Topik 5:

TEKNIK BERKOMUNIKASI
DENGAN KANAK-KANAK
 Pengenalan
 Apabila kanak-kanak menunjukkan kelakuan tertentu,
mereka sebenarnya mahu memberitahu sesuatu kepada
kita.

 Kita sebagai guru / ibu bapa harus mendengar apa

yang ingin disampaikan oleh kanak-kanak itu dan
bertindak untuk menyelesaikannya.

 Jadi, guru harus tahu cara yang terbaik untuk

memberitahu / berkomunikasi dengan kanak-kanak
tentang tingkah laku mereka itu.
 Sebagai guru / ibu bapa, kita akan mendapat banyak maklumat
tentang seseorang kanak-kanak itu melalui pemerhatian
terhadap tingkah laku mereka serta mendengar apa yang
dikatakan oleh mereka.

 Oleh itu, kemahiran mendengar itu merupakan salah satu

perkara yang penting untuk membantu kanak-kanak dengan
cara mendengar cerita mereka dan mengenalpasti masalah
yang dihadapi.
 Untuk pastikan teknik komunikasi yg digunakan adalah baik
dan berkesan, kita hendaklah pastikan bahawa:

 Kanak-kanak tahu bahawa kita memberi perhatian kepada

maklumat yg disampaikan.

 Kanak-kanak tahu bahawa kita bersedia masuk ke alam

mereka dan cuba memahami dunia dari persepsi mereka.

Bagaimana caranya..???!!!!
 Kemahiran berkomunikasi

 Terdapat 3 bentuk kemahiran komunikasi yang

diperlukan semasa berinteraksi dengan kanak-
kanak.

 a) Kemahiran mendengar
 b) Ketegasan
 c) Penyelesaian masalah secara
kolaboratif.
A) Kemahiran mendengar

 Kemahiran mendengar bermaksud:

 mendengar dengar rela hati / hati terbuka.
 Elakanak-kanakan memberi idea / cadangan.
(jangan mencelah).
 Memberi perhatian sepenuhnya kepada kanak-
kanak dan tumpukan dr. segi perasaan dan
perkataannya.
 Refleks terus kepada apa yg diberitahu.
 Terdapat 4 komponen penting untuk
menjadi pendengar yang aktif.

 1) Maching body language

 Duduk di tempat yg sama dengan kanak-kanak.

 Ikut rentak percakapan kanak-kanak.
 Ada eye contact (ikut keadan/penerimaan
kanak-kanak).
* lama-kelamaan kanak-kanak itu pula akan cuba
menyesuaikan dirinya dengan guru.
2) Tunjukanak-kanakan respond
secara minimal

 Kurangkan respond secara verbal – ahhh, uh-hum, ok,

yes, saya faham…etc.

 Guna respon secara non-verbal – angguk

 Jangan terlalu kerap sehingga mengganggu kanak-
kanak bercerita.

 kanak-kanak juga perlukan kepastian bahawa kita

memberi perhatian kpd isi cerita mereka.
 Kepastian ini dapat diberikan melalui refleksi.
 3) gunakan refleksi
 Bila kita mendengar apa yg dikatakan oleh kanak-
kanak, guru boleh refleks kepada isi cerita, perasaan
atau maksud disebalik cerita mereka. Contoh:

 1) reflection of content – ulang semula apa yang diceritakan.

 Kanak-kanak: “My mum and dad are always working. My dad

leaves home a lot to go to work. Mum is the bos where she
works and has to stay back sometimes…..”

 guru – “ sound like your mum and dad aren’t around very
much for you”
 2) reflection of feeling.

 Kanak-kanak : “setiap kali saya nak pergi rumah

makcik, ibu selalu tak kasi ”.

 Guru : “awak nampak sedih jer…” / “ adik sedih

ye bila ibu tak bagi”
 4) buat rumusan.

 Mengulangi semula secara ringkas apa yang diceritakan

oleh kanak-kanak dari mula.
 Fokus pada point yg penting
 Ambilkira perasaan kanak-kanak.
 Kanak-kanak sering keliru dgn isi2 dlm cerita mereka
sendiri. Cth: Masa / tarikh.
 Tujuan : supaya kanak-kanak dpt gambaran jelas dan lebih
fokus.
 B) Ketegasan (Assertiveness)

 Selepas mendengar, ketegasan adalah satu lagi

faktor yg perlu ada semasa memberitahu kanak-
kanak apabila mereka menunjukanak-kanakan
tingkah laku yang buruk.

