‫ادلاعء قبل ادلراسة‬

‫ربنا ارشح نلا صدورنا‪،‬‬

‫ويرس نلا أمورنا‪،‬‬
‫واحلل عقدة من ألسنتنا‪،‬‬
‫يفقهوا أقوانلا‪....‬‬

‫اللهم فقهنا يف ادلين‪،‬‬

‫وعلمنا تأويل‪...‬‬

‫برمحتک يا أرحم الرامحني‪ ......‬آمني‬

 Mengikut syariat Islam, ikatan perkahwinan antara
sepasang suami isteri secara umumnya boleh terbubar
melalui salah satu daripada 3 cara tersebut;

1. Talak ( ‫) طالق‬

2. Fasakh ( ‫) فسخ‬

3. Khulu’ ( ‫) خلع‬
 1. Talak ( ‫) طالق‬

Membatalkan atau melepaskan akad perkahwinan dengan

menggunakan lafaz talak ( cerai ) atau yang seumpama dengannya.
‫ڤڠرتني‬

Contoh :
Menggunakan perkataan yang Lafaz Sorih
- Aku menjatuhkan talak ke atas engkau
jelas dari segi zahir maknanya ( ‫) لفظ رصيح‬
- Aku ceraikan engkau

Contoh : ‫لفظ – لفظ‬

- Aku pulangkan semula engkau kepada
Menggunakan perkataan atau ‫طالق‬
ayat yang mungkin boleh Lafaz
kedua ibu bapamu Kinayah
membawa maksud cerai atau ( ‫) لفط کناية‬
- Untuk sementara waktu, adalah lebih
sebaliknya ( kiasan )
baik kita berpisah
 ‫جنيس – جنيس طالق‬
Talak Bain Kubra
( ‫) طالق بائن کربى‬ Talak Bain Talak Raj’i
 Iaitu talak tiga ( berlaku kali ( ‫) طالق بائن‬ ( ‫) طالق رجيع‬
ketiga ) dan suami tiada hak lagi
untuk merujuk kepada isterinya.
 Hanya dibenarkan bernikah
Talak Bain Sughra  Iaitu talak satu dan talak
dengan bekas isterinya dengan
( ‫) طالق بائن صغرى‬ dua ( berlaku kali
syarat;
 Iaitu talak satu dan talak dua ( berlaku pertama dan kedua ).
1. Bekas isteri tersebut berkahwin
kali pertama dan kedua ) serta talak  Masih dalam tempoh
dengan lelaki lain dan
isteri yang belum disetubuhi. ‘iddah isteri, suami
bersetubuh dengannya.
 Disebabkan telah tamat tempoh ‘iddah berhak untuk merujuk
2. Bercerai dengan suami barunya.
isteri, suami tidak berhak untuk kembali kepada isterinya
3. Tamat tempoh ‘iddah daripada
merujuk kembali kepada isterinya tanpa perlu diadakan
perceraian dengan suami baru.
KECUALI diadakan akad nikah baru. akad nikah baru.
 Rukun Syarat Sah
‫روکون دان‬
‫رشط صح‬
✂ Suami

✂ Isteri
〓 Baligh dan berakal

〓 Isteri yang sah

‫طالق‬
✂ Wilayah ( kuasa ) 〓 Hanya suami yang berhak melafazkan talak

✂ Qasdun ( niat ) 〓 Tiada paksaan ( pilihan sendiri ) dan memang berniat untuk bercerai

✂ Sighoh ( lafaz ) 〓 Boleh dilakukan sama ada melalui kata – kata, isyarat atau tulisan
 ‫حکوم – حکوم طالق‬
HARAM
WAJIB HARUS
 Menceraikan isteri yang dalam keadaan
 Menceraikan isteri apabila yakin  Menceraikan
haid, nifas atau pada waktu suci sesudah
dengan berada di dalam isteri dengan
disetubuhi isterinya.
perkahwinan tersebut perkara sebab – sebab
 Bercerai dalam keadaan berkemungkinan
maksiat dan haram akan terus yang dibenarkan
dia (suami) akan berzina sekiranya tiada
berkekalan. oleh syarak
isteri dan dalam masa yang sama tidak
mampu berkahwin lain. seperti tiada
persefahaman
SUNAT
walaupun
 Menceraikan isteri yang tidak
MAKRUH pelbagai usaha
menjaga percakapannya/tingkah
 Menceraikan isteri tanpa keperluan di mana telah dilakukan
laku, tidak menunaikan hak –
perkahwinan tersebut tidak menghalangnya
hak Allah, dan tidak
daripada menjalankan sebarang kewajipan
menunaikan hak – hak suami.
...‫ کسن يڠ اکن برالکو اڤابيال برچراي ماللوءي چارا طالق‬- ‫کسن‬

Sekiranya jenis talak adalah talak raj’i, maka isteri masih berhak mendapat nafkah di dalam
tempoh ‘iddahnya.

