan salam sebelum dan sesudah bekerja

c. Memperlihatkan empati pada klien

d. Berkomunikasi dengan klien selama tindakan

14
 e. Memperlihatkan sikap percaya diri

JUMLAH

Jambi, ......................................................

NILAI = JML NILAI Pembimbing,

19

.................................................................

NIP.

15
 LAPORAN ACTIVITY DAILY LIVING (ADL)

NAMA MAHASISWA : .........................................................................

NIM : .........................................................................
RUANGAN : .........................................................................

HARI/TANGGAL JAM KEGIATAN TTD

Jambi, ..........................................................

Pembimbing Klinik /CI

---------------------------------------

NIP.

16
 REKAP PRAKTIK KEPERAWATAN 3 ( KEPERAWATAN MEDIKAL BEDAH II )
PRODI SARJANA TERAPAN KEPERAWATAN KELAS ALIH JENJANG
JURUSAN KEPERAWATAN POLTEKKES KEMENKES JAMBI

Kelompok ....
Dosen Pembimbing :
Penyakit Kasus Shift
No. Nama Mahasiswa Ruang ..... RS ........
Kelolaan Senin Selasa Rabu Kamis Jumat Sabtu
1. pagi/siang/malam?          
Rotasi I :
2.              
1. A
3.            
Rotasi II :
4.              
1.            
Rotasi I :
2.              
2. B
3.            
Rotasi II :
4.              
  dst                  
 KEMENTERIAN KESEHATAN R.I
POLITEKNIK KESEHATAN JAMBI
JURUSAN KEPERAWATAN
JL.DR. TAZAR KELURAHAN BULURAN KENALI KEC. TELANAIPURA JAMBI

RESUME PRAKTIK KLINIK KEPERAWATAN MEDIKAL BEDAH

TEMPAT PRAKTIK :............................................................................

NAMA KLIEN : ............................................................................
NO REGISTER : ............................................................................
UMUR : ............................................................................
JENIS KELAMIN : ............................................................................
DIAGNOSA MEDIS : ............................................................................

KELUHAN UTAMA :

.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................

HASIL PEMERIKSAAN FISIK (INSPEKSI, PALPASI, PERKUSI , AUSKULTASI) :

.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................

HASIL PEMERIKSAAN PENUNJANG

(RADIOGRAFI, HEMATOLOGI, KIMIA DARAH, CT SCAN, MRI, USG, EKG,
DLL):

.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................

TERAPI MEDIS:

.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................

TINDAKAN (KEPERAWATAN DAN MEDIS):

.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
EVALUASI

.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
 KEMENTERIAN KESEHATAN R.I
POLITEKNIK KESEHATAN JAMBI
JURUSAN KEPERAWATAN
JL.DR. TAZAR NO. 05 KELURAHAN BULURAN KENALI KEC. TELANAIPURA JAMBI

FORMAT PENGKAJIAN KEPERAWATAN

Tanggal/ Jam Masuk RS : ................................................................

Ruang : ................................................................
No. Register : ................................................................
Diagnosa Medis : ................................................................
Tanggal Pengkajian : ................................................................

IDENTITAS KLIEN
Nama : ........................................... Suami/Isteri/Ortu :
.
Umur : ........................................... Nama : ......................................
.
Jenis Kelamin : ........................................... Pekerjaan : ......................................
.
Agama : ........................................... Alamat : ......................................
.
Suku/ Bangsa : ........................................... ......................................
.
Bahasa : ........................................... Penanggung : ......................................
. Jawab
Pendidikan : ........................................... Nama : ......................................
.
Pekerjaan : ........................................... Alamat : ......................................
.
Status : ........................................... ......................................
.
Alamat : ...........................................
.
...........................................
.

KELUHAN UTAMA
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................

RIWAYAT PENYAKIT SEKARANG

....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
Upaya yang telah dilakukan : ....................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
 ....................................................................................................................................................................
Terapi yang telah diberikan : .....................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................

RIWAYAT KESEHATAN DAHULU

....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................

RIWAYAT KESEHATAN KELUARGA

....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
Genogram :

KEADAAN LINGKUNGAN YANG MEMPENGARUHI TIMBULNYA PENYAKIT

....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................

POLA FUNGSI KESEHATAN

1. Pola Persepsi Dan Tata Laksana Kesehatan
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................

2. Pola Nutrisi Dan Metabolisme

....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................

