Anda di halaman 1dari 5

Lampiran

NASKAH ROLEPLAY SOSIODRAMA PENYULUHAN PADA LANSIA DI PSTW


WANA SRAYA DENPASAR

Mahasiswa Profesi Ners Universitas Udayana telah melakukan pengkajian dan observasi
singkat di Panti Sosial Tresna Werda (PSTW) Wana Sraya Denpasar. Hasil pengkajian
tersebut didapatkan bahwa sebagian lansia yang berada di PSTW menggunakan alat bantu
untuk berpindah atau berjalan berupa walker, kursi roda, dan tongkat. Selain itu beberapa
lansia juga memiliki berat badan yang berlebih (diatas indeks massa tubuh normal), terdapat
riwayat sakit rematik, dan sering mengeluh nyeri sendi karena kadar asam urat tinggi dalam
darah. Semua kondisi tersebut dapat meningkatkan risiko lansia mengalami cedera atau jatuh
saat melakukan aktivitas sehari-hari. Berdasarkan hal tersebut, mahasiswa tertarik untuk
melakukan sosiodrama kepada lansia di PSTW Wana Sraya terkait pencegahan risiko jatuh
yang mungkin bisa terjadi pada lansia dalam melakukan kehidupan sehari-hari.

Pembukaan:
Om Swastyastu, rahajeng semeng pekak/odah sareng sami. Suksma aturang tityang saantukan
pekak/odah sampun prasida rauh ring galah sane becik puniki. Tityang lan semeton tityang
sami niki mahasiswa keperawatan Unud jagi ngawedarang parindikan sane mawasta
“sosiodrama”. Sosiodrama puniki mesib sekadi drama. Saantukan ring drama puniki wenten
informasi kesehatan sane patut odah lan pekak pirengin. Dumadak ja carita sane jagi
katampilang malih jebos dados maguna lan manut ring kayung pekak/odah sareng sami.
Carita sane jagi kawedarang niki sekadi ngewakilin kegiatan pekak/odah sewai-wai ring
PSTW niki, khusunyane pekak sareng odah sane madue sakit cokor lan sane nganggen
tongkat, kursi roda, walker sewai-waine. Dados tityang uning, pekak/odah driki, sira sane
madue sakit cokor utawi sampun ngeraseyang keweh yening mejalan? Inggih, santukan
sampun galah, ngiring saksiang sosiodramane puniki.

Pemeran:
Narator : Ni Putu Sandra Widiarsani
Perawat 1 : Luh Putu Saskarawati Oktaviana
Perawat 2 : Veronika Yuliani Nolo
Odah 1 : Ni Luh Putu Anik Cahyani
Odah 2 : Ni Made Lilik Surya Pramasita
Odah 3 : Ni Komang Ayu Eka Jayanti
Odah 4 : Ni Luh Dian Mirayanti
Pekak : Made Edi Pramana Putra

(Masing-masing mahasiswa memperkenalkan diri beserta perannya)

Moderator:
Dina sukra wenten jadwal senam lansia ring PSTW Wana Sraya. Kacaritayang odah 1
dan odah 3 ngajakin odah 2 antuk nyarengin senam lansia sane sampun sayaga
Odah 1 : “Dah, dah, ngude adi bengong-bengong gen ditu. Mai ajake ke aula. Ade jadwal
senam lansia jani. Ngudyang kone bengang-bengong bengang-bengong ditu care kebo
mebalih gong”
Odah 2: “Aduh dah, dah enduk san bayune jani ne. Sakit je bangkiang yang e”.
Odah 3 : “Yih, sakit kenken bangkiang e to? Nak ngude ladne bise sakit bangkiang?”.
Odah 2: “Ento, ibi kan yang manjus di kamar mandi. Jek kenken kaden tumben aeng belig ne
di kamar mandi. Mesriyut batis e jek nyerod yang di kamar mandi”.
Odah 1 : “Yeh ratu, men kenken? Jani sakit san nu bangkiang e? Adi sing kaukin yang adi
kan ngidang yang nulungin”.
Odah 2: “Ae nu ngiet-ngiet ye bangkiang ajak jit e ne. Aduh”
Odah 3: “Lamun keto, mai atehange ke klinik mih, pang perikse ajak petugas e ditu, Lan dah
ke klinik”