Isteri berhak mendapat mut’ah.

Sekiranya jenis talak adalah talak bain sughro, maka suami perlu melaksanakan akad nikah yang
baru jika ingin kembali bersama isterinya.

Sekiranya jenis talak adalah talak bain kubro, maka suami yang ingin kembali semula kepada
isterinya perlu memenuhi syarat – syarat yang telah ditetapkan.

Suami dan isteri, masing – masing berhak melakukan pembahagian harta sepencarian setelah
perceraian berlaku ( untuk kes yang tidak merujuk ).
 ...‫حکمه درشيعتکن طالق دالم ااݢم‬
Mengelakkan permusuhan dan sifat dendam yang berterusan.

Menghilangkan tekanan perasaan sama ada si suami mahu pun si isteri.

Sebagai jalan terakhir penyelesaian masalah dalanm kekusutan rumahtangga.

Memberi peluang untuk membina dan memilih kehidupan baru yang lebih baik.

Sebagai pengajaran supaya berhati – hati dalam menguruskan rumahtangga tanpa hawa
nafsu.
 2. Fasakh ( ‫) فسخ‬

‫ڤڠرتني‬ Membatalkan akad perkahwinan dengan sebab – sebab tertentu

melalui kuasa hakim atas permintaan suami atau isteri.

 Selepas berlaku akad, ternyata si isteri merupakan mahram kepada si suami.

 Apabila salah seorang ( suami atau isteri ) murtad.
– ‫سبب‬  Apabila salah seorang ( suami atau isteri ) yang kafir memeluk agama Islam.
‫سبب يڠ‬  Suami tidak mampu atau cuai dalam kewajipannya menyempurnakan mahar dan
‫ممبويلهکن‬ pemberian nafkah.
‫فسخ‬  Berlaku kecacatan atau keaiban seperti: gila, sopak, kusta, atau penyakit yang
menghalang persetubuhan antara suami dan isteri.
 Li’an ( suami menuduh isteri berzina tanpa saksi )
 Tidak setaraf dalam beberapa aspek tertentu.
...‫ کسن يڠ اکن برالکو اڤابيال برچراي ماللوءي چارا فسخ‬- ‫کسن‬

Suami perlu melaksanakan akad nikah yang baru jika ingin kembali bersama isterinya kerana
tiada konsep rujuk dalam perceraian secara fasakh.

Fasakh tidak mengurangkan jumlah talak. Suami boleh berkahwin semula dengan bekas
isterinya walaupun fasakh telah berlaku lebih daripada tiga kali.

Isteri tidak berhak mendapat mut’ah sekiranya dia ( isteri ) yang memohon fasakh.

Isteri tidak berhak mendapat nafkah ketika dalam tempoh ‘iddah kecuali tempat tinggal sahaja.

Fasakh yang berlaku pada isteri yang belum disetubuhi menyebabkan haknya untuk mendapat
mahar terbatal.
 ...‫حکمه درشيعتکن فسخ دالم ااݢم‬
Memlihara kemaslahatan dan menolak kemudaratan.

Menenangkan hati dan jiwa daripada kekusutan dan kesulitan rumahtangga.

Mengelakkan kaum wanita daripada dianiayai dan dizalimi oleh suami yang tidak
bertanggungjawab.

Menunjukkan keadilan Islam. (suami diberi kuasa bercerai melalui talak, isteri juga
boleh memohon perceraian melalui fasakh)

Memberi peluang kepada suami dan isteri untuk membina kehidupan yang lebih
baik.
 3. Khulu’ ( ‫) خلع‬

Perpisahan antara suami dan isteri dengan bayaran (sebagai tebusan)

tertentu kepada suami melalui lafaz talak.
‫ڤڠرتني‬

‫چونتوه لفظ خلع‬

Aku talak/ceraikan kamu

dengan bayaran RM 1000.
‫روکون‬
✂Suami
✂Isteri
‫خلع‬ ✂Sighoh (lafaz)
✂Bayaran (tebusan) yang dipersetujui

Menolak kemudaratan dan memelihara

Harus
kemaslahatan

Dilakukan tanpa tujuan syar’i. Makruh ‫حکوم‬

Apabila suami sengaja menzalimi isteri supaya isteri ‫خلع‬
Haram
meminta khulu’ dripadanya.
...‫ کسن يڠ اکن برالکو اڤابيال برچراي ماللوءي چارا خلع‬- ‫کسن‬

Suami perlu melaksanakan akad nikah yang baru jika ingin kembali bersama isterinya kerana

tiada konsep rujuk dalam perceraian secara khulu’ (seperti talak bain sughro).

Khulu’ mengurangkan jumlah talak yang dimiliki suami (kerana dikira sebagai talak satu).

Isteri mesti mengeluarkan bayaran yang dipersetujui kepada suami.