3. Pola Eliminasi
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................

4. Pola Aktivitas
 ....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................

5. Pola Istirahat Tidur

....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................

6. Pola Kognitif Dan Persepsi Sensori

....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................

7. Pola Konsep Diri

....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................

8. Pola Hubungan Peran

....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................

9. Pola Fungsi Seksual-Seksualitas

....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................

10. Pola Mekanisme Koping

....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................

11. Pola Nilai Dan Kepercayaan

....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................

PEMERIKSAAN FISIK
1. Status Kesehatan Umum
Keadaan/ Penampilan Umum :
Kesadaran : ................................................. GCS : ......................................
BB sebelum sakit : ................................................. TB : ......................................
BB saat ini : .................................................
BB ideal : .................................................
Perkembangan BB : .................................................
Status Gizi : .................................................
Status Hidrasi : .................................................
 Tanda-tanda vital :
TD : ............... mmHg Suhu : .................. 0C
N : ............... x/mnt RR : .................. x/mnt

2. Kepala
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................

3. Leher
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................

4. Thorak (dada)
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
5. Abdomen
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................

6. Tulang Belakang
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................

7. Ekstremitas
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................

8. Genitalia dan Anus

....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................

9. Pemeriksaan Neurologis
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................

PEMERIKSAAN DIAGNOSTIK
1. Laboratorium
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
2. Radiologi
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................

3. Lain-lain
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................

TERAPI
1. Oral
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................

2. Parenteral
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................

3. Lain-lain
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................

Jambi, ................................................
Mahasiswa

............................................................
NIM. ..................................................
 ANALISIS DATA

NO. DATA PENYEBAB MASALAH

 DIAGNOSIS KEPERAWATAN

NO. TGL/ JAM DIAGNOSIS KEPERAWATAN PARAF

 RENCANA KEPERAWATAN

TGL/ JAM DIAGNOSA

TUJUAN RENCANA TINDAKAN RASIONALISASI PARAF
KEPERAWATAN
 PELAKSANAAN TINDAKAN KEPERAWATAN

NO. DK TGL/ JAM TINDAKAN KEPERAWATAN PARAF

 EVALUASI

MASALAH TGL/
CATATAN PERKEMBANGAN PARAF
KEPERAWATAN JAM

KELOMPOK I
Pembimbing :
Ns. Syarbaini, S.Kep., M.KM
1. Ahmad Mustofa Kamal
2. Ayu Rita
3. Bety Susanti
4. Daftulangi
5. Desti Amni Kurnianingsih
6. Dewi Diah Aqtiani
7. Dina Oktavina
8. Doni Fadila Syofyar
9. Eka Novrianti
10. Erni Susanti
11. Fatliana
12. Halimatussakdiah.Mz
13. Hermansyah
Mengetahui,
Ketua Prodi Sarjana Terapan Keperawatan
Ns. Netha Damayanthie, M.Kep.
NIP. 197212301997032002
DAFTAR KELOMPOK MAHASISWA
KELOMPOK II KELOMPOK III
Pembimbing : Pembimbing :
Ns. Ismail Fahmi, S.Kep., Ns. Dewi Masyitah, S.Kep.,
M.Kep., Sp.Kep.MB M.Kep., Sp.Kep.MB
1. Indok Sogi 1. Reni Puji Lestari
2. Lili Aprilia 2. Reno Miftahul Hasanah
3. M Ghufron Arrasyid 3. Rina Adriyani
4. Maharani Ayu Pratami 4. Ririndia Ditiaharman
5. Maria Ulfa 5. Riszky Kurniawan
6. Melisa Yuliana 6. Rustini
7. Miswiyanti 7. Seprianto
8. Nelly Herawati 8. Siti Kholilah
9. Parida 9. Solita Emeliana F. Manalu
10. Poniyem 10. Sumiyati
11. Poppy Sukma Pitaloka 11. Tulus Roberto Tobing
12. Reni Haryani 12. Wahyu Disa Pratama
13. Reni Novianti 13. Widya Astuti
Jambi, Agustus 2021
Koordinator MK. Praktik Keperawatan 3 (KMB II)
Ns. Dewi Masyitah, M. Kep Sp.Kep.MB
NIP. 198112082006042002
 JADWAL MK. PRAKTIK KEPERAWATAN 3 (KEPERAWATAN MEDIKAL BEDAH II)
MAHASISWA TINGKAT I SEMESTER I (GANJIL) KELAS ALIH JENJANG PRODI SARJANA TERAPAN KEPERAWATAN
JURUSAN KEPERAWATAN POLTEKKES KEMENKES JAMBI TA. 2021/2022
RSUD RADEN MATTAHER RSUD ABDUL MANAP
WAKTU
Ruang Bedah Ruang Peny. Dalam Ruang Mata/THT Ruang Bedah Ruang Peny. Dalam Poli Mata -THT
A. Mustofa Kamal
29 Nov-
Doni Fadila Syofyar
4 Des 2021
Ririndia Ditiaharman
Ayu Rita Erni Susanti Indok Sogi Nelly Herawati Reni Puji Lestari Siti Kholilah
Rotasi I Bety Susanti Fatliana Lili Aprilia Parida Reno Miftahul Hasanah Solita Emeliana
Daftulangi Halimatussakdiah.Mz M Ghufron Arrasyid Poniyem Rina Adriyani Sumiyati
2-4 Des 2021 Desti Amni Kurnianingsih Hermansyah Maharani Ayu Pratami Poppy Sukma Pitaloka Riszky Kurniawan Tulus Roberto Tobing
Dewi Diah Aqtiani Maria Ulfa Reni Haryani Rustini Wahyu Disa Pratama
Dina Oktavina Melisa Yuliana Reni Novianti Seprianto Widya Astuti
Eka Novrianti Miswiyanti
A. Mustofa Kamal
6-11 Des 2021 Doni Fadila Syofyar
Ririndia Ditiaharman