 Ketegasan bukan bermaksud bertindak aggresif

kepada kanak-kanak. Ia dapat dibezakan melalui
penggunaan bahasa.
 Cth: ‘awak’ = aggresif
 ‘adik’ / nama kanak-kanak = tegas.
 Bagaimana menyampaikan message secara
tegas?

 Terdapat 2 peringkat utk menyampaikan message

secara tegas:

 1) memberitahu apa yg kita mahu

 2) lihat / dengar reaksi yg ditunjukanak-kanakan.
 Jenis-jenis ketegasan
 1) ‘I want’ statements – it is a request not a demand. Ada
bezanya.
 Contoh: “I would like…”, “I want…”, - gunakan body
language utk menyatakan dengan tegas - “besaaaarrr
sangat…” .

 2) ‘I feel’ statements.
 Cth: cikgu tak suka kalau kamu tak jawab bila cikgu
panggil….”.
 Jangan lupa bgtau sebab kerana kanak-kanak. Sukar
memahami sbb jika guru tak bagi tahu sebab kenapa cikgu
marah.
 Tapi, jangan salahkan kanak-kanak / buat mereka rasa
bersalah dengan apa yg kita rasa.= (aggressive)
3) Emphatic assertion
 Menunjukkan guru faham keadaan kanak-kanak, tetapi
perlu tunjukkan kehendak guru.
 Cth: cikgu tahu kamu suka bermain diluar, tapi cikgu
takut nanti kamu jatuh…, jadi cikgu mahu kamu
bermain di dalam kelas saja…”

 Cara ini paling berkesan kerana ia menunjukanak-

kanakan guru faham kanak-kanak, dan mendengar
perasaan / fikiran mereka.
 C) Penyelesaian masalah secara
kolaborasi

 Apabila kita berhadapan dengan situasi dimana 2

orang kanak-kanak bergaduh, tugas kita adalah
utk menyelesaikan konflik di antara kanak2
tersebut, bukannya utk mencari siapa yg salah.

 Terdapat 6 langkah-langkah yg diperlukan untuk

menyelesaikan masalah secara kolaborasi;
 Langkah-langkah…
1. Berbincang tentang apa yg berlaku.
2. Kenalpasti apa keperluan bagi kedua2 pihak dan
nyatakan dengan tegas apa kehendak kita.
3. Bersama-sama mencari idea bagaimana utk
selesaikan masalah ini bagi kepuasan hati kedua2
pihak.
4. Buat keputusan tentang cara mana yg hendak
digunakan.
5. Buat keputusan bagaimana untuk melakukannya.
6. Pastikan semula adakah cara ini berkesan.
 Kebaikan kaedah ini…
 Apabila kita melibatkan kanak-kanak utk menyelesaikan
masalah bersama & buat keputusan, penerimaan mereka
lebih positif.
 kanak-kanak lebih bermotivasi utk mengikut cara yg
dipilih bersama-sama.
 Bantu meningkatkan kemahiran berfikir kanak-kanak.
 kanak-kanak akan merasa keperluan mereka diberi
perhatian dan idea mereka diambil kira – baik utk
perkembangan konsep kendiri.
 Apabila kita mendengar luahan rasa kanak-kanak, ia juga
mengajar mereka utk mendengar cakap kita.
 Kaedah ini tidak berkesan jika dalam situasi yg bahaya /
mendesak.
 kesimpulan

 Resepi yg paling penting perlu ada di dalam komunikasi

dengan kanak-kanak adalah faktor disiplin emosi guru /
ibu bapa.
 Maksudnya – bagaimana kita tunjukkan perasaan kita
secara yg bersesuaian dan elakkan daripada menghina /
merendah2kan kanak-kanak dengan perkataan2 yg sinis,
kasar dan melalui tingkah laku yg kita tunjukkan.
 Ketegasan dan penyelesaian secara kolaborasi adalah asas
bagi menangani tingkah laku yg kurang baik dalam
kalangan kanak-kanak.