(Odah 1 lan odah 3 lantas ke klinik ngatehang odah 2. Ring klinik wenten pekak
kesarengin odah 4 sirep ditu ring duur kasur klinik e)
Odah 4 : “Yih ade odah 2, engken ne dah? Ngude rame-rame mai ngajak odah 1 lan odah 3?”
Odah 1 : “Ne I Odah 2 ngorang ulung dina dibi di kamar mandi, ngaku bangkiang ajak jit ne
nu ngiet-ngiet sakit kone”
Pekak : “Adi patuh dah, ne kak ulung masi mare pas jalan-jalan semengan. Hujan mirib dibi,
belig san jalane, nyerod tongkat kak e bareng kak ulung masi”
Odah 2 : “Mih kak, kak, men kenken kak? Ade metatu?”
Pekak: “Ne cuma bered igis di entud kak e. Mai-mai dah, odah dini ngoyong, benjep gen teke
perawat e nu nyiapin obat ye anggon bersihin bered pekak e”

(Odah 2 lantas negak di kasur klinik. I Pekak negak di kursine. Lantas teke perawat sane
tugas jaga pagi ring klinik PSTW ngabe ubad anggen bersihin metatune I Pekak )
Perawat 1: “E ade odah 1, 2, 3 nak wenten napi niki odah? Dados rame-rame ngerauhin klinik
tiyang e?”
Odah 3: “Ne gek, Odah 2 ulung kone dibi di kamar mandi. Bangkiang ajak jitne sakit kone”
Perawat 1: “Adi bise ulung dah? Belig kamar mandine napi kenken?”
Odah 2: “Sing tawang ne, tumben odah ngerasa belig di kamar mandi, jek nyerod batis odah”
Perawat 1: “Kenken odah pas ulung nike? Negak? Napi sampai sirep kene sirah e?”
Odah 2: “Pas nyerod to odah negak je odah tapi nu odah megisiangan ajak kusen pintune.”
Perawat 1: “Oh, nggih, mangkin jantos jebos nggih, dah. Kal bersihin metatune I pekak malu
nyanan periksa je odah”
Odah 2: “Nah kemu be pekak malu tulungin, odah nak be sing kenken Cuma sakit igis-igis
gen”
Perawat 1: “Kak, mai bersihin malu di tatune. Mai dini kak, pekak kal sirep ape negak gen?”
Pekak: “Nah kak negak gen. Ngaap sing gek? Kak nak sing bani.”
Perawa 1: “Ngaap igis gen kak. Mai harus bersihin to metatune, pangsing ade kuman benjep
bise infeksi”
Pekak: “Odah 4 nang mai jep dini ngoyong tongosin pekak, pekak sing bani”
Odah 3: “Mih ratuu care nak cenik gen misi metongosan”
Odah 4: “Aje ne pekak aeng getap ne kalahange nak cenik”
Pekak: “Nah mai enggalan tongosin dini kak sing bani”
(Selama bersihin luka pekak meringis dan meremas tangah odah 4 saking takutne pekak
tolong berakting yang baik )
Perawat 1: “Nah sampun wusan kak, kenken rasane jani? Nu sakit?”
Pekak: “Aduh, aduh sing bani pekak buin. Nu ngaap ngaap igis”
Perawat 1: “De malu kenaine yeh nah kak metatune. Pang sing lembab ye, pang enggalan
kering tatune”
Pekak: “Nah, nah mu to jani I Odah 2 periksain mu pedalem ye”
Perawat 1: “Nggih, mangkin kal periksa tiyang Odah 2”
Perawat 2: “Odah 2, mriki tiyang periksa dumun nggih, coba Odah sirep malu”
Odah 2: “nggih, gek”
(Perawat meriksa odah)
Perawat 2: “Syukur ten wenten kenapi-kenapi niki nggih, Odah 2. Sing ade patah tulang,
bengkak, utawi sane tiosan krane ulung ne odah di kamar mandi.”
Perawat 2: “Nah mumpung samian odah lan pekak wenten driki, mangkin tiyang jagi
nguningin indik risiko jatuh sane bisa gen nike dialami odah lan pekak sewai-wai.
Nyak odah lan pekak mirengin informasi niki?”
Odah 1: “Tentang ape to gek? Nah dadi-dadi nyak odah mirengin”
