SEKOLAH TINGGI KEGURUAN DAN ILMU PENDIDIKAN (STKIP)

BINA MUTIARA SUKABUMI

SK.KEMENDIKNAS NO. 198/E/O/2011
JalanPembangunan (Selakaso) DesaPasirhalangKotak Pos 01
KecamatanSukarajaKabupaten Sukabumi
Tlp. (0266)6243531 Email :Stkipbms @ stkaipbms . ac .id

Ujian Akhir Semester (UAS) Genap

Tahun Akademis 2021/2022

Mata Kuliah : BAHASA SASTRA DAN SUNDA

Waktu : 90 menit
Jurusan/Smt : PGSD/6
Dosen : H. ABAS BASUNI W S.Pd MM

1. Para ahli/pakar bahasa biasana ngabedakeun kana genep rupa dialek (wewengkon)
Bahasa Sunda. Sebutkeun anu genep rupa dialek (daerah) Bahasa Sunda eta, jeung
dialek – dialek eta ayana di daerah mana?
JAWABAN:
 Dialek Barat
o Sunda Baduy
o Sunda Banten
 Dialek Tenggara
o Sunda Banyumas
o Sunda Ciamis
 Dialek Tengah Timur
o Sunda Majalengka
 Dialek Utara
o Sunda Bogor
 Dialek Timur Laut
o Sunda Brebes
o Sunda Cirebon
 Dialek Selatan
o Sunda Priangan
2. Wangunan kecap dibagi kana dua bagian : kecap salancar jeung kecap rekaan. Ari
kecap rekaan dibagi deui jadi kecap rundayan, kecap rajekan, kecap kantetan, jeung
kecap wancahan. Jelaskeun anu kaasup kecap – kecap anu aya diluhur eta!
JAWABAN:
Pengertian Kecap Rékaan
Anu dimaksud kecap Rékaan téh nya éta kecap anu diwangun ku dua morfém atawa
leuwih, boh morfém dasar anu mangrupa dasar boh morfém dasar anu mibanda afiks.
Morfém nya éta wangun kecap pangleutikna anu miboga harti gramatikal. Sawala
ngeunaan morfém geus dimuat dina tulisan saméméhna.

Kecap rundayan nyaeta kecap asal anu ditambahan ku rarangken. Aya sawatara rupa
rarangken nyaeta rarangken hareup, rarangken tengah, rarangken tukang jeung
rarangken barung. Hiji kecap asal lamun geus dirarangkenan atawa geus jadi kecap
rundayan bisa ngahasilkeun sawatara rupa kecap anyar atawa kecap anu beda.
Kecap rundayan mangrupakeun salah sahiji rupa tina wangun kecap. Wangun kecap
lianna, salian ti kecap rundayan, nyaeta kecap asal, kecap rajekan jeung kecap kantetan.
Conto kecap rundayan nyaeta saperti:
1. Conto rarangken hareup nyaeta saperti kecap pelong jadi silihpelong
2. Conto rarangken tengah nyaeta saperti kecap geulis jadi gumeulis
3. Conto rarangken tukang nyaeta saperti kecap opat jadi opatan
4. Conto rarangken barung nyaeta saperti kecap mawa jadi pangmawakeun
Kecap Rajekan
Kecap rajékan atawa kecap malikan nya éta kecap anu diwangun ku cara malikan deui
padalisan awal, engang tengah, atawa malikan deui kecap sagemblengna.
Salaku conto:
1) Cakar (ca + cakar) = cakar
2) Gogorowokan (go + gorowok + an) = ngagorowok
3) Gagaro (ga + garo) = ngeruk
4) Ciciwit (ci + tweet) = ciwit
5) Babantu (ba + tulung) = tulung-tulungan
Kecap Kantetan
Kecap kantetan nya éta kecap anu diwangun ku cara ngagabung morfém dasar (léksim
atawa kecap kahareup), boh cakal jeung cakal, boh kecap jeung kecap, sarta miboga
harti mandiri anu béda jeung harti wangun dasarna.
 Salaku conto:
Panonpoé
Gardenia
amis
indung jeung bapa
Panon hideung

Kecap Wancahan
Kecap wancahan nyaéta kecap anu diwangun ku kecap singgetan atawa kecap kantetan.
Prosés ngawujud kantetan kecap disebut ngawancah atawa singgetan.
Salaku conto:
RRI (Radio Républik Indonésia)
Jawa Barat (Jawa Barat)
Anaking (Putra urang asing)
Cenah (Ceuk manehna)
Dékah (déwék mah)

3. Caritakeun hartina paribahasa anu aya di handap ieu :

a. Lain lantung tambuh laku, lain lentang tanpa beja.
Indit ti imah kalawan ngandung maksud anu tangtu, lain lampah sakaparan-paran
henteu puguh anu dijugjug.
b. Lalaki langit lalanang jakat.
c. Lauk buruk milu mijah, paritan (pepetek) milu enogan!
d. Legok tapak genteng kadek!
e. Leutik ringkang gede bugang
4. Pupuh mibanda dua sisi, nyaeta seni sastra jeung seni swara,Tina hasil pangropea
sastrawan sunda, anu asalna bawa urang Mataram baheula-Medalna 17 sekar pupuh.
Tugas anjeun sebutkeun ngarana hiji – hiji anu tujuh belas pupuh eta. Jeung kumaha eta
eusi hartina dina tiap – tiap pupuh?
5. Undak unduk basa sok dipasing – pasing (dikelompokeun) jadi ragam lemes (hormat)
jeung ragam kasar (loma), ragam lemes aya dua rupa, nyaeta lemes keur kabatur jeung
lemes keur kaurang, ragam kasar (loma) pikeun ka sasama/ka babaturan atawa keur ka
sato. Sebutkeun opat wujud anu sok katitenan (kaperhatikeun) perlakuan urang nyarita
 jeung batur supaya komunikatif, jeung bere conto kalimat lemes/loma (kasar) keur
kabatur atawa keur urang kaasup keur ka sato!
6. Dongeng! Caritakeun eusi dongeng Tangkuban Parahu (Sangkuriang),
7. Saha ngaran Inung Sangkuriang,Saha bapak Sangkuriang,dimana tempat kajadianana ?