Isteri tidak berhak mendapat nafkah ketika dalam tempoh ‘iddah kecuali tempat tinggal sahaja.

Isteri tidak berhak mendapat mut’ah.

 ...‫حکمه درشيعتکن خلع دالم ااݢم‬
Perpisahan yang berlaku adalah di atas persetujuan kedua – dua belah
pihak.

Sebagai salah satu jalan kepada wanita untuk membebaskan diri daripada
lelaki yang tidak disukainya.

Melepaskan suami daripada bebanan talak seperti nafkah dan mut’ah.

Membina kehidupan baru yang lebih baik.

Mengelakkan permusuhan dan sifat dendam antara suami dan isteri.

 ‫ فسخ دان خلع‬،‫ڤربيذاءن دأنتارا طالق‬
Khulu’
 Isteri ada hak untuk
meminta dengan
persetujuan suami
 Tiada konsep rujuk (perlu
akad nikah baru)
 Ada bayaran daripada
isteri kepada suami
(sebagai tebusan cerai)
 Tiada mut’ah pada si isteri
 Khulu’ akan mengurangi
jumlah talak
 Tiada nafkah untuk isteri
kecuali tempat tinggal
sahaja
Fasakh
 Suami dan isteri mempunyai hak
untuk memohon perceraian
melalui persetujuan hakim
 Tiada konsep rujuk (perlu akad
nikah baru)
 Tiada bayaran yang terlibat
(sebagai tebusan cerai)
 Tiada mut’ah jika isteri yang
memohon perceraian
 Fasakh tidak mengurangi jumlah
talaq
 Tiada nafkah untuk isteri kecuali
tempat tinggal sahaja
Talak
 Kuasa bercerai yang diletakkan
pada suami
 Hanya boleh rujuk untuk jenis
talak raj’i
 Tiada bayaran yang terlibat
(sebagai tebusan cerai)
 Isteri berhak mendapat mut’ah
 Talak boleh berlaku sebanyak 3
kali
 Isteri yang diceraikan dengan
talak raj’i berhak mendapat
nafkah penuh semasa tempoh
‘iddahnya
 ‫رجوع‬

Suami kembali bersama isteri yang diceraikannya dengan talak raj’i semasa
‫ڤڠرتني‬
dalam tempoh ‘iddah si isteri tanpa memerlukan akad nikah yang baru.

‫کيفية‬

• Suami mesti melafazkan kata – kata rujuk kepada isterinya

sama ada secara jelas ( sorih ) atau kiasan ( kinayah ).
• Contoh:
- Saya ingin merujuk kembali kepada awak
- Saya ingin berbaik – baik semula dengan awak
 ✂Suami
‫رشط صح‬ ✂Isteri
‫رجوع‬ ✂Berlaku pada talak raj’i sahaja
✂Berlaku semasa dalam tempoh ‘iddah sahaja
✂Tidak terikat dengan tempoh atau syarat tertentu

‫حکوم‬
HARUS ‫رجوع‬
 ...‫حکمه درشيعتکن رجوع دالم ااݢم‬

Menanamkan sifat syukur dan pemaaf dalam jiwa seseorang.

Mengelakkan perasaan dendam dan permusuhan.

Sebagai peluang baru untuk memperbaiki kesilapan yang lalu.

Mengelakkan daripada keruntuhan institusi kekeluargaan.

Merapatkan lagi hubungan silaturrahim.

 ‫عدة‬

Tempoh menunggu bagi seorang isteri untuk mengetahui kesucian

rahimnya, mematuhi perintah Allah atau berduka cita di atas ‫ڤڠرتني‬
kematian suaminya.

WAJIB ‫حکوم‬
 ....‫بهاݢني – بهاݢني عدة‬
‘iddah quru’ ‘iddah kiraan bulan ‘iddah mengandung ‘iddah kematian
( ‫) عدة قروء‬ ( ‫) عدة کرياءن بولن‬ ( ‫) عدة مڠاندوڠ‬ ( ‫) عدة کماتني‬

✿ Bagi ✿ Bagi perempuan ✿ Bagi perempuan ✿ Bagi perempuan

perempuan yang tiada haid yang hamil yang kematian
yang berhaid atau sudah putus ✿ Tempoh : suaminya
✿ Tempoh : 3 haid sehingga ✿ Tempoh : 4
kali suci ✿ Tempoh : 3 bulan melahirkan anak bulan 10 hari
 ...‫حکمه درشيعتکن عدة دالم ااݢم‬

Memastikan rahim bersih daripada benih bekas suami.

Memberi peluang yang cukup kepada suami untuk kembali

kepada isteri.

Sebagai tanda dukacita atas perceraian atau kematian suami.

Sebagai mematuhi perintah Allah SWT.

 ‫واهلل أعلم‪...‬‬
‫هل عندکم السوءال؟‬