Odah 3: “Ae gek, odah nyak masi, apang tusing wenten malih odah utawi odah-odah pekak
sane lianan ulung masi care I Odah 2 lan Pekak”
Perawat 2: “Nggih, mangkin pirengang nggih Odah lan Pekak sinamian.
Jadi, labuh atau jatuh nika kejadian yang tidak disengaja atau direncanakan.
(bertanya pada odah 1, 2, 3, 4, kakek, dan peserta yang hadir di sosiodrama) Odah
sareng pekak driki uning ten, napi manten sane ngerananyang labuh?
Nggih, sane dados ngerananyang labuh nika akeh nggih, sane kapartama nika
kerana kondisi odah lan pekak sane ten becik. Sane makekalih nika krana
lingkungan, bisa manten krana belig, alat bantu jalan sane ten aman, miwah sane
lianan”
Perawat 1: “Wawu pengertian sareng penyebabne pun nikainne. Mangkin, sira uning napi
manten cara untuk mencegah labuh nika?”
Partama, ngecek napi manten sane dados ngerananyang labuh lan kondisi odah
miwah pekak diriki. Punapi niki mangkin, becik sinamian? Sehat-sehat rasane
niki?”
Perawat 2: “Sane kakalih, pemanasan utawi peregangan. Niki odah sareng pekak driki, pun
pemanasan atau gerak-gerak kenten bisane semengan utawi sande nika? Napi
wenten kegiatan senam biasane driki?
Selain mresidayang anggen mencegah jatuh, pemanasan nika mresidayang ngae
badan nika sehat, otot-otot kuat. Jeg luung asane bayune”
Perawat 1: “Sane kaping untat nika, memodifikasi lingkungan. Misalnyane nika, benda-benda
sane berbahaya kajauhin ngenaang, lantai sampunang becek atau licin, ampunang
ngenaang barang bes tegeh di duur, ngangge sandal ane ten belig betenne nika”
Perawat 2: “Mresidayang odah sareng pekak driki ngelaksanayang pencegahan sane wawu
tiang sareng timpal tiange nikaang?”
Odah 4: “Bisa, bisa gek. Jeg pokokne, benjep cucu odah kal tunden mindahang barang”
Pekak: “Yeh, pekak nu kuat ne dah. Jeg pekak je ane mindahang onyang barang-barange”
Odah 2: “We kak, nak suud labuh misi kal ngisid-ngisidang barang. Kena obat gen mare aduh
aduh”
Odah 1: (duduk ke samping peserta) “De nake miegan dini, lek atine jak timpal-timpal
tiange.”
Perawat 1: “Nggih, nggih. Usan nika pun, ampunang nika malih uyutange. Yang penting odah
sareng pekak sinamian kenak nggih. Ingetang napi manten sane sampung nikaang
tiyang wawu nggih”
Perawat 2: “Suskma niki, odah lan pekak pun kayun mirengang informasi sane dados
kaangge di puri miwah di PSTW niki”
Moderator:
Inggih, nika iwawu sosiodrama sane katampilang olih mahasiswa Keperawatan Unud.
Asapunapi sosiodramane odah lan pekak, becik? Pekak sareng odah driki, wenten sane jagi
menyampaikan pendapat utawi kesan pesanne sesampune mebalih dramane iwawu? (pilih
beberapa lansia untuk menyampaikan kesan dan pesannya. Tanya seputar risiko jatuh. Ajak
lansia bertepuk tangan karena telah mengikuti kegiatan dengan baik).
Minab wenten parikata utawi parilaksanan sane nenten manut ring kayun pekak lan odah
sareng sami, tityang sareng timpal-timpal nunas geng rena sinampura. Dumadak informasi
sane sampun kauningin maguna ring pekak lan odah sareng sami. Kaping untat, sineb tityang
antuk paramasanthi

Om Santhi, Santhi, Santhi Om

Anda mungkin juga menyukai