Siti Kholilah Ayu Rita Erni Susanti Indok Sogi Nelly Herawati Reni Puji Lestari
Rotasi II
Solita Emeliana Sumiyati Bety Susanti Fatliana Lili Aprilia Parida Reno Miftahul Hasanah
Tulus Roberto Tobing Daftulangi Halimatussakdiah.Mz M Ghufron Arrasyid Poniyem Rina Adriyani
9-11 Des 2021 Wahyu Disa Pratama Desti Amni Kurnianingsih Hermansyah Maharani Ayu Pratami Poppy Sukma Pitaloka Riszky Kurniawan
Widya Astuti Dewi Diah Aqtiani Maria Ulfa Reni Haryani Rustini
Dina Oktavina Melisa Yuliana Reni Novianti Seprianto
Eka Novrianti Miswiyanti
A. Mustofa Kamal
Doni Fadila Syofyar
13-18 Des 2021
Ririndia Ditiaharman

Reni Puji Lestari Siti Kholilah Ayu Rita Erni Susanti Indok Sogi Nelly Herawati
Rotasi III
Reno Miftahul Hasanah Solita Emeliana Sumiyati Bety Susanti Fatliana Lili Aprilia Parida
Rina Adriyani Tulus Roberto Tobing Daftulangi Halimatussakdiah.Mz M Ghufron Arrasyid Poniyem
16-18 Des 2021 Riszky Kurniawan Wahyu Disa Pratama Desti Amni Kurnianingsih Hermansyah Maharani Ayu Pratami Poppy Sukma Pitaloka
Rustini Widya Astuti Dewi Diah Aqtiani Maria Ulfa Reni Haryani
Seprianto Dina Oktavina Melisa Yuliana Reni Novianti
Eka Novrianti Miswiyanti
Ket : Bagi mahasiswa yang bekerja, setiap rotasi praktik hari Senin s.d Rabu dilaksanakan di institusi tempat kerjanya masing-masing
Mengetahui, Jambi, Agustus 2021
Ketua Prodi Sarjana Terapan Keperawatan Koordinator MK. Praktik Keperawatan 3 (KMB II)

Ns. Netha Damayanthie, M.Kep. Ns. Dewi Masyitah, M. Kep Sp.Kep.MB

NIP. 197212301997032002 NIP. 198112082006042002
 BUKU PEDOMAN
PRAKTIK KEPERAWATAN 3 (
KMB II )
SEMESTER GANJIL KELAS ALIH
JENJANG
 PROGRAM STUDI SARJANA
TERAPAN KEPERAWATAN
JURUSAN KEPERAWATAN -
POLTEKKES KEMENKES JAMBI
TAHUN AKADEMIK 2021/202