Anda di halaman 1dari 9

SOSIOLINGUISTIK

Makalah Matakuliah : Telaah Buku Teks

Di Susun Oleh.

Ghina Inayati (195223027)

PROGRAM STUDI
PENDIDIKAN BAHASA DAN SASTRA DAERAH

SEKOLAH TINGGI KEGURUAN DAN ILMU PENDIDIKAN (STKIP)


MUHAMMADIYAH
KABUPATEN KUNINGAN
2020
DAFTAR EUSI
Pangjajap
Daftar Eusi
Bab. I Bubuka ............................................................................................ 1
Bab. II Bahasan ............................................................................................ 2
Bab. III Penutup............................................................................................ 4

BAB. II
BAHASAN
Analisis Bahasa dan Komponen

Pengertian sosiolinguistik tina buku Abdul Chaer jeung Leonie Agustina ngajelasken
sosiolinguistik mangrupa elmu antar disiplin sosiologi jeung linguistik, aya dua widang elmu
empiris nu milogo kaitan erat . salah sahijina nyaeta sosiologi elmu kajian objektif jeung
ilmiah nyenten jalma tina masyarakat.

Sosiologi miboga usaha ngeunaan kumaha masyarakat eta aya, lumangsung jeung
tetep aya. Lingusitik bidang elmu ieu ngeunaan basa jeung elmu nu nyokot basa supados
objek kajian. Jadi sosiolinguistik nyaeta elmu widang elmu antar disiplin nu pelajari basa tina
kaitana penggunaan basa eta di jero masyarakat.

Ngutip tina pendapat Kridalaksana (1974) Fhisman (1974 : 4) nyarios bahwa


sosiolinguistik teh elmu nu melajari ari jeung fungsi pelbagai variasi basa, serta hubungan nu
basa jeung ciri fungsi eta tina pikeun masyarakat basa. Analisis tugas tina mata kuliah telaah
buku teks pikeun ngenaan sosiolinguistik nu di analisis tina basa.

Nyaeta “pelbagai variasi jeung jenis basa” kajadian tina ragam basa teh ayana
kevariasian nu penuturna teu homogen. Istilah variasi nyaeta padanan kecap mereun oge
kagiatan interaksi sosial nu loba ragamna . Variasi penutur nu kahiji nyaeta variasi basa nu
sifatna sorangan (perseorangan) ngeunalan dialek jalma tina cariosan memang lewih
gampang daripadana tina karya tulisna.

Variasi basa kadua dasarna tina dialek nyaeta basa tina sakelompok pinutur nu
jumlahna relatif, nu aya dina tempat, wilayah tempat domisili penutur, matakna dialek ieu
lazim disebut dialek areal, dialek regional /dialek geografi contona dialek banten jeung basa
jawa dialek cirebon nu miboga basa nu beda sabab basana tos nangkring sewang-sewangan,
nu basana sanes basa jawa mun saana historis kaduana mangrupa dialek-dialek basa jawa
panggunaan dialek jeung basa masyarakat umum. Memang ieu teh sifatna ambigu . contoh
tina basa sunda hoyong, hayang, palay, nyokot , bantun , candak, meuli, meser.

Variasi katllu berdasarkeun penutur basa dialek temporal nyaeta variasi basa nu
digunakeun kelompok tina masana. Umpamana, variasi basa Indonesia pada masa tahun tilu
puluhan, variasi nu diguna keun tina zaman ayeuna.

Variasi kaopat berdasarkeun penutur nyaeta naon disebut sosiolek / dialek sosial,
nyaeta variasi basa nu berkenaan jeung status, golongan, jeung kelas sosila para penuturna.
Variasi ieu loba digunakeun sabab ngenaan masala pribadi penuturna. Contona kaadaan
sosial, ekonomi, kasta sosial, pagawean.
Variasi bisa ngeunaan jeung tingkat, golongan status, jeung kelas sosial para
penuturna, disebut akrolek, basilek, vulgar, kolokial, jargon, argot jeng ken aya oge basa
namba jeung basa prokem. Nu dimaksud tina akrolek nyaeta variasi sosial nu leuwih luhur
daripada variasi sosial laina. Contohna basa bagongan nyaeta basa khusus jeung para
bangsawan keraton jawa. Basilek nyaeta variasi sosial yang dianggap handap contona, kuli
tambang dianggap basilek jeung oge basa jawa krama ndesa. Vulgar nyaeta variasi sosial nu
miboga ciri-ciri nu nampak tina pake basa ku maraneh nu jalma teu berpendidikan.

Slang nyaeta variasi sosial nu sifatna khusus jeung rahasia. Faktor rahasia ieu
disebabkeun ku kosa kata nu digunakeun tina slang nu sering robah disebut oge basa prokem.
Koloklar mangrupa variasi sosial nu ngagunakeun sapopoe. Contoh koloklar tina basa Inggris
Join Up, Give up, enlist, religuih, tolerate. Jargon mangrupa variasi sosial nu terbatas ku
kelompok sosial.

Tina ragam basa jurnalistik oge miboga ciri tertentu nu miboga sifat sederhana,
komunikastif jeung ringkasan. Ragam basa militer dikenal nu urang ringkasan nu bersifat
tegas jeung penuh disiplin jeung intruksi. Ragam basa ilmiah oge ciri lugas, jelas, bebas tina
ambiguan serta segala macem metafora jeung idiom.

Ragam resmi atau formal eta mangrupa variasi basa nu ngagunakeun contoh biantara
kanagaraan rapat dinas dasarna sarua jeung ragam basa baku atawa standar nu ngagunakeun
ieu tina situasi resmi jeung teu resmi, sanes ragam resmi bae tina ragam basa sosiolinguistik
ieu nyaeta macamna ragam usaha, ragam santai, ragam akrab.

Jenis basana sacara sosiolingusitik teu sarua jeung penjenisan basa atawa tripologis.
Sacara sosiolinguistik faktor-faktor eksternal basa atawa basa-basa yakni faktor sosiologis,
politis, jeung kultural.

Sedangkeun, tina komponen basa sosiolinguistik Lambert (1967: 91-102) sikap tina
sosiolinguistik nyaeta aya tilu komponen kognitip, afektif, konatif.

Komponen kognitif mangrupa hubungan jeung alam semesta nyaeta gagasan anu
kategori tina proses berpikir. Komponen afektif nyangkut pasualan tina penilaian nu sae
jeung ayana proses berpikir sedangkeun tina sikap positif teh contona aya jalma nu miboga
nilai rasa nu sae atawa pikanyaah tina situasi kondisi sikep ieu disebut sikep positif.

Kompoenen konatif teh nyangkut perbuatan “putusan akhir” umumna jalma ngaduga
bahwa sikep ieu tina miboga hubungan erat jeung pangalaman “menyenangkan /tidak
menyenangkan”
Edward (1957: 7) nyatakeun sikep nyaeta hiji faktor nu teu dominan tina nentukeun
prilaku. Oppenhem (1976: 71-75) malah teges nyatakeun urang oge can tangtu nentukeun
prilaku tina dasar sikep. Sedangkeun, Sogar (1967) berdasarkeun panalitian miboga
kasimpulan nyaeta prilaku nentukeun opat faktor utama nyaeta sikap, norma sosial kebisaan.
Anderson (1974 :37) sikap teh aya dua nyaeta (1) sikap kabahasaan (2) sikap non kabahasaan
seperti politik, sosial, estetis, jeung kaagamaan.

PANGJAJAP

Puji sareng syukur mangga urang sanggakeun ka hadirat Allah SWT lantaran berkat
rahmatna sim kuring saparo kanca tiasa ngabereskeun ieu makalah kanggo nuntaskeun pan ti
ibu dosen tina mala kuliah telaah buku teks
Solawat sareng salam mugi-mugi salamina kacurah limpahkeun ka jungjunan alam nyatana
nabi Muhammad saw.

Pamungkas, mugia ieu makalah aya mang paatna kanggo urang khususna sim kuring
separakeunca. Oge tangtos wae dina makalah ieu masi seu uer keneh kakiranganna kuayana
kitu mugia ulah kirang-kirang ngahapunten.

BAB. I

BUBUKA

Kasang tukang

Sosiolinguistik mangrupa elmu antar disiplin antar sosiologijeung linguistik . de


saussure (1916) aal abad ke-20 ieu nyebutkeun basa mangrupa salah sahiji lembaga di
masyarakat tina dimensi masyarakatan teu oge masihan makna ka basa sabab ayana kajadian
ragam-ragam basa tina sosiolinguistik ditingali atawa dideketan sabagai sarana interaksi
jeung komunikasi di masyarakat jalma pada umumnya.

Isi tina buku ieu nyaeta pembahasan cara komunikasi basa, basa masyarakat anu
beda-beda, variasi pemakaian basa nu di anggo ku masyarakat, ayana bilingualisme
masyarakat sapopoe. Elmu sosiolinguistik ngabahas oge perencanaan sareng kebijakan basa
tina definsi anu dibahas, pendidikan sareng pengajaran basa tapi aya basa daerah sewang-
sewangan anu hakikatna patali jeung kebudayaan di tiap daerah.

BAB. III
Panutup

Kacindekan
Sosiolingusitik di analisis tina basa dipake pikeun ayana panyatur basa jeung penutur
basa nu ngagunakeun variasi basa jeung ragam basa di hiji tempat dipakena guman ting
kabisa, status jeung kaayaan.

Ciri-iri tina situasi lazim sosiolinguistik teh objekna / undagan nu ditingali supados
interaksi jeung komunikasi tina masyarakat pada umumna. Sabalikna ragam bahasa biasana
dipake dina situasi-situasi seperti pagueman sapopoe dikeluarga, paguneman jeung
babaturan.

Ari tina komponen basa sosiolinguistik aya tilu komponen nyaeta kognitif, komponen
afektif, komponen konatif.

Jadi tina buku karya Abdul Chaer, Leoni Agustina miboga kaleuwihan tina basana nu
dipika hartos jeung teu bertele-tele.

Anda mungkin juga